1. phát hiện hủ gốm ở Yayoi, sự phân biệt thời giữa đại Jômon và Yayoi chưa hề có trong
sách vở.
44
Hủ gốm Yayoi
Kỹ thuật Yayoi khác kỹ thuật Jômon như thế nào?
Gốm Yayoi thật ra về kỹ thuật, không khác xa gốm Jômon bao nhiêu. Tuy vậy, về mặt mỹ thuật, có thể
nói là nó đẹp hơn. Cái đẹp của nó không nằm ở chỗ rườm rà về mặt trang trí như gốm Jômon nhưng ở chỗ
hài hòa và cân đối trong sự đơn giản. F.Macé và G.B.Sansom đều chia sẻ cùng một ý kiến về điểm này.
Sansom23 chỉ lưu ý việc người Jômon của miền Đông và Bắc tỏ ra tự do, phóng túng trong cách chọn
hình thể và mẫu trang trí hơn người Yayoi đến sau. Cái khác nhau rõ ràng giữa hai thời kỳ Jômon và
Yayoi có lẽ là kỹ thuật luyện kim. Người Yayoi của miền tây và nam Nhật Bản khi tiến lên phía đông và
phía bắc để gặp gỡ văn hoá Jômon24 đã bỏ lại sau lưng họ thời đại thạch khí và họ đã biết sử dụng kim
loại. Các dụng cụ bằng đồng có nguồn gốc đại lục đã thấy xuất hiện bên cạnh gốm Yayoi ở các di chỉ.
Trong khi mũi tên thời Jômon chỉ đủ bén nhọn để làm con thú săn bị thương thì mũi tên của người Yayoi
nặng hơn và xuyên thấu hơn, có thể làm chết nó ngay.
Trở lại chuyện kaizuka đang nói dở dang. Bên lề thôi nhưng phải nói là giống trường
hợp gò kaizuka ở Omori, địa điểm nơi tìm ra đồ gốm Yayoi cũng không được nhớ cho
thật đúng. Tuy bảo rằng hủ gốm ấy đã được phát hiện vào năm 1884 ở kaizuka mang tên
Mukôgaoka thuộc khóm số 2 phường Yayoi khu Bunkyô thủ đô Tôkyô vv... nhưng lời
23 GB Sansom,Japan, a short cultural history, tr. 2.
24 Điều nay không có nghĩa là văn hóa Jômon chỉ có ở miền bắc nước Nhật. Thực ra văn hóa Jômon cũng
để lại dấu vết trên quần đảo Lưu Cầu và đảo Đài Loan. Nó vốn đến từ nhóm văn hóa tân thạch khí gốc
vùng Hoa Nam và bán đảo Đông Dương.