hakbang sa pagbuo ng CBDRRM plan

1. IKAPITONG
LINGGO
KONTEMPORARYONG
ISYU
MRC

2. HAKBANGSAPAGBUONG
COMMUNITY-BASEDDISASTER
RISKREDUCTIONAND
MANAGEMENT PLAN

3. 3
1
2
3
L I
4 5
6
R E I
7
8
E O S
9
E N
10
S

4. 4
Panuto: Ipaliwanag ang sanhi at epekto ng mga larawan

5. 5
• Ang yugtong ito ay tatalakay kung paano mapipigilan o
mahahadlangan (prevention) at mababawasan ang panganib
(mitigation) na maaaring maidulot ng kalamidad at hamong
pangkapaligiran. Kailangang magkaroon ng sapat na
kaalaman at pang-unawa ang mga babalangkas ng plano
kung ano ang mga panganib, kung sino at ano ang maaaring
mapinsala at kung maaari bang hadlangan o mabawasan ang
epekto ng kalamidad. Ito ang pangunahing dahilan kung
bakit nauuna ang pagtataya sa yugtong ito sa pagbuo ng
plano ng Community Based-Disaster Risk Reduction
Management.
UNANGYUGTO:PAGHADLANGATMITIGASYONNGKALAMIDAD
(DisasterPreventionandMitigation)

6. Sa bahaging ito ng pagpaplano, tinataya ang mga
panganib at ang kakayahan ng pamayanan sa pagharap
sa iba’t ibang kalamidad at hamong pangkapaligiran.
Mula sa mga impormasyon na makukuha sa pagtataya
ay bubuo ng plano upang maging handa ang isang
pamayanan sa panahon ng sakuna at kalamidad

7. Ang unang yugto na Paghadlang at Mitigasyon ng Kalamidad ay nahahati sa dalawang
bahagi; una, ang Paghadlang sa Kalamidad o Disaster Prevention na kinapapalooban ng
Pagtataya ng Panganib, Kahinaan at Kakulangan at Kapasidad na tugunan ang kalamidad.
Ang ikalawa ay ang Mitigasyon ng Kalamidad o Disaster Mitigation kabilang naman dito ang
pagtataya sa peligro na maaaring maranasan ng komunidad.

8. Pagtataya ng Panganib (Hazard Assessment)
Sa nakaraang aralin iyong napag-aralan ang tungkol sa
panganib (hazard) at ang uri nito: ang Likas o Natural na
Panganib at ang Gawa ng Tao o Human-Induced Hazard. Sa
yugtong ito sa pagbuo ng plano ng CBDRRM gagawin ang
pagtataya ng panganib.
Ang Pagtataya ng Panganib ay proseso ng pagtukoy o
pagkilala sa katangian ng panganib, pagsusuri sa pinsala na
maaaring maidulot nito at pamamahala sa panganib upang
maiwasan ang matinding epekto nito sa isang lugar na
makararanas ng sakuna o kalamidad sa isang partikular na
panahon.

9. Ang pagsasagawa ng Pagtataya ng Panganib ay
mahalaga upang maunawaan ng isang komunidad
ang panganib, sakuna o kalamidad na maaring
maranasan sa kanilang lugar at magkaroon ng
makabuluhang pagpaplano upang matugunan ito.
Sa gagawing pagtataya dapat isaalang alang ang
mga katangian ng panganib na maaring
maranasan, upang maisagawa ng epektibo ang
pagbuo ng plano. Magsisilbing gabay sa gagawing
pagtataya ang mga katanungan na nasa ibaba.

10.  Ano ang iba’t ibang uri ng panganib na maaring
maranasan sa lugar?
 Ano ang maaaring pagmulan ng panganib?
 Sino ang maaaring maapektuhan ng panganib?
 Kailan maaaring maranasan ang isang panganib?
 Gaano katindi o kalawak ang maaaring maging
epekto nito?
 May kakayahan ba ang komunidad na tugunan
ang hamon o panganib?

11. Ayon sa mga ginawang pananaliksik, ang isa pang paraan ng
pagtataya upang matukoy ang panangib na maaaring maranasan sa
isang partikular na lugar ay ang pagsasagawa ng hazard mapping at
timeline of events.
 Ang Hazard Mapping ay ang proseso ng pagtukoy sa mapa ng mga
lugar na maaaring makaranas ng panganib at ang mga elemento na
maaaring maapektuhan nito tulad ng mga impraestruktura,
agrikultura at kabuhayan ng mga mamamayan.
 Ang Timeline of Events ay ang paggawa ng balangkas ng mga
nakaraang pangyayari upang masuri kung ano ang mga panganib na
naranasan sa isang komunidad, gaano kadalas itong mangyari, at kung
alin sa mga ito ang nagdulot ng malaking pinsala sa mga mamamayan
at kapaligiran.

12. Pagtataya ng Kahinaan at Kakulangan (Vulnerability Assessment)
Naunawaan mo sa unang bahagi ng iyong pag-aaral ang mga
hakbang at kahalagahan ng pagtataya ng panganib. Sa susunod na
bahagi ng aralin iyong susuriin kung ano ang nakapaloob sa
Pagtataya ng Kahinaan at Kakulangan o Vulnerability Assessment at
Pagtataya sa Kapasidad o Capacity Assessment. Malaki ang bahaging
gagampanan ng mga datos na makakalap mula sa gawaing ito sa
pagbuo ng Community Disaster Risk Reduction and Management
Plan.
Sa bahaging ito, tatayahin ang kahinaan at kakulangan ng isang
komunidad maging ito ay sa mga mamamayaan o sa mga
impraestrukturang may mataas na antas ng panganib.

13. Ayon sa aklat nina Anderson at Woodrow (1990) na
pinamagatang Rising from the Ashes, ang Pagtataya sa
Kahinaan at Kakulangan ay mayroong tatlong kategorya: ang
Pisikal o Materyal; Sosyal o Panlipunan; at Pag-uugali ng tao
tungkol sa panganib.
Ang kahinaang pisikal o materyal ay tumutukoy sa
kakulangang pinansiyal at likas na yaman upang makagawa o
makapagpatayo ng mga estruktura na kayang hadlangan ang
epekto ng kalamidad. Ang isang komunidad na kabilang dito
ay maituturing na vulnerable at may malaking posibilidad na
makaranas ng malawakang hagupit ng kalamidad.

14. Ang kahinaang panlipunan ay tumutukoy sa
kawalan ng kakayahan na tugunan o hadlangan ng
pamahalaan at ng mga mamamayan ang panganib.
Mataas ang posibilidad na madaling maapektuhan o
makaranas ng sakuna ang mga komunidad na walang
maayos na ugnayan ang mga mamamayan at mahina
ang pamamalakad ng pamunuan. Ito rin ay
tumutukoy sa mga programa ng pamahalaan at ang
suportang ibinibigay ng mga mamamayan.

15. Ang pag-uugali tungkol sa panganib ay nagdudulot din ng
kahinaan na maaaring maging dahilan ng mas matinding epekto ng
panganib sa isang komunidad. Ang kawalan ng interes at negatibong
pagtanggap sa pagbabago ng mga mamamayan ay bahagi sa
pagtataya ng kahinaan ng komunidad. Ang kakulangan sa kaalaman
at epektibong pagtugon sa harap ng panganib ay may malaking
kaugnayan sa pagiging vulnerable ng komunidad. May mga
paniniwala at gawi ang mga mamamayan na nakahahadlang sa
pagiging ligtas ng isang komunidad.
Nagiging mas malawak ang pinsala na dulot ng panganib kung
ang mga kahinaang nabanggit sa tatlong kategorya ay hindi
matutugunan. Ang pagiging mulat ng mga mamamayan sa mga
kaganapan at aktibong paglahok sa mga programa ng pamahalaan
lalo na sa pagbuo ng plano sa CBDRRM ay kailangan upang
maiwasan ang panganib.

16. • Ayon sa pag-aaral ng mga dalubhasa, kailangang suriin ang
sumusunod na konsepto para sa epektibong pagsasagawa ng
Pagtataya ng Kahinaan at Kakulangan:
• Elementong nalalagay sa panganib - Tumutukoy sa lahat ng
elemento sa lipunan tulad ng mamamayan, kabahayan,
impraestruktura, mga alagang hayop at pananim na
maaaring maapektuhan.
• Mamamayang nalalagay sa panganib - Tumutukoy sa mga
taong maaaring higit na maapektuhan ng kalamidad dahil
sa kanilang kalagayang pisikal o kawalan ng kakayahan tulad
ng mga buntis, may kapansanan, matatanda at mga bata.
16

17. 17
• Kinaroroonan ng mga mamamayang nalalagay
sa panganib - Tumutukoy sa lokasyon ng mga taong
itinuturing na may mataas na antas na makaranas ng
panganib o vulnerable. Ang mga naninirahan sa
mabababang lugar ay maaring makaranas ng pagbaha
at landslide naman sa mga naninirahan malapit sa
paanan ng bundok. Ito ay halimbawa lamang ng mga
pangkat na itinuturing na vulnerable.
Ang pagsasagawa ng pagtataya ng kahinaan at
kakulangan ay mahalaga dahil makatutulong ito sa
pagbuo ng mas epektibong plano para sa CBDRRM.

18. Pagtataya ng Kapasidad (Capacity Assessment)
Ang Pagtataya ng Kapasidad ay ang proseso ng pagsusuri sa kakayahan ng
komunidad na harapin ang iba’t ibang uri ng hazard. Katulad ng Pagtataya ng
Kahinaan at Kakulangan, mayroon din itong tatlong kategorya: Pisikal o
Materyal, Panlipunan, at Pag-uugali ng mamamayan tungkol sa hazard.
• Sa pisikal o materyal na aspekto tinataya ang kakayahan ng komunidad o
ng mga mamamayan na muling bumangon at bumawi pagkatapos na
makaranas ng kalamidad. Ito ang susukat kung may kapasidad ba ang mga
mamamayan na muling manumbalik sa dating pamumuhay. Maitatayo bang
muli ang mga nasirang kabahayan, magagawa ba ang mga impraestrukturang
naapektuhan, maibabalik ba ang kabuhayan ng mga ordinaryong mamamayan?

19. 19
• Sa aspektong panlipunan tinataya ang kakayahan ng isang
komunidad na harapin ang panganib at pagsusuri kung epektibo
ang plano sa pamamahala sa kalamidad ng pamahalaan. Kabilang
din dito ang kakayahan ng mga mamamayan na magtulungan upang
ibangon ang kanilang komunidad mula sa pinsala ng mga
kalamidad. Mayroon bang kongkretong programa na magpapakita
ng magandang ugnayan ng pamahalaan at mamamayan
• Sa aspekto ng pag-uugali ng mga mamamayan ang
pagkakaroon ng kakayahan na ibahagi ang kanilang panahon at
pagmamay-ari ay nagpapakita na may kapasidad ang komunidad na
harapin o muling bumangon mula sa pinsala ng kalamidad. Maayos
ba ang pagtanggap ng mga mamamayan sa mga makabagong
programa ng pamahalaan.

20. Pagtataya ng Peligro (Risk Assessment)
Ang Pagtataya ng Kapasidad ay ang proseso ng pagsusuri sa kakayahan ng
komunidad na harapin ang iba’t ibang uri ng hazard. Katulad ng Pagtataya ng
Kahinaan at Kakulangan, mayroon din itong tatlong kategorya: Pisikal o
Materyal, Panlipunan, at Pag-uugali ng mamamayan tungkol sa hazard.
• Sa pisikal o materyal na aspekto tinataya ang kakayahan ng komunidad o
ng mga mamamayan na muling bumangon at bumawi pagkatapos na
makaranas ng kalamidad. Ito ang susukat kung may kapasidad ba ang mga
mamamayan na muling manumbalik sa dating pamumuhay. Maitatayo bang
muli ang mga nasirang kabahayan, magagawa ba ang mga impraestrukturang
naapektuhan, maibabalik ba ang kabuhayan ng mga ordinaryong mamamayan?

21. 21
Ayon sa mga eksperto, ang Mitigasyon ng Panganib o Disaster
Mitigation ay nararapat na isagawa bago ang pagtama ng
sakuna, kalamidad at banta ng panganib upang maiwasan o
mapigilan ang matindi at malawakang pinsala sa tao at
kalikasan.
Sa yugtong ito ng Mitigasyon ng Panganib sa pagbuo ng plano
ng CBDRRM nakapaloob ang Pagtataya ng Peligro o Risk
Assessment. Mahalagang magkaroon ng sistematikong
pangangalap ng mga datos na maaaring gamitin sa pagsusuri sa
mga panganib na dapat paghandaan. Sa pagkakataong ito,
nagkakaroon ng sapat na kaalaman ang mga tagapangasiwa
kung ano ang mga programa at proyektong nararapat gawin
upang maihanda ang mga komunidad sa pagharap sa panganib.

22. 22
Sa pamamagitan ng Pagtataya ng Peligro nagiging matibay ang kaalaman ng
mga mamamayan tungkol sa mga panganib na maaaring makaapekto sa
kanilang komunidad at nagkakaroon sila ng sapat na pagkakataon na
maghanda upang maiwasan ang matinding epekto ng nito.
Ang Mitigasyon ng Panganib ay maaaring ikategorya sa dalawa, ang
Mitigasyong Estruktural at Mitigasyong Di-estruktural
Ang Mitigasyong Estruktural ay tumutukoy sa mga pisikal na paghahanda na
ginagawa ng isang komunidad upang maging handa sa panahon ng pagtama
ng panganib. Kabilang sa mga ito ang pagpapagawa ng mga estruktura na
hahadlang sa matinding epekto ng kalamidad. Ang paglilinis ng mga
baradong kanal, ang pagpapalalim sa mga ilog, pagtatayo ng dike ay
nakatutulong upang maibsan ang pagbaha. Ang paggawa ng mga gusali na
earthquake proof ay nakakatulong upang mabawasan ang pinsala na
maaring maidulot ng paglindol.

23. 23
Ang Mitigasyong Di-estruktural ay tumutukoy sa
paghahanda ng pamahalaan at komunidad kabilang sa
mga gawain ay ang pagbuo ng plano sa pamamahala sa
kalamidad, pagbibigay ng wastong kaalaman sa mga
mamamayan at pagpapatupad ng mga programa upang
mahadlangan ang malawakang epekto ng kalamidad.
Isang epektibong paraan na maaring gawin sa
mitigasyong di estruktural ay ang pagbabahagi ng mga
kaalaman tungkol sa katangian ng mga panangib na
maaring maranasan at ang kahalagahan ng kahandaan.
Dito masasabi natin na “Ligtas ang may alam”.

24. •Ang Mitigasyong Di-estruktural ay tumutukoy sa
paghahanda ng pamahalaan at komunidad kabilang sa mga
gawain ay ang pagbuo ng plano sa pamamahala sa
kalamidad, pagbibigay ng wastong kaalaman sa mga
mamamayan at pagpapatupad ng mga programa upang
mahadlangan ang malawakang epekto ng kalamidad. Isang
epektibong paraan na maaring gawin sa mitigasyong di
estruktural ay ang pagbabahagi ng mga kaalaman tungkol
sa katangian ng mga panangib na maaring maranasan at
ang kahalagahan ng kahandaan. Dito masasabi natin na
“Ligtas ang may alam”.
24

25. PAGLINANGSAKABIHASNAN
Declining Market
Lorem ipsum dolor sit
amet, consectetur
adipiscing elit.
Financial
Lorem ipsum dolor sit
amet, consectetur
adipiscing elit.
Trust
Lorem ipsum dolor sit
amet, consectetur
adipiscing elit.
Cost
Lorem ipsum dolor sit
amet, consectetur
adipiscing elit.
Margins
Lorem ipsum dolor sit
amet, consectetur
adipiscing elit.
25
PANUTO: Gawin sa Kalahating Papel sa loob ng 10 minute. Gumamit ng pantakip sa paggawa.
(HAZARD ASSESSMENT)
(RISK ASSESSMENT)
(CAPACITY ASSESSMENT)
(VULNIRABILITY ASSESSMENT)

26. PAGLALAPAT
- BAKIT KAILANGANG
MALAMAN ANG MGA
HAKBANG AT
KAHALAGAHAN NG
PAGTATAYA SA PANGANIB?
26

27. PAGLALAHAT
- ANO ANG MGA BAHAGI
NG UNANG YUGTO:
MITIGASYON AT
PAGHADLANG SA
KALAMIDAD?
27

28. Panuto: Isulat ang titik ng tamang sagot sa loob ng 6 minuto, gumamit ng takip na sa pagsagot)
PAGSASANAY

29. TAKDANGARALIN
-IBIGAY ANG IKALAWANG YUGTO
NG DISASTER PREPAREDNESS
-UNANG MARKAHAN MODYUL
7-8, P.8
29