para sa piling larang

1. Kompilasyon ng mga
akademikong sulatin
Piling larangan (akademiko)

2. abstrak
Sa artikulong ito, tinalakay ang mga negatibong epekto ng paggamit ng internet. Ang layunin ng artikulong ito ay
para matanto ng mga tao lalong-lalo na sa mga kabataan na ang paggamit ng internet ay nagbibigay depresyon
ng isang tao. Isang sakit na ng mga Pinoy ay ang “internet addiction”, dumagdag pa ang pagyoyosi, pag-iinom
ng alak at paglalakwatsa. Ang artikulong ito ay nakapokus sa mga negatibong epekto ng paggamit ng social
media ng isang tao. Sa paggamit ng internet, maaaring magkaroon ang isang tao ng mababang self-esteem,
magkaroon ng pagkaadik sa pagsobrang gamit nito at mararanasan ang cyberbullying. Iminumungkahi ng
artikulong ito na mas maiabubuting bawas bawasan ang paggamit internet. Disiplinahin ang ating mga sarili at
matutong magbalanse ng oras. Maraming bagay pa ang maaaring gawin kaysa sa paggamit ng internet. Mas
maganda na maging maparaan sa kahit anumang bagay.

4. bionote
• Si ROLANDO BERNALES ay nakapagtapos ng BSE Filpino, bilang cum laude at ng graduate certificate (katumbas ng
Master of Arts 1 Teaching) sa linggwistikong Filipino sa Philippines Normal University. Siya rin ay nakapagtapos ng Ed. D
sa Educational Management sa University of Makati. Siya ay naging puno ng Department ng Lenggwahe at Literature sa
University of Makati. Kasalukuyan naman siyang Professor ll sa isang unibersidad. Executive Director naman siya sa
Center for Innovative Education and Sciences. Akademik Konsultant din si Rolando ng Mutya Publishing House, Inc. Siya
rin ay kabilang sa malikhaing manunulat ng tula, kwento at sanaysay. Pinarangalan naman siyang isa sa mga Ten
Outstanding Students of the Philippines (1989) at Award for Exemplary Performance as a Public Servant (2000) mula sa
pamahalaang lungsod ng Makati. Siya rin ay Palanca Awardee-awtor, ko-awtor editor at consultant ng hindi bababa sa 70
na mga aklat sa wika, pagbasa at panitikan sa antas pre-school, elementary, sekondarya at tersyarya. Panghabambuhay
naman siyang kasapi ng Pambansang Samahan sa Linggwistika at Literaturang Filipino. Miyembro rin siya ng kaguro,
Sangfil at APNIEVE.
•

7. talumpati
• Sinasabing ang kabataan ang pag asa ng bayan ngunit paano kung ang kabataan naman ang maging banta sa kinabukasan?
• Teenage pregnancy ayisa sa malaking problemang ating kinakaharap. Hindi lamang dito sa Pilipinas kundi sa buong mundo din. Sa
panahon ngayon, lahat mabilis at maraming mga kabataan ang maagang nabubuntis. Mas maaga ng namumulat ang mata ng mga
bata sa katotohan. Iba na talaga ang panahon ngayon.
• Pabata nang pabata ang mga natututong tumingin ng mga malalaswang imahe sa internet at dahil dito sinisisi din ang mga
magulang na walang oras para bantayan ang kanilang mga anak. Taon-taon, pataas nang pataas ang bilang ng mga kabataang
nabubuntis at pababa ng pababa ang edad ng mga kabataang nabubuntis. At hindi lang ito sa mga mahihirap na pamilya nangyayari,
kahit na din sa mga mayayaman na pamilya. Kailangang sa mga magulang na mismo manggaling ang pagpapaintindi sa kanilang
mga anak na ang paggawa ng bata ay sagrado at para lamang sa mga taong nasa wasto ang edad o sa mga taong tunay na
nagmamahalan.
• Hindimadaling magpalaki ng bata. Ang pagpapalaki ng bata ay panghabang-buhay na tungkulin. Tingnan natin ang ating mga
magulang, nagkakayod at nagsusumikap sila para makapag-aral tayo, makakain ng tatlong beses sa isang araw at kung ano-ano
pang mga sakripisyo ang ginagawa nila para lang mabuhay tayo. Kaya naman nais kong iparating sa aking kapwa mga kababaihanna
ang pagbubuntis ay gayon din ang panganganak ay napakahirap. Tayo! Oo tayo. Tayong mga babae, dapatnatin itong pag isipan ng
mabuti at kung ano ang mga kahihinatnan n gating mga pasya na maaring magdulot ng pagbabago sa ating buhay. Hindi natin
kailangang magmadali. Lasapin natin ang ating pagkabata dahil bukas makalawa lang ay tatanda na tayo.
• Sino nga ba ang dapat sisihin? Ang mga kabataan ba na hindi nakikinig sa mga payo at paalala ng kanilang mga magulang o ang
mga magulang na kulang ang pagpayo at pagpapaalala sa kanilang mga anak.

11. Posisyong papel
Kasal. Sagradong sakramento. Ang mga Pilipinong pinagsasama ng sakramentong kasal ay di daw mapaghiwalay dahil may
basbas ito ng Poong Maykapal. Paano kung dumadating ang PROBLEMA? Paano kung biglang nawala ang LOVE at ang TIWALA?
Paano kung masira ang RESPETO? Sagrado pa rin bang maituturing ang panilyang winasak ng sakuna? Inalisan na ng respeto
sa isa’t-isa? Ang pagpapakasal ay hindi kaning mainit na isusubo at iluluwa kapag napaso. Dapat pinagpaplanuhan, Dapat pinag-
uusapang mabuti. Aminado tayo na hindi mawawala ang pagsubok sa buhay.
• Ang diborsyo ay dapat ipatupad sa Pilipinas dahil sa tatlong kadahilanan. Una, nandiyan ang sakal, kabet, bisyo, at
hagupit ng kamao, kaya mo bang tanggapin ang lahat ng sakit? Bibigay at bibigay din tayo dahil sa sobrang sakit. At ang
tamang desisyon ay maghiwalay. Pangalawa, paano na kung hindi na magkakasundo ang ilaw at hilig ng tahanan? Ito
ay magkakasundo ng hindi magandang epekto sa kanilang mga anak. Kaya dapat may diborsyo tayo dito sa Pilipinas.
Pangatlo, kung may diborsyo walang balitang tungkol sa mag-asawang nagsasaksakan. Walang balitang may number 1,
2, 3, at 4 ni mister/misis. Dahil Malaya kang hiwalayan ang walang kwenta, adik at nanakit mong asawa.
• Ang pagkaroon ng diborsyo ay hindi para mag-asa ng marami. Ito ay para sa tunay na kalayaan. Ang tunay na
pagmamahal ay kusang nararamdaman kundi hinahanap kundi hinihintay. Mabubuhay ang lahat ng walang pangamba.
Walang takot at higit sa lahat, malaya kang pipili at magmahal ng taong kayang kang irespeto, igalang at mahalin ng
lubusan. Ipagsigawan mong pabor ka na magkaroon ng diborsyo sa Pilipinas. Ito ang tunay na pagbabago.
•
•
•
•

16. By: Emilia Velasquez

27. By: Leah Jan Alegre
• PETSA: Ika-9 ng Setyembre 2019 ORAS: 8:40 ng umaga
• LUGAR: Zamboanguita Science High School
• RE: Paghahanda para sa Science and Math
• Month Celebration
• PARA SA: Mga Guro sa Siyensa at Matematika
• Opisyales mula sa Club ng Siyensa at Matematika
• Mga Classroom President ng Bawat Klase
• MULA KAY: Leah Jan Nina Alegre
• Pangulo ng Siyensa at Matematika Club
•

28. • AGENDA:
• MGA PAKSA TAONG TATALAKAY ORAS/MINUTO
• Pagbasa ng Nakaraang Sekretarya 5 minuto
• Minutes of the Meeting
• Pagbabahagi ng mga Arnold Rabor Jr. 30 minuto
• Gagawin sa Magaganap na Guro sa Siyensya
• Kulminasyon (Siyensya)
• Mga Patimpalak
• Physics Olympics
• Science Quiz Bowl
• Scientist Look-Alike
• Science Jingle
• SIP Competition
• 2.2 Iskedyul ng mga Patimpalak
• 2.3 Mga Mekaniks at Krayterya
• ng mga Patimpalak

29. • Pagbabahagi ng mga Kaye Elnas 30 minuto
• Gagawin sa Magaganap na Guro ng Matematika
• Kulminasyon (Matematika)
• Mga Patimpalak
• Tower of Hanoi
• DAMATH
• Math Jingle
• Sudoku
• Modulo Art Competition
• Math Sayaw
• Mathematician Look-Alike
• Iskedyul ng mga Patimpalak
• Mga Mekaniks at Krayterya
• ng mga Patimpalak

30. • Mga Gagawin sa Mismong Araw Knight Velasquez 20 minuto
• ng Kulminasyon Bise ng SSG
• Pagbigay ng Parangal
• Pagtatalaga ng mga Komite Lysander Callahan 20 minuto
• Food Committee Bise ng Club ng Siyensa at Matematika
• Decoration Committee
• Contest Committee
• Award Committee
•
• SUSUNOD NA PAGPUPULONG: Ika-18 ng Setyembre 2019
• ORAS: 8:40 ng umaga

32. Katitikan ng pulong
• Katitikan ng Pangalawang Pulong ng Math at Science Club
• ng Zamboanguita Science High School
• Ika-9 ng Setyembre, 2019
• Ika-9 ng Setyembre, 2019
• Ika-8 ng umagasa Grade 12-Generoso Classroom
• Dumalo:
• Bb. Robeth Y. Banua -Presidente ng Math at Science Club
• G. Daniel Padilla -Bise President ng Math at Science Club
• Bb. Leah Jan Alegre -Kalihim ng Math at Science Club
• G. Enrique Gil - Treasurer ng Math at Science Club
• G. James Rei d - Auditor ng Math at Science Club
• Gng. Jayne Gale Verances - Math Coordinator
• Bb. Liza Soberano - PIO ng Math at Science Club
• Gng.Marlene Elloren - Science Coordinator
• Gng. NemieGallardo -Guro ng Siyensya
• Bb. FredelinParallon -Guro ng Siyensya
• Bb. Rhena Rodriguez -Guro ng Siyensya
• Bb. Rica MaeAlcano -Guro ng Siyensya
• Bb. Rhea FeSinajon -Guro ng Matematika
• G.Che IsidorePartosa -Guro ng Matematika
• Bb. Rosebelle Joy Banua -Guro ng Matematika
•

33. • Mga Di Dumalo:
• Bb. JuliaBarretto -Guro ng Siyensya
• G. Gerald Anderson -Guro ng Siyensya
• Panukalang Adyenda
• 1.Paghahanda sa Selebrasyon ng Math at Science Month
• I. Pagsisimula ng Pulong
• Ang pagpupulong ay itinayo ni Bb. Robeth Banua, ang Presidente ng Math at Science Club sa ganap na ika-8:
40 ng umaga sa silid aralan ng Grade 12 Generoso. Sinimulan ang pagpupulong sa pamamagitan ng
panalangin na inunahan ni Bb. Fredelin Parallon at pagkatapos ay nagpagpahayag sa paksa na pag-uusapan,
ang paghahanda sa selebrasyon ng Math at Science Month, at sinundan ito ng pagroll-call.

34. • II. Pagbasa sa Nakaraang Pagpupulong
• Bago sinimulang pag-usapan ang panukalang adyenda, binasa muna ni Bb. Leah Jan Nina Alegre, ang
sekretarya ng Math at Science Club, ang katitikan sa nakaraang pagpupulong noong ika-20 ng Agosto, 2019.
Ipinahayag niya ang mga patimpalak at mga kalahok, pati na rin ang naganap na Pista ng Nayon noong
nakaraang buwan ng Agosto.
• III. Pagpapatibay ng Panukalang Adyenda
• -Sinimulan ang pagpupulong sa pagbukas ng paksa tungkol sa mangyayaring selebrasyon ng Math at
Science Month na pinangunahan ni Bb. Robeth Banua.
• -Ang unang pinag-usapan ay ang tungkol sa magiging listahan ng aktibidad iskedyul para sa Opening
Program at Culimination Program na pinangunahan ni G. Daniel Padilla, ang Bise President eng Math at
Science Club.
• - Pinal nanapagdesisyunan ang mga petsa, oras, at lugar para sa mga nasabing program. Gaganapin ang
opening program sa ika-12 ng Setyembre, 2019 ng ika-8 ng umaga sa ZSHS stage, ito ay suhistiyon galing
kay Bb. Rosebelle Banua , isang guro ng Matematika na sinang ayunan ng karamihan. Habang nagaganap
naman sa ika-30 ng Setyembre, 2019 ng ika-18 ng umaga sa ZSHS stage ang Culmination Program na
suhestiyon nina Bb. Fredelin Parallon at Bb. Rica Alcano, mga guro ng siyensya na sinang-ayunan rin ng
karamihan.
•

35. - Ang sunod sa pinag-usapan ay ang
pagtatalaga ng mga Program Committee.
Ito ay pinangunahan nina Bb. Banua at G.
Padilla. Ang susunod ay mga binoto at
sinang-ayunan ng lahat:

37. • -Ang pangatlong pinag-usapan ay ang tungkol sa mga Paligsahan sa Kulminasyon sa Matematika na
pinangunahan ni Gng. Jayne Gale Verances, isang Math Coordinator. Naglista ng mga posibleng paligsahan
at pagkatapos ay bumoto ang lahat , kinuha lamang ang top 5 na may pinakamaraming boto. Ang mga
sumusunod ay ang mga gaganaping paligsahan sa Matematika:
•
• *Math Investigation *MathSayaw *Modulo Art
• *Tower of Hanoi *Math Jingle
•
• -Ang pang-apat ay tungkol naman sa mga paligsahan sa kulminasyon sa Agham na pinangunahan ni Gng.
Marlene Elloren, isang Science Coordinator. Gaya noong una ay kumuha rin ng top 5 na may
pinakamaraming boto. Ang mga sumusunod ay ang mga gaganaping paligsahan sa Agham:
•
• *Science Oral and Written Quiz *Science Jingle
• *Science Investigatory Project *ScienceSayaw
• *Physics Exhibition

38. • -Ang panlima ay tumgkol sa Iskedyul at time frame ng bawat paligsahan na pinangunahan ni Bb. Liza
Soberano, ang PIO ng Math at Science Club. Ang mga sumusunod ay ang sinang-ayunan ng lahat:
•
• Ika-30 ngSetyembre, 2019
• (Culmination Program)
•
• Ika-9 ngumaga, magaganap Ika-1 ng hapon, magsisimula ang sumusunod:
• ang sumusunod ng sabay-sabay:
• *Math Investigatory *Math Jingle
• *Modulo Art *MathSayaw
• *Tower of Hanoi *Science Jingle
• *Physics Exhibition *ScienceSayaw
• *Science Oral and Written Quiz
• *SIP

39. -At ang panghuling pinag-usapan ay ang mga
gantimpala na igagawad sa mga nanalo na
pinangunahan nina Enrique Gil, ang treasurer, at James
Reid, ang auditor. Napag-usapan ang perang gagamitin
para dito, kung magkano at kung saan kukuha. Ang
sumusunod ang napagdesisyunan:

40. Tatawag na susunod na pulong ang Presidente ng Math at
Science Club kaugnay sa selebrasyon.
IV. Iba Pang Pinag-usapan
-Pagtalaga ng kabilang sa Food Committee
V. Iskedyul sa susunod na Pulong
-Ika-17 ngSetyembre, 2019 ng ika 8:40 ng umaga.
VI. Pagtatapos ng Pulong
-Natapos ang pagpupulong sa ganap na 9:40 ng umaga.

42. By: Emilia Velasquez

48. By: Emilia Velasquez

70. By: Leah Jan Alegre

71. Repleksibong sanaysay
• Sabi nga nila ang kapatid ang isa sa mga pinakamagandang
pinagkaloob ng Diyos at ng ating mga magulang ngunit paano kung
ang biyaya ay nagmimistulang kasawian para sa akin? Ang
pagmamahal ng kapatid ay kailanman ay hindi mapapantayan ng
kahit na sinong nakapaligid sa atin. Bagama’t nariyan ang ating mga
kaibigan, iba parin ang pagmamahal na nangagaling sa ating mga
kapatid.
•

72. • Noong ako pa ang pinakabunso, akala ko ako ang pinakamaswerteng
anak sa buong mundo. Ngunit hindi naming akalain, nabuntis ang
aking ina. Noong nalaman kong buntus si mama ay hindi inakala,
halos hiindi na ako kumakain, at palaging umiiyak kada gabi. Lagi
kong tinatanong sa ating Poong Maykapal kung bakit? Bakit nagbigay
pa siya ng biyaya? Ano ba ang nagawa kong mali na para parusahan
ako ng ganoon? Alam kong kasalanan ang magtanim ng galit sa
kapwa pero hindi ko maiwasang magalit sa aking mga magulang.
Nangangayayat ako ng mga panahong iyon. Halos 18 na taon na
akong bunso na parang wala ng pag-asa para magka-anak ulit si
mama. Hindi pa ako handing tawagin na ”ate” sa kapatid ko.
Hanggang lumipas na ang mga araw natutuhan ko ng mahalin ang
aking kapatid. .

73. • Masakit sa parte ko kaya ako nagalit ng sobra kina mama at papa. Hindi ko
naman masisisi dahil mag-asawa naman sila pero bakit nakagawa sila ng bago?
Hindi ko gustong magkaroon ng kapatid dahil hindi ko gustong ikumpara. Alam
kong malayo ang agwat namin pero alam kong dadating ang araw na ikukumpara
kami sa isa’t-isa. Mas pinalakas nila ang aking loob na abutin ang aking mga
pangarap sa buhay sa pamamagitan ng pagpapakita ng inspirasyon mula sa
kanila. Natatakot rin akong hindi na ako mahalin ng aking mga magulang dahil sa
kanya. Pero “despite” sa “hatred” na aking nadarama, nandito ang aking mga
kaibigan para tulungan akong lampasan ang pagsubok. Kaya unti-unti ko ng
natanggap ang aking at dahil parte siya sa aming pamilya.
• Ipapakita ko sa kaniya na hindi lang ako basta ate kundi isang kundi isang
kaibigan na kasangga, kaagapay sa lahat ng bagay, tagagabay kung ano ang
tama at mali. May mga araw man na may tampuhan pero asahan niyang sa oras
na mangangailangan siya ay nandito ako palagi at hindi siya hahayaang mag-isa
dahil mananatili ang daloy ng dugong nananalaytay sa amin.
•

74. By: Leah Jan Alegre

75. Application letter
• Ika-1 ng Oktubre 2019
• Mr. James Reid, Medical Doctor
• Chief Executive Officer
• Doctor Care Incorporated
• Piapi, Dumaguete City
•

76. • Mahal na Doctor Reid:
• Isang pagbati!
• Gustoko pong mag-apply bilang isang nars sa inyong ospital. Nabasa ko po sa Philippine Daily Inquirer na
nangangailangan po kayo ng isang nars sa inyong ospital. Naniniwala po akong taglay ko ang mga
hinahanap ninyo para sa nasabing trabaho kaya’t gusto ko po sanang mag apply.
• Ako po ay natapos sa Unibersidad ng Pilipinas sa kursong Nursing noong Marso, 2016 at ako’y isang
rehistradong nars. Ako po ay masipag, masipag at magaling mag-alaga ng pasyente kaya’t naniniwala akong
madaling gagaling ang iyong pasyente. Mayroon din po akong malusog na pangangatawan, maabilididad po
ako at matalino. Katunayay’y nagtapos po ako bilang Magna Cum Laude.

77. • Naging nars po ako sa Silliman University Medical Center. Marami na po akong nakasalamuhang mga
pasyenteng iba’t-iba ang kalagayan pagdating sa kalusugan. Handa po ako sa anumang hamon. Kalakip ng
liham na ito ay ang aking resume na kung saan nandon ang mg impormasyong gusto niyo pang malaman.
• Pwede niyo po akong i-kontak sa pamamagitan ng aking numero; 09063628681, handa po akong magtungo
sa inyong tanggapan para sa isang panayam, sa oras at petsang nanaisin ninyo.
• Marami pong salamat!
•
• Lubos na gumagalang,
• LEAH JAN NINA ALEGRE
•

78. By: Leah Jan Alegre

79. resume
• Leah Jan Nina Delfino Alegre
• Brgy. Poblacion, Zamboanguita Negros Oriental
• 09068548442

80. • Layunin: Ang makapagtrabaho sa hospital bilang isang pharmacist kung saan mahulma ang aking
kakayahan at mapatunayan ang aking halaga o galing para sa posisyong ibibigay sa akin.
• Educational Background: Bachelor of Pharmacy
• Unibersidad ng Pilipinas
• 2019-2020
• Magna Cum Laude
• Kasanayan: *Drug Utilization Review
• *Patient education and advocacy
• *Resolving any discrepancies
• Gawaing Karanasan: Pharmacist with 10 years of experience in pharmaceutical services.
• Adept at dispensing medication with accuracy and efficiency.
• Pesonal na Sanggunian:
• Aya Madhel Cafino Rizza Guisingmadali
• Medical Doctor Professorsa Kolehiyo
• Dumaguete City Quezon City
• 09976543567 099734627234

82. By: Leah Jan Alegre
• Republic of the Philippines
• Department of Education
• Region VII-C entral Visayas
• Division of Negros Oriental
• ZAMBOANGUITA SCIENCE HIGH SCHOOL

83. • Oktubre, 2019
• MEMORANDUM PAMPAARALAN
• Blg. 22,s.2019
• JS PROM 2020
• Para sa:*Mga Pansilid-aralang Tagapayo (Grade 9-10)
• *Mga Floating Teachers
• *Mga Mag-aaral ng Grade 9 at 10
• Paksa: Paghahanda para sa JS PROM 2020
• Mula kay: Leah Jan Nina Alegre
• (Teacher in Charge)

84. • 1. Ang paaralan ng Zamboanguita Science High School ay magsasagawa ng isang JS
Prom 2020 na kinabibilangan ng mga estudyante mula Grade 9 hanggang Grade 10. Ito’
y magaganap ngayong darating na ika-14 ng Pebrero, 2020.
• 2. Layunin ng pagdiriwang ay ang mga sumusunod:
• *Makapag-relax ang mga estudyante kahit paano
• *Maranasan nila ang pagiging dalaga at binata
• *Makasalamuha ang isa’t-isa sa loob ng kampus
• *Maipamalas ng mga estudyante ang kanilang angking kakayahan sa mga
aktibidad sa paparating na JS Prom
•
•
• 3. Magkakaroon ng isang program ukol sa nasabing aktibidad.
• 4. Ang mapipiling mga estudyante na nag stand out ay bigyan na sertipiko ng
pagpakilala.
• 5. Malawak na desiminasyon ng memorandum na ito ang nais.
•

85. RIZA MAE S. GUISINGMADALI 12-Generoso