Araling Panlipunan 9

1. A
R
P
A
9

2. Interfaith Prayer

3. Oh God, creator of heaven and the universe
You are worthy of our praises
In you alone we pray and submit ourselves,
For we are nothing without you
We humbly ask for your forgiveness and mercy.
Dear Lord, we gather here today
With the intent of doing good in thy name.
Guides us to the right path
May our efforts be blessed with insights
Understanding, wisdom, and respect for all.
May our deep in faith in you, give us strength to
act honestly
And well in all matters before us. AMEN.

4. Checking of
Attendance

5. Review

6. Quarter 3: Week 3
IMPLASYON

7. Ano ang Implasyon?
• ito ay tumutukoy sa
patuloy na pagtaas
ng pangkalahatang
presyo sa
pamilihan.

8. Gawain 1: “Buwis ko,
Tulong ko!”

9. PANUTO:
Suriin ng mabuti ang mga larawan.

11. 1. Anu-ano ang mga
nakita ninyo sa
larawan?
• Community Tax / CEDULA
• Pagpapagawa ng kalsada
• Magandang pagkakagawa
ng tulay
• Mga sundalo, guro, at
pulis

12. 2. Anong mensahe
ang mabubuo mo sa
larawan?
• Sa pamamagitan ng
tamang pagbabayad ng
buwis, nakakatulong
tayo sa pagpapagawa
ng mga kalsada at tulay,
at iba pang mga
imprastraktura.

14. Layunin::

15. Layunin
1. Naipapaliwanag ang konsepto ng patakarang
piskal.
2. Nakagagawa ng campaign slogan tungkol sa
tamang pagbabayad ng buwis.
3. Nabibigyang-halaga ang kaugnayan ng
pagbubuwis sa pambansang badyet ng
pamahalaan.

16. Gawain 2: “Gawa Tayo
ng Tina-Pie!”

17. PANUTO:
Gumawa ng sariling pagbabadyet para sa
lungsod ng Calbayog . Sa paggawa ng pie graph
gamitin ang sumusunod na prayoridad.
• Pampublikong Serbisyo
• Agrikultura
• Edukasyon
• Kalusugan
• Pagresponde sa Covid-19.
Lagyan ng porsyento ang pagbabahagi ng
badyet.

18. Badyet para sa Lungsod ng Calbayog

19. Mga Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang naging basehan niyo sa pagbabadyet?

20. Mga Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang naging basehan niyo sa pagbabadyet?
2. Paano mo maiuugnay ang pagbubuwis sa
pagkakaroon ng badyet sa inyong lungsod?

21. Mga Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang naging basehan niyo sa pagbabadyet?
2. Paano mo maiuugnay ang pagbubuwis sa
pagkakaroon ng badyet sa inyong lungsod?
2. Paano mo maiuugnay ang pagbubuwis sa
pagkakaroon ng badyet sa inyong lungsod?
3. Kung ikaw ang magiging Presidente ng bansa, ano
ang paglalaanan mo ng mas malaking badyet?
Pangatwiranan.

22. Mga Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang naging basehan niyo sa pagbabadyet?
2. Paano mo maiuugnay ang pagbubuwis sa
pagkakaroon ng badyet sa inyong lungsod?
2. Paano mo maiuugnay ang pagbubuwis sa
pagkakaroon ng badyet sa inyong lungsod?
3. Kung ikaw ang magiging Presidente ng bansa, ano
ang paglalaanan mo ng mas malaking badyet?
Pangatwiranan.
4. Magbigay ng inyong sariling kahulugan ng
Patakarang Piskal at Pambansang Badyet.

23. ARALING PANLIPUNAN 9
EKONOMIKS: ARALIN 5
ANG
PATAKARANG
PISKAL
MS. JENNIVEE BAILE ANIBAN
Oquendo National High School
Calbayog City

24. Patakarang
Piskal
PATAKARANG PISKAL
 tumutukoy sa behavior ng
pamahalaan patungkol sa paggasta
at pagbubuwis ng pamahalaan.

25. Patakarang
Piskal
PATAKARANG PISKAL
 tumutukoy sa behavior ng
pamahalaan patungkol sa paggasta
at pagbubuwis ng pamahalaan.
 polisiya sa pagbabadyet

26. Patakarang
Piskal
PATAKARANG PISKAL
 tumutukoy sa behavior ng
pamahalaan patungkol sa paggasta
at pagbubuwis ng pamahalaan.
 polisiya sa pagbabadyet
 tumutukoy sa paggamit ng
pamahalaan sa pagbubuwis at
paggasta upang mabago ang galaw
ng ekonomiya. (Balitao et al. 2014)

27. Patakarang
Piskal May dalawang (2) paraan na
ginagamit ng pamahalaan sa ilalim
ng patakarang piskal upang
mapangasiwaan ang paggamit ng
pondo bilang pangangalaga sa
ekonomiya ng bansa.

29. Patakarang
Piskal
EXPANSIONARY FISCAL POLICY
 isinasagawa ng pamahalaan upang
mapasigla ang matamlay na
ekonomiya ng bansa.

30. Patakarang
Piskal
EXPANSIONARY FISCAL POLICY
 isinasagawa ng pamahalaan upang
mapasigla ang matamlay na
ekonomiya ng bansa.
 mababa ang kabuuang output ng
higit sa inaasahan dahil hindi
nagagamit ang mga resources.

31. Patakarang
Piskal
EXPANSIONARY FISCAL POLICY
 isinasagawa ng pamahalaan upang
mapasigla ang matamlay na
ekonomiya ng bansa.
 mababa ang kabuuang output ng
higit sa inaasahan dahil hindi
nagagamit ang mga resources.
 mababa ang pangkalahatang
demand ng sambahayan at walang
insentibo sa mga mamumuhunan.

32. Patakarang
Piskal
EXPANSIONARY FISCAL POLICY
 isinasagawa ng pamahalaan upang
mapasigla ang matamlay na
ekonomiya ng bansa.
 mababa ang kabuuang output ng
higit sa inaasahan dahil hindi
nagagamit ang mga resources.
 mababa ang pangkalahatang
demand ng sambahayan at walang
insentibo sa mga mamumuhunan.

33. Mga
Pamamaraan
ng
Pamahalaan

34. Patakarang
Piskal
EXPANSIONARY FISCAL POLICY
Paggasta sa mga proyektong pang
pamahalaan o pagpapababa sa buwis.
 maraming trabaho
 malaking kita (sambahayan at
bahay-kalakal)

35. Patakarang
Piskal
EXPANSIONARY FISCAL POLICY
Sa bawat gastos ng pamahalaan,
nagdudulot ito ng mas malaking
paggasta sa buong ekonomiya
kung kaya’t maaasahan ang mas
malaking kabuuang kita para sa bansa.

36. Patakarang
Piskal
EXPANSIONARY FISCAL POLICY
Higit na magiging malaki ang
paggastos ng mga sambahayan
dahil sa nadagdag na kita mula
sa bumabang buwis kaya asahang
tataas ang kabuuang demand sa
pagkonsumo.

37. Patakarang
Piskal
CONTRACTIONARY FISCAL POLICY
 ipinapatupad kung nasa bingit ng
pagtaas ang pangkalahatang presyo
sa ekonomiya.

38. Patakarang
Piskal
CONTRACTIONARY FISCAL POLICY
 ipinapatupad kung nasa bingit ng
pagtaas ang pangkalahatang presyo
sa ekonomiya.
 masigla ang ekonomiya na
nagdudulot ng overheated
economy na mayroong mataas na
pangkalahatang output at
employment.

39. Patakarang
Piskal
CONTRACTIONARY FISCAL POLICY
 Ang kondisyong ito ay hihila pataas
sa pangkalahatang demand sa
sambahayan at insentibo naman sa
mamumuhunan na patuloy na
magdagdag ng produksiyon.

40. Patakarang
Piskal
CONTRACTIONARY FISCAL POLICY
 Ang kondisyong ito ay hihila pataas
sa pangkalahatang demand sa
sambahayan at insentibo naman sa
mamumuhunan na patuloy na
magdagdag ng produksiyon.
 magdudulot ng pagtaas ng presyo
ng mga bilihin o implasyon.

41. Mga
Pamamaraan
ng
Pamahalaan

42. Patakarang
Piskal
CONTRACTIONARY FISCAL POLICY
 Ang pamahalaan ay maaaring
magbawas ng mga gastusin nito
upang mahila pababa ang
kabuuang demand.

43. Patakarang
Piskal
CONTRACTIONARY FISCAL POLICY
 Ang pamahalaan ay maaaring
magbawas ng mga gastusin nito
upang mahila pababa ang
kabuuang demand.
 Inaasahang sa pagbagsak ng
demand, hihina ang produksiyon
dahil mawawalan ng insentibo ang
bahay-kalakal na gumawa ng
maraming produkto.

44. Patakarang
Piskal
CONTRACTIONARY FISCAL POLICY
 Magdudulot ito ng pagbagal ng
ekonomiya, liliit ang
pangkalahatang kita na pipigil sa
pagtaas ng presyo ng mga bilihin at
makokontrol ang implasyon.

45. Patakarang
Piskal
CONTRACTIONARY FISCAL POLICY
 Magdudulot ito ng pagbagal ng
ekonomiya, liliit ang
pangkalahatang kita na pipigil sa
pagtaas ng presyo ng mga bilihin at
makokontrol ang implasyon.
 Ang pagtaas ng buwis ay
magdudulot ng pagbawas ng mga
manggagawa ng kanilang mga
gastusin sa pagkonsumo.

46. Ang
Pambansang
Badyet at
Paggasta ng
Pamahalaan

47. Patakarang
Piskal
ANG PAMBANSANG BADYET AT
PAGGASTA NG PAMAHALAAN
 Ang pambansang badyet ay ang
kabuuang planong maaaring
pagkagastusan ng pamahalaan sa
loob ng isang taon.

48. Patakarang
Piskal
ANG PAMBANSANG BADYET AT
PAGGASTA NG PAMAHALAAN
 Ito rin ang nagpapakita kung
magkano ang inilalaang pondo ng
pamahalaan sa bawat sektor ng
ekonomiya.

49. Patakarang
Piskal
ANG PAMBANSANG BADYET AT
PAGGASTA NG PAMAHALAAN
 Balanse ang badyet kung ang
revenue o kita ng pamahalaan ay
pantay sa gastusin nito sa isang
taon.

50. Patakarang
Piskal
ANG PAMBANSANG BADYET AT
PAGGASTA NG PAMAHALAAN
 Ibig sabihin, ang salaping
pumapasok sa kaban ng bayan ay
kaparehong halaga ng ginastos ng
pamahalaan.

51. Patakarang
Piskal
ANG PAMBANSANG BADYET AT
PAGGASTA NG PAMAHALAAN
 Nagkakaroon ng deposit sa badyet
(budget deficit) kapag mas malaki
ang paggasta ng pamahalaan kaysa
sa pondo nito.

52. Patakarang
Piskal
ANG PAMBANSANG BADYET AT
PAGGASTA NG PAMAHALAAN
 Kung mas maliit naman ang
paggasta kaysa sa pondo ng
pamahalaan, nagkakaroon ng
surplus sa badyet (budget surplus).

53. Gawain 3: “Tax Slogan!”

54. Patakarang
Piskal PANUTO: Gumawa ng isang
campaign slogan na
nakakapagpapukaw at
nakakaimpluwensiya sa mga
mamamayan na maging tapat sa
bayan sa pamamagitan ng
pagbabayad ng tamang buwis. Gawin
ito sa A4 bondpaper.

55. Mga Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang nagging batayan o inspirasyon mo sa
paggawa ng slogan?
2. Paano mahihikayat ang mga mamamayan sa
ginawang slogan upang sila ay maging matapat sa
pagbabayad ng buwis?
3. Bakit mahalaga ng pagbubuwis sa pagtatakda ng
pambansang badyet ng bansa?

56. Gawain 4: “Eco-
Debate!”

57. Patakarang
Piskal PANUTO: Pangkatin ang klase sa
tatlo. Bumuo ng dalawang pangkat
na may tatlo o apat na kasapi na
magiging kalahok sa impormal
na debate at ang natitirang pangkat
ang magiging hurado.

58. Patakarang
Piskal
Ang pangkat na naging hurado ay
pipili ng pinakamahusay
na pangkat na naipagtanggol ang
kanilang panig. Gamiting
pamantayan sa pagpili ang rubrik.

59. Patakarang
Piskal
PAKSA:
Malaking bahagi o 60% ng
pambansang badyet ang dapat
mapunta sa pagtugon sa suliranin o
krisis sa kalusugan na kinakaharap
ngayon ng bansa.

60. Patakarang
Piskal
Pamantayan Deskripsyon Puntos Nakuha
ng
Puntos
Paksa Maliwanag na sumunod sa
paksang tatalakayin
5
Argumentasyon Nagpakita ng ebidensya
upang suportahan ang
argumento
10
Pagpapahayag Malinaw na naipahayag at
maayos ang pananalita ng
mga kasapi.
5
Kabuuang Puntos 20

61. Mga Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang isinaalang-alang mo sa mga naging
argumento sa pakikidebate?
2. Ano sa palagay mo ang pinakaimportanteng ideya
sa naging debate?
3. Kung bibigyan ka ng pagkakataon, ano ang pipiliin
mong panig?

62. ARALING PANLIPUNAN 9
EKONOMIKS: ARALIN 5
ANG
PATAKARANG
PISKAL
MS. JENNIVEE BAILE ANIBAN
Oquendo National High School
Calbayog City
THANKS!