1. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Lêi më ®Çu
Tr¶i qua lÞch sö cña kinh tÕ thÕ giíi, chóng ta thÊy r»ng víi
bÊt kú nÒn kinh tÕ nμo, ph¸t triÓn hay suy tho¸i ®Òu do tæ chøc
qu¶n lý quyÕt ®Þnh. Ngay sau c¸ch m¹ng th¸ng mêi Nga n¨m
1917, LªNin ®· kh¼ng ®Þnh: “ Tæ chøc qu¶n lý lμ nhiÖm vô chñ
yÕu vμ trung t©m cña giai cÊp c«ng nh©n vμ nh©n d©n lao ®éng,
trong ®ã nhiÖm vô nhμ níc trªn hÕt vμ tríc hÕt ®îc quy l¹i thμnh
nhiÖm vô thuÇn tuy kinh tÕ ”1. Sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ níc
ta trong nhiÒu n¨m qua còng ®· chøng tá tÇm quan träng cña tæ
chøc qu¶n lý.
Lμ mét doanh nghiÖp- phÇn tö cã vai trß quyÕt ®Þnh m¹nh
mÏ tíi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nhÊt ®Þnh chÞu sù chi ph«Ý
cña quy luËt ®ã. Trong m«i trêng héi nhËp cña nÒn kinh tÕ níc ta
hiÖn nay vai trß cña qu¶n lý trong c¸c doanh nghiÖp cÇn ®îc coi
träng vμ thøc hiÖn hiÖu qu¶ h¬n hÕt. Mäi quyÕt ®Þnh qu¶n lý
®Òu ®îc x¸c ®Þnh bëi tiªu chuÈn cuèi cïng lμ hiÖu qu¶ kinh tÕ vμ
nã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn lîi Ých cña tõng c¸ nh©n. ChÝnh v× vËy
c¸c doanh nghiÖp cã nhËn thøc ®óng ®¾n vμ kh«ng ngõng n©ng
cao hiÖu lùc qu¶n lý cña m×nh lμ mét nhiÖm vô ®Æc biÖt quan
träng.
XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc trªn vμ sù t×m hiÓu s©u s¾c vÒ
c«ng t¸c qu¶n lý t¹i c«ng ty x©y l¾p – vËt liÖu x©y dùng trong thêi
gian thùc tËp võa qua, em ®· chän ®Ò tμi: “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m
n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý ë c«ng ty x©y l¾p – vËt liÖu x©y dùng
“ .
VÊn ®Ò qu¶n lý cã thÓ ®îc nh×n nhËn díi nhiÒu gi¸c ®é
kh¸c nhau, tuy nhiªn trong ph¹m vi nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò thùc
1 Lª Nin toμn tËp- TËp 36
1

2. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
tËp nμy em xin ®Ò cËp tíi hiÖu lùc trong qóa tr×nh qu¶n lý víi bèn
chøc n¨ng c¬ b¶n: LËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, l·nh ®¹o, kiÓm tra. Em
hy väng víi néi dung trong chuyªn ®Ò nμy sÏ gãp phÇn nhá vμo sù
ph¸t triÓn cña c«ng ty.
Néi dung chuyªn ®Ò ®îc thùc hiªn qua ba phÇn:
Ch ¬ng I : Tæng quan vÒ qu¶n lý vμ hiÖu lùc qu¶n lý.
Ch ¬ng II : Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý vμ hiÖu lùc qu¶n lý cña
c«ng ty x©y l¾p vËt liÖu x©y dùng.
Ch ¬ng III : Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý ®èi víi
c«ng ty x©y l¾p vËt liÖu x©y dùng.
Em xin ch©n thμnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o Khoa Khoa häc
qu¶n lý- §¹i häc KTQD ®· trang bÞ vèn kiÕn thøc cho em trong qu¸
tr×nh häc tËp t¹i trêng. §Æc biÖt lμ sù tËn t×nh híng dÉn vμ gióp
®ì cña c« gi¸o §ç ThÞ H¶i Hμ ®Ó em cã thÓ hoμn thμnh tèt chuyªn
®Ò nμy.
Xin ch©n thμnh c¶m ¬n c¸c c¸n bé thuéc C«ng ty X©y l¾p –
VËt liÖu x©y dùng ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong thêi gian thùc
tËp taÞ c«ng ty.
2

3. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Ch¬ng I
Tæng quan vÒ qu¶n lý vμ hiÖu Lùc qu¶n lý.
I. nh÷ng kh¸i niÖm.:
1. §Þnh nghÜa qu¶n lý.
1.1. Kh¸i niÖm qu¶n lý:
Trªn thùc tÕ tån t¹i nhiÒu c¸ch tiÕp cËn kh¸i niÖm “ qu¶n lý”.
Th«ng thêng, qu¶n lý ®ång nhÊt víi c¸c ho¹t ®éng tæ chøc chØ
huy, ®iÒu khiÓn, ®éng viªn, kiÓm tra, ®iÒu chØnh… theo lý
thuyÕt hÖ thèng: “qu¶n lý lμ sù t¸c ®éng cã híng ®Ých cña chñ
thÓ qu¶n lý ®Õn mét hÖ thèng nμo ®ã nh»m biÕn ®æi nã tõ tr¹ng
th¸i nμy sang tr¹ng th¸i kh¸c theo nguyªn lý ph¸ vì hÖ thèng cò ®Ó
t¹o lËp hÖ thèng míi vμ ®iÒu khiÓn hÖ thèng”1.
Trªn c¬ së ®ã, chóng ta cã thÓ hiÓu qu¶n lý kinh tÕ lμ sù t¸c
®éng cña chñ thÓ qu¶n lý lªn ®èi tîng qu¶n lý trong qóa tr×nh tiÕn
hμnh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ nh»m ®¹t tíi môc tiªu kinh tÕ – x· héi ®·
®Æt ra. Nh vËy néi hμm kh¸i niÖm qu¶n lý kinh tÕ ®îc hiÓu nh
sau:
- Qu¶n lý kinh tÕ lμ sù t¸c ®éng gi÷a chñ thÓ qu¶n lý vμ ®èi t-îng
qu¶n lý. Trong ®ã chñ thÓ qu¶n lý lμ nh÷ng tæ chøc vμ c¸
nh©n, nh÷ng nhμ qu¶n lý cÊp trªn. cßn ®èi tîng qu¶n lý hay cßn
gäi lμ kh¸ch thÓ qu¶n lý lμ nh÷ng tæ chøc, c¸ nh©n, nhμ qu¶n lý
1 Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý- TËp 2- NXB KHKT-2001
3

4. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
cÊp díi, còng nh c¸c tËp thÓ, c¸ nh©n ngêi lao ®éng. Sù t¸c ®éng
trong mèi quan hÖ qu¶n lý mang tÝnh hai chiÒu vμ ®îc thùc hiÖn
th«ng qua c¸c ho¹t ®éng tæ chøc, l·nh ®¹o, lËp kÕ ho¹ch, kiÓm tra
®iÒu chØnh…
- Chñ thÓ qu¶n lý vμ ®èi tîng qu¶n lý cÊu thμnh hÖ thèng
qu¶n lý. Mét nÒn kinh tÕ hay mét doanh nghiÖp ®Òu xem nh mét
hÖ thèng víi hai ph©n hÖ chñ yÕu: chñ thÓ qu¶n lý vμ ®èi tîng
qu¶n lý. Trong nhiÒu trêng hîp mçi ph©n hÖ cã thÓ ®îc coi nh mét
hÖ thèng phøc t¹p.
- Qu¶n lý kinh tÕ lμ qu¸ tr×nh lùa chän vμ thiÕt kÕ hÖ thèng
chøc n¨ng, nguyªn t¾c, ph¬ng ph¸p, c¬ chÕ, c«ng cô, c¬ cÊu tæ
chøc qu¶n lý kinh tÕ, ®ång thêi x©y dùng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý
vμ b¶o ®¶m nguån lùc th«ng tin, vËt chÊt cho c¸c quyÕt ®Þnh
qu¶n lý ®îc thùc thi.
- Môc tiªu cña qu¶n lý kinh tÕ lμ huy ®éng tèi ®a c¸c nguån
lùc, mμ tríc hÕt lμ nguån lùc lao ®éng vμ sö dông hiÖu qu¶ ®Ó
ph¸t triÓn kinh tÕ phôc vô lîi Ých con ngêi.
1.2. Néi dung cña qu¶n lý kinh tÕ.
§Ó qu¶n lý, chñ thÓ qu¶n lý ph¶i thùc hiÖn nhiÒu lo¹i c«ng
viÖc kh¸c nhau. Nh÷ng lo¹i c«ng viÖc qu¶n lý nay mang tÝnh ®éc
lËp t¬ng ®èi, ®îc h×nh thμnh trong qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ ho¹t
®éng qu¶n lý. §ã cã thÓ coi lμ nh÷ng nhiÖm vô mμ qu¶n lý cÇn
lμm vμ còng lμ néi dung cña chøc n¨ng qu¶n lý. Ph©n tÝch chøc
n¨ng qu¶n lý nh»m tr¶ lêi c©u hái: c¸c nhμ qu¶n lý ph¶i thùc hiÖn
nh÷ng c«ng viÖc g× trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, còng lμ ®Ó hiÓu râ
néi dung cña chøc n¨ng qu¶n lý.
HiÖn nay, c¸c chøc n¨ng qu¶n lý thêng ®îc sem sÐt theo hai
c¸ch tiÕp cËn.
4

5. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
NÕu xÐt theo qu¸ tr×nh qu¶n lý th× néi dung qu¶n lý cã thÓ
hiÓu lμ: lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, l·nh ®¹o, kiÓm tra.
NÕu theo lÜnh vùc ho¹t ®éng cña tæ chøc th× nh÷ng lÜnh
vùc cña qu¶n lý g¾n liÒn víi c¸c ho¹t ®éng sau ®©y:
- Qu¶n lý lÜnh vùc Marketing.
- Qu¶n lý lÜnh vùc nghiªn cøu vμ ph¸t triÓn.
- Qu¶n lý s¶n xuÊt.
- Qu¶n lý tμi chÝnh.
- Qu¶n lý nguån nh©n lùc
- Qu¶n lý chÊt lîng.
- Qu¶n lý c¸c dÞch vô hç trî cho tæ chøc: th«ng tin, ph¸p lý, ®èi
ngo¹i…
§ã chØ lμ nh÷ng néi dung c¬ b¶n theo ho¹t ®éng cña tæ chøc.
Tuú vμo lÜnh vùc, quy m« vμ ®Þa bμn ho¹t ®«ng, trong c¸c tæ
chøc cã thÓ cßn tån t¹i nh÷ng chøc n¨ng kh¸c n÷a.
Nh ®· kh¼ng ®Þnh tõ ®Çu, trong chuyªn ®Ò nμy chóng ta
chØ t×m hiÓu néi dung cña qu¶n lý theo qu¸ tr×nh qu¶n lý víi
nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n, chung nhÊt ®èi víi mäi nhμ qu¶n lý,
kh«ng ph©n biÖt cÊp bËc, ngμnh nghÒ, quy m« lín nhá cña tæ
chøc vμ m«i trêng x· héi. DÜ nhiªn sù phæ biÕn ®ã kh«ng cã
nghÜa lμ ®ång nhÊt mμ chÝnh sù vËn dông vμ sö dông ph¬ng
thøc t¸c ®éng kh¸c nhau ®· lμm nªn tÝnh ®a d¹ng, mu«n h×nh v¹n
tr¹ng cho qu¶n lý vμ t¹o nªn sù kh¸c biÖt ë mçi tæ chøc.
1.2.1. LËp kÕ ho¹ch:
§©y lμ néi dung quan träng nhÊt, lμ chøc n¨ng ®Çu tiªn cña
qu¶n lý. Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mμ c¸c nhμ qu¶n lý, c¸c lý thuyÕt
khoa häc qu¶n lý kh¼ng ®Þnh nh v©y. trªn gãc ®é gia quyÕt
®Þnh, lËp kÕ ho¹ch lμ mét lo¹i gia quyÕt ®Þnh ®Æc thï ®Ó x¸c
®Þnh mét t¬ng lai cô thÓ mμ c¸c nhμ qu¶n lý mong muèn cho tæ
5

6. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
chøc cña hä. Chóng ta cã thÓ h×nh dung lËp kÕ ho¹ch lμ dßng
s«ng c¶ cßn c¸c néi dung kh¸c cña qu¶n lý nh nh÷ng nh¸nh phô tõ
dßng s«ng c¶ ®ã ch¶y ra. V× lÏ ®ã lËp kÕ ho¹ch lμ chøc n¨ng khëi
®Çu vμ quan träng nhÊt ®èi víi c¸c nhμ qu¶n lý.
LËp kÕ ho¹ch lμ mét c«ng viÖc phøc t¹p, cã b¾t ®Çu vμ kÕt
thóc râ rμng. LËp kÕ ho¹ch lμ mét qu¸ tr×nh tiÕp diÔn ph¶n ¸nh vμ
thÝch øng ®îc víi nh÷ng biÕn ®éng diÔn ra trong m«i trêng cña
mçi tæ chøc. Trªn ý nghÜa nμy, lËp kÕ ho¹ch ®îc coi lμ qu¸ tr×nh
thÝch øng víi sù kh«ng ch¾c ch¾n b»ng viÖc x¸c ®Þnh c¸c ph¬ng
¸n hμnh ®éng ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu cô thÓ cña tæ chøc,
nh÷ng yÕu tè kh«ng ch¾c ch¾n cã ngu«ng gèc rÊt ®a d¹ng. Lo¹i
yÕu tè kh«ng ch¾c ch¾n thø nhÊt gäi lμ kh«ng ch¾c ch¾n vÒ
tr¹ng th¸i. Chóng liªn quan ®Õn mét m«i trêng kh«ng thÓ dù ®o¸n
®îc. Lo¹i thø hai lμ kh«ng ch¾c ch¾n vÒ sù ¶nh hëng, tøc lμ sù
¶nh hëng cña nh÷ng biÕn ®æi cña m«i trêng lμ kh«ng thÓ lêng tr-íc
vμ lîng ho¸ chÝnh x¸c. Mét lo¹i yÕu tè kh¸c kh«ng ch¾c ch¾n
n÷a lμ kh«ng ch¾c ch¾n vÒ hiÖu qu¶. Tøc lμ tríc nh÷ng vÊn ®Ò
gÆp ph¶i tæ chøc cã thÓ ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p, ph¶n øng nhng
kh«ng thÓ lùa chän hËu qu¶ sÏ ®i ®Õn ®©u.
Tãm l¹i, lËp kÕ ho¹ch lμ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu vμ
lùa chän c¸c ph¬ng thøc vμ gi¶i ph¸p ®Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu ®ã.
NÕu kh«ng cã c¸c kÕ ho¹ch, nhμ qu¶n lý cã thÓ kh«ng biÕt tæ
chøc va khai th¸c con ngêi vμ c¸c nguån lùc kh¸c cña tæ chøc mét
hiÖu qu¶, thËm trÝ kh«ng cã ®îc mét ý tëng râ rμng vÒ c¸i hä cÇn
vμ tæ chøc khai th¸c nã. Kh«ng cã kÕ ho¹ch, nhμ qu¶n lý vμ nh©n
viªn cña hä lμm viÖc kh«ng cã sù ®Þnh híng, mÊt dÇn c¬ héi ®Ó
®¹t ®îc môc tiªu cña m×nh, kh«ng biÕt khi nμo vμ ë ®©u hä ph¶i
lμm g×. lóc ®ã viÖc kiÓm tra trong tæ chøc rÊt phøc t¹p v× kh«ng
cã hÖ tiªu chuÈn ®Ó so s¸nh. Ngoμi ra trong thùc tÕ, nh÷ng kÕ
6

7. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
ho¹ch tåi, hoÆc x©y dùng tèt mμ kh«ng ®îc thùc hiÖn ®Õn n¬i
®Õn chèn sÏ ¶nh hëng xÊu ®Õn t¬ng lai cña toμn bé tæ chøc.
§Ó hiÓu râ thªm qu¸ tr×nh cña mét kÕ ho¹ch vμ c¸c lo¹i kÕ
ho¹ch thêng dïng trong tæ chøc, ®Æc biÖt lμ c¸c doanh nghiÖp.
Chóng ta sÏ xem xÐt c¸c néi dung sau:
a)Qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch
Mét quy tr×nh chung cho mét kÕ ho¹ch lμ thùc sù cÇn thiÕt.
Nã lμ sù tæng qu¸t ho¸ tõ nhiÒu lo¹i kÕ ho¹ch kh¸c nhau trong c¸c
tæ chøc qu¶n lý. C¸c lý thuyÕt khoa häc qu¶n lý ®· thèng nhÊt mét
quy tr×nh nh sau:
a1) Kh¼ng ®Þnh sø mÖnh:
Nh vËy c«ng viÖc ®Çu tiªn cña lËp kÕ hoach. Lμ kh¼ng
®Þnh sø mªnh. §©y lμ viÖc lμm cÇn thiÕt víi c¸c nhμ qu¶n lý ë ®ã
hä ph¶i ®a ra quan ®iÓm vμ hÖ t tëng xuyªn xuèt trong mäi ho¹t
®éng cña tæ chøc. Nh÷ng môc tiªu ®Þnh tÝnh vμ dμi h¹n mμ tæ
chøc híng tíi. ViÖc lμm nay nh»m môc ®Ých híng c¸c bé phËn,
ph©n hÖ trong tæ chøc ho¹t ®éng v× môc tiªu chung nhÊt qu¸n víi
môc tiªu tèi cao cña tæ chøc. Qua ®ã khiÕn tõng c¸ nh©n vμ nhãm
lμm viÖc g¾n m×nh víi ý niÖm cña tæ chøc vμ ®Ó hä hiÓu r»ng
viÖc lμm cña hä, kÕ ho¹ch mμ hä tham gia lμ híng tíi c¸i g× vμ hä
7
Kh¼ng
®Þnh sø
mÖnh
Nghiªn cøu
vμ dù b¸o Lùa chän
ph­
¬ng ¸n
hîp lý
ThÓ chÕ
ho¸ kÕ
ho¹ch
X¸c ®Þnh
môc tiªu
X©y dùng
ph­
¬ng ¸n
X©y dùng ph­
¬ng thøc lùa
chän ph­
¬ng ¸n

8. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
®ang ®îc g× vμ cã tr¸ch nhiÖm nh thÕ nμo víi môc tiªu Êy. Tõ ®ã
t¹o tÝnh thèng nhÊt xuyªn suèt qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch.
a2) Nghiªn cøu vμ dù b¸o.
§©y lμ c«ng viÖc ®îc tiÕn hμnh bëi c¸c chuyªn gia hoÆc c¸c
nhμ qu¶n lý trùc tiÕp lμm. hä cÇn thu thËp th«ng tin bªn trong vμ
bªn ngoμi tæ chøc ®Ó xem tæ chøc ®ang ®èi mÆt víi c¸i g× cÇn
ph¶i lμm g× vμ cã thÓ lμm g×? ®©y lμ c«ng viÖc khã kh¨n vμ phøc
t¹p bëi v× nã lμ bíc ®Öm ®Ó mét kÕ ho¹ch ®îc x©y dùng víi nh÷ng
con sè cô thÓ vμ nÕu nghiªn cøu vμ dù b¸o thiÕu chÝnh x¸c cã
nghÜa lμ kÕ ho¹ch còng ®æ vì chóng ta cø h×nh dung viÖc dù
b¸o thêi tiÕt ®a ra th«ng tin sai lÖch r»ng: biÓn lÆng gÝo nhÑ
trong khi c¸c con tÇu lÇn lît ra kh¬i vμ høng chÞu b·o t¸p. TÊt nhiªn
lËp kÕ ho¹ch ngoμi tÝnh kh¸ch quan vèn cã nã cßn mang tÝnh chñ
quan, cã thÓ dõng hoÆc chuyÓn híng, c©n ®èi l¹i nhng hËu qu¶
còng ch¼ng tèt ®Ñp g×. viÖc nghiªn cøu vμ dù b¸o ph¶i t¹o ®îc c¬
së th«ng tin cho x¸c ®Þnh môc tiªu vμ tæ chøc thùc hiÖn kÕ
ho¹ch. Trong nhiÖm vô nμy cÇn ph¶i x¸c ®Þnh nghiªn cøu dù b¸o
c¸i g×? C¸c th«ng tin cã ®îc lμ c¸c th«ng tin vÒ nguy c¬ vμ c¬ héi
tæ chøc, tõ ®ã cã thÓ rót ra c¸c gi¶i ph¸p gi¶m bít sù ®e do¹ ®ång
thêi ph¸t huy tËn dông c¸c c¬ héi vμ ®iÓm m¹nh bªn trong. Mét
nguyªn t¾c chung ®îc ®a ra lμ tËn dông c¬ héi vμ h¹n chÕ rñi ro.
a3) X¸c ®Þnh môc tiªu:
Sau khi ®· cã nh÷ng th«ng tin tõ nghiªn cøu vμ dù b¸o, viÖc
x¸c ®Þnh môc tiªu ®îc tiÕn hμnh. Tøc lμ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cuèi
cïng mμ tæ chøc mong muèn ®¹t tíi. Nã ®îc t¹o ra trªn c¬ së nh÷ng
c¸i cÇn ph¶i cã vμ c¸i cã thÓ cã cña tæ chøc. Mét môc tiªu ®îc coi
lμ ®óng ®¾n khi nã ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
+ Ph¶i cô thÓ:
- Nãi vÒ vÊn ®Ò g×.
8

9. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
- Giíi h¹n thêi gian.
- KÕt qu¶ lîng ho¸ ®îc.
+ Ph¶i linh ho¹t: §¸p øng ®îc sù biÕn ®éng cña m«i trêng.
+ Cã tÝnh ®Þnh lîng: ThÓ hiÖn b»ng c¸c con sè ®· tÝnh
to¸n vμ c©n ®èi kü lìng.
+ TÝnh kh¶ thi: Nh÷ng môc tiªu ®a ra tæ chøc cã thÓ ®¶m
b¶o tÝnh thùc hiÖn ®îc.
+ TÝnh nhÊt qu¸n: Gi÷a c¸c bé phËn, c¸c cÊp th× môc tiªu
khã nhÊt qu¸n, ®ã lμ thùc tÕ kh«ng tr¸nh khái nhng ®iÒu quan
träng lμ gi¶m thiÓu t¸c ®éng xÊu, do ®ã c¸c môc tiªu ®Ò ra chÊp
nhËn ®îc vμ ®îc coi lμ hîp lý.
Khi x¸c nhËn môc tiªu cÇn ph¶i xem xÐt mèi t¬ng quan gi÷a
c¸c yÕu tè sau:
- Chñ së h÷u: Hä quan t©m tíi gi¸ trÞ gia t¨ng vμ lîi
nhuËn
- C«ng nh©n viªn: Hä quan t©m tíi t¨ng thu nhËp, ®îc
®¶m b¶o viÖc lμm vμ ch¨m sãc phóc lîi.
- Kh¸ch hμng: §ßi hái c¸c tiªu chuÈn cho s¶n phÈm dÞch
vô nh chÊt lîng, gi¸ c¶, dÞch vô ®i kÌm. Mét xu híng lμ nhu cÇu,
®ßi hái cña kh¸ch hμng cμng cao theo sù ph¸t triÓn cña tri
thøc,khoa häc, hiÓu biÕt cuéc sèng cña hä vμ c«ng nghÖ cÇn
ph¶i ra ®êi ®Ó phôc vô ®iÒu ®ã.
- X· héi: Nh×n chung lμ cÇn ®Õn yÕu tè m«i trêng sinh
th¸i, gi¸ trÞ x· héi ph¶i ®îc ®¶m b¶o.
V× thÕ viÖc ®Ò ra môc tiªu lμ mét phÇn cña quy tr×nh x¸c
®Þnh, thiÕt lËp t¬ng quan lùc lîng gi÷a tæ chøc víi c¸c yÕu tè bªn
ngoμi.
B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh môc tiªu lμ ph©n tÝch lùa
chän môc tiªu riªng u tiªn cho tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn.
9

10. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
a4) X©y dùng ph¬ng ¸n
Trªn c¬ së nh÷ng môc tiªu ®· x¸c ®Þnh, c¸c ph¬ng ¸n gi¶i
quyÕt ®îc x©y dùng. T×m ra c¸c ph¬ng thøc thùc hiÖn môc tiªu,
c¸c gi¶i ph¸p vμ c«ng cô cho thùc hiÖn môc tiªu.
C¸c gi¶i phÊp ®a ra trªn nh÷ng m« h×nh lý thuyÕt, nh÷ng tri
thøc kinh nghiÖm tõ nh÷ng kÕ ho¹ch t¬ng tù mμ c¸c tæ chøc ®·
lμm hoÆc m×nh ®· lμm, ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia c¸c nhμ khoa
häc ®Ó cã thÓ x©y dùn s¸ng t¹o ra c¸c ph¬ng ¸n cã kÕ ho¹ch.
Thùc tÕ ®øng tríc mét vÊn ®Ò cã rÊt nhiÒu ph¬ng ¸n gi¶i
quyÕt kh¸c nhau. Nhμ qu¶n lý cÇn ph¶i biÕt lùa chän lÊy nh÷ng
ph¬ng ¸n ®îc cho lμ kh¶ quan ®Ó so s¸nh ®¸nh gi¸. Th«ng thêng
nªn cã ba ph¬ng ¸n ®Ó lùa chän, nhiÒu hay Ýt ®Òu kh«ng tèt.
NhiÒu ph¬ng ¸n sÏ dÉn tíi khã ra quyÕt ®Þnh, chång chÐo vμ «
hîp khã ®a ra ph¬ng ¸n u viÖt. Trong khi Ýt ph¬ng ¸n sÏ dÉn tíi
thiÕu th«ng tin. Trong c«ng viÖc nμy ®ßi hái ngêi lËp cã ®ñ n¨ng
lùc kinh nghiÖp vμ c¶ b¶n lÜnh ®Ó cã thÓ m¹o hiÓm ®a ra ph¬ng
¸n ®îc coi lμ míi. C¸c ph¬ng ¸n ®a ra ph¶i trªn c¬ së ®Çy ®ñ th«ng
tin vμ kÞp thêi chÝnh x¸c.
a5) Ph©n tÝch lùa chän ph¬ng ¸n
§Ó cã thÓ ph©n tÝch vμ ®i ®Õn lùa chän ph¬ng ¸n tèt nhÊt
®ßi hái c¸c nhμ qu¶n lý ph¶i x©y dùng ®äc hÖ thèng chØ tiªu lμm
c¨n cø lùa chän. Nh÷ng chØ tiªu nμy lμ c¸c sè liÖu tÝnh to¸n khoa
häc cïng víi kinh nghiÖm vμ ®· ®îc thö nghiÖm.
Nh÷ng chØ tiªu ®ã cã thÓ lμ c¸c yÕu tè m«i trêng kinh doanh
hoÆc nh÷ng yÕu tè cña m«i trêng tæ chøc, môc ®Ých, môc tiªu
cña tæ chøc. Dùa trªn tiªu chuÈn thèng nhÊt nμy c¸c ph¬ng ¸n ®a
ra ra ®íco s¸nh ®¸nh gi¸ trªn ph¬ng diÖn tÝnh kh¶ thi, tÝnh hiÖu
qu¶, søc c¹nh tranh, chi phÝ, doanh thu, lîi nhuËn, thÞ phÇn, quy
m« nguån lùc…
10

11. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Ph¬ng ¸n tèi u ®îc lùa chän kh«ng ph¶i h¼n lμ ph¬ng ¸n
tho¶ m·n tÊt c¶ c¸c yÕu tè nãi trªn mμ thêng ®ã lμ ph¬ng ¸n tho¶
m·n nhiÒu nhÊt nh÷ng yÕu tè ®ã.
a6) ThÓ chÕ ho¸ kÕ ho¹ch.
Tõ ph¬ng ¸n tèi u ®îc lùa chän c¸c nhμ qu¶n lý sÏ ®a vμo
thùc tÕ th«ng qua thÓ chÕ ho¸. Thùc chÊt lμ lμm ph¸p lý ho¸ b»ng
c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thùc hiÖn. Qóa tr×nh kÕ
ho¹ch ®i vμo thùc tÕ kh«ng tr¸nh khái sù ph¶n øng bÊt lîi vμ ®Ó
®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn ®îc th«ng suÊt th× ph¶i ®¶m b¶o b»ng
c«ng cô ph¸p lý.
Thêng th× chñ thÓ lùa chän ph¬ng ¸n tèi u vμ chñ thÓ quyÕt
®Þnh thÓ chÕ ho¸ kÕ ho¹ch lμ ®ång nhÊt. Nhng trong trêng hîp
cã sù kh¸c nhau th× ®«i khi ph¬ng ¸n ®îc thÓ chÕ ho¸ vμ ph¬ng ¸n
lùa chän ®a ra lμ kh¸c nhau. §iÒu nμy phô thuéc vμo yÕu tè chñ
quan cña ngêi qu¶n lý.
b) C¸c lo¹i h×nh kÕ ho¹ch trong doanh nghiÖp.
§Ó thùc hiÖn ®îc c«ng viÖc qu¶n lý cña m×nh, doanh
nghiÖp cÇn rÊt nhiÒu kÕ ho¹ch díi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau. Theo
h×nh thøc thÓ hiÖn th× mét doanh nghiÖp thêng cã nh÷ng lo¹i
h×nh doanh nghiÖp sau:
b1) KÕ ho¹ch chiÕn lîc.
§©y lμ lo¹i kÕ ho¹ch dμi h¹n cña tæ chøc nã mang nh÷ng néi
dung sau:
+ Quan ®iÓm ®êng lèi, chøc n¨ng nghiÖp vô cña tæ chøc
+ Môc tiªu, môc ®Ých cña tæ chøc
+ C¸c gi¶i ph¸p, c«ng cô ®Ó thùc hiÖn môc tiªu.
Víi nh÷ng kÕ ho¹ch nμy thêng ®îc quyÕt ®Þnh bëi nhμ qu¶n lý,
l·mh ®¹o cÊp cao.
b2) ChÝnh s¸ch.
11

12. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
ChÝnh s¸ch lμ nh÷ng híng dÉn quy ®Þnh vÒ t duy vμ hμnh
®éng khi ra quyÕt ®Þnh trong nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n. Mét
chÝnh s¸ch ®a ra lμ ®Ó gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò cô thÓ, nã thÓ
hiÖn nh÷ng gi¶i ph¸p c«ng cô nhÊt ®Þnh vμ lμ lo¹i kÕ ho¹ch sö
dông thêng xuyªn. Mét chÝnh s¸ch thêng mang nh÷ng ®Æc ®iÓm
sau:
+ ThÓ hiÖn hÖ thèng gi¸ trÞ còng nh quan ®iÓm cña tæ
chøc. ChÝnh s¸ch l¬ng cao, chÝnh s¸ch tuyÓn dông… lμ mét trong
nhiÒu chÝnh s¸ch ®Æc trng cña mét doanh nghiÖp.
+ C¸c chÝnh s¸ch bao giê còng cã sù tù do vμ s¸ng t¹o, ph¹m
vi cña tù do vμ s¸ng t¹o cßn tuú thuéc vμo cÊp ®é, chøc vô cña
qu¶n lý, n¨ng lùc cña nhμ qu¶n lý vμ c¶m nhËn thøc cña ®èi tîng
qu¶n lý.
+ Mét chÝnh s¸ch ®a ra lμ ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, ®Ó mang
tÝnh chÊt thêng xuyªn, lÆp ®i lÆp l¹i. Nh»m ®¶m b¶o sù thèng
nhÊt thùc hiÖn, tiÕt kiÖm thêi gian c«ng søc ®Ó tËp chung vμo
nguån lùc, t×m gi¶i ph¸p thùc hiÖn cho c¸c vÊn dÒ thêng xuyªn
xuÊt hiÖn, tËp trung søc lùc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò lÇn ®Çu xuÊt
hiÖn hoÆc phøc t¹p khã kh¨n h¬n.
Trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã ta thÊy r»ng mét chÝnh s¸ch tèt
nhÊt, hiÖu qu¶ sÏ gi¶i quyÕt ®îc nhiÒu vÊn ®Ò cho doanh nghiÖp
vμ cÇn ph¶i tËp trung x©y dùng nh÷ng chÝnh s¸ch ®Æc trng cho
tæ chøc cña m×nh.
b3) Thñ tôc.
Lμ lo¹i chÝnh s¸ch x©y dùng mét lÇn vμ sö dông nhiÒu lÇn.
Thñ tôc ®Ò ra mét c¸ch chÝnh x¸c vμ chi tiÕt mét chuçi c¸c hμnh
®éng cÇn lμm theo tr×nh tù cô thÓ thêi gian hoÆc cÊp bËc qu¶n
lý ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu cô thÓ. ChÝnh v× cã tÝnh quy t¾c nªn thñ
tôc kh«ng cã ph¹m vi s¸ng t¹o cho nhμ qu¶n lý.
12

13. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
b4) Quy t¾c.
Còng gièng nh thñ tôc quy t¾c hμm chøa néi dung víi nh÷ng
®iÒu ®îc lμm vμ kh«ng ®îc lμm. Nhng sù kh¸c biÖt gi÷a quy t¾c
vμ thñ tôc ®ã lμ quy tÊc kh«ng quy ®Þnh tr×nh tù c«ng viÖc theo
thêi gian nh thñ tôc.Cã thÓ coi thñ tôc nh mét dßng chuçi c¸c quy
t¾c nhng cã nh÷ng quy t¾c kh«ng n»m trong bÊt kú thñ tôc nμo.
VÝ dô mét doanh nghiÖp ®Æt ra mét quy t¾c ®ã lμ chØ ph¸t l¬ng
vμo ngμy thø hai tuÇn ®Çu tiªn trong th¸ng, ®iÒu ®ã kh«ng n»m
trong mét thñ tôc nμo.
b5) Ch¬ng tr×nh.
§ã lμ mét sè nh÷ng chÝnh s¸ch, thñ tôc, quy t¾c vμ nh÷ng
nhiÖm vô ®îc giao. C¸c bíc tiÕn hμnh, nh÷ng thñ tôc cã thÓ huy
®éngnh»m thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu quan träng mang tÝnh ®èc
lËp t¬ng ®«Ý.
Mét ®Æc ®iÓm vÒ nh÷ng môc tiªu cña mét ch¬ng tr×nh ®ã
lμ nã mang tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi vμ nh÷ng môc tiªu u tiªn. Nh÷ng
môc tiªu nμy chØ ®îc chÞu tr¸ch nhiÖm ë mét bé phËn nhng ®ßi
hái sù phèi hîp cña nhiÒu bé phËn kh¸c nhau. §Ó thùc hiÖn môc
tiªu ®ã th× mét ch¬ng tr×nh ®ßi hái huy ®éng nguån lùc lín vμ ®îc
x¸c ®Þnh ph©n bè cô thÓ: Ai lμ ngêi qu¶n lý, ai phèi hîp, ng©n
s¸ch nh thÕ nμo vμ giíi h¹n thêi gian thùc thi.
Mét ch¬ng t×nh lín th× bao gåm nhiÒu ch¬ng tr×nh nhá, hç
trî c¸c ch¬ng tr×nh môc tiªu lμ c¬ së ®Ó h×nh thμnh mét ph¬ng
thøc qu¶n lý míi cã hiÖu qu¶ cao gäi lμ qu¶n lý theo ch¬ng tr×nh
môc tiªu. Ph¬ng ph¸p qu¶n lý nμy ®îc ph¸t triÓn réng r·i trong c¸c
doanh nghiÖp v× nã ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o vμ chñ ®éng cña cÊp
díi.
b6) Ng©n quü.
13

14. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Lμ lo¹i h×nh kÕ ho¹ch ®îc lËp víi nh÷ng néi dung vÒ ng©n
s¸ch hoÆc néi dung phi tiÒn tÖ nh: lao ®éng bÊt ®éng s¶n…nhng
®îc sè ho¸ cô thÓ. Cã nhiÒu lo¹i h×nh ng©n s¸ch kh¸c nhau, chóng
ta sÏ t×m hiÓu mét sè lo¹i ng©n quü mμ c¸c doanh nghiÖp thêng
ph¶i sö dông.
- Ng©n quü tμi chÝnh: Nªu cô thÓ sè tiÒn mμ tæ chøc dù ®Þnh
chi tiªu cho n¨m ng©n s¸ch hoÆc mét giai ®o¹n cô thÓ vμ ®îc lÊy
tõ nh÷ng nguån cô thÓ nμo. Ng©n quü tμi chÝnh bao gåm:
+ B¶ng kª khai thu nhËp dù kiÕn
+ B¶ng kª khai lu lîng tiÒn mÆt
+ B¶ng c©n ®èi
- Ng©n quü ho¹t ®éng: ChØ ra gi¸ trÞ b»ng tiÒn cho c¸c hμng ho¸
vμ dÞch vô mμ tæ chøc dù kiÕn sÏ sö dông trong n¨m ng©n s¸ch.
Nh÷ng ng©n quü nμy bao gåm:
+ Ng©n quü doanh thu: Dù ®o¸n lîng hμng b¸n ra trong t¬ng lai
+ Ng©n quü chi phÝ: LiÖt kª nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh cña ®¬n
vÞ vμ lîng tiÒn ®îc ph©n chia cho tõng ho¹t ®éng ®ã.
+ Ng©n quü tiÒn mÆt: X¸c ®Þnh lîng tiÒn mÆt ®Ó chi tiªu cho
nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ.
+ Ng©n quü ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n: Thêng lμ rÊt lín phôc vu
cho nhu cÇu ph¸t triÓn l©u dμi.
Trong c¸c lo¹i ng©n quü trªn khã x¸c ®Þnh nh¸t lμ ng©n quü
doanh thu v× nã phô thuéc vμo gi¸ c¶ thÞ trêng, mét yÕu tè lu«n
biÕn ®éng.
Trªn ®©y lμ nh÷ng lo¹i h×nh kÕ ho¹ch th«ng dông tong c¸c
tæ chøc, doanh nghiÖp. C¸c kÕ ho¹ch ®ã mang tÝnh ®éc lËp t¬ng
®èi, nã ®éc lËp v× ®îc x©y dùng ®Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu
riªng biÖt nhng l¹i híng tíi môc tiªu tèi ®a cña tæ chøc vμ ®«i khi
nhiÒu lo¹i kÕ ho¹ch cïng ®îc ®a ra bëi mét chñ thÓ qu¶n lý v× thÕ
14

15. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
sù ®éc lËp nμy lμ t¬ng ®èi. Trong qu¸ tr×nh triÓn khai cÇn cã sù
phèi hîp nhÞp nhμng, ®ång ®iÖu gi÷a c¸c kÕ ho¹ch ®Ó gi¶m
thiÓu ¶nh hëng tiªu cùc tõ sù m©u thuÉn gi÷a c¸c môc tiªu trong
tõng kÕ ho¹ch.
1.2.2 Tæ chøc
“Tæ chøc lμ ho¹t ®éng qu¶n lý mang tÝnh chuyªn m«n ho¸
nh»m thiÕt lËp mét hÖ thèng c¸c vÞ trÝ, chøc n¨ng cña mçi c¸
nh©n, bé phËn sao cho c¸c c¸ nh©n vμ bé phËn ®ã phèi hîp ®îc
víi nhau thùc hiÖn môc tiªu hiÖu qu¶ nhÊt”1.
§©y lμ chøc n¨ng thø hai cña nhμ qu¶n lý sau chøc n¨ng lËp
kÕ ho¹ch, bao gåm c¸c ho¹t ®éng:
+ Ph©n tÝch chiÕn lîc, môc tiªu chiÕn lîc cña tæ chøc råi
ph©n chia c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc thμnh c¸c lo¹i ho¹t ®éng
chuyªn m«n ho¸. Tõ ®ã chia tæ chøc thμnh c¸c bé phËn ®Ó thùc
hiÖn c¸c ho¹t ®éng nãi trªn.
+ X¸c lËp vÞ trÝ c¸c c¸ nh©n vμ mèi quan hÖ gi÷a hä tøc lμ
x¸c lËp c¬ chÕ lμm viÖc, h×nh thμnh c¬ cÊu bé m¸y vμ ®îc ®¶m
b¶o b»ng nh©n lùc cho ho¹t ®éng.
ViÖc tæ chøc lμ do c¸c nhμ l·nh ®¹o, qu¶n lý quyÕt ®Þnh
nhng còng ph¶i dùa trªn nh÷ng c¬ së khoa häc, nh÷ng thuéc tÝnh
c¬ b¶n vμ nguyªn t¾c riªng cã cña tæ chøc.
a) C¸c thuéc tÝnh c¬ b¶n cña tæ chøc.
T×m hiÓu néi dung nμy gióp nhμ qu¶n lý tr¶ lêi c©u hái:C«ng
t¸c tæ chøc ph¶i nh thÕ nμo, mang nh÷ng yÕu tè g×?
a1) Chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu ngang.
§ã lμ sù ph©n chia vμ phèi hîp c¸c ho¹t ®éng nh»m thiÕt lËp
c¸c phßng ban , c¸c bé phËn, c¸c kh©u cña qu¶n lý trong tæ chøc .
1 Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý- TËp 2- NXB KHKT-2001
15

16. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
C¬ së ®Ó tiÕn hμnh sù ph©n chia ®ã lμ:
+ Ph©n chia theo lÜnh vùc ho¹t ®éng, cã c¸c chøc n¨ng qu¶n
lý theo kÜ thuËt.
+ Theo chøc n¨ng qu¶n lý, theo s¶n phÈm, kh¸ch hμng vμ
thÞ trêng.
+ Còng cã thÓ ph©n chia trªn c¬ së sù hîp nhãm c¸c ho¹t
®éng cã mèi quan hÖ gÇn gòi.
ViÖc chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu ngang sÏ h×nh thμnh nªn
c¸c hÖ bé phËn trong tæ chøc t¬ng ®èi ®éc lËp nhau, trong ®ã
mçi ph©n hÖ, bé phËn chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý mét lÜnh vùc,
s¶n phÈm chñ yÕu hoÆc m¶ng thÞ trêng, kh¸ch hμng chñ yÕu
cña thÞ trêng, doanh nghiÖp.
a2) Chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu däc
§ã lμ sù x¸c ®Þnh vμ ph©n chia quyÒn h¹n nhiÖm vô chÝnh
thøc cho tõng cÊp qu¶n lý tõ trªn xuèng díi trong tæ chøc. KÕt qu¶
thu ®îc lμ mét c¬ cÊu víi mét thñ trëng cÊp cao duy nhÊt. Kh«ng
cã hoÆc tån t¹i Ýt cÊp qu¶n lý ngang hμng víi nhau.
ChÝnh ®iÒu ®ã t¹o ra sù thèng nhÊt trong tæ chøc, c¸c vÞ
trÝ, chøc n¨ng vμ nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm quyÒn lîi víi nh÷ng ngêi
cô thÓ ®îc x¸c ®Þnh.
T¹o ra dùc kªnh th«ng tin theo chiÒu däc râ rμng thèng
nhÊt .Ai kiÓm tra ai? Ai lμ ngêi b¸o c¸o… ®· ®îc x¸c ®Þnh cô thÓ
râ rμng.
C¸c quyÕt ®Þnh ®a ra ®îc tæ chøc thùc hiÖn vμ cã hiÖu lùc
m¹nh.
Víi nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m« lín th× chuyªn m«n ho¸
theo chiÒu däc lμ cÇn thiÕt nh»m ®¶m b¶o th«ng suèt th«ng tin
hai chiÒu, tuy nhiªn dÔ dÉn ®Õn qu©n chñ, tËp quyÒn b¶o thñ.
16

17. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Mét xu híng chung ®ã lμ c¸c nhμ qu¶n lý lu«n kh«ng muèn
chia bít quyÒn nhng v× kh¶ n¨ng bao qu¸t, kiÓm so¸t cã h¹n v× vËy
cÇn ph¶i ph©n cÊp, gi÷a chuyªn m«n ho¸ theo chiÒu ngang vμ
däc cÇn cã sù liªn hÖ vμ phèi hîp lÉn nhau.
a3) QuyÒn h¹n vμ mèi quan hÖ quyÒn h¹n trong tæ chøc.
Theo khoa häc qu¶n lý th× quyÒn h¹n lμ quyÒn tù chñ trong
qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh vμ ®ßi hái sù tu©n thñ thi hμnh quyÕt
®Þnh g¾n liÒn víi mét vÞ trÝ, chøc vô qu¶n lý nhÊt ®Þnh trong c¬
cÊu tæ chøc. Trong mét tæ chøc, víi mçi cÊp qu¶n lý,quyÒn h¹n
®ã cã thÓ lμ:
- QuyÒn h¹n trùc tuyÕn: Cho phÐp cÊp trªn ra quyÕt ®Þnh
trùc tiÕp víi cÊp díi.
- QuyÒn h¹n tham mu: Lμ quyÒn tham gia ý kiÕn, t vÊn, hç trî
cè vÊn chø kh«ng ra quyÕt ®Þnh. Víi quyÒn h¹n nμy ngêi qu¶n lý
®iÒu tra, kh¶o s¸t , nghiªn cøu , ph©n tÝch ®a ra ý kiÕn t vÊn cho
nhμ qu¶ lý trùc tuyÕn
- QuyÒn h¹n chøc n¨ng :Lμ quyÒn ®¶m b¶o trao cho chøc
n¨ng ra quyÕt ®Þnh vμ kiÓm so¸t nh÷ng ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh cña
ho¹t ®éng qu¶n lý kh¸c. Víi quyÒn h¹n nμy th× ph¹m vi chøc n¨ng
chuyªn m«n vμ cÇn ®îc giíii h¹n trong khu«n khæ chøc n¨ng
chuyªn m«n vμ cÇn chØ râ ai lμ ng¬i ®îc uû quyÒn còng lμ ®Ó x¸c
®Þnh râ rμng chøc n¨ng cña hä .
Trong tæ chøc gi÷a c¸c lo¹i quyÒn h¹n , møc ®é quyÒn h¹n ®-
¬ng nhiªn cã quan hÖ víi nhau . Sù liªn kÕt ®ã lμ phøc t¹p vμ
®Þnh tÝnh nhng cã thÓ ph©n lo¹i nh sau:
- T©p quyÒn: Lμ sù tËp trung quyÒn lùc vμo mét cÊp cao nhÊt,
mäi quyÕt ®Þnh do mét chñ thÓ ®a ra.
17

18. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
- Ph©n quyÒn: §ã lμ nhμ qu¶n lý cÊp cao chÊp nhËn trao bít
quyÒn cho cÊp kh¸c cña tæ chøc ®ù¬c ra quyÕt ®Þnh nhÊt
®Þnh nμo ®ã.
Møc ®é ph©n chia quyÒn trong mét tæ chøc ®îc thÓ hiÖn
qua sù ®éc lËp cña nh÷ng ngêi qu¶n lý cÊp díi trong viÖc ra quyÕt
®Þnh, hä kh«ng cÇn th«ng qua cÊp trªn vμ c¸c bé phËn chøc n¨ng
kh¸c vμ c¸c quyÕt ®Þnh ®ã cã hiÖu lùc thi hμnh cao, ¶nh hëng
m¹nh. Nã cßn thÓ hiÖn qua viÖc cÊp díi ®îc quyÒn ra c¸c quyÕt
®Þnh quan träng ®Æc biÖt ë nh÷ng lÜnh vùc quan träng nh: nh©n
sù, tμi chÝnh.
Trªn thùc tÕ ®Ó më réng ph©n quyÒn mμ vÉn ®¶m b¶o tÝnh
thèng nhÊt cña tæ chøc, ngêi ta sö dông chÕ ®é tham gia.á ®ã
cÊp díi ®îc tham gia víi t c¸ch lμ nhμ ph©n tÝch chuyªn m«n vμ t¸c
®éng ®Õn quyÕt ®Þnh, tham gia vμo tæ chøc vμ thùc hiÖn quyÕt
®Þnh ®ång thêi chÞu tr¸ch nhiÖm, ®îc uû quyÒn .
a4) Sù phèi hîp.
Phèi hîp c¸c bé phËn cña tæ chøc lμ qu¸ tr×nh liªn kÕt ho¹t
®éng cña con ngêi, nh÷ng ph©n hÖ vμ hÖ thèng riªng lÎ nh»m
thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cña tæ chøc. B¶n chÊt lμ x©y dùng cñng
cè quan hÖ th«ng tin, quan hÖ truyÒn th«ng.
Môc tiªu cña phèi hîp lμ ®¹t ®îc sù thèng nhÊt trong ho¹t ®éng
cña c¸c bé phËn bªn trong, bªn ngoμi cña tæ chøc.Trong c¬ cÊu
tæ chøc dÔ x¶y ra m©u thuÉn gi÷a chuyªn m«n ho¸ vμ tæng hîp
ho¸, m©u thuÉn mÊt c©n ®èi gi÷a kÕ ho¹ch toμn bé tæ chøc víi
kÕ ho¹ch c¸c bé phËn vμ c¸ nh©n, ho¹c mÊt c©n ®èi vÒ mÆt c¬
cÊu tæ chøc, quan ®iÓm t tëng, mÊt c©n ®èi ho¹c bÕ t½c vÒ
th«ng tin ho¹c lîi Ých lμ vÊn ®Ò thêng xuyªn, x¶y ra m©u thuÉn.
V× thÕ c«ng t¸c phèi hîp lμ cÇn thiÕt. CÇn ph¶i x©y dùng kªnh
th«ng tin, ngang däc, lªn xuèng ph¶i ®¶m b¶o th«ng suèt th«ng tin.
18

19. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Duy tr× mèi liªn hÖ c«ng viÖc gi÷a c¸c bé phËn vμ trong tõng bé
phËn, mèi liªn hÖ cña tæ chøc víi m«i trêng ngoμi.
a5) TÇm kiÓm so¸t.
TÇm kiÓm so¸t lμ sè lîng vμ bé phËn c¸ nh©n mμ nhμ qu¶n lý
cè thÓ qu¶n lý trùc tiÕp vμ cã hiÖu qña. XÐt vÒ thùc chÊt nã lμ
kh¶ n¨ng nhμ qu¶n lý cã thÓ qu¶n lý ®îc bao nhiªu.
Tõ kh¸i niÖm trªn tÇm kiÓm so¸t lμ cã giíi h¹n nhng dÔ thay
®æi vμ khã x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn quy m« tÇm kiÓm
so¸t. Thêng th× c«ng viÖc cμng phøc t¹p th× cμng cÇn sù phèi hîp
cao v× thÕ thiÕt kÕ tÇm kiÓm so¸t hÑp vμ ngîc l¹i. Bªn c¹nh ®ã
n¨ng lùc nhμ qu¶n lý, sù th¹o viÖc cÊp dãi, hÖ thèng th«ng tin ¶nh
hëng m¹nh ®Õn tÇm kiÓm so¸t.
Nãi ®Õn tÇm kiÓm so¸t lμ xÐt chiÒu réng cña qu¶n lý vμ nã
tû lÖ nghÞch víi chiÒu däc tøc qu¶n lý nhng xÐt theo cÊp. Muèn
cho ®èi tîng qu¶n lý lμm ®îc nhiÒu viÖc ph¶i trao cho hä nhiÒu
quyÒn vμ tÇm kiÓm so¸t ë c¸c c«ng ty ®a quèc gia hä sö dông kÕ
ho¹ch, chÝnh s¸ch ®îc x©y dùng chÆt chÏ, tÝnh cô thÓ ho¸ cao v×
vËy tÇm kiÓm so¸t réng vμ rÊt hiÖu qu¶.
b) C¸c nguyªn t¾c thiÕt kÕ tæ chøc.
- Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh theo chøc n¨ng: Ph©n chia tæ chøc
thμnh c¸c chøc n¨ng theo lÜnh vùc ho¹t ®éng sau ®ã c¸c nhiÖm vô
g¾n liÒn víi chøc n¨ng vμ x¸c ®Þnh c¸c c«ng viÖc ho¹t ®éng.
- Nguyªn t¾c giao quyÒn: Theo nguyªn t¾c nμy khi chóng ta
x¸c ®Þnh chøc n¨ng nhiÖm vô vμ nhiÖm vô vμ c«ng viÖc th× cã
sù ®¶m b¶o quyÒn h¹n: QuyÒn ra quyÕt ®Þnh, quyÒn sö dông
ph©n bæ c¸c nhãm nguån lùc, quyÒn thëng ph¹t, kiÓm tra kiÓm
so¸t nh©n viªn cña m×nh.
- Nguyªn t¾c bËc thang: Nguyªn t¾c nμy thÓ hiÖn ph©n chia
cÊp ph¶i ®i ®«i víi quyÒn h¹n. CÊp cao th× quyÒn nhiÒu, phËm vi
19

20. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
¶nh hëng lín vμ ngîc l¹i. Ph¶i ®¶m b¶o cÊp ph¶i cã quyÒn t¬ng
xøng.
- Nguyªn t¾c thèng nhÊt mÖnh lÖnh tøc lμ cÊp díi ph¶i phôc
tïng cÊp trªn t«n träng quy tr×nh ra quyÕt ®Þnh vμ thi hμnh theo.
- Nguyªn t¾c ®ång bé: Tøc lμ ®¶m b¶o ai cã quyÒn cã cÊp
®Õn ®©u th× chÞu tr¸ch nhiÖm tíi ®ã kh«ng chång chÐo, tuú tiÖn
dÉn ®Õn cho¸n quyÒn cña nhau.
Trªn ®©y lμ n¨m nguyªn t¾c c¶u néi dung tæ chøc, no ®¶m
b¶o cho tæ chøc x©y dùng mét c¬ cÊu chÆt chÏ râ rμng vμ gän
gμng hiÖu qu¶.
1.2.3 L·nh ®¹o.
“L·nh ®¹o lμ ho¹t ®éng qu¶n lý mang tÝnh ®Þnh híng vÒ
chiÕn lîc ph¸t triÓn cña tæ chøc vÒ m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc, vÒ
nh©n sù trong tæ chøc”1.
§ã cïng lμ qu¸ tr×nh t¸c ®éng lªn con ngêi theo híng ®¹t ®îc
môc tiªu cña tæ chøc, sù t¸c ®éng ®ã cã thÓ lμ khuyÕn khÝch
®éng viªn, kû luËt, thëng ph¹t, ®Ò b¹t…
Víi t c¸ch lμ mét chøc n¨ng cña qu¶n lý th× l·nh ®¹o lμ qu¸
tr×nh t¸c ®éng tíi con ngêi ®Ó ®¹t ®îc sù tu©n thñ cña con ngêi
®èi víi chñ thÎe l·nh ®¹o, lμm cho hä tù nguyÖn vμ nhiÖt t×nh phÊn
®Êu ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu chung cña tæ chøc.
Chøc n¨ng l·nh ®¹o lμ qu¸ tr×nh g©y ¶nh hëng vμ dÉn d¾t
hμnh vi cña con ngêi trong tæ chøc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu
chung ®Æt ra trong kÕ ho¹ch.
a) Néi dung cña l·nh ®¹o.
1 Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý- TËp 2- NXB KHKT-2001
20

21. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
- X¸c ®Þnh ®éng c¬ lμm viÖc cña con ngêi, hä hμnh ®éng v×
c¸i g×, cã thÓ lμ tæng hîp c¸c ®éng c¬ nhng ph¶i t×m ®éng c¬ chñ
yÕu vμ t¸c ®éng vμo ®ã t¹o høng thó vμ ý thøc lμm viÖc.
- X©y dùng ph¬ng ph¸p l·nh ®¹o øng víi ®éng c¬ lμm viÖc ®ã:
cã thÓ lμ ph¬ng ph¸p kinh tÕ, ph¸p quyÒn, ph¬ng ph¸p t©m lý gi¸o
dôc.
- Trªn c¬ së ph¬ng ph¸p l·nh ®¹o ®· ®Þnh h×nh, tiÕn hμnh
thμnh lËp vμ qu¶n lý nhãm lμm viÖc ®ång thêi phèi hîp hä lμm
phøc hîp hiÖu qu¶ lμm viÖc.
- Trong qu¸ tr×nh phèi hîp nhãm lμm viÖc ph¶i ®ång thêi gi¶i
quyÕt c¸c xung ®ét, m©u thuÉn vÒ lîi Ých…
- §Ó ®¶m b¶o c¸c qu¸ tr×nh trªn ®îc thùc hiÖn vμ cñng cè
quyÒn uy nhμ qu¶n lý ph¶i biÕt giμnh quyÒn lùc vμ g©y ¶nh hëng.
- Vμ cuèi cïng ®Ó l·nh ®¹o tèt nhμ qu¶n lý cÇn më réng c¸c
m«Ý quan hÖ ®èi ngo¹i th«ng qua ho¹t ®éng ®μm ph¸n, giao tiÕp,
héi nghÞ…
b) TÝnh chÊt cña l·nh ®¹o.
- Tríc hÕt l·nh ®¹o lμ mét chøc n¨ng cÇn thiÕt vμ tÊt yÕu ®èi
víi mäi nhμ qu¶n lý tõ cÊp cao ®Õn c¸ap thÊp.
- Lμ chøc n¨ng thø ba trong qu¸ tr×nh qu¶n lý l·nh ®¹o cã t¸c
dông khëi ®éng tæ chøc vμ vËn hμnh tæ chøc víi c¸c con ngêi
kh¸c nhau, nhãm lμm viÖc kh¸c nhau nh»m híng tæ chøc tíi môc
tiªu.
- L·nh ®¹o ph¶i t«n träng nguyªn t¾c tù nguyÖn vμ nhiÖt
t×nh, ngêi lao ®éng cÇn ®îc quan t©m tíi con ngêi môc ®Ých c¸
nh©n cña hä vμ t×nh c¶m cña hä.
c) C¨n cø ®Ó tiÕn hμnh l·nh ®¹o.
§iÒu quan träng ®Çu tiªn ph¶i hiÖu ®éng c¬ ®éng lùc lμm
viÖc cña con ngêi th«ng qua lý thuyÕt vÒ ®éng c¬ cña con ngêi.
21

22. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
§iÒu ®ã ®ßi hái nhμ qu¶n lý ph¶i cã kiÕn thøc vÒ quy luËt t©m lý
cña con ngêi. Tõ ®ã t¹o ra nhiÒu ®iÒu kiÖn lμm xuÊt hiÖn ®éng
c¬, duy tr× ®éng c¬ lμm viÖc vμ t¹o ®îc sù tho¶ m·n cho con ngêi
khiÕn hä lμm viÖc tÝch cùc.
Nhμ qu¶n lý cÇn t×m hiÓu lý thuyÕt vÒ ®éng lùc, lý thuyÕt
vÒ nhu cÇu ®Ó nhËn biÕt nhu cÇu cña hä trong c«ng viÖc vμ
t×m ra mèi liªn hÖ víi ®éng c¬ lμm viÖc nh»m ®a ra biÖn ph¸p t¸c
®éng t¬ng øng.
TiÕp theo ®Ó l·nh ®¹o th× nhμ qu¶n lý ph¶i cã quyÒn lùc
thùc tÕ. Cô thÓ lμ quyÒn ra quyÕt ®Þnh, quyÒn ph©n bè ®Þnh
®o¹t nguån lùc, quyÒn thëng ph¹t, quyÒn kiÓm tra.
Trªn thùc tÕ quyÒn lùc thùc tÕ chØ cã thÓ cã ®îc khi cã
quyÒn lùc chÝnh thøc tõ vÞ trÝ võa cã ¶nh hëng tõ c¸ nh©n.
Nguån lùc con ngêi lμ rÊt ®a d¹ng v× vËy cÇn hiÓu ®©u lμ ®iÓm
m¹nh, ®©u lμ ®iÓm yÕu cña m×nh vμ cña ngêi kh¸c ®Ó c xö hîp
lý. NhiÖm vô cña c¸c nhμ qu¶n lý lμ x©y dùng vμ sö dông quyÒn
lùc cña m×nh hiÖu qu¶ .
1.2.4 KiÓm tra.
“KiÓm tra lμ tæng hîp c¸c ho¹t ®éng xem xÐt theo dâi, ®o l-êng,
®¸nh gi¸, chÊn chØnh nh»m ®¶m b¶o cho c¸c môc tiªu kÕ
ho¹ch cña tæ chøc lμ hoμn thμnh vμ cã kÕt qu¶ cao”1.
§ã lμ chøc n¨ng tÊt yÕu cña mäi nhμ qu¶n lý, mäi cÊp qu¶n
lý tõ cao cho ®Õn cÊp chuyªn m«n, kiÓm tra ®îc thùc hiÖn trong
tÊt c¶ qu¸ tr×nh qu¶n lý.
Chøc n¨ng kiÓm tra cÇn nhiÒu kü n¨ng vμ c«ng nghÖ nhng
liªn quan tíi con ngêi, nã lμ mét chøc n¨ng khã thùc hiÖn v× chÞu
nhiÒu ¸p lùc v× vËy nÕu bu«ng láng th× kÕ ho¹ch dÔ bÞ lÖch l¹c
1 Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý- TËp 2- NXB KHKT-2001
22

23. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
vμ sai lÖch. Do ®ã kiÓm tra ®ßi hái ph¶i ®îc thùc hiªn xuyªn suèt
qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vμ kÕt qu¶ ho¹t ®éng.
§Ó hiÓu râ h¬n néi dung kiÓm tra ta t×m hiÓu c¸c néi dung
sau:
a) B¶n chÊt cña kiÓm tra:
B¶n chÊt cña kiÓm tra lμ x©y dùng mèi liªn hÖ ngîc kªnh
th«ng tin ph¶n håi vμ nã ®¶m b¶o suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña tæ
chøc.
Cã thÓ m« t¶ c¸c bíc cña kiÓm tra quan m« h×nh sau:
Nh vËy xuÊt ph¸t tõ kÕt qu¶ thùc tÕ chóng ta sÏ ®o lêng xem
xÐt, sau ®ã so s¸nh víi tiªu chuÈn kiÓm tra, ®a ra ®¸nh gi¸ nhËn
®Þnh t×m ra sai lÖch. Kh«ng dõng l¹i ë ®ã nhμ qu¶n lý cÇn t×m
hiÓu nguyªn nh©n sai lÖch, tõ ®ã x©y dùng ch¬ng tr×nh ®iÒu
chØnh víi nh÷ng gi¶i ph¸p vμ hÖ thèng c«ng cô chÝnh x¸c, tiÕp
theo cÇn ®a ch¬ng tr×nh ®iÒu chØnh vμo thùc hiÖn ®Ó híng tíi
kÕt qu¶n mong muèn cña kÕ ho¹ch, ®¶m b¶o kÕ ho¹ch ®îc thùc
hiÖn ho¸.
Tuy nhiªn kiÓm tra chØ thùc hiÖn khi cã kÕt qu¶ thùc tÕ sÏ
dÉn tíi mét h¹n chÕ ®ã lμ dÔ lμm chËm tiÕn ®é, víi nh÷ng sai lÇm
ph¸t hiÖn muén kh«ng thÓ kh¾c phôc ®îc mμ chØ ®Ó l¹i nh÷ng
kinh nghiÖm ®¾t gi¸ cho qu¸ tr×nh sau. Do ®ã kiÓm tra theo quy
tr×nh trªn cã ®é trÔ vÒ thêi gian.
23
KÕt qu¶
thùc tÕ
§o l­êng
kÕt qu¶
thùc tÕ
So s¸nh víi
tiªu chuÈn
Ph¸t
hiÖn sai
lÖch
KÕt qu¶
mong muèn
cña kÕ
ho¹ch
Thùc hiÖn
®iÒu chØnh
X©y dùng
ch­
¬ng
tr×nh ®iÒu
chØnh
Ph¸t hiÖn
nguyªn
nh©n sai
lÖch

24. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
§Ó kh¾c phôc ®iÒu nμy hiÖn nay c¸c nhμ qu¶n lý coi kiÓm
tra lμ qu¸ tr×nh x©y dùng hÖ thèng th«ng tin ph¶n håi xuyªn suèt
kÕ ho¹ch, tøc lμ kiÓm tra ®îc thùc hiÖn ngay tõ ®Çu vμo vμ trong
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tríc ®Ó cã ®Çu ra nh mong muèn vμ ®¬ng
nhiªn ®Çu ra l¹i lμ kÕt qu¶ kiÓm tra vμ còng lμ môc tiªu cña kiÓm
tra.
b) C¸c nguyªn t¾c cña kiÓm tra.
§Ó c«ng t¸c kiÓm tra ®¹t hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶i phï hîp víi
c¸c nguyªn t¾c chung. §ã lμ nh÷ng nguyªn lý mμ mäi tæ chøc cÇn
ph¶i tu©n theo.
b1) Nguyªn t¾c kiÓm tra cã träng ®iÓm.
Ph¶i x¸c ®Þnh khu vùc ho¹t ®éng thiÕt yÕu, ®iÓm kiÓm tra
thiÕt yÕu.
Khu vùc kiÓm tra thiÕt yÕu lμ nh÷ng bé phËn, ph©n hÖ cã
nh÷ng ho¹t ®éng ¶nh hëng quan träng tíi chøc n¨ng c¬ cÊu cña tæ
chøc.
§iÓm kiÓm tra thiÕt yÕu lμ nh÷ng ®iÓm ®Æc biÖt mμ ë ®ã
viÖc thu thËp th«ng tin ph¶n håi nhÊt ®Þnh ph¶i thùc hiÖn. NÕu
sai lÖch ë nh÷ng ®iÓm nμy kh«ng ®îc ®iÒu chØnh kÞp thêi sÏ
¶nh hëng lín tíi kÕt qu¶ tæ chøc.
§Ó x¸c ®Þnh ®îc ®iÓm kiÓm tra thiÕt yÕu th× cÇn ph¶i biÕt
®iÓm nμo ph¶n ¸nh râ nhÊt môc tiªu cña tæ chøc, ngμnh nμo
ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng kh«ng ®¹t môc tiªu, ®iÓm nμo mμ ®o lêng tèt
nhÊt sù sai lÖch, ®iÓm nμo mμ nhμ qu¶n lý biÕt râ hËu qu¶ xÊu
thuéc vÒ ai, tiªu chuÈn kiÓm tra nμo Ýt tèn kÐm nhÊt mμ vÉn
ph¶n ¸nh th«ng tin cÇn thiÕt.
b2) KiÓm tra cÇn ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng.
Nguyªn t¾c nμy ®ßi hái:
24

25. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
CÇn x¸c ®Þnh râ khu vùc, ®iÓm kiÓm tra thiÕt yÕu mÆt
kh¸c chó ý c¸c khu vùc kh¸c, ®iÓm kh¸c trong mèi quan hÖ néi t¹i
gi÷a chóng ®Ó t×m ra nguyªn nh©n s©u xa vμ cã biÖn ph¸p ®iÒu
chØnh ®ång bé, triÖt ®Ó vμ toμn diÖn.
Bªn c¹nh ®ã b¶n th©n hÖ thèng kiÓm tra ph¶i ®ång bé, cã
chñ thÓ kiÓm tra, ph¬ng tiÖn kiÓm tra hîp lý. Ph¶i cã ph¬ng ph¸p
kiÓm tra chÝnh x¸c vμ khoa häc.
b3) KiÓm tra thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch xuÊt ph¸t tõ kÕ ho¹ch chiÕn
lîc.
XuÊt ph¸t tõ kÕ ho¹ch chiÕn lîc ta ph¶i cã bíc kiÓm tra chiÕn
lîc. Cã thÓ tiÕn hμnh ngay tõ bíc ®Çu quy tr×nh qu¶n lý chiÕn lîc
lμ nghiªn cøu vμ dù b¸o. Së dÜ nh vËy v× chiÕn lîc lu«n biÕn ®æi
®Æc biÖt vÒ con ngêi, vÒ gi¶i ph¸p, c¬ cÊu… m«i trêng lu«n biÕn
®æi.
KiÓm tra ph¶i g¾n liÒn víi c¸c kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp, nh÷ng
kÕ ho¹ch ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò lÆp l¹i, nh÷ng ch¬ng tr×nh dù
¸n ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng môc tiªu träng ®iÓm. CÇn ph¶i kiÓm tra
tÝnh hîp lý, sù biÕn ®æi c¬ cÊu vμ c«ng t¸c thùc hiÖn.
Cuèi cïng kiÓm tra qu¶n lý tøc lμ kiÓm tra nh÷ng ®èi tîng lμ
nhμ qu¶n lý, lμ c«ng nh©n viªn ®Æc biÖt, nh÷ng phÇn tö bÞ coi lμ
cã vÊn ®Ò, ®iÓm s¸ng cÇn gi¸m s¸t.
b4) Nguyªn t¾c ®Þa ®iÓm kiÓm tra.
Chóng ta kh«ng thÓ ngåi mét chç hoÆc ®i loanh quanh mμ
biÕt hÕt ®îc tæ chøc, do ®ã ph¶i thiÕt kÕ hÖ thèng kiÓm tra ®îc
bè trÝ kÕt hîp kiÓm tra t¹i chç vμ kiÓm tra tõ xa. Ngμy nay c«ng
viÖc nμy ®îc sù hç trî triÖt ®Ó cña hÖ thèng th«ng tin hiÖn ®¹i.
b5) KiÓm tra cÇn phï hîp v¨n ho¸, con ngêi trong tæ chøc.
Tøc lμ khi tiÕn hμnh kiÓm tra cÇn xem xÐt vÊn ®Ò kiÓm tra
cã mèi liªn hÖ nh thÕ nμo víi nh÷ng vÊn ®Ò sau:
25

26. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
+ §Æc ®iÓm vμ môc tiªu cña tæ chøc.
+ Tr×nh ®é c¸c nh©n viªn cña tæ chøc.
+ BÇu kh«ng khia trong tæ chøc, t©m lý chung cña mäi ngêi.
+ Mèi quan hÖ cña tæ chøc víi tæ chøc kh¸c.
ViÖc quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nμy ®Ó tr¸nh g©y ph¶n c¶n,
nÕu kh«ng rÊt dÔ g©y t©m lý chèng ®èi.
b6) Nguyªn t¾c vÒ sè lîng nhá c¸c nguyªn nh©n.
Tríc mét vÊn ®Ò kÕt qu¶ x¶y ra th× lÏ ®¬ng nhiªn lμ cã
nhiÒu nguyªn nh©n nhng víi nguån lùc h¹n chÕ chóng ta kh«ng
thÓ t¸c ®éng vμo c¸c nguyªn nh©n ®ã, vμ ®«i khi ®iÒu ®ã sÏ lμ
thõa. V× lÏ ®ã cÇn tËp chung vμo mét sè nguyªn nh©n cã ¶nh h-ëng
m¹nh vμ dÔ t¸c ®éng.
MÆt kh¸c mét nguyªn nh©n cã thÓ ®a l¹i nhiÒu kÐt qu¶ do
®ã cÇn xem xÐt mèi quan hÖ nh©n qu¶ vμ xem xÐt mèi quan hÖ
gi÷a c¸c nguyªn nh©n víi nhau.
b7) Nguyªn t¾c linh ho¹t, chÝnh x¸c, kh¸ch quan vμ c«ng
khai.
Theo nguyªn t¾c nμy viÖc kiÓm tra cÇn ®¶m b¶o c¸ nguyªn
t¾c sau:
Linh ho¹t nghÜa lμ néi dung kiÓm tra cÇn biÕn ®æi thÝch
øng víi sù biÕn ®æi cña tæ chøc. Vμ sù biÕn ®æi néi dung tÊt
yÕu ®ßi hái sù thay ®æi hîp lý vÒ mÆt h×nh thøc cña kiÓm tra.
Kh¸ch quan ®ßi hái kiÓm tra ph¶i trªn c¬ së sù ph¶n ¸nh
th«ng tin kÞp thêi vμ chÝnh x¸c, ®óng thùc tÕ. KiÓm tra ph¶i cã
ph¶i cã c¬ së khoa ho¹ tøc lμ tu©n thñ h÷ng nguyªn lý, quy luËt.
Thêi ®iÓm kiÓm tra, tÇn sè kiÓm tra cÇn ®îc ®iÒu chØnh hîp lý.
C«ng khai c¶ vÒ néi dung kiÓm tra vμ ®èi tîng kiÓm tra.
§iÒu nμy ph¶i ®îc th«ng b¸o réng r·i ®Ó mäi ngêi cïng gi¸m s¸t kÕt
qu¶ kiÓm tra.
26

27. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Nh v©y chóng ta ®· t×m hiÓu qua néi dung vμ kh¸i niÖm cña
qu¶n lý kinh tÕ víi bèn chøc n¨ng c¬ b¶n cña nã: LËp kÕ ho¹ch, tæ
chøc, l·nh ®¹o vμ kiÓm tra. N¾m v÷ng nh÷ng néi dung nμy lμ c¬
së ®Ó t×m hiÓu nh÷ng néi dung tiÕp theo.
2. §Æc ®iÓm.
Chóng ta chØ xem xÐt nh÷ng ®Æc ®iÓm mμ ë ®ã qu¶n lý ë
mét doanh nghiÖp ®îc ph©n biÖt víi qu¶n ký ngμnh, qu¶n lý kinh
tÕ quèc d©n. Theo ®ã qu¶n lý ë mét doanh nghiÖp mang nh÷ng
®Æc ®iÓm sau:
Thø nhÊt, qu¶n lý ë doanh nghiÖp cã tÝnh ®¬n ®iÖu, bé
phËn. Nã thÓ hiÖn ph¹m vi qu¶n lý chØ n»m trong pg¹m vi ¶nh h-ëng
cña doanh nghiÖp, nhiÖm vô quan träng lμ gi¶i quyÕt nh÷ng
vÊn ®Ò kinh tÕ vi m«. Lîi Ých cña doanh nghiÑp lμ c¬ së so s¸nh
®¸nh gi¸ sö lý nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ. Mét ®iÒu n÷a lμ qu¶n lý ë
doanh nghiÖp kh«ng ®ßi hái tÝnh phèi hîp ®a ph¬ng ®a chiÒu,
nhiÌu c¬ quan nh qu¶n lý quèc d©n mμ nã chØ h¹n chÕ trong
doanh nghiÖp vμ nh÷ng ®èi t¸c chñ yÕu.
Thø hai, qu¶n lý trong doanh nghiÖp phôc tïng qu¶n lý nhμ
níc. C¸c nhμ qu¶n lý híng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp theo
nh÷ng môc tiªu cña m×nh nhng dùa trªn nh÷ng khung ph¸p lý cña
nhμ níc ®· thiÕt lËp, ®ã lμ c¬ së ho¹t ®éng.
Thø ba, tÝnh phøc hîp h¹n chÕ. Nã thÓ hiÖn ë ®èi tîng qu¶n
lý h¹n chÕ, môc tiªu h÷u h¹n vμ h×nh thøc t¸c ®éng ®¬n gi¶n.
§iÒu ®ã dÉn tíi bé m¸y qu¶n lý trong doanh nghiÖp ®¬n gi¶n
h¬n vμ Ýt bÞ chi phèi bëi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i.
Thø t, qu¶n lý trong doanh nghiÖp lÊy mùc tiªu ph¸t triÓn
kinh tÕ, gia t¨ng gi¸ trÞ vμ lîi nhuËn lμ chñ yÕu. §¹i ®a sè c¸c
doanh nghiÖp ®îc sinh ra bëi môc ®Ých sinh lêi vμ qu¶n lý ph¶i h-íng
tíi môc tiªu ®ã, lîi nhuËn, gi¸ trÞ gia t¨ng lμ thíc ®o cuèi cïng
27

28. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
cho hiÖu qu¶ qu¶n lý. Bªn c¹nh ®ã cã nh÷ng doanh nghiÖp cña
nhμ níc ®îc thùc hiÖn chøc n¨ng s¶n xuÊt, kinh doanh hμng ho¸
c«ng céng phôc vô lîi Ých cña ®¹i chóng, hoÆc tham gia ®iÒu tiÕt
kinh tÕ vÜ m«. C¸ doanh nghiÖp ®ã híng tíi môc tiªu tæng thÓ
hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi.
Cuèi cïng, qu¶n lý kinh tÕ trong doanh nghiÖp lμ qu¶n lý
®¬n môc tiªu. TÝnh ®¬n môc tiªu theo nghÜa hÑp ®ã lμ qu¶n lý
chØ híng tíi mét môc tiªu chÝnh yÕu nμo ®ã thêng lμ kîi nhuËn,
nhng xÐt theo nghÜa réng, tøc lμ víi mét sè môc tiªu qu¶n lý trong
doanh nghiÖp chØ can nh¾c vμ híng vμo môc tiªu u tiªn. Trong
khi ®ã qu¶n lý kinh tÕ quèc d©n mang tÝnh ®a môc tiªu: Phóc lîi,
an sinh x· héi, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, t¨ng trëng kinh tÕ, v¨n ho¸,
m«i trêng…
3. Chøc n¨ng cña qu¶n lý.
Còng gièng nh qu¶n lý kinh tÕ quèc d©n nãi chung vμ qu¶n
lý trong doanh nghiÖp nãi riªng, qu¸ tr×nh qu¶n lý lμ qu¸ tr×nh thùc
hiÖn thêng xuyªn vμ ®ång bé, thèng nhÊt c¸c chøc n¨ng kÕ ho¹ch,
tæ chøc vμ l·nh ®¹o, kiÓm so¸t.
Chøc n¨ng kÕ ho¹ch lμ chøc n¨ng quan träng hμng ®Çu. C¸c
kÕ ho¹ch ®îc x©y dùng trªn c¬ së nh÷ng ®ßi hái kh¸ch quan vμ
chñ quan cña doanh nghiÖp trong giai ®o¹n nhÊt ®Þnh ®Ó tiÕn
hμnh lùa chän chÝnh x¸c môc tiªu cña m×nh vμ ph¬ng ¸n tiÕn
hμnh trong t¬ng lai. Nh÷ng kÕ ho¹ch trong doanh nghiÖp cã thÓ lμ
kÕ ho¹ch chiÕn lîc, t¸c nghiÖp…nhng ®ã lu«n lμ nh÷ng kÕ ho¹ch
quan träng. Trong khi kÕ ho¹ch chiÕn lîc v¹ch mét con ®êng dμi h-íng
doanh nghiÖp ®i theo víi nh÷ng ph¬ng ¸n dμi h¹n vμ tham väng
th× kÕ ho¹ch chiÕn thuËt l¹i tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ddÒ
bøc thiÕt ®Ó th¸o gì nh÷ng víng m¾c hoÆc tËn dông c¬ héi kinh
doanh…
28

29. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Chøc n¨ng tæ chøc, nã quy ®Þnh chøc n¨ng vμ c¬ cÊu t¬ng
øng cña c¸c bé phËn, tËp thÓ vμ c¶ c¸ nh©n. X¸c ®Þnh lý do tån t¹i
cña ®¬n vÞ ®ã lμ ®Ó lμm g× vμ cã quan hÖ víi ®¬n vÞ kh¸c nh
thÕ nμo, ®îc ®¶m b¶o b»ng c¸i g×? TÊt c¶ lμ ®Ó híng tíi môc tiªu
chung cña doanh nghiÖp, cña tæ chøc.
Chøc n¨ng ®iÒu hμnh, ®iÒu hμnh tøc lμ qu¶n lý cã chøc
n¨ng ®a kÕ ho¹ch vμo thùc hiÖn th«ng qua sù vËn dông linh ho¹t,
s¸ng t¹o vμ khoa häc hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p vμ c«ng cô nh hμnh
chÝnh, kinh tÕ, gi¸o dôc t©m lý nh»m dÉn d¾t hμnh vi c¸ nh©n,
tËp thÓ theo môc tiªu chung, ®ã lμ c«ng viÖc khã kh¨n v× quan
hÖ c¸ nh©n, tËp thÓ rÊt tinh vi vμ phøc t¹p v× ®Òu cã yÕu tè con
ngêi.
Chøc n¨ng kiÓm so¸t, trong qu¸ tr×nh ®a kÕ ho¹ch vμo thùc
tÕ, kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt sai lÖch. Víi nh÷ng
víng m¾c ®ã qu¶n lý lμ ®Ó kiÓm so¸t ®îc, n¾m ®îc vμ trong trêng
hîp cÇn thiÕt cã thÓ ®a ra nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi nh»m
kh¾c phôc nhngx sai lÖch so víi kÕ ho¹ch. §ã lμ lý do ®Ó qu¶n lý
mang chøc n¨ng kiÓm so¸t.
4. Vai trß cña qu¶n lý.
Râ rμng ®Ó tån t¹i vμ ph¸t triÓn con ngêi trong tõng tæ chøc
kh«ng thÓ lμm viÖc riªng lÎ mμ cÇn gia t¨ng tÝnh phèi hîp híng tíi
môc ®Ých chung. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt cña x·
héi ngμy cμng ®ßi hái thùc hiÖn trªn quy m« lín h¬n, tÝnh phøc t¹p
cao h¬n, ®ßi hëi sù ph©n c«ng hîp t¸c mäi c¸ nh©n trong tæ chøc.
ChÝnh sù ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸, hîp t¸c ho¸ ®· lμm
xuÊt hiÖn lao ®éng ®Æc biÖt- lao ®éng qu¶n lý. C¸c M¸c ®·
kh¼ng ®Þnh: “ Mäi lao ®éng x· héi trùc tiÕp hoÆc lao ®éng
29

30. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
chung khi thùc hiÖn trªn mét quy m« t¬ng ®èi lín, ë møc ®é nhiÒu
hay Ýt ®Òu cÇn tíi qu¶n lý”1.
Qu¶n lý gióp c¸c tæ chøc vμ thμnh viªn cña nã thÊy râ môc
tiªu vμ híng ®i cña m×nh. §©y lμ yÕu tè thuéc vÒ t duy, nhËn thøc
®Çu tiªn vμ quan träng nhÊt ®èi víi mäi con ngêi vμ tæ chøc gióp
tæ chøc thùc hiÖn ®îc sø mÖnh cña m×nh, ®¹t ®îc nh÷ng thμnh
tÝch ng¾n h¹n vμ dμi h¹n, tån t¹i vμ ph¸t triÓn kh«ng ngõng.
Trong ho¹t ®éng cña tæ chøc cã bèn yÕu tè t¹o thμnh kÕt
qu¶ ®ã lμ: Nh©n lùc, vËt lùc, tμi lùc vμ th«ng tin. Qu¶n lý cã vai trß
phèi hîp tÊt c¶ c¸c nguån lùc cña tæ chøc thμnh mét chØnh thÓ,
t¹o nªn tÝnh tråi ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých cña tæ chøc víi hiÖu qu¶
cao. Môc ®Ých cña qu¶n lý lμ ®¹t gi¸ trÞ gia t¨ng cho tæ chøc.
§iÒu kiÖn m«i trêng mμ tæ chøc gÆp ph¶i lu«n lu«n biÕn
®éng nhanh. Nh÷ng biÕn ®æi nhanh thêng t¹o ra c¸c c¬ héi vμ
nguy c¬ bÊt ngê. Vai trß cña qu¶n lý lμ gióp tæ chøc thÝch nghi ®-
îc víi m«i trêng, n¾m b¾t tèt c¬ héi, tËn dông hÕt c¬ héi vμ gi¶m
bít ¶nh hëng tiªu cùc cña c¸c nguy c¬ liªn quan ®Õn ®iÒu kiÖn m«i
trêng. Kh«ng nh÷ng thÕ qu¶n lý tèt cßn lμm cho tæ chøc cã nh÷ng
t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn m«i trêng.
Qu¶n lý cÇn thiÕt ®èi víi mäi lÜnh vùc tõ mçi ®¬n vÞ s¶n
xuÊt- kinh doanh ®Õn toμn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, tõ mét gia
®×nh, mét ®¬n vÞ d©n c ®Õn mét ®Êt níc, nh÷ng ho¹t ®éng trong
ph¹m vi khu vùc vμ c¶ toμn cÇu. PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp, c¸c
tæ chøc thÊt b¹i lμ do qu¶n lý tåi thiÕu kinh nghiÖm, trong khi ®ã
c¸c c«ng ty lu«n thμnh ®¹t chõng nμo cßn ®îc qu¶n lý tèt.
VÒ tÇm quan träng cña qu¶n lý ®îc thÓ hiÖn râ rμng nhÊt ë
c¸c níc ph¸t triÓn. B¶ng tæng quan vÒ vÊn ®Ò nμy trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y cña c¸c chuyªn gia vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ ®· cho thÊy
1 Gi¸o tr×nh nguyªn lý qu¶n lý- NXB HCQG- 2003
30

31. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
sù cung cÊp vÒ tiÒn b¹c, kü thuËt c«ng nghÖ ®· kh«ng ®em l¹i
kÕt qu¶ nh mong muèn. Yõu tè h¹n chÕ trong hÇu hÕt mäi trêng
hîp chÝnh lμ sù thiÐu thèn vÒ chÊt lîng vμ søc m¹nh cña c¸c nhμ
qu¶n lý.
5. C¸c nguyªn t¾c qu¶n lý.
C¸c nguyªn t¾c qu¶n lý lμ nh÷ng quy t¾c chñ ®¹o tiªu chuÈn
hμnh vi mμ c¸c nhμ qu¶n lý ph¶i tu©n thñ trong qu¸ tr×nh qu¶n lý
cña m×nh.
Trªn c¬ së nh÷ng ®ßi hái cña tæ chøc, sù vËn ®éng c¸c quy
luËt kh¸ch quan, kÕt hîp víi thùc tr¹ng xu thÕ ph¸t triÓn cña tæ
chøc vμ rμng buéc m«i trêng ®· h×nh thμnh nªn nh÷ng nguyªn t¾c
chung cña qu¶n lý.
Cã thÓ xem xÐt nh÷ng nguyªn t¾c qu¶n lý c¬ b¶n sau ®©y.
5.1. TËp trung d©n chñ.
§©y lμ nguyªn t¾c c¬ b¶n cña qu¶n lý nã ph¶n ¸nh mèi quan
hÖ gi÷a chñ thÓ cña qu¶n lý víi ®èi tîng qu¶n lý còng nh c¸c môc
tiªu vμ yªu cÇu qu¶n lý.
TËp trung vμ d©n chñ lμ hai mÆt cña mét thÓ thèng nhÊt.
KhÝa c¹nh tËp trung thÓ hiÖn sù th«ng nhÊt qu¶n lý tõ mÆt tËp
trung, trong khi khÝa c¹nh d©n chñ thÓ hiÖn sù t«n träng quyÒn
chñ ®éng s¸ng t¹o cña tËp thÓ vμ c¸ nh©n ngêi lao ®éng trong
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Néi dung nguyªn t¾c ®ßi hái: Ph¶i ®¶m b¶o mèi quan hÖ
chÆt chÏ vμ tèi u gi÷a tËp trung vμ d©n chñ, d©n chñ ph¶i ®îc
thùc hiÖn trong khu«n khæ tËp trung.
Qu¶n lý tËp trung lμ yªu cÇu kh¸ch quan v× nã g¾n liÒn víi
sù thèng nhÊt môc tiªu duy tr× vai trß l·nh ®¹o nhng cÇn ph¶i c¬
ph¬ng ph¸p hîp lý tr¸nh quan liªu bao cÊp vμ ®éc ®o¸n. Trong khi
®ã bao ®¶m sù tù chñ cña c¸c ®¬n vÞ c¸ nh©n lμ tÊt yÕu kh¸ch
31

32. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
quan v× phÇn tö æn ®Þnh th× hÖ thèng sÏ m¹nh. Do ®ã cÇn t¹o
®iÒu kiÖn vμ m«i trêng ®Ó c¸ nh©n ph¸t huy n¨ng lùc cña m×nh.
Tuy nhiªn còng kh«ng ®îc bu«ng láng dÔ dÉn ®Õn lÊn quyÒn
hoÆc t×nh tr¹ng mÊt tÝnh phèi hîp.
Ngμy nay kh«ng ph¶i lμ ®i lùa chän qu¶n lý tËp trung hay
d©n chñ mμ ®iÒu quan träng lμ t¬ng quan gia d©n chñ víi tËp
trung.
5.2.Tu©n thñ luËt ph¸p vμ th«ng lÖ x· héi
Ph¸p luËt t¹o ra khung ph¸p lý cho tæ chøc ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh, t¹o m«i trêng cho ph¸t triÓn kinh tÕ, cñng cè vμ
b¶o vÖ c¸c nguyªn t¾c cña nÒn kinh tÕ, vμ t¹o ra c¬ chÕ qu¶n lý
hiÖu qu¶.
Nh vËy gi÷a qu¶n lý víi lÜnh vùc chÝnh trÞ- luËt ph¸p cã
quan hÖ h÷u c¬ vμ ®ßi hái qu¶n lý ph¶i xem xÐt ®Õn nh÷ng yÕu
tè ®ã. Bªn c¹nh ®ã c¸c gi¸ trÞ chung ®îc x· héi thõa nhËn, c¸c tËp
tôc truyÒn thèng, lèi sèng d©n c, hÖ t tëng t«n gi¸o…g©y t¸c ®éng
trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng tæ chøc, s¶n xuÊt- kinh doanh. Do ®ã
trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ®ßi hái c¸c nhμ qu¶n lý ph¶i cã sù s¸ng
t¹o trong tõng quyÕt ®Þnh, xö lý linh ho¹t c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh, ®¶m b¶o cho tæ chøc tån t¹i vμ ph¸t triÓn
v÷ng ch¾c.
5.3. Phèi hîp ®iÒu hoμ c¸c lîi Ých.
Qu¶n lý suy cho ®Õn cïng lμ qu¶n lý con ngêi nh»m ph¸t huy
tÝnh tÝch cùc s¸ng t¹o cña ngêi lao ®éng. Song ®éng lùc cña
qu¶n lý lμ lîi Ých, do ®ã nguyªn t¾c quan träng cu¶ qu¶n lý ®ã lμ
ph¶i chó ý ®Õn lîi Ých con ngêi, phèi hîp ®iÒu hoμ c¸c lîi Ých,
trong ®ã lîi Ých cña ngêi lao ®éng lμ ®éng lùc trùc tiÕp ®ång thêi
chó ý ®Õn lîi Ých tËp thÓ, tæ chøc vμ lîi Ých x· héi.
32

33. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
VÒ mÆt lý thuyÕt còng nh thùc tiÔn, lîi Ých lμ môc tiªu, tho¶
m·n nhu cÇu lμ ®éng lùc khiÕn con ngêi hμnh ®éng v× thÕ sÏ cã
sù nhÊt trÝ vÒ môc ®Ých vμ hμnh ®éng nÕu cã sù thèng nhÊt
nhu cÇu vμ lîi Ých.
Thùc hiÖn tèt nguyªn t¾c nμy ®ßi hái ph¶i chó ý c¸c vÊn ®Ò
sau:
- C¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn quan t©m tríc hÕt ®Õn lîi Ých
cña ngêi lao ®éng. Hä lμ ®éng lùc t¹o ra s¶n phÈm hμng ho¸ vμ
dÞch vô trùc tiÕp cho x· héi, h¬n n÷a lμ nh©n tè cã kh¶ n¨ng s¸ng
t¹o vμ gia t¨ng gi¸ trÞ thÆng d. Bëi ®ã th«ng qua ph¬ng ph¸p, c«ng
cô th× nhμ qu¶n lý t¸c ®éng ®Õn lîi Ých ngêi lao ®éng ®¶m b¶o
hä ®îc tho¶ m·n c¶ nhu c©u vËt chÊt vμ tinh thÇn.
- T¹o ra nh÷ng lîi Ých lín lμ môc tiªu chung cho mäi ngêi. NÕu
kh«ng g¾n lîi Ých c¸ nh©n víi tËp thÓ th× cÝnh sù ph¸t triÓn cña
chñ nghÜa c¸ nh©n sÏ bãp chÕt søc sèng cña tæ chøc. V× thÕ c¸c
quyÕt ®Þnh qu¶n lý ph¶i cã t¸c dông huy ®éng sù ®ãng gãp vÒ
trÝ tuÖ, søc lùc vμ c¬ së vËt chÊt ®Ó x©y dùng tæ chøc vμ ngêi
lao ®éng cã c¬ héi ®Ó tho¶ m·n lîi Ých, ®ång thêi ®îc hëng thô
c¸c kho¶n lîi Ých phóc lîi tËp thÓ.
- Ph¶i coi träng lîi Ých tinh thÇn vμ lîi Ých vËt chÊt. Trong khi
lao ®éng cßn lμ mét ho¹t ®éng b¸t buéc víi con ngêi th× vÊn ®Ò
khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt ®èi víi ngêi lao ®éng ph¶i ®Æt lªn
hμng ®Çu. Song kh«ng v× thÕ mμ coi nhÑ sù quan t©m ®Õn lîi
Ých tinh thÇn th«ng qua c¸c gi¶i ph¸p gi¸o dôc ®éng viªn t tëng
chÝnh trÞ, thëng ph¹t, c©n nh¾c, ®Ò b¹t vμo c¸c chøc vô c«ng t¸c
hîp lý.
KhuyÕn khÝch lîi Ých vμ tinh thÇn vÒ thùc chÊt lμ sù ®¸nh gi¸
cña tËp thÓ vμ x· héi ®èi víi sù cèng hiÕn cu¶ mçi ngêi lμ sù
kh¼ng ®Þnh thang bËc cña hä trong céng ®ång. Còng th«ng qua
33

34. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
c¸c h×nh thøc khuyÕn khÝch ®ã ngêi lao ®ég nhËn biÕt ®îc kÕt
qu¶, ý thøc c«ng viÖc m×nh lμm. V× thÕ nã rÊt cÇn thiÕt víi bÊt
kú ai vμ vμo bÊt kú giai ®o¹n nμo.
5.4 Nguyªn t¾c tiÕt kiÖm vμ hiÖu qu¶.
Lμ nguyªn t¾c quy ®Þnh môc tiªu cña qu¶n lý, bao gåm c¶
hiÖu qu¶ kinh tÕ vμ hiÖu qu¶ x· héi, nguyªn t¾c tiÕt kiÖm vμ hiÖu
qu¶ ®ßi hái ngêi qu¶n lý ph¶i cã quan ®iÓm hiÖu qu¶ ®óng ®¾n,
biÕt ph©n tÝch hiÖu qña trong tõng t×nh huèng kh¸c nhau, ®Æt lîi
Ých cña tæ chøc lªn trªn lîi Ých c¸ nh©n, tõ ®ã ra quyÕt ®Þnh tèi u
nh»m t¹o ®îc c¸c thμnh qu¶ cã lîi nhÊt cho nhu cÇu ph¸t triÓn cña
tæ chøc.
Tuy nhiªn tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶ kh«ng ®ång nghÜa víi h¹n
chÕ tiªu dïng vÊn ®Ò lμ tiªu dïng hîp lý trong kh¶ n¨ng cho phÐp.
TiÕt kiÖm còng kh«ng cã nghÜa lμ chi Ýt tiÒn mμ lμ chi sao cho
®¹t kÕt qu¶ tèt nhÊt. HiÖu qu¶ ®îc x¸c ®Þnh b»ng kÕt qu¶ trªn
mét ®ång chi phÝ bá ra. Tõ ®ã ph¶i t¨ng kÕt qu¶ vμ gi¶m chi phÝ
®Ó cã hiÖu qu¶ cao.
Trong ®ã gi¶m chi phÝ b»ng c¸ch tiÕt kiÖm ®Çu vμo vμ tiÕt
kiÖm thêi gian vμ t¨ng kÕt qu¶ b»ng c¸ch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
Hai c«ng viÖc nμy cã thÓ ®ång thêi hoÆc lÖch nhau nhng ph¶i
lu«n híng tíi kÕt qu¶ lín h¬n chi phÝ.
Ho¹t ®éng qu¶n lý ph¶i ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý sao
cho víi mét lîng chi phÝ nhÊt ®Þnh cã thÓ t¹o ra lîng gi¸ trÞ nhiÒu
nhÊt phôc vô con ngêi.
Lμm ®îc viÖc nμy ®ßi hái ph¶i m¹nh mÏ c¶i c¸ch øng dông
c«ng nghÖ tiªn tiÕn vμo s¶n xuÊt, vμ kh«ng ngõng ®æi míi c¬
cÊu tæ chøc qu¶n lý trong néi bé tæ chøc theo híng tinh gi¶m v×
nhu cÇu c«ng viÖc vμ hiÖu qu¶ cao.
5.5 Híng vμo kh¸ch hμng vμ thÞ trêng môc tiªu.
34

35. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Mét c¸ch qu¶n lý t«ng t¹i trong lÞch sö ®ã lμ nhμ s¶n xuÊt
chØ lμm nh÷ng c¸i m×nh cã thÓ vμ v× thÕ mäi kÕt qu¶ ph©nd lín
lμ chñ quan. C¸ch qu¶n lý ®ã sÏ dÉn tíi kÕt qu¶ lμ doanh nghiÖp sÏ
mÊt k¶ n¨ng thÝch øng víi sù biÕn ®éng cña thÞ trêng.
Ngμy nay thÞ trêng réng lín vμ biÕn ®æi liªn tôc theo thêi
gian, nã ®ßi hái nhμ qu¶n lý ph¶i nhËn biÕt ®©u lμ thÞ trêng träng
®iÓm m×nh cã thÓ khai th¸c vμ hiÓu hä cÇn g× vμ m×nh ph¶i ®¸p
øng c¸i g×. Lu«n dù ®o¸n tríc nhu cÇu cña hä ®Ó t¹o nªn c¸c yÕu
tè s¸ng t¹o trong tæ chøc cña m×nh.
§Ó thùc hiÖn nguyªn t¾c nμy ®ßi hái qu¶n lý ph¶i lμm tèt
c«ng t¸c marketing trong ®ã ®Æc biÖt quan träng kh©u nghiªn
cøu thÞ trêng.
§©y cã thÓ coi lμ mét quan ®iÓm qu¶n lý míi trong giai ®o¹n
hiÖn nay. Nã cha ®îc ®a thμnh nguyªn lý qu¶n lý nh nh÷ng quan
®iÓm truyÒn thèng nhng cã thÓ coi lμ nguyªn t¾c qu¶n lý hiÖn
®¹i.
6. HiÖu lùc qu¶n lý:
6.1. Kh¸i niÖm hiÖu lùc qu¶n lý:
Theo khoa häc qu¶n lý : “HiÖu lùc qu¶n lý lμ møc ®é thùc
hiÖn ho¸ cña c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý. Nã cho thÊy quyÕt ®Þnh
qu¶n lý ®a ra ®îc thùc hiÖn nh thÕ nμo, nhanh hay chËm, ®óng
tr×nh tù vμ ®óng tiªu chuÈn cña kÕ ho¹ch hay kh«ng . ThÓ hiÖn
sù t«n träng vμ tu©n thñ cña ®èi tîng qu¶n lý ®èi víi chñ thÓ qu¶n
lý ®ång thêi thÓ hiÖn tr×nh ®é n¨ng lùc qu¶n lý vμ tÝnh ®óng
®¾n cña c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý”1.
Theo kh¸i niÖm nμy ta thÊy hiÖu lùc qu¶n lý mang nh÷ng néi
dung sau:
1 Gi¸o tr×nh Qu¶n lý häc KTQD- T©pj 1- NXB KHKT-2001
35

36. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
HiÖu lùc qu¶n lý thÓ hiÖn gi¸ trÞ hiÖn thùc cña c¸c quyÕt
®Þnh qu¶n lý. Tõ mét quyÕt ®Þnh ®a ra ®a vμo thùc tÕ ®îc thùc
hiÖn ®óng tr×nh tù thêi gian, ®óng ngêi ®óng viÖc, gi¶i quyÕt vÊn
®Ò ®¹t môc tiªu kÕ ho¹ch vμ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ khi ®ã
quyÕt ®Þnh ®îc coi lμ ®¹t hiÖu lùc qu¶n lý.
Còng tõ mét quyÕt ®Þnh ®a ra trªn c¬ së hiÖu lùc qu¶n lý
chóng ta ®¸nh gi¸ ®îc møc ®é ®óng ®¾n cña nã. V× ®èi tîng qu¶n
lý lμ con ngêi do ®ã c¸c quyÕt ®Þnh ®¶m b¶o tÝnh khoa häc vμ
®óng ®¾n th× sÏ ®îc mäi ngêi ®ång t×nh ñng hé thùc hiÖn.
Vμ cuèi cïng hiÖu lùc qu¶n lý thÓ hiÖn n¨ng lùc tr×nh ®é cña
nhμ qu¶n lý vμ tÝnh kû luËt, chuyªn nghiÖp, kü n¨ng lμm viÖc cña
®èi tîng qu¶n lý. Nh÷ng yÕu tè trªn cña chñ thÓ qu¶n lý vμ ®èi t-îng
qu¶n lý ®îc ®¶m b¶o nhÊt ®Þnh quyÕt ®Þnh qu¶n lý cã hiÖu
lùc cao, ®¹t kÕt qu¶.
6.2. C¸c ph¬ng diÖn cña hiÖu lùc qu¶n lý:
6.2.1. Ph¬ng diÖn kinh tÕ:
Trªn gi¸c ®é kinh tÕ hiÖu lùc qu¶n lý g¾n liÒn víi hiÖu qu¶
kinh tÕ. MÆc dï hiÖu lùc qu¶n lý kh«ng ®ång nhÊt víi hiÖu qu¶.
HiÖu qu¶ ®îc x¸c ®Þnh b»ng kÕt qu¶ trõ ®i chi phÝ. Nhng hiÖu
lùc qu¶n lý kh«ng chØ dõng l¹i ë møc ®é ®¶m b¶o quyÕt ®Þnh
qu¶n lý ®îc thi hμnh ®óng kÕ ho¹ch mμ cßn x¸c ®Þnh trªn kÕt qu¶
®¹t ®îc. Mét kÕt qu¶ nh mong muèn hoÆc vît kÕ ho¹ch cho thÊy
hiÖu qu¶ kinh tÕ cao vμ ®¶m b¶o hiÖu lùc cña quyÕt ®Þnh qu¶n
lý lμ thμnh c«ng. §ång thêi trong qu¸ tr×nh triÓn khai kÕ ho¹ch nÕu
cã sai lÖch nhng ®îc ph¸t hiÖn kÞp thêi vμ ®iÒu chØnh hîp lý
®em l¹i kÕt qu¶ tèt thÓ hiÖn qu¶n lý ®· ®i s©u, ®i s¸t vμ linh ho¹t
nh¹y bÐn.
Kh«ng thÓ nãi mét quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®îc ®¶m b¶o thùc
hiÖn vÒ mÆt quy tr×nh nhng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ thÊp lμ ®¹t
36

37. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
hiÖu lùc qu¶n lý. Cã nh÷ng kÕ ho¹ch ®îc x©y dùng chi li vμ cÈn
thËn nhng khi ®i vμo thùc tÕ nh÷ng yÕu tè kh«ng kiÓm so¸t ®îc
cña m«i trêng bªn ngoμi biÕn ®éng m¹nh mÏ vît dù tÝnh cña kÕ
ho¹ch vμ cho dï kÕ ho¹ch ®ã cã ®îc thùc hiÖn ®óng tr×nh tù th×
còng kh«ng thÝch øng kÞp, ë ®ã ®ßi hái sù ®iÒu chØnh kÞp thêi
cña nhμ qu¶n lý vμo c¸c kh©u xung yÕu ®¶m b¶o môc tiªu ®îc
thùc hiÖn. Nh vËy ®«i khi lμm t¨ng chi phÝ qu¶n lý vμ gi¶m hiÖu
qu¶ kinh tÕ. Qua sù ph©n tÝch trªn ta thÊy r»ng gi÷a hiÖu lùc
qu¶n lý vμ hiÖu qu¶ kinh tÕ cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau, ®¶m
b¶o cho nhau ®îc thùc hiÖn.
6.2.2. Ph¬ng diÖn ph¸p lý:
VÒ mÆt ph¸p lý cña hiÖu lùc qu¶n lý lμ nãi ®Õn tÝnh ®¶m
b¶o thùc hiÖn. Nh vËy nã g¾n liÒn víi quyÒn lùc thùc tÕ cña nhμ
qu¶n lý. Víi mçi quyÕt ®Þnh ®a ra hä cã quyÒn chØ ®Þnh, cìng
chÕ thi hμnh vμ ®îc ®¶m b¶o thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng ph¸p
luËt, néi quy, ®iÒu lÖ cña tæ chøc. G¾n liÒn víi quyÕt ®Þnh
qu¶n lý lμ nh÷ng v¨n b¶n híng dÉn thi hμnh ë ®ã quy ®Þnh cô thÓ
tr¸ch nhiÖm vμ quyÒn h¹n cña tõng ®èi tîng thi hμnh vμ nh÷ng
chÕ tμi kÌm theo trong trêng hîp cã sù vi ph¹m.
Mét quyÕt ®Þnh ®îc coi lμ cã hiÖu lùc khi nã ®îc x©y dùng
®óng quy tr×nh, tr×nh tù luËt ®Þnh vμ thèng nhÊt víi c¸c v¨n b¶n
ph¸p quy cña cÊp trªn vμ nã ®îc dïng lμm c¬ së ®Ó x©y dùng, ban
hμnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cña cÊp díi vμ ®îc c¸c ®èi tîng qu¶n lý
phôc tïng thùc hiÖn.
6.2.3. Ph¬ng diÖn x· héi:
Mét quyÕt ®Þnh qu¶n lý sÏ kh«ng thÓ ®¶m b¶o tÝnh hîp lý,
kh«ng thÓ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ vμ cã hiÖu lùc ph¸p lý nÕu nã
kh«ng ®îc ®«ng ®¶o mäi ngêi ñng hé. V× thÕ quyÕt ®Þnh ®ã ®a
ra ph¶i nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò hîp lý, v× môc tiªu chung cña tæ
37

38. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
chøc vμ phai g¾n lîi Ých mäi ngêi víi lîi Ých cña tËp thÓ cña tæ
chøc, cã nh vËy quyÕt ®Þnh ®ã ®¶m b¶o tÝnh ®îc mäi ngêi ñng
hé. §ã lμ hiÖu lùc qu¶n lý vÒ mÆt x· héi.
Do ®ã chñ thÓ qu¶n lý khi ra quyÕt ®Þnh cÇn tÝnh ®Õn lîi
Ých c¸ nh©n ngêi lao ®éng, lîi Ých tËp thÓ vμ ®a ra th¨m dß ý
kiÕn quÇn chóng tríc khi ®a vμo hiÖn thùc.
II. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña n©ng cao hiÖu Lùc qu¶n lý:
1. Vai trß cña qu¶n lý ®èi víi doanh nghiÖp:
Còng gièng nh qu¶n lý kinh tÕ quèc d©n, qu¶n lý lÜnh vùc
qu¶n lý trong doanh nghiÖp cã vai trß ®Æc biÖt quan träng.
NÕu xÐt theo qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch tõ lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc,
®iÒu hμnh vμ kiÓm tra th× qu¶n lý ®Òu ph¶i thùc hiÖn xuyªn suèt
qu¸ tr×nh ®ã. Qu¶n lý trë nªn cÇn thiÕt vμ quan träng chØ ®¬n
gi¶n lμ nh»m môc tiªu ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña tÝnh tråi
cña hÖ thèng. Ngêi NhËt tõ xa xa vμ c¶ ngμy nay vÉn cã mét sù
so s¸nh r»ng: Mét ngêi ViÖt Nam víi mét ngêi NhËt th× ngêi NhËt
thua, nhng ba ngêi NhËt ®i cïng nhau sÏ lu«n th¾ng ba ngêi ViÖt
Nam. Hä cã thÓ kh¼ng ®Þnh nh vËy lμ hä tin vμo kh¶ n¨ng qu¶n
lý vμ tÝnh phèi hîp cña t¸c phong c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i trong cuéc
sèng. Râ rμng lμ viÖc phèi hîp søc m¹nh c¸c c¸ nh©n ®Ó thèng
nhÊt thùc hiÖn môc tiªu chung víi hiÖu qu¶ cao lu«n ®ßi hái vai trß
qu¶n lý ph¶i ®i ®Çu.
XÐt theo lÜnh vùc ho¹t ®éng ta thÊy trong mäi lÜnh vùc cña
doanh nghiÖp tõ s¶n xuÊt, marketing, tμi chÝnh, nh©n sù, nghiªn
cøu dù b¸o… ®Òu cÇn ®îc qu¶n lý. Vμ sau n÷a lμ phèi hîp hiÖu
qu¶ gi÷a c¸c lÜnh vùc ®ã ®ßi hái møc ®é qu¶n lý cao h¬n, nÕu
kh«ng sù m©u thuÉn trong tõng lÜnh vùc vμ gi÷a c¸c lÜnh vùc víi
nhau sÏ ph¸ vì doanh nghiªp.
38

39. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Mét thùc tÕ lμ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng
hiÖu qu¶, ph¸ s¶n ®Òu quy l¹i mét nguyªn nh©n s©u sa lμ qu¶n lý
kÐm, cßn c¸c doanh nghiÖp chØ tån t¹i vμ ph¸t triÓn ®îc chõng
nμo qu¶n lý cßn ®îc coi träng vμ lμm tèt chøc n¨ng cña m×nh. Nh
vËy qu¶n lý liªn quan ®Õn sù sèng cßn cña doanh nghiÖp.
2. Sù cÇn thiÕt cña n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý:
Víi bÊt kú tæ chøc, ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh nμo ®Òu
mong muèn vμ phÊn ®Êu ho¹t ®éng qu¶n lý ®¹t hiÖu qu¶. Muèn
vËy tríc tiªn hiÖu lùc qu¶n lý ph¶i ®îc ®¶m b¶o. ViÖc ®¶m b¶o
tÝnh hiÖu lùc cña qu¶n lý vμ kh«ng ngõng n©ng cao nã lμ mét ®ßi
hái, nhu cÇu tån t¹i cña doanh nghiÖp. §iÒu ®ã xuÊt ph¸t tõ nh÷ng
vÊn ®Ò c¬ b¶n sau:
2.1. Sù biÕn ®éng cña m«i trêng bªn ngoμi doanh nghiÖp.
BÊt kú doanh nghiÖp nμo dï ho¹t ®éng ë nh÷ng lÜnh vùc kh¸c
nhau tån t¹i díi c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau nhng ®Òu ho¹t
®éng trong m«i trêng kinh tÕ x· héi chung. §ã lμ m«i trêng kinh tÕ
vÜ m«, m«i trêng chÝnh trÞ, m«i trêng ph¸p lý…chóng lu«n biÕn
®éng vμ ®«i khi vît ra ngoμi tÇm kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp.
Nh÷ng biÕn ®éng ®ã cã thÓ lμ tÝch cùc ®èi víi doanh nghiÖp nμy
nhng l¹i lμ tiªu cùc ®èi víi doanh nghiÖp kh¸c vμ lu«n ®em ®Õn
nh÷ng c¬ héi còng nh th¸ch thøc mμ doanh nghiÖp ph¶i ®èi mÆt.
§iÒu quan träng lμ doanh nghiÖp ph¶i cã nh÷ng ph¶n øng thÝch
hîp ®Ó thÝch øng víi sù biÕn ®éng ®ã, víi nh÷ng c¬ héi m«i trêng
t¹o ra ph¶i tËn dông ®îc cßn víi nh÷ng th¸ch thøc ph¶i nhËn thøc
®îc, hiÓu ®îc vμ ®a ra gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh ®Ó gi¶m thiÓu t¸c
®éng xÊu cña m«i trêng. §iÒu ®ã hoμn toμn phô thuéc vμo nh÷ng
quyÕt ®Þnh ®a ra cña nhμ qu¶n lý, vμ ®Ó nh÷ng quyÕt ®Þnh
qu¶n lý ®¹t hiÖu qu¶ ®iÒu ®¬ng nhiªn ph¶i n©ng cao hiÖu lùc
qu¶n lý trong doanh nghiÖp.
39

40. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
2.2. Sù ho¹t ®éng néi t¹i cña doanh nghiÖp.
Ngoμi sù t¸c ®éng cña m«i trêng vÜ m« doanh nghiÖp cßn
chÞu sù chi phèi cña m«i trêng vi m«. Tríc hÕt ®ã lμ nh÷ng yÕu tè
bªn trong doanh nghiÖp nh nguån lùc vÒ c¬ së h¹ tÇng, khoa häc
c«ng nghÖ, nguån nguyªn vËt liÖu, nh©n sù, nguån vèn, sau n÷a
lμ nh÷ng yÕu tè bªn ngoμi nh nhμ cung cÊp, ®èi t¸c, ®èi thñ c¹nh
tranh. PhÇn lín nh÷ng yÕu tè nμy doanh nghiÖp cã thÓ kiÓm so¸t
®îc. Tøc lμ hoμn toμn cã thÓ chñ ®éng t×m hiÓu, nhËn biÕt, dù
®o¸n tríc nh÷ng thay ®æi vμ chñ ®éng ®iÒu chØnh. VÊn ®Ò lμ
®iÒu chØnh nh thÕ nμo, v× nh÷ng nguån lùc cña doanh nghiÖp lμ
h÷u h¹n ph¶i lμm sao ®¶m b¶o tiÕt kiÖm vμ hiÖu qu¶ cao trong
®iÒu kiÖn h¹n chÕ vÒ nguån lùc lμ môc tiªu cña qu¶n lý. Víi
nh÷ng nhμ cung cÊp, ®èi t¸c vμ ®èi thñ c¹nh tranh ph¶i chñ ®éng
víi ph¬ng ¸n cña m×nh kh«ng ®Ó lÖ thuéc vμo hä. §Æc biÖt ®èi
thñ c¹nh tranh ph¶i lu«n nhanh h¬n hä, ®«i khi c¶ hai cïng triÓn
khai kÕ ho¹ch c¹nh tranh víi nhau nhng bªn nμo qu¶n lý tèt h¬n sÏ
triÓn khai kÕ ho¹ch nhanh h¬n, hiÖu qu¶ h¬n, nhanh ch©n h¬n sÏ
dμnh phÇn th¾ng.
Vμ ®Ó lμm ®îc ®iÒu ®ã vÊn ®Ò n©ng cao hiÖu lùc trong qu¶n
lý ph¶i ®îc ®Æt lªn hμng ®Çu.
2.3. §Æc thï ngμnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh.
Víi mçi doanh nghiÖp ®Òu cã nh÷ng ®Æc thï s¶n xuÊt kinh
doanh riªng cña ngμnh nghÒ. Nh÷ng ®Æc thï ®ã mét mÆt lμm
nªn nh÷ng u thÕ riªng cho doanh nghiÖp mÆt kh¸c t¹o ra nh÷ng
yÕu ®iÓm riªng cã cña doanh nghiÖp. Tõ nh÷ng ®Æc trng ®ã
doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ph¬ng ph¸p qu¶n lý phï hîp víi b¶n th©n
doanh nghiÖp. Mét vÊn ®Ò ®Æt ra lμ lμm sao ®Ó ph¸t huy nh÷ng
mÆt m¹nh ®Æc thï vμ kh¾c phôc nh÷ng yÕu ®iÓm vèn cã trong
®iÒu kiÖn héi nhËp vμ ph¸t triÓn nh hiÖn nay. Sù héi nhËp lμ rÊt
40

41. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
cÇn, ®ßi hái ph¶i lu«n t¹o ra ®îc yÕu tè míi trong s¶n phÈm cña
m×nh, lμm ng¾n chu kú sèng cña s¶n phÈm ®ång thêi kh¼ng
®Þnh b¶n s¾c riªng cña m×nh.
§iÒu ®ã ®ßi hái phøc hîp c¸c gi¶i ph¸p ®ång thêi song xuÊt
ph¸t ®iÓm ph¶i t nhËn thøc mμ ®i, tiªn phong lμ trong qu¶n lý ph¶i
cã sù ®æi míi n©ng cao tr×nh ®é, n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý.
III. C¸c h×nh thøc, xu híng nh»n n©ng cao hiÖu Lùc qu¶n lý nhμ n-íc.
§øng tríc ®ßi hái bøc thiÕt ph¶i kh«ng ngõng c¶i thiÖn n©ng
cao hiÖu lùc qu¶n lý, doanh nghiÖp ph¶i ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p
chuyÓn ®æi hîp lý. Cã nhiÒu h×nh thøc, xu híng kh¸c nhau, tuy
nhiªn trong ph¹m vi nghiªn cøu cña m×nh em xin ®Ò cËp ®Õn
nh÷ng xu híng chung nhÊt cu¶ c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay nh sau:
1. Tæ chøc l¹i doanh nghiÖp:
Lμ biÖn ph¸p lμm thay ®æi h×nh thøc, môc tiªu ho¹t ®éng
cña doanh nghiÖp theo híng mong muèn. §èi víi nh÷ng doanh
nghiÖp lín phøc t¹p vÒ ngμnh nghÒ kinh doanh thêng dÉn ®Õn
viÖc cïng lóc qu¶m lý ®a môc tiªu, ®iÒu ®ã dÉn ®Õn nhμ qu¶n
lý triÓn khai nhiÒu lo¹i kÕ ho¹ch kh¸c nhau. Mμ th«ng thêng
nhiÒu kÕ ho¹ch nhiÒu môc tiªu sÏ dÉn ®Õn mét thùc tr¹ng lμ
chóng m©u thuÉn vμ h¹n chÕ nhau vμ ®¬ng nhiªn hiÖu lùc qu¶n
lý kh«ng ®îc ®¶m b¶o vμ dÉn ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh bÞ c¶n trë.
Trong nh÷ng trêng hîp nh vËy c¸c nhμ qu¶n lý ph¶i c©n
nh½c em xÐt l¹i doanh nghiÖp vμ viÖc tæ chøc l¹i doanh nghiÖp
lμ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý.
C¸c biÖn ph¸p ¸p dông ®Ó tæ chøc l¹i doanh nghiÖp bao
båm: S¸p nhËp, chia t¸ch, hîp nhÊt, chuyÓn ®æi doanh nghiÖp.
2. §iÒu chØnh c¬ cÊu trong doanh nghiÖp.
41

42. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
C¬ cÊu trong doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ mÊt thiÕt víi
viÖc n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý. Mét c¬ cÊu ®îc coi lμ khoa häc
hiÖu qu¶ khi mμ nã gãp phÇn t¹o ra kªnh th«ng tin nhanh, chÝnh
x¸c vμ ®Çy ®ñ t¹o ®iÒu kiÖn cho nhμ qu¶n lý nhËn biÕt nhanh
vÊn ®Ò vμ ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý kÞp thêi, triÓn khai nhanh hiÖu
qu¶ ®em l¹i lîi ichÝ cho doanh nghiÖp.
Nãi ®Õn c¬ cÊu trong doanh nghiÖp, chóng ta ph¶i lu«n
xem xÐt hai mÆt c¬ b¶n: c¬ cÊu s¶n xuÊt, c¬ cÊu qu¶n lý trong
®ã c¬ cÊu qu¶n lý cã ¶nh hëng m¹nh mÏ vÒ mÆt ph¸p lý cña hiÖu
lùc qu¶n lý. Së dÜ nh vËy lμ v× c¬ cÊu qu¶n lý lu«n kÌm theo sù
x¸c ®Þnh vÞ trÝ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm vμ lîi Ých cho tõng c¸
nh©n, bé phËn kÌm theo sù ®¶m b¶o vÒ nguån lùc. Khi nh÷ng
c«ng viÖc nμy ®îc thùc hiÖn tèt, khoa häc ®ång nghÜa t¹o ®îc”
C¬ së h¹ tÇng” cho c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®i vμo thùc tiÔn. Ngîc
l¹i mét c¬ chÕ qu¶n lý bÞ coi lμ rêm rμ, hçn ®én chång chÐo sÏ
c¶n trë viÖc thi hμnh quyÕt ®Þnh.
Bªn c¹nh ®ã c¬ cÊu s¶n xuÊt còng cã ¶nh hëng nhÊt ®Þnh
tíi hiÖu lùc qu¶n lý. §Æc biÖt víi c¸c doanh nghiÖp lín gåm nhiÒu
doanh nghiÖp nhá, c¸c ®éi s¶n xuÊt, ph©n xëng. Trong c¬ cÊu
s¶n xuÊt sÏ quy ®Þnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¬ chÕ h¹ch
to¸n, quyÒn lîi kinh doanh cho tõng ®¬n vÞ. ViÖc x©y dùng c¬
chÕ s¶n xuÊt hîp lý sÏ t¹o ®iÒu kiÖn vÒ m«i trêng s¶n xuÊt kinh
doanh cho tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ ®ã. Cã thÓ thÊy tÝnh hiÖu qu¶ ®ã ë
mét doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp vμ mét doanh nghiÖp h¹ch
to¸n trùc thuéc. Râ rμng doanh nghiÖp ®îc h¹ch to¸n ®éc lËp th×
cã quyÒn chñ ®éng s¶n xuÊt kinh doanh h¬n nhng laÞ khã theo
s¸t c¸c quyÕt ®Þnhqu¶n lý cÊp trªn nh h¹ch to¸n trùc thuéc. VÊn
®Ò lμ trong tõng hoμn c¶nh lÞch sö cô thÓ mμ x©y dùng c¬ chÕ
42

43. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
s¶n xuÊt hîp lý ®¶m b¶o m«i trêng thuËn lîi nhÊt cho c¸c ®¬n vÞ
cña m×nh.
Trong qu¶n lý ®Ó n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý mét xu híng
chung lμ ®iÒu chØnh c¬ cÊu qu¶n lý sÏ tù ®éng kÐo theo sù thay
®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt. Mäi sù ®iÒu chØnh suy cho cïng ®Òu xoay
theo hai h×nh thøc c¬ b¶n lμ tËp trung vμ ph©n cÊp.
TËp trung tøc lμ thèng nhÊt quyÒn lùc vμo mét c¬ quan cÊp
cao nhÊt. C¬ quan ®ã toμn quyÒn ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý, c¸c
c¬ quan cÊp qu¶n lý thÊp h¬n ®Òu ph¶i phôc tïng. Víi h×nh thøc
nμy sÏ t¹o ra kªnh th«ng tin däc thèng nhÊt, nhng l¹i h¹n chÕ tÝnh
s¸ng t¹o, søc m¹nh toμn thÓ doanh nghiÖp.
Kh¸c víi tËp trung ph©n cÊp tøc lμ chia bít quyÒn. Theo ®ã
c¸c cÊp qu¶n lý chãp bu chØ ®iÒu hμnh mang tÝnh ®Þnh híng c¸c
cÊp trùc thuéc sÏ chñ ®éng linh ho¹t ®a ra c¸c kÕ ho¹ch c¸c ý kiÕn
tham gia t vÊn cho cÊp trªn. CÊp trªn sÏ cã nhiÒu th«ng tin h¬n ®Ó
®a ra c¸c quyÕt ®Þnh cuèi cïng. §Æc biÖt ë c¸c lÜnh vùc chuyªn
m«n ho¸ cao th× c¸c nhμ qu¶n lý sÏ cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n s¸t
thùc h¬n qu¶n lý cÊp cao. Nh vËy thùc chÊt lμ më réng chÕ ®é
tham gia, ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o cña c¸c c¸ nh©n trong doanh
nghiÖp.
Trong thùc tÕ ®iÒu chØnh c¬ cÊu qu¶n lý lμ c©n ®èi l¹i t¬ng
quan gi÷a tËp trung vμ ph©n cÊp. Bëi v× kh«ng doanh nghiÖp nμo
thùc hiÖn thuÇn tuý mét xu híng, ph©n cÊp vμ tËp trung lu«n tån
t¹i ®ång thêi trong doanh nghiÖp. Tuú tõng hoμn c¶nh cô thÓ mμ
c©n ®èi quan hÖ gi÷a chóng nh»m ph¸t huy søc m¹nh c¸c c¸ nh©n
vμ thèng nhÊt ho¹t ®éng thùc hiÖn môc tiªu chung.
3. TËp trung kh©u xung yÕu:
43

44. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Mäi doanh nghiÖp dï cã c¸c quy m« lín nhá kh¸c nhau nhng
qu¶n lý ®Òu mang tÝnh ®a d¹ng phøc t¹p. Sù ®a d¹ng tríc hÕt ë
c¸c kh©u, c¸c bé phËn, lÜnh vùc, ®èi tîng qu¶n lý, sau n÷a lμ ®a
d¹ng c¸c vÊn ®Ò doanh nghiÖp ph¶i ®èi mÆt gi¶i quyÕt. Víi sù
h¹n chÕ vÒ ngußon Lùc, c¸c nhμ qu¶n lý kh«ng thÓ c¨ng ra gi¶i
quyÕt hÕt c¸c vÊn ®Ò ®îc nh vËy kh¸c nμo tù lμm yÕu doanh
nghiÖp. Do ®ã cÇn ph¶i biÕt lùa chän nh÷ng vÊn ®Ò ®îc coi lμ
quan träng bøc thiÕt vμ x©y dùng kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt trong ®ã ®·
x¸c ®Þnh c¸c bé phËn chÝnh tham gia. C¸c vÊn ®Ò coi träng chØ
n¶y sinh hoÆc cã thÓ gi¶i quyÕt ®îc ë nh÷ng bé phËn nhÊt ®Þnh.
ViÖc x¸c ®Þnh c¸c kh©u quan träng vμ tËp trung nguån lùc gi¶i
quyÕt sÏ ®¶m b¶o quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®îc quan t©m thùc hiÖn
nhiÒu h¬n, hiÖu lùc qu¶n lý cao h¬n, ®¹t hiÖu qu¶ cao.
4. §Èy m¹nh chøc n¨ng kiÓm so¸t trong doanh nghiÖp:
Víi mçi quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®îc ®a ra ®îc ®¶m b¶o thi hμnh
g¾n liÒn víi chøc n¨ng kiÓm so¸t. Thùc chÊt lμ c«ng viÖc gi¸m s¸t
vμ ®iÒu chØnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quyÕt ®Þnh. §©y lμ
c«ng viÖc cã vai trß rÊt quan träng v× c¸c lý do sau:
Thø nhÊt, kiÓm tra, kiÓm so¸t sÏ cã t¸c ®éng tíi hμnh vi con ng-êi,
n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña hä vμ ®éng viªn hä thùc hiÖn c¸c
ho¹t ®éng n»m trong kÕ ho¹ch ®· v¹ch ra.
Thø hai, viÖc tiÕn hμnh kiÓm tra sÏ thøc ®Èy sù thùc hiÖn kÞp
thêi vμ cã tr×nh tù c¸c nhiÖm vô ®· ®Æt ra.
Nh vËy tæ chøc tèt viÖc kiÓm tra sÏ ®em l¹i cho qu¸ tr×nh
thùc hiÖn quyÕt ®Þnh sù linh ho¹t cÇn thiÕt, nÕu kh«ng cã thÓ cã
nh÷ng hËu qu¶ x¶y ra do nh÷ng quyÕt ®Þnh kh«ng ®îc hoμn
thμnh ®óng thêi h¹n hoÆc do ký luËt lao ®éng bÞ vi ph¹m. Tõ ®ã,
ngêi ta thÊy râ môc ®Ých cña viÖc kiÓm tra kh«ng chØ lμ ®Ó kÞp
thêi ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng lÖc l¹c ®· ph¸t hiÖn
44

45. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
mμ quan träng h¬n lμ ng¨n ngõa viÖc x¶y ra nh÷ng lÖch l¹c, tËn
dông nh÷ng thêi c¬ cã lîi.
ViÖc kiÓm tra ®îc tæ chøc tèt sÏ t¹o ra sù liªn kÕt ngîc cã
hiÖu lùc, nÕu kh«ng nã sÏ kh«ng gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c vÊn ®Ò
®ang xuÊt hiÖn, kh«ng kh¾c phôc ®îc c¸c kh©u yÕu… vμ do ®ã
qu¸ tr×nh qu¶n lý khã cã thÓ tiÕn hμnh mét c¸ch b×nh thêng, hiÖu
lùc qu¶n lý kh«ng ®îc ®¶m b¶o.
IV. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu Lùc qu¶n lý.
1. C¬ cÊu tæ chøc:
C¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c bé
phËn, ®¬n vÞ trong doanh nghiÖp. C¸c bé phËn ®ã ®îc x¸c ®Þnh
vÞ trÝ, chøc n¨ng, quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm th«ng qua c¬ cÊu tæ
chøc cña doanh nghiÖp. V× thÕ tÝnh æn ®Þnh, khoa häc cña c¬
cÊu tæ chøc ®¶m b¶o cho viÖc triÓn khai quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®îc
nhanh ®óng kÕ ho¹ch ®Æt ra. MÆt kh¸c th«ng qua c¬ cÊu tæ
chøc qu¸ tr×nh truyÒn th«ng ®îc thùc hiÖn, tÝnh hiÖu qu¶ cña qu¸
tr×nh nμy g¾n liÒn víi c¬ cÊu tæ chøc vμ g¾n liÒn víi hiÖu lùc
qu¶n lý.
2. N¨ng lùc s¶n xuÊt:
2.1. Trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ:
§ã lμ tæng thÓ c¸c yÕu tè phôc vô cho s¶n xuÊt, nh m¸y mãc
thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph¬ng tiÖn truyÒn thèng…nÕu nh÷ng yÕu tè
nμy ®îc tr¹ng bÞ tèt ®¸p øng ®îc ®ßi hái cña c«ng viÖc th× qu¸
tr×nh qu¶n lý ®¶m b¶o ®îc triÓn khai tèt.
Cã nh÷ng vÊn ®Ò trong s¶n xuÊt kinh doanh ®îc gi¶i quyÕt
tèt ph¶i lμ sù kÕt hîp gi÷a lý luËn vμ thùc tiÔn, nÕu chØ cã lý luËn
vμ trong khi thùc hiÖn c«ng nghÖ thiÕt bÞ kh«ng ®¸p øng ®îc dÉn
tíi hiÖu lùc qu¶n lý kÐm. Mμ qu¶n lý xÐt theo gi¸c ®é truyÒn th«ng
nã lμ qu¸ tr×nh th«ng tin vËy th× c¸c thiÕt bÞ phôc vô th«ng tin
45

46. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
ph¶i tèt sÏ ®¶m b¶o th«ng tin ®îc nhanh chÝnh x¸c vμ ®Çy ®ñ.
Qua ®ã ta thÊy trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn
hiÖu lùc qu¶n lý.
2.2. §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn.
Trong khi c¸c yÕu tè trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ lμm chøc n¨ng
truyÒn t¶i vËn hμnh th× yÕu tè con ngêi cã vai trß ®iÒu khiÓn sù
vËn hμnh ®ã. Mçi c¸ nh©n l¹i mong nh÷ng yÕu tè riªng vμ t¹o nªn
sù ®a d¹ng, phøc t¹p trong tËp thÓ. V× thÕ qu¶n lý cÇn t¹o ®îc c¬
chÕ lμm viÖc hîp lý, kû luËt chÆt chÏ vμ gi¸m s¸t thi hμnh ®¶m b¶o
mçi c¸c nh©n ®îc ®¶m b¶o bëi lîi Ých vμ tr¸ch nhiÖm riªng cña
m×nh sao cho trong c«ng viÖc c¸ nh©n ®Òu ph¶i hoμn thμnh tr¸ch
nhiÖm cña m×nh.
Lμm ®îc ®iÒu nμy tríc tiªn ph¶i n©ng cao nhËn thøc cña ®éi
ngò lao ®éng ý thøc sÏ dÉn d¾t hμnh ®éng cña hä. Qua ®ã ta
thÊy kü n¨ng lμm viÖc, kû luËt lao ®éng vμ tr×nh ®é nhËn thøc
cña hä ¶nh hëng rÊt lín tíi viÖc ®¶m b¶o hiÖu lùc qu¶n lý.
3. N¨ng lùc cña nhμ qu¶n lý:
Ngoμi c¸c yÕu tè kh¸ch quan ®· nªu, hiÖu lùc qu¶n lý cßn
chÞu t¸c ®éng m¹nh bëi n¨ng lùc cña nhμ qu¶n lý. Lμ mét yÕu tè
chñ quan bao gåm tæng hoμ nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c nhau mμ nhμ
qu¶n lý ph¶i ®¶m b¶o.
Tríc hÕt lμ vÒ kü n¨ng. §ã lμ kh¶ n¨ng vËn dông kiÕn thøc
vμo thùc tÕ ®Ó ®¹t ®îc kÕt qña cao, cã thÓ gi¶i nghÜa ®¬n gi¶n
lμ biÕt lμm viÖc. Nã ®ßi hái nhμ qu¶n lý ph¶i cã kü n¨ng vÒ
chuyªn m«n nghiÖp vô, n¾m b¾t ®îc, thùc hiÖn ®îc c¸c ho¹t ®éng
cña qu¶n lý. Sau ®ã lμ kü n¨ng lμm viÖc víi nhiÒu ngêi mμ tríc tiªn
lμ ph¶i hiÓu ngêi kh¸c t¹o ra sù nh¹y c¶m trong viÖc tiÕp cËn víi
ngêi kh¸c, giμnh quyÒn lùc vμ g©y ¶nh hëng ®Ó mäi ngêi nghe, tin
vμ lμm viÖc víi m×nh. Nhμ qu¶n lý cßn cÇn x©y dùng kü n¨ng
46

47. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
®μm ph¸n, giao tiÕp gi¶i quyÕt c¸c xung ®ét vμ x©y dùng ph¸t
triÓn nhãm lμm viÖc. Tãm l¹i ®ßi hái hä ph¶i mÉn c¶m , nh¹y c¶m.
Kü n¨ng cña ngêi l·nh ®¹o cßn bao gåm c¶ kh¶ n¨ng nhËn
thøc, cã tÇm nh×n s©u vÒ hÖ thèng vμ m«i trêng, nh×n ra ®iÓm
m¹nh, ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp, nh×n ra c¬ héi vμ th¸ch thøc
víi m«i trêng. Do ®ã nhμ qu¶n lý cÇn cã quan ®iÓm ph¸t triÓn vμ
toμn diÖn.
§¶m b¶o ®îc nh÷ng yÕu tè ®ã nhÊt ®Þnh nhμ qu¶n lý sÏ
x©y dùng ®îc cho m×nh n¨ng lùc cao, lμm viÖc ®îc tríc mäi khã
kh¨n, dÉn dô ®îc mäi ngêi lμm theo m×nh, ®¶m b¶o ®îc hiÖu lùc
qu¶n lý.
Ch ¬ng II
Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý vμ hiÖu Lùc qu¶n lý ë t¹i c«ng ty
vËt liÖu- x©y dùng.
I. Tæng quan vÒ c«ng ty:
1. Qu¸ tr×nh ra ®êi:
C«ng ty x©y l¾p vËt liÖu- x©y dùng lμ mét doanh nghiÖp
nhμ níc, cã nguån gèc tõ liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp §¸ c¸t sái ®îc
thμnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 1414/BXD-TCCB ngμy 6/10/1979
cña Bé trëng Bé X©y Dùng. Tõ ®ã liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp ®¸ c¸t
sái ®· ®i vμo ho¹t ®éng vμ ®· cã ®ãng gãp rÊt lín cho c«ng cuéc
x©y dùng ®Êt níc nãi chung vμ lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n nãi
riªng.
Nhng do sù biÕn ®éng cña m«i trêng kinh tÕ, chÝnh trÞ.
47

48. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
* T¹i §¹i héi §¶ng VI n¨m 1986 ®Êt níc ta chuyÓn híng nÒn kinh
tÕ tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo
®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Sù chuyÓn híng nμy ngμy cμng ®îc
kh¼ng ®Þnh m¹nh mÏ vμ qu¸n triÖt thùc hiÖn s©u s¾c t¹i ®¹i h«Þ
§¶ng VII n¨m 1991, ®¹i héi VIII n¨m 1996 vμ ®Ó thÝch nghi víi xu
thÕ míi, m«i trêng míi. Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp §¸, C¸t, Sái chÊm
døt ho¹t ®éng vμ chuyÓn ®æi thμnh c«ng ty VËt liÖu –x©y dùng
theo quyÕt ®Þnh sè 124/BXD-TCL§ ngμy 26/1/1996 C«ng ty VËt
liÖu x©y dùng ®îc thμnh lËp trªn c¬ së s¾p xÕp vμ tæ chøc t¹i c¸c
®¬n vÞ sau:
1. Nhμ m¸y ®¸ hoa Granto Hμ Néi.
2. Nhμ m¸y ®¸ hoa g¹ch l¸t §«ng Anh.
3. XÝ nghiÖp c¸t sái sè 1.
4. XÝ nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh vËt liÖu x©y dùng sè 3.
5. XÝ nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh vËt liÖu x©y dùng sè 5
Ho¹t ®éng chÝnh cña C«ng ty VËt liÖu x©y dùng lμ s¶n xuÊt
vμ kinh doanh vËt liÖu x©y dùng víi c¸c mÆt hμng chñ yÕu nh:
g¹ch, ®¸, c¸t, sái…Víi sù vËn ®éng s¸ng t¹o c«ng ty ®· ph¸t triÓn
thªm lÜnh vùc x©y l¾p trong x©y dùng vμ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.
V× vËy tíi n¨m 1997 C«ng ty VËt liÖu x©y dùng ®îc ®æi tªn thμnh
C«ng ty X©y l¾p vËt liÖu x©y dùng theo quyÕt ®Þnh sè 33/BXD-TCL
§ ngμy 20/1/1997.
Tõ ®ã doanh nghiÖp ®· ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, ®îc xÕp
doanh nghiÖp h¹ng I vμ ®· bèn lÇn bæ sung ngμnh nghÒ, nhiÖm
vô theo c¸c quyÕt ®Þnh cña Bé X©y dùng n¨m 1997,1999 vμ n¨m
2001.
Tuy nhiªn thùc hiÖn qu¸ tr×nh c¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp nhμ
níc, tíi n¨m 2002. C«ng ty X©y l¾p vËt liÖu x©y dùng trùc thuéc
Bé X©y dùng ®îc chuyÓn thμnh doanh nghiÖp thμnh viªn h¹ch
48

49. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
to¸n ®éc lËp cña Tæng c«ng ty x©y dùng s«ng Hång. Theo quyÕt
®Þnh sè 628/Q§-BXD C«ng ty X©y l¾p vËt liÖu x©y dùng ho¹t
®éng díi sù gi¸m s¸t qu¶n lý cña Tæng c«ng ty x©y dùng S«ng
Hång tõ ®ã tíi nay.
2. Chøc n¨ng nhiÖm vô:
Sau khi tiÕp qu¶n ngμy 22 th¸ng 10 n¨m 2002 Tæng c«ng ty
x©y dùng S«ng Hång ®· ra quyÕt ®Þnh sè 335/ Q§-H§QTTCT phª
chuÈn ®iÒu lÖ tæ chøc vμ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
C«ng ty X©y l¾p vËt liÖu x©y dùng ( gäi t¾t lμ c«ng ty).
Theo ®ã C«ng ty lμ mét doanh nghiÖp nhμ níc, tæ chøc vμ
ho¹t ®éng thùc hiÖn theo ®iÒu lÖ vμ ph©n cÊp qu¶n lý cña tæng
c«ng ty x©y dùng S«ng Hång, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thμnh viªn
h¹ch to¸n ®éc lËp ®ång thêi C«ng ty chÞu sù l·nh ®¹o, qu¶n lý trùc
tiÕp cña Tæng C«ng ty.
C«ng ty cã:
1. Mét t c¸ch ph¸p nh©n theo ph¸p luËt ViÖt Nam.
2. Tªn giao dÞch quèc tÕ lμ: Building Material Company viÕt
t¾t lμ BMC.
3. Trô së chÝnh ®Æt t¹i 72 Phè An D¬ng- Phêng Yªn Phô
QuËn T©y Hå, thμnh phè Hμ Néi.
4. Vèn vμ tμi s¶n chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c nguån vèn vμ c¸c
kho¶n nî trong ph¹m vi vèn do C«ng ty qu¶n lý.
5. Con dÊu do mÉu quy ®Þnh nhμ níc, ®îc më tμi kho¶n t¹i c¸c
ng©n hμng trong níc.
6. B¶ng c©n ®èi Tμi s¶n, c¸c quü theo quy chÕ tμi chÝnh cña
Bé Tμi chÝnh ban hμnh ®èi víi c¸c DNNN vμ theo ®iÒu lÖ tæ
chøc.
49

50. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Chøc n¨ng, nhiÖm vô chÝnh cña C«ng ty lμ x©y l¾p c¸c
c«ng tr×nh x©y dùng vμ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng ®îc cô thÓ
ho¸ nh sau:
- S¶n xuÊt kinh doanh vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu trang trÝ
èp l¸t, m¸y mãc thiÕt bÞ phô tïng phôc vô kh©u h¹ tÇng trong c¸c
khu khai th¸c tμi nguyªn lμm vËt liÖu x©y dùng vμ c«ng tr×nh d©n
dông xuÊt nhËp khÈu s¶n phÈm vËt t thiÕt bÞ chuyªn ngμnh ®¸
c¸t sái vËt liÖu èp l¸t trang trÝ, vËn t¶i ®êng s«ng vμ gia c«ng söa
ch÷a c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i thuû, c¸c ngμnh nghÒ khai th¸c theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Liªn kÕt liªn doanh víi c¸c tæ chøc kinh tÕ
trong vμ ngoμi níc phï hîp víi ph¸p luËt vμ chÝnh s¸ch nhμ níc.
- Thi c«ng c¸c c«ng tr×nh d©n dông, c«ng nghiÖp, giao
th«ng thuû lîi, thuû ®iÖn, c«ng tr×nh kü thuËt h¹ tÇng ®« thÞ, khu
c«ng nghiÖp, c«ng tr×nh ®êng d©y vμ tr¹m biÕn thÕ. Thi c«ng
l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ, c¸c hÖ thèng kü thuËt c«ng tr×nh.
Thùc hiÖn trang trÝ néi thÊt c«ng tr×nh x©y dùng.
-Kinh doanh than vμ c¸c lo¹i nhiªn liÖu.
-Thi c«ng n¹o vÐt luång l¹ch s«ng biÓn b»ng c¬ giíi, bèc xÕp
c¸c lo¹i hμng ho¸.
-§Çu t ph¸t triÓn kinh doanh nhμ vμ h¹ tÇng kü thuËt ®« thÞ
quy m« võa vμ nhá.
-XuÊt khÈu: S¶n phÈm chuyªn ngμnh vËt liÖu x©y dùng, vËt
liÖu trang trÝ néi thÊt.
-NhËp khÈu vËt t, thiÕt bÞ m¸y mãc cho s¶n xuÊt, khai th¸c
vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu èp l¸t, gia c«ng c¬ khÝ vμ söa ch÷a
can«, xμ lan.
3. Tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty:
Trªn c¬ së quyÒn h¹n vμ chøc n¨ng cña C«ng ty, tæ chøc bé
m¸y qu¶n lý vμ s¶n xuÊt kinh doanh nh sau:
50

51. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Bé m¸y qu¶n lý c«ng tr×nh gåm cã:
- Gi¸m ®èc C«ng ty.
- C¸c phã Gi¸m ®èc C«ng ty.
- KÕ to¸n trëng C«ng ty.
- C¸c phßng ban chuyªn m«n nghiÖp vô.
- Tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh lμ c¸c xÝ nghiÖp thμnh viªn
c¸c ®éi trùc thuéc.
C¬ cÊu nμy ®îc thùc hÖn qua s¬ ®å tæ chøc bé m¸y c«ng ty
nh sau.
51

52. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
S¬ ®å tæ chøc bé m¸y c«ng ty.
C¸c chi nh¸nh
cña c«ng ty
KÕ to¸n tr­ëng
phßng tμi
chÝnh kÕ to¸n
Phßng tæ
chøc hμnh
chÝnh
XÝ nghiÖp
®¸ hoa
Granito Hμ
Néi
XÝ nghiÖp x©y
l¾p ®¸ hoa g¹ch
l¸t §«ng Anh
XÝ nghiÖp
x©y l¾p vËt t­vËn
t¶i
Phßng kinh
doanh tiÕp
thÞ
XÝ nghiÖp x©y
l¾p vËn t¶i vËt
liÖu x©y dùng
sè 3
Phßng kÕ
ho¹ch kü thuËt
XÝ nghiÖp c¬
khÝ vËn t¶i
thuû vËt liÖu
x©y dùng
Gi¸m ®èc c«ng ty
Phã gi¶m ®èc c«ng ty
52

53. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
Víi c¬ cÊu trªn, chøc n¨ng nhiÖm vô cô thÓ c¸c phßng ban ®¬n
vÞ nh sau:
1.Gi¸m ®èc: Gi¸m ®èc C«ng ty do tæng C«ng ty bæ nhiÖm,
miÔn nhiÖm vμ khen thëng kû luËt. Gi¸m ®èc C«ng ty lμ ®¹i diÖn
ph¸p nh©n cña C«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc tæng C«ng ty vμ tríc
ph¸p luËt vÒ ®iÒu hμnh ho¹t ®éng cu¶ C«ng ty. Gi¸m ®èc cña
C«ng ty cã quyÒn ®iÒu hμnh cao nhÊt C«ng ty.
Gi¸m ®èc C«ng ty cã tr¸ch nhiÖm, quyÒn lîi sau:
- Nh©n viªn, ®Êt ®ai, tμi nguyªn vμ c¸c nnguån lùc kh¸c cña nhμ
níc do tæng C«ng ty giao l¹i ®Ó qu¶n lý vμ sö dông theo môc tiªu
vμ nhiÖm vô. Nhμ níc vμ tæng C«ng ty giao cho C«ng ty sö dông,
b¶o toμn vμ ph¸t triÓn vèn.
- X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn, kÕ ho¹ch dμi h¹n vμ hμng n¨m
cña C«ng ty, ph¬ng ¸n, dù ¸n ®Çu t , ®Ò ¸n tæ chøc qu¶n lý C«ng
ty tr×nh tæng C«ng ty duyÖt.
- Tæ chøc ®iÒu hμnh ho¹t ®éng cña C«ng ty.
- QuyÕt ®Þnh gi¸ mua, gi¸ b¸n s¶n phÈm vμ dÞch vô phï hîp
víi quy chÕ vÒ ph©n cÊp qu¶n lý cña tæng C«ng ty.
- §Ò nghÞ tæng C«ng ty quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm, miÔn
nhiÖm, khen thëng kû luËt phã gi¸m ®èc, kÕ to¸n trëng, trëng
phßng trùc thuéc C«ng ty. QuyÕt ®Þnh bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm,
khen thëng, kû luËt phã trëng phßng C«ng ty, phã gi¸m ®èc xÝ
nghiÖp thuéc C«ng ty vμ c¸c chøc danh t¬ng ®¬ng.
- B¸o c¸o tæng C«ng ty vμ c¸c c¬ quan nhμ níc cã thÈm
quyÒn vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty theo quy
®Þnh cña nhμ níc.
- ChÞu sù kiÓm tra gi¸m s¸t cña tæng C«ng ty vμ c¸c c¬ quan
nhμ níc cã thÈm quyÒn ®èi víi viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô
theo quy ®Þnh cu¶ luËt doanh nghiÖp nhμ níc.
53

54. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp D¬ng v¨n toμn
1. C¸c phã gi¸m ®èc: C¸c phã gi¸m ®èc gióp gi¸m ®èc ®iÒu
hμnh C«ng ty theo ph©n cÊp vμ uû quyÒn cña gi¸m ®èc, chÞu
tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vÒ nhiÖm vô ®îc gi¸m ®èc ph©n c«ng
uû nhiÖm.
2. KÕ to¸n trëng: KÕ to¸n trëng C«ng ty gióp gi¸m ®èc C«ng ty
chØ ®¹o tæ chøc thùc hÞªn c«ng t¸c kÕ to¸n thèng kª cña C«ng ty
vμ cã nhiÖm vô, quyÒn h¹n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
3. C¸c phßng ban: C¸c phßng ban chuyªn m«n, nghiÖp vô cã
chøc n¨ng tham mu, gióp viÖc cho gi¸m ®èc C«ng ty qu¶n lý, ®iÒu
hμnh c«ng viÖc ®îc gi¸m ®èc C«ng ty giao cho.
4.1 Phßng tæ chøc hμnh chÝnh: thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch nhiÖm
vô vÒ mÆt nh©n sù theo c¸c thñ tôc vÒ hμnh chÝnh nhμ níc.
4.2 Phßng kÕ ho¹ch kü thuËt: X©y dùng vμ t vÊn c¸c kÕ ho¹ch,
®Ò ¸n dù ¸n vÒ ph¬ng diÖn kü thuËt cho C«ng ty.
4.3 Phßng kinh doanh tiÕp thÞ: Ph¸t triÓn, x©y dùng t×m kiÕm
thÞ trêng ®Ó tiªu thô s¶n phÈm.
4.4 Phßng kÕ to¸n tμi chÝnh: Xayy dùng c¸c kÕ ho¹ch tμi chÝnh,
c«ng t¸c thèng kª cho C«ng ty.
4. C¸c xÝ nghiÖp trùc thuéc.
5.1 XÝ nghiÖp §¸ hoa Arant Hμ Néi: 70- An D¬ng
- S¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm
+ G¹ch hoa
+ G¹ch Granito
+ G¹ch Bloc l¸t hÌ, vØa hÌ
5.2 XÝ nghiÖp x©y l¾p §¸ hoa g¹ch l¸t §«ng Anh trô së: Khèi
V thÞ trÊn §«ng Anh.
- S¶n xuÊt ®¸ Granit
- X©y l¾p c«ng tr×nh x©y dùng, trag trÝ néi thÊt.
54