1. PLAN
ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
TARNAWA DOLNA
NA LATA
2009-2015
Załącznik nr 1
do Uchwały Rady Gminy Zembrzyce Nr XXI-176/09
zatwierdzającej Plan Odnowy Miejscowości
Tarnawa Dolna na lata 2009 – 2015 z dnia 24 czerwca 2009 r.
Zleceniodawca:
Gmina Zembrzyce
Zembrzyce 540
34-210 Zembrzyce
tel. (033) 8746 040, (033) 8746 002
fax (033) 8770 700
e-mail: gminazembrzyce@interia.pl
sekretarz@zembrzyce.pl
http: www.zembrzyce.pl
Autor:
Grupa Odnowy Wsi
Zatwierdzone Uchwałą Zebrania Wiejskiego - Wsi Tarnawa Dolna
w dniu 26 kwietnia 2009 r.
2. Plan Odnowy Miejscowości Tarnawa Dolna zawiera:
1. Wstęp
2. Celowość opracowania Planu
3. Uczestnicy Debaty strategicznej , reprezentujący miejscowość Tarnawa Dolna
4. Metodologia
5. Raport o stanie
5.1. Rys historyczny miejscowości Tarnawa Dolna
5.2. Charakterystyka sołectwa
5.2.1. Położenie
5.2.2. Charakterystyka środowiska przyrodniczego
5.2.3. Przysiółki wchodzące w skład miejscowości
Tabela 1 miejscowość w statystyce
5.2.4. Struktura użytkowania i własności gruntów w m. Tarnawa Dolna
Tabela 2 Struktura gruntów wg klas bonitacyjnych w m. Tarnawa Dolna
5.2.5. Struktura wieku
Tabela 3 Struktura ludności gminy Zembrzyce i m. Tarnawa Dolna wg wieku
Tabela 4 Urodzenia i zgony w latach 2004 – 2007
Tabela 5 Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w. Tarnawa Dolna
5.2.6. Gospodarka
Tabela 6 Struktura prowadzonej działalności gospodarczej
6.1.1. Rolnictwo
Tabela 7 Struktura gospodarstw rolnych
6.1.2. Bezrobocie
Tabela 8 Bezrobotni w gminie Zembrzyce
Tabela 9 Stopa bezrobocia w procentach
6.1.3. Oświata
6.1.4. Ochrona zdrowia
6.1.5. Kultura
6.1.6. Sport i wypoczynek
6.1.7. Infrastruktura techniczna i komunikacyjna
6.1.7.1. Transport i komunikacja
6.1.7.2. Infrastruktura drogowa
6.1.7.3. Telekomunikacja
6.1.7.4. Zaopatrzenie w ciepło
6.1.7.5. Zaopatrzenie w gaz
6.1.7.6. Zaopatrzenie w wodę
6.1.7.7. Kanalizacja
6.1.7.8. Gospodarka odpadami
6.1.7.9. Zasoby kulturowe i historyczne
7. Obszar i czas realizacji Planu Odnowy Miejscowości Tarnawa Dolna
8. Analiza SWOT
Mocne strony
Słabe strony
Szanse
Zagrożenia
9. Misja
3. 1. WSTĘP
Podstawą rozwoju miejscowości Tarnawa Dolna jest dokument pn. „Plan Odnowy
Miejscowości Tarnawa Dolna w Gminie Zembrzyce”, który określa misję, cele i kierunki
działania wraz z zadaniami inwestycyjnymi na lata 2008 - 2015. Dokument ten poddany
ocenie mieszkańców, a następnie uchwalony przez Zebranie Wiejskie zawiera również
wariant rozwoju.
Plan Odnowy Miejscowości jest dokumentem o charakterze planowania
strategicznego. Obowiązek opracowania planu wynika z wielu istniejących programów
służących wpieraniu obszarów wiejskich i społeczności wiejskiej takich jak Program
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 i Regionalne Programy Operacyjne oparte
na środkach Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej. Dotyczy to przede wszystkim
inwestycji mających poprawić komfort życia lokalnym społecznościom.
Zapisy „Planu Odnowy Miejscowości Tarnawa Dolna w Gminie Zembrzyce ”
są spójne z Narodową Strategią Spójności, Strategią Rozwoju Obszarów Wiejskich
i Rolnictwa na lata 2007-2013, ze Strategią Rozwoju Województwa Małopolskiego, Studium
Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Zembrzyce oraz
Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Zembrzyce na lata 2004 – 2013.
Cele i działania zaproponowane w omawianym opracowaniu nawiązują do
dokumentów strategicznych wyższego rzędu.
W dalszej części opracowania przedstawiono analizę SWOT, wybrano misję, cele
i kierunki działania oraz Wieloletni Plan Inwestycyjny dla miejscowości Tarnawa Dolna ,
oraz raport o stanie miejscowości Tarnawa Dolna .
Plan ten zawiera charakterystykę miejscowości, inwentaryzację jej zasobów,
planowane kierunki rozwoju, ocenę mocnych i słabych stron miejscowości oraz
harmonogram realizacji poszczególnych przedsięwzięć. Dzięki temu stanowić ma podstawę
podejmowania działań rozwojowych, nie koniecznie związanych tylko z założeniami w/w
Sektorowego Programu Operacyjnego.
Ponadto Plan ten jest próbą kompleksowego spojrzenia na rozwój Tarnawy Dolnej ,
nie tylko w zakresie zadań, jakie przewiduje działanie 2.3 SPO ROL, czy nawet cały ten
program. W planie tym zidentyfikowane zostały zasoby tej miejscowości, dokonano oceny
mocnych i słabych stron, jej szans rozwojowych i zagrożeń. Plan niniejszy stara się
odpowiedzieć na pytania: Jak jest? Jak być powinno? Jak to osiągnąć?
4. 2. CELOWOŚĆ OPRACOWANIA PLANU
Celem nadrzędnym, który przyświeca wizji dalszego rozwoju Tarnawy Dolnej jest
zrównoważony, wielofunkcyjny rozwój tej miejscowości. Zrównoważony rozwój oznacza
prowadzenie działań rozwojowych w sposób zapewniający trwałość struktur społecznych,
gospodarczych i kulturowych. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich takich jak
miejscowość Tarnawa Dolna wiąże się z koncepcją wielofunkcyjności, polegającą na
promowaniu rozwoju funkcji pozarolniczych obszarów wiejskich, kształtowaniem warunków
różnorodnej działalności ekonomicznej, utrzymaniem wartości krajobrazowych
i przyrodniczych, zachowaniem tradycji i dziedzictwa kulturowego, rozwojem funkcji
społecznych i kulturalnych oraz rozwojem infrastruktury społecznej i technicznej.
Zrównoważony rozwój zwiększyć ma atrakcyjność Tarnawy Dolnej, jako miejsca życia
i pracy, przyczynić się do redukcji bezrobocia oraz wpływać na kształtowanie produkcji
rolnej zgodnej z wymogami ochrony środowiska i zachowania krajobrazu.
Kierowanie się niniejszym Planem pozwoli na koncentrację środków na działaniach
priorytetowych, zmierzających do jasno określonego celu. Umożliwi postępowanie zgodnie z
określonym harmonogramem i przyjętą hierarchią zadań. Plan ten ma służyć koncentracji
środków i efektywności ich wykorzystania. Będzie też jasną deklaracją mieszkańców
Tarnawy Dolnej w stosunku do władz gminy Zembrzyce i instytucji udzielających wsparcia
ze środków Unii Europejskiej i funduszy krajowych, w której mieszkańcy swoimi głosami
zdecydują o kierunkach rozwoju swojej miejscowości i realizacji swoich życiowych potrzeb.
Plan rozwoju miejscowości Tarnawa Dolna powstał przy zaangażowaniu
mieszkańców tej miejscowości, a zwłaszcza Sołtysa i Rady Sołeckiej, Radnych Rady Gminy
Zembrzyce z miejscowości Tarnawa Dolna a także wsparciu Wójta oraz Sekretarza Gminy
Zembrzyce.
Podstawą opracowania Planu rozwoju miejscowości Tarnawa Dolna była „Strategia
rozwoju Gminy Zembrzyce”, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Gminy Zembrzyce, a także Program ochrony środowiska i Plan gospodarki
odpadami w Gminie Zembrzyce oraz Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Zembrzyce na lata
2006-2013.
Zgodnie z zalecaną metodologią odstąpiono od obszernych i wysoce abstrakcyjnych
zapisów dot. formułowania celów i priorytetów zmierzających do realizacji wizji rozwoju.
5. Zrezygnowano również z budowy rozbudowanych „drzew celów”, na rzecz „konkretnego
ujęcia zadaniowego”. Taka forma Planu uczynić ma ten dokument bardziej przystępnym
i łatwiejszym do monitorowania oraz oceny jego realizacji.
Przedsięwzięcia przewidziane w Planie do realizacji ujęte są w większości hasłowo
bez szczegółowych aspektów ich realizacji. Nie są tu skwantyfikowane wielkości materiałów,
nie są określone technologie lub metody, jakie będą zastosowane do realizacji, a planowane
nakłady podane są w wielkości szacunkowej bez rozbicia na poszczególne elementy
przedsięwzięcia. Dane te ustalane będą na etapie bezpośredniego przygotowywania
przedsięwzięcia do realizacji. Do ich określenia posłużą stosowne opracowania:
dokumentacja techniczno-kosztorysowa, studia wykonalności, audyty, lub szczegółowe opisy
projektów.
W tym celu Plan wzbogacany będzie o Karty Realizacji Przedsięwzięcia zawierające
w/w dane.
6. 3. UCZESTNICY DEBATY STRATEGICZNEJ
REPREZENTUJĄCY MIEJSCOWOŚĆ TARNAWA
DOLNA
1. Grażyna Fuja - Koordynator opracowania
2. Barbara Kiepura – Sołtys
3. Stanisław Zadora – członek Rady Sołeckiej
4. Katarzyna Knapik - członek Rady Sołeckiej
5. Maria Gruszeczka - członek Rady Sołeckiej
6. Bogdan Gołuszka - członek Rady Sołeckiej
7. 4. METODOLOGIA
„Plan Odnowy Miejscowości Zembrzyce” opracowano przyjmując za podstawę
wyniki debaty strategicznej organizowanej metodą aktywnego planowania strategicznego.
Przeprowadzono jedną debatę z udziałem liderów lokalnych, reprezentujących
mieszkańców miejscowości Tarnawa Dolna ; Przewodniczącego Rady Sołeckiej, członków
Rady Sołeckiej, Radnych z Tarnawy Dolnej , Wójta i Sekretarza Gminy.
Sesja strategiczna odbyła się w dniu 28 październik 2008 r. roku, a jej
zadaniem było zidentyfikowanie celów i kierunków działania w poszczególnych przyjętych
teoretycznie obszarach życia społeczno – gospodarczego oraz wyznaczenie wariantu rozwoju
miejscowości.
Na podstawie wypracowanej analizy SWOT, która przedstawia silne strony
(wewnętrzne) miejscowości, słabe strony (wewnętrzne), szanse (zewnętrzne) i zagrożenia
(zewnętrzne) odpowiedziano na pytanie:
Co należy zrobić, albo, jakie podjąć działania lub spowodować
efekty tych działań, żeby zlikwidować słabe strony miejscowości
i zniwelować zagrożenia?
Na podstawie tak postawionego pytania przygotowano kilkanaście celów opierając się
na wcześniej wybranych w wyniku dyskusji słabych stronach i zagrożeniach.
Podobnie pracowano przy budowaniu celów określonych na podstawie mocnych stron
i szans. Kolejnym krokiem procesu konsultacji społecznej była hierarchizacja celów
w poszczególnych obszarach życia społeczno - gospodarczego.
Przyjęto, że winny zostać wyróżnione trzy cele pierwszorzędne, bez których dana
miejscowość nie może się rozwijać oraz, o ile to możliwe, trzy cele drugorzędne, które
przyspieszają rozwój danego obszaru społeczno-gospodarczego.
W ten sposób wynikiem konsultacji po debacie strategicznej było wypracowanie
kilkunastu celów w trzech obszarach: Infrastruktura, Społeczność, Gospodarka oraz
określenie wybranego wariantu rozwoju.
Jednocześnie mieszkańcy zgłaszając inwestycje niezbędne do realizacji na terenie
swojej miejscowości dokonali ich hierarchizacji poprzez dyskusję i anonimowe głosowanie.
Wynik głosowania miał bezpośredni wpływ na hierarchizację celów i kierunków (inwestycji)
w poszczególnych obszarach rozwoju społeczno – gospodarczego.
8. Ponadto dla stworzenia lepszych podstaw do oceny sytuacji społeczno- gospodarczej
w miejscowości Zembrzyce przeprowadzono ankietę, której celem była ocena komfortu życia
mieszkańców w stosunku do innych podobnych miejscowości w gminie oraz ocena trendów
w życiu społeczno – gospodarczym na przestrzeni ostatnich lat. Wyniki tej ankiety
poprzedziły bezpośrednio analizę SWOT.
Jednocześnie mieszkańcy zgłaszając inwestycje niezbędne do realizacji na terenie
swojej miejscowości dokonali ich hierarchizacji pod kątem ich niezbędności dla podniesienia
poziomu życia mieszkańców Tarnawy Dolnej .
9. 5. RAPORT O STANIE
5.1.Rys historyczny miejscowości Tarnawa Dolna
Początki Tarnawy Dolnej sięgają I połowy XIV wieku. Najprawdopodobniej związane
są z akcją kolonizacyjną, prowadzoną w dolinie Skawy przez niejakiego Żegotę z Bieńkowic
i jego sukcesorów na terenach darowanych im przez księcia oświęcimskiego Jana I
Scholastyka.
Prawdopodobnie nazwa Tarnawa związana jest z ludem o pochodzeniu Dacko-
rzymskim, który w VIII w. zwano Wałasami. Wałasi prowadząc koczowniczy tryb życia na
przełomie XI i XII wieku przywędrowali w Beskidy. Osiadając na ich obszarze przynieśli ze
sobą nazewnictwo terenów, które uprzednio zamieszkiwali. Stąd Tarnawa do słowacka
Ternowa , w języku łacińskim znaczy nowa ziemia. Są i inne przypuszczenia o pochodzeniu
nazwy miejscowości m. in. Od familii Tarnowskich, właścicieli Suchej i Tarnawy, ale oni
zarządzali tymi dobrami dopiero od 1922 r.
Ludność tutejszą zaliczamy do górali zwanych Babiogórcami .
Mieszkańcy zajmowali się rolnictwem i wyrobami z drzewa. Od 1945 r. wydobywano
kamień dla budownictwa pod Grapą Bielową a od 1960 r. na Basiówce. Aktualnie
kamieniołomy są nieczynne.
Ostatnie lata to okres bardzo dynamicznego rozwoju Tarnawy Dolnej. Mieszkańcy
pracując zawodowo w kopalniach na Śląsku, czy za granicą – zarobione pieniądze
przeznaczają na rozbudowę domów i ich unowocześnienie. Powstają również prywatne
zakłady , dobrze prosperujące. Rozwojowi sprzyja również budowa Zbiornika Wodnego
Świnna Poręba po części znajdującego się na obszarze Tarnawy Dolnej . Tarnawa Dolna pod
względem powierzchni jest największą wsią Gminy Zembrzyce, a pod względem liczby
mieszkańców na drugim miejscu za Zembrzycami - .siedzibą Gminy.
10. 5.2.Charakterystyka sołectwa
5.2.1.Położenie
Miejscowość Tarnawa Dolna , pod względem geograficznym, położona jest
na północ od Suchej Beskidzkiej, na zboczach Góry Prorokowej i Tarnawskiej Góry, które
rozdziela potok Tarnawka – dopływ rzeki Skawy, a także na małym odcinku na rzeką Skawą,
w Beskidzie Makowskim. Graniczy : od wschodu z Zembrzycami, od południa z Suchą
Beskidzką, od zachodu z Śleszowicami , od północy z Mucharzem .
Natomiast pod względem administracyjnym miejscowość położona jest w zachodniej
części województwa małopolskiego w powiecie suskim, z przynależnością do Gminy
Zembrzyce. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa
bielskiego.
Rysunek 1 Położenie Tarnawy Dolnej
Źródła: www.mapa.szukacz.pl
11. 5.2.2.Charakterystyka środowiska przyrodniczego
Miejscowość Tarnawa Dolna położona jest na wysokości od 310 do 537 metrów nad
poziomem morza, średnia wynosi 423,5 m. Przeważają stoki o nachyleniu średnim około od
5o do 17o oraz wystawie południowej i północnej.
Rzeźba terenu: w dolinie rzeki Skawy ma charakter równinny, na pozostałym obszarze
górzysty. Wzniesienia o przeciętnej wysokości 423 m. charakteryzują się na ogół łagodnymi
stokami.
