1. Prawo rzeczowe
Nabycie własności – c. d.
Zrzeczenie się własności
Obrót nieruchomościami

2. Zawłaszczenie
• Dotyczy rzeczy niczyjej
• Nabycie przez zawłaszczenie
– Objęcie w posiadanie samoistne
– Intencja uzyskania
• Zawłaszczenie roju pszczół
– Czas na pościg. Odszkodowania
– Roszczenie o zwrot: cudzy ul nie zajęty
– Nabycie własności: cudzy ul zajęty

3. Znalezienie rzeczy
• Dotyczy rzeczy zgubionych
• Obowiązki znalazcy - zawiadomienie
– uprawnionego do odbioru LUB
– Starosty
– Wydanie znalezionego przedmiotu
• Uprawnienia znalazcy
– Znaleźne
– Nabycie własności (przemilczenie)

4. Znalezienie rzeczy II
• Własność kosztowności przechodzi na
Skarb Państwa
• Znalezienie w pociągu budynku –
notyfikacja zarządcy
• Znalezienie skarbu
– Poszukiwanie właściciela oczywiście
bezcelowe
– Obowiązek wydania rzeczy państwu
– Wynagrodzenie dla znalazcy

5. Inne wypadki nabycia
własności
• Nabycie własności odłączonych
pożytków przez uprawnionego
• Superficies solo cedit
• Przetworzenie rzeczy cudzej
– Nabycie własności jeśli nakład pracy
większy, niż wartość materiałów
– Przetworzenie w złej wierze lub małym
nakładem pracy -> własność pozostaje
przy właścicielu materiału

6. Inne wypadki nabycia
własności II
• Rzeczy połączone lub pomieszane
• Przywrócenie stanu poprzedniego
niemożliwe lub nadmiernie utrudnione
• Właściciele części składowych stają się
właścicielami całości
• Wyjątek: jeden ze składników jest o
wiele więcej wart, niż pozostałe

7. Zrzeczenie się własności
• Rzeczy ruchome: porzucenie
• Nieruchomości (hist.)
– Zrzeczenie wymaga zgody organu adm.
– Zrzeczenie bez zgody organu, własność
nabywała gmina
• Nieruchomości (dziś)
– Zrzeczenie jest niedopuszczalne
– Można zawrzeć umowę przekazania
nieruchomości

8. Obrót nieruchomościami –
zagadnienia ogólne
• Czynność o podwójnym skutku
• Przedmiot: nieruchomość istniejąca lub
przyszła
• Zakaz przeniesienia własności pod
warunkiem lub terminem
• Forma aktu notarialnego
– Zasada
– Wyjątek: orzeczenie i ugoda sądowa

9. Kauzalność (art. 158 KC)
• Materialna
– Ważność przeniesienia własności zależy
od istnienia wcześniejszego zobowiązania
– Nieważność czynności zobowiązującej
skutkuje wadliwością rozporządzenia
• Formalna
– Obowiązek wskazania causae w treści
czynności rozporządzającej
– Wskazanie wadliwej causae nieskuteczne

10. Obrót nieruchomościami
rolnymi
• Historia
– Ograniczenia podmiotowe
– Zapobieganie rozdrobnieniu
– Zachęty do przekazywania ziemi państwu
– Od 1990 tylko pierwokup na rzecz
• Współwłaściciela nieruchomości
• Dzierżawcy
• Obecnie: ust. o kształtowaniu ustroju
rolnego

11. Obrót nieruchomościami
rolnymi II
• Pierwokup dzierżawcy
– Umowa na piśmie z datą pewną
– Wykonywana przez 3 lata
– Nieruchomość wchodzi w skład
gospodarstwa rodzinnego lub w dzierżawie
spółdzielni produkcji rolnej
• Pierwokup ANR (pozostałe przypadki)
• Prawo złożenia przez ANR
oświadczenia o nabyciu nieruchomości

12. Obrót nieruchomościami
rolnymi III
• Zbycie nieruchomości rolnej przez ANR
nie może prowadzić do uzyskania przez
nabywcę własności ponad 500ha
• Gospodarstwo rodzinne
– Prowadzone przez rolnika indywidualnego
• Osobiście
• Przez osobę mającą kwalifikacje rolne
• Mieszkać w gminie miejsca położenia ziemi
– Nie więcej, niż 300ha.

13. Obrót nieruchomościami
skarbowymi i samorządowymi
• Czynności dokonywane przez Skarb lub
jednostki samorządu terytorialnego
• Reprezentacja
– Skarb państwa: starosta
– Jednostki samorządu terytorialnego:
organy tych jednostek
• Czynności nieodpłatne
– Darowizny na cele publiczne
– Darowizny między jst i SP

14. Obrót – nieruchomości
skarbowe i samorządowe II
• Ograniczenia swobody obrotu
– Prymat trybu przetargowego
– Ograniczenie kształtowania treści umowy
w zakresie ceny
• Tryb bezprzetargowy
– Prawo pierwszeństwa
– Inne przypadki

15. Obrót - nieruchomości
skarbowe i samorządowe III
• Sprzedaż poniżej ceny rynkowej
– Skarbowi Państwa
– Jednostkom samorządu terytorialnego
• Umowa zamiany
– bez dokonywania dopłat.
– Strony: SP i jst
• Warunki zbycia bezprzetargowego
ustalane w drodze rokowań

16. Obrót nieruchomościami
rolnymi Skarbu Państwa
• Agencja Nieruchomości Rolnych
– Wykonywanie prawa własności
– Wykonywanie innych praw majątkowych
• Zbycie w trybie przetargowym
• Bezprzetargowo w przypadku prawa
pierwszeństwa
• Dokonywanie darowizn
niedopuszczalne