More Related Content Similar to Routledge Encyclopedia of Translation Studies - Mona Baker - Russian Tradition
Similar to Routledge Encyclopedia of Translation Studies - Mona Baker - Russian Tradition (14) More from Bahman Bolouk (6) Routledge Encyclopedia of Translation Studies - Mona Baker - Russian Tradition2. 2
ملل سازمان رسمی زبان شش از یکی و شرقی اسالو های زبان خانواده از روسی زبان
قرن این در .گردد برمی میالدی نهم قرن به معاصر روسی زبان تاریخچه .است متحد
به که ،دهند تشکیل جدیدی سرزمین تا شدند متحد هم با اسالو قبایل از تعدادی
پایتختش افتخار«ِسروکیف»انتقال مسکو به کشور سیاسی مرکز بعدها .گرفت نام
دوره در پانزدهم قرن در که ،یافت«کبیر ایوان»در .شد تبدیل واحد روسیه پایتخت به
توسط هفدهم قرن«کبیر پتر»سنت ،جدید پایتخت و آموزشی نظام بنیانگذار ،
ار برقراری ،)گرفت نام لنینگراد بعدها (که پترزبورگ.شد آغاز غربی اروپای با تباط
( داخلی جنگ دوره در تزارها حکمرانی زمان در سیاسی های ناآرامی2211-2221)
پایان با .گرفتند عهده بر را کشور کنترل ها کمونیست آن از پس و رسید خود اوج به
می محسوب جهان بزرگ قدرت دو از یکی شوروی جماهیر اتحاد دوم جهانی جنگ
ده اواسط .شده18عقب و )(پرسترویکا سیاسی و اجتماعی اصالحات دوره آغاز با
.بود همراه شرقی اروپای از روسیه گسترده نشینی
طوالنی و غنی آن حوادث اندازه به درست روسیه در ترجمه از رسیده ثبت به تاریخچه
تاریخ مختلف های دوره در ترجمه اصلی های شیوه بر کوتاه مروری اینجا در .است
رو.داشت خواهیم سیه
3. 3
ِسرو در ترجمهکیف
ترجم و ادبیات ،خطروس به آماده صورت به ًاتقریب هسال در .یافتند راه کیف168یک
نام به یونانی کشیش«سیریل»برادرش و«متودیوس»سوی از مبلغ عنوان به که
(سیری جدید الفبایی ،بودند شده فرستاده اسالوها میان به بیزانس امپراطوریبرای )لیک
4. 4
زبان به یونانی از مذهبی متون از تعدادی ترجمه.کردند ابداع کلیسایی کهن اسالو
رسمی پذیرش از پس .بود ها آن های ترجمه نخستین از دعا کتاب و مزامیر ،انجیل
سال در مسیحیت211به نوکیشان تا شد انجام زیادی های ترجمه کیف روسیه توسط
ج دین اخالقی و فلسفی اصول.باشند داشته دسترسی کلیسا شعائر و ها سنت و دید
(در ایام تواریخ ،موعظات ،ها قدیس زندگی قبیل از مختلفی ژانرهای از ها ترجمه این
از هایی داستان با نیز آپوکریفا یا مشکوک اسفار .گرفت می صورت ... و )تورات
دا شبیه بسیار گاهی که ،فرازمینی موجودات و موهومات ،معجزاتتخیلی های ستان
بلغ در ها ترجمه این اکثر .داشت بسیاری محبوبیت ،بود امروزی،شد می انجام ارستان
روس در اماترجمه ًالمعمو مذهبی کتب مترجمین .گرفت می قرار استفاده مورد کیف
.دادند می ترجیح را اصلی متن از واژه به واژه
و غیرمذهبی متون از تعدادی
نی غیرادبی ًاتقریبقلمرو در ز
،شدند ترجمه کیف روسیه
به توان می ها آن میان از که
«Житие Андрея
Юродивого»(زندگی
،)خدا مرد ،آندری
5. 5
«Пчела»،)عسل (زنبور«Космография( »نگار کیهانو )ی«Физиолог»
(شناس طبیعت1
ترجمه .کرد اشاره )«یهودیان نبرد»اثر«فالویوس جوزف»دستاوردی
محسو چشمگیرترجمه از جهات بسیاری از بود توانسته آن در مترجم زیرا ،شد می ب
.بگیرد فاصله اللفظی تحت
زندگی،آندریمردخدا
در ترجمه آیا اینکه تعیین و شده بدل قاعده نوعی به مترجم نام ذکر عدم دوره این در
.بود ناممکن امری اغلب ،گرفته صورت آن مرزهای از خارج یا کشور داخل
مغو حمله دوران طول تمام در( ها ل2818-2111بسزایی نقش همچنان ها ترجمه )
انجیل از بیشتری های بخش .کردند می ایفا کشور فرهنگی هویت دهی شکل در
ای ترجمه با یا و گرفت قرار بازبینی مورد قبلی های ترجمه از برخی و شد ترجمه
1
م.شناس طبيعتیحکمایچيز کهنیپي فحص و بحث حدود درگراي اتم يا و اربعه عناصر رامونمانند افرادی بين در ی
است بوده دموکريتوس و لئوکيپوس،معنا به شناس گياه يا پزشک نهیم ديگر عبارت به .کلمه امروزينیگ توانآن که فتنه ها
طبيع امور درباره،یم امور طبيعت باب در بلکهیانديشيدند.
