คำนาม

1. จัดทำโดย
นำงสกำวรัตน์ โปลำ
โรงเรียนเมืองพัทยำ ๕ (บ้ำนเนินพัทธยำเหนือ)
สำนักกำรศึกษำเมืองพัทยำ
กรมส่งเสริมกำรปกครองท้องถิ่น
กระทรวงมหำดไทย
กลุ่มสำระกำรเรียนรู้ภำษำไทย
ชั้นประถมศึกษำปีที่ ๔
เล่ม ๑
คำนำม
ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้ำที่ของคำ

2. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ได้จัดทาขึ้นตามหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนเมืองพัทยา ๕ (บ้านเนิน
พัทธยาเหนือ) ซึ่งสอดคล้องกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑
โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อจัดทาเป็นสื่อประกอบการเรียนการสอน ให้นักเรียนได้รับความรู้
ความเข้าใจ และมีความสนใจในการเรียนมากยิ่งขึ้น
ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ประกอบด้วยชุดฝึกทักษะ จานวน ๖ เล่ม ดังนี้
เล่มที่ ๑ คานาม
เล่มที่ ๒ คาสรรพนาม
เล่มที่ ๓ คากริยา
เล่มที่ ๔ คาวิเศษณ์
เล่มที่ ๕ คาเป็นคาตาย
เล่มที่ ๖ คาพ้อง
สาระการเรียนรู้ในแต่ละเล่มมีกิจกรรมการเรียนรู้ที่นาไปสู่การประเมินผลตามตัวชี้วัด
มีคาถามพัฒนากระบวนการคิด ซึ่งผู้เรียนจะค้นพบความรู้ด้วยตนเอง, เกิดการใฝ่รู้ใฝ่เรียน
สามารถสรุป องค์ความรู้ และนาความรู้ที่ได้ศึกษาไปใช้ในชีวิตประจาวันได้
ผู้จัดทาหวังว่าชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ชุดนี้จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง ต่อผู้เรียนและผู้สอนที่จะนาไปใช้ใน
การจัดการเรียนรู้ให้บรรลุผลตามมาตรฐานการเรียนรู้ และตัวชี้วัดที่กาหนดไว้อย่างมี
ประสิทธิภาพ
สกาวรัตน์ โปลา
ก
คำนำ

3. สำรบัญ
เรื่อง หน้ำ
คานา ก
สารบัญ ข
คาชี้แจง ๑
บทบาทของนักเรียน ๒
ขั้นตอนในการเรียนด้วยชุดฝึกทักษะ ๓
คานาม ๔
แบบทดสอบก่อนเรียน ๕
ใบความรู้ที่ ๑ : ความหมายของคานาม ๗
แบบฝึกหัดที่ ๑ ๙
ใบความรู้ที่ ๒ : ชนิดของคานาม (สานามยนาม-วิสามานยนาม) ๑๑
แบบฝึกหัดที่ ๒ ๑๓
ใบความรู้ที่ ๓ : ชนิดของคานาม (ลักษณะนาม) ๑๕
แบบฝึกหัดที่ ๓ ๑๗
ใบความรู้ที่ ๔ : ชนิดของคานาม (อาการนาม-สมุหนาม) ๑๘
แบบฝึกหัดที่ ๔ ๒๐
ใบความรู้ที่ ๕ : หน้าที่ของคานาม ๒๑
แบบฝึกหัดที่ ๕ ๒๓
แบบทดสอบหลังเรียน ๒๔
บรรณานุกรม ๒๖
ภาคผนวก ๒๗
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ๒๘
เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๑ ๒๙
เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๒ ๓๑
เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๓ ๓๓
เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๔
เฉลยแบบฝึกหัดที่ ๕
๓๔
๓๕
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน ๓๖
ข

4. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๑
ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ เล่มที่ ๑ คานาม ประกอบด้วยสาระการเรียนรู้ ดังนี้
ใบความรู้ที่ สาระการเรียนรู้ เวลาเรียน/ชั่วโมง
๑ ความหมายของคานาม ๑
๒ ชนิดของคานาม ๑
๓ ชนิดของคานาม (ต่อ) ๑
๔ หน้าที่ของคานาม ๑
รวม ๔
คำชี้แจง

5. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๒
๑. การเรียนด้วยชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้
ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ เล่มที่ ๑ คานาม นักเรียนมีเวลาเรียน ๔ ชั่วโมง
๒. ศึกษาตัวชี้วัดความสาเร็จ จุดประสงค์การเรียนรู้และสาระการเรียนรู้
ในชุดฝึกทักษะทั้งหมดอย่างละเอียด
๓. การเรียนด้วยชุดฝึกทักษะจะต้องปฏิบัติตามขั้นตอนที่กาหนดไว้อย่างเคร่งครัด
ควรปฏิบัติงานให้ทันกับเวลาที่กาหนดให้ และมีความซื่อสัตย์ต่อตนเอง
๔. ถ้านักเรียนเกิดความสงสัยไม่เข้าใจหรือมีปัญหาสามารถขอคาแนะนาจากครูได้
ตลอดเวลา
๕. ขั้นตอนสุดท้ายของการเรียนด้วยชุดฝึกทักษะเมื่อนักเรียนศึกษาและปฏิบัติ
กิจกรรมจากชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ เล่มที่ ๑ คานาม จบแล้ว ให้นักเรียนทุกคนทาแบบทดสอบหลังเรียน
บทบำทของนักเรียน

6. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๓
ศึกษาตัวชี้วัดความสาเร็จ/จุดประสงค์การเรียนรู้
ดาเนินการใช้ชุดฝึกทักษะ
ทดสอบหลังเรียน ไม่ผ่าน ร้อยละ ๘๐
ผ่าน ร้อยละ ๘๐
ศึกษารายละเอียดของชุดฝึกทักษะแต่ละเรื่อง
ขั้นตอนในกำรเรียนด้วยชุดฝึกทักษะ
ศึกษาชุดฝึกทักษะเล่มอื่นต่อไป

7. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๔
คำนำม
จุดประสงค์กำรเรียนรู้
สำระสำคัญ
คานาม เป็นคาที่ใช้เรียกชื่อคน สัตว์ สิ่งของ สถานที่ สภาพ อาการ ทั้งที่มีตัวตนและ
ไม่มีตัวตัวตน แบ่งออกเป็น ๕ ชนิด คือ สามานยนาม วิสามานยนาม สมุหนาม อาการนาม
และลักษณนาม การเรียนรู้เรื่องคานาม จะทาให้นาไปใช้ได้ถูกต้อง
มำตรฐำนกำรเรียนรู้
มาตรฐาน ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษา
และพลังของภาษา ภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติ
ของชาติ
ตัวชี้วัด
ท ๔.๑ ป๔/๒ ระบุชนิดและหน้าที่ของคาในประโยค
๑. อธิบายความหมายของคานามได้
๒. จาแนกชนิดของคานามได้
๓. บอกหน้าที่ของคานามได้ถูกต้อง

8. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๕
แบบทดสอบก่อนเรียน
คาชี้แจง: เลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคาตอบเดียวแล้วทาเครื่องหมายกากบาท (X)
ลงในกระดาษคาตอบ (๑๐ คะแนน)
๑. ข้อใดคือควำมหมำยของคำนำม
ก. คาที่ใช้แทนชื่อสิ่งมีชีวิต
ข. คาที่ใช้ขยายชื่อคน สัตว์ สิ่งของ
ค. คาที่ใช้เรียกชื่อคน พืช สัตว์ สิ่งของ สถานที่
ง. คาที่แสดงความเป็นเจ้าของคน สัตว์ สิ่งของ
๒. “ช้ำงชอบกินกล้วย” คำที่ขีดเส้นใต้เป็นคำนำมชนิดใด
ก. นามที่ใช้ทั่วไป
ข. นามที่ใช้ชี้เฉพาะ
ค. นามที่บอกลักษณะ
ง. นามที่บอกขนาดและปริมาณ
๓. ข้อใดมีวิสำมำนยนำม
ก. นายโอชาซื้ออูฐมาเลี้ยง
ข. เด็กผู้ชายไม่ชอบเล่นตุ๊กตา
ค. ยายอาบน้าแต่งตัวใหม่เอี่ยม
ง. คุณปู่ชอบนั่งอิงหมอนบนเตียง
๔. ข้อใดใช้คำลักษณะนำมผิด
ก. พี่ซื้อปากกา ๒ ด้าม
ข. คุณพ่อมีขลุ่ย ๒ เลา
ค. ฉันมีดินสอใหม่ ๒ อัน
ง. คุณตามีเกวียน ๒ เล่ม
๕. คำที่ขีดเส้นใต้ข้อใดเป็นสมุหนำม
ก. เหล่าลูกเสือเดินสวนสนาม
ข. นกฝูงนั้นบินมาจากทิศเหนือ
ค. ทหารทุกกองยืนเป็นระเบียบ
ง. เครื่องบิน ๓ ฝูงบินฉวัดเฉวียน

9. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๖
๖. คำนำมที่ขีดเส้นใต้ในข้อใดไม่ทำหน้ำที่เป็นประธำนของประโยค
ก. แมวกาลังกัดหนู
ข. บรรจงเขียนจดหมาย
ค. คนร้ายขโมยทรัพย์สิน
ง. เช้าวันจันทร์ฉันไปโรงเรียน
๗. ข้อใดไม่มีอำกำรนำม
ก. ความรักทาให้คนตาบอด
ข. อันความคิดวิทยาเหมือนอาวุธ
ค. ความเกรงใจเป็นสมบัติของผู้ดี
ง. ความวัวไม่ทันหาย ความควายเข้ามาแทรก
๘. “พี่สั่งให้ฉันซื้อดอกไม้ ๓_______”ควรเติมลักษณนำมใดลงในช่องว่ำง
ก. กา ข. ห่อ
ค. มัด ง. กลีบ
๙. “ฉันฝันเห็นปีศำจ ๒_______”ควรเติมลักษณะนำมใดลงในช่องว่ำง
ก. รูป ข. ตน
ค. องค์ ง. ดวง
๑๐. คำลักษณะนำมในข้อใดใช้กับคำว่ำ “ยำ” ไม่ได้
ก. หม้อ ข. แผง
ค. แท่ง ง. หลอด
พวกหนูทาได้ค่ะ

10. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๗
ใบควำมรู้ที่ ๑ : ควำมหมำยของคำนำม
เก่งมากค่ะ ให้นักเรียนสังเกตคำที่ขีดเส้นใต้ ต่อไปนี้นะคะ
คำนำมคือคาที่แสดงความหมายถึงบุคคล สัตว์
วัตถุ สิ่งของ สภาพ อาการ ลักษณะซึ่งหมาย
รวมทั้งสิ่งมีชีวิต และไม่มีชีวิต ทั้งที่เป็นรูปธรรม
และที่เป็นนามธรรมค่ะ
แมว กัด หนู
มาลี กิน ข้าว
รถ วิ่ง บนถนน
ต้นไม้ ปลูกอยู่ หน้าบ้าน
สมศรี นั่งบน เก้าอี้
ทหาร ยิง ผู้ก่อการร้าย
ตารวจ จับ ผู้ร้าย
ยาย ป้อนข้าว หลาน
นักเรียนรู้ไหมคะว่าคำนำมคืออะไร
ขนม วางบน โต๊ะ
รัฐบาล ส่งเสริม การศึกษา
แหวน๒วง นี้สวยจัง
ฝูงนกบินในท้องฟ้า
ความจริง เป็นสิ่งไม่ตาย
คนดีมีแต่ความเจริญ
คุณแม่ ซื้อ นาฬิกา ๒ เรือน
คาที่ขีดใต้ข้างบนนั้น เมื่อพิจารณาแล้วจะเห็นว่าเป็นคานาม ตาม
ความหมายที่กล่าวแล้วข้างต้นให้นักเรียนสังเกตตาแหน่งและหน้าที่ดู จะ
พบว่าคานามมักจะอยู่หน้าคาที่แสดงอาการ ทาหน้าที่เป็นผู้กระทาหรืออยู่
ข้างหลังคาที่แสดงอาการ ทาหน้าที่เป็นผู้ถูกกระทาก็ได้ มีคานามบางคาไม่ได้
บอกชื่อคน สัตว์สิ่งของ สภาพ อาการและสถานที่ แต่บอกลักษณะก็มี และ
นามที่บอกลักษณะนี้มักนาไปใช้ตามหลังคาบอกจานวนด้วย

11. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๘
คน สัตว์ สถำนที่ สิ่งของ พืช
ปู่, ย่า นกแก้ว โรงพยาบาล หนังสือ มะละกอ
ตา, ยาย แมว บ้าน สมุด มะนาว
ลุง, ป้า สุนัข ห้างสรรพสินค้า ปากกา พริก
น้า, อา เจ้าจ๋อ ตลาด ดินสอ ผักกาด
พ่อ, แม่ กระต่าย โรงเรียน กระเป๋า กล้วย
พี่, น้อง ปลา น้าตก รถยนต์ ทุเรียน
เพื่อน ไก่ แม่น้า นาฬิกา เงาะ
ครู กุ้ง ภูเขา รองเท้า มะม่วง
เด็กผู้ชาย ปู สะพาน แหวน มะเขือ
เด็กผู้หญิง หอย สวน พัดลม ผักบุ้ง
พระ เต่า ไร่ โทรทัศน์ ส้ม
นักเรียนคะ นักเรียนลองศึกษำคำนำมประเภทต่ำงๆ
จำกตำรำงข้ำงล่ำงนะคะ
เพื่อนๆ เข้ำใจควำมหมำยของคำนำมแล้วใช่ไหมคะ
ทำแบบฝึกหัดได้ในหน้ำต่อไปค่ะ

12. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๙
กิจกรรมที่ ๑
คาชี้แจง : นักเรียนหาคานามในข้อความที่กาหนดให้ แล้วขีดเส้นใต้ (๑๐ คะแนน)
กล้วยสองปลี
นานมาแล้วมีชายหนุ่มยาจกไปชอบลูกสาวเศรษฐี อยากได้มาเป็นคู่ครองของตน คิด
ว่าถ้าไม่ได้ด้วยเล่ห์ก็ต้องเอาด้วยกล จึงออกเดินทางไปสืบหาหมอเสน่ห์ เดินทางไปหนึ่งวัน
เต็ม ๆ พบกระท่อม หลังหนึ่ง จึงเข้าไปขอน้าดื่มจากหญิงชราเจ้าของกระท่อม ยายแก่ถาม
ชายหนุ่มว่าจะเดินทางไปไหน ชายหนุ่มจึงเล่าความประสงค์ของตนให้ฟังโดยไม่ปิดบังแต่
อย่างใด ยายแก่จึงบอกว่าตนนี้แหละเป็นหมอเสน่ห์และช่วยชายหนุ่มได้ หากว่าชายหนุ่ม
สามารถหากล้วยสองปลีมาให้เป็นเครื่องยาในการทาเสน่ห์ ชายหนุ่มดีใจมากที่ยายแก่
รับปากจะช่วยเหลือ จึงรีบออกเดินทางไปเสาะหากล้วยสองปลีเป็นเวลานานหลายเดือนก็ยัง
ไม่พบ ชายหนุ่มจึงปลูกกล้วยเสียเองจานวนมากหลายชนิด และดูแลไร่กล้วยเป็นอย่างดี ใส่
ปุ๋ยเอาใจใส่ต้นกล้วยเป็นพิเศษ เพื่อให้ต้นกล้วยออกสองปลีให้ได้ ชายหนุ่มทาไร่กล้วยอยู่
นานก็ยังไม่ได้กล้วยสองปลีแต่อย่างใด แต่ก็ยังไม่ละความพยายาม ได้ปลูกกล้วยเพิ่มขึ้นอีก
ขยายไร่กล้วยออกไปกว้างขวางขึ้นมากกว่าเดิมเรื่อย ๆ เพื่อที่จะค้นหากล้วยสองปลีให้ได้ ปี
แล้วปีเล่าที่ทาไร่กล้วย ได้นาผลผลิตจากไร่ไปขายอยู่เป็นเวลานานถึง ๗ ปี มีเงินทองเก็บจาก
การขายกล้วยเป็นจานวนมาก จนมีฐานะเป็นเศรษฐีในเวลาต่อมา เมื่อมีฐานะร่ารวยก็ไปสู่ขอ
ลูกสาวเศรษฐีคนที่ชายหนุ่มหมายปองไว้จนได้แต่งเป็นสามีภรรยาสมความปรารถนา แต่
ต้นกล้วยทั้งหมดที่ชายหนุ่มปลูกก็ไม่เคยออกสองปลีเลย ทาให้ชายหนุ่มคิดว่ากล้วยสองปลีที่
ยายแก่บอกให้หามาทายาเสน่ห์นั้นคงไม่มีในโลกนี้แน่นอน แต่การที่ยายแก่สั่งให้หากล้วย
สองปลีให้ได้ คงเป็นอุบายเพื่อยุให้ชายหนุ่มมีความมานะ จนสามารถเป็นเศรษฐีได้ในเวลา
ต่อมานั่นเอง
นิทานเรื่องนี้ให้คติและแนวคิดดังนี้
๑. ความมานะพยายาม จะทาให้พบความสาเร็จตามที่ปรารถนาได้ทุกเรื่อง
๒. หากคนใดมีความขยันหมั่นเพียรในการประกอบกิจการงานก็สามารถจะหาเงิน
ทองเป็นเศรษฐีมั่งมีได้
แบบฝึกหัดที่ ๑
ยังมีต่อค่ะ...

13. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๑๐
สมศรี นกแก้ว เสือ โต๊ะ ตู้ เต่า สุดา มะระ พ่อ ลูก โรงเรียน โรงพยาบาล
กระต่าย เงาะ สามเณร ตลาด เตียง ปากกา นาฬิกา แตงโม ต้นดาวเรือง
ห้างสรรพสินค้า จังหวัด นก กระเทียม ดอกขจร
กิจกรรมที่ ๒
คาชี้แจง : ให้นักเรียนนาคานามที่กาหนดให้ไปจัดอยู่ในกลุ่มต่อไปนี้(ข้อละ ๒ คะแนน)
๑. คน
........................................................................................................
........................................................................................................
๒. สัตว์
........................................................................................................
........................................................................................................
๓. สิ่งของ
........................................................................................................
........................................................................................................
๔. สถานที่
........................................................................................................
........................................................................................................
๕. พืช
........................................................................................................
........................................................................................................

14. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๑๑
ใบควำมรู้ที่ ๒ : ชนิดของคำนำม(สำมำนยนำม-วิสำมำนยนำม)
แมวกินปลำ
วิชำทาให้เกิดปัญญำ
ดินสออยู่ในกระเป๋ำ
ท่ำทำงส่อนิสัย
ชำวไร่ปลูกข้ำวโพด
นกแก้วกินเมล็ดพืช
นักเรียนเล่นฟุตบอล
แมวจับหนู
หนูทรำบค่ะ...คำนำมแบ่งออกเป็น ๕ ชนิด ค่ะ
เก่งมากค่ะ ครูจะอธิบายให้ฟังทีละชนิดนะคะ
๑. สำมำนยนำม หรือคำนำมที่ไม่ชี้เฉพำะ คือคานามที่ใช้เรียกชื่อโดยทั่วไป
ของ คน สัตว์ สิ่งของ สถานที่ สิ่งที่มีชีวิต หรือไม่มีชีวิต จะเป็นสิ่งที่มีรูปหรือไม่มีรูป
ก็ได้
นักเรียนรู้ไหมคะว่าคำนำม แบ่งออกเป็นกี่ชนิด
สำมำนยนำม บางคามีคาย่อยเพื่อบอกชนิดของนามนั้น ๆ เรียกว่า
สำมำนยนำมย่อย เช่น คนจีน นกแก้ว กล้วยหอม
ตัวอย่ำง

15. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๑๒
โรงเรียนเมืองพัทยำ ๕ ตั้งอยู่ในจังหวัดชลบุรี
คุณครูเป็นข้าราชการกระทรวงมหำดไทย
เด็กหญิงลลิตำเรียนอยู่ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔/๑
พระอภัยมณีเป็นหนังสือวรรณคดีไทย
คำนำมที่เป็นชื่อชี้เฉพำะ (วิสำมำนยนำม) ใช้กับ
บุคคล สุดาทิพย์ธิดา สมศักดิ์ สุรสิทธิ์
สัตว์ พลายมงคล คุณทองแดง ม้านิลมังกร ช้างเอราวัณ
สิ่งของ พระแสงดาบคาบค่าย บัตรเอทีเอ็มกรุงไทย หนังสือโคลงโลกนิติ
แถบบันทึกเสียงเพลงชาติไทย
สถานที่ ตลาดน้าสี่ภาค อนุสาวรีย์พระเจ้าตากสิน สวนนงนุช เกาะล้าน
ศาลาว่าการเมืองพัทยา แหลมบาลีฮาย
๒. วิสำมำนยนำม หรือคำนำมชี้เฉพำะ คือคานามที่
ใช้เรียกชื่อเฉพาะของคน สัตว์ สิ่งของ และสถานที่ เมื่อกล่าว
ออกไปแล้วผู้ฟังจะเข้าใจได้ทันทีว่าเป็นอะไร สิ่งไหน
เพื่อนๆ เข้ำใจคำนำมที่ไม่ชี้เฉพำะ (สำมำนยนำม)
และคำนำมชี้เฉพำะ (วิสำมำนยนำม) แล้วใช่ไหมคะ
ทำแบบฝึกหัดได้ในหน้ำต่อไปค่ะ
ตัวอย่ำง
ข้อสังเกต
คำสำมำนยนำม จานวนมากมักใช้ตามหลังคาสามานยนาม เช่น (ประเทศ) ไทย,
(เรื่อพระที่นั่ง) สุพรรณหงส์, (โรงพยาบาล) กรุงเทพพัทยา

16. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๑๓
กิจกรรมที่ ๑
คาชี้แจง : บอกใบ้ให้ทาย ให้นักเรียนหาคาสามานยนามจากความหมายที่กาหนด(๑๐คะแนน)
๑. (คา ๑ พยางค์) เป็นแมลงชนิดหนึ่งที่กินต้นข้าวและกินต้นไม้
๒. (คา ๓ พยางค์) ใช้เรียกสถานที่ที่พระสงฆ์ประชุมกันทาสังฆกรรมต่างๆ
๓. (คา ๔ พยางค์) เราใช้เรียกผู้ที่ออกแบบสิ่งก่อสร้าง
๔. (คา ๕ พยางค์) ใช้เรียกหนังสือสาหรับค้นความหมายของคาที่เรียงลาดับคา
ตามตัวอักษร
๕. (คา ๒ พยางค์) หมายถึงป่า
๖. (คา ๓ พยางค์) ใช้เรียกคนที่ทาหน้าที่ประหารชีวิตนักโทษ
๗. (คา ๔ พยางค์) ใช้เรียกชื่อผู้ที่คัดเลือกรวบรวมเรื่องที่ลงพิมพ์
๘. (คา ๒ พยางค์) หมายถึงเครื่องมือสาหรับตัด โดยใช้หนีบมี ๒ ขา
๙. (คา ๓ พยางค์) เป็นชื่อสถานที่ที่ทาการค้าเกี่ยวกับเงิน เช่นการรับฝากเงิน
การจ่ายเงิน
๑๐. (คา ๒ พยางค์) ชื่อของสัตว์สี่เท้า ตัวเมียมีถุงสาหรับใส่ลูกที่หน้าท้อง
แบบฝึกหัดที่ ๒

17. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๑๔
กิจกรรมที่ ๒
คาชี้แจง : ตอบคาถามให้ครบ ๑๐ คาถาม โดยเขียนคาตอบลงในช่องท้ายข้อ แล้วจะได้
คาวิสามานยนาม ๑๐ คา(๑๐คะแนน)
๑. นักเรียนชื่ออะไร
๒. นักเรียนเรียนหนังสือที่โรงเรียนอะไร
๓. บ้านของนักเรียนอยู่ที่ตาบลอะไร
๔. คุณครูประจาชั้นของนักเรียนชื่ออะไร
๕. นักเรียนนับถือศาสนาอะไร
๖. นักเรียนอยากไปท่องเที่ยวจังหวัดใด
มากที่สุด
๗. ผู้อานวยการโรงเรียนที่นักเรียนเรียนอยู่
ชื่ออะไร
๘. เมื่อนักเรียนเรียนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖
นักเรียนจะเรียนต่อที่โรงเรียนใด
๙. สถานที่ท่องเที่ยวในเมืองพัทยา
ที่นักเรียนชอบมากที่สุดคือที่ใด
๑๐. เพื่อนที่นักเรียนสนิทสนมด้วยมากที่สุด
ชื่ออะไร
..........................................
.....................
..........................................
.....................
..........................................
.....................
..........................................
.....................
..........................................
.....................
..........................................
.....................
..........................................
.....................
..........................................
.....................
..........................................
.....................
..........................................
.....................

18. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๑๕
ใบควำมรู้ที่ ๓ : ชนิดของคำนำม (ลักษณะนำม)
นก ๒ ตัวเกาะอยู่บนกิ่งไม้
คุณแม่ซื้อแหวนทอง ๑ วงให้ฉันในวันเกิด
เศรษฐีคนนั้นสวมสร้อยทอง ๒ เส้น
เก่งมากค่ะ วันนี้เรามาเรียนรู้กันต่ออีก ๓ ชนิดนะคะ
๓. ลักษณนำม หรือคำนำมบอกลักษณะ คือคานามที่ใช้บอกลักษณะของ
คน สัตว์ และสิ่งของ เพื่อต้องการให้ทราบว่า คานามนั้นมีลักษณะรูปร่าง สัณฐาน
ปริมาณ เวลา วิธีทา และลักษณะอื่นๆ คาลักษณนามจะวางอยู่หลังคานามและมีตัว
บอกจานวน
นักเรียนได้เรียนรู้คานามมา ๒ ชนิดแล้วนะคะ
นักเรียนจาได้ไหมว่า มีคานามชนิดใดบ้าง
กำรใช้ลักษณนำม แบ่งเป็นประเภทๆ คือ
๓.๑ บุคคลที่มีสถานภาพพิเศษ ใช้ลักษณนามเป็น พระองค์ องค์ รูป เช่น
กรุงธนบุรีมีพระมหากษัตริย์ ๑ พระองค์
มีพระภิกษุ สามเณรจาพรรษา ๖ รูป
คุณพ่อมีพระพุทธรูป ๔ องค์
เครื่องใช้ของพระมหากษัตริย์ คาราชาศัพท์ สิ่งที่เกี่ยวข้องกับ
พระพุทธเจ้า ใช้ องค์
ตัวอย่ำง
๓.๒ ใช้ลักษณนาม ตน เช่น ยักษ์ ผี นางไม้ พรายน้า กินนร กินรี
คนธรรพ์ นักสิทธิ์ ฤาษี วิทยาธร อสูรกาย ปีศาจ
๓.๓ สัตว์ทั่วๆ ไป ใช้ลักษณะนาม ตัว
ยกเว้น ช้างซึ่งถือว่าเป็นสัตว์พิเศษ
ช้างบ้าน ใช้ เชือก
ช้างป่า ใช้ ตัว
ช้างหลวง ใช้ ช้าง
หนูทราบค่ะ...สามานยนามและวิสามานยนามค่ะ

19. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๑๖
๓.๕ ใช้ลักษณนามที่จาแนกตามลักษณะ หรือจาแนกตามจานวน ปริมาณ
ระยะ ขนาด ความจุ หรือตามลักษณะของบรรจุภัณฑ์ เช่น
ทวน เทียน เกวียน ใช้ เล่ม
เทียนพรรษา ใช้ ต้น
โทรทัศน์ โทรศัพท์ โทรสาร ใช้ เครื่อง
จักรเย็บผ้า ไซโล เปียโน มุ้ง ใช้ หลัง
ดวงตราไปรษณียากร ตะเกียง ดาวเทียม วิญญาณ ใช้ ดวง
๓.๕.๑ ลักษณนามบอกสัณฐาน เช่น วง หลัง แผ่น ผืน บาน ลูก ใบ
แท่ง ก้อน คัน ต้น ลา เครื่อง ดวง กระบอก เส้น ปาก ปื้น ซี่ แพ ราง เม็ด
ตับ เป็นต้น
๓.๕.๒ ลักษณนามบอกจาแนก เช่น กอง พวก เหล่า ฝูง หมวด หมู่
โขลง คณะ นิกาย สาหรับ ชุด ข้อ โรง ครอก ชั้น ฉบับ ระดับ จาพวก
อย่าง ชนิด รูปแบบ ประเด็น เป็นต้น
๓.๕.๒ ลักษณะนามบอกปริมาณ เช่น คู่ กุลี บาท ชั่ง กิโลกรัม
ชะลอม ขวด หีบ หยด กล่อง ช้อน ถ้วย ลิตร ตุ่ม ไห โยชน์ เป็นต้น
๓.๕.๔ ลักษณนามบอกเวลา เช่น รอบ ครั้ง คราว สมัย ยุค หก ที
ช่วง ศตวรรษ กะ เป็นต้น
๓.๕.๕ ลักษณนามบอกวิธีทา เช่น จีบ มวน มัด ตับ ม้วน กา ท่อน
ท่อ หยิบ จับ ผูก เป็นต้น
๓.๔ คานามที่เป็นนามธรรม ใช้ลักษณะนาม ข้อ ประกำร
ประเภท เช่น
อุบาสก อุบาสิกา ถือศีล ๕ ข้อ
เขามีเหตุผล ๓ ประการ
นักวิทยาศาสตร์แบ่งสัตว์ได้ ๒ ประเภท

20. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๑๗
คาชี้แจง: จงเติมคาลักษณะนามต่อไปนี้ (๑๐คะแนน)
๑. หมู่บ้านนี้มีบ้านหลาย ________________
๒. งานวัดปีนี้มีลิเกมา ๒ ________________
๓. คณะกรรมการ_____________ มีการประชุมทุกวันศุกร์
๔. ที่สถานีรถไฟ มีรถไฟจอดอยู่หลาย______________
๕. พระภิกษุเดินมา ______________
๖. แม่ซื้อเสื่อมาฝากคุณยาย ๒ ______________
๗. ขอยืมร่มให้ฉัน_______________
๘. บ้านเธอมีหน้าต่างกี่______________
๙. สมุดการบ้านยังขาดอีก ๔ ______________
๑๐. ช้างโขลงนี้มี ๕ _______________
แบบฝึกหัดที่ ๓

21. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๑๘
ใบควำมรู้ที่ ๔ : ชนิดของคำนำม (อำกำรนำม-สมุหนำม)
๑. อำกำรนำม หรือคำนำมบอกอำกำร คือคานามที่
บอกอาการหรือความเป็นอยู่ ส่วนมากมีคาว่า “การ” และ
“ความ” นาหน้า
คำว่ำ “กำร”
ใช้นาหน้าคากริยาที่แสดงความเป็นไปทางกาย วาจา
เช่น การนั่ง การเดิน การวิ่ง การพูด การนอน การกิน การจับ
คำว่ำ “ควำม”
ใช้นาหน้าคากริยาที่แสดงความเป็นไปทางจิตใจ หรือ ความนึกคิด เช่น
ความคิด ความเข้าใจ ความเสื่อม ความเจริญ ความรัก ความเกลียด ความรู้
ใช้นาหน้าคาวิเศษณ์ เช่น ความชั่ว ความดี ความสุข
ข้อสังเกต
“การ” “ความ” นาหน้าคานามชนิดอื่นนอกเหนือจากคากริยาและคา
วิเศษณ์ ไม่ใช่อำกำรนำม เช่น การบ้าน การเรือน การฝึก การเมือง การคลัง
การประปา การไฟฟ้า ความวัว ความควาย ความอาญา ความแพ่ง จะเป็น
สามานยนาม (นามทั่วไป)
หนูเข้าใจมากค่ะ...คุณครูคะ ยังเหลือคานาม
อีก ๑ ชนิดใช่ไหมคะ
ใช่ค่ะ ไปเรียนรู้คานามอีกชนิดหนึ่งนะคะ
หน้าต่อไปค่ะ
นักเรียนจาได้ไหมว่า มีคานามชนิดใดบ้าง

22. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๑๙
โขลงช้างเดินอยู่ริมลาธาร
คณะนักเรียนร่วมกันบริจาคโลหิต
หมู่ลูกเสือกาลังเดินทางไกล
๒. สมุหนำม หรือคำนำมบอกหมวดหมู่ คือคานามที่ใช้เรียกชื่อคน สัตว์
สิ่งของที่อยู่เป็นหมวดหมู่รวมกัน เช่น กรม กอง ฝูง โขลง คณะ บริษัท ทีม กลุ่ม
หมู่ เหล่า สมาคม เป็นต้น
สมุหนามแยกย่อยได้ดังนี้
๒.๑ คานามที่แสดงหมวดหมู่ของนาม ได้แก่ กอง กลุ่ม ก๊ก โขลง
คณะ ชุด พวก ฝูง รัฐบาล เช่น
ฝูงลิงกาลังวิ่งไล่กันบนต้นไม้
กองทหารตั้งอยู่ที่หมู่บ้านของเรา
รัฐบำลไทยกาลังเจรจากับรัฐบำลกัมพูชา เรื่อง เขาพระวิหาร
เด็กนักเรียนอนุบาลกาลังเล่นอยู่ที่กองทราย
กลุ่มวัยรุ่นออกช่วยเหลือชาวบ้านประสบภัยแล้ว
๒.๒ คาที่เป็นชื่อของสถานที่หรือองค์การต่างๆ แต่สมมติให้เป็น
บุคคลขึ้นตามความนิยมของภาษา หมายถึง กลุ่มบุคคลที่ทาหน้าที่รับผิดชอบใน
สถานที่หรือองค์การนั้นๆ ก็จัดเป็นสมุหนาม เช่น กรม องค์การ สภา ศาล บริษัท
ประเทศ โรงเรียน กระทรวง
ตัวอย่ำง
กรมกำรปกครองประกาศผลการสอบคัดเลือก
สภำกำชำดออกให้บริการแก่ประชาชน
บริษัทประกาศรับสมัครพนักงานหลายตาแหน่ง
ศำลตัดสินคดีผู้ก่อการร้ายแล้วเมื่อวันจันทร์
ประเทศไทยเตรียมต้อนรับนักกีฬาต่างชาติ
ตัวอย่ำง

23. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๒๐
กิจกรรมที่ ๑
คาชี้แจง : จงเขียนคาว่า “การ” หรือ “ความ” หน้าคาที่กาหนดให้ต่อไปนี้ (๕ คะแนน)
กิจกรรมที่ ๒
คาชี้แจง : ให้นักเรียนเลือกคานามบอกหมวดหมู่ที่กาหนดให้เติมลงในช่องว่าง (๕ คะแนน)
๑. นกนางนวลบินย้ายถิ่น
๒. คนเริ่มทยอยกันกลับบ้าน
๓. ทหารรักษาการณ์อยู่ตลอดทั้งวัน
๔. ลูกเสือเข้าฐานผจญภัย
๕. ศิลปินแห่งชาติถ่ายภาพร่วมกัน
แบบฝึกหัดที่ ๔
กอง หมู่ คณะ กลุ่ม ฝูง
...............................
.............
_______________เจรจา _______________ถี่
_______________ชุมนุม _______________ฝัน _______________พิการ
...............................
.............
...............................
.............
...............................
.............
...............................
.............

24. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๒๑
ใบควำมรู้ที่ ๕ : หน้ำที่ของคำนำม
8
๑. เป็นประธำนของประโยค
ครูชมนักเรียน
นักเรียนทาการบ้าน
แม่ไปตลาด
น้องร้องไห้
คุณหมอตรวจคนไข้
คานามอาจทาหน้าที่ต่างๆ กัน นักเรียนลองสังเกต
หน้าที่ของคานามนะคะ
นักเรียนจาได้ไหมว่า มีคานามชนิดใดบ้าง
๒. เป็นกรรมของประโยค
คานามนอกจากทาหน้าที่เป็นประธานของประโยคแล้วคานามยังทา
หน้าที่เป็นกรรมในประโยคก็ได้
ครูสอนนักเรียน
แม่ปิดประตู
น้องตัดดอกไม้
นกจิกหนอน
ลุงขี่ม้ำ
ตัวอย่ำง
ตัวอย่ำง
คุณครูคะ...กรรม คือผู้ถูกกระทำหรือคำนำมที่มำ
รองรับคำกริยำในที่นี้ นักเรียน ประตู ดอกไม้
หนอน ม้า เป็นคานามที่ทาหน้าที่กรรมใช่ไหมคะ

25. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๒๒
ถูกต้องค่ะ...มำศึกษำหน้ำที่ของคำนำมกันต่อนะคะ
๓.เป็นส่วนขยำยคำนำมอื่น เช่น
- สัตว์ป่ำต้องอยู่ในป่า (ใช้สามายนามขยาย)
- ช้างโขลงนี้ต้องเดินทางไปอีกไกล (ใช้ลักษณนามขยาย)
๔. เป็นส่วนเติมเต็มของคำกริยำเช่น
- เขาเหมือนพ่อ
- เธอคือนำงสำวไทย
๕. เป็นคำเรียกขำนในฐำนะประธำน กรรม หรือเรียกขำนลอยๆ เช่น
- คุณครูคะหนูไม่เข้าใจเลขข้อนี้ค่ะ
- คุณหมอลูกดิฉันจะหายป่วยไหมคะ
- อำจำรย์ครับผมนาการบ้านมาส่งครับ
๖. ทำหน้ำที่ขยำยกริยำบอกสถำนที่ทิศทำงหรือเวลำ เช่น
- ฉันไปโรงเรียน
- นกออกหากินเวลำเช้ำ
๗. ทำหน้ำที่เป็นกรรมตรงและกรรมรอง เช่น
- กิ่งแก้วเย็บกระทง(กระทงทาหน้าที่เป็นกรรมตรงของกริยาเย็บ)
- โรงเรียนมอบรางวัลแก่นักเรียน(นักเรียนเป็นกรรมรอง
ส่วนรางวัลเป็นกรรมตรง)
ข้อสังเกต
ประโยคลักษณะนี้ส่วนใหญ่กรรมตรงจะเป็นสิ่งของ กรรมรองจะเป็นบุคคล
ไปทาแบบฝึกกันเลยค่ะ

26. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๒๓
คาชี้แจง : ให้นักเรียนหาคานามและจาแนกหน้าที่ของคานามจากประโยคต่อไปนี้
(๑๐ คะแนน)
ข้อ ประโยค คำนำมในประโยค
หน้ำที่
ประธำน กรรม
ตัวอย่าง
นักเรียนเรียนหนังสือ นักเรียน,หนังสือ นักเรียน หนังสือ
๑. นิดเดินไปโรงเรียน
...................................... ..................... ...................
๒. อุ๊ยคาขับรถ
...................................... ..................... ...................
๓. พ่อสอยมะม่วง
...................................... ..................... ...................
๔. เด็กๆ เล่นกับเจ้ามอม
...................................... ..................... ...................
๕. นกอ่านจดหมาย
...................................... ..................... ...................
๖. แมววิ่งไล่จับหนู
...................................... ..................... ...................
๗. หนอนกินใบไม้
...................................... ..................... ...................
๘. คุณแม่ไปจ่ายตลาด
...................................... ..................... ...................
๙. พ่อชวนกินปลานิล
...................................... ..................... ...................
๑๐. คุณครูเล่านิทาน
...................................... ..................... ...................
แบบฝึกหัดที่ ๕

27. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๒๔
แบบทดสอบหลังเรียน
คาชี้แจง: เลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคาตอบเดียวแล้วทาเครื่องหมายกากบาท (X)
ลงในกระดาษคาตอบ (๑๐ คะแนน)
๑. ข้อใดมีวิสำมำนยนำม
ก. นายโอชาซื้ออูฐมาเลี้ยง
ข. เด็กผู้ชายไม่ชอบเล่นตุ๊กตา
ค. ยายอาบน้าแต่งตัวใหม่เอี่ยม
ง. คุณปู่ชอบนั่งอิงหมอนบนเตียง
๒. คำที่ขีดเส้นใต้ข้อใดเป็นสมุหนำม
ก. เหล่าลูกเสือเดินสวนสนาม
ข. นกฝูงนั้นบินมาจากทิศเหนือ
ค. ทหารทุกกองยืนเป็นระเบียบ
ง. เครื่องบิน ๓ ฝูงบินฉวัดเฉวียน
๓. ข้อใดไม่มีอาการนาม
ก. ความรักทาให้คนตาบอด
ข. อันความคิดวิทยาเหมือนอาวุธ
ค. ความเกรงใจเป็นสมบัติของผู้ดี
ง. ความวัวไม่ทันหาย ความควายเข้ามาแทรก
๔. “ฉันฝันเห็นปีศำจ ๒_______”ควรเติมลักษณนำมใดลงในช่องว่ำง
ก. รูป
ข. ตน
ค. องค์
ง. ดวง
๕. ข้อใดคือควำมหมำยของคำนำม
ก. คาที่ใช้แทนชื่อสิ่งมีชีวิต
ข. คาที่ใช้ขยายชื่อคน สัตว์ สิ่งของ
ค. คาที่ใช้เรียกชื่อคน พืช สัตว์ สิ่งของ สถานที่
ง. คาที่แสดงความเป็นเจ้าของคน สัตว์ สิ่งของ

28. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๒๕
๖. ข้อใดใช้คำลักษณะนำมผิด
ก. พี่ซื้อปากกา ๒ ด้าม
ข. คุณพ่อมีขลุ่ย ๒ เลา
ค. ฉันมีดินสอใหม่ ๒ อัน
ง. คุณตามีเกวียน ๒ เล่ม
๗. คำนำมที่ขีดเส้นใต้ในข้อใดไม่ทำหน้ำที่เป็นประธำนของประโยค
ก. แมวกาลังกัดหนู
ข. บรรจงเขียนจดหมาย
ค. คนร้ายขโมยทรัพย์สิน
ง. เช้าวันจันทร์ฉันไปโรงเรียน
๘. “พี่สั่งให้ฉันซื้อดอกไม้ ๓_______”ควรเติมลักษณนำมใดลงในช่องว่ำง
ก. กา
ข. ห่อ
ค. มัด
ง. กลีบ
๙. คำลักษณนำมในข้อใดใช้กับคำว่ำ “ยำ” ไม่ได้
ก. หม้อ
ข. แผง
ค. แท่ง
ง. หลอด
๑๐. “ช้ำงชอบกินกล้วย” คำที่ขีดเส้นใต้เป็นคำนำมชนิดใด
ก. นามที่ใช้ทั่วไป
ข. นามที่ใช้ชี้เฉพาะ
ค. นามที่บอกลักษณะ
ง. นามที่บอกขนาดและปริมาณ

29. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๒๖
บรรณำนุกรม
กรมวิชาการ. หนังสือเรียนสำระกำรเรียนรู้พื้นฐำนชุดภำษำเพื่อชีวิต ภำษำพำที
ชั้นประถมศึกษำปีที่ ๔. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, ๒๕๕๒.
กาชัย ทองหล่อ. หลักภำษำไทย. กรุงเทพฯ: อมรการพิมพ์, ๒๕๔๕.
กิจมาโนชญ์ โรจน์ทรัพย์. ติวเข้มภำษำไทยโค้งสุดท้ำยเข้ำเตรียมอุดมศึกษำ. กรุงเทพฯ:
โรงเรียนวิทย์ศิลป์ Pinnacle, ๒๕๕๒.
ขัณธ์ชัย อธิเกียรติ, เรณูทวินันท์ และสิริพัชร์ เจษฎาวิโรจน์. ภำษำไทยหลักภำษำ
และกำรใช้ภำษำ. กรุงเทพฯ: อักษรเจริญทัศน์, ๒๕๕๔.
เครือรัตน์ เรืองแก้ว. ชนิดของคำ. กรุงเทพฯ : ปาเจรา, ๒๕๔๖.
ชนิตาฉัตร จรัสแสง. ภำษำไทย ชั้นประถมศึกษำปีที่ ๔. พิมพ์ครั้งที่ ๑๑. กรุงเทพฯ:
อักษรเจริญทัศน์ , ๒๕๕๑.
ช. ช้างน้อย. ภำษำชวนคิด. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาสน์, ๒๕๔๘.
ธารง ชูทัพ, วิไลพร รังสีวงศ์ และพรทิพย์ แฟงสุด. หนังสือชุดเสริมประสบกำรณ์
ภำษำไทย ชั้นประถมศึกษำปีที่ ๔. กรุงเทพฯ: ฟิสิกส์เซ็นเตอร์, ๒๕๕๑.
ราชบัณฑิตยสถาน. พจนำนุกรมฉบับรำชบัณฑิตยสถำน พ.ศ. ๒๕๔๒. กรุงเทพฯ:
นานมีบุคส์พับลิเคชั่นส์, ๒๕๔๖.
วันเพ็ญ เทพโสภา. หลักภำษำไทยฉบับนักเรียน นักศึกษำ. กรุงเทพฯ:
สานักพิมพ์พัฒนาศึกษา, ๒๕๔๗.
ศุภวรรณ สัจจพิบูล. (มปป.). เสริมทักษะหลักภำษำไทยป๔. กรุงเทพฯ:
สานักพิมพ์ดอกหญ้า วิชาการ.
สถาบันภาษาไทย. บรรทัดฐำนภำษำไทย เล่ม ๓ ชนิดของคำวลีประโยคและ
สัมพันธสำร. กรุงเทพฯ: สานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา, ๒๕๕๒.
อัจฉรา ชีวพันธ์. หลักภำษำไทย ชั้นประถมศึกษำปีที่ ๔. กรุงเทพฯ: กรุงธนพัฒนา,
๒๕๔๕.

30. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๒๗
ภำคผนวก

31. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๒๘
ข้อ คาตอบ
๑. ค
๒. ก
๓. ก
๔. ค
๕. ก
๖. ค
๗. ง
๘. ก
๙. ข
๑๐. ค
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน

32. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๒๙
กิจกรรมที่ ๑
กล้วยสองปลี
นานมาแล้วมีชายหนุ่มยาจกไปชอบลูกสาวเศรษฐีอยากได้มาเป็นคู่ครองของตน คิด
ว่าถ้าไม่ได้ด้วยเล่ห์ก็ต้องเอาด้วยกล จึงออกเดินทางไปสืบหาหมอเสน่ห์ เดินทางไปหนึ่งวัน
เต็ม ๆ พบกระท่อมหลังหนึ่ง จึงเข้าไปขอน้าดื่มจากหญิงชราเจ้าของกระท่อมยายแก่ถามชาย
หนุ่มว่าจะเดินทางไปไหน ชายหนุ่มจึงเล่าความประสงค์ของตนให้ฟังโดยไม่ปิดบังแต่อย่างใด
ยายแก่จึงบอกว่าตนนี้แหละเป็นหมอเสน่ห์และช่วยชายหนุ่มได้ หากว่าชายหนุ่มสามารถหา
กล้วยสองปลีมาให้เป็นเครื่องยาในการทาเสน่ห์ ชายหนุ่มดีใจมากที่ยายแก่รับปากจะ
ช่วยเหลือ จึงรีบออกเดินทางไปเสาะหากล้วยสองปลีเป็นเวลานานหลายเดือนก็ยังไม่พบ
ชำยหนุ่มจึงปลูกกล้วยเสียเองจานวนมากหลายชนิด และดูแลไร่กล้วยเป็นอย่างดี ใส่ปุ๋ยเอา
ใจใส่ต้นกล้วยเป็นพิเศษ เพื่อให้ต้นกล้วยออกสองปลีให้ได้ ชายหนุ่มทาไร่กล้วยอยู่นานก็ยัง
ไม่ได้กล้วยสองปลีแต่อย่างใด แต่ก็ยังไม่ละความพยายาม ได้ปลูกกล้วยเพิ่มขึ้นอีก ขยายไร่
กล้วยออกไปกว้างขวางขึ้นมากกว่าเดิมเรื่อย ๆ เพื่อที่จะค้นหากล้วยสองปลีให้ได้ ปีแล้วปีเล่า
ที่ทาไร่กล้วย ได้นาผลผลิตจากไร่ไปขายอยู่เป็นเวลานานถึง ๗ปี มีเงินทองเก็บจากการขาย
กล้วยเป็นจานวนมาก จนมีฐานะเป็นเศรษฐีในเวลาต่อมา เมื่อมีฐานะร่ารวยก็ไปสู่ขอลูกสาว
เศรษฐีคนที่ชายหนุ่มหมายปองไว้จนได้แต่งเป็นสามีภรรยาสมความปรารถนา แต่ต้นกล้วย
ทั้งหมดที่ชายหนุ่มปลูกก็ไม่เคยออกสองปลีเลย ทาให้ชายหนุ่มคิดว่ากล้วยสองปลีที่ยายแก่
บอกให้หามาทายาเสน่ห์นั้นคงไม่มีในโลกนี้แน่นอน แต่การที่ยายแก่สั่งให้หากล้วยสองปลีให้
ได้ คงเป็นอุบายเพื่อยุให้ชายหนุ่มมีความมานะ จนสามารถเป็นเศรษฐีได้ในเวลาต่อมานั่นเอง
เฉลยแบบฝึกที่ ๑

33. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๓๐
สมศรี นกแก้ว เสือ โต๊ะ ตู้ เต่า สุดา มะระ พ่อ ลูก โรงเรียน โรงพยาบาล
กระต่าย เงาะ สามเณร ตลาด เตียง ปากกา นาฬิกา แตงโม ต้นดาวเรือง
ห้างสรรพสินค้า จังหวัด นก กระเทียม ดอกขจร
กิจกรรมที่ ๒
๑. คน
........................................................................................................
........................................................................................................
๒. สัตว์
........................................................................................................
........................................................................................................
๓. สิ่งของ
........................................................................................................
........................................................................................................
๔. สถานที่
........................................................................................................
........................................................................................................
๕. พืช
........................................................................................................
........................................................................................................
สมศรี สุดา พ่อ ลูก สามเณร
นกแก้ว เสือ เต่า กระต่าย นก
โต๊ะ ตู้ เตียง ปากกา นาฬิกา
โรงเรียน โรงพยาบาล ตลาด ห้างสรรพสินค้า จังหวัด
มะระ เงาะ แตงโม ต้นดาวเรือง กระเทียม ดอกขจร

34. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๓๑
กิจกรรมที่ ๑
๑. (เพลี้ย) เป็นแมลงชนิดหนึ่งที่กินต้นข้าวและกินต้นไม้
๒. (อุโบสถ) ใช้เรียกสถานที่ที่พระสงฆ์ประชุมกันทาสังฆกรรมต่างๆ
๓. (วิศวกร) เราใช้เรียกผู้ที่ออกแบบสิ่งก่อสร้าง
๔. (พจนานุกรม) ใช้เรียกหนังสือสาหรับค้นความหมายของคาที่เรียงลาดับคา
ตามตัวอักษร
๕. (พนา, อรัญ, ไพรวัลย์)หมายถึงป่า
๖. (เพชฌฆาต) ใช้เรียกคนที่ทาหน้าที่ประหารชีวิตนักโทษ
๗. (นักเขียน) ใช้เรียกชื่อผู้ที่คัดเลือกรวบรวมเรื่องที่ลงพิมพ์
๘. (กรรไกร) หมายถึงเครื่องมือสาหรับตัด โดยใช้หนีบมี ๒ ขา
๙. (ธนาคาร) เป็นชื่อสถานที่ที่ทาการค้าเกี่ยวกับเงิน เช่นการรับฝากเงิน
การจ่ายเงิน
๑๐. (จิงโจ้) ชื่อของสัตว์สี่เท้า ตัวเมียมีถุงสาหรับใส่ลูกที่หน้าท้อง
เฉลยแบบฝึกที่ ๒

35. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๓๒
กิจกรรมที่ ๒
๑. นักเรียนชื่ออะไร
๒. นักเรียนเรียนหนังสือที่โรงเรียนอะไร
๓. บ้านของนักเรียนอยู่ที่ตาบลอะไร
๔. คุณครูสอนภาษาไทยของนักเรียนชื่ออะไร
๕. นักเรียนนับถือศาสนาอะไร
๖. นักเรียนอยากไปท่องเที่ยวจังหวัดใด
มากที่สุด
๗. ผู้อานวยการโรงเรียนที่นักเรียนเรียนอยู่
ชื่ออะไร
๘. นักเรียนจะเรียนต่อชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑
ที่โรงเรียนใด
๙. สถานที่ท่องเที่ยวในเมืองพัทยา
ที่นักเรียนชอบมากที่สุดคือที่ใด
๑๐. เพื่อนที่นักเรียนสนิทสนมด้วยมากที่สุด
ชื่ออะไร
เด็กชายสมบัติ มหาศาล
..........................................
.....................
โรงเรียนเมืองพัทยา ๕
ตาบลหนองปรือ
นางสกาวรัตน์ โปลา
พุทธ
ชลบุรี
นายมนตรี กาญจนภักดิ์
.....................
โรงเรียนบางละมุง
เกาะล้าน
........................................................
.......
ตุ๊ดตู่
........................................................
.......
อยู่ในดุลพินิจของครูผู้สอน

36. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๓๓
๑. หมู่บ้านนี้มีบ้านหลาย ________________
๒. งานวัดปีนี้มีลิเกมา ๒ ________________
๓. คณะกรรมการ_____________ มีการประชุมทุกวันศุกร์
๔. ที่สถานีรถไฟ มีรถไฟจอดอยู่หลาย______________
๕. พระภิกษุเดินมา ______________
๖. แม่ซื้อเสื่อมาฝากคุณยาย ๒ ______________
๗. ขอยืมร่มให้ฉัน_______________
๘. บ้านเธอมีหน้าต่างกี่______________
๙. สมุดการบ้านยังขาดอีก ๔ ______________
๑๐. ช้างโขลงนี้มี ๕ _______________
เฉลยแบบฝึกที่ ๓
หลัง
คณะ
ชุด
ขบวน
รูป
ผืน
คัน
บาน
เล่ม
เชือก

37. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๓๔
กิจกรรมที่ ๑
กิจกรรมที่ ๒
๑. นกนางนวลบินย้ายถิ่น
๒. คนเริ่มทยอยกันกลับบ้าน
๓. ทหารรักษาการณ์อยู่ตลอดทั้งวัน
๔. ลูกเสือเข้าฐานผจญภัย
๕. ศิลปินแห่งชาติถ่ายภาพร่วมกัน
กอง หมู่ คณะ กลุ่ม ฝูง
...............................
.............
_______________เจรจา _______________ถี่
_______________ชุมนุม _______________ฝัน _______________พิการ
...............................
.............
...............................
.............
...............................
.............
...............................
.............
การ ความ
การ ความ ความ
ฝูง
กลุ่ม
กอง
หมู่
คณะ
เฉลยแบบฝึกที่ ๔

38. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๓๕
ข้อ ประโยค คำนำมในประโยค
หน้ำที่
ประธำน กรรม
ตัวอย่าง
นักเรียนเรียนหนังสือ นักเรียน,หนังสือ นักเรียน หนังสือ
๑. นิดเดินไปโรงเรียน นิด, โรงเรียน นิด โรงเรียน
๒. อุ๊ยคาขับรถ อุ๊ย, รถ อุ๊ย รถ
๓. พ่อสอยมะม่วง พ่อ, มะม่วง พ่อ มะม่วง
๔. เด็กๆ เล่นกับเจ้ามอม เด็กๆ, เจ้ามอม เด็กๆ เจ้ามอม
๕. นกอ่านจดหมาย นก, จดหมาย นก จดหมาย
๖. แมววิ่งไล่จับหนู แมว, หนู แมว หนู
๗. หนอนกินใบไม้ หนอน, ใบไม้ หนอน ใบไม้
๘. คุณแม่ไปจ่ายตลาด คุณแม่, ตลาด คุณแม่ ตลาด
๙. พ่อชวนกินปลานิล พ่อ, ปลานิล พ่อ ปลานิล
๑๐. คุณครูเล่านิทาน คุณครู, นิทาน คุณครู นิทาน
เฉลยแบบฝึกที่ ๕

39. ชุดฝึกทักษะ เรื่อง ชนิดและหน้าที่ของคา กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔
เล่มที่ ๑ คานาม ๓๖
ข้อ
๑. ก
๒. ก
๓. ง
๔. ข
๕. ค
๖. ค
๗. ค
๘. ก
๙. ค
๑๐. ก
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน