In 2014 besloot Provincie Noord-Holland de catering, officeservices, de schoonmaak,
de levering van sanitaire artikelen en de beveiliging geïntegreerd aan te
besteden. Daarbij werd gebruikgemaakt van de Best Value-aanpak.
In dit artikel aandacht voor het doorlopen proces en de ervaringen.
Terugblikken op en vooruit kijken naar de Aanbestedingswet (InfraTech 2015)CROW
Sinds april 2013 is de Aanbestedingswet 2012 van kracht. Momenteel evalueert het ministerie van EZ de ervaringen met deze wet. De brancheorganisaties VHG en MKB-Infra hebben al eerder zelfstandig de aanbestedingswet geëvalueerd. Het onderzoek van EZ wordt in maart 2015 opgeleverd. Het evaluatierapport wordt aan de tweede kamer worden aangeboden in april 2015.
Tijdens deze bijeenkomst blikken we terug op de ervaringen, voor zowel leveringen, diensten als werken, die diverse partijen hebben opgedaan met de Aanbestedingswet 2012. Vertegenwoordigers van betrokken partijen komen aan het woord en we voeren een brede discussie over het resultaat dat is bereikt met de Aanbestedingswet 2012. Gekeken wordt naar de effecten van de Gids Proportionaliteit, het ARW2012, het beginsel EMVI tenzij e.d. Ook zullen de resultaten van ronde tafelbijeenkomsten van PIANOo met VHG worden teruggekoppeld, evenals de resultaten van het USP-onderzoek door MKB-Infra. Tevens worden de belangrijkste wijzigingen als gevolg van de nieuwe Europese richtlijnen gepresenteerd.
Meer info: http://www.crow.nl/aanbestedingswet
In 2014 besloot Provincie Noord-Holland de catering, officeservices, de schoonmaak,
de levering van sanitaire artikelen en de beveiliging geïntegreerd aan te
besteden. Daarbij werd gebruikgemaakt van de Best Value-aanpak.
In dit artikel aandacht voor het doorlopen proces en de ervaringen.
Terugblikken op en vooruit kijken naar de Aanbestedingswet (InfraTech 2015)CROW
Sinds april 2013 is de Aanbestedingswet 2012 van kracht. Momenteel evalueert het ministerie van EZ de ervaringen met deze wet. De brancheorganisaties VHG en MKB-Infra hebben al eerder zelfstandig de aanbestedingswet geëvalueerd. Het onderzoek van EZ wordt in maart 2015 opgeleverd. Het evaluatierapport wordt aan de tweede kamer worden aangeboden in april 2015.
Tijdens deze bijeenkomst blikken we terug op de ervaringen, voor zowel leveringen, diensten als werken, die diverse partijen hebben opgedaan met de Aanbestedingswet 2012. Vertegenwoordigers van betrokken partijen komen aan het woord en we voeren een brede discussie over het resultaat dat is bereikt met de Aanbestedingswet 2012. Gekeken wordt naar de effecten van de Gids Proportionaliteit, het ARW2012, het beginsel EMVI tenzij e.d. Ook zullen de resultaten van ronde tafelbijeenkomsten van PIANOo met VHG worden teruggekoppeld, evenals de resultaten van het USP-onderzoek door MKB-Infra. Tevens worden de belangrijkste wijzigingen als gevolg van de nieuwe Europese richtlijnen gepresenteerd.
Meer info: http://www.crow.nl/aanbestedingswet
De 10 grootste misvattingen rondom Best Value ProcurementJeroen Van de Rijt
De 10 grootste misverstanden rondom Best Value Procurement / Prestatieinkoop
Wiebe Witteveen & Jeroen van de Rijt
Best Value Conference, Mei 2013, Delft
Best Value Procurement, samenwerken met leveranciers in de private sectorHeembouw
28 en 29 mei was het 1e “Best Value Congres”. Een initiatief van de Vereniging Best Value Nederland, dat de ruim 200 deelnemers met een gevarieerd programma een goed beeld gaf van de status van het Prestatie/Best Value denken in Nederland.
Keeping your employees knowledge up to date and qualification managementhcderaad
Slides from my second presentation at this years Medetel conference in Luxembourg. I've spoken about how pharma and healthcare regulations (FDA) set requirements on employee competence management and what the different levels of training can be. Second I've looked at open source tooling which helps organizations fulfill these requirements in an open, reusable and interoperable manner.
Om echt agile te worden zal het topmanagement mee moeten in de veranderingJurriaan Kamer
Overstappen op een agile operating model betekent dat er een verschuiving moet plaatsvinden in de principes waarop de organisatie gebouwd is. Het is een totaal andere manier van werken, en geen 'quick fix' voor alleen de IT afdeling. Om écht agile te worden zal het topmanagement deze shift moeten begrijpen en leiden. Het is onvermijdelijk dat bestaande processen, structuren en gedragingen op de schop gaan om dit te kunnen ondersteunen. Hoe leg je dit uit aan een CxO? Wat doen managers in een écht agile organisatie? En hoe stuur je zelfsturende teams?
Presentatie door Jurriaan Kamer. Lees meer op www.agilecio.net of volg ons op Twitter @agile_cio.
A Regularization Approach to the Reconciliation of Constrained Data SetsAlkis Vazacopoulos
A new iterative solution to the statistical adjustment of constrained data sets is derived in this paper. The method is general and may be applied to any weighted least squares problem containing nonlinear equality constraints. Other methods are available to solve this class of problem, but are complicated when unmeasured variables and model parameters are not all observable and the model constraints are not all independent. Of notable exception however are the methods of Crowe (1986) and Pai and Fisher (1988), although these implementations require the determination of a matrix projection at each iteration which may be computationally expensive. An alternative solution is proposed which makes the pragmatic assumption that the unmeasured variables and model parameters are known with a finite but equal uncertainty. We then re-formulate the well known data reconciliation solution in the absence of these unknowns to arrive at our new solution; hence the regularization approach. Another procedure for the classification of observable and redundant variables is also given which does not require the explicit computation of the matrix projection. The new algorithm is demonstrated using three illustrative examples previously used in other studies.
Hierarchical Decomposition Heuristic for Scheduling: Coordinated Reasoning fo...Alkis Vazacopoulos
This paper presents a new technique for decomposing and rationalizing large decision-making problems into a common and consistent framework. We call this the hierarchical decomposition heuristic (HDH) which focuses on obtaining "globally feasible" solutions to the overall problem, i.e., solutions which are feasible for all decision-making elements in a system. The HDH is primarily intended to be applied as a standalone tool for managing a decentralized and distributed system when only globally consistent solutions are necessary or as a lower bound to a maximization problem within a global optimization strategy such as Lagrangean decomposition. An industrial scale scheduling example is presented that demonstrates the abilities of the HDH as an iterative and integrated methodology in addition to three small motivating examples. Also illustrated is the HDH's ability to support several types of coordinated and collaborative interactions.
Factors Affecting Balance in the Elderly PopulationEast End Hearing
http://www.eastendhearing.com There are a number of factors that contribute to the amount of balance an individual has when they are standing or walking.
Generalized capital investment planning of oil-refineries using CPLEX-MILP an...Alkis Vazacopoulos
Performing capital investment planning (CIP) is traditionally done using linear (LP) or nonlinear (NLP) models whereby a gamut of scenarios are generated and manually searched to make expand and/or install decisions. Though mixed-integer nonlinear (MINLP) solvers have made significant advancements, they are often slow for industrial expenditure optimizations. We propose a more tractable approach using mixed-integer linear (MILP) model and input-output (Leontief) models whereby the nonlinearities are approximated to linearized operations, activities, or modes in large-scaled flowsheet problems. To model the different types of CIP's known as revamping, retrofitting, and repairing, we unify the modeling by combining planning balances with the scheduling concepts of sequence-dependent changeovers to represent the construction, commission, and correction stages explicitly. Similar applications can be applied to process design synthesis, asset allocation and utilization, and turnaround and inspection scheduling. Two motivating examples illustrate the modeling, and a retrofit example and an oil-refinery investment planning are highlighted.
2015 Advocatenbladlive Sociale Innovatie? Zo krijgt u uw mensen mee! Julius S...Law4ce
Sociale Innovatie? Zo krijgt u uw mensen mee! Het verschil zit in de mensen niet zo zeer in de techniek of organisatie. En inspirerend leiderschap en ambassadeurs helpen om van uw zaak een succes te maken. Ruimte nemen, lef tonen en kennis en verantwoordelijkheid delen. Medewerkers in een vroeg stadium betrekken bij de nodige veranderingen. Samen met inspirerende leiders en ambassadeurs.
Hoe kan de marketingattitude, de extreme focus op klantgerichtheid de overheid beter maken. 5 Trends om communicatiemensen bij de overheid te inspireren.
Presentatie voor Kortom.
De 10 grootste misvattingen rondom Best Value ProcurementJeroen Van de Rijt
De 10 grootste misverstanden rondom Best Value Procurement / Prestatieinkoop
Wiebe Witteveen & Jeroen van de Rijt
Best Value Conference, Mei 2013, Delft
Best Value Procurement, samenwerken met leveranciers in de private sectorHeembouw
28 en 29 mei was het 1e “Best Value Congres”. Een initiatief van de Vereniging Best Value Nederland, dat de ruim 200 deelnemers met een gevarieerd programma een goed beeld gaf van de status van het Prestatie/Best Value denken in Nederland.
Keeping your employees knowledge up to date and qualification managementhcderaad
Slides from my second presentation at this years Medetel conference in Luxembourg. I've spoken about how pharma and healthcare regulations (FDA) set requirements on employee competence management and what the different levels of training can be. Second I've looked at open source tooling which helps organizations fulfill these requirements in an open, reusable and interoperable manner.
Om echt agile te worden zal het topmanagement mee moeten in de veranderingJurriaan Kamer
Overstappen op een agile operating model betekent dat er een verschuiving moet plaatsvinden in de principes waarop de organisatie gebouwd is. Het is een totaal andere manier van werken, en geen 'quick fix' voor alleen de IT afdeling. Om écht agile te worden zal het topmanagement deze shift moeten begrijpen en leiden. Het is onvermijdelijk dat bestaande processen, structuren en gedragingen op de schop gaan om dit te kunnen ondersteunen. Hoe leg je dit uit aan een CxO? Wat doen managers in een écht agile organisatie? En hoe stuur je zelfsturende teams?
Presentatie door Jurriaan Kamer. Lees meer op www.agilecio.net of volg ons op Twitter @agile_cio.
A Regularization Approach to the Reconciliation of Constrained Data SetsAlkis Vazacopoulos
A new iterative solution to the statistical adjustment of constrained data sets is derived in this paper. The method is general and may be applied to any weighted least squares problem containing nonlinear equality constraints. Other methods are available to solve this class of problem, but are complicated when unmeasured variables and model parameters are not all observable and the model constraints are not all independent. Of notable exception however are the methods of Crowe (1986) and Pai and Fisher (1988), although these implementations require the determination of a matrix projection at each iteration which may be computationally expensive. An alternative solution is proposed which makes the pragmatic assumption that the unmeasured variables and model parameters are known with a finite but equal uncertainty. We then re-formulate the well known data reconciliation solution in the absence of these unknowns to arrive at our new solution; hence the regularization approach. Another procedure for the classification of observable and redundant variables is also given which does not require the explicit computation of the matrix projection. The new algorithm is demonstrated using three illustrative examples previously used in other studies.