6. 6
قبیل از نیز غیرمذهبی متون ،مذهبی متون کنار در .شد جایگزین جدید«История
индийского королевства( »تاریخو )هند پادشاهی«Троянская
Война»ترویا (جنگانجام یونانی زبان از ها ترجمه اغلب .شدند ترجمه تدریج به )
.کردند می ترجمه کهن عبری و التین های زبان از مترجمین برخی و شد می
جنگ،ترویاموزهباستانشناسیتسالونیکی
عنوان به روسی زبان تدریجی گیری شکل شاهد همچنین دوره اینتاثیر ماحصل
مذهبی متون این وجود با .بود مردم عامه زبان و کلیسایی کهن اسالو زبان متقابل
نمی تکلم آن به هیچکس کلیسا از خارج در که ،کلیسایی کهن اسالو زبان به همچنان
اسناد ترجمه نیازمند کشورها سایر با ارتباط برقراری همزمان .شدند می ترجمه ،کرد
بو تجاری و سیاسیآماده ترجمه عرصه به روسی زبان ورود برای را زمینه امر همین و د
روسی و اسالو از ترکیبی دوره این در نیز اصلی متون زبان ،ها ترجمه از جدای .ساخت
.بود
7. 7
هفدهم و شانزدهم قرون در ترجمه
نام .شد تبدیل کشور ترجمه نیز و سیاست مرکز به بعد به شانزدهم قرن از مسکو
بیشتر کشور فرهنگ و زبان در ها آن سهم و بود مشخص دیگر مهم متون مترجمان
سال در مسکو اعظم شاهزاده سوم واسیلی رو همین از .شد می شناخته2121از
ر ای کرده تحصیل مترجم تا خواست یونانیان صومعهسال در .بفرستند مسکو به ا
2121،آمد مسکو به یونانی سفرای هیات با مردیبه که«یونانی ماکسیم».شد مشهور
8. 8
سال در (وفات عمرش های سال باقی در او2111یا2116کتب مترجم عنوان به )
ها ترجمه از بسیاری این بر عالوه .بود کار به مشغول غیرمذهبی متون برخی و مذهبی
مورد رازبان از یک هیچ ابتدا در او .کرد اضافه ها آن به توضیحاتی و داد قرار بازبینی
می صورت مرحله دو در او ترجمه .دانست نمی را کلیسایی کهن اسالو و روسی های
به را آن دستیارانش سپس ،کرد می ترجمه التین به یونانی از را متون وی ابتدا .گرفت
د او .گرداندند برمی کهن اسالوتثبیت های سنت اغلب قدیمی های ترجمه بازنگری ر
یونانی ماکسیم .شد می متهم کفرگویی و گذاری بدعت به و گرفت می نادیده را شده
عبارات به توان می وی های نوشته در .بود پرکار فیلسوفی و آموزگار ،نویسنده همچنین
توصیفا و تفاسیر نخستین که ،برخورد ترجمه هنر خصوص در متعددیفرآیند از ت
.شوند می محسوب روسیه در ترجمه
9. 9
تاکی اوتمثیالت وجوه تمام درک جهت اصلی متن از دقیق تحلیلی باید که ،کرد می د
.گیرد صورت آن جزئی اختالفات و
دانش از برخورداری بلکه ،مطلوب زبانی دانش داشتن تنها نه تحلیلی چنین انجام برای
است الزم مترجم برای نیز فلسفیفراوانی کارهای خود ساختن آماده برای باید وی و
.دهد انجاملغات دادن قرار نظر مد درباره متعدد های یافته و مشاهدات با ماکسیم
یکی .بخشید قوت خود نظرات به ترجمه در آواشناختی اشکال و آهنگین نظام ،یونانی
ًاعمدت شامل ای نامه لغت تالیف روسی شناسی زبان به او خدمات ازخاص اسامی
.بود عبری و التین اسامی برخی نیز و یونانی
10. 10
زبان دو هر بر تسلط به مترجم نیاز درباره نظراتی زمان آن در روس دانشمندان اگرچه
عمل در اما ،بودند داده ارایه حوزه این در قبلی گسترده دانش از برخورداری و ترجمه
دا .بودند بهره بی مناسب آموزش از مترجمان اکثرنتیجه در و ها زبان از ها آن نش
.داشت زیادی فاصله مطلوب حد تا اغلب هایشان ترجمه
ارایه غیرمذهبی ًاعمدت متون های ترجمه از بیشتری تعداد تدریج به هفدهم قرن در
،هندسه و حساب علم ،نجوم و بینی طالع موضوعات خصوص در علمی های ترجمه .شد
11. 11
توصیفاتی نیز و پزشکی و آناتومیشد می را ها ترجمه برخی .بودند مختلف حیوانات از
نامه لغت نخستین همچنین قرن این در .گرفت نظر در ادبی آثار عنوان به خود نوبه به
های نامه لغت جمله از شدند؛ تالیف ترجمه امر در مترجمان به کمک برای دوزبانه های
التین–یونانی–لهستانی ،اسالو–روسی ،اسالو–التین–. ... و سوئدی
به دوره این مترجمانچدر کارمند مترجمان نخست گروه .شدند می تقسیم گروه هار
بخش اهالی از یا )هلندی ،آلمانی ،(لهستانی خارجی اغلب و اداری مختلف های بخش
یا کالسیک های زبان بر خوبی اشراف ًالمعمو ها آن .بودند کشور غربی و جنوبی های
،داشتند لهستانیبه کاتبی ًالاحتما .بود اندک بسیار کهن اسالو و روسی از دانششان اما
عهده بر را ها آن تصحیح و ها ترجمه نگارش مسئولیت و کرد می کمک مترجمان این
12. 12
دینی تحصیالت که ،شد می راهب اندکی تعداد شامل و بود کوچک دوم گروه .داشت
آموزشی و مذهبی های کتاب ترجمه به فقط و داشتند.پرداختند می یونانی و التین از
دیونیسیوس و یونانی ارسنیوس ،اسالوینزکی ،اپیفانیوس مترجمان این مشهورترین
یک ًادفعت که ،بود مترجمانی شامل آن اعضای و گروه بزرگترین سوم گروه .بودند یونانی
.کردند می ترجمه بیکاری هنگام در را اثر دو یا
بود مترجمانی شامل چهارم گروهنظرشان مورد متن خود ابتکار و سلیقه به بنا که ،
و باگدانف ،ماتوییف آندری مانند برخی ها آن میان در .گزیدند برمی ترجمه برای
.بودند تزار مالزمان از کروپوتکین شاهزاده
13. 13
هجدهم قرن در ترجمه
کبیر پتر سیاسی اصالحات .بود روسیه در ترجمه چشمگیر رشد قرن هجدهم قرن
ارتباطاموجب امر این و داد گسترش ًاوسیع اروپایی کشورهای با را روسیه اقتصادی ت
ادبی متون کنار در فنی و علمی متون ترجمه برای متعدد تقاضاهای گیری شکل
پتر .دهند ارایه باال کیفیت با هایی ترجمه رفت می انتظار مترجمان از اینک .گردید
وف رعایت بر مبنی ترجمه درباره ویژه حکمیرشد .کرد صادر اصلی متن معنای به اداری
به روس روشنفکران از بسیاری و شد آغاز دوره این در آن نوشتاری شکل و روسی زبان
پتانسیل و اصالت کردن آشکار و زبان به بخشیدن غنا برای ابزاری عنوان به ترجمه
.نگریستند می آن تبیینی
14. 14
ن ،روس بزرگ شاعر و دانشمند ،لومونوسف میخاییلفرآیند این در ای برجسته قش
.و.ک و سوماروکف .آ.پ قبیل از دوره این مشهور نویسندگان سایر و او .داشت
را خود های ترجمه ها آن .کردند ترجمه )شعر ًا(عمدت را بسیاری متون تردیاکوفسکی
بدان اصلی متن ترجمه نحوه چرایی خصوص در تئوریک های بحث با همراه اغلب
بر تاکید و صورت.کردند می ارایه آن خالق ماهیت و مترجم کار واالی ارزش
با اینکه نخست .یافت می توسعه تدریج به مسیر سه در ترجمه کار از جدیدی مرحله
ویژه موسساتی ترجمه کار بر نظارت و سازماندهی جهت جدید سازوکارهای پیدایش
پت تزار خارجی کالج در مترجمان از گروهی .گردید ایجاد ترجمهدر و آمدند هم گرد ر
سال2371نخستین که ،نمود تاسیس را روسی انجمن پترزبورگ سن علوم آکادمی
تعداد و تردیاکوفسکی ،لومونوسف .شد می محسوب مترجمان برای ای حرفه سازمان
15. 15
از انجمن که حالی در ،بودند فعال انجمن این در آکادمی اعضای دیگر از اندکی
متر از توجهی قابل مجموعهانجمن سوی از ها کتاب .بود شده تشکیل رسمی جمان
ها ترجمه و بود شده تعیین کار برای اصولی و قوانین .شدند می انتخاب ترجمه برای
می هم مترجم تربیت به حال عین در انجمن این .گرفتند می قرار نقد و بررسی مورد
ن زبان مدرسه تاسیس به اقدام پترزبورگ سن علوم آکادمی .پرداختفارغ که ،مود
اغلب التحصیالنش.شدند می تبدیل رسمی مترجمان به
و آلمانی ،التین زبان سه حداقل از ترجمه توانایی زمان آن در مترجم برای الزم شرایط
خارج به آکادمی سوی از علم و زبان فراگیری برای دانشجویان برخی .بود فرانسوی
از مترجمان کار ارزیابی برای .شدند می اعزامآین .آمد می عمل به آزمون ها آن
سال در .کند جلب ترجمه سوی به را عموم عالقه کوشید می همچنین آکادمی2381
ابالغ )(سکوالر غیرمذهبی کتب ترجمه بر مبنی را الیزابت ملکه حکم آکادمی رییس
از ای تقاضانامه آکادمی مدیره هیئت بعدها .نمود«دیگر طبقات افراد و نجبا»برای
ترکارشان ازای در تدریج به مترجمان که ،بود دوره همین در .نمود منتشر اثار جمه
.کردند دریافت الزحمه حق
