Materiały wewnętrzne U.E. we Wrocławiu - Psychologia Zarządzania 2009

1. Osobowość w kontekście
zarządzania
Alicja Nurzyńska
Małgorzata Wilczyńska
Paweł Wujczyk

2. Cel prezentacji
• Zaprezentowanie ustaleń terminologicznych pojęcia
osobowość
• Bliższe scharakteryzowanie wybranych
psychologicznych koncepcji osobowości
• Próba dokonania porównań omówionych koncepcji

3. Spis treści
• Pojęcie osobowości
• Koncepcje osobowości – koncepcja
behawioralna
• Koncepcje osobowości – koncepcja
psychoanalityczna
• Koncepcje osobowości – koncepcja poznawcza
• Koncepcje osobowości – koncepcja
humanistyczna

4. Osobowość a zarządzanie
• Jakie cechy osobowości przemawiają za
określonym zachowaniem się człowieka?
• Jaki jest wpływ cech osobowości na
efektywność pracy menedżera?
• W jakim stopniu niektóre zachowania człowieka
są wynikiem jego cech osobowości?
• Czy cechy osobowości to struktura wrodzona,
nabyta czy podlega modyfikacjom w ciągu życia
człowieka?

5. Osobowość
• Zespół cech psychicznych właściwych danemu
człowiekowi; to jego indywidualność (Słownik
języka polskiego)
• Jest tym, co charakteryzuje daną jednostkę;
ogólna suma tych sposobów reagowania na
innych ludzi wchodzenia z nimi w interakcje,
które są charakterystyczne dla danej jednostki
(P.Zimbardo, R Gerrig)

6. Osobowość
• Zespół względnie trwałych cech lub dyspozycji
psychicznych jednostki różniących ją od innych
jednostek i zarazem centralny system regulacji i
integracji zachowania, produkt indywidualnego
rozwoju człowieka (Encyklopedia organizacji i
zarządzania)

7. Osobowość
• Wieloczynnikowa struktura integrująca i
ukierunkowująca zachowanie jednostki, której
poziom i osiągnięcia uzależnione są od
procesów poznawczych, motywacyjnych, cech
temperamentu i inteligencji. Funkcja osobowości
polega również na utrzymaniu hierarchii celów,
których realizacja prowadzi do zaspokojenia
biologicznych i nabytych potrzeb jednostki, na
kontrolowaniu względnie trwałych sposobów
realizacji dążeń będących wyrazem poglądów i
postaw (Encyklopedyczny słownik psychiatrii)

8. Koncepcje osobowości
• Behawioralna
• Psychoanalityczna
• Poznawcza
• Humanistyczna

9. Ujęcie behawioralne
Przedstawiciele: J. Watson, I. Pawłow, J Skinner
Zachowania człowieka, jego osiągnięcia w
nauce, pracy, kontakty interpersonalne są
zależne od środowiska fizycznego i
społecznego.
Źródło: Sylwia Przytuła, Psychologia zarządzania, wyd. Uniwersytet
Ekonomiczny we Wrocławiu, Wyd. 2009 r., str . 37

10. Proces wzmocnienia
Źródło: P. Zimbardo, R. Gerrig, Psychologia i życie, PWN, Warszawa 2006, s.430
[w:] Sylwia Przytuła, Psychologia zarządzania, wyd. Uniwersytet Ekonomiczny we
Wrocławiu, Wyd. 2009
S (Bodziec)
-Wygłaszanie
przemówienia
-Przyjęcie
-Randka
-Rozmowa
kwalifikacyjna
R (rekcja)
-Czerwienienie się
-Luki pamięciowe
-Milczenie
-Niezręczne gesty
-Unikanie kontaktu
wzrokowego

11. Formy wzmocnień
pozytywnych
• Stałych odstępów czasowych
• Stałych proporcji
• Zmiennych odstępów czasowych
• Zmiennych proporcji

12. Konsekwencje stosowania
wzmocnień negatywnych
• Generalizacja zachowania
• Zaburzenia emocjonalne
• Unikanie źródła karania
• Kary uczą jak karać

13. Psychoanalityczne ujęcie
osobowości
Twórca: Z. Freud
Człowiek składa się z antagonistycznych
względem siebie elementów: ID oraz
SUPEREGO, między którymi pośredniczy EGO.
Zachowaniami człowieka kierują popędy.
Źródło: Sylwia Przytuła, Psychologia zarządzania, wyd. Uniwersytet
Ekonomiczny we Wrocławiu, Wyd. 2009, str. 40

14. Struktura osobowości
• ID – kieruje się zasadą przyjemności
• SUPEREGO – reprezentuje wartości moralne,
normy i przepisy
• EGO – negocjator, przedkłada racjonalne
wybory nad żądania przyjemności

15. EGO
SUPEREGO
ID
Zasada
realizmu
Zasada
przyzwoitości
Zasada
przyjemności
Graficzne przedstawienie
struktury osobowości
Źródło: Sylwia Przytuła, Psychologia zarządzania,
wyd. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wyd. 2009, str. 41

16. Psychiczne klapy
bezpieczeństwa
• Represja (wyparce)
• Projekcja
• Racjonalizacja
 Kwaśnie winogrona
 Słodkie cytryny
• Substytucja
 Kompensacja
 Sublimacja
• Dysocjacja
• Ekspiacja
• Identyfikacja

17. Poznawcze ujęcie
osobowości
Twórca: m.in.. G. Kelly, N. Wiener i T. Tomaszewski
Człowiek jest samodzielnym podmiotem , który
decyduje o sobie, działa świadomie i celowo oraz
formułuje siebie według własnego projektu.
Źródło: Sylwia Przytuła, Psychologia zarządzania, wyd. Uniwersytet
Ekonomiczny we Wrocławiu, Wyd. 2009, str. 43

18. Założenia koncepcji
poznawczej
• Człowiek jest układem aktywnym, gromadzącym
i wykorzystującym doświadczenie.
• Doświadczenie służy do kontroli nad otoczeniem
i samym sobą.
• Człowiek stale dąży do zdobywania nowych
doświadczeń , eliminując zarazem zbędne
różnorodności.

19. Cechy struktur poznawczych
człowieka
• Złożoność
• Abstrakcyjność
• Otwartość
• Aktywność

20. Typy twórczości człowieka
• Twórczość typu P – gdy w umyśle człowieka
pojawiają się pomysły, idee, które są nowe z
punktu widzenia jej indywidualnego życia.
• Twórczość typu H – twórczość prowadząca do
nowych odkryć, wynalazków technicznych i
naukowych.

21. Humanistyczne ujecie
osobowości
Przedstawiciele: A. Maslow, C. Rogers
Koncepcja humanistyczna kładzie nacisk na
rozwój indywidualny i możliwości kreacji
osobowości, jakie tkwią w człowieku.
Psychologia humanistyczna proponuje
zajmowanie się całą osobą.
Źródło: Sylwia Przytuła, Psychologia zarządzania, wyd. Uniwersytet
Ekonomiczny we Wrocławiu, Wyd. 2009, str. 44

22. Składniki podejścia
humanistycznego
• Teoria potrzeb
• Teoria samoaktualizacji

23. Teoria potrzeb wg Maslowa
Samorealiz
acja
Uznanie
Przynależność
Bezpieczeństwo
Fizjologia

24. Teoria samoaktualizacji
• Stałym składnikiem jest system wartości, w
który można wierzyć i któremu można się
poświęcić. Jest on człowiekowi niezbędny,
gdyż brak systemu wartości to stan
psychopatogeny.
Źródło: R. Stachowski, Historia psychologii: od Wanduta do czasów
najnowszych, [w:] Sylwia Przytuła, Psychologia zarządzania, wyd.
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wyd. 2009, str. 45

25. Podsumowanie
• Złożoność i trudność w jednoznacznym
określeniu człowieka
• Osobowość pomaga nam w zarządzaniu

26. Literatura
• Sylwia Przytuła, Psychologia zarządzania, wyd.
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
• P. Zimbardo, R. Gerrig, Psychologia i życie,
PWN, Warszawa 2006
• R. Stachowski, Historia psychologii: od Wanduta
do czasów najnowszych

27. Dziękujemy za uwagę