Hierarchical Decomposition Heuristic for Scheduling: Coordinated Reasoning fo...Alkis Vazacopoulos
This paper presents a new technique for decomposing and rationalizing large decision-making problems into a common and consistent framework. We call this the hierarchical decomposition heuristic (HDH) which focuses on obtaining "globally feasible" solutions to the overall problem, i.e., solutions which are feasible for all decision-making elements in a system. The HDH is primarily intended to be applied as a standalone tool for managing a decentralized and distributed system when only globally consistent solutions are necessary or as a lower bound to a maximization problem within a global optimization strategy such as Lagrangean decomposition. An industrial scale scheduling example is presented that demonstrates the abilities of the HDH as an iterative and integrated methodology in addition to three small motivating examples. Also illustrated is the HDH's ability to support several types of coordinated and collaborative interactions.
Factors Affecting Balance in the Elderly PopulationEast End Hearing
http://www.eastendhearing.com There are a number of factors that contribute to the amount of balance an individual has when they are standing or walking.
Generalized capital investment planning of oil-refineries using CPLEX-MILP an...Alkis Vazacopoulos
Performing capital investment planning (CIP) is traditionally done using linear (LP) or nonlinear (NLP) models whereby a gamut of scenarios are generated and manually searched to make expand and/or install decisions. Though mixed-integer nonlinear (MINLP) solvers have made significant advancements, they are often slow for industrial expenditure optimizations. We propose a more tractable approach using mixed-integer linear (MILP) model and input-output (Leontief) models whereby the nonlinearities are approximated to linearized operations, activities, or modes in large-scaled flowsheet problems. To model the different types of CIP's known as revamping, retrofitting, and repairing, we unify the modeling by combining planning balances with the scheduling concepts of sequence-dependent changeovers to represent the construction, commission, and correction stages explicitly. Similar applications can be applied to process design synthesis, asset allocation and utilization, and turnaround and inspection scheduling. Two motivating examples illustrate the modeling, and a retrofit example and an oil-refinery investment planning are highlighted.
2015 Advocatenbladlive Sociale Innovatie? Zo krijgt u uw mensen mee! Julius S...Law4ce
Sociale Innovatie? Zo krijgt u uw mensen mee! Het verschil zit in de mensen niet zo zeer in de techniek of organisatie. En inspirerend leiderschap en ambassadeurs helpen om van uw zaak een succes te maken. Ruimte nemen, lef tonen en kennis en verantwoordelijkheid delen. Medewerkers in een vroeg stadium betrekken bij de nodige veranderingen. Samen met inspirerende leiders en ambassadeurs.
Hoe kan de marketingattitude, de extreme focus op klantgerichtheid de overheid beter maken. 5 Trends om communicatiemensen bij de overheid te inspireren.
Presentatie voor Kortom.
Goed bestuur in het mkb, kwalitatief onderzoekKarin Kleingeld
Onderzoek
Samen met onze kennispartner Hoge School Utrecht is begin 2013 een langlopend onderzoek gestart naar de relatie tussen goed bestuur en performance in MKB bedrijven. De inzichten, analyses en resultaten van dit onderzoek zullen gebruikt worden voor wetenschappelijke verdieping maar ook juist voor toepassing in de MKB praktijk. Hierbij kunnen we denken aan publicaties, benchmarks, tools en de verrijking van masterclasses en onderwijs (aan MKB ondernemers en commissarissen).
Beide partijen werken hierbij intensief samen in een kennis HUB met MKB netwerken en ondernemers, ervaren MKB commissarissen, overheid, financiers, nationale en internationale kennispartners. De ambitie is om naast corporate governance, het kennisgebied van entrepreneurial governance te ontwikkelen. Dit vraagt om eigen vorm van governance (en niet een ‘light’ versie van corporate governance), want de dynamiek van MKB is wel degelijk anders dan bij corporate bedrijven. Het zijn geen grote bedrijven in het klein.
Wij zullen u in het najaar informeren over de op stapel staande activiteiten.
U kunt de eerste resultaten van een kwalitatief onderzoek naar de relatie tussen goed bestuur en performance inmiddels downloaden op onze site.
Artikel vested smaakt naar meer stedin sentia deal februari 2020Jeroen Van de Rijt
Netbeheerder Stedin en IT-dienstverlener Sentia hadden een wereldprimeur met het eerste Vested IT-contract. Professionals Michel Derksen, Jeroen van de Rijt en Marleen Baars waren nauw betrokken bij de totstandkoming en vertellen hoe het nu gaat.
Unpacking rf partner second edition (ok to distribute) june 17 2019 vitasek v...Jeroen Van de Rijt
Organizations making the shift to a Vested sourcing business model often restructure their existing supplier relationship rather than go to market using a competitive bid process. But what if you want (or need!) to go to market? This whitepaper by …. lays out a process on how to do that. We encourage organizations to embrace more collaborative bidding methods and – when appropriate – know when to use the “Request for Partner” method.
Artikel dohmen van deurssen van de rijt en van raaij evaluatie pilot achmea; ...Jeroen Van de Rijt
In het septembernummer van Deal! beschreven Peter Dohmen, Erik van Raaij en Jeroen van de Rijt de achtergrond en opzet van de pilot Prestatieinkoop binnen Achmea. Als eerste ter wereld past Achmea het gedachtegoed van Best Value toe bij het inkopen van zorg. Inmiddels is de selectiefase afgerond en zijn er 9 aanbieders gecontracteerd. In dit artikel worden de resultaten van de pilot gepresenteerd. Dit gebeurt, conform de Best Value aanpak, zo veel mogelijk met metrics.
A new sewage system with best value procurement van de rijt & van den hoogen ...Jeroen Van de Rijt
he adoption rate of the BVP/PIPS or the Best Value approach (Kashiwagi 2010) has been rather high in the Netherlands (van de Rijt & Santema 2012). One of the largest industrial companies in the Netherlands, Tata Steel in IJmuiden (part of Tata Steel Group) has applied the principles of BVP/PIPS to select a vendor for a sewer renovation. BVP/PIPS is a procurement method that aims to select the most suitable vendor for the job, to spur this vendor on to highest performance, and to reduce the client’s management and control tasks. The case shows that a different way of procuring by the client leads to different behavior of the vendor and to a higher performance of the vendor and less risk.
Artikel van de rijt & witteveen prestatieinkoop bij rijkswaterstaat deal maar...Jeroen Van de Rijt
In dit artikel beschrijven Jeroen van de Rijt en Wiebe Witteveen hoe prestatie-inkoop is toegepast bij enkele projecten uit de Spoedaanpak van Rijkswaterstaat.
Artikel van de rijt & witteveen prestatieinkoop bij rijkswaterstaat deal maar...
Prestatieinkoop jeroen van de rijt
1. “Prestatieinkoop en het nieuwe inkoopparadigma sluiten prima op elkaar aan. Inkoop
professionals zoeken de beste leverancier, niet de goedkoopste.” - Gerco Rietveld
“Dit boek is een aanrader voor het maken van een fundamentele denkslag.” - Ed Nijpels
In dit boek beschrijven Jeroen van de Rijt en Sicco Santema dat er een paradigmaverandering nodig is om
te komen tot vernieuwing in de keten: van “het controleren en beheersen van aanbieders” naar “loslaten en
vertrouwen, gebaseerd op aantoonbare prestatie-informatie”. Van het sturen door de opdrachtgever naar het
laten leiden door de opdrachtnemer. Prestaties van aanbieders vormen hierbij de basis. Van de Rijt en Santema
beschrijven een aanpak waarbij aanbieders de maximale ruimte krijgen om hun prestatie neer te zetten.
De afgelopen jaren heeft de toepassing van prestatieinkoop / Best Value in Nederland een enorme vlucht
genomen. De aanpak is succesvol in veel projecten toegepast, van bouw tot ICT tot zorg- en welzijnsdiensten.
In de publieke en private sector. In deze geheel herziene derde druk treft u:
‘Prestatieinkoop’ is vooral een praktisch boek dat u ondersteuning geeft bij het opzetten van uw eigen
prestatieinkoop / Best Value traject, gericht op innovatie in de keten. Het boek wordt ondersteund door de
website www.prestatieinkoop.com
Jeroen van de Rijt
Sicco Santema
— nieuwste inzichten en een geheel geüpdatete versie van de methodiek
De
— Acht geheel nieuwe cases
—
Veel meer aandacht voor pre-award (concretiseringsfase) en uitvoeringsfase
— Aandacht voor houding en gedrag
—
Aandacht voor het juridisch kader en de regel eving
g
— Nieuwe werkbladen en checklisten
prestatieinkoop
“Prestatieinkoop is een voortreffelijk boek. De werkwijze is aangepast aan de laatste
zienswijzen. e filosofie is me uit het hart gegrepen.” - Prof. dr. Arjan van Weele
D
prestatie
inkoop
M et Best Value naar
succesvolle projecten
Jeroen van de Rijt
Sicco Santema
2. Preface by Dean Kashiwagi
The worldwide marketplace has resulted in the optimization of delivery of services. There is
no place for waste in today’s economy. As processes become more efficient, the use of management, direction and control is being replaced by the utilization of expertise. The abusive winlose contracting systems are being replaced by the win-win best value approach. The
relationships and trust which were so vital in the past twenty years are being replaced with
transparency and the language of experts. The day of the Management, Direction and Control
(MDC) win-lose era is over, and we are now stepping into the new paradigm of the utilization of expertise.
More than 17 years ago I created a process called best value PIPS (Performance Information
Procurement System) at Arizona State University. At this moment we have performed more
than 1,500 tests using this concept, with a spend of over $5.6 billion. Best Value PIPS is being
used all over the U.S., and has now spread to Finland, Canada, and Malaysia, and is being introduced in Mexico, India and Australia.
The results have been tremendous. Of all projects a total of 98% has been successful.
PIPS turns managers into leaders without all the leadership qualities that are born within leaders. The Best Value PIPS system will hire the right people for the right job, requiring very
little management and decision-making. The performers will all do their jobs as if they were
following a great leader.
About seven years ago I met Sicco and Jeroen. Right from the start, I noticed their visionary
leadership and their ability to understand, explain, and assist with the implementation of
PIPS/PIRMS. They have spread the thoughts and concept of Best Value PIPS and Best Value
9
PR E FACE
Interest is now worldwide due to the dominant results of the process (up to 90% fewer transactions, vendors maximize their profit, and owners pay less for great quality.) We started testing
in the construction industry, and have moved on to other industries. The results are the same
in every industry. BV PIPS is a solution that can be applied to any outsourcing or supply chain
management issue. It is a method to outsource procurement transactions: to control without
controlling, to manage without managing, to react without reacting. To help people understand
this, we have renamed a part of the process PIRMS, or the Performance Information Risk Management System.
3. PR E FACE
Procurement in the Netherlands. They have helped organizations implement the philosophy
and have educated people. As a result, the Netherlands has become the leader of the implementation of BV PIPS and where the concepts are the most widely used. Best Value Procurement/Prestatieinkoop has conquered the naysayers in the Netherlands! We have found that
common sense and logic have no language barrier. Never before have I witnessed such a swift
adoption and spreading of the philosophy!
Sicco and Jeroen are my official Dutch representatives of BV PIPS. They are the foundation of
BV PIPS in the Netherlands. They are the driving force behind the Best Value Board and
Dutch Certification of BV experts. Without their efforts, BV PIPS, would have remained a
secret in the Netherlands. The first two editions of “Prestatieinkoop” (and the first-ever nonEnglish books on PIPS) has been received very well. It explained why performance-based contracting is so important and showed why, what and when. In the last year, BV PIPS has been
modified and the principles of the Information Measurement Theory [IMT] have transformed
the BV PIPS for next generation. Jeroen and Sicco have captured all of this including their
latest insights, lessons learned and best practices in the third edition.
Best value PIPS is now a Dutch idea. I encourage every reader to implement the concepts in
their own practice. Let’s take procurement, risk management, and project management in The
Netherlands to the next level!
Dean Kashiwagi, PhD
Director
Performance Based Studies Research Group
Arizona State University
www.pbsrg.com
10
4. Voorwoord van Ton Trommelen
De rol van inkoop is verbonden aan de bedrijfsvoering van bedrijven en organisaties. Dat
maakt inkoop tot een strategisch instrument voor het behalen van organisatiedoelstellingen.
De performance van leveranciers is cruciaal om organisatiedoelstellingen te realiseren. Bij een
inkoop quote van 60 – 80 %, zoals in vele industrieën het geval is, dienen leveranciers optimaal
aangesloten te zijn op de processen en doelstellingen van organisaties.
Ook sommige overheden kennen een zeer hoge inkoopquote. Ook in overheidsomgeving wordt
steeds duidelijker dat de afhankelijkheid van leveranciers groter is dan altijd is aangenomen.
De rol van de inkoper verandert daarmee drastisch. Van professional wordt hij expert en vervolgens inkoopleider. Als expert is de inkoper goed op de hoogte van de producten en diensten
die hij of zij inkoopt: de directe inkopen voor het primaire proces en de indirecte inkopen, waaronder ICT, HR, Facilitair en Marketingcommunicatie. Als inkoopleider gaat het nog een stap
verder. Dan staan de verkrijgprocessen en het leiding geven aan leveranciers centraal. Klant en
leverancier worden dan met elkaar verbonden.
Prestatieinkoop is daarmee feitelijk meer dan een instrument. Het is een filosofie over samenwerken. Een filosofie om leiding te kunnen geven aan de samenwerking met leveranciers. Een
samenwerking die leidt tot de beste bijdrage aan de doelstellingen van bedrijven en organisaties.
Dat is wat leiders doen, zij zorgen ervoor dat doelstellingen worden bereikt!
Prestatieinkoop is een boek dat de inkoopleider op weg helpt met deze filosofie en ruimte geeft
om binnen zijn leiderschap te excelleren.
Ton Trommelen
Voorzitter NEVI
www.nevi.nl
11
VOORWOOR D
Dit boek gaat verder in op de rol van de inkoper als inkoopleider. ‘Prestatieinkoop’ is een instrument dat daarbij helpt. De crux van het instrument is dat de samenwerking met de leverancier al in het selectieproces wordt ingebracht. Het past een leider om de leverancier al in
een vroegtijdig stadium uit te nodigen zijn bijdrage aan de bedrijfsdoelstellingen te leveren.
Dat geeft de leverancier de gelegenheid om vanuit zijn toekomstige bijdrage en relatie de aanbesteding vanuit zijn expertise professioneel in te vullen. Binnen zijn aanbod overziet hij tevens
alle risico’s en voorziet de niet beïnvloedbare risico’s van passende en werkende mitigerende
maatregelen. Door zijn aanbod steekt de aanbieder boven het maaiveld uit. Het is aan de inkoopleider om ruimte te geven en de samenwerking door de leverancier te laten invullen. De
echte verbinding komt zo van twee kanten.
5. VOORWOOR D
NEVI is de derde inkoopvereniging van de wereld en is al 57 jaar hét kennisnetwerk voor inkoop en supply management. Op publiek gebied is zij de eerste inkoopvereniging ter wereld.
Ook op het terrein van wetenschappelijke inkoopinnovatie neemt NEVI wereldwijd een eerste
positie in: zij investeerde afgelopen 25 jaar meer dan € 10 miljoen in haar Research Stichting
en ondersteunt leerstoelen en lectoren. In oktober 2012 ontving NEVI als eerste inkooporganisatie wereldwijd de IFPSM Global Standard voor haar vakopleidingen. NEVI organiseert
netwerkbijeenkomsten, congressen en seminars en geeft vakopleidingen en in company trainingen voor organisaties. Internationaal biedt NEVI in tien talen maatwerktrainingen voor organisaties via haar dochter organisatie Purspective. NEVI staat voor de professionalisering van
de inkoopfunctie in het belang van het bedrijfsleven, de overheid en de samenleving en is de
norm voor elke organisatie die professioneel inkoopt.
12
6. Voorwoord van Ed Nijpels
Er verandert veel in het landschap van de raadgevend ingenieurs, zowel aan de zijde van opdrachtgevers als in de rol van aanbieders richting die opdrachtgevers. In de geïntegreerde contracten maakt de ingenieur deel uit van het ontwerp- en realisatieteam en speelt hij vaak een
rol in de daarop volgende operationele gebruiksfase, bijvoorbeeld door onderhoudsengineering
toe te passen. Het goed verwoorden van de in te brengen prestatie is van cruciaal belang. Dat
zal gebaseerd moeten zijn op onderbouwde expertise en de kerncompetenties van de ingenieur
in zijn dienstverlening.
Ook krijgen we als ingenieursbranche zelf met deze inkoopvorm te maken. Zo gebruikt Rijkswaterstaat de methodiek ook om van onze diensten gebruik te maken. Dat is een goede ontwikkeling, want het nodigt ons uit om van input denken over te gaan op output denken, naar
prestaties. Neem een aanbesteding voor het opstellen van een MER rapportage. Wie het beste
weet te onderbouwen dat hij in deze situatie een volwaardige MER rapportage (inclusief omgevingsmanagement) kan opstellen krijgt de klus. Dat is toch een stuk beter dan degene die
het minste aantal uren begroot en daarbij de laagste prijs hanteert. We roepen al jaren als
branche dat we liever geselecteerd worden op basis van kwaliteit en toegevoegde waarde. Met
Prestatieinkoop worden we weer uitgedaagd om onze expertise te tonen en daarmee boven het
maaiveld uit te steken.
Prachtig toch?
13
VOORWOOR D
Daarnaast beweegt het aanbestedingslandschap ook enorm. Ingenieursbureaus worden (onder
andere) ingezet voor het maken van een ontwerp en het opstellen van het daarbij behorende
bestek ten behoeve van de (komende) aanbesteding van een opdrachtgever. Aanbestedings- en
uitvoeringsvormen zoals Prestatieinkoop maken dat gedetailleerde bestek voor de aanbesteding
nu overbodig. De aanbesteding vindt plaats op basis van onderbouwde kwaliteit in relatie tot
de geformuleerde opdrachtdoelstellingen. De (toekomstige) opdrachtnemer baseert zijn aanbod
op zijn expertise en omschrijft deze als de prestatie die hij voor de opdrachtgever kan waarmaken. Het bestek (en het bijbehorende contract) wordt pas in een tweede instantie gemaakt, als
er één beoogde opdrachtnemer over is gebleven. Uiteraard betekent dit ook werk voor de ingenieursbureaus, want opdrachtgevers huren graag specialisten in om het aanbestedingsproces te
ondersteunen, bijvoorbeeld bij het formuleren van de opdrachtdoelstelling. De aandacht van
de ingenieursbureaus wordt hierdoor verlegd van de inhoud naar het proces. Of zoals het in de
Prestatieinkoopmethode heet, van de ‘wat’ vraag naar de ‘hoe’ vraag.
7. Dit boek is een aanrader voor het maken van een denkslag, een paradigma verandering, zoals
dat zo mooi heet. De methode van aanbesteden levert naar verwachting ook in onze branche
een verhoging van de kwaliteit en daarmee van de klanttevredenheid. Prestatieinkoop of Best
Value Procurement is niet meer weg te denken in onze branche, dus, if you cannot beat them,
join them!
Ed Nijpels
Voorzitter NLingenieurs
www.nlingenieurs.nl
VOORWOOR D
NLingenieurs is de Nederlandse branchevereniging van advies-, management- en ingenieursbureaus. NLingenieurs werd in 1917 opgericht onder de naam ONRI. Sinds 2009 is ONRI
verder gegaan onder de naam NLingenieurs. De leden van NLingenieurs zijn private bedrijven die ingenieursdiensten leveren, opereren op basis van vrije concurrentie en voldoen aan de
kwaliteitseisen van de vereniging.
14
8. Inleiding van de derde druk
“Prestatieinkoop” gaat over het faciliteren van de best-presterende aanbieder. Dit betekent allereerst het vinden en contracteren van een best presterende aanbieder (de klassieke rol van inkoop) en vervolgens ook het scheppen van condities waarmee die aanbieder in de uitvoering
daadwerkelijk die prestatie kan neerzetten. De afgelopen jaren heeft de toepassing van prestatieinkoop in Nederland een enorme vlucht genomen. De aanpak is succesvol toegepast in veel
projecten, van bouw tot ICT tot zorg- en welzijnsdiensten. In de publieke sector (bij gemeenten,
waterschappen, Belastingdienst en ProRail) en in de private sector. Rijkswaterstaat heeft met
de aanpak zelfs de Dutch Sourcing Award 2012 gewonnen. In deze derde druk besteden we
veel aandacht aan de praktijk via een veelvoud aan cases.
De afgelopen jaren hebben we het gedachtegoed flink verspreid in een succesvolle samenwerking met de NEVI, de Nederlandse Vereniging voor Inkoopmanagement. Het is niet meer dan
logisch dat we verdere samenwerking gaan zoeken met organisaties zoals NEVI op andersoortige terreinen, bijvoorbeeld op het gebied van projectmanagement en risicomanagement.
Gezien het bovenstaande besteden we, nog meer dan in de tweede druk, in dit boek aandacht
aan de noodzaak en het nut van de concretiseringsfase. Ook is er veel meer aandacht voor het
belang van performance-metingen. Alleen door zaken te meten wordt de daadwerkelijk prestatie
in beeld gebracht. Ook besteden we meer aandacht aan “houding en gedrag” dan in de voorgaande uitgaven. Onze ervaring van de afgelopen jaren leert dat een wezenlijk onderdeel van
het succesvol inzetten van prestatieinkoop te maken heeft met houding en gedrag, zowel aan
opdrachtgevers- als aan opdrachtnemerskant.
17
I N LE I DI NG E N LE ESWIJ Z E R
In de vier jaar sinds de eerste druk van het boek ‘Prestatieinkoop’ is het gedachtegoed verder
ontwikkeld. Binnen de methodiek zijn aanpassingen gedaan (zo heeft Past Performance plaatsgemaakt voor “prestatie-onderbouwing” als filter, is het filter “planning” verdwenen en zo zijn
er nog enkele kleine aanpassingen). Maar wellicht nog belangrijker: de focus van de methodiek
is intussen verschoven van het “inkoopgedeelte” (de selectie van de opdrachtnemer waarmee
gewerkt gaat worden) naar de concretiseringsfase (de pre-award fase) en de uitvoering. Prestatieinkoop gaat immers over het in de kracht zetten van de leverancier, zodat hij zijn prestatie
kan realiseren. De verschuiving van inkoop naar uitvoering hebben we ook geïllustreerd door
de ondertitel van het boek te veranderen. De originele ondertitel “Wie steekt er boven het maaiveld uit” heeft mogelijk te veel een focus op het “inkoopgedeelte”. We willen de nadruk verschuiven naar het werken met de beste leverancier in de uitvoering. Vandaar ook de nieuwe
ondertitel: “met Best Value naar succesvolle projecten”.
9. Deze derde druk kunnen we daarmee met recht een “geheel herziene” druk noemen. Om dit
extra kracht bij te zetten hebben we dit geïllustreerd met een geheel nieuw formaat en een
nieuwe opmaak. Tevens is het boek op veler verzoek nu ook als e-book verkrijgbaar.
I N LE I DI NG E N LE ESWIJ Z E R
Natuurlijk zijn er ook dingen hetzelfde gebleven. De filosofie achter de methodiek is nog steeds
die van ketenintegratie, transparantie en “no control en no influence”. Ook de inkoopmethodiek
is niet fundamenteel veranderd. En natuurlijk hebben wij geprobeerd om ook in deze derde
druk de aanpak wederom toegankelijk te maken. Dit keer niet alleen voor inkopers, maar óók
voor projectmanagers, risicomanagers en overige managers. Wij hopen met dit boek de verspreiding van het Best Value gedachtegoed een verdere stimulans te geven!
18
10. Leeswijzer en dankwoord
Prestatieinkoop betekent een paradigmaverandering naar het loslaten van minimale standaarden/normen, het loslaten van inspectie en controle en het overdragen van risico’s naar degene
die het beste in staat is ze te minimaliseren. In Tabel 1 wordt het verschil tussen de traditionele
manier van werken en werken met prestatieinkoop kort samengevat:
Traditioneel
Prestatieinkoop
1.
1.
De opdrachtgever is de “expert”; de leverancier past
zich aan de vraag aan.
De aanbieder wordt benaderd als expert en voert uit
waar zij goed in is.
2.
Verplaatsen van risico’s.
2.
Minimaliseren van risico’s.
3.
Management, Direct en Control
3.
No control. Alignment van resources.
Gebruik maken van heel veel details
4.
Gebruik maken van dominante informatie.
“We hebben van veel verstand (moet ook; zie punt 1)
en weten hoe zaken gerealiseerd kunnen worden en
wat het moet kosten.”
5.
Zelfkennis over competenties en onderscheidend
vermogen eigen onderneming.
6.
Relatief grote inspanning van vele aanbieders, die
alleen loont voor de winnende aanbieder
6.
Inspanning minimaal aan het begin en alleen
maximaal voor hen die daadwerkelijk bij de uitvoering
betrokken zijn.
7.
Geven van meningen en doen van beloften: we zien
na gunning wel hoe ze/we het waar gaan maken.
7.
Aanleveren van aantoonbare feiten als bewijs voor
het kunnen.
8.
Verrast door verstoringen. Risico’s overkomen ons.
8.
Op voorhand zoeken naar oplossingen voor verstoringen die kunnen optreden.
9.
We ‘vertrouwen’ de aanbieder op zijn blauwe ogen.
9.
De aanbieder bewijst dat hij het kan door middel van
prestatie-informatie.
10. Aanbieder passief: wachten op informatie en aansturing vanuit de opdrachtgever: wat vind de klant dat ik
moet gaan doen.
10. Actief: aanspreken op en nemen van verantwoordelijkheden: wat zou ik gezien mijn vakgebied moeten
kunnen?
11. Denken vanuit het “ik”
11. Denken vanuit het “wij”.
12. Aanbieder en opdrachtgever werken verzuild veelal
vanuit eigen verwachtingen.
12. Aanbieder legt de hele project aanpak en uitvoering
voor aan de opdrachtgever alvorens het project te
starten en de opdrachtgever heeft ruimte om zijn
eventuele zorgen die nog niet weggenomen zijn ter
sprake te brengen.
13. Werken vanuit aannames en (onuitgesproken) verwachtingen.
13. Rollen en verantwoordelijkheden worden over en
weer expliciet besproken.
14. Opdrachtgever stelt het contract op over wat de
aanbieder gaat doen.
14. Aanbieder stelt het contract op over wat zij voor de
opdrachtgever gaat doen.
15. Geen prestatiemeting.
15. Prestatieverantwoording op frequente basis.
16. Onduidelijk wie verantwoordelijk is voor ontstane
afwijking en de consequenties en geen garantie dat
het in de toekomt zich niet meer zal voordoen door
gebrek aan preventieve actie.
16. Afwijkingen (planning, financiën, specs) worden
gerapporteerd en worden onderdeel van de evaluatie. Verantwoordelijkheid t.a.v. een afwijking wordt
vastgelegd.
17. Inkoop als onderhandelaar en om “overige” contractbepalingen op papier te krijgen
17. Inkoop als procesbegeleider.
Tabel 1: verschil tussen traditionele manier van werken en prestatieinkoop
19
I N LE I DI NG E N LE ESWIJ Z E R
4.
5.
11. In dit boek zetten we dit alles uiteen. Dit doen we vanuit een aantal invalshoeken, ieder beschreven in een apart deel van dit boek. De invalshoeken gebruiken we om verschillende doelgroepen aan te spreken.
I N LE I DI NG E N LE ESWIJ Z E R
Het eerste deel van het boek geeft een korte schets van de achtergrond van prestatieinkoop.
Prestatieinkoop is de Nederlandse versie van Best Value Procurement, zoals dat is bedacht (en
al vele jaren is toegepast) door Dean Kashiwagi. Het is de basis voor de rest van het boek.
Het tweede deel van het boek is een uitgebreide en praktische handleiding. Het beschrijft in
detail hoe een proces over prestatieinkoop kan/moet worden neergezet. Gedetailleerd worden
de stappen van de methodiek doorlopen en worden er tips gegeven. We gaan hierbij zowel in
op de rol van de opdrachtgever als de rol van de aanbieders. Lezers die een eerdere versie van
het boek Prestatieinkoop hebben gelezen (eerste of tweede druk) zullen hier een behoorlijk
aantal verschillen kunnen waarnemen.
Vervolgens beschrijven we in het derde deel van het boek uitvoerig met maar liefst acht nieuwe
cases de toepassing. Hier wordt de daadwerkelijke toepassing van de methodiek uiteengezet en
wordt uitgelegd waar men in de praktijk tegenaan liep. Op www.prestatieinkoop.com worden
nog meer cases gepubliceerd.
In het vierde deel staat prestatieinkoop in de juridische context centraal. Gijs Verberne van Van
Doorne geeft in een vogelvlucht de wereld van aanbesteden weer en beschrijft daarbij tevens
de mogelijkheden en onmogelijkheden van prestatieinkoop in zowel de private als publieke
sector.
In het vijfde deel geven we antwoorden op de meest gestelde vragen (Frequently Asked Questions) en in het zesde deel gaan we in op een aantal misvattingen rondom prestatieinkoop. We
hebben de afgelopen jaren gemerkt dat er een paar hardnekkige misverstanden zijn rondom
met name de Best Value filosofie. Het leek ons goed om deze (hopelijk voor eens en altijd) uit
de wereld te helpen.
In het laatste deel van het boek bevinden zich de werkbladen, die gebruikt kunnen worden in
de eigen praktijk.
Dit boek is gericht aan inkopers (maar ook verkopers!) in met name business-to-business en
business-to-government omgevingen. We gaan ervan uit dat de basisprincipes en concepten
20
12. van verkoop marketing en inkoop supply chain management in dergelijke omgevingen u
bekend zijn. We duiken in dit boek echt de diepte in.
Dankwoord
Sinds de uitgave van de eerste druk (november 2009) heeft prestatieinkoop een enorme vlucht
genomen. De belangstelling voor de filosofie en aanpak is overweldigend. Dit blijkt uit de hoeveelheid boeken die sindsdien zijn verkocht (in totaal zo’n 6000 stuks van de eerste en tweede
druk), een ongekend aantal voor dit type boek.
Bij de totstandkoming van deze druk hebben we veel gehad aan de inbreng van en discussies
met de gecertificeerde (A/A+) Best Value experts en de leden van de Best Value Certification
Board. Zij behoren tot de voorlopers op het gebied van prestatieinkoop.
Net als bij het schrijven van de tweede druk hebben we weer vanuit diverse kanten opmerkingen,
aanvullingen en suggesties gekregen, die we hebben gebruikt bij het schrijven van deze druk.
Uiteraard willen we iedereen bedanken voor zijn of haar bijdrage. Een extra dankwoord gaat
uit naar Wencke Heijblok en Nieske Lith voor hun eigen kritische blik op het manuscript. We
willen graag Tessa Middeldorp bedanken voor haar bijdrage in het hoofdstuk “houding en gedrag”. Ook dank aan Allard Horstman voor zijn inbreng bij het hoofdstuk rondom de concretiseringsfase.
De afgelopen jaren hebben we veel vragen gekregen over de toepasbaarheid van prestatieinkoop
in de publieke sector. Het leek ons goed om in deze druk een hoofdstuk op te nemen over de
juridische aspecten rondom prestatieinkoop. We zijn blij dat Gijs Verberne van Van Doorne
bereid is geweest een hoofdstuk te schrijven over dit onderwerp.
Evenals bij de tweede druk grijpen we dit moment aan om geheel nieuwe cases te presenteren.
We hebben besloten om in deze editie extra veel aandacht aan casebeschrijvingen te besteden.
De ervaringen vanuit Bestuur Regio Utrecht, deelgemeente Rotterdam Centrum, gemeente
Amsterdam, Boehringer Ingelheim, Waterschap Velt en Vecht, Tata Steel en het Universitair
Medisch Centrum Groningen worden gedeeld. We willen graag Anneke van Abeelen, Rahima
21
I N LE I DI NG E N LE ESWIJ Z E R
Maar daarnaast blijkt de belangstelling uit de vele aanvragen die we krijgen voor het houden
van presentaties en lezingen, de belangstelling voor open trainingen en uiteraard uit de projecten
die daadwerkelijk met behulp van de methodiek zijn gedaan. Dit alles heeft uiteraard ook geleid
tot een aantal (nadere) inzichten, aanscherpingen en aanvullingen. In deze (geheel herziene)
derde druk hebben we die verwerkt.
13. Mejres, Marjolijn Masselink, Willem van den Brink, Marco van der Heijden, Jannie Koster,
Herman van den Hoogen en Sjoerd Posthuma bij deze nogmaals danken voor de inbreng van
hun cases, waaruit blijkt dat de theorie ook in de praktijk werkt.
I N LE I DI NG E N LE ESWIJ Z E R
Concrete resultaten en tevreden gebruikers zorgen ervoor dat het gedachtegoed steeds verder
omarmd en geaccepteerd wordt.
Met een gerust hart kunnen we zeggen dat door de toepassing in de Spoedaanpak van Rijkswaterstaat (mede vanwege de hoge zichtbaarheid) de methodiek van prestatieinkoop écht op
de kaart is gezet in Nederland. Uiteraard is er ook in dit boek aandacht voor de Spoedaanpak
en de inzet van Best Value bij overige projecten binnen Rijkswaterstaat. Wiebe Witteveen en
Carlita Vis hebben met het toepassen van het gedachtegoed volledig terecht de Dutch Sourcing
Awards in 2012 gewonnen. Wij zijn er trots op om zeer nauw bij dit project betrokken te zijn
geweest en willen nogmaals Carlita en Wiebe van harte danken voor de fijne samenwerking in
het project. Jullie inbreng in het vormen en verder ontwikkelen van het gedachtegoed is daarnaast van grote waarde geweest. Bedankt daarvoor!
Speciale dank gaat nogmaals uit naar Guido Koreman. Guido heeft waardevolle bijdragen geleverd aan deze derde druk en is de bedenker van de term “prestatieinkoop” als Nederlandse
vertaling van Best Value Procurement. Fijn dat we de term kunnen en mogen gebruiken! Het
is inmiddels een begrip geworden!
Grote dank gaat tenslotte uit naar Dean Kashiwagi en zijn collega’s van PBSRG. Dean’s gedachtegoed vormt de basis van dit boek.
Heel veel leesplezier en veel succes met de implementatie in uw eigen organisatie!
Jeroen van de Rijt (rijt@scenter.nl of jeroen@prestatieinkoop.com)
Sicco Santema (santema@scenter.nl of sicco@prestatieinkoop.com)
22