16. 16
سال در2361با خارجی کتب مترجمان انجمن228افراد که ،شد تشکیل عضو
به انجمن این .بودند میانشان در رادیشف و سوماروکف ،تردیاکوفسکی مانند شاخصی
مدت28فعالیت سالهایی بحث عالوه به .نمود ارایه بسیاری ادبی های ترجمه و کرد
.برانگیخت ترجمه نظری مسایل درباره را
.بود ترجمه برای ها کتاب گزینش در تغییر ترجمه کار از جدید مرحله این بعد دومین
عصر نیاز اقتضای به کالسیک نویسندگان آثار های ترجمه کنار در قرن این اواخر در
اصالحاتزبان تغییر با روند این .شدند ترجمه نیز کاربردی های کتاب از کثیری تعداد
اصلی توجه و بودند داده دست از دیگر را خود محبوبیت لهستانی متون .بود همراه مبدا
متمرکز انگلیسی و آلمانی ،فرانسوی ًاعمدت و اروپایی مدرن های زبان روی تدریج به
.گردید
بی از که فنی های ترجمهترجمه به را خود جای بعدها بودند برخوردار فراوانی شترین
بود شده روسیه فرهنگی حیات برانگیختگی موجب اجتماعی اصالحات .دادند ادبی های
.دهد پاسخ جامعه نیازهای به نبود قادر برهه آن در بومی ادبیات و
17. 17
م نیازهای و پر را شده ایجاد فاصله باید ادبی های ترجمه میان این درو اجتماعی هم
و دانستند می کشورشان به خدمتی را ترجمه کار مترجمان .کردند می رفع را فرهنگی
بودند باور این بر ها آن .کردند می بیان را خود اعتقاد این ترجمه پیشگفتار در،که
خلق و اخالقی های چهارچوب ایجاد ،هموطنانشان آموزش و روشنگری ماموریتشان
ر برای جدید ادبیاتیواالیی جایگاه همواره ادبی ترجمه بعد به زمان آن از .است وسیه
.است داشته روسیه فرهنگ در
دوره شاخص ویژگی سومین مترجمان و ترجمه اجتماعی اهمیت از جدید آگاهی این
با همتراز ارزشی دارای و خالقانه نویسندگی نوعی ترجمه اینک .رود می شمار به مذکور
می قلمداد بومی ادبیاتوی از و داشت قرار نویسنده برای رقیبی مقام در مترجم .شد
اصلی متن از برتر هنری لحاظ از حتی و باال کیفیت با ای ترجمه که ،رفت می انتظار
.دهد ارایه
18. 18
واالیی جایگاه به بعدها که ،بود روسیه در شعر ترجمه ظهور شاهد همچنین هجده قرن
ت با تردیاکوفسکی مثال برای .یافت دسترجمه«عشق جزیره به سفر( »Voyage à
l’île d’amour،بود متعددی اشعار شامل مجموعه این .رسید شهرت به تالمان .پ )
قالب در خوبی به که.شد برگردانده روسی زبان به نظم
کانتمیر .آ درخشان اما شده شناخته کمتر ترجمهاز«رساالت»دیگری اشعار و هوراس
فرانسوی و التین ازبه عرصه این در .کرد یاد آن از توان می که ،است دیگری نمونه
با یونانی و فرانسوی ،آلمانی ، التین از لومونوسف متنوع و متعدد های ترجمه ویژه
آزاد شعر چه و موزون شعر درقالب چه اشعار برگرداندن در وی زدنی مثال مهارت
موزو چهارچوب بازتولید به او .هستند توجه قابل روسیاز گیری بهره با اصلی متن ن
حماسی اشعار )(اسکندری آلکساندرین وزن ترجمه جهت یامبا و ِیرخا مختلف اشکال
(شش هگزامتر وزن و فرانسویاز .داد نشان فراوانی توجه یونانی های تراژدی )وتدی
ها سیالب توزیع بر مبتنی هنوز و نیافته رشد چندان زمان آن در روسی شعر که آنجا
بودو ژانر در جدید های سنت و ها قالب ایجاد و آن غنای به لومونوسف های نوآوری ،
.کرد کمک وزن
19. 19
بیستم قرن اوایل و نوزدهم قرن
ترجمه گذشته عصر در اگر .نامید روسیه در ترجمه طالیی عصر توان می را نوزده قرن
سطح تا فعالیت این نوزده قرن در ،بود شده تبدیل ای حرفه فعالیتی بهارتقا واال هنری
.یافت
واسیلی و تاریخدان کارامزین نیکوالی چون ای برجسته افراد های تالش لطف به
های ترجمه کارامزین .گرفت شکل ترجمه جدید روسی مکتب شاعر ژوکوفسکی
منتشر مختلف ای دوره نشریات در نوزدهم قرن آغاز و هجده قرن پایان در را متعددی
ترجمه او نظر از .کرداز گرانبها منبعی نیز و نویسنده یک سبک بهبود برای موثر ابزاری
،تاریخی مدارک و اسناد ایجاد منظور به یا کنجکاوی حس روی از که ،بود اطالعات
شناخته کمتر های کتاب شناساندن یا جدید مجالت برای مطلب تهیه ،زنان سرگرمی
.شد می انجام روسی خوانندگان به شده
تاریخقرن91،برگردانازفرانسوی
ژا از کارامزینو کالسیک آثار وی مثال برای کرد؛ می ترجمه مختلفی های زبان و نرها
زبان برخی و ایتالیایی ،انگلیسی ،آلمانی ،التین ،فرانسوی ،یونانی نویسندگان معاصر
.برگرداند روسی به را شرقی های
20. 20
عنوان به ژوکوفسکی از پوشکین«ترجمه نابغه»شاعران از یکی او .است کرده یاد
بااستعداد.داشت اختصاص ترجمه به ایش حرفه فعالیت بیشتر اما ،بود روس
می ترجمه آلمانی و التین ،کهن روسی ،فرانسوی ،انگلیسی های زبان از ژوکوفسکی
اسکات والتر ،بایرون ،گوته ،شیلر آثار از بسیاری با وی واسطه به روس خوانندگان .کرد
.شدند آشنا ادبیات دنیای های غول سایر و
21. 21
گسترههای افسانه ترجمه ها آن بین در و است کننده خیره او خالقانه های ترجمه
«پرو شارل»روسی کهن حماسه و هومر ادیسه کامل ترجمه ،گریم برادران و«داستان
ایگور سپاه( »Солово о полку Игоровеیکی ژوکوفسکی .خورد می چشم به )
محسوب روسیه در ترجمه تاریخ افراد ترین برجسته از.شود می
یا و تفسیر شکل به گاهی که ،بود آزاد ترجمه طرفدار کارامزین همانند ژوکوفسکی
وقوع مکان گاهی او .آمد می در اصلی متن موضوع مبنای بر جدید داستانی حتی
و داد می روسی های نام داستان های شخصیت به ،کرد می منتقل روسیه به را حوادث
چشمگیر استعداد وجود این با ...نواخت و وزن ،سبک بتواند وی که ،شد می موجب ش
وفادار اصلی متن به زیادی میزان به هایش ترجمه بهترین و کند بازتولید را اشعار
.اوست از مانده برجای میراث وامدار روسی ترجمه مکتب .بودند
22. 22
.شد می محسوب نیز نثر ترجمه شاخص زمان آن در اصلی متن ترجمه در عمل آزادی
ایرینارخچارلز های داستان از بسیاری پسند عامه بسیار و بااستعداد مترجم ِدنسکیوِو
می اضافه اصلی متن به صفحه چندین ترجمه در ًالعم تاکری میکپیس ویلیام و دیکنز
ترجمه در نمونه برای .کرد«کاپرفیلد دیوید»فصل پایان به را خود های نوشته دیکنز
دیگری جاهای و ششم فصل آغاز دومفجلب عمل این برای او توجیه .افزود داستان از
آزادانه را اصلی متن روح دارد حق مترجم که ،داشت اعتقاد و بود خواننده رضایت
تعبیر به یا جدید موقعیت در نویسنده های ایده به جدیدی حیات تا نماید بازسازی
خودش«دیگر آسمانی زیر».ببخشد
لرمان میخاییل و پوشکین الکساندردر ای برجسته نقش نیز روس بزرگ شاعر دو تف
این اشعار در معتدلی ًانسبت جایگاه ها ترجمه اگرچه .کردند ایفا روسیه در ترجمه تاریخ
در ها آن .است اهمیت حائز روسیه در ادبی ترجمه بهبود در ها آن نقش اما ،داشتند دو
اش از خود گونه تقلید و )(پارافراز االسمی شرح های ترجمهترین ترین برجسته عار
به دو این های ترجمه اینکه تر مهم نکته و کردند بازتولید را خارجی شعر های ویژگی
شاهکارهای از تر پایین جایگاهی روی هیچ به که ،بودند هنری برجسته آثار خود نوبه
23. 23
مترجمان سایر برای الگویی به آزاد های ترجمه این .نداشتند روسی زبان به ها آن
تبدیلخود باید خوب ادبی ترجمه یک که ،بودند مهم اصل این گذار پایه و شدند
مکتب رشد در پوشکین نقش میان این در .باشد مقصد زبان در بومی ادبیات از جزیی
و داد می نشان ترجمه مسایل به وافری عالقه همواره او .است تر برجسته روسی ترجمه
مثال ها ترجمه از وی نقادانه های تحلیلاهمیت بر او .بودند برانگیز تامل و زدنی
اصلی متن به وفاداری بر وی پافشاری .ورزید می تاکید ترجمه جهت ادبی آثار انتخاب
بهترین بر مثبتی تاثیر مترجم ادبی مکتب باالی تبیین قدرت و کیفیت با توام
.گذاشت بیست و نوزده قرن روس مترجمان
دوره این مترجمان از بسیاری اگرچهاندکی تعداد اما ،بودند آزاد ترجمه طرفدار ًالعم
لطمه صورت در حتی ترجمه بودن اللفظی تحت و اصلی متن به کامل وفاداری بر نیز
چون ای برجسته افراد به توان می ها آن میان از .داشتند تاکید متن شفافیت و معنا به
24. 24
همگ که ،کرد اشاره فت .آ.آ و گندیچ .ان.ای ،ویازمسکی .پ.آمختلفی های زبان از ی
نمی عمل خود تایید مورد شیوه براساس همیشه ها آن وجود این با .کردند می ترجمه
برای .شکست می را بودن اللفظی تحت سد مترجم هنری قریحه و شم گاهی .کردند
ارزش از تهی میکیویچ آدام و کنستانت بنجامین آثار از ویازمسکی های ترجمه مثال
ح و نبودند ادبیترجمه ویژه به ،گندیچ های ترجمه تی«ایلیاد»تحسین مورد هومر
تاثیری اللفظی تحت ترجمه به فت حد از بیش پایبندی .گرفتند قرار پوشکین فراوان
موفقی های حل راه به گاهی ترجمه در نیز او اما ،گذاشت وی آثار کیفیت بر منفی
.یافت می دست
25. 25
برا ابزاری عنوان به گاهی آزاد ترجمهدر که ،رفت می کار به دموکراتیکی افکار ترویج ی
.د ،کوروچکین .و مانند مترجمانی .بودند شده سانسور دستخوش ناگزیر به اصلی متن
ترجمه در تغییرات کردن وارد با یا و مناسب متون انتخاب با ... و میخایلف .ام ،مینایف
ای به توانستند ،بود آن روسی بافت با هماهنگ که خود هایدر .یابند دست هدف ن
روسیه سنت از بخشی به مخالفت ابزار عنوان به ترجمه از استفاده که ،بود دوره همین
.گردید بدل
د.مینیایف
میخاییلمیخایلف
و.کوروچکین
26. 26
شوروي دوره
انقالب از پس های سال2223.بود همراه ترجمه در جدیدی غلیان و جوشش با
آث تمام شده بازبینی یا جدید های ترجمه نشر منظور به ای تازه انتشاراتغربی ادبی ار
عدیده مشکالت رغم علی نهاد این .گردید تاسیس گورکی ماکسیم ابتکار به شرقی و
بزرگی نویسندگان آثار از فراوانی های ترجمه دهه دو طول در توانست اداری و اجرایی
مارک ،شاو برنارد ،دیکنز ،بایرون ،شیلر ،هاینه ،استندال ،فرانس آناتول ،بالزاک چون
بسیا و تواین.نماید ارایه دیگر ری
همکارانانتشاراتادبیاتجهان
دهه در دیگر محلی و سراسری ناشران سوی از نیز فراوانی های ترجمه78های دهه و
و شدند سهیم کار این در کشور نویسندگان و اندیشمندان بهترین .یافتند انتشار بعدی
این در فراوانی بااستعداد مترجمان .رساندند تکامل از جدیدی درجه به را ترجمه هنر
27. 27
دورهاز .یافتند دست اعتبار و شهرت به آن مرزهای از خارج و شوروی جماهیر اتحاد در
شپکینا .ت ،لوزینسکی .ام به توان می میان آن-.ِا ،لوبیمف .ان ،مارشاک .اس ،کوپرنیک
.کرد اشاره داروزس .ان و کاالشنیکوا
می افزایش را ترجمه به نیاز شوروی جماهیر اتحاد بودن چندملیتی ویژگیمیزان .داد
از بزرگی حماسی آثار با روس خوانندگان .بود چشمگیر بسیار ها ملیت ادبیات از ترجمه
گرجستان،ارمنستان،ازبکستان،قزاقستان،آ.شدند آشنا کشور نقاط سایر و ذربایجان
نیکالی و پاسترناک بوریس ،گینزبورگ لف مانند روس برجسته نویسندگان و شعرا
عرص این در تیخونف.دادند انجام فراوانی کارهای ه
لفگینزبورگ
نیکالیتیخونف
ترجمه برای موثری بسیار محرک عامل بیستم قرن دوم نیمه در اطالعات انفجار
فنی و علمی ،سیاسی ،اجتماعی متون از ها ترجمه اکثر زمانی برهه این در .بود غیرادبی
28. 28
ترجمه حال این با اما ،داشت وجود ای حرفه مترجم به بسیاری نیاز .گرفت می صورت
مکنار در که ،شد می انجام ای غیرحرفه مترجمان توسط همچنان اغلب غیرادبی تون
ترجمه کار سابقه بی و چشمگیر افزایش .پرداختند می نیز ترجمه به خود اصلی کار
سازمانی و ساختاری تغییرات پیدایش به منجر و کرد حرفه این وارد را بسیاری افراد
،خدماتی موسسات از ای شبکه .گردیددر ترجمه مختص های دپارتمان و ها آژانس
مترجمان از بسیاری .گردید تاسیس تجاری و صنعتی های شرکت و دولتی ادارات
عنوان به یا وقت پاره طور به نیز سایرین و درآمدند رسمی استخدام به شفاهی و کتبی
با رفته هم روی کیفیت و میزان به توجه با .بودند مشغول ترجمه به جانبی کارالی
قدرتی درستی به دوره این در شوروی ،فنی و علمی چه و ادبی حوزه در چه ،ها ترجمه
.شد می محسوب ترجمه عرصه در بزرگ
اس.مارشاک
نیکالیمیخایلویچلوبیمف
29. 29
.کردند می رفع را ای حرفه مترجمان به روزافزون نیاز متعددی آموزشی موسسات
و نمودند ترجمه بخش تاسیس به اقدام خارجی های زبان آموزشی موسسات از برخی
متاز بسیاری .گرفتند می قرار آموزش تحت نیز فنی های کالج و ها دانشگاه در رجمان
برای اصلی رشته کنار در ترجمه های دوره برگزاری به اقدام آموزشی موسسات
.نمودند خود دانشجویان
اتحادیه سوی از که ،دیدند می تعلیم گورکی ادبی موسسه در ادبی مترجمان
حمایت شوروی نویسندگانهای قومیت های زبان از ترجمه به موسسه این در .شد می
.شد می معطوف خاصی توجه شوروی جماهیر اتحاد مختلف
.کرد می جلب خود به را بیشتری توجه دوره این در ترجمه متنوع و غنی فعالیت
به گوناگون های زبان از هایی ترجمه انتشار به منظم طور به ادواری مجالت از بسیاری
ا همراه.پرداختند می معین های ترجمه برخی ضعف و قوت نقاط از نقادانه رزیابی
30. 30
(دهه فروپاشي از پس دوره در ترجمه09)
اخص طور به را ترجمه بازار و اعم طور به را ترجمه فعالیت ماهیت پرسترویکا دوره در
از ناپسند و غیرمجاز های کتاب از بسیاری ترجمه امکان سانسور الغای .کرد تغییر
لحاظ از را انتشاراتی موسسات دیگر دولت .ساخت فراهم را اخالق و ایدئولوژی دیدگاه
تولیداتشان یا شدند ورشکسته علت همین به ها ان از بسیاری و کرد نمی تامین مالی
اش نتیجه و شد قبضه خصوصی تجاری های شرکت توسط بازار .یافت کاهش شدت به
ا و ها کتاب قیمت سریع افزایش نیزطور به دوره این در .بود ها آن کیفیت عمومی فت
.شدند می ترجمه پورنوگرافی مضمون با مطالبی و پسند عامه های داستان عمده
این در .داشت ترجمه کار تجاری جنبه بر منفی هم و مثبت تاثیرات هم جدید وضعیت
حقوق و بودند فعال ،کردند می ترجمه انگلیسی از که مترجمانی اکثر دورهبهتری
.کردند می دریافت
و بیاورند روی ترجمه به تا داشت آن بر را ای غیرحرفه افراد از بسیاری باال دستمزدهای
ناشران .بود همراه ترجمه نازل کیفیت با متعددی های کتاب نشر با ًاطبیعت امر این
مهلت رقبا سایر به نسبت بازار به آن زودتر ارایه جهت ترجمه تحویل برای جدید
کمدت به طوالنی های تالش از حمایت به دیگری ها آن .کردند می تعیین وتاهی
.نداشتند ای عالقه ،شد می شاهکار یک خلق به منجر که فراوانی
31. 31
و داشت وجود آلمانی و انگلیسی از شفاهی مترجمان جذب برای نیز زیادی تقاضای
چند یا و خارجی ،بومی های شرکت برای کار با ها آن از بسیاریخوبی دستمزد ملیتی
دشوار اغلب ها زبان سایر از مترجمان برای زندگی تامین بالعکس .کردند می دریافت
مترجمان و داشتند تخصص رایج کمتر های زبان از ترجمه در که دسته آن ویژه به بود؛
.کردند می دریافت ثابت حقوق دولتی انتشاراتی موسسات در ًالقب که رسمی
ف جدید بازار شرایطبرجسته روسیه در را ترجمه فعالیت به ساماندهی برای قوانین قدان
و اجتماعی موقعیت تا بوده تالش در مجدانه روسیه مترجمان جدید اتحادیه .ساخت تر
.نماید احیا روسیه در را ترجمه سابق اعتبار و بخشد ارتقا را خود اعضای مالی
32. 32
روسیه در ترجمه تئوري
مه ای جنبه عنوان به ترجمهو بحث مورد روسیه تاریخ سراسر در ملت یک فرهنگ از م
تامل های ایده که ،بود بیستم قرن دوم نیمه در اما .است بوده اندیشمندان جدل
هایی تالش با ترجمه عرصه فعاالن و نویسندگان ،منتقدان ذهنی اغلب ولی برانگیز
ف رشد میزان زمان آن از .گردید توام همگرا نظریه یک ایجاد جهتبا ترجمه عالیت
.است بوده همتراز ترجمه نظری های جنبه زمینه در یافته انتشار مطالب میزان
و.ان.کومیسارف
دهنده بازتاب ،گیرد می نشات مختلفی فکری مکاتب از روسیه در ترجمه تحقیقات
برخی این وجود با .پردازد می متضادی های دیدگاه بیان به و است مختلفی های عرصه
ت می را مشترک های ویژگینظر در ترجمه تئوری روسیه مکتب تشخیص برای وان
های شیوه از استفاده با توان می که ای پدیده عنوان به ترجمه پذیرش فرض .گرفت
،پرداخت آن توصیف و مطالعه به منطقی و عینی صورت به بررسی و مشاهده مختلف
مترج گیری تصمیم فرآیند .است بوده ترجمه روسی های تئوری مبنای ًاعمدتممکن م
شناختی زبان الگوهای مبنای بر ًانهایت اما ،برسد نظر به ابتکاری و ذهنی است
33. 33
(linguistic( شناختی و )cognitive.گیرد می شکل مقصد و مبدا های زبان در )
مطالعه آن اصلی کار و توصیفی نخست درجه در ترجمه تئوری که ،رود می انتظار
ها ویژگی کشف و مشاهده قابل واقعیاتاغلب در که ،باشد ترجمه فرآیند ثابت ی
توان می ترجمه واقعی ماهیت کشف از پس تنها .مشترکند ترجمه انفرادی های فعالیت
بر باید تئوریک تعمیم بنابراین .پرداخت آن چگونگی برای هایی چهارچوب تعیین به
تحق اصلی شیوه .)گرایی (ذهنی ذهنی تصورات نه و گیرد صورت واقعیات مبناییق
مبد متون تطبیقی بررسی ترجمه حوزه در روس پردازان نظریهکنار در مقصد و ا
.است ترجمه فرآیند روی گوناگون تجربی مطالعات
34. 34
می صورت شناختی زبان چهارچوب در ًاعمدت روسیه در ترجمه تئوریک تحقیقات
ش زبان علم از مهم ای شاخه را ترجمه شناختی زبان تئوری محققان اکثر .گیردناسی
شناسی جامعه ،زبان شناسی روان ،تطبیقی شناسی زبان ،عمومی شناسی زبان کنار در
مفهوم این .دانند می شناختی زبان تحقیقات های حوزه سایر و متن شناسی زبان ،زبان
جهت شناختی زبان های شیوه از وسیع استفاده امکان کالن شناسی زبان از گسترده
معنایی ،صوری های جنبه توصیفنظریه اکثر .آورد می فراهم را ترجمه شناختی و
امر این .هستند فعال مترجمانی نیز و ای حرفه شناسانی زبان روسیه در ترجمه پردازان
.رساند می یاری عمل و تئوری بین نزدیک ارتباط حفظ در ها آن به
تمام که ،مشغولند ای گسترده تحقیقات انجام به روسیه در ترجمه عرصه متفکرین
ها آن .گیرد می بر در را آن بر موثر مفروض عوامل تمام و ترجمه فرآیند های جنبه
شناختی ،شناختی زبان (ابعاد زبانی میان ارتباط عمومی های جنبه به کنند می تالش
دیگر زبانی به مشخص زبان یک از ترجمه به مربوط مسایل نیز و )آن شناختی روان و
مفهوم به میان این در .بپردازدالگو ،ترجمه سبکی و عملی های جنبه ،ترجمه در معادل
مقصد زبان در معادل عناصر با که متن معنادار اجزای و ترجمه فرآیند مختلف های
35. 35
های ترجمه بررسی طریق از ترجمه مسایل .شود می بسیاری توجه ،شوند می جایگزین
اسپانی ،فرانسوی ،آلمانی ،انگلیسی های زبان بین از گرفته صورتو روسی ،ایتالیایی ،ایی
روی ای پیچیده تحقیقات چنین که ،است این بر اعتقاد .گیرد می قرار مطالعه مورد ...
تعمیم را خود های یافته ساخت خواهد قادر را دانشمندان سرانجام ترجمه فعالیت
.نمایند فراهم ترجمه عمومی تئوری ارایه جهت کارآمد چهارچوبی و ببخشند
که واقعیت ایناز ،گیرد می بر در را ترجمه انواع تمام روسیه در ترجمه مطالعات
ترجمه مختلف های جنبه توصیف به بسیاری توجه .است برخوردار بسیاری اهمیت
غیرادبی–شفاهی چه و کتبی چه-ترجمه ... و تجاری ،فنی ،سیاسی انواع بر تاکید با
وی دو هر ادبی ترجمه حوزه در تحقیقات .شود می معطوفمد را هنری رو ادبی ژگی
ترجمه ًاعمدت عالقه مورد موضوع شفاهی ترجمه خصوص در .دهد می قرار نظر
از وسیعی گستره چنین روی تحقیق و بررسی .است همزمان ترجمه ویژه به ،کنفرانس
ویژگی نیز و ها ترجمه تمام مشترک های ویژگی توصیف امکان ترجمه های فعالیت
ترج از مشخص نوع هر های.است ساخته فراهم را مه
36. 36
و کتبی مترجمان عملی تربیت با نزدیکی ارتباط در همواره روسیه در ترجمه مطالعات
اغلب شده موجب موثر آموزشی و درسی برنامه تهیه به نیاز .است بوده شفاهی
تحقیقات نتایج از آموزشی موسسات تا گیرد صورت عرصه این در ای ویژه تحقیقات
انتخا جهت تئوریکو تئوری واحدهای کردن وارد و مناسب آموزشی های تکنیک ب
.نمایند استفاده خود درسی های برنامه در ترجمه عملی
:منبع
Mona Baker (ed.) The Routledge, Encyclopedia of Translation,
Studies.London/New York: Routledge, 1998, 654 pp.