SlideShare a Scribd company logo
Ստամբուլում
Բյուզանդական կայսրության խոշոր
ճարտարապետական գլուխգործոց, Բյուզանդիայի
«Ոսկե Դարի» խորհրդանիշ և աշխարհի խոշորագույն
քրիստոնեական եկեղեցիներից մեկը:
 Տաճարը կառուցվել է 324-327թթ. Կոնստանտին
I կայսեր կողմից Ավգուստեոն առևտրային
տարածքում: Բարձրությունը 55.6 մ է, գմբեթի
տրամագիծը՝ 31 մետր: Երկարությունը 75.6
մետր է, լայնությունը՝ 68.4 մ:
404թ-ին ժողովրդական ապստամբության
ժամանակ առաջին տաճարն այրվեց, իսկ նույն
վարում կանգնեցված նորակառույց եկեղեցին
ապրեց ընդամենը 10 տարի և 415 թ. դարձյալ
կործանվեց հրդեհից: Նույն թվականին կայսր
Թեոդոսիուս II-ը հրամայեց սկսել շինարարական
աշխատաքներ ու կառուցել նոր տաճար նույն
վայրում, որն էլ այրվեց 532թ.-ին հայտնի «Նիկա»
ապստամբության ժամանակ:
Թեոդոսիուսի տաճարն ավերած հրդեհից 40 օր հետո
Բյուզանդիայի Հուստինիանոս կայսրը հրամայեց նույն
վայրում կառուցել գեղեցիկ համանուն մի տաճար, որը
կխորհրդանշի հզոր կայսրության ուժը: Բայց քանի որ
Հուստինիանոսի ծրագրած եկեղեցին պետք է լիներ
շատ մեծ, նա գնեց հարակից անհրաժեշտ հողերը,
վարձեց ժամանակի լավագույն ճարտարապետներին՝
Իսիդոր Միլեթացուն և Անթիմիոս Թրալացուն:
Տաճարի հարդարանքի համար օգտագործվեց
լավագույն մարմարը, իսկ Եփեոսից բերված ութ
կանաչ մարմարե սյուները կարելի է տեսնել անգամ
այսօր:
Տաճարի պաշտոնական օծումը տեղի ունեցավ 537թ-ի
դեկտեմբերի 27 - ին Կոստանդնուպոլսի պատրիարք
Մենասի (Menas, Mina)) կողմից: Եկեղեցին չհասցրեց երկար
հիացնել իր շքեղությամբ: Շինարարության ավարտից
տարիներ անց երկրաշարժից ավերվեց տաճարի արևելյան
մասը: Ավելի ուշ՝ 989 թ-ին, տաճարը ենթարկվեց նոր
երկրաշարժի, և այս անգամ փլուզվեց գմբեթը: Շենքն
ամրացնելու նպատակով կառուցվեցին պահող սյուներ,
որոնք զգալիորեն ազդեցին տաճարի արտաքին տեսքի վրա:
Գմբեթը վերականգնելու համար հրավիրվեց հայ հայտնի
ճարտարապետ Տրդատը, որի գլուխգործոցն է համարվում
Անիի Մայր տաճարը: Մեծ հմտության շնորհիվ Տրդատը ոչ
միայն հիանալի կատարեց իր աշխատանքը, այլև դարձրեց
գմբեթն ավելի բարձր, գեղեցիկ ու ամուր:
1453թ-ին , Կոստանդնուպոլիսը նվաճած սուլթան
Մեհմեդ II Սուրբ Սոֆիայի տաճարը վերածեց
մզկիթի: Ավելացվեցին չորս մինարեթներ,
որմնանկարներն ու խճանկարները ծածկվեցին
ծեփամածիկով, և տաճարը կոչվեց Այա Սոֆիա:
Քանի որ տաճարը կառուցված էր քրիստոնեական
ավանդույթների համաձայն՝ խորանը դեպի արևելք,
մահմեդականները ստիպված եղան հարմարեցնել
այն իրենց պահանջներին և տեղադրեցին միհրաբը
տաճարի հարավ - արեւելյան անկյունում՝ դեպի
Մեքքա ուղղությամբ:
Խոշոր պատմական արժեք են ներկայացնում
մարմարե սալիկների վրայի ռունական (runic)
արձանագրությունները: Բազմաթիվ իսլամական
տարրեր են ավելացվել եկեղեցում. մարմարե
շատրվաններ, դեկորատիվ տարրեր և մեծ չորս
օվալաձև վահանակներ` Ղուրանից վերցված
մեջբերումներով:
2006թ- ին Սուրբ Սոֆիայում տարածք հատկացվեց
տաճարի մահմեդական սպասավորների աղոթքի
համար:
2007թ-ին ամերիկյան քաղաքական ու հասարակական մի
շարք գործիչներ կազմակերպեցին շարժում՝ տաճարին
իր նախնական կարգավիճակը վերադարձնելու
նպատակով: Նրանց նպատակն էր դադարեցնել անարգի
ամենօրյա դրսևորումներն այս պատմական,
մշակութային և ճարտարապետական գլուխգործոցի
նկատմամբ, քանի որ տաճարի տարածքում՝ Մայր
Եկեղեցում, վարում էին առևտրային տոնավաճառներ և
ազգային համերգներ ու զվարճություններ: Միջազգային
շարժման խորհրդի նախագահ Քրիս Սպիրուն
պահանջեց տաճարին վերադարձնել քրիստոնեական
եկեղեցու կարգավիճակը, ինչն այն ունեցել է իսկզբանե
և հիշեցրեց, որ այն երբեք թանգարան չի եղել:
http://www.building.am/arm/pagegal.php?id=266-
Լուսանկարներ
Նյութը՝ Գոհար Մովսիսյանի
Աղբյուրը՝http://www.building.am/arm/page.
php?id=266

