ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ – ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

1. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ – ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
Πυραγός Μακαρώνας Αργύριος
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ – ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

3. Τα απαραίτητα στοιχεία της
φωτιάς
• Καύσιμη Ύλη
• Θερμότητα
• Οξυγόνο

4. Καύση: είναι η χημική ένωση - αντίδραση μιας ουσίας με το οξυγόνο ή με
άλλη χημική ουσία που συνοδεύεται συνήθως από έκλυση (παραγωγή)
θερμότητας, συνήθως και φωτός, συνδυάζεται (συχνά) με την εμφάνιση
φλόγας και θερμά αέρια προϊόντα. Οι καύσεις είναι εξώθερμες
οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις, μεταξύ ενός (τουλάχιστον) καυσίμου και
ενός (τουλάχιστον) οξειδωτικού. Παλιότερα ονομαζόταν καύση κάθε
αντίδραση με το οξυγόνο (Ο2) που απελευθερώνει θερμότητα και φως.
Σήμερα είναι δεκτό ότι και άλλες χημικές ουσίες εκτός του Ο2 μπορούν
να προκαλέσουν διάφορες καύσεις. Τέτοιες χημικές ουσίες είναι το όζον
(O3), το φθόριο (F2), το χλώριο (Cl2) κ.ά. Πάντως, συνήθως όταν
αναφέρεται ο όρος καύση, χωρίς άλλη διευκρίνιση, εννοείται ότι
πρόκειται για καύση με οξυγόνο ή με αέρα.
Η καύση μιας χημικής ουσίας πραγματοποιείται σε μια χαρακτηριστική
θερμοκρασία (που συχνά όμως εξαρτάται και από την επικρατούσα
πίεση, ιδιαίτερα για αέρια καύσιμα) που ονομάζεται θερμοκρασία ή
σημείο ανάφλεξης της συγκεκριμένης χημικής ουσίας.
Καύσιμα ή καύσιμες ύλες ονομάζονται τα στερεά, υγρά ή αέρια σώματα
που με την καύση τους παράγουν εκμεταλλεύσιμη θερμότητα.

5. Πυρκαγιά: είναι η ανεξέλεγκτη καύση με οξυγόνο
(O2) η οποία συνοδεύεται από έκλυση μεγάλων
ποσών θερμότητας και φωτός και έχει ως συνέπεια
τη ζημιογόνα καταστροφή του καιόμενου υλικού.
Για να γίνει μια καύση και κατά συνέπεια μία
πυρκαγιά πρέπει να συνυπάρχουν τρεις (3)
βασικοί παράγοντες:
Καύσιμη ύλη.
Αέρα (οξυγόνο).
Θερμότητα.
Και ένας τέταρτος παράγοντας:
Αλυσιδωτή αντίδραση.

6. ΤΡΙΓΩΝΟ/ ΠΥΡΑΜΙΔΑ
ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ

7. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΚΑΥΣΗΣ / ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ
Το τετράεδρο της καύσης:
1. Καύσιμη ύλη
2. Αέρας (οξυγόνο)
3. Θερμότητα (για την ανάφλεξη)
4. Χημική αντίδραση

8. ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ
ΣΤΕΡΕΑ
• ΥΓΡΑ
• ΑΕΡΙΑ

9. Στερεά καύσιμα: Ξύλα, χόρτα, βαμβάκι, νήματα, υφάσματα, άνθρακες,
πλαστικά, ελαστικά κ.α.
Υγρά καύσιμα: Πετρέλαιο, βενζίνη, νέφτι, οινόπνευμα, έλαια,
παραφίνη κ.α.
Αέρια καύσιμα: Υδρογόνο, ασετιλίνη, φωταέριο, υγραέριο, προπάνιο,
βουτάνιο, αιθάνιο, μονοξείδιο του άνθρακα (CO) κ.α.

10. ΟΞΥΓΟΝΟ
• Στο Ατμοσφαιρικό Αέρα
το 21 % είναι Οξυγόνο
• Η καύση δεν συντηρείται :
• Στα υγρά με οξυγόνο κάτω
του 15%
• Στα στερεά με οξυγόνο
κάτω του 6%
Πέραν του
15%

11. ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
• Υλικά που χρειάζονται
να θερμανθούν από
άλλη πηγή θερμότητας
• Υλικά που η
θερμοκρασία της
ατμόσφαιρας είναι
αρκετή

12. ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
Η φωτιά, όπως και η θερμότητα μεταδίδεται με τους ακόλουθους
τρόπους:
• Με την επαφή-
αγωγή
• Μεταφορά
• Ακτινοβολία

13. Ανάπτυξη και Μετάδoση της
Πυρκαγιάς
• Εκτίναξη-εξακόντιση φλεγόμενων τμημάτων (όπως καύτρες,
σωματίδια κ.λ.π) από τα καιγόμενα υλικά.
Τα στερεά και τα υγρά δεν αναφλέγονται παρά μόνο αν
θερμανθούν έτσι ώστε να εξέλθουν-εκλυθούν ατμοί από
την μάζα τους, που πρέπει να φθάσουν σε θερμοκρασία
ανάφλεξης και με την παρουσία οξυγόνου να
αναφλέγουν και να καούν.
Η αύξηση της θερμοκρασίας γίνεται από προσέγγιση
γυμνής φλόγας, από σπινθήρα, από τις ηλιακές ακτίνες
και άλλες αιτίες.

14. Διάδοση της Θερμότητας με αγωγή
Η διάδοση της θερμότητας με αγωγή γίνεται
κυρίως στα στερεά σώματα από σημείο σε σημείο
(από μόριο σε μόριο) του σώματος, χωρίς
μετακίνηση της ύλης αυτού. Το αίτιο είναι η
διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ δύο γειτονικών
σωμάτων ή μεταξύ δύο σημείων του ίδιου
σώματος. Παράδειγμα η θέρμανση ράβδου
σιδήρου, χαλύβδινων δοκών και κολώνων σε
κτιριακές κατασκευές.

15. Διάδοση της Θερμότητας με μεταφορά
Η διάδοση της θερμότητας με μεταφορά γίνεται στα
υγρά και στα αέρια (ρευστά), όπου η θερμότητα
διαδίδεται με μεταφορά θερμών μαζών υγρού ή
αερίου προς ψυχρότερες περιοχές (διάδοση
θερμότητας με ρεύματα), π.χ. θέρμανση νερού,
θέρμανση αέρα δωματίου με το καλοριφέρ.
Η διάδοση θερμότητας με μεταφορά αερίων μαζών
(θερμικά προϊόντα της καύσης), εξηγεί σε μεγάλο
βαθμό την επέκταση πυρκαγιάς από τους κάτω
ορόφους πολυκατοικίας προς τους επάνω, καθόσον
τα αέρια αυτά έχουν μικρότερη πυκνότητα από τον
αέρα και ως ελαφρότερα ανεβαίνουν προς τα πάνω.

16. ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΘΕΡΜΩΝ
ΑΕΡΙΩΝ

17. Διάδοση της Θερμότητας με ακτινοβολία
Όταν η θερμότητα μεταβιβάζεται εξ
αποστάσεως από σώμα σε σώμα χωρίς να
παρεμβάλλεται μεταξύ τους κάποια ύλη,
λέμε ότι αυτή μεταβιβάζεται με ακτινοβολία
και η θερμότητα που μεταδίδεται ονομάζεται
ακτινοβόλος.

18. Ανάφλεξη
• Σημείο Ανάφλεξης
– Είναι η χαμηλότερη θερμοκρασία στην οποία η ύλη εκπέμπει-εκλύει
ατμούς-αέρια που μπορούν παρουσία οξυγόνου να αναφλεγούν με την
παροχή-παρουσία φλόγας.
• Σημείο πυρκαγιάς
– Είναι η χαμηλότερη θερμοκρασία στην οποία η καιόμενη ύλη
εκπέμπει τόσους ατμούς-αέρια προϊόντα και θερμότητα ώστε να
συντηρείται η καύση χωρίς την παροχή εξωτερικής φλόγας.
• Θερμοκρασία Αυτανάφλεξης
– Είναι η χαμηλότερη θερμοκρασία στην οποία η ύλη
αυταναφλέγεται με την επαφή με οξυγόνο χωρίς την παροχή-
παρουσία φλόγας ή εξωτερικής πηγής θερμότητας.

19. Ανάπτυξη και Μετάδoση της Πυρκαγιάς
• Μέσο της ύλης
• Θερμά αέρια
• Ακτινοβολία
• Εκτίναξη-εξακόντιση

20. Ανάπτυξη της Πυρκαγιάς

21. Τρεις κύριοι τρόποι Μετάδοσης
της Πυρκαγιάς

22. Εξάπλωση της Πυρκαγιάς

23. Τρόποι κατάσβεσης πυρκαγιάς
• Αποστέρηση
(αφαίρεση υλικού)
• Απομόνωση οξυγόνου
• Ψύξη
(μείωση της
θερμοκρασίας)
Ψύξη
Αποστέρηση
Οξυγόνου
Αποστέρηση
Ύλης

24. ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ
• Με την αφαίρεση-απομάκρυνση της καύσιμης ύλης.
• Mε την αποστέρηση του οξυγόνου (αποπνιγμός -
απομόνωση). Παρεμπόδιση της επαφής του καιόμενου
σώματος με τον ατμοσφαιρικό αέρα.
Η απομόνωση επιτυγχάνεται με την κάλυψη του
καιόμενου υλικού με χώμα, άμμο, υγρά σκεπάσματα,
αφρό, κατασβεστικές σκόνες, κατασβεστικά αέρια
(διοξείδιο του άνθρακα).
• Με τη μείωση της θερμοκρασίας κάτω από το σημείο -
θερμοκρασία ανάφλεξης (όπως με ψύξη - απορρόφηση
θερμότητας με νερό το οποίο είναι υλικό μεγάλης
θερμοχωρητικότητας).

25. • Με τη διακοπή της αλυσωτής (αλυσιδωτής) αντίδρασης.
• Με τη βίαιη-αιφνίδια αποκοπή της φλόγας.
Αποτελεσματικότερη κατάσβεση => Συνδυασμός
δύο ή και τριών τρόπων μαζί.

26. Α) ΦΟΡΗΤΑ ΜΕΣΑ
- πυροσβεστήρες χειρός και τροχήλατοι
- επινώτιοι
- υδρίες
- μεταλλικά πτερά και λοιπά σκαπανικά
Β) ΛΟΙΠΑ ΜΕΣΑ
- πυροσβεστήρες οροφής
- απλό υδροδοτικό
Γ) ΜΟΝΙΜΑ ΜΕΣΑ
- υδροδοτικό σύστημα
- αυτόματο σύστημα καταιονισμού-πυρόσβεσης (SPRINKLER)
Δ) ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΑ ΜΕΣΑ
- πυροσβεστικά οχήματα
- βοηθητικά οχήματα (βραχιονοφόρα- κλίμακες κ.λ.π)
Ε) ΕΝΑΕΡΙΑ ΜΕΣΑ
- πυροσβεστικά αεροσκάφη
- πυροσβεστικά ελικόπτερα
ΚΑΤΑΣΒΕΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ

27. ΜΕΣΑ -ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ
ΝΕΡΟ (Η2Ο).
ΑΦΡΟΣ. Έχει τη μορφή παχύρρευστης σαπουνάδας
και αποτελείται από τρία υλικά (νερό, αφρογόνο υλικό
και αέρα).
ΞΗΡΑ ΣΚΟΝΗ. Σκόνη δισανθρακικού νατριού ή
διττανθρακικό νάτριο και δισανθρακικό κάλιο ή
διττανθρακικό κάλιο, κατάλληλη για την κατάσβεση
πυρκαγιών των κατηγοριών Α, Β, C, D και Ε.
ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ. (CO2).
WET CHEMICAL. Είναι διάλυμα Άλατος-Καλίου
(φωσφορικό ή οξικό).
Άμμος, χώμα, σκεπάσματα (όπως αντιπυρική
κουβέρτα), κ.α.

28. • Το νερό αποτελεί το σπουδαιότερο, ίσως και το
αναντικατάστατο, κατασβεστικό μέσο.
• Βρίσκεται ελεύθερο και άφθονο στη φύση.
• Η απόκτηση του είναι παντού και πάντοτε εύκολη.
• Γίνεται χωρίς δαπάνη ή με μικρή δαπάνη.
Κατασβεστική ενέργεια του νερού
Έχει την ιδιότητα να απορροφά μεγάλη ποσότητα
θερμότητας, την οποία αφαιρεί από το καιόμενο σώμα.
Η κατασβεστική του ενέργεια στηρίζεται και στην
απομόνωση του καιόμενου σώματος από τον ατμοσφαιρικό
αέρα που το περιβάλλει, όταν αυτό χρησιμοποιείται με
μορφή ομίχλης.
ΝΕΡΟ Η2Ο

29. Ο αφρός είναι κατάλληλος ιδιαίτερα για την κατάσβεση πυρκαγιών
υγρών καυσίμων και χημικών προϊόντων, γιατί :
• είναι ελαφρύτερος από κάθε υγρό
• επιπλέει στην επιφάνεια αυτών, δημιουργεί παχύ στρώμα και
διακόπτει την επαφή της επιφάνειας του υγρού με τον ατμοσφαιρικό
αέρα
• αποτελείται βασικά από νερό και ενεργεί σαν ψυκτικό με την
ελάττωση της θερμοκρασίας του υγρού τόσο στην επιφάνεια όσο και
στο βάθος
Σε πυρκαγιές στις οποίες δεν επιτρέπεται χρήση νερού δεν
ενδείκνυται ούτε η χρήση του αφρού, γιατί κύριο συστατικό του κατά
95-97% είναι το νερό.
Ο αφρός είναι καλός αγωγός του ηλεκτρισμού και γι' αυτό πρέπει ν'
αποφεύγεται η χρήση του σε πυρκαγιές ηλεκτρικών εγκαταστάσεων,
πριν από τη διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος, όπου πρόκειται να
γίνει κατάσβεση πυρκαγιάς.
ΑΦΡΟΣ

30. Η κατάσβεση των πυρκαγιών με απομόνωση, δηλαδή
με την αποστέρηση του οξυγόνου, δεν επιτυγχάνεται
μόνο με τον αφρό, αλλά και με οποιοδήποτε άλλο μέσο,
το οποίο θα κάλυπτε το καιόμενο σώμα και θα
απομόνωνε αυτό από τον ατμοσφαιρικό αέρα.
Τέτοια υλικά είναι τα άκαυστα υλικά με μορφή σκόνης,
δηλαδή πυροσβεστικές σκόνες, το χώμα, η άμμος αλλά
και τα σκεπάσματα – καλύμματα (π.χ αντιπυρικές
κουβέρτες), καθώς και αδρανή αέρια βαρύτερα του
ατμοσφαιρικού αέρα, όπως το CO2.

31. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΗΜΑΝΣΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΥΛΙΚΟ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ
A
Πυρκαγιές στερεών υλικών (π.χ. ξύλα,
χαρτί, υφάσματα, ελαστικά, πλαστικά,
άχυρα κ.λ.π.).
Σκόνη(Pa), Νερό (W).
Μηχανικός Αφρός (WF).
B
Πυρκαγιές υγρών καυσίμων (π.χ.
οινόπνευμα, βενζίνη, έλαια, λίπη,
αιθέρας, λάκες, παραφίνες κ.λ.π.).
Σκόνη(Pa), Σκόνη (P).
Διοξείδιο του Άνθρακα.
Μηχανικός Αφρός (WF).
C
Πυρκαγιές αερίων καυσίμων (π.χ.
μεθάνιο, προπάνιο, βουτάνιο, ασετιλίνη,
υδρογόνο κ.λ.π.).
Σκόνη(Pa), Σκόνη (P).
Διοξείδιο του Άνθρακα
(CΟ2).
D
Πυρκαγιές μετάλλων (π.χ. νάτριο, κάλιο,
τιτάνιο, ζιρκόνιο, μαγνήσιο κ.λ.π.). Σκόνη (Pd).
E* Πυρκαγιές A, B, C, D παρουσία
ηλεκτρικού ρεύματος.
Σκόνη (P)-ως 80KV.
Σκόνη (Pa)-ως 1000V.
Διοξείδιο του Άνθρακα
(CΟ2).
F Πυρκαγιές σε μαγειρικά έλαια και λίπη. WET CHEMICAL.
31
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η κατηγορία φωτιάς «Ε*» δεν υφίσταται , σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο (ΕΝ 2:1992).
Χρησιμοποιείται, όμως, ως σήμανση για να δηλώσει αν ο πυροσβεστήρας είναι κατάλληλος για κατάσβεση
σε χώρους υπό ηλεκτρική τάση.
Β
A
C
F
D
D
E

32. ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ
32

33. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΩΝ
33
 Πυροσβεστήρας Ξηράς σκόνης.
 Πυροσβεστήρας CO2.
 Πυροσβεστήρας Νερού.
 Πυροσβεστήρας Αφρού.
 Πυροσβεστήρας D-CLASS
 Πυροσβεστήρας F-CLASS SOLUTION (Wet
Chemical).

34. ΚΑΤΑΣΒΕΣΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ
34
Ξηρά σκόνη
Ενδείκνυται. Ενδείκνυται. Ενδείκνυται.
Ενδείκνυται
.
Νερό
Ενδείκνυται.
Δεν
ενδείκνυται.
Ενδείκνυται
υπό όρους.
Δεν
ενδείκνυται
.
Αφρός Ενδείκνυται
υπό όρους.
Ενδείκνυται.
Δεν
ενδείκνυται
Δεν
ενδείκνυται
CO2 Ενδείκνυται
υπό όρους.
Ενδείκνυται. Ενδείκνυται.
Δεν
ενδείκνυται
Υπόλοιπα
( άμμος,... )
Ενδείκνυται
υπό όρους.
Ενδείκνυται
υπό όρους.
Δεν
ενδείκνυται
Ενδείκνυται
.

35. ΜΕ ΦΙΑΛΙΔΙΟ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΠΙΕΣΗΣ
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΞΗΡΑΣ ΣΚΟΝΗΣ

36. Οι πυροσβεστήρες αυτοί είναι
κατάλληλοι για την κατάσβεση
πυρκαγιών των κατηγοριών Α, Β, C, D
και Ε.
Περιέχουν κυρίως δισανθρακικό νάτριο
ή διττανθρακικό νάτριο και
δισανθρακικό κάλιο ή διττανθρακικό
κάλιο, τα οποία είναι τα κυριότερα υλικά
που χρησιμοποιούνται σε αυτής της
κατηγορίας πυροσβεστήρες.
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΞΗΡΑΣ ΣΚΟΝΗΣ

37. ΚΑΤΑΣΒΕΣΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΞΗΡΗΣ ΣΚΟΝΗΣ
• Διακόπτοντας την αλυσωτή αντίδραση: Αντιδρά αρνητικά στο
φαινόμενο της οξείδωσης
• Μηχανικά: Λόγω της ορμής κατά την εκτόξευση παρασύρει τις
φλόγες.
• Απομονωτικά: Διώχνοντας τον ατμοσφαιρικό αέρα και αποστερεί το
οξυγόνο ως βαρύτερη .
• Σχηματίζει κρούστα πάνω στην καιόμενη επιφάνεια και την
απομονώνει .

38. 38

39. ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ
ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ CO2
39
Οι πυροσβεστήρες CO2 είναι κατάλληλοι
για την κατάσβεση πυρκαγιών των
κατηγοριών B, C και Ε, χωρίς να
αποκλείεται και η χρήση τους στις
κατηγορίες Α και D (στερεά σώματα και
μέταλλα), με μικρότερα όμως
κατασβεστικά αποτελέσματα.

40. Tο CO2 ενεργεί κατασβεστικά με τριπλή ιδιότητα.
1. Μηχανικά.
Λόγω της ορμής με την οποία εκτοξεύεται παρασύρει τις φλόγες και
τις αποκόπτει. Τα αέρια που αναδύονται στη συνέχεια, επειδή δεν
βρίσκουν κατάλληλη θερμοκρασία δεν αναφλέγονται.
2. Ως ψυκτικό.
Όπως αναφέρθηκε, το υγρό CO2, που εξέρχεται από τους
χαλύβδινους κυλίνδρους, μετατρέπεται σε χιόνι θερμοκρασίας 78°C
κάτω από το μηδέν, για να μετατραπεί δε σε αεριώδη κατάσταση
αφαιρεί θερμοκρασία από το καιόμενο σώμα και με αυτόν τον τρόπο
κατεβάζει τη θερμοκρασία του κάτω από το βαθμό ανάφλεξης.
3. Ως απομονωτικό.
Με την ορμή με την οποία εκτοξεύεται, διώχνει τον ατμοσφαιρικό
αέρα από την επιφάνεια του καιόμενου σώματος και παίρνει τη θέση
του.

41. 41

42. Είναι κατάλληλοι για τις πυρκαγιές της
κατηγορίας Α δηλαδή των στερεών
καυσίμων π.χ. ξύλα, νήματα, άνθρακες,
βαμβάκια κ.λ.π. και λιγότερο για τις
άλλες κατηγορίες πυρκαγιών.
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΝΕΡΟΥ

43. 43

44. ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΑΦΡΟΥ
Χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα για κατάσβεση των
πυρκαγιών Β κατηγορίας (εύφλεκτων υγρών
καυσίμων) και λιγότερο για τις πυρκαγιές των
κατηγοριών Α , C και D, ενώ απαγορεύεται αυστηρά
η χρησιμοποίησή τους στις ηλεκτρικές πυρκαγιές. Το
καλιούχο διάλυμα το οποίο κατά την επαφή με τα
μαγειρικά λίπη δημιουργεί ένα σαπωνοποιούμενο
(αφρός) στρώμα, το οποίο παρεμποδίζει το οξυγόνο
να έλθει σε επαφή με την φωτιά, ψύχει την περιοχή
και εκμηδενίζει τις πιθανότητες ανάφλεξης.

45. 45
Πυροσβεστήρεs D-Class

46. 46
Αυτοί οι ειδικοί πυροσβεστήρες σκόνης έχουν
σχεδιαστεί ειδικά για να είναι ιδιαίτερα
αποτελεσματικοί ενάντια των πυρκαγιών
μετάλλων (Κατηγορία Δ), όπως νατρίου,
μαγνησίου, αργιλίου (αλουμινίου) και λιθίου
όταν είναι σε μορφή σκόνης ή γρεζιών. Η
μοναδική λόγχη - απλικατέρ τους έχει
σχεδιαστεί για να επιτρέπει στη σκόνη να πέσει
απαλά πάνω από τη φωτιά για να αποτρέψει το
υλικό καύσης από τη διάδοση.
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ D-CLASS

47. 47

48. Οι πυροσβεστήρες της κατηγορίας F-Class
Solution wet chemical χρησιμοποιούνται σε
εγκαταστάσεις μαγειριών και κουζινών. Το
υλικό wet chemical που περιέχουν είναι
υψηλών προδιαγραφών ειδικό υλικό για την
αντιμετώπιση πυρκαγιών σε έλαια, λάδι και
μαγειρικά λίπη, το οποίο δημιουργεί κρούστα
στην καιόμενη επιφάνεια, η οποία σβήνει τις
φλόγες και εμποδίζει την αναζωπύρωση τους.
Είναι διάλυμα Άλατος-Καλίου (φωσφορικό ή
οξικό).
48
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ F-CLASS
SOLUTION

49. ΧΡΗΣΗ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΩΝ
49
 Χρησιμοποιείστε τον πλησιέστερο πυροσβεστήρα άμεσα. Ο χρόνος
εκκένωσης ενός πυροσβεστήρα είναι περίπου 6-15 sec.
 Χρησιμοποιείστε όλο το κατασβεστικό υλικό του πυροσβεστήρα.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΑ
o [1] Αφαιρέστε την ασφάλεια του πυροσβεστήρα.
o [2] Στοχεύστε τη φωτιά από απόσταση 3-4 μέτρων.
o [3] Πιέστε το μοχλό.

50. ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΩΝ
ΛΑΘΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΩΣΤΟ
Αντιμετωπίστε την πυρκαγιά,
έχοντας τον αέρα στην πλάτη
σας.
Για την κατάσβεση
πυρκαγιών στερεών
καυσίμων, στοχεύσατε την
εστία.
Για την κατάσβεση
πυρκαγιών υγρών καυσίμων
αρχίστε από τη βάση και
μπροστά από αυτή.
Για την αντιμετώπιση
πυρκαγιάς υγρού καυσίμου
που διαρρέει, αρχίστε από το
σημείο διαρροής. 50

51. ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΩΝ
ΛΑΘΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΩΣΤΟ
Χρησιμοποιείστε
πολλούς
πυροσβεστήρες
ταυτόχρονα, αντί τον
έναν μετά τον άλλο.
Μην απομακρυνθείτε
αμέσως μετά την
κατάσβεση της φωτιάς
γιατί μπορεί να
αναζωπυρωθεί.
Αναγομώστε αμέσως
μετά την χρήση τους
πυροσβεστήρες.
51

52. ΔΥΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ
 ΑΣΤΙΚΕΣ
 ΔΑΣΙΚΕΣ

53. 1. Οι γυμνές φλόγες (λυχνιών, κεριών, σπίρτων, αναπτήρων, εστιών
πυρός κλπ.) ερχόμενες σε επαφή με καύσιμα υλικά.
2. Ο ηλεκτρισμός (σπινθήρες, βραχυκύκλωμα, γυμνά καλώδια,
υπερφόρτωση, ελαττωματικές ή φθαρμένες συσκευές, κακή
εγκατάσταση).
3. Αναμμένες θερμάστρες ηλεκτρικές, πετρελαίου, ξύλου ή μαγκάλια.
4. Τα υπολείμματα καπνίσματος (αποτσίγαρα κ.α).
5. Η τριβή, κρούση, πίεση.
6. Φυσικά φαινόμενα (πτώση κεραυνών - σεισμός - ηφαίστεια).
7. Οι ηλιακές ακτίνες που πέφτουν σε γυαλιά ή συγκεντρώνονται.
8. Η αυτόματη ανάφλεξη (λόγω οξειδώσεως ή ζυμώσεως).
9. Οι σπινθήρες ή η υπερθέρμανση που προέρχονται από την
λειτουργία συσκευών.
10. Απώλεια - διαρροή υγραερίου, φυσικού αερίου κ.λ.π.
11. Ατυχήματα (βιομηχανικά ατυχήματα, τροχαία, αεροπορικά, σε
πλοίο, τρένο κ.λπ.)
12. Εμπρησμός
Ενδεικτικές περιπτώσεις - Αιτίες Πυρκαγιών

54. Ενδεικτικές περιπτώσεις - Αιτίες Πυρκαγιών
• Εμπρησμός ( πρόθεση, αμέλεια )
Σκουπίδια
Καπνιστές
Παιδιά με
σπίρτα

55. Κουζίνα
• Υπερθέρμανση λαδιού
• Απώλεια-διαρροή
Υγραερίου-Φυσικού
αερίου

56. Ηλεκτρικές Συσκευές-
εγκαταστάσεις
• Ελαττωματικές
συσκευές
• Υπερφόρτωση
• Κακή εγκατάσταση
• Θερμάστρες

57. ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
1. ΕΛΕΓΞΤΕ ώστε ο χώρος να είναι συνεχώς καθαρός.
2. ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΕΤΕ τις εύφλεκτες ύλες και εύφλεκτα υγρά από φλόγες,
σπινθήρες και γενικά εστίες θέρμανσης.
3. ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΕΤΕ ή ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΤΕ κατάλληλα τις ύλες που
υπόκεινται σε ανάφλεξη.
4. ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΕΤΕ από τις αποθήκες, διαδρόμους και λοιπούς χώρους
όλα τα άχρηστα εύφλεκτα υλικά.
5. ΔΙΑΤΗΡΗΣΤΕ ελεύθερους τους διαδρόμους διαφυγής προς εξόδους
κινδύνου και προσπέλασης για παραλαβή των μέσων πυρόσβεσης.
6. ΔΙΑΚΟΨΤΕ το ηλεκτρικό ρεύμα κατά τις μη εργάσιμες ημέρες και ώρες με
εξαίρεση τις εγκαταστάσεις εκείνες των οποίων η λειτουργία είναι
απαραίτητη.
7. ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΤΕ μετά το πέρας της εργασίας, όλους τους χώρους
ευθύνης σας για ανακάλυψη και εξουδετέρωση τυχόν προϋποθέσεων
εκδήλωσης πυρκαγιάς.

58. ΤΡΟΠΟΣ ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ Π.Υ.
Πρώτος και βασικός παράγοντας είναι η άμεση ειδοποίηση του
Συντονιστικού Κέντρου του Πυροσβεστικού Σώματος (199 Ε.Σ.Κ.Ε.
ή 112 Πολιτική Προστασία) πριν η πυρκαγιά πάρει διαστάσεις.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι η σωστή και πλήρης αναγγελία των
στοιχείων που δίνει το άτομο που ειδοποιεί την Πυροσβεστική.
Αναφέρατε στο τηλέφωνο καθαρά:
Οδό και αριθμό
Συνοικία
Είδος κτιρίου - όροφο
Τι καίγεται
Χαρακτηριστικά σημεία που γειτνιάζουν με το καιγόμενο κτίριο (π.χ
πλατεία, σχολείο, εκκλησία, κ.λ.π.)
Όνομα και τηλέφωνο για επαλήθευση

59. ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΧΩΡΟΥ
Ύπαρξη σχεδίου διαφυγής και σχεδίου εκκένωσης του κτιρίου.
Ορισμός αρμοδίων-υπευθύνων για την ασφαλή διαφυγή-εκκένωση του
χώρου σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Αρμόδια για την εκκένωση του κτιρίου βάση σχεδίου εκκένωσης, αν αυτό
απαιτηθεί, είναι η προκαθορισμένη ομάδα ασφαλείας.
Καθορισμός από πριν του χώρου συγκέντρωσης.
Ορισμός υπευθύνου κατά όροφο ή τμήμα του κτιρίου.
Κατεβαίνουμε μόνο από το κλιμακοστάσιο, ποτέ με τον ανελκυστήρα.
Εάν υπάρχουν δύο κλιμακοστάσια τα άτομα πρέπει να φύγουν μισά-μισά.
Φεύγουμε με σταθερό – ταχύ βήμα χωρίς να τρέχουμε και χωρίς πανικό.
Ο υπεύθυνος του ορόφου στον χώρο συγκέντρωσης μετράει τους παρόντες
και ψάχνει τους απόντες.
Διατήρηση της ψυχραιμίας.

60. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ
1. Δεν πανικοβάλλομαι, διατηρώ την ψυχραιμία μου και σκέπτομαι πριν κινηθώ-
ενεργήσω.
2. Ειδοποιούμε τους γύρω μας.
3. Άμεση καταπολέμηση της πυρκαγιάς. Προσπαθήστε να σβήσετε με φορητά μέσα
(πυροσβεστήρες) την πυρκαγιά τις πρώτες στιγμές του συμβάντος χρησιμοποιώντας
πολλούς πυροσβεστήρες μαζί και όχι έναν - έναν χωριστά, διότι τότε είναι σχετικά
εύκολο να κατασβεσθεί και σήμανε συναγερμό για βοήθεια. Επίσης, χρησιμοποιώ
οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο τρόπο άμεσης κατάσβεσης ( π.χ κουβά με νερό, λάστιχο
απλού υδροδοτικού, κτυπήματα στη βάση-εστία της φωτιάς κ.λ.π). Επίσης,
απομακρύνετε από το χώρο της πυρκαγιάς τα εύφλεκτα υλικά.
4. Αν δεν μπορείτε να την ελέγξετε καλέστε αμέσως την Άμεση επέμβαση της
Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στο νούμερο τηλεφώνου 199.
Αναφέρατε στο τηλέφωνο καθαρά:
Οδό και αριθμό
Συνοικία
Είδος κτιρίου - όροφο
Τι καίγεται
Χαρακτηριστικά σημεία που γειτνιάζουν με το καιγόμενο κτίριο (π.χ.
πλατεία, σχολείο, εκκλησία, κ.λ.π.)
Όνομα και τηλέφωνο για επαλήθευση

61. 5. Απομακρύνουμε όλα τα πρόσωπα από το χώρο-δωμάτιο.
6. Απομακρυνθείτε κλείνοντας αλλά όχι κλειδώνοντας πόρτες και παράθυρα.
7. Κλείνουμε - διακόπτουμε όπου ( σε οιονδήποτε χώρο ή τμήμα αυτού) και
όποτε χρειαστεί την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, υγραερίου, φυσικού αεριού,
πετρελαίου κ.λ.π.
8. Συγκεντρωθείτε σε προκαθορισμένο ασφαλές σημείο εκτός κτιρίου και
ελέγξτε αν όλοι είναι παρόντες.
9. Αν χρειαστεί εκκενώνουμε όλο το κτίριο ή τμήμα αυτού, εφαρμόζοντας το
υπάρχον σχέδιο διαφυγής και εκκένωσης.
10. Αναμείνατε την Πυροσβεστική Υπηρεσία που θα φθάσει επιτόπου,
ενημερώστε την και διευκολύνετε το έργο της χωρίς να επεμβαίνετε σε αυτό.

62. Ηλεκτρισμός
• Άμεση αποσύνδεση από ρεύμα.
• Πυροσβεστήρες Διοξειδίου του
άνθρακα
• Ξηρή σκόνη
• Όχι κατάσβεση με χρήση
ελαστικού σωλήνα ή μάνικας, προς
αποφυγή δημιουργίας στήλης
ύδατος με συνέπεια την
ηλεκτροπληξία λόγω του ότι το
νερό είναι καλός αγωγός του
ηλεκτρισμού. Ρίψη ύδατος μόνο με
διακεκομμένη βολή, όπως π.χ εξ
αποστάσεως αιφνίδια-απότομη
ρίψη νερού με κουβά.

63. Αν εγκλωβισθείτε από την φωτιά μην χάσετε την ψυχραιμία σας:
1. Κλείστε την πόρτα και τα παράθυρα του δωματίου που υπάρχει η πυρκαγιά και
χρησιμοποιείστε βρεγμένα σεντόνια ή άλλα υλικά για να σφραγίσετε τις χαραμάδες.
2. Ενημερώστε και καλέστε σε βοήθεια με χρήση τηλεφώνου ή πηγαίνετε σε ένα παράθυρο
και προσπαθήστε να προκαλέσετε την προσοχή των διερχομένων ή γειτόνων καλώντας τους
σε βοήθεια ή με χρήση φακού, σφυρίχτρας ή φωνάζοντας. Σε κάθε περίπτωση να δώσουμε
προς τα έξω με οποιοδήποτε τρόπο τη θέση που είμαστε (το στίγμα μας).
3. Αν το δωμάτιο γεμίσει καπνούς, σκύψτε έξω από το παράθυρο, εκτός εάν από τον κάτω
όροφο βγαίνουν φλόγες. Σε αυτή την περίπτωση ξαπλώστε στο πάτωμα μπρούμυτα, μακριά
από τις φλόγες, ώσπου να ακούσετε την Πυροσβεστική. Να κινείστε όσο το δυνατό πιο κοντά
στο έδαφος, μπουσουλώντας ή έρποντας και ψηλαφώντας προσεκτικά το χώρο.
Χρησιμοποιείστε οπωσδήποτε βρεγμένο πανί, μαντήλι, πετσέτα, μπλούζα, ύφασμα κ.λ.π, για
να προστατευτείτε από τα επικίνδυνα καυσαέρια. Προσπαθήστε να βρείτε ή αν δεν υπάρχει
ορατότητα να αντιληφθείτε χρησιμοποιώντας και τη μνήμη σας, που βρίσκεται η κύρια έξοδος
για να διαφύγετε.
4. Μην μπαίνετε σε ντουλάπες, μπαούλα, αποθήκες, κάτω από κρεβάτια κ.λ.π.
5. Αν είστε αναγκασμένος να διαφύγετε πριν φθάσει η Πυροσβεστική Υπηρεσία και η κύρια
έξοδος δεν είναι προσβάσιμη, τότε φτιάξτε ένα είδος σχοινιού, δένοντας σεντόνια ή άλλα
σκεπάσματα, και προσπαθήστε να κατεβείτε ή να μετακινηθείτε σε σημείο που να μπορεί να
σας διασώσει η Πυροσβεστική, μακριά από ηλεκτροφόρα καλώδια.
ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ

64. Τι να κάνουμε αν παγιδευτούμε

65. ΤΕΛΟΣ
• Αντιμετωπίστε κάθε επεισόδιο με ψυχραιμία
• Μην προκαλέσετε πανικό
• Σκέψου πριν κινηθείς-ενεργήσεις
• Καλέστε την ΠΥΡΟΣΒΕΣΤιΚΗ όσο μικρή κι
αν είναι η πυρκαγιά
• Δώστε πληροφορίες για το επεισόδιο και
ακριβή διεύθυνση
• Δώστε το τηλέφωνό σας

66. Ενεργούμε άμεσα, ψύχραιμα και υπεύθυνα
66
Το πιο σημαντικό στάδιο μιας πυρκαγιάς είναι τα πρώτα λεπτά της
εκδήλωσής της.
Η πείρα μας έχει διδάξει ότι η κατάσβεση μιας πυρκαγιάς επιτυγχάνεται:
 Το πρώτο λεπτό με ένα ποτήρι νερό.
 Το δεύτερο λεπτό με έναν κουβά νερό.
 Το τρίτο λεπτό με έναν τόνο νερό.
 Μετά … ας κάνει ο καθένας ό,τι μπορεί!

67. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
ΑΠΟΡΙΕΣ
67

68. 68
H ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΗ
ΜΕΡΙΜΝΑ
Σας ευχαριστώ όλους για τη
συμμετοχή σας!