Traballo realizado polo alumnado de 4º, a partir da visita a un horto.

1. Proxecto de investigación
4º ED. PRIMARIA
CEIP VITE I - SANTIAGO DE COMPOSTELA
O HORTO
COMO
ECOSISTEMA
COORDINADO POLAS PROFESORAS:LUISA G. GARRIDO
E CARMELA RODRÍGUEZ
MAIO - XUÑO 2014

2. Seres VIVOS(BIÓTICOS): plantas,
animais, microorganismos, seres
humanos.
Seres INERTES (ABIÓTICOS): rochas,
auga, sol, temperatura...
Terrestre: os seres vivos viven no solo
(bosques, desertos, selvas...).
Acuático: os
seres vivos
viven na auga
(ríos, lagos,
mares..).
SERGIO SEIJAS E TANIA CORTÉS
QUE É UN ECOSISTEMA?
Un ecosistema é o conxunto formado polos seres vivos dun
lugar (paxaros, insectos, plantas, etc.), o medio físico no
que habitan (auga, aire,rochas, etc.) e as relacións que
existen entre eles.
OS ECOSISTEMAS
ELEMENTOS DUN
ECOSISTEMA
TIPOS DE ECOSISTEMAS

3. SERGIO SEIJAS E TANIA CORTÉS
OS ECOSISTEMAS
Todos os organismos vivos ou mortos
sirven de alimento para outros.
A cadea alimentaria está formada por:
produtores : fabrican a súa propia
alimentación (plantas, arbustos...)
consumidores : aliméntanse de
plantas e doutros organismos:
•herbivoros
•carnívoros
•omnívoros
descompoñedores : son os que descompoñen a carne e os vexetais (bacterias
e fungos)
RELACIÓNS NOS ECOSISTEMAS: CADEA ALIMENTARIA
PRODUTORES
CONSUMIDORES
DESCOMPOÑEDORES

4. Noa Feás e Teo Vega
DEFINICIÓN
O horto como ecosistema
UN HORTO é UN
ESPAZO ONDE SE
CULTIVAN VEXETAIS
PARA COMELOS
COMO O TOMATE, A
LEITUGA ,O REPOLO..
UN HORTO É UN
ECOSISTEMA PORQUE
TEN SERES VIVOS,
SERES INERTES E
RELACIÓNS ENTRE
ELES.
ALGÚNS TIPOS DE
HORTOS:
HORTO FRUTÍCOLA: ONDE SE CULTIVAN
FROITAS COMO A MAZÁ, LARANXA...
HORTO HORTÍCOLA: ONDE SE CULTIVAN
HORTALIZAS EN XERAL: PORROS,
LEITUGA...
HORTO FRUTÍCOLA
ORNAMENTAL
HAI
MOITOS
TIPOS DE HORTOS
NO MUNDO
HORTÍCOLA
DE INVERNADOIRO

5. As xoaniñas (que son escaravellos),
son grandes depredadores de
pulgóns e incluso só poñen os seus
ovos se teñen asegurada a presenza
de pulgón.
María Lago e Hugo Martínez
ANIMAIS: hai algÚns animais que son bos e outros que son prexudiciais ao
horto .
OS SERES BIÓTICOS NUN HORTO COMO
ECOSISTEMA
* Unha eiruga ten influencias
prexudiciais nun horto porque
come algúns dos seus produtos ,
como a leituga ( as súas follas);
ainda que a eiruga só intente
alimentarse .
*Unha miñoca é boa
para o horto porque
fertiliza a planta pola
alta cantidade de
nutrientes que deixa
no solo. Iso fai que a
planta siga viva e
medre máis rápido.
* As bolboretas,
especificamente as súas
eirugas, comen hortalizas. E
comen moitas, moitas
hortalizas. Entre as súas
comidas favoritas están a
albahaca, a menta, a leituga
e o pemento.
AVESPAS
O seu enorme valor no control de
plagas radica na alimentación das
súas crías, cunha dieta de larvas de
insectos.
XOANIÑAS
MIÑOCAS
EIRUGAS
BOLBORETAS

6. É mellor un xardín ou parcela con moitos
tipos de plantas que cun só. Non
favorece ter
só un tipo
de planta
onde non
teña
outras
que a
axuden .
Evita o uso
de
fertilizantes
e pesticidas
sintéticos. En lugar de recorrer a este tipo de
produtos químicos, aproveita o uso de
compost , así como preparacións con plantas
e elementos naturais que escorrentan os
organismos nocivos para os cultivos.
Unha planta deixa residuos
orgánicos no solo . Cando plantas outra
doutra especie no oco da anterior,
aproveita os nutrientes do
mesmo.
María Lago e Hugo Martínez
OS SERES BIÓTICOS NUN HORTO COMO
ECOSISTEMA
VEXETAIS: Non todas as plantas dos hortos son boas . Hai algunhas que
invaden as colleitas acaparando os nutrientes do solo .
ASOCIACIÓNS ENTRE VEXETAIS
Hai plantas que se levan moi ben entre elas e outras que, se están xuntas, cáense mal. Hai que
aprender cales se benefícian entre si para medrar mellor.
Por exemplo, as leitugas e as cebolas. As
cebolas teñen crecemento vertical e as leitugas
horizontal e ademais a leituga estará
protexida de posibles depredadores coas cebolas
arredor.
LEITUGAS E CEBOLAS

7. María Lago e Hugo Martínez
OS SERES BIÓTICOS NUN HORTO COMO ECOSISTEMA .
OS MICROORGANISMOS :
Os fungos aproveitan os residuos naturais
para convertelos en auga ,aire, terra e
outros produtos
naturais que
axudan a realizar
a fotosíntese das
plantas .
Se poñemos fungos ao lado
dalgunhas plantas e algunha se
descompón, os fungos van
aproveitar
todos os seus
residuos para
sacar algo bo
deles .
Se non hai fungos
ao lado dalgunhas
plantas e as
mesmas morren e
deixan residuos,
eses restos
pódense utilizar
para facer insecticidas que non
leven produtos químicos.
Fungo velenoso
OS FUNGOS
Os microorganismos son aqueles seres vivos máis diminutos que unicamente poden ser apreciados a
través dun microscopio. Neste extenso grupo podemos incluir os virus, as bacterias, fungos, levaduras
e mofos que pululan polo planeta Terra.
Os microorganismos non se poden ver a
simple vista pero si cun microscopio. No
horto non os podemos ver pero os seus
efectos si; por exemplo, na putrefacción dos
alimentos e na elaboración do compost.
Fungo comestible
A xente morre por confundir estes
dous fungos que se poden plantar no
horto .
RESIDUOS ORGÁNICOS
ABONO (nutrientes para volver a usar)

8. SERGIO LISTE E ANDRÉS MARTÍNEZ
SERES ABIÓTICOS
(os seres que non teñen vida, tamén chamados inertes)
A AUGA
A auga é o elemento clave da vida das plantas, xa que a ausencia
dela produciría a súa morte. A auga permítelle tomar os
nutrientes do solo e ten o seu propio ciclo na planta:
Os miles de filamentos que se
extenden desde a punta de cada raíz
son os que absorben a auga do solo.
Envían a auga pola planta
arriba.
H a i p l a n t a s q u e v i v e n
directamente na auga.
O SOLO
O solo no ecosistema compre a
función de substrato para a
planta. Da composición e estrutura
do solo, as plantas obteñen o seu
alimento. As
distintas
plantas captan
nutrientes en
diferentes
proporcións. Se
o solo é pobre
nun dos seus
compoñentes, a
planta sofre e
amosa signos de alteracións no
seu desenvolvemento.
Un exceso de calor fai que as plantas
se sequen e, se fai demasiado frío,
queima as follas.
A TEMPERATURA

9. SERGIO LISTE E ANDRÉS MARTÍNEZ
SERES ABIÓTICOS
(continuación)
É o elemento necesario para a
vida da planta: obteñen del o
osíxeno e o aire intervén na
polinización das plantas.
O AIRE
A LUZ SOLAR
AS ESTACIÓNS
En función da estación do ano
na que nos atopemos , o horto terá
distinto tipo de plantas, máis ou
menos flores e estará máis ou
menos verde.
O sol é a fonte indispensable para a
vida da planta. As plantas
necesitan a luz solar para realizar a
fotosíntese e elaborar o seu propio
alimento.

10. A cadea trófica dun
horto:
Empeza cos produtores, as plantas,
que son alimento para animais como
os vermes, bolboretas...
A eses animais cómenos outros
como ras, paxaros...
E a eses, cómenos as serpes.
Relacións:
Os seres vivos relaciónanse entre sí e co medio
físico.
Nun horto, sobre todo, hai relacións
alimentarias.
Distintos tipos de insectos e paxaros van alí
comer os cultivos; os paxaros tamén comen os
insectos.
Pedro Valero e Fernando Heredia
Reflexa quen se come a quen nun ecosistema.
A cadea trófica ou cadea alimentaria é o proceso de enerxía e nutrientes que
se dá entre as diferentes especies do ecosistema, no cal todos os
organismos, vivos ou mortos, son fonte de alimento para outros.
A CADEA TRÓFICA NUN HORTO
Biomasa:
É unha fonte de enerxía
natural usada de
combustible que non dana
o medio ambiente.
Forestal: residuos de cousas
de madeira.
Agrícola: residuos de
cultivos.
produtor
fungos e bacterias
descompoñedor
CADEA
ALIMENTARIA

11. CURIOSIDADES:
Coa ortiga pódese facer un tipo de abono
natural: métense as ortigas nun cubo,
machácanse cun pao ata que se
queden
de cor
verde
oscuro,
engades
auga e xa
tes o
abono.
POR QUE UN
HORTO
ECOLÓXICO?
A xente que fai os
seus propios hortos
ecolóxicos pensan que
é mais san e así
coidan o medio
ambiente.
RELACIÓNS NO HORTO ECOLÓXICO
Os seres vivos axudan ao horto ecolóxico da seguinte
maneira: hai algunhas plantas que atraen os insectos
beneficiosos e repelen os insectos dañinos. Exemplos:A
menta,a caléndula, etc.
Marcos Fernández e Paula Ferrín
É unha parcela de terreo onde se sementan diferentes verduras e froitas, das
que podes obter alimentos frescos e saudables, sen utilizar produtos
químicos e aumentando a fertilidade da terra.
O HORTO ECOLÓXICO
A capuchina nun rincón
do horto mata os insectos
dañinos.
A caléndula ten unha
cor moi chamativa para
atraer os insectos
beneficiosos.
A menta repele os
insectos dañinos, pero sobre
todo aos pulgóns.

12. Un xeito de manter a fertilidade da terra é
incorporándolle abono.
E nada mellor que un abono orgánico,
desprovisto totalmente de
químicos.
Para preparar abono
orgánico só necesitamos
un pedaciño de terra,
paciencia e constancia.
Os restos de alimentos que
nos serven para preparar este
abono son as cascas de ovos e
de froitas, verduras, a herba e
o café usado, follas,
esterco e algúns
restos de poda.
O regado por aspersión
Úsase para os hortos .
Inconveniente: ao mollar follas e froitos
favorece a aparición de fungos.
O regado solar
Para pequenos
cultivos, como pode
ser unha horta
caseira, pódense
utilizar elementos de
uso diario, como
botellas de
plástico PET (as da
auga), requirindo
ademais moi pouco
mantemento sendo soamente necesario reabastecer
de auga o depósito cando sexa necesario e arrincar as
plantas que puidesen medrar no interior do sistema.
QUE NECESITAMOS?
unha botella de tamaño
máis grande qUe a
outra, por exemplo
(unha de 5 litros e
outra de 1 litro e medio)
colocadas como se
indica na imaxe.
Roberto Carro e Sandra Cortés
HORTO ECOLÓXICO
COMO FACEMOS O ABONO ORGÁNICO?
O REGADO
O
regado por goteo
Resulta ideal para hortalizas e cada
vez úsase máis que o regado por sucos:
que é o que máis se utiliza nos
botella
pequena

13. AS HORTALIZAS NO HORTO URBANO
DA USC. CLASIFICACIÓN
NADHIFA - LUCÍA - ANDRÉS FELIPE
BULBO FOLLA INFLORESCEN
CIA
FROITO RAÍZ SEMENTES TALO
CEBOLA ESPINACAS PEMENTOS PATACA
(tubérculo)
CHÍCHAROS PORROS
ESCAROLA AMORODOS CENORIA TIRABEQUE APIO
LEITUGA TOMATES CEBOLIÑO
REPOLO CABACIÑA
VERZA
TALO: é unha das partes da
planta que suxeita as follas.
TUBÉRCULOS: son talos
subterráneos
engrosados
que acumulan
reservas de
nutrientes.
RAÍZ: serve para suxeitar a
planta e absorbe auga e
minerais que hai na terra.
BULBO: é un tipo de raíz. Os
allos e as cebolas
son plantas de
bulbo.
As cebolas son bulbos.
As patacas son tubérculos.
INFLORESCENCIA:
É a parte da planta
onde se localizan as
flores.
A coliflor é unha inflorescencia
FROITO: é a parte dos vexetais,
procedente da flor,
encargada de protexer
as sementes e
dispersalas.
A SEMENTE forma parte
do froito e dá orixe a unha nova planta.
semente
froito
DEFINICIÓNS/VOCABULARIO
follasfroito
talo
flor

14. 2- Estar en contacto co sol (sempre con
protección!) apórtanos unha dose extra de
vitamina D, que é esencial para fortalecer os
nosos ósos.
Así mesmo,
estimula a
produción da
serotonina -
coñecida como
a hormona da
felicidade-,
que mellora o
noso estado de ánimo e axúdanos a sentirnos
un pouco máis felices.
1- Os alimentos procedentes dun horto eco
teñen mellor calidade...e están máis ricos!
Teñen un sabor natural e auténtico.
Ademais ao non ter produtos artificiais,
coma pesticidas ou outros, presentan niveis
máis altos
de
vitaminas e
minerais.
Son máis
saudables e
nutritivos.
Mario Grela e Óscar Casais
HORTO ECOLÓXICO:CONSELLOS E CURIOSIDADES
4- Aínda
que pareza
mentira, a
terra
contén
minerais e
bacterias
que
fortalecen as nosas defensas... e non se nos
ocorre mellor forma de ensuciarnos as mans
que mimando as nosas plantas!
3-Está demostrado que coidar un horto
reduce a ansiedade e o estrés. Ver medrar
as plantas e recoller os seus froitos é unha
das sensacións máis gratificantes do
mundo! E ademais relaxa moito...
6- Facemos exercicio sen decatarnos:
Cortar, plantar, regar, recoller... supón
un exercicio moderado que vén
fenomenal.
5- Aforramos diñeiro na cesta da compra.
Vale que non conta como vantaxe para o
noso organismo (ou si?)... pero todo axuda
para gastar un pouquiño menos.
Esta berenxena ten mellor calidade porque é
dun horto ecolóxico.