3. • Duela 5 milioi urte hasi zen Afrikan
• Lehen gizkiak agertu ziren:
• Australopithecusak
• Homo habilisak
• Homo erectus
• LEHEN EUROPEARRAK: Homo
anteccesor eta homo neanderthalgoa
• Homo sapiens
• Ehizaz, arrantzaz eta fruitu bilketaz
bizi ziren.
• Nomadak ziren, hau da, toki batera
janari bila joaten ziren eta hura
amaitzen zenean beste toki batera
emigratzen zuten.
• Tributan bizi ziren , 20-40
pertsonakoak izaten zirenak.
• Toki hotzetan, txaboletan bizi ziren,
eta beroetan, aldiz, kobazuloetan.
• Egiten zituzten lanabesak harrizkoak
ziren, adibidez aurpegi bikoa.

4. PALEOLITOAN
Duela 5
milioi urte
lehen gizakia
lurran.
• Txinpantzeen
antzekoa.
• Bi hanketan
ibiltzen ziren.
• Horri esker,
eskuak libre
zituzten, eta
janaria eