„Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2015” autorstwa ekspertów Banku Pekao.

1. Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2015
w Polsce i województwie łódzkim
Łódź, 15 kwietnia 2016
Anna Stasiak, Departament Klienta Biznesowego

2. 1
Plan prezentacji
Wyniki ogólnopolskie Raportu
Wyniki dla Województwa
Łódzkiego
Temat specjalny - startupy

3. 2
Szósty raport Banku Pekao SA o sytuacji mikro i małych firm
Mikro firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników,
Małe firmy – przedsiębiorstwa zatrudniające do 49 pracowników,
6 904 wywiady z właścicielami firm,
Badanie prowadzone we wrześniu 2015 r.,
70 pytań - ponad 400 tysięcy odpowiedzi,
Wyniki na poziomie krajowym, regionalnym
(16 województw) i lokalnym (66 podregionów),
12 eksperckich artykułów o startupach,
10 case studies firm rozpoczynających działalność,
16 konferencji regionalnych we współpracy
z marszałkami województw (marzec-kwiecień 2016).
Temat specjalny: start-upy

4. 3
Dalsza poprawa nastrojów mikro i małych przedsiębiorców w 2015 r.
– wskaźnik koniunktury zbliża się do poziomu 100 punktów
+ 2 pkt
Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych Firm
- syntetyczna miara nastrojów właścicieli firm
92,7
91,7
89,5
93,6
96,4
98,3
2010 2011 2012 2013 2014 2015
+ 9 pkt
Wskaźniki w ramach badania mogą przyjmować wartości od 50 do 150, przy czym 50 oznacza „dużo gorzej”, 75 – „gorzej”, 100 – „ani lepiej, ani gorzej”, 125 – „lepiej”, 150 – „dużo lepiej”.
8 obszarów wchodzących w skład Ogólnego Wskaźnika Koniunktury: sytuacja polskiej gospodarki, sytuacja branży, w której działa firma, sytuacja firmy, przychody firmy, wynik finansowy
firmy, długość oczekiwania na zapłatę za sprzedane przez firmę towary lub usługi, zatrudnienie w firmie, dostępność zewnętrznego finansowania.

5. 4
Wyraźny wzrost oceny ostatnich 12 miesięcy (+3 pkt)
i oczekiwania dalszej poprawy sytuacji w 2016 roku
+ 3 pkt
+ 1 pkt
Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych Firm
89,1 88,7
87,6
89,5
93,7
96,496,4
94,6
91,5
97,8
99,1
100,2
92,7
91,7
89,5
93,6
96,4
98,3
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Ostatnie 12 miesięcy Przyszłe 12 miesięcy Średnia wartość

6. 5
Wskaźnik wyprzedzający koniunktury mikro i małych firm
dobrze skorelowany ze wskaźnikiem wzrostu PKB
*PKB w roku 2016 – prognoza Banku Pekao
3,7 5,0
1,6
1,3
3,3
3,6 3,7
96,4
94,6
91,5
97,8
99,1
100,2
080
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*
PKB (r/r, %) Przyszłe 12 miesięcy
Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych Firm
na tle wzrostu PKB

7. 6
97,0
100,0
99,8
96,6
95,7
97,2
91,6
93,1
97,4
100,8
101,0
99,1
98,6
99,6
94,5
95,4
Oczekiwanie na
zapłatę
Dostępność
zewnętrznego
finansowania
Zatrudnienie
Wynik finansowy
firmy
Przychody firmy
Sytuacja firmy
Sytuacja branży
Ogólna sytuacja
gospodarcza
Rok 2015
Rok 2014
Znacznie lepsza ocena sytuacji finansowej firmy i sytuacji branży
+3
+3
+ 3
+ 2
+ 2
+ 1
+ 1
+ 0

8. 7
94,7
92,5
88,7
94,5
98,6 99,1
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Budownictwo
91,1
89,9
87,7
91,5
93,4
95,6
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Handel
93,6
92,8
90,9
94,9
97,1
99,6
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Usługi
92,4
91,8
90,6
93,9
98,6 99,5
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Produkcja
Poprawa wskaźnika koniunktury we wszystkich badanych branżach
w ciągu ostatnich trzech lat
+1
+9
+2
+9
+2
+8
+1
+10

9. 8
Poprawa wskaźnika koniunktury we wszystkich badanych branżach
w ciągu ostatnich trzech lat

10. 9
Rekordowo dobry rok dla firm prowadzących działalność eksportową
Eksport w ostatnim roku deklarowało 15% mikro oraz 37% małych firm,
Ocena przychodów z eksportu o +9 punktów wyższa od oceny całkowitych przychodów,
17% firm deklaruje prowadzenie działalności eksportowej w roku 2016.
Ocena przychodów z eksportu
90,4 89,8
88,9
92,2
95,7
98,698,6
102,9 102,5 102,7
104,0
107,2
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Ocena przychodów Ocena przychodów z eksportu
9 10
12
7
13
16
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Odsetek eksportujących mikro
i małych firm

11. 10
Ocena dostępności zewnętrznego finansowania
Po raz kolejny wysoko oceniona dostępność zewnętrznego
finansowania dla mikro i małych firm
98,1
97,4 97,1
98,4
99,1
100,3
99,4
98,9
97,9
100,0
100,9
101,3
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Ostatnie 12 miesięcy Przyszłe 12 miesięcy

12. 11
Istotna zmiana w percepcji przedsiębiorców
– większa otwartość na korzystanie z finansowania zewnętrznego…
51 48
24
13
56
28
7
14
Brak potrzeby
Niechęć do
zadłużenia
Tańszy koszt
kapitału własnego Brak możliwości
2014 2015
Przyczyny niekorzystania
z zewnętrznego finansowania bieżącej działalności

13. 12
… przełożyła się na wzrost liczby firm korzystających z kredytu
i ponoszących wydatki inwestycyjne
Odsetek mikro i małych firm inwestujących
w ostatnich 12 miesiącach
Z finansowania działalności bieżącej kredytem korzystało 50% małych i 25% mikro firm,
Projekty inwestycyjne zrealizowało 63% małych firm i 45% mikro firm,
18% firm finansowało inwestycje kredytem,
42 41 43 40 40
46
2010 2011 2012 2013 2014 2015
22 24 24 24 24 26
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Odsetek firm korzystających w ostatnich 12
miesiącach z kredytu na finansowanie bieżącej
działalności

14. 13
Wyniki Raportu dla województwa łódzkiego
5 podregionów – jednostek
statystycznych EUROSTAT:
Skierniewicki
Sieradzki
Łódzki
Miasto Łódź
Piotrkowski

15. 14
Ogólny wskaźnik koniunktury niższy niż średnio w kraju
Najbardziej optymistyczni przedsiębiorcy w podregionie skierniewickim, na drugim
miejscu Łódź
Poniżej średniej krajowej podregion sieradzki, łódzki i piotrkowski
Wskaźnik koniunktury dla kraju
Wskaźnik koniunktury dla Łódzkiego
Wskaźnik koniunktury dla podregionów
skierniewicki
sieradzki
piotrkowski
łódzki
Miasto Łódź

16. 15
Ogólny Wskaźnik Koniunktury najwyższy na Pomorzu.
Łódzkie na 13 miejscu.
Największe wzrosty w Mazowieckim i Świętokrzyskim.
98
(-1)
100
(+3)
99
(+3)
99
(+3)
97
(+0)
99
(+1)
99
(+2)
99
(+4)
97
(+2)
98
(+1)
97
(+1)
98
(+1)
97
(+4)
98
(+1)
97
(+2)
96
(+2)
(+4) – różnica pomiędzy średnim Ogólnym Wskaźnikiem Koniunktury w roku 2015 i 2014

17. 16
Łódzkie vs. Polska: Ocena sytuacji w poprzednich 12
miesiącach
Wszystkie obszary ocenione są niżej, w szczególności przychody firmy i sytuacja branży.
-1,9
-2,0
-1,8
-2,5
-1,9
-1,0
-0,5
-0,4

18. 17
Wydatki inwestycyjne i ich wielkość
Najwyższy odsetek inwestycji w łódzkim, najniższy w skierniewickim
W skierniewickim stosunkowo najmniejsze nakłady (o wartości poniżej 10 tys. PLN)

19. 18
Lekki wzrost eksportu r/r z 13% do 14%.
Odsetek eksporterów niższy o 2 p.p. od średniej krajowej.
Podregion łódzki liderem
Plany na 2016 rok – lekki wzrost z wyjątkiem łódzkiego i skierniewickiego

20. 19
Innowacje i źródła ich finansowania.
Łódzkie na tym samym poziomie co średnia krajowa w przypadku innowacji
produktowych, częściej też finansuje innowacje z pożyczki od rodziny niż średnio w
Polsce.
Innowacje produktowe
Innowacje procesowe
Największy odsetek innowatorów w podregionie łódzkim.
Z kredytu bankowego na innowacje najchętniej korzysta podregion skierniewicki

21. 20
Podatki, koszty pracy, obciążenia biurokratyczne i przepisy prawne
to najważniejsze (oprócz konkurencji) bariery rozwojowe dla firm
Właściciele firm byli proszeni o skwantyfikowanie każdej z barier w skali od 1 (brak bariery) do 5 (bardzo ważna bariera)
Średnia wartość barier w Polsce
identyczna jak rok temu (2,75 pkt.),
W porównaniu z rokiem 2014
wzrosło znaczenie następujących barier:
Konkurencja innych firm,
Obciążenia biurokratyczne,
Przepisy prawne,
Dostęp do programów
pomocowych,
Kwalifikacje pracowników.
Średnia barier w łódzkim (2,85 pkt.)
wyższa niż dla Polski
Mniejsze bariery w wojewódzkie łódzkim
niż średnio w kraju to:
Dostęp do programów pomocowych
Kwalifikacje pracowników

22. 21
Temat specjalny – startupy
Wykształcenie i wcześniejsze doświadczenie zawodowe właścicieli
startupów
66%
właścicieli ma wyższe
wykształcenie
dla 64%
właścicieli
to pierwsza firma
71%
właścicieli to osoby w
wieku 25-44 lata
92%
właścicieli wcześniej
pracowało
82%
firm założonych
ze środków
własnych
98%
startupów
to mikrofirmy
W badaniu wzięło udział 614 startupów, czyli firm działających na rynku krócej niż 3 lata

23. 22
Optymizm właścicieli startupów
- istotnie wyższe oceny na tle wszystkich badanych firm
+ 10
+ 10
+ 9
109,6
108,4
108,3
106,2
102,2
101,0
98,2
98,2
99,6
99,1
98,6
101,0
100,8
94,5
97,4
95,4
Sytuacja firmy
Wynik finansowy
firmy
Przychody firmy
Zatrudnienie
Dostępność
zewnętrznego
finansowania
Sytuacja branży
Oczekiwanie na
zapłatę
Ogólna sytuacja
gospodarcza
Startupy Wszystkie firmy

24. 23
Większość właścicieli startupów planuje rozwinąć swoją firmę
w perspektywie najbliższych trzech lat
Sytuacja firmy za 3 lata
63%
28% 9%
W firmie będzie
zatrudnionych więcej
osób, jej skala
działalności będzie
większa
Firma będzie
wyglądać podobnie
jak dzisiaj
Firmy nie będzie już
prawdopodobnie na
rynku

25. 24
Startupy szansą na tworzenie nowych miejsc pracy
100,9
99,7
99,2
100,5
101,7
102,8
105,5
102,2
103,5
104,1
105,8
108,6
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Zatrudnienie w kolejnych 12 miesiącach - mikro i małe firmy
Zatrudnienie w kolejnych 12 miesiącach - startupy
W mikro i małych firmach pracuje 4,7 miliona osób,
co stanowi 51% pracujących w polskich przedsiębiorstwach (2014; GUS).
Ocena zatrudnienia startupy
mikro i małe
ogółem

26. 25
Ułatwieniem dla startupów byłyby mniejsze obciążenia finansowe,
lepszy dostęp do finansowania oraz uproszczenie przepisów
Zmiany, które ułatwiłyby rozpoczynanie i prowadzenie
działalności gospodarczej przez startupy
50%
27%
11%
10%
10%
9%
Zmniejszenie pozapłacowych kosztów
pracy (ZUS, podatki)
Lepszy dostęp do finansowania
zewnętrznego
Uproszczenie przepisów podatkowych
i ich jednolita interpretacja
Mniej skomplikowane zasady
prowadzenia działalności
gospodarczej
Łatwiejsze procedury przy rejestracji
firmy
Więcej instrumentów wsparcia dla
młodych

27. 26
Bank Pekao partnerem dla startupów – dedykowana linia kredytowa
z gwarancją Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego
Gwarancje kredytów obrotowych dla firm rozpoczynających działalność
gospodarczą w ramach Programu Konkurencyjność i Innowacja (CIP)
Dla firm działających do 2 lat,
Nieodnawialne kredyty obrotowe o wartości do 20 tys. PLN udzielane na okres 1 roku,
Wymagana 1 opłacona faktura lub rachunek od kontrahenta,
Gwarancja 50% kapitału i odsetek
Korzyści dla firmy
Niższa marża kredytowa,
Kredyty poniżej 10 tys. PLN zabezpieczone wyłącznie gwarancją EFI,
Kredyty do 20 tys. PLN z gwarancją EFI i innym dodatkowym zabezpieczeniem
Budowa historii kredytowej w banku,
Koszt gwarancji 0 PLN,
Prosta dokumentacja bez biznesplanu.
60% kredytów udzielonych firmom działającym do 6 miesięcy
85% udzielonych firmom działającym do 12 miesięcy

28. 27
Bank Pekao partnerem konkursu „Społeczny startup”
Pierwsza edycja konkursu „Społeczny startup”
Cel: Promocja przedsiębiorstw społecznych
10 laureatów konkursu prezentowanych w raporcie
zorganizowana we współpracy z Ashoka Polska oraz UniCredit Foundation
promocja firm, które prowadzą działalność gospodarczą w celu integracji
społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym

29. 28
Co jeszcze w raporcie ?
Finanse dla startupów,
Instytucje wspierające startupy,
Instrumenty wsparcia innowacyjnych startupów,
Niemieckie i chorwackie doświadczenia
w zakresie wsparcia startupów,
Sylwetki 10 startupów – klientów Banku Pekao,
Konkurs „Społeczny startup”

30. 29
Podsumowując
Rekordowo optymistyczne wyniki nastrojów firm – wskaźnik koniunktury mikro i
małych firm najwyższy w historii
Coraz więcej firm korzysta z finansowania zewnętrznego. Najwyższy dotąd odsetek
firm finansujących bieżącą działalność środkami zewnętrznymi (26%).
Coraz mocniejszą stroną mikro i małych firm jest eksport - w 2016 roku eksport
deklarowało 17% firm.
Wzrósł odsetek inwestujących firm (46%, + 6 p.p.) oraz wielkość nakładów.
Startupy z dużo większym optymizmem oceniają otaczającą rzeczywistość.
Aż 63% badanych startupów uważa, że za 3 lata w firmie będzie więcej
zatrudnionych osób, a jej skala działalności będzie większa.
Łódzkie ma niższe wskaźniki niż średnia krajowa ale odnotowano wzrost wskaźnika
koniunktury r/r z 95 pkt do 97 pkt. Mniej inwestycji, mniej eksporterów tyle samo
innowacji produktowych.

31. 30
Dziękuję za uwagę