More Related Content

Viewers also liked

Sokrates pilisopayutyun
Sokrates pilisopayutyunSokrates pilisopayutyun
Sokrates pilisopayutyunLia Movsisyan
 
Bing
BingBing
Miqelangelo arvest Gohar
Miqelangelo arvest GoharMiqelangelo arvest Gohar
Miqelangelo arvest GoharLia Movsisyan
 
Lia dialog
Lia dialogLia dialog
Lia dialog
Lia Movsisyan
 
Historiaurrea s.f.i
Historiaurrea s.f.iHistoriaurrea s.f.i
Historiaurrea s.f.iolatzpino20
 
Pilisopayutyun anani shirakaci
Pilisopayutyun anani shirakaciPilisopayutyun anani shirakaci
Pilisopayutyun anani shirakaciLia Movsisyan
 
English
English English
English
Lia Movsisyan
 
Gohar English
Gohar EnglishGohar English
Gohar English
Lia Movsisyan
 

Viewers also liked (14)

Ջորջոնե
ՋորջոնեՋորջոնե
Ջորջոնե
 
Sokrates pilisopayutyun
Sokrates pilisopayutyunSokrates pilisopayutyun
Sokrates pilisopayutyun
 
Frensis bekon Lia
Frensis bekon LiaFrensis bekon Lia
Frensis bekon Lia
 
Ekoligia gohar
Ekoligia goharEkoligia gohar
Ekoligia gohar
 
Bing
BingBing
Bing
 
Miqelangelo arvest Gohar
Miqelangelo arvest GoharMiqelangelo arvest Gohar
Miqelangelo arvest Gohar
 
Lia dialog
Lia dialogLia dialog
Lia dialog
 
Historiaurrea s.f.i
Historiaurrea s.f.iHistoriaurrea s.f.i
Historiaurrea s.f.i
 
Pilisopayutyun anani shirakaci
Pilisopayutyun anani shirakaciPilisopayutyun anani shirakaci
Pilisopayutyun anani shirakaci
 
Gohar matem
Gohar matemGohar matem
Gohar matem
 
Hrom
Hrom Hrom
Hrom
 
English
English English
English
 
Mtnolort ekologia
Mtnolort ekologiaMtnolort ekologia
Mtnolort ekologia
 
Gohar English
Gohar EnglishGohar English
Gohar English
 

More from Lia Movsisyan

Եղիշե Չարենց
Եղիշե ՉարենցԵղիշե Չարենց
Եղիշե Չարենց
Lia Movsisyan
 
Մուլտֆիլմ...
Մուլտֆիլմ...Մուլտֆիլմ...
Մուլտֆիլմ...
Lia Movsisyan
 
English
English English
English
Lia Movsisyan
 
Sevan l ich ekologia
Sevan l ich ekologiaSevan l ich ekologia
Sevan l ich ekologiaLia Movsisyan
 
English Pollution
English PollutionEnglish Pollution
English Pollution
Lia Movsisyan
 

More from Lia Movsisyan (7)

Եղիշե Չարենց
Եղիշե ՉարենցԵղիշե Չարենց
Եղիշե Չարենց
 
Մուլտֆիլմ...
Մուլտֆիլմ...Մուլտֆիլմ...
Մուլտֆիլմ...
 
English
English English
English
 
Sevan l ich ekologia
Sevan l ich ekologiaSevan l ich ekologia
Sevan l ich ekologia
 
Sevan
SevanSevan
Sevan
 
Gohar arvest
Gohar arvestGohar arvest
Gohar arvest
 
English Pollution
English PollutionEnglish Pollution
English Pollution
 

New презентация microsoft office power point

  • 2. Բյուզանդական կայսրության խոշոր ճարտարապետական գլուխգործոց, Բյուզանդիայի «Ոսկե Դարի» խորհրդանիշ և աշխարհի խոշորագույն քրիստոնեական եկեղեցիներից մեկը:
  • 3.  Տաճարը կառուցվել է 324-327թթ. Կոնստանտին I կայսեր կողմից Ավգուստեոն առևտրային տարածքում: Բարձրությունը 55.6 մ է, գմբեթի տրամագիծը՝ 31 մետր: Երկարությունը 75.6 մետր է, լայնությունը՝ 68.4 մ:
  • 4. 404թ-ին ժողովրդական ապստամբության ժամանակ առաջին տաճարն այրվեց, իսկ նույն վարում կանգնեցված նորակառույց եկեղեցին ապրեց ընդամենը 10 տարի և 415 թ. դարձյալ կործանվեց հրդեհից: Նույն թվականին կայսր Թեոդոսիուս II-ը հրամայեց սկսել շինարարական աշխատաքներ ու կառուցել նոր տաճար նույն վայրում, որն էլ այրվեց 532թ.-ին հայտնի «Նիկա» ապստամբության ժամանակ:
  • 5. Թեոդոսիուսի տաճարն ավերած հրդեհից 40 օր հետո Բյուզանդիայի Հուստինիանոս կայսրը հրամայեց նույն վայրում կառուցել գեղեցիկ համանուն մի տաճար, որը կխորհրդանշի հզոր կայսրության ուժը: Բայց քանի որ Հուստինիանոսի ծրագրած եկեղեցին պետք է լիներ շատ մեծ, նա գնեց հարակից անհրաժեշտ հողերը, վարձեց ժամանակի լավագույն ճարտարապետներին՝ Իսիդոր Միլեթացուն և Անթիմիոս Թրալացուն: Տաճարի հարդարանքի համար օգտագործվեց լավագույն մարմարը, իսկ Եփեոսից բերված ութ կանաչ մարմարե սյուները կարելի է տեսնել անգամ այսօր:
  • 6. Տաճարի պաշտոնական օծումը տեղի ունեցավ 537թ-ի դեկտեմբերի 27 - ին Կոստանդնուպոլսի պատրիարք Մենասի (Menas, Mina)) կողմից: Եկեղեցին չհասցրեց երկար հիացնել իր շքեղությամբ: Շինարարության ավարտից տարիներ անց երկրաշարժից ավերվեց տաճարի արևելյան մասը: Ավելի ուշ՝ 989 թ-ին, տաճարը ենթարկվեց նոր երկրաշարժի, և այս անգամ փլուզվեց գմբեթը: Շենքն ամրացնելու նպատակով կառուցվեցին պահող սյուներ, որոնք զգալիորեն ազդեցին տաճարի արտաքին տեսքի վրա: Գմբեթը վերականգնելու համար հրավիրվեց հայ հայտնի ճարտարապետ Տրդատը, որի գլուխգործոցն է համարվում Անիի Մայր տաճարը: Մեծ հմտության շնորհիվ Տրդատը ոչ միայն հիանալի կատարեց իր աշխատանքը, այլև դարձրեց գմբեթն ավելի բարձր, գեղեցիկ ու ամուր:
  • 7. 1453թ-ին , Կոստանդնուպոլիսը նվաճած սուլթան Մեհմեդ II Սուրբ Սոֆիայի տաճարը վերածեց մզկիթի: Ավելացվեցին չորս մինարեթներ, որմնանկարներն ու խճանկարները ծածկվեցին ծեփամածիկով, և տաճարը կոչվեց Այա Սոֆիա: Քանի որ տաճարը կառուցված էր քրիստոնեական ավանդույթների համաձայն՝ խորանը դեպի արևելք, մահմեդականները ստիպված եղան հարմարեցնել այն իրենց պահանջներին և տեղադրեցին միհրաբը տաճարի հարավ - արեւելյան անկյունում՝ դեպի Մեքքա ուղղությամբ:
  • 8. Խոշոր պատմական արժեք են ներկայացնում մարմարե սալիկների վրայի ռունական (runic) արձանագրությունները: Բազմաթիվ իսլամական տարրեր են ավելացվել եկեղեցում. մարմարե շատրվաններ, դեկորատիվ տարրեր և մեծ չորս օվալաձև վահանակներ` Ղուրանից վերցված մեջբերումներով: 2006թ- ին Սուրբ Սոֆիայում տարածք հատկացվեց տաճարի մահմեդական սպասավորների աղոթքի համար:
  • 9. 2007թ-ին ամերիկյան քաղաքական ու հասարակական մի շարք գործիչներ կազմակերպեցին շարժում՝ տաճարին իր նախնական կարգավիճակը վերադարձնելու նպատակով: Նրանց նպատակն էր դադարեցնել անարգի ամենօրյա դրսևորումներն այս պատմական, մշակութային և ճարտարապետական գլուխգործոցի նկատմամբ, քանի որ տաճարի տարածքում՝ Մայր Եկեղեցում, վարում էին առևտրային տոնավաճառներ և ազգային համերգներ ու զվարճություններ: Միջազգային շարժման խորհրդի նախագահ Քրիս Սպիրուն պահանջեց տաճարին վերադարձնել քրիստոնեական եկեղեցու կարգավիճակը, ինչն այն ունեցել է իսկզբանե և հիշեցրեց, որ այն երբեք թանգարան չի եղել: