У методичному посібнику запропоновано 17 конспектів уроків позакласного читання, укладених відповідно до вимог Державного стандарту ПЗО чи чинної програми.
Передбачено використання інтерактивних технологійнавчання: робота в группах, парах, ігри, кросворди, побудова асрціативних кущів, творчі завдання на відновлення речень і малих жанрів фольклору. Крім того, посібник містить орієнтовні тести за творами , поданими у хрестоматії.
У методичному посібнику запропоновано 17 конспектів уроків позакласного читання, укладених відповідно до вимог Державного стандарту ПЗО чи чинної програми.
Передбачено використання інтерактивних технологійнавчання: робота в группах, парах, ігри, кросворди, побудова асрціативних кущів, творчі завдання на відновлення речень і малих жанрів фольклору. Крім того, посібник містить орієнтовні тести за творами , поданими у хрестоматії.
This document discusses the principles of how medications produce their effects in the body. It describes four main types of medication actions: stimulation, depression, irritation, and replacement. It then explains features of medication effects such as dose-response relationships and interactions with receptors, enzymes, cell membranes, and direct physical or chemical actions. The key mechanisms discussed are agonism, antagonism, enzyme inhibition or stimulation, effects on ion channels, and carrier transport blockade.
This document discusses the principles of how medications produce their effects in the body. It describes four main types of medication actions: stimulation, depression, irritation, and replacement. It then explains features of medication effects such as dose-response relationships and interactions with receptors, enzymes, cell membranes, and direct physical or chemical actions. The key mechanisms discussed are agonism, antagonism, enzyme inhibition or stimulation, effects on ion channels, and carrier transport blockade.
3. Proses oval pəncərənin ön
qütbündən başlayıb, halqaya-
bənzər bağı və üzənginin ayaqaltı
səhifəsini tutur, getdikcə yayılıb
girdə pəncərəyə, koxlear kapsula
və daxili qulaq keçəcəyinin dibinə
keçir. Nəticədə üzəngi oval pən-
cərədə fiksə olunub, onu mütə-
hərriklikdən məhrum edir.
4. İltihabi
Mexaniki
İrsi
Endokrin
Konstitusional və s.
Ən çox qadınlarda rast gəlinib, cinsi
yetişkənlik dövründə meydana çıxır, aybaşı,
hamiləlik, doğuş və laktasiya dövründə
şiddətlənir.
ETİOLOJİ
AMİLLƏR
5. Klinika
Xəstəlik şiddətləndikcə
küylər də artır və psixikaya
təsir edir. Nadir hallarda
baş gicəllənmə. 10% ağır
eşitmə. Eşitmə borusunun
funksiyası pozulmur.
Əlamətləri
6. Otoskopik mənzərə
normal qalır. Tez-tez
Schwarze simptomu
qeyd olunur. Çəhrayı
promontorium təbil
pərdəsindən görünür.
Pars flaccida
Çəkic sümüyünün
lateral çıxıntısı
İşıq konusu
Pars tensa
9. Diaqnostikada eşitmə-
nin küylü şəraitdə
yaxşılaşması (paracusis
willisii) əhəmiyətlidir.
Simptom-Deprecusis
qidanı çeynəyərkən,
eşitmə aparatından
istifadə etdikdə adi
danışığın eşidilməsi.
Sümük keçiriciliyi yaxşı
olduqda simptom mü-
şahidə olunmur.
Deprekuzis yalnız bir
qulağı xəstə olanda
şəxslərdə də tapılır.
16. Malignite baş vermir.
Eşitmə qabiliyyətinin pozulması
(irreversibl).
Qulaqlarda küy getdikcə az əziyətli,
hətta tamamilə yox olur.
Proqnoz
Meyner xəstəliyi ilə klinikaya baş çəkənlərin
yaş diaqramı (Chikago)
17. Dehidratasiya tədbirləri
Bu məqsədlə venaya kalsium-xlorid yeridilir
Sidik ifarazını artlran dərmanlar( Hipothiazidi)
Tərlədici dərmanlar
2%-li novokain məhlulunun(5ml) venaya yeridilməsi ağır
tutmalarda kömək edir.
Tyomkin üsulu ilə novokain blokadası
O2 ilə orqanizmin təkmilləşdirilməsi adenozin 3fosfor
turşusunun venaya yeridilməsi
Spazmı aradan qaldıran dərmanlar(Spasmolytini)
Tutma vaxtında aeron,validol,ayaqlara xardallı vanna
Xörəkduzu əvəzinə ammonium-xlorid təyin edilir
22. Əsasən uşaqlarda.
Əvvəllər daha çox serebrospinal meningit,
skarlatina, qızılca, difteriya və yatalaq.
Serebrospinal meningit zamanıikitərəfli
karlıq.
Mexanizm: Eşitmə sinirinin qişalarına
yaxud labirintin mayesinə meninqokokkun
təsiri ilə izah olunur.bu-irinli labirintitə
səbəb olur.Nəticədə hər 2 qulağın karlığı
baş verir.
23. Hematogen yolla törənir, onu
meninqokokk sepsisi deyə hesab
edirlər.
Neyrotrop xassəyə malik olan
meninqokokklar sinir liflərini
yoluxdurur və degenerasiyaya səbəb
olur. Nəticə - ilbiz diffuz irinli
parçalanması.
Simptomlar - qəfləti yaranan karlıq
və labirint əlamətləri.
24. Ağırlaşmaların həm tez, həm gec
növündə qulaq pərdələrinin çox
dağılması - orta qulağın xroniki irinli
prosesinə xas mənzərə qeyd olunur.
Normal təbil pərdəsi Cırılmış təbil pərdəsi
25. Meydana çıxan qripoz otitlər zamanı qulaq
pərdəsində, orta qulağın selikli qişasında,
sinir lifləri arasında qansızmalar müşahidə
olunur.
Xarakterik əlamət - təbil pərdəsindəki qan
sudurcuqları hesab olunur.
Lokalizasiya -təbilüstü sahə.
26. Prosesə eşitmə üzvü də cəlb olunur.
Şikayətlər- Ağrı, küy
Eşitmə qabiliyətinin itirilməsi bəzən hətta
parotit meydana çıxmamışdan əvvəl olur.
Güman olunur ki, burada karlığa səbəb
labirintin toksik zədələnməsidir.
Virus - ilk günlərdən qan və likvorda tapılır.
Karlıq - əsasən birtərəfli olur. Və səsi dərk
edən xarakter daşıyır. Həmçinin vestibulyar
əlamətlır də müşahidə olunur.
28. Eşitmənin pozulması müşahidə olunur.
Səpkili yatalaqda üşutmə üzvünün
zədələnməsi artıq 1ci həftədə meydana
çıxır. Koxlear-vestibukyar pozulmalar.
Böhran vaxtı eşitmə qabiliyəti xüsusilə
pisləşir. Bütün tonlara görə həm sümük,
həm hava keçiriciliyi pozulur. Qarın
yatalağında isə üzvün xəstələnməsi 2-4cü
həftədə başlanır. Ağıreşitmə yüksək
dərəcəyə çatır.
30. Akustik travma, partlayış, artilleriya
atəşi, paravoz fiti, reaktiv mühərrik
küyü.
Zərər görən-Korti üzvü.
Spiral qanqlionun hüceyrələrində
dərin kimyəvi dəyişikliklər
Daxili qulaqda qansızma.
31. Təzyiq dəyişilməsi eşitmə üzvünə təsir edir.
Qulaq pərdəsinin dözə bildiyi ən yüksək
təzyiq 228, ən aşağı 28.
Bu zaman yevstax borusu mənfəzinin
keçiriciliyinin tam və ya hissəvi pozulması və
kompressiyanın itiliyi.
Dəyişilmələr yavaş olarsa eşitmə üzvü
reaksiya göstərmir. Sürətli olduqda isə təbil
pərdəsi və daxili qulaq dəyişikliyə uğrayır.
32. Dekompressiyadan çıxdıqdan bir neçə dəqiqə vəya saat
sonra,nadir hallarda isə bir neçə gün keçdikdə müşahidə olunur.
Başağrısı
Şikayətlər
Küy
Eşitmə zəifliyi, hətta karlıq
Başgicəllənmə
Müvazinətin pozulması
33. Təbil pərdəsində perforasiya olduqda orta
qulaqdan irinki ifrazat xaric ola bilər.
Xəstəlik başlanandan sonrakı bir neçə həftə
eşitmə qabiliyəti qismən vəya tam bərpa ola bilər.
35. ETİOLOGİYA
prenatal
perinatal
postnatal
Otoskopiya xüsusi dəyişikliklər göstərmir.
Eşitmənin müayinəsi tam karlığı göstərir.
Diaqnostika körpə vaxtlarda çətin olur.
Müalicə-adətən olunmur.
SİMPTOMLAR
36. Ağıreşitmə
(surdastritas)
Etiologiya
Orta otitdən sonrakı qalıqlar. Burunun burun
udlağın,ağızudlağın xəstəlikləri.
Yevstax borusunun keçiriciliyinin pozulması
nəticəsində təbil boşluğunda aerasiyanın
pozulması.
Müalicə
Səs keçirmənin pozulmasından irəli gələn
ağıreşitmə olunduğu halda persepsion
ağıreştmədə güman azdır. Eşitmə sinirinin
nevritlərində olduğu kimi müalicə aparılır.
37. Təbil pərdəsi və orta qulağı əhatə edən strukturlarda
inkişaf edən bir kalsifikasiya xəstəliyidir. Şikayətlər küy
və eşitmənin zəifləməsidir. Müayinə zamanı qulaq
pərdəsində ağ lövhə görünür. Dərmanla müalicəsi
yoxdur. Müalicəsi, uyğun xəstələrdə kalsifikasiyanı
cərrahi yolla aradan qaldırmaq və sağlam orta qulaq
və qulaq pərdəsi yaratmaqdır. Əməliyyat olunmayan
xəstələr eşitmə qabiliyyətini yaxşılaşdırmaq üçün
eşitmə cihazlarından istifadə edə bilərlər.