1. Rynek pracodawcy,
czy rynek kandydata
w przemyśle farmaceutycznym?
W ostatnich dwóch dekadach polski rynek farmaceutyczny przeszedł diametralną zmianę. Na jego obecny kształt
miały wpływ nie tylko zmiana struktury własności, nowe regulacje prawne i zmiany w systemie administracyjnym,
lecz także konsolidacje oraz inwestycje zagranicznych koncernów. To wszystko miało oczywisty wpływ na stabilizację
finansową przedsiębiorstw produkcyjnych, działających obecnie w Polsce w tym sektorze, a także – na zatrudnienie.
Dlatego warto zadać sobie pytania: jaki jest dziś newralgiczny obszar w rozmowach na temat warunków zatrudnienia?
Jakie trendy obserwują headhunterzy? I w końcu podstawowa kwestia: która z grup „trzyma władzę” na rynku pracy
w branży: pracownicy, czy ich szefowie?
Oliwia Cyranowicz
Konsultantka Antal Engineering & Operations
3/2014 e-wydanie do pobrania na: www.farmacom.com.pl
Obraz rynku
Szacuje się, że wartość polskiego rynku farmaceutycznego wy-nosi
ponad 25 mld złotych. Ministerstwo Gospodarki podało, że po
III kwartale 2013 roku w przemyśle farmaceutycznym, w Polsce,
działało łącznie 66 przedsiębiorstw, liczba ta dotyczy fi rm zatrud-niających
powyżej 49 osób, natomiast produkcja leków zaspokaja
około 60 % krajowego zapotrzebowania.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że mimo wprowadzenia w 2012
roku nowych zasad refundacji leków, co doprowadziło do gwałtow-nego
wzrostu poziomu współpłatności za nie, to nadal pozostaje
on najwyższy w Europie. Polska wciąż jest jednym z największych
rynków farmaceutycznych w Europie Środkowo-Wschodniej.
Czas próby po spowolnieniu gospodarczym
Wprowadzenie nowych zasad refundacji leków zaburzyło sta-bilizację
rynku farmaceutycznego – jego wartość zmalała aż o 6%
w skali roku. Spowolnienie gospodarcze negatywnie wpłynęło na ry-nek
pracy w branży. Doświadczyła ona głębokiej restrukturyzacji, co
skutkowało grupowymi zwolnieniami. Dziś przedstawiciele sektora
biorą głęboki oddech i odrabiają poniesione straty. Analitycy rynku
PMR szacują wartość średniorocznego wzrostu w Polsce na 4,7%
dla lat 2013-2015.
16. edycja cyklicznego badania Antal Global Snapshot mającego
na celu oszacowanie dynamiki zatrudnienia specjalistów i mene-dżerów
w sektorze farmaceutycznym w Polsce daje optymistyczny
obraz rynku – przedsiębiorstwa skupiają się na rozwoju produktów,
co generuje potrzeby rekrutacyjne w działach wsparcia, np. B+R.
W konsekwencji ponad 44% fi rm działających w tej branży planuje
w najbliższych 3 miesiącach przeprowadzenie rekrutacji, zaś dyna-mika
planowanych zwolnień wynosi 9% i utrzymuje się na poziomie
poniżej średniej dla naszego kraju w analogicznym okresie.
Warto porównać wartości dotyczące dynamiki zatrudnienia dla
siostrzanej branży, czyli przemysłu chemicznego. 44% pracodawców
z tego obszaru planuje rekrutacje w ciągu najbliższych 3 miesięcy,
a w tym samym czasie 11% z nich sugeruje zwolnienia.
Kto tak naprawdę rozdaje karty?
Ważnym czynnikiem determinującym odpowiedź na pytanie, czy
w danej branży mamy do czynienia z rynkiem pracodawcy jest to,
kto „rozdaje karty” w zakresie wynagrodzeń.
Wielkość zatrudnienia w polskim sektorze przemysłu farmaceu-tycznego
- jak podaje Ministerstwo Gospodarki - szacuje się na oko-ło
20 tys. osób. Rokrocznie, czterokrotnie więcej osób kończy studia
kierunkowe niż jest dostępnych dla nich miejsc pracy. Można by po-myśleć,
że duża liczba dostępnych na rynku absolwentów farmacji
i biotechnologii może kusić zagraniczne koncerny do rozważania na-szego
kraju, jako miejsca potencjalnych inwestycji. Jednak z drugiej
strony warto pamiętać, że nie są to pracownicy gotowi do podjęcia
pracy na samodzielnym stanowisku, gdyż do osiągnięcia niezależno-ści
zawodowej brakuje im zwykle kilku lat stażu.
Efekt jest taki, że pracodawcy sięgają do wąskiego grona do-świadczonych
specjalistów i menedżerów z konkurencyjnych przed-siębiorstw,
którzy praktycznie natychmiast mogą stanowić wartość
dodaną dla fi rmy, podczas gdy liczba absolwentów bez pierwszego
doświadczenia zawodowego wciąż rośnie. Z tego względu może-my
mówić o rynku pracodawcy. Wyraźną zmianę widać dopiero po
7-8-letnim stażu pracy (z wyłączeniem praktyk i stażów) na stano-wiskach
związanych z obszarem produkcji i inżynierii (mówimy tutaj
o doświadczeniu w pracy z określoną technologią oraz doświadcze-niach
hybrydowych, które pokrywają wiedzę i praktyki z zakresu kil-ku
dyscyplin, np. technologia i zakupy) oraz po zdobyciu wysokiej
specjalizacji. Wtedy to kandydat warunki zaczyna stawiać.
22 |

2. 3/2014 e-wydanie do pobrania na: www.farmacom.com.pl
Niezależnie jednak od specjalizacji w branży, kluczowa jest spe-cjalizacja.
Gdy dzięki licznym sukcesom i stale pogłębianej wiedzy
kierunkowej uda się uzyskać na rynku renomę eksperta, rekruterzy
sami zwrócą się do nas z propozycją pracy. To kluczowy moment
w karierze, kiedy doświadczamy „luksusu” negocjowania atrakcyj-nych
warunków zatrudnienia, pozwalających na uzyskanie wyna-grodzenia
o kilka-kilkanaście procent wyższego niż aktualne zarobki.
Nadzieją dla młodych farmaceutów i biotechnologów jest rynek
B+R, który od kilku lat prężnie się rozwija dzięki zmianie trendu
wspierania inwestycji produkcyjnych na projekty ze strefy badań
i rozwoju. Do największych ośrodków B+R należą obecnie poznań-ski
i gdański. Z obserwacji Antal wynika, że kandydaci chwalą sobie
warunki fi nansowe oferowane przez podobne instytucje, a także
możliwość współpracy w międzynarodowym środowisku i dostęp
do wartościowych szkoleń zagranicznych.
Z kim wiążą swoją karierę specjaliści i menedżerowie? Jak po-kazują
wyniki ostatniej edycji badania Antal International „Najbar-dziej
pożądani pracodawcy”, dynamiczna sytuacja rynkowa skłania
kandydatów do poszukiwania stabilnego zatrudnienia w fi rmach
mających pozycję lidera w branży. Poniższe zestawienie prezentuje
pięć najbardziej pożądanych fi rm, które specjaliści i menedżerowie
wskazali jako potencjalnie najlepsze miejsce rozwoju zawodowego:
Wyniki 4 ed. badania Antal Najbardziej Pożądani Pracodawcy:
Healthcare & Pharmaceuticals. Źródło: Antal International
Warto wspomnieć także o powiązanej z branżą farmaceutyczną
fi rmie 3M Poland, która okazała się najbardziej pożądanym praco-dawcą
w kategorii produkcji przemysłowej z wynikiem 9,5%.
A gdy to pracownik dyktuje warunki?
Ostatnie badanie Antal International „Aktywność specjalistów
i menedżerów na rynku pracy” wskazuje na coraz większą pasyw-ność
kandydatów. Aż 58% spośród ponad 1200 badanych planuje
zmienić pracę w przeciągu najbliższych miesięcy. Co ciekawe jed-nak,
tylko 27% z nich poszukiwała pracy aktywnie, a 51% jedynie
zamieszczała CV na portalach rekrutacyjnych.
Czym pracodawca może skusić potencjalnego kandydata do roz-ważenia
jego oferty? Na pierwszym miejscu stawiane jest wyższe
od dotychczasowego wynagrodzenie podwyżka w wysokości 25%
dotychczasowego uposażenia – taki wzrost płacy zasugerowali tak-że
specjaliści i menedżerowie z obszaru inżynierii.
Inne czynniki, które wskazują specjaliści i menedżerowie jako
skuteczne argumenty w rozmowie z przyszłym pracodawcą, to ce-niona
marka, atrakcyjne narzędzia pracy, jasno określone warunki
awansu i oferowany pakiet medyczny. Gdy przyszła praca wymaga
relokacji, czyli zmiany miejsca zamieszkania, dodatkowego zna-czenia
nabiera atrakcyjna miejska lokalizacja, a także przyznanie
fi nansowego pakietu relokacyjnego, który pokryje koszty związane
z podróżą oraz koniecznością pozyskania nowego lokum. Wyniki ba-dania
wskazują, że temat ten jest bliski co drugiej badanej osobie
– aż 51% specjalistów i menedżerów choć raz w życiu przeprowa-dzało
się ze względu na pracę. Wartości te są jeszcze wyższe dla
niektórych specjalizacji zwłaszcza kadry zarządzającej (69%), czy
inżynierów (54%).
Gdy klienci pytają mnie o radę, jak zwiększyć atrakcyjność
ich organizacji jako pożądanego miejsca pracy, zawsze wskazu-ję
im ten sam obszar: inwestycje w pracowników. Kluczowe są
tu benefi ty, które pomogą zatrzymać wartościowego pracow-nika
w strukturach zespołu, takie jak opłacenie i dofi nansowa-nie
szkoleń merytotycznych i studiów podyplomowych, a także
organizowanie wewnętrznych szkoleń pogłębiających kompe-tencje
miękkie oraz kursów językowych. Nie wolno zapominać
o tym, że pracownik średnio raz w miesiącu może dostawać
konkurencyjną ofertę pracy, a wówczas jego lojalność wobec
naszej organizacji zostaje wystawiona na poważną próbę. Nie-bezpieczeństwo
utraty dobrego pracownika jest duże, bowiem
aż 96% badanych deklaruje gotowość rozważenia oferty otrzy-manej
od rekrutera.
W obliczu takich informacji nie dziwią wyniki Raportu Pła-cowego
Antal 2014, które szacują średnią wysokość zarobków
specjalistów i menedżerów na 10 021 PLN (w porównaniu do
9 380 PLN w 2012 roku). Jeżeli chodzi o stanowiska inżynierskie,
średnia wysokość wynagrodzenia wynosi 8 101 PLN. Kluczo-we
jest tu jednak ponowne podkreślenie, że taki poziom płac
osiągają osoby z kilkuletnim stażem pracy, które zajmują eks-ponowane
stanowiska w organizacjach, najczęściej w fi rmach
z zagranicznym kapitałem.
Wyniki 4 ed. badania Antal Aktywność Specjalistów i Menedżerów na rynku pracy
Źródło: Antal International
24 |

3. Co przyniesie przyszłość?
Na jakim poziomie utrzyma się dynamika rynku pracy w branży
w nadchodzących latach? Czy pracodawca utrzyma pozycję lidera?
Wstępne wyniki najnowszej edycji badania Antal Global Snapshot
wskazują na poprawę nastrojów na rynku.
Pracodawcy z sektora przemysłu farmaceutycznego nie odczu-wają
dużej presji ze strony pracownika. Spora liczba absolwen-tów
studiów kierunkowych, którzy w poszukiwaniu pierwszego
doświadczenia zawodowego nie mogą sobie pozwolić na postawy
roszczeniowe względem pracodawców powoduje, że istnieje spora
Wyniki Raportu Płacowego Antal 2014 z podziałem
na specjalizacje. Źródło: Antal International
konkurencja wśród kandydatów aplikujących na dane stanowisko,
w tym i na te związane z produkcją. Dlatego też firmy jak narazie
nadal będą miały komfort wyboru najlepszego kandydata przy sto-sunkowo
niskich kosztach jego zatrudnienia.
Nowe miejsca pracy powinny zostać wygenerowane dzięki roz-wojowi
polskich przedsiębiorstw, a także zwiększeniu inwestycji
w centra B+R, co z kolei może pozytywnie wpłynąć na zmniejszenie
się ostrej konkurencji wśród kandydatów. Jeśli w ciągu najbliższych
dwóch lat tendencja ta utrzyma się, być może już w 2016 roku rynek
pracodawcy zacznie zanikać.
25
reklama