1. Quản trị kinh doanh quốc tế 2013
Nguyễn Thị Nhung /QTLT5A1 Page 1
Câu 3. Phân tích những rào cản trong thương mại QT đối với DN Việt Nam hiện
nay thông qua 1 ví dụ cụ thể? (mặt hàng và thị trường cụ thể)?
Những rào cản trong TMQT đối với doanh nghiệp Việt Nam hiện nay.
♣ Nguyên nhân tồn tại những rào cản: lí do chung nhất mà các chính phủ
đưa ra là để khuyến khích hoạt động sản xuất trong nước, khuyến khích xuất nhập
khẩu và tạo ổn định kinh tế nước mình.Những rào cản phổ biến trên thế giới có ảnh
hưởng đến nước ta như:
Thuế nhập khẩu: thuế nhập khẩu làm hàng hóa cao hơn so với gí sản xuất
nội địa, chính phủ có ngân sách và công ty sản xuất nội địa được lợi vì thuế bảo vệ
họ trước sự cạnh tranh trước hàng hóa của nước ngoài.
Những hàng rào phi thuế quan: bao gồm các biện pháp về hành chính,
những quy định về thủ tục, hồ sơ xuất nhập khẩu với hàng hóa, các giấy tờ chứng
thư về kiểm định sản phẩm, hay thủ tục xuất nhập cảnh đối với thương nhân. Hàng
rào này được coi như những cách thức tiêu cực làm quan liêu trì trệ và mất cơ hội
mua bán hàng hóa từ nước ngoài
Hạn ngạch: là biện pháp hạn chế số lượng xuất hoặc nhập khẩu để kiểm soát
số lượng hàng hóa xuất nhập khẩu, điều chỉnh thị phần cho phép. Các chính phủ có
thẻ quy định hạn ngạch hàng năm là bao nhiêu đơn vị sản phẩm được xuất khẩu,
nhập khẩu hay tỷ lệ phần trăm nào đó so với sản xuất nội địa
Giới hạn tài chính: các chính phủ tìm cách hạn chế việc chuyển dịch ngoại
tệ ra nước ngoài mua bán, như kiểm soát ngoại tệ, thiết lập và kiểm soát các qui
định trong ngân hàng khi tiền chuyển ra nước ngoài, sử dụng nhiều tỷ giá khác
nhau trong ngân hàng để điều phối hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa theo chiến
lược ưu tiên quốc gia
Cố định giá quốc tế: với một số hàng hóa mang tính đặc thù mà chỉ một số
quốc gia có được. Đôi khi vì cố giữ lợi thế cạnh tranh cho ngành hàng hoặc duy trì
sự sống còn lại của ngành hàng các công ty sẽ tìm cách khống chế số lượng cung
thị trường..
Kiểm soát đầu tư nước ngoài:các chính phủ cũng có thể tìm cách kiểm soát
đầu tư nước ngoài như khống chế ngành hàng sản xuất, khống chế chuyển lợi
nhuận như giới hạn cổ phần, giới hạn chuyển lợi nhuận..
Yêu cầu thành phần địa phương: các quốc gia nước ngoài đầu tư vào một số

2. Quản trị kinh doanh quốc tế 2013
Nguyễn Thị Nhung /QTLT5A1 Page 2
ngành trọng điểm phát triển kinh tế thường có ưu điểm dài hơn khu vực khác về
thuế, các quy định đầu tư, bù lại đòi hỏi sự cam kết của nhà đầu tư nước ngoài
trong thời gian sau phải có tỷ lệ riêng biệt của hàng hóa được sản xuất trong nội
địa.
Tài trợ: là khoản trợ cấp của chính phủ cho nhà sản xuất trong nước để có
ưu thế cạnh tranh với công ty nước ngoài, tài trợ được tiến hành theo nhiều hình
thức bao gồm hỗ trợ tiền mặt, cho vay lãi suất thấp.
Chính sách chống phá giá: đây là chính sách được xác định khi bán sản
phẩm ở thị trường nước ngoài thấp hơn cho phí sản xuất khi bán sản phẩm dưới giá
trung bình của thị trường.
Ví dụ nói đến rào cản thương mại mà VN gặp phải với tiêu đề :
“ Hàng Việt Nam trong cuộc chiến với rào cản thương mại”
Việt Nam mỗi năm thiệt hại hơn 14 triệu USD do hàng xuất khẩu bị trả lại.
Ông Spencer Henson từ Viện Nghiên cứu phát triển (IDS) cho hay ở 4 thị
số vụ bị từ chối nhập khẩu sản phẩm thủy sản, cao hơn so với các nước nhập khẩu
khác, ngoại trừ thị trường Úc. Cụ thể, Việt Nam đứng đầu trong số các nước xuất
khẩu sang EU và Hoa Kỳ về số vụ bị từ chối nhập khẩu sản phẩm thủy sản trên 1
triệu USD trong giai đoạn từ năm 2002 đến 2010, lần lượt khoảng 160 và 380 vụ.
Tại thị trường Nhật Bản, trong giai đoạn 2006 - 2010, Việt Nam cũng đứng đầu
các nước xuất khẩu về số vụ bị từ chối nhập khẩu sản phẩm thủy sản trên 1 triệu
USD, khoảng hơn 120 vụ. Riêng thị trường Úc, Việt Nam đứng thứ 4, sau
Indonesia, Ấn Độ và Trung Quốc về số vụ thủy sản bị trả về, gần 350 vụ. Có nhiều
nguyên nhân khiến thủy sản của Việt Nam bị trả về, song nguyên nhân chủ yếu là
do nhiễm khuẩn. “Ngoài ra, dư lượng thuốc thú y là vấn đề nổi cộm đối với hàng
nhập vào EU; các chất gây ô nhiễm khác cũng là vấn đề đối với hàng nhập vào
Nhật Bản” - ông Henson nói.
Không chỉ ở Mỹ và Nhật, hàng thủy sản Việt Nam cũng tiếp tục gặp khó khăn tại
thị trường Trung Quốc. Cuối tháng 5-2007, Cục Kiểm nghiệm kiểm dịch tỉnh Phúc
Kiến (Trung Quốc) đã phát hiện chất chloramphenicol vượt quá tiêu chuẩn cho
phép (0,10 mg/kg) trong 1 lô tôm nõn đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam của Công
ty Nachimex Co. Ltd với trọng lượng 1.150 thùng/13.800 kg. Ngay sau đó, Trung
Quốc đã đề nghị Việt Nam tạm thời đình chỉ việc xuất khẩu thủy sản của doanh
nghiệp này sang Trung Quốc, đồng thời phía Trung Quốc cũng cho biết muốn khôi

3. Quản trị kinh doanh quốc tế 2013
Nguyễn Thị Nhung /QTLT5A1 Page 3
phục việc xuất khẩu của doanh nghiệp này phải thông báo trước tình hình kiểm tra
có liên quan cho Trung Quốc để họ tiến hành kiểm tra xác nhận.
Ngày 13-2-2012, Cơ quan Kiểm dịch động thực vật Liên bang Nga (VPSS) liên tiếp
có 2 công thư thông báo các lô hàng thủy sản của Việt Nam xuất khẩu vào thị
trường này không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm (nhiễm vi khuẩn gây bệnh
Vibrio Parahaemolyticus, Coliform, nấm men, nấm mốc...) có chiều hướng gia
tăng.
Các vụ kiện về phòng vệ thương mại, chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ đã
và sẽ tiếp tục có xu thế tăng trong những năm tới đây. Kể từ vụ kiện chống bán phá
giá đầu tiên đối với gạo nhập khẩu từ Việt Nam vào Columbia năm 1994, đến nay
đã có 49 vụ kiện chống bán phá giá (bao gồm cả các vụ kiện chống lẩn tránh thuế
chống bán phá giá) và 3 vụ kiện chống trợ cấp được tiến hành đối với hàng hoá
xuất khẩu từ Việt Nam. Trung bình mỗi năm có gần 3 vụ kiện chống bán phá giá
được tiến hành đối với hàng xuất khẩu từ Việt Nam. Số vụ kiện chống bán phá giá
trong hai năm gần đây (2011 và 2012) là tương đối cao so với mức trung bình với
6 vụ tiến hành trong năm 2011 và 7 vụ trong năm 2012 (theo thống kê của Hội
đồng tư vấn các biện pháp phòng vệ thương mại quốc tế - VCCI).
Ngay đầu năm 2013, Mỹ khởi kiện chống trợ cấp tôm của Việt Nam trong khi mặt
hàng này đã bị áp thuế chống bán phá giá. Rào cản ethoxyquin đã ảnh hưởng
nặng đến tôm Việt Nam trong nửa cuối năm 2012. Theo Hiệp hội chế biến và xuất
khẩu thủy sản (VASEP), quyết định kiểm tra ethoxyquin đối với 100% tôm từ Việt
Nam, với mức dư lượng quá thấp (0,01 ppm) đã khiến “cửa ra” của tôm Việt Nam
càng hẹp hơn trong bối cảnh nhu cầu từ 2 thị trường lớn khác là Mỹ và EU đều
giảm mạnh. Bức tranh của ngành thêm phần ảm đạm, khi ông Lê Văn Quang,
Tổng giám đốc Công ty cổ phần Minh Phú (nhà xuất khẩu tôm lớn nhất Việt Nam)
cho biết, đã có 30% doanh nghiệp trong ngành phá sản, 40% chết lâm sàng, 20%
ngoắc ngoải, chỉ còn 10% số doanh nghiệp hoạt động có lợi nhuận.
Trích từ tạp chí cộng sản.org.vn/ chủ nhật ngày 26/5/2013 .
Như vậy khi tham gia hoạt động thương mại quốc tế việc hàng hóa Việt Na gặp
những rào cản như về chất lượng vệ sinh thực phẩm, các tiêu chuẩn định ra đối với
sản phẩm là rất dễ xảy ra, việc thủy sản Việt Nam bị trả lại nhiều cũng là hướng
đang lo ngại cho ngành thủy sản Việt Nam trong tương lai, bởi vậy Việt Nam cần

4. Quản trị kinh doanh quốc tế 2013
Nguyễn Thị Nhung /QTLT5A1 Page 4
am hiểu luật lệ thị trường quốc tế tránh gặp những rào cản về chất lượng sản phẩm
gây nên, làm mất uy tín thị trường thủy sản trên quốc tế.
Việc các vụ kiện về phòng vệ thương mại, chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự
vệ đã và sẽ tiếp tục có xu thế tăng trong những năm tới đây là những thách thức để
các doanh nghiệp Việt Nam tự tìm tòi, thông thạo luật của các quốc gia, từ đó tránh
các vụ kiện liên quan đến thuế. Đây cũng là bài học cho các doanh nghiệp khác
đang có xu hướng vận động ra nước ngoài.
Dưới đây là một ví dụ cho việc Việt Nam cần có cơ chế định hướng như thế nào
cho hàng xuất nhập khẩu với tiêu đề:
“Xuất khẩu cà phê và bài học cay đắng”
Lượng cà phê xuất khẩu trong 2 tháng đầu năm 2010 là 280 nghìn tấn, đạt giá trị
411 triệu USD, so với cùng kỳ năm ngoái giảm 26,78% về lượng và 12,52% về giá
trị.
Như vậy, khác với tính toán ban đầu là năm nay xuất khẩu cà phê sẽ khởi sắc do
khủng hoảng kinh tế đang qua đi, nhưng thực tế khởi đầu năm 2010 của ngành cà
phê đã ảm đạm hơn so với năm 2009.
Mới đây Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã họp với các bộ, ngành liên
quan về biện pháp hỗ trợ thu mua tạm trữ cà phê cho nông dân, và đề ra các giải
pháp thúc đẩy tiêu thụ cà phê.
Vẫn bị giới đầu cơ nước ngoài thao túng.
Trước khi kết thúc năm 2009, ngành cà phê Việt Nam đã rất lạc quan tin tưởng
rằng sang năm 2010, xuất khẩu cà phê sẽ nhanh chóng hồi phục. Thế nhưng, diễn
biến tiêu thụ cà phê đã tồi tệ hơn rất nhiều, nằm ngoài dự báo.
Hiện giá cà phê đang xuống rất thấp, giảm 15-25% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trước Tết giá giao dịch cà phê dù ở mức thấp, nhưng vẫn còn ở mức 1.350-1.360
USD/tấn. Thế nhưng từ sau khi hết kỳ nghỉ Tết, giá cà phê đã “lao dốc không
phanh”. Chỉ trong vòng 2 tuần, giá cà phê từ hơn 1.300 USD/tấn, đã rơi thẳng
xuống chỉ còn 1.210 USD/tấn vào ngày 25/2/2010.
Từ cuối năm 2008 đến nay, giá cà phê luôn biến động thất thường, có lúc tăng lên
1.600 - 1.700 USD/tấn rồi rơi xuống 1.200 USD/tấn (giá FOB tại cảng Tp.HCM),
gây khó khăn cho các doanh nghiệp xuất khẩu.

5. Quản trị kinh doanh quốc tế 2013
Nguyễn Thị Nhung /QTLT5A1 Page 5
Phân tích nguyên nhân giá cà phê luôn trồi sụt như vậy, ông Vân Thành Huy, Tổng
giám đốc Công ty Inexim Đắc Lắc cho rằng, hoạt động xuất khẩu cà phê của Việt
Nam luôn bị các nhà đầu cơ quốc tế thao túng. Khi họ biết các doanh nghiệp Việt
Nam còn nhiều lô hàng “bán trừ lùi” chưa chốt giá (do chờ giá sẽ lên), nên họ đã
cố tình ép giá xuống.
Ông Lương Văn Tự, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA) nhận
định, ngành cà phê trong nước phải đối mặt với những biến động quá lớn, diễn
biến phức tạp, khó lường. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cà phê theo phương thức
trừ lùi đang bị thua lỗ rất nặng, vì có những doanh nghiệp ký hợp đồng trừ lùi lên
đến 90-100 USD/tấn, thậm chí 120 USD/tấn lúc đầu vụ.
Đây là bài học cay đắng mà VICOFA dù đã cảnh báo mấy năm nay, nhưng các
doanh nghiệp vẫn không tránh được. Theo một số chuyên gia, nhà đầu cơ thường
sử dụng sức mạnh tài chính để khống chế và ép giá xuống. Vì vậy phải tìm mọi
cách không để cho nhà đầu cơ gây sức ép. Trong xu thế giá giảm kiên quyết không
giao dịch theo hợp đồng trừ lùi mà bán theo hình thức giao ngay.
Sẽ thu mua tạm trữ 200 nghìn tấn cà phê
Niên vụ năm 2009/2010 cả nước thu hoạch được gần 1 triệu tấn cà phê. Hàng
năm, các nước ở Bắc bán cầu thu hoạch cà phê từ tháng 10 đến tháng 12 năm sau,
còn các nước ở Nam bán cầu thu hoạch cà phê từ cuối tháng 4 đến tháng 6. Bởi
vậy, Viêt Nam thường xuất khẩu mạnh cà phê trong quý 4 năm trước và quý 1 năm
sau.
Thế nhưng, năm nay chúng ta đã không đủ sức điều tiết được thị trường thế giới,
nên tiêu thụ quá chậm. Đến thời điểm này chỉ còn 1,5 tháng là chúng ta sẽ phải
“nhường” thị trường cho Brazil, nhưng hiện trong các hộ nông dân trồng cà phê
cả nước vẫn còn khoảng 600 nghìn tấn cà phê chưa tiêu thụ được. Hiện các doanh
nghiệp đang thu mua cà phê từ nông dân chỉ với giá hơn 22 triệu đồng/tấn. Trong
khi cà phê rớt giá, thì giá xăng, dầu lại tăng khiến người trồng cà phê càng điêu
đứng.
Nguồn – Trích từ vneconomy.com.vn/ thứ 2, ngày 8/3/2010.
Cùng với đó, thị trường xuất khẩu chưa chuyển dịch tích cực, chủ yếu vẫn là
những thị trường truyền thống như Hoa Kỳ, Nhật Bản, EU. Tỷ trọng xuất khẩu
sang các thị trường mới như Trung Đông, châu Phi, Tây Nam Á, Mỹ Latinh còn
nhỏ và chưa có giải pháp mang tính đột phá. Thách thức quan trọng nhất của

6. Quản trị kinh doanh quốc tế 2013
Nguyễn Thị Nhung /QTLT5A1 Page 6
doanh nghiệp Việt Nam nói chung và doanh nghiệp xuất khẩu nói riêng là chưa
được định hướng rõ nét, sức cạnh tranh của các doanh nghiệp đang kém đi rất
nhiều trong khi sức cạnh tranh của các nước khác lại tốt lên.
Bên cạnh đó, các giải pháp phát triển thị trường, xúc tiến thương mại vào các thị
trường trọng điểm, nhiều tiềm năng đóng vai trò chiến lược, đảm bảo đầu ra ổn
định cho hàng hoá xuất khẩu. Điều quan trọng là doanh nghiệp cần phát huy nội
lực của mình để tạo chỗ đứng vững chắc trên thương trường.
“Khó khăn của thị trường quốc tế, khu vực dẫn đến doanh nghiệp Việt Nam cũng
gặp rất nhiều khó khăn, kể cả việc định hướng sản xuất kinh doanh cũng như tìm
kiếm thị trường. Các doanh nghiệp cần phải chủ động hơn, trước hết là trong hoạt
động xúc tiến thương mại của mình. Trong bối cảnh khó khăn thì càng phải đẩy
mạnh hoạt động xúc tiến thương mại. Tiến trình đàm phán Hiệp định thương mại
tự do sắp tới sẽ còn nhiều khó khăn và thách thức. Theo nhiều chuyên gia kinh tế,
doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động tiếp cận, cập nhật thông tin, đồng thời xây
dựng hệ thống tiêu chuẩn chất lượng đáp ứng các yêu cầu về chất lượng, an toàn
thực phẩm. Có như vậy mới khẳng định được thương hiệu của hàng hóa Việt Nam
trên thương trường quốc tế.
Hội nhập kinh tế quốc tế càng sâu rộng thì cơ hội phát triển càng nhiều, khó khăn
thách thức cũng càng lớn. Xuất khẩu của Việt Nam tăng trưởng chưa bền vững,
quy mô xuất khẩu nhỏ, chưa tương xứng với tiềm năng, hàng xuất khẩu chủ yếu do
khối doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài sản xuất và chủ yếu là những mặt
hàng dựa vào nguồn lao động gia công, hơn là những mặt hàng có hàm lượng khoa
học kỹ thuật cao.
“Các nhà xuất khẩu còn phải đối mặt với các yêu cầu giấy tờ cồng kềnh thủ
tục phức tạp và rất nhiều sự trì hoãn hoặc các lỗi có thể xảy ra . Theo báo cáo của
Liên Hợp Quốc về thương mại quốc tế điển hình có thể liên quan đến 30 bên, 60
loại tài liệu, 360 bản sao chép tài liệu. Tất cả các giấy tờ này đều phải được kiểm
tra, chuyển đổi và nhập vào rất nhiều hệ thống thông tin khác nhau, sau đó được xử
lí vào hồ sơ. Liên Hợp quốc cũng tính toán rằng thời gian cần thiết để chuẩn bị tài
liệu liên quan, cùng với chi phí để sửa lỗi trong thủ tục giấy tờ thường chiếm đến
10% giá trị cuối cùng của hàng hóa xuất khẩu.
Câu 4: . Đưa ra VD về đặc điểm văn hóa ở 1 nước (khu vực) nào có ảnh hưởng
đến hoạt động KDQT? Nêu ý nghĩa của việc nhận biết đặc điểm ấy đối với các
DN?

7. Quản trị kinh doanh quốc tế 2013
Nguyễn Thị Nhung /QTLT5A1 Page 7
♣ Ví dụ các nước theo Đạo Hồi (Islam) tại các nước Ả-rập.
Được thành lập vào 610 trước công nguyên tại bán đảo Ả-rập, Đạo Hồi
(Islam) được gọi là Muslim ( tại Trung Quốc được gọi là Thanh thân giáo, Ỷ Tư
Lan giáo). Người Hồi giáo chỉ tôn thờ thánh Allah mặt khác để truyền đạt cho
người kinh Coran qua thiên thần Jibrrael.
Hồi giáo hiện có khoảng 1,3 tỷ tín đồ trên Thế giới, tập trung ở Trung Á,
Trung Quốc, Mã Lai, bờ biển Tây Phi.
Đạo hồi còn được chia thành các hệ phái chính như hệ phái Sunni, hệ phái
Shia, hệ phải Shufi, hệ phái Kharijite, hệ phải Kalam, mỗi hệ phải có nhiều nhánh
nhỉ do các giáo sĩ lãnh đạo.
Không như các tôn giáo khác, đạo Hồi chỉ có 1 quyển thiên kinh Coran
(Qur’an), gồm 114 chương, 6236 tiết. Đối với tín đồ hồi Giáo, kinh Coran là vật
thiêng liêng vĩnh cửu với thời gian vì đây là những lời của thánh Allah đã truyền
đạt cho nhà tiên tri Mohammed. Trong kinh Coran vừa là những luật lệ nguyên tắc
trong cách cư xử hàng ngày của mọi người.
Luật Hồi giáo có những mặt tích cực trong đời sống xã hội:
Cấm uống rượu và các thức uống lên men
Cấm cờ bạc
Cấm quan hệ trước khi đám cưới , cấm gian dâm
Không chấp nhận việc cho vay lấy lãi
Cấm ăn máu, cấm ăn những con vật đã chết trước khi được cắt tiết theo ghi thức,
cấm dùng thịt heo vì con heo là con vật bẩn thỉu
Cầu nguyện 5 lần trên ngày
Hàng năm phải thực hiện ăn chay Ramadan để biết thương xót người nghèo
Một lần trong đời phải hành hương về thánh địa Mecca
Cấm kì thị chủng tộc tôn giáo.
Luật Hồi giáo hạn chế quyền phụ nữ trong việc chấp chính ra bên ngoài xa hội,
phải ăn mặc trùm kín theo truyền thống, chấp nhận đa thê và phụ thuộc vào chồng.
Luật Hồi giáo không cho phép vay lấy lãi làm hạn chế hoạt động kinh doanh của
ngân hàng.

8. Quản trị kinh doanh quốc tế 2013
Nguyễn Thị Nhung /QTLT5A1 Page 8
Ý nghĩa của những đặc điểm của quốc gia Hồi giáo đối với các doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp cần lưu ý rằng trong hoạt động kinh doanh quốc tế khi sản xuất
sản phẩm sang các nước Hồi giáo phải cho hàng hóa trên tinh thần hồi giao –
không thịt heo, không mang tính chất cho vay nặng lãi. Trong thủ tục xuất nhập
khẩu nếu có được thư giới thiệu của giáo sĩ hoặc người cai quản các nhà thờ Hồi
giáo thì sẽ được ưu tiên hơn các thủ tục pháp lí khác.