Warunki wodne: cały obszar leży w zasięgu rzeki Skawy. Odwadniany jest przez
rzekę Skawę , potok Tarnawka i liczne drobne potoki, dopływy Tarnawki i Skawy. Wody
gruntowe w dolinie rzeki Skawy występują na głębokości 0,5 m do 2 m , na pozostałym
obszarze od 5 do 20 m.
Agroklimat: średnia opadów – 916 mm, średnia temperatura 7.1oC. Początek okresu
wegetacji I dekada kwietnia, a koniec I dekada listopada. Okres wegetacyjny trwa średnio
213 dni, a okres bez przymrozków około 150 dni.
Spore znaczenie dla wsi Tarnawa Dolna mają piękne krajobrazy występujące na jego
terenie. Z tego względu Tarnawa Dolna leży na stokach góry Prorokowej i góry Tarnawskiej ,
które rozdziela potok Tarnawka. Natomiast dużym plusem tej wsi jest duża powierzchnia
lasów.
5. 2.3. Przysiołki wchodzące w skład miejscowości
Wieś Tarnawa Dolna należy do sołectwa o tej samej nazwie i składa się z przysióków;
Sadki, Paleczni, Kapłony , Kuldony, Zbyciaki, Grabecnik, Patrysiaki, Franiki, Mrozkówka,
Basiówka, Nosale, Stypułówka, Cudziki, Proroki, Matuszyki, Drabiki, Kulczakówka,
Walanci, , Dudówka, Salówka, Starczały, Bielówka, Pająki Górne i Dolne, Pustki, Pod
Bielową Grapą, Zadorówka, Dół Tarnawy, Borkówka, Nizień, Bogacze, Tarnawska Góra,
Żmijówka, Carchel, Wójciki , Koźle Tarnawskie. Dokument niniejszy dotyczy całego
obszaru.
Tabela 1 Miejscowość w statystyce/ stan na 31.12.2007 r./
WYSZCZEGÓLNIENIE WARTOŚCI
Powierzchnia w ha 1.247 ha
Stan ludności ogółem, w tym: 1.486
kobiety 1.117
mężczyźni 1.108
12. Urodzenia żywe ogółem 19
Zgony ogółem 12
Przyrost naturalny +7
Ludność w wieku przedprodukcyjnym 324
(0-17 lat)
Ludność w wieku produkcyjnym 917
Kobiety (18-59 lat) / Mężczyźni (18-64)
Ludność w wieku poprodukcyjnym 245
Kobiety (60 lat i więcej) / Mężczyźni (65 lat i więcej)
Źródła: Urząd Gminy Zembrzyce
5.2.4.Struktura użytkowania i własności gruntów w m. Tarnawa Dolna .
Powierzchnia miejscowości Tarnawa Dolna wynosi 1.247 ha. Na obszarze
miejscowości przeważają gleby o przeciętnej kulturze (nie występują grunty klasy I i II ,
natomiast grunty klasy III i IV stanową 42,9% ogólnej powierzchni gruntów ornych).
Tabela 2 Struktura gruntów według klas bonitacyjnych w m. Tarnawa Dolna
Lp. MIEJSCOWOŚĆ % udział w pow.
WYSZCZEGÓLNIENIE Wsi
(powierzchnia w ha)
Powierzchnia miejscowości ogółem, w tym: /2+6-10/ 1 1.247 100
Użytki rolne ogółem, w tym: /3+4+5/ 2 527 42.22
3 38.13
Grunty orne, w tym: / 3a – 3g/ 476
100
Grunty klasy III a 3a 4 0.8
Grunty klasy III b 3b 10 2.1
Grunty klasy IV a 3c 74 15.5
Grunty klasy IV b 3d 259 54.5
Grunty klasy V 3e 124 26.1
Grunty klasy VI 3f 4 0.8
Grunty klasy VI z 3g 1 0.2
Sady 4 23 1.84
Łąki i Pastwiska 5 28 2.25
Lasy i grunty leśne 6 545 43.66
Grunty zadrzewione i zakrzewione 7 63 5.08
Tereny mieszkaniowe, przemysłowe i inne zabudowane 8 45 3.63
Pozostałe tereny (Grunty pod wodami płynącymi, Grunty pod 9 5.31`
rowami, Tereny komunikacyjne – drogi, Tereny
66
komunikacyjne - tereny kolejowe i inne, Tereny
niezabudowane)
13. Lp. MIEJSCOWOŚĆ % udział w pow.
WYSZCZEGÓLNIENIE Wsi
(powierzchnia w ha)
Nieużytki 10 1 0.10
Źródła: Urząd Gminy Zembrzyce.
5.2.5.Struktura wieku
Gminę Zembrzyce zamieszkuje 5.464 mieszkańców, natomiast samą miejscowość
Tarnawa Dolna zamieszkuje 1.486 mieszkańców (stan na 31.12.2007 r.).
Przekrój statystyczny struktury ludności na terenie gminy Zembrzyce oraz
w miejscowości Tarnawa Dolna przedstawiają poniższe tabele.
Tabela 3 Struktura ludności gminy Zembrzyce i miejscowości Tarnawa Dolna wg wieku - stan na
koniec 31.12.2007 r.
Przedziały wieku w latach Gmina Zembrzyce Miejscowość Tarnawa Dolna
do 18 1.297 324
20 – 60 3.575 917
powyżej 60 952 245
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce 5.824 1.486
Tabela 4. Urodzenia z zgony w latach 2004 – 2007
Rok Urodzenia Zgony Przyrost
2004 18 16 +2
2005 14 14 -
2006 10 8 +2
2007 19 12 +7
Źródło: urząd Gminy Zembrzyce
Tabela 5 Struktura ekonomiczna ludności w gminie Zembrzyce i w miejscowości Tarnawa Dolna - stan
na koniec 31.12.2007 r.
Gmina Zembrzyce Miejscowość Tarnawa Dolna
Grupy funkcjonalne ogółem % ogółu ogółem % ogółu
populacji populacji
wiek przedprodukcyjny 1.297 23,74 324 21,80
wiek produkcyjny 3.575 65,43 917 61,70
wiek poprodukcyjny 952 17,42 245 16.50
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Struktura ekonomiczna ludności w Tarnawie Dolnej jest zbliżona do struktury
ekonomicznej ludności zamieszkującej teren Gminy. W miejscowości występuje nieco
mniejszy procentowy udział osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. Wyższy
14. natomiast jest udział ludności w wieku poprodukcyjnym. Spowodowane jest to wyjazdem z
Zembrzyc młodych ludzi, którzy znaleźli pracę w większych aglomeracjach i szansę na
karierę zawodową, lub zaczęli studia.
Liczba ludności miejscowości w latach 2001 – 2007 wykazuje wyraźne zmiany raz z
tendencją spadkowa raz rosnącą.
5.2.6.Gospodarka
Strukturę prowadzonej działalności gospodarczej na terenie Gminy Zembrzyce
i miejscowości Tarnawa Dolna przedstawia tabela nr 5.
Tabela 6 Struktura prowadzonej działalności gospodarczej
Ilość w
Ilość w
WYSZCZEGÓLNIENIE Tarnawie
Gminie
Dolnej
Placówki handlowe i gastronomiczne 106 10
Produkcja wyrobów przemysłowych 102 30
Produkcja wyrobów spożywczych 3
Budownictwo 50 22
Usługi transportowe 31 16
Zakłady produkcyjno - usługowe 72 20
OGÓŁEM: 364 98
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Na terenie miejscowości Tarnawa Dolna brak jest większych zakładów
przemysłowych. Obok rozdrobnionego rolnictwa, funkcjonują liczne zakłady rzemieślnicze
i firmy usługowe, wśród których dominuje stolarstwo a także usługi
6.1.1. Rolnictwo
W Tarnawie Dolnej , które traci swój pierwotny rolniczy charakter, istnieje niewiele
indywidualnych gospodarstwach rolnych, prowadzących produkcję rolną.
Większość gruntów rolnych występujących na terenie wsi Tarnawa Dolna stanowią gleby
o przeciętnej kulturze, na których uprawia się niewiele zbóż, ziemniaki oraz rośliny
pastewne. Żadna hodowla zwierząt na większą skalę nie jest prowadzona, jedynie na
samozaopatrzenie. Spotkać można w gospodarstwach pojedyncze sztuki bydła, rzadziej trzodę
15. , zaniechano utrzymywania owiec. Niektóre gospodarstwa utrzymują kozy a około
50 % drób , zwłaszcza kurzy.
Tabela 7 Struktura gospodarstw rolnych
WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 2007
Liczba gospodarstw 266
Powierzchnia gospodarstw (w ha) ogółem,
w tym: 784
1-2ha 91
2-5ha 144
5-7ha 23
7-10ha 8
10-15ha --
15 i więcej ha --
Średnia wielkość gospodarstwa 2,45 ha
Źródło: Urząd Gminy Zembrzyce
Według danych Urzędu Gminy liczba gospodarstw rolnych w Tarnawie Dolnej
wynosi 266 (wg odprowadzanego podatku rolnego). Z wywiadu przeprowadzonego na terenie
miejscowości wynika, że faktycznie gospodarstwa użytkuje około 30 % rolników. Nie ma
zainteresowania powiększaniem gospodarstw lub podejmowaniem produkcji bądź
specjalizacji gospodarstw. Większość ogólnej ilości gospodarstw rolnych stanowią mało
powierzchniowe gospodarstwa, których właściciele utrzymują się przede wszystkim z pracy
w sektorze poza rolniczym, z rent i emerytur, a uprawiają jedynie warzywa, owoce ,
ziemniaki dla własnych potrzeb. Radykalnie zmniejszyła się liczba zwierząt gospodarskich.
6.1.2.Bezrobocie
W Powiatowym Urzędzie Pracy w Suchej Beskidzkiej z terenu gminy Zembrzyce
zarejestrowanych na dzień 31.12.2007 r. było: 185 osób, w tym: 112 kobiet.
W stosunku do 2006 r., liczba zarejestrowanych bezrobotnych zmniejszyła się o ponad
3%, a udział kobiet zmniejszył się o 12%.
Tabela 4 Bezrobotni w gminie Zembrzyce wg stanu na 31.12.2006 r. i 31.12.2007 r.
BEZROBOCIE W GMINIE ZEMBRZYCE
stan na 31.12 2006 stan na 31.12 2007
16. Udział Udział
w tym bezrobotnych Bezrobotni w tym bezrobotnych
Bezrobotni ogółem
kobiety w powiecie ogółem kobiety w powiecie
Suskim Suskim
191 127 7,2 185 112 7,6
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej.
Stopa bezrobocia na terenie Gminy Zembrzyce z roku na rok stopniowo się
zmniejsza a jej wielkość jest prawie o 1/3 mniejsza niż w Polsce i osiąga wskaźnik zbliżony
do woj. małopolskiego.
Tabela 5 Stopa bezrobocia w %
Stan na: 31.12.2006 r. 31.12.2007 r.
Gmina Zembrzyce 9,4 9,0
powiat suski 8,7 7,9
woj. małopolskie 11,4 8,8
POLSKA 14,8 11,4
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej.
Powiatowy Urząd Pracy w Suchej Beskidzkiej nie prowadzi statystyk bezrobocia dla
poszczególnych miejscowości na terenie Gminy Zembrzyce. Z wywiadu przeprowadzonego
na terenie Zembrzyc wynika, że od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej
bezrobocie sukcesywnie maleje.
6.1.3. Oświata
Na terenie miejscowości Tarnawa Dolna funkcjonuje Zespół Szkół: Szkoła
Podstawowa i Gimnazjum w Tarnawie Dolnej , liczący 13 oddziałów, w których uczy się
220 uczniów. W zespole są : oddział zerowy oraz 12 oddziałów szkolnych.
Zespół Szkół zatrudnia 25 .pracowników pedagogicznych i 7 pracowników obsługi
i administracji.
W szkole uczniowie korzystają z następujących zajęć pozalekcyjnych: koła
muzycznego, teatralnego, historycznego oraz zajęć sportowych.
Stan techniczny obiektów jest dobry.
0.0.1. Ochrona zdrowia
Mieszkańcy Tarnawy Dolnej w zakresie opieki medycznej są obsługiwani przez dwie
przychodnie Zdrowia; Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w Zembrzycach - Przychodnia
17. Zdrowia w Zembrzycach, oraz Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w Śleszowicach –
Przychodnia Zdrowia w Śleszowicach . Podział wsi jest po połowie – część zachodnia do
Śleszowic, część wschodnia do Zembrzyc. Mieszkańcy mogą korzystać z usług świadczonych
przez lekarzy rodzinnych, ginekologa, stomatolog, pediatrę i apteki w Zembrzycach
i Śleszowicach. . Dzięki temu mieszkańcy mogą korzystać z szerokiego zakresu usług
medycznych. Przychodnie świadczą usługi medyczne i diagnostyczne, zatrudniają 3 lekarzy
rodzinnych posiadających aktywną listę pacjentów , 7 pielęgniarek w tym 3 pielęgniarki
środowiskowe i 2 pielęgniarki higieny szkolnej.
W przypadku konieczności hospitalizacji, jak również specjalistycznych usług
medycznych, mieszkańcy Tarnawy Dolnej korzystają z usług Szpitala Powiatowego
w Suchej Beskidzkiej. Także pierwsza pomoc medyczna w ramach Zintegrowanego Systemu
Ratownictwa zlokalizowana jest w Suchej Beskidzkiej.
W przypadku zaopatrzenia w środki farmaceutyczne mieszkańcy korzystają z punktu
aptecznego w Zembrzycach i Śleszowicach. .
Na terenie miejscowości Zembrzyce prowadzone są Warsztaty Terapii Zajęciowej dla
osób niepełnosprawnych prowadzone przez Caritas Archidiecezji Krakowskiej.
0.0.2. Kultura
Na terenie miejscowości Tarnawa Dolna przy Zespole Szkół jest punkt biblioteczny.
Gminne Centrum Kultury i Czytelnictwa w Zembrzycach, który ma w swym zakresie
działania całą gminę posiada: biblioteką i świetlicą z dostępem do internetu, jest
organizatorem imprez kulturalno – oświatowych i rekreacyjno – sportowych na czele z
„Dniami Ziemi Tarnawskiej”, turniejami piłki siatkowej i tenisa stołowego.
Ponadto na terenie miejscowości działa Koło Gospodyń Wiejskich , które bierze
aktywny udział w licznych imprezach kulturalnych na terenie Tarnawy Dolnej, Gminy
Zembrzyce i nie tylko.
Ponadto z okazji świąt i różnych uroczystości organizowane są przez Zespół Szkół
w Tarnawie Dolnej okolicznościowe akademie, występy młodzieżowe.
Sport i wypoczynek
Na terenie miejscowości Tarnawa się następujące obiekty sportowo – rekreacyjne:
• boisko sportowe, na którym swoje mecze rozgrywa „TARNAWIANKA”
w Tarnawie Dolnej,
18. • sala gimnastyczna przy Zespole Szkół w Tarnawie Dolnej w godzinach
popołudniowych dostępna dla mieszkańców,
• Boiska przy Zespole Szkół w Tarnawie Dolnej do siatkówki i koszykówki oraz
innych gier zespołowych.
0.0.3. Infrastruktura techniczna i komunikacyjna
0.0.3.1. Transport i komunikacja
Przez miejscowość Tarnawa Dolna biegnie droga krajowa nr 28 Wadowice –
Skomielna, stanowiąca część trasy łączącej woj. śląskie z Zakopanem.
Komunikacja zbiorowa dla miejscowości Tarnawa Dolna jest dobrze rozwinięta
w okresie od poniedziałku do piątku, gorzej z kursowaniem autobusów i busów w soboty
i niedziele. Kursują autobusy PKS na trasie Sucha Beskidzka – Tarnawa Górna , Sucha
Beskidzka – Wadowice . Kursuję także liczne prywatne busy na w/w trasach.
Na terenie miejscowości Zembrzyce znajduję się również przystanek kolejowy –
aktualnie rzadko zatrzymują się na nim pociągi .
1.1.6.2.Infrastruktura drogowa
Przez Tarnawę Dolną wzdłuż potoku Tarnawka przebiega droga powiatowa Tarnawa
– Kuków. Ponadto na terenie miejscowości jest wiele dróg gminnych o różnym stanie
technicznym:
Są to następujące drogi:
Tarnawska Góra 700 m. Kaszyccy 500 m.
Sale – Kamieniołom 1.720 m. Do Stypuły 220 m.
Biele – Pająki 995 m. Wójciki 580 m.
Do cmentarza 270 m. Basiówka 253 m.
Starczały I 460 m. Mrozkówka 293 m.
Starczały II 165 m. Żmije-Kapłony 550 m.
Drabiki 300m. Paleczni 250 m.
Nosale 300 m. Sadki 200 m.
Franiki 420 m. Koźle Tarnawskie 355 m.
Sitarzówka I 190 m. Sitarzówka II 210 m.
Do Jurkowskiej 320 m. Nizień 800 m.
Do Gęsikowskiego 260 m. Do Bogacza 292 m.
Do boiska sportowego 185 m
19. Ich sieć jest raczej wystarczająca do sprawnej komunikacji po terenie Tarnawy Dolnej
oraz sąsiednich miejscowościach , ale jak już pisałam poprawy wymaga ich stan
0.0.3.2. Telekomunikacja
Jedynym operatorem telefonii stacjonarnej działającym na terenie Tarnawy Dolnej
jest Telekomunikacja Polska S.A. Na terenie miejscowości dostępna jest usługa Neostrada,
w związku z tym kilkudziesięciu mieszkańców korzysta z dostępu do szerokopasmowego
internetu. Ponadto teren miejscowości pokryty jest zasięgiem trzech operatorów sieci telefonii
komórkowej, poziom sygnału jest dobry.
0.0.3.3. Zaopatrzenie w ciepło
W miejscowości Tarnawa Dolna nie ma sieci ciepłowniczej. Najpowszechniejszym
na terenie miejscowości sposobem zaopatrywania w ciepło są przydomowe kotłownie
indywidualne opalane drewnem i węglem.
0.0.3.4. Zaopatrzenie w gaz
Miejscowość Tarnawa Dolna nie jest zgazyfikowana. Mieszkańcy korzystają jedynie z gazu
dowożonego w butlach .
0.0.3.5. Zaopatrzenie w wodę
Część miejscowości zaopatrywana jest w wodę z ujęcia i stacji uzdatniania wody „Z
kroci w Tarnawie Dolnej ”./ około 116 domów/. Aktualnie po wybudowaniu sieci na
osiedlach: Sadki, Paleczni, Kapłony, Zbyciaki , Grabecnik i Franikówka trwają podłącza do
wodociągu gminnego.
Stan sieci wodociągowej / ujęcie w kroci/ istniejącego wodociągu jest dobry.
Długość sieci wodociągowej (bez przyłączy): 11,500 km
Liczba stacji uzdatniania wody: 1 szt.
Liczba przyłączy prowadzących do budynków: 116 szt.
Tarnawa Dolna ma opracowaną dokumentację i pozwolenie na budowę dla dalszych
osiedli. Nie posiadamy dokumentacji dla osiedli Nizień, Bogacze, Tarnawska Góra, Żmije,
Carchel, Wójciki, Koźle Tarnawskie. W 2008 r. wybudowano 2.1 km sieci wodociągowej.
20. 0.0.3.6. Kanalizacja
Na terenie miejscowości Tarnawa Dolna znajdują się kolektory główne kanalizacji
sanitarnej grawitacyjnej. Niektórzy mieszkańcy mogą podłączać się do sieci.
Stan sieci kanalizacji jest dobry.
Długość sieci kanalizacyjnej (bez przyłączy): 2.9 km
Liczba przyłączy prowadzących do budynków: 15
Ścieki odprowadzane będą do oczyszczalni ścieków w Zembrzycach, która jest
przygotowana do odbioru ścieków z pozostałych sołectw z terenu Gminy Zembrzyce.
Mieszkańcy nie posiadający podłączenia do sieci kanalizacyjnej - posiadają własne
przydomowe zbiorniki bezodpływowe. Ich opróżnianie odbywa się za pomocą pojazdów
asenizacyjnych, następnie ścieki są przekazywane do gminnej oczyszczalni ścieków
w Zembrzycach. Usługę wywozu nieczystości płynnych świadczy Gminny Zakład
Wodociągów i Kanalizacji w Zembrzycach.
0.0.4. Gospodarka odpadami
Na terenie miejscowości Tarnawa Dolna jak i całej gminy brak jest składowiska
odpadów. Odpady komunalne odbierane są przez prywatną firmę sprzed budynków
mieszkańców co drugi poniedziałek miesiąca i odwożone do Rejonowej Sortowni
i Składowiska Odpadów w Suchej Beskidzkiej. Oprócz zbiórki odpadów przez mieszkańców
na terenie miejscowości Zembrzyce znajdują się pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów.
Odbiór i transport zebranych odpadów prowadzony jest przez w/w sortownię.
0.0.5. Zasoby kulturowe i historyczne
Zabudowa Tarnawy Dolnej ma charakter rozproszony. Tereny zabudowy ciągną się
głównie wzdłuż dróg ; powiatowej i gminnych. W części centralnej Tarnawy Dolnej
znajduje się wybudowany w drugiej połowie XIX wieku kościół w stylu neoromańskim.
Zabytkowym jest ołtarz główny z dwoma obrazami ; stały przedstawia wizerunek
Najświętszej Marii Panny i wysuwany z postacią świętego Jana z Kęt , mensa kamienna w
nastawie figury Najświętszego Serca Jezusa i Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny,
prezbiterium ozdobione malowidłami stropowymi, dwa barokowe ołtarze, jeden ku czci
Matki Bożej z płaskorzeźbą Św. Rodziny i wysuwanym obrazem Matki Bożej Różańcowej ,
drugi z pasją Jezusa Chrystusa i wysuwanym wizerunkiem Jezusa Chrystusa. Interesujące są
21. również : chrzcielnica parafialna o podstawie kamiennej , w nastawie z drewna w stylu
barokowym, przedstawiająca scenę chrztu w Jordanie, ołtarz Św. Antoniego rzeźbiony w
drewnie z figurkami Św. Stanisława Kostki i Św. Alojzego. Ponadto w Tarnawie Dolnej
znajduje się kilka kaplic i figur przydrożnych z XIX i początków XX wieku .
22. 1. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ODNOWY
MIEJSCOWOŚCI TARNAWA DOLNA.
W celach znajdujących się w niniejszym dokumencie zawarte są kierunki działania,
które stanowią naturalny obszar realizacji Planu Odnowy Miejscowości Tarnawa Dolna
Plan ten określa szczególne obszary, które stanowią wyodrębnione elementy
przestrzeni miejscowości:
obszary aktywizacji społecznej i gospodarczej,
obszary infrastruktury drogowej i okołodrogowej,
obszary zasobów historycznych i kulturowych,
obszary infrastruktury turystycznej,
obszary infrastruktury kulturalnej i oświatowo - sportowej,
obszary infrastruktury rekreacyjno-wypoczynkowej,
obszary opieki zdrowotnej i społecznej,
obszary infrastruktury wodociągowej i kanalizacji sanitarnej,
obszary bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Powyższe obszary zapisane w celach pierwszorzędnych i drugorzędnych traktuje się
jako obszary rozwoju społeczno-gospodarczego miejscowości Tarnawa Dolna na lata
2008-2015.
Wymienione obszary zidentyfikowane na podstawie celów i kierunków działania
stanowią o podziale przestrzeni społeczno – gospodarczej miejscowości, w których będą
realizowane poszczególne przedsięwzięcia zamieszczone w Planie Odnowy Miejscowości
Tarnawa Dolna. Dotyczy to inwestycji finansowanych w oparciu o montaż finansowy
środków z budżetu gminy i funduszy strukturalnych, jak i realizowanych tylko w oparciu
o środki własne.
23. 2. ANALIZA SWOT
Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony),
Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagrożenia
w otoczeniu).
Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych i silnych stron miejscowości oraz
badania szans i zagrożeń, jakie stoją przed miejscowością. SWOT zawiera określenie czterech
grup czynników:
„mocnych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony miejscowości
i które należycie wykorzystane sprzyjać będą jej rozwojowi (utrzymać je jako mocne,
i na których należy oprzeć jej przyszły rozwój);
„słabych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słabe strony miejscowości
i które nie wyeliminowane utrudniać będą jej rozwój (ich oddziaływanie należy
minimalizować);
„szans” - uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania
społeczności wiejskiej, ale które mogą być traktowane jako szanse, i przy odpowiednio
podjętych przez nią działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi
miejscowości;
„zagrożeń” - uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od
zachowania społeczności wiejskiej, ale które mogą stanowić zagrożenie dla jej rozwoju
(należy unikać ich negatywnego oddziaływania na rozwój miejscowości).
Przedstawiona poniżej analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń jest
syntezą poszczególnych obszarów życia społeczno-gospodarczego miejscowości.
Poniższy zbiór informacji o mocnych i słabych stronach miejscowości i stojących
przed nią szansach i zagrożeniach jest uzgodnioną wypadkową wiedzy o stanie i potrzebach
miejscowości ułożonych przekrojowo (w ramach poszczególnych obszarów życia społeczno -
gospodarczego).
Ponadto dla stworzenia lepszych podstaw do oceny sytuacji społeczno- gospodarczej
w miejscowości Zembrzyce przeprowadzono ankietę, której celem była ocena komfortu życia
mieszkańców w stosunku do innych podobnych miejscowości w gminie oraz ocena trendów
w życiu społeczno – gospodarczym na przestrzeni ostatnich lat.
24. M O C N E S T R O N Y
• Czyste powietrze
• Piękne krajobrazy
• Budowany zbiornik wodny „Świnna Poręba”
• Droga Krajowa o strategicznym znaczeniu
• Walory turystyczne
• Zespół Szkół – Szkoła Podstawowa i Gimnazjum
• Rozwój drobnych zakładów rzemieślniczych i usługowych
• Architektura kościoła pod wezwaniem Św. Jana Kantego i jego otoczenie
• Rozwój budownictwa mieszkaniowego
• Bliskość do infrastruktury służby zdrowia – przychodni lekarskich i aptek
• Tereny inwestycyjne pod budownictwo
• Pełny dostęp do infrastruktury technicznej (drogi, sieć wod-kan, sieć
telekomunikacyjna)
• Młode społeczeństwo
• Brak uciążliwego przemysłu,
• Bezpieczna okolica
• Występowanie tylko rolnictwa indywidualnego
25. S Ł A B E S T R O N Y
• Brak infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej
• Brak możliwości atrakcyjnego spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież
• Zanieczyszczenie terenów leśnych
• Apatia społeczna
• Brak dobrego ośrodka wypoczynkowego
• Duże natężenie uciążliwości spowodowanych ruchem pojazdów ciężarowych
• Brak bazy noclegowo – gastronomicznej
• Brak parków i placów zabawa dla dzieci i młodzieży
• Niefunkcjonalne i niebezpieczne rozwiązanie przystanków autobusowych
• Brak miejsc parkingowych
• Brak współpracy między mieszkańcami,
• Słaba jakość dróg
• Bezrobocie i niski poziom materialny części mieszkańców
• Niski poziom wykształcenia mieszkańców
• Słabo rozwinięta działalność pozarolnicza
• Mała liczba połączeń autobusowych w soboty i niedziele
• Mała promocja wsi
26. S Z A N S E
• Rozwój turystyki i agroturystyki
• Napływ zewnętrznych inwestorów
• Ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków
• Modernizacja nawierzchni dróg
• Rozwój bazy turystycznej
• Stworzenie sieci ścieżek rowerowych
• Współpraca międzynarodowa (wymiana młodzieży)
• Zajęcia dla dzieci i młodzieży
• Powstanie nowych miejsc noclegowych
• Rozwinięcie gastronomi
• Modernizacja Centrum wsi
• Powstanie Zbiornika Wodnego Świnna Poręba
• Stworzenie miejsc do wypoczynku takich jak place zabaw
• Rozwój bazy sportowej
• Dopłaty bezpośrednie dla rolnictwa
• Fundusze unijne
• Wzrost znaczenia ekologii
• Rozwój gospodarczy kraju
• Powrót ludzi z miasta na wieś
• Powrót osób pracujących za granicą
27. Z A G R O Ż E N I A
• Wzrost przestępczości
• Dzikie wysypiska w lasach
• Zanieczyszczenie środowiska
• Zagrożenie wypadkami komunikacyjnymi
• Wzmożony ruch pojazdów
• Hałas związany z dużym natężeniem ruchu
• Brak integracji stałych mieszkańców z ludnością napływową
• Dewastacja terenów rekreacyjnych
• Konkurencyjność sąsiednich miejscowości
• Ujemna migracja mieszkańców
• Rozwarstwianie się społeczeństwa na biednych i bogatych
• Zmienność prawa
• „Ucieczka „ młodych ludzi ,
• Niestabilne finanse państwa
• Konkurencja rolnictwa z Zachodu Europy
• Ukryte bezrobocie w rolnictwie
28.
29. 3. MISJA
Misja jest wyrażeniem, które określa główny cel miejscowości, jej „sens życia”.
Jest wyrazem dążeń i oczekiwań w stosunku do miejscowości, dla której została
sformułowana.
Wypracowana misja rozwoju miejscowości poprzez wizję, pokazuje pozytywny obraz
miejscowości Zembrzyce na kolejne 15 lat.
Przeprowadzone analizy i wyartykułowane potrzeby mieszkańców, pozwalają na
określenie głównych celów planu. Cele te będą wyznacznikiem kierunku wszystkich działań
objętych planem.
Misja dla miejscowości Zembrzyce jest opisem wizji miejscowości oraz jej głównego
pola działań w przyszłości. Koncentruje się ona na istocie rzeczy, dostosowuje kierunki
działań do długoterminowych celów, równocześnie pełni funkcje motywacyjne i promocyjne.
Misja wyraźnie określa charakter miejscowości i wskazuje jej atuty. Z misji
bezpośrednio wynikają obszary, które powinny być rozwijane. Obszary rozwojowe
Zembrzyc, które wypracowano wspólnie na debacie strategicznej wzajemnie się uzupełniają.
Wiele zadań realizacyjnych wskazanych w obszarze "gospodarka" powiązanych będzie
zarówno z obszarem "infrastruktura", jak dotyczyć będzie samych mieszkańców. Rozwój
małej i średniej przedsiębiorczości będzie zarówno kreował nowe miejsca pracy, jak również
będzie wpływał na inwestycje w dziedzinie infrastruktury czy ochrony środowiska
naturalnego. Zadania realizowane w obszarach związanych z kulturą, oświatą i sportem
wpłyną na podnoszenie poziomu wykształcenia mieszkańców oraz integracji kulturalnej
z gminą i regionem.
W dalszej części planu przedstawiono obszary, cele i kierunki działania dla każdego
z obszarów życia społeczno – gospodarczego (gospodarka, infrastruktura, społeczność).
30. Miejscowość
TARNAWA DOLNA
W obszarze gospodarczym w miejscowości Tarnawa Dolna w najbliższych latach
będą się dokonywać procesy zbliżające mieszkańców wsi do standardów życia w podobnych
miejscowościach w rozwiniętych gospodarczo regionach Unii Europejskiej.
- rolnictwo - restrukturyzacja rolnictwa w skali makro i procesy doprowadzające do
specjalizacji istniejących gospodarstw oraz możliwa absorpcja dotacji Unii Europejskiej
zapewni wzrost nowoczesności, opłacalności i konkurencyjności produkcji rolniczej
miejscowych gospodarstw dążących do specjalizacji i ich ściślejsze powiązanie
z przetwórstwem rolno-spożywczym. Pozostałe gospodarstwa rozwijać będą usługi
pozarolnicze skierowane do społeczności zamieszkującej teren Tarnawy Dolnej
i przyjezdnych turystów.
- usługi - rozwój usług bytowych dla ludności opierać się będzie na dobrze rozwiniętych
mikroprzedsiębiorstwach (samozatrudnieniu). Usługi związane z obsługą nowoczesnej
gospodarki rynkowej (usługi finansowe, rachunkowe, bankowe, ubezpieczeniowe itp.)
służące rozwojowi małej i średniej przedsiębiorczości na terenie Tarnawy Dolnej
zlokalizowane będą, jak do tej pory, w pobliskiej Suchej Beskidzkiej.
- działalność produkcyjna pozarolnicza – rozwój małych i średnich firm rzemieślniczych
i usługowych pełne uzbrojenie oraz korzystne położenie w pobliżu drogi krajowej nr 28
i wojewódzkiej nr 956,a także położenie geograficzne bliska odległość od głównych miast
południowej polski; są przyszłością działalności w gospodarce Tarnawy Dolnej .
- turystyka - funkcja o rosnącym znaczeniu w gospodarce miejscowości – turystyka pobytowa
w oparciu o rozwijającą się bazę turystyczną nad nowo powstającym zbiornikiem
wodnym Świnna Poręba w Beskidzie Makowskim, gospodarstwa agroturystyczne oraz
turystyka kwalifikowana (szlaki piesze, rowerowe).
31. PRIORYTETY ROZWOJU SPOŁECZNO-
GOSPODARCZEGO
Hierarchizacji celów dokonano w trzech obszarach rozwoju społeczno -
gospodarczego.
Dla każdego z tych obszarów wyznaczono trzy cele pierwszorzędne, bez których
miejscowość Tarnawa Dolna nie ma możliwości dalszego rozwoju.
Dodatkowo, jeżeli było to możliwe wskazano na trzy cele drugorzędne, które powinny
znacznie przyspieszać rozwój w danym obszarze.
