Projektowanie stanowiska komputerowego

1. 1
Moduł 4
Projektowanie stanowiska komputerowego
1. Analiza planów pomieszczeń i infrastruktury elektrycznej i sieciowej
2. Zasady BHP i ergonomii na stanowisku pracy z urządzeniami techniki
komputerowej
3. Symbole i piktogramy stosowane w projektach
4. Projektowanie komputerowego stanowiska pracy oraz jego otoczenia

2. 2
1. Analiza planów pomieszczeń i infrastruktury elektrycznej i sieciowej.
Przed przystąpieniem do projektowania stanowiska komputerowego należy zapo-
znać się z następującą dokumentacją dotyczącą pomieszczeń:
1. Planami budynku dotyczącymi pomieszczeń, w których mają być organizowane
stanowiska komputerowe. Należy zwrócić uwagę na wysokość pomieszczeń,
rozmieszczenie drzwi i okien a także na położenie pomieszczenia względem po-
zornego ruchu słońca.
2. Planami ewakuacyjnymi, aby nie planować jakiś instalacji na drodze ewakuacyj-
nej.
3. Planami instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej.
4. Planami infrastruktury okablowania strukturalnego oraz sieci bezprzewodowej.
Przede wszystkim ważne są miejsca instalacji punktów abonenckich.
5. Planami instalacji elektrycznej i zasilania awaryjnego budynku.
Analiza wszystkich tych dokumentów pozwoli na zaprojektowanie stanowiska
w sposób optymalny.
Na rysunku 4.1 przedstawiono przykład dokumentacji instalacji elektrycznej bu-
dynku. Analizując taki schemat można określić najlepsze położenie poszczególnych ele-
mentów umeblowania oraz urządzeń techniki komputerowej, mając na uwadze bezpie-
czeństwo i ergonomię pracy.
Rysunek 4.1 Projekt instalacji elektrycznej budynku.
Źródło: własne
Takie samo zadanie spełnić może dokumentacja okablowania strukturalnego
z podanym rozmieszczeniem gniazd abonenckich, urządzeń sieciowych i przebiegiem
medium transmisyjnego.

3. 3
Rysunek 4.2 Przykład planu poziomego okablowania strukturalnego.
Źródło: „Projektowanie i realizacja sieci komputerowych” A. Sierszeń, Ł. Sturgulewski.
2. Zasady BHP i ergonomii na stanowisku pracy z urządzeniami techniki kompute-
rowej.
2.1 Podstawy prawne.
Wymogi dotyczące wyposażania stanowisk komputerowych, zawarte zostały
w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 grudnia 1998 r. w spra-
wie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekra-
nowe (Dz. U. nr 148, poz. 973).
Przepisy mają zastosowanie dla osób użytkujących monitory ekranowe przez co
najmniej 4 godziny dziennie i nie dotyczą np. ekranów sterujących przy maszynach.
2.2 Organizacja i wytyczne dotyczące stanowiska pracy.
Stworzenie optymalnego środowiska dla wykonywania pracy przez pracownika
jest głównym celem projektowania i organizowania stanowiska komputerowego. Gene-
zą badań, przepisów i zasad bezpiecznej i ergonomicznej pracy przy komputerze jest
uniknięcie schorzeń lub powstawania wad wynikających z wykonywanych czynności.
Najczęstszymi zagrożeniami związanymi ze stanowiskiem komputerowym są:
- zwyrodnienie kręgosłupa,
- wady słuchu,
- podrażnienia skóry i alergie,
- wady wzroku,
- bóle mięśni i stawów,
- kłopoty z krążeniem kończyn dolnych
Mając na uwadze powyższe zagrożenia niezbędna jest właściwa organizacja pracy

4. 4
na stanowisku komputerowym. Ma na nią wpływ takie elementy jak:
- powierzchnia przeznaczona na stanowisko,
- dobór odpowiednich mebli i ich indywidualne dopasowanie,
- rozmieszczenie urządzeń i akcesoriów,
- oświetlenie, hałas oraz mikroklimat.
2.2.1 Rozmieszczenie stanowisk komputerowych.
Stanowiska komputerowe powinny być tak usytuowane, aby zapewniały użytkow-
nikowi swobodny dostęp. Odległości między sąsiednimi monitorami powinny wynosić
co najmniej 60 cm, zaś między użytkownikiem a tyłem sąsiedniego monitora – co naj-
mniej 80 cm. Zapewniona powinna być swoboda dostępu do innych elementów ume-
blowania i wyposażenia typu szafy, fax, okna itp., przy czym szerokość przejścia na całej
jego długości powinna być nie mniejsza niż 60 cm.
Powierzchnia i wysokość pomieszczeń pracy powinny zapewniać spełnianie wy-
magań określonych przez przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. W pomieszczeniu
pracy z monitorami ekranowymi na każdego użytkownika powinno przypadać 13 m3
wolnej objętości pomieszczenia. Na każdego użytkownika w pomieszczeniu powinny
ponadto przypadać co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni, a wysokość pomieszczenia
powinna wynosić co najmniej 3 m. Powierzchnia przypadająca na jedno stanowisko pra-
cy (wliczając powierzchnię zajętą przez meble) powinna wynosić przynajmniej 8 m2. Na
każde 10 m2 pomieszczenia powinien przypadać jeden punkt abonencki składający się
z dwóch gniazd sieciowych i czterech zasilających. Wszystkie przewody zasilające i oka-
blowania strukturalnego powinny być ułożone w kanałach kablowych (korytka PCV).
Urządzenia techniki komputerowej oraz inne elementy powinny być rozmieszczo-
ne w taki sposób, aby umożliwiały pracę na komputerze jak również obok niego. Rysu-
nek 4.3 pokazuje przykład organizacji stanowiska pracy.
Rysunek 4.3 Przykład prawidłowego rozmieszczenia elementów stanowiska
komputerowego
Źródło: www.ciop.pl

5. 5
2.2.2 Umeblowanie i akcesoria
Stół (biurko) stanowiska komputerowego powinno być dobrane do kształtu po-
mieszczenia, jego aranżacji i planowanego wyposażenia. Powinno mieć jasny, matowy
kolor i zaokrąglone brzegi. W przypadku gdy stół nie posiada regulacji wysokości należy
(na życzenie pracownika) wyposażyć stanowisko w podnóżek.
Istotne znaczenie mają dodatkowe urządzenia wspomagające pracę jak wysięgnik
z podstawką na dokumenty umieszczany obok monitora, na wysokości oczu operatora
i umożliwiający odczyt dokumentów bez odrywania wzroku od monitora.
Podłoga w pomieszczeniu z komputerami powinna być gładka, bez szczelin, pokry-
ta wykładziną antyelektrostatyczną.
2.2.3 Oświetlenie.
Bardzo ważne dla środowiska pracy jest oświetlenie stanowiska komputerowego.
Odpowiednie oświetlenie stanowiska zapewniają trzy źródła światła:
- dzienne (regulowane np. żaluzjami),
- ogólne pomieszczenia,
- punktowe stanowiska.
Stanowisko należy tak rozplanować, aby światło dzienne padało z boku. Bezpo-
średnio nad stanowiskiem światło powinno być rozproszone i pochodzić z opraw sufi-
towych. Na poziomie stołu oświetlenie powinno mieć natężenie 300 luksów (lx) do prac
o przeciętnych wymaganiach wzrokowych lub 500 lx dla prac bardziej wymagających.
W miarę możliwości pomieszczenie należy doświetlić światłem dziennym nieprzekra-
czającym 150 lx na powierzchni monitora oraz do 300 lx na powierzchni stołu.
2.2.4 Hałas.
Hałas na komputerowym stanowisku pracy może pochodzić z poza pomieszczenia
lub stanowić rezultat pracy urządzeń znajdujących się w pomieszczeniu. Poziom hałasu
na komputerowym stanowisku pracy nie powinien przekraczać 40 dB.
2.2.5 Mikroklimat.
Pomieszczenie w którym znajdują się stanowiska komputerowe powinno posiadać
klimatyzację. Temperatura w pomieszczeniu z komputerowym stanowiskiem pracy po-
winna zawierać się w przedziale 23 – 26°C w okresie letnim i 20 – 24°C w okresie zimo-
wym. Wilgotność względna powinna wynosić 40 – 60%, a prędkość powietrza od 0,1 do
0,15 m/s . Przy braku klimatyzacji pomieszczenia powinny być często (co 3 - 4 godziny)
wietrzone, zwłaszcza w okresie zimowym. W czasie wietrzenia należy unikać powsta-
wania przeciągów.
Za pomocą żaluzji poziomych lub pionowych, zapobiegamy nadmiernemu nagrze-
waniu się pomieszczeń i urządzeń pod wpływem światła słonecznego, a jednocześnie
eliminujemy efekt oślepiania i odbić pochodzących od okien.
2.2.6 Siedzisko.
Siedzisko powinno mieć pięcioramienną (stabilną) podstawę zapewniającą obrót

6. 6
w zakresie 360o. Powinno umożliwiać regulację wysokości siedziska w zakresie 40 – 50
cm, a oparcie powinno mieć regulacje wysokości w zakresie od 0 do 20 cm i uchylać
w zakresie 5° do przodu i co najmniej 25° do tyłu. Oparcie powinno być wyprofilowane
w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, a siedzisko w odcinku udowym kończyny dolnej.
Zaleca się aby krzesło było wyposażone w kółka oraz podłokietniki.
3. Symbole i piktogramy stosowane w projektach.
Częścią projektu powinien być plan rozmieszczenia urządzeń na stanowisku kom-
puterowym i plan rozmieszczenia stanowisk w danym pomieszczeniu. Realizację wizu-
alną planów można wykonać za pomocą oprogramowania wspomagającego projekto-
wanie. Poszczególne elementy przedstawione są za pomocą symboli i piktogramów. Są
one związane często z konkretnym programem lub standardem branżowym. Standar-
dem w projektowaniu IT jest Cisco. Wśród symboli Cisco odwołujących się do stanowi-
ska komputerowego można wyróżnić te, przedstawione w tabeli 4.1.
Tabela 4.1 Symbole Cisco
Symbol elementu Opis elementu
tablet
PC z oprogramowaniem
drukarka
telefon
fax
użytkownik przy stanowisku kompute-
rowym
Źródło: Cisco
Przykładem prostego programu 2D do projektowania jest MS Visio. Rysunek 4.2
przedstawia symbole używane przez ten program.

7. 7
Rysunek 4.4 Symbole stosowane w programie MS Visio
Źródło: http://packetlife.net
Poza symbolami przedstawiającymi urządzenia techniki komputerowej i wypo-
sażenia biurowego posługujemy się elementami graficznymi właściwymi przy projek-
towaniu architektoniczno- budowlanym.
Tabela 4.2 Przykłady symboli elementów pomieszczeń i wyposażenia.
Symbol elementu Opis elementu
okno
drzwi
biurko
fotel
Źródło: własne

8. 8
Dodatkowo, podczas np. analizy dokumentacji instalacji elektrycznej niezbędna
jest znajomość symboliki stosowanej w tych opracowaniach. Poniżej przedstawiono
opis kilku najczęściej występujących symboli.
Rysunek 4.5 Symbole stosowane w projektach instalacji elektrycznej.
Źródło: http://forum.cdrinfo.pl
Oczywiście plany i rysunki załączone do projektu można wykonać praktycznie
w każdym programie do edycji grafiki wektorowej lub ręcznie. Jednak posługiwanie się
bibliotekami gotowych symboli ułatwia pracę i sprawia, że efekt jest poprawny pod
względem technicznym, czytelny i zgodny z powszechnymi standardami.
4. Projektowanie komputerowego stanowiska pracy oraz jego otoczenia.
4.1 Wytyczne dotyczące projektowania.
Oprócz zasad organizacji pracy opisanej w rozdziale trzecim, podczas projektowa-
nia komputerowego stanowiska pracy należy wziąć pod uwagę wymagania inwesto-
ra/użytkownika oraz wytyczne dotyczące rozmieszczenia urządzeń techniki kompute-
rowej oraz wyposażenia.
Jeżeli dysponujemy zestawieniem odpowiednio dobranych urządzeń techniki
komputerowej, musimy jeszcze pamiętać podczas poszczególnych etapów projektowa-
nia o zasadach dotyczących ustawienia i dopasowania sprzętu do architektury stanowi-
ska pracy.

9. 9
Powinniśmy pamiętać między innymi o tym, że:
- górna krawędź monitora powinna znajdować się na wysokości oczu operatora
(w pozycji siedzącej), lub niżej,
- monitor powinien znajdować się pomiędzy oprawami oświetleniowymi i stać bo-
kiem do okien,
- nie ustawiamy monitora na tle okna, naprzeciw okna ani na tle innych jaskra-
wych obiektów,
- klawiatura powinna być umieszczona na wysokości łokcia i usytuowaną w linii
środkowej ciała operatora.
Na rysunku 4.3 przedstawiono dokładne wytyczne dotyczące odległości i pozycji
użytkownika względem urządzeń techniki komputerowej i wyposażenia.
Rysunek 4.6 Obmiar stanowiska komputerowego.
Źródło: www.meble.lobos.pl
4.2 Oprogramowanie wspomagające projektowanie.
Przy projektowaniu pomieszczenia, a także samego stanowiska pracy można po-
służyć się oprogramowaniem komputerowym. Istnieje dość duży wybór programów
komercyjnych i darmowych umożliwiających projektowanie 2D i 3D. Najbardziej zaa-
wansowane aplikacje pozwalają na wizualizację projektów za pomocą animacji 3D w
rozdzielczości HD. Projekt może się ograniczać wyłącznie do ustalenia rozmieszczenia
wyposażenia i sprzętu komputerowego, ale jeśli jest taka potrzeba możemy uwzględnić
układ elementów instalacji elektrycznej, infrastruktury sieciowej i innych.
Przykładami programów do wspomagania projektowania są:
- Microsoft Visio,
- CorelDRAW (również w wersji technical suite),

10. 10
- Micrografx Designer,
- ArchiCAD,
- Power NET+,
- i wiele innych.
Wybór oprogramowania uzależniony jest od oferowanych możliwości, umiejętno-
ści projektanta oraz ceny.
Rysunek 4.7 Przykład projektu pojedynczego stanowiska komputerowego w pro-
gramie 3D.
Źródło: http://www.labour.gov.on.ca
Rysunek 4.8 Okno wyboru rodzaju warstwy projektu w programie MS Visio.
Źródło: własne

11. 11
4.3 Dokumentacja związana z projektowaniem komputerowego stanowiska pracy.
Projekt stanowiska komputerowego jest złożonym zbiorem dokumentów. Taki
zbiór powinien zawierać między innymi następujące elementy:
- obmiar pomieszczenia,
- projekt koncepcyjny z uwzględnieniem sugestii klienta (wydruk),
- wizualizację z wymiarowaniem (wydruk),
- wizualizację 3D pomieszczenia (w wersji elektronicznej),
- rzut pomieszczenia z narysowanymi elementami funkcjonalnymi: meblami wbu-
dowanymi, posadzką, układem mebli wolnostojących oraz oświetleniem,
- wykaz sprzętu komputerowego,
- wykaz sprzętu biurowego,
- wykaz akcesoriów i elementów ergonomicznych (podnóżek, uchwyt na doku-
menty itp.)
- dobór kolorystyki mebli, podłogi i wnętrza,
- rozmieszczenie instalacji elektrycznej (zasilanie, włączniki, gniazdka),
- kosztorys materiałów i urządzeń,
- harmonogram prac wykonawczych,
Na rysunku 4.6 przedstawiono przykład rzutu pomieszczenia z dwoma stanowi-
skami komputerowymi oraz wyposażeniem.
Rysunek 4.9 Przykład rzutu pomieszczenia z kilkoma stanowiskami kompu-
terowymi w programie MS Visio.
Źródło: internet

12. 12
Bibliografia:
1. Kowalski T., Kwalifikacja E.12 Montaż i eksploatacja komputerów osobistych oraz
urządzeń peryferyjnych, Gliwice, Helion 2012
2. Marciniuk T., Pytel K., Osetek S., Przygotowanie stanowiska komputerowego do
pracy. Część 1 i 2, Warszawa, WSiP 2013
3. Mueller S., Rozbudowa i naprawa komputerów PC., Gliwice, Helion 2009
4. Wojtuszkiewicz K., Urządzenia techniki komputerowej, Warszawa, PWN 2011
5. Adamczewski P., Słownik informatyczny. Gliwice, Helion 2005
Netografia:
6. http://www.cisco.com/ - CISCO
7. http://packetlife.net/ - PacketLife
8. http://www.ciop.pl/ - Portal wiedzy o BHP