Na podstawie tak zhierarchizowanych celów o których mowa w rozdziale
10. określono priorytety w poszczególnych obszarach rozwoju społeczno-gospodarczego
i zapisano je poniżej.
GOSPODARKA
Przyszłość wsi Tarnawa Dolna związana jest głównie z pracą poza rolnictwem.
Obszary rolnicze zajmują ponad 80% ogólnej powierzchni Tarnawy Dolnej . W chwili
obecnej przeważają gospodarstwa małe i średnie. Jednak w przyszłości sytuacja ta
prawdopodobnie ulegnie zmianie. Małe gospodarstwa, mniej efektywne będą musiały powoli
znikać z mapy Tarnawy Dolnej, natomiast powinny rozwijać się gospodarstwa duże
stosujące nowoczesne technologie. Spowoduje to zmniejszenie liczby wszystkich
gospodarstw rolnych na terenie tej miejscowości, ale w zamian zwiększy się ich średnia
powierzchnia. Większe gospodarstwa będą bardziej ekonomiczne i szybciej będą się rozwijać.
Skutkiem ubocznym zmniejszenia liczby gospodarstw będzie powolny odpływ wielu osób z
działalności rolniczej. Problemem wówczas stanie się dla nich znalezienie nowych źródeł
dochodu. Część z tych osób z pewnością skorzysta z rent strukturalnych, część przejdzie na
emerytury, część poszuka sobie innego zajęcia. Jednak niektóre osoby mogą nie poradzić
sobie w nowej sytuacji. Osoby takie będą wymagały wsparcia od instytucji publicznych.
INFRASTRUKTURA
Priorytetem w tym obszarze jest podjęcie działań w kierunku rozbudowy infrastruktury
rekreacyjno-wypoczynkowej nad nowo powstającym zbiornikiem Świnna Poręba oraz
32. kulturalnej i oświatowo - sportowej na terenie Tarnawy Dolnej . Modernizacja centrum
miejscowości oraz budowa zaplecza turystycznego parkingi i place zabaw.
Wieś ta ma pewne walory turystyczne w postaci pięknych krajobrazów, czystego
powietrza czy też bliskości rzek i potoków, a w przyszłości budowanego zbiornika wodnego
na rzece Skawie. Może to przyciągnąć pewną grupę turystów chcących wypocząć na łonie
natury i w ten sposób zwiększyć dochody mieszkańców.
Planowany jest też rozwój niewielkiego centrum wsi w Tarnawie Dolnej. Przede
wszystkim chodzi o poprawę jego estetyki oraz stanu bezpieczeństwa. W chwili obecnej
centrum to jest mało estetyczne i nieuporządkowane. W przyszłości mieszkańcy chcą, aby
było wizytówką ich wsi, było estetyczne i zadbane.
Odbudowa polegać będzie na budowie brakujących chodników, zatok autobusowych,
renowacji istniejących kapliczek przydrożnych wraz z zagospodarowaniem terenu i
utworzeniem pasów zieleni. Przedmiotem projektu będzie również poprawa bezpieczeństwa
ruchu pieszych w postaci montażu barierek zabezpieczających, ograniczników prędkości, a
także oznakowania przejść dla pieszych. Efektem będzie zwiększenie atrakcyjności
miejscowości, wzrost walorów turystycznych, zwiększenie bezpieczeństwa ruchu drogowego
i pieszych, ochrona dziedzictwa kulturowego, poprawa wizerunku miejscowości a także
wzrost standardu życia mieszkańców.
SPOŁECZNOŚĆ
Obszar społeczny za priorytetowe cele przyjął podjęcie działań na rzecz utrzymania
bezpieczeństwa oraz porządku publicznego na terenie Tarnawy Dolnej oraz tworzenie
warunków do dalszego integrowania mieszkańców miejscowości. Działania te winny być
wsparte przeciwdziałaniem występującym na terenie Tarnawy Dolnej patologiom
społecznym.
Szansą też jest rozwój małej przedsiębiorczości na terenie tej miejscowości. Powstanie
małych zakładów usługowych i wytwórczych z pewnością zmniejszy bezrobocie a zwiększy
zasobność finansową mieszkańców.
Wraz z rozwojem centrum przewiduje się też poprawę stanu nawierzchni dróg w
Tarnawie Dolnej. Przyczyni się to w znacznym stopniu do rozwoju komunikacji kołowej w
tej miejscowości. Tarnawa Dolna może w ten sposób zyskać na znaczeniu w gminie
33. 4. CELE I KIERUNKI DZIAŁANIA (INWESTYCJE)
Cele wraz z kierunkami działania zostały podzielone na obszary strategiczne. Obszary
strategiczne są najistotniejszymi polami działania, a jednocześnie wytyczają kierunki prac na
najbliższe lata. Działalność miejscowości Tarnawa Dolna koncentrować będzie się na trzech
obszarach:
GOSPODARKA,
INFRASTRUKTURA,
SPOŁECZNOŚĆ.
Tablica celów w poszczególnych obszarach (gospodarka, infrastruktura, społeczność)
uporządkowuje pod względem ważności i znaczenia dla rozwoju poszczególne
zidentyfikowane cele.
Cele pierwszorzędne - w każdym z tych obszarów (trzy cele) to takie cele, bez
których utrzymanie obecnego status quo (rozwoju danego obszaru) nie jest możliwe.
Przewidziano, że czas realizacji tych celów z przyporządkowanymi tym celom inwestycjami
powinien się zamknąć przed 2015 rokiem.
Cele drugorzędne to cele, które w skrócie można określić jako cele prorozwojowe
(ich realizacja przyspieszy rozwój danego obszaru), a czas realizacji tych celów łącznie
przypisanymi im inwestycjami może wykroczyć poza rok 2015.
Kierunki działania (INWESTYCJE) zmierzające do realizacji poszczególnych celów
strategicznych przedstawiono poniżej każdego z celów w układzie tabelarycznym.
Jednocześnie zidentyfikowane inwestycje niezbędne do realizacji na terenie
miejscowości Zembrzyce zhierarchizowano dla zbudowania podstaw logicznego
uporządkowania celów i kierunków (inwestycji) w poszczególnych obszarach rozwoju
społeczno – gospodarczego. Hierarchizacja ta poprzedza późniejsze tabele z celami
i przyporządkowanymi im działaniami.
34. 4.1. GOSPODARKA
Cele pierwszorzędne do roku 2015
Podjąć działania w kierunku tworzenia
Podjąć działania w kierunku wykorzystania
Stwarzać warunki do inwestowania na terenie warunków dla absorpcji środków funduszy
walorów przyrodniczych dla rozwoju
miejscowości Tarnawa Dolna strukturalnych i wspierania
działalności turystycznej i agroturystycznej.
przedsiębiorczości.
Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje)
Opracowanie
Pozyskanie Miejscowego Planu
Dalsze uzbrajanie Opracowanie
inwestorów w celu Zagospodarowania
Promocja walorów System ulg terenu w (sieć dokumentacji Uruchomienie
budowy Zachęty i ulgi Przestrzennego
rekreacyjno – podatkowych dla wodno-kanali- technicznych punktu informacji
i rozbudowy bazy podatkowe dla Tarnawa Dolna dla
wypoczynkowych tworzących się Promocja terenu. zacyjna, drogi, sieć na planowane o możliwych
noclegowo – potencjalnych lokalizowania małej
w miejscowości gospodarstw gazociągowa, inwestycje dotacjach dla
gastronomicznej w inwestorów. i średniej
Tarnawa Dolna. agroturystycznych. infrastruktura w Tarnawie przedsiębiorców.
obszarach przedsiębiorczości
okołodrogowa). Dolnej .
turystycznych. oraz uzbrajania
terenów.
35. 4.2. INFRASTRUKTURA
Cele pierwszorzędne do roku 2015
Zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska i
Infrastruktura rekreacyjna, sportowa i zagospodarowanie odpadów na terenie sołectwa
Odnowa centrum wsi
turystyczna Tarnawa Dolna .
Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje)
Budowa ścieżek Utylizacja Promocja
Przebudowa centrum Przygotowanie placu
Remont dróg i rowerowych i Przygotowanie pola segregowanych alternatywnych źródeł
wsi Tarnawa Dolna Budowa parkingu zabaw dla Likwidacja dzikich
chodników oraz traków pieszych na namiotowego nad odpadów oraz energii elektrycznej i
wraz z przebudową parkingu najmłodszych wysypisk śmieci
budowa nowych terenach Tarnawką i Skawą edukacja cieplnej szerzenie
zatok autobusowych mieszkańców wsi
rekreacyjnych ekologiczna wiedzy ekologicznej
36. 4.3. SPOŁECZNOŚĆ
Cele pierwszorzędne do roku 2015
Działać na rzecz utrzymania bezpieczeństwa
Przeciwdziałać patologiom społecznym Stworzyć warunki do integracji mieszkańców
oraz porządku publicznego na terenie
występującym na terenie Zembrzyc. Tarnawy Dolnej.
miejscowości.
Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje)
Opracowanie Tworzenie
programu programów Edukacja lokalnej
monitoringu profilaktycznych społeczności dla Współpraca Rady
Profilaktyka wśród Organizacja
i egzekucji prawa w Prowadzenie działań i współpraca zniesienia agresji Utworzenie Organizacja imprez Sołeckiej z Lokalną
młodzieży i osób współzawodnictwa
zakresie gospodarki prewencyjnych z organizacjami w rodzinie, świetlicy kulturalnych Grupą Działania
zagrożonych w różnych
odpadami przez Policji i szkoły. działającymi na monitoring i opieka socjoterapeutycznej. i rekreacyjnych . w ramach programu
uzależnieniami. dziedzinach sportu.
właścicieli obiektów terenie Gminy nad rodzinami „Leader +”.
i estetyki otoczenia Zembrzyce patologicznymi.
posesji. w ich realizacji.
Cele drugorzędne
Stworzyć warunki do poprawy funkcjonowania
Działać na rzecz zwiększenia aktywności Podjąć działania w kierunku organizacji czasu
i dostępności mieszkańców do opieki zdrowotnej
społeczności lokalnej. wolnego dla dzieci i młodzieży.
i społecznej.
Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje) Kierunki działania (inwestycje)
Tworzenie
Wsparcie
Organizacja imprez Poprawa warunków programów Dalsza organizacja
działalności
kulturalnych lokalowych profilaktyki zajęć
lokalnych Poprawa opieki Utworzenie miejsc
Identyfikacja i rekreacyjnych na Przychodni Zdrowia zdrowotnej pozalekcyjnych
organizacji (m.in. stomatologicznej spacerowych dla Utworzenie placów
i szkolenia liderów terenie Tarnawy wraz w oparciu na bazie Zespołu
w ramach programu na poziomie szkoły mieszkańców i zabaw dla dzieci.
lokalnych. Dolnej, we z rozszerzeniem o istniejące obiekty Szkolno -
„Leder +”): Koła podstawowej. turystów.
współorganizacji z zakresu usług sportowe, kadrę Przedszkolnego oraz
Gospodyń
Gminą Zembrzyce. medycznych. wychowania świetlicy.
Wiejskich, itp.
fizycznego.
37. 5. OPIS ZADANIA PRIORYTETOWEGO
Odnowa centrum wsi Tarnawa Dolna .
Zadaniem priorytetowym, przewidzianym do realizacji w ramach Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich, działanie „Odnowa i rozwój wsi”, jest
Odnowa centrum wsi Tarnawa Dolna
Poprawa wizerunku i odnowa centrum wsi polepszy się standard życia mieszkańców,
funkcjonalność wsi , komunikacja, wzrośnie atrakcyjność i bezpieczeństwo. Umożliwienie
zachowania dziedzictwa kulturowego oraz zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych
mieszkańców.
Odnowa to: budowa chodników, zatok autobusowych, Renowacja istniejących kapliczek
przydrożnych, zagospodarowanie terenu, utworzenie pasów zieleni, barierki
zabezpieczające, ograniczniki prędkości, oznakowania przejść dla pieszych.
Efekty: wzrost atrakcyjności wsi, wzrost walorów turystycznych, zwiększenie
bezpieczeństwa ruchu drogowego i pieszych, ochrona dziedzictwa kulturowego, poprawa
wizerunku miejscowości, zwiększony standard życia mieszkańców.
Szacunkowy koszt zadania netto 660.000 zł.
Szacunkowy koszt zadania brutto 805.200 zł.
Finansowanie: dofinansowanie 495.000 zł.
Budżet gminy 165.000 zł. oraz 145.200 zł. VAT
Termin realizacji : aplikowanie o środki w 2010 r.
Realizacja 2011 i 2012
38. Projekty:
1. Zakup stroi dla KGW - 26 tys. zł. w 2009 r. w ramach promowania kultury i tradycji wsi
Tarnawa Dolna .
2. Zakup wyposażenia dla zawodników LKS Tarnawianka
Wyposażenie zawodników w jednolite stroje reprezentacyjne i do treningów, dresy i obuwie.
32.5 tys. zł. w 2009 r.
3. Szkolenie kadry 2 trenerów
Wyszkolenie 2 trenerów dla kadry juniorów i seniorów , co pozwoli na podniesienie
umiejętności kadry sportowej w piłce nożnej. Po 7 tys. zl. Od 2009 – 2011.
4. Budowa budynku sanitarno-gospodarczego przy boisku sportowym w Tarnawie Dolnej.
Głównym celem jest zapewnienie zaplecza dla młodzieży z TD Sl-c, TG, Stworzenie
warunków do rozwijania się w różnych dyscyplinach sportowych. Aby piłkarze mieli się
gdzie wykapać , spotykać a także schronić w czasie złych warunków atmosferycznych.
Zadanie dla wszystkich mieszkańców gminy od 10 do 40 lat. Po 179 tys. zł… od 2009 – 2011
5. Parafia :
- remont elewacji i ocieplenie ścian i stropów.
Kościół wybudowany w 1878 r. Charakterystyczna polichromia świątyni. Wykonane
ocieplenie ścian przyczyni się do zabezpieczenia walorów obiektów i poprawi ich komfort
2012 – 2013 po 40 tys. zł.
- remont budynku cmentarnego i ogrodzenia cmentarza parafialnego.
Zabezpieczenie budynku z perspektywą adaptacji na kaplice cmentarną. Cmentarz jest w
terenie osuwiskowym , stąd występują pęknięcia podmurówki i obsunięcia elementów
39. ogrodzenia. Na cmentarzu parafialnym występują zabytkowe pomniki , które wymagają
ochrony. 2014 – 60 tys. zł 2015 - 40 tys. zł.
- remont pokrycia dachowego kościoła i plebanii
Wykonane pokrycie dachowe, stara dachówka powoduje przeciekanie dachu , a tym samym
niszczenie ścian i sklepień pokrytych pięknymi malowidłami.
2010 r. – 60 tys. zł. 2011 – 40 tys. zł.
6. Zakup mundurów dla OSP 2010 – 10 tys. zł.
40. ZADANIE ODPOWIEDZIALNI TERMIN REALIZACJI
Uchwalenie Planu Odnowy Miejscowości
Zebranie Wiejskie 26 kwietnia 2009 r.
Tarnawa Dolna przez Zebranie Wiejskie
Zatwierdzenie Planu Odnowy Miejscowości
Tarnawa Dolna na Sesji Rady Gminy Rada Gminy 24 czerwca 2009 r.
Przedłożenie Raportu z Planu Odnowy
Miejscowości Tarnawa Dolna przedstawicielom Wójt 1 raz w roku .
Zebrania Wiejskiego
Opracowanie dokumentacji technicznych
ze szczególnym uwzględnieniem projektów
Wójt Na bieżąco
i zadań mogących uzyskać wsparcie z funduszy
strukturalnych
Realizacja zadań określonych poszczególnymi
Rada Gminy, Wójt, Rada Sołecka Do roku 2015
projektami
41. 6. MONITOROWANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI TARNAWA DOLNA
Tabela 6 Harmonogram monitorowania Planu Odnowy Miejscowości Tarnawa Dolna
TERMIN
ZADANIE ODPOWIEDZIALNI
REALIZACJI
1. Przedkładanie raportów z przebiegu realizacji Raz w roku /w I kwartale/
Rada Sołecka
projektów na Zebraniu Wiejskim
2. Organizacja debat strategicznych z udziałem
osób tworzących wcześniej program dla oceny Rada Sołecka Raz na dwa lata
jego aktualności.
* - Ze względu na zmieniającą się sytuację społeczno – gospodarczą na skutek zdarzeń wcześniej nieprzewidywalnych lub z innych ważnych
powodów Plan Odnowy Miejscowości Tarnawa Dolna może zostać skorygowany w każdym z jego rozdziałów, o ile wniosek z uzasadnieniem
złoży jeden z członków Rady Sołeckiej na ręce Przewodniczącego Rady Sołeckiej. Wniosek taki Przewodniczący Rady Sołeckiej poddaje
procedurze uchwalania dokonywanego przez Zebranie Wiejskie i zatwierdzania przez Radę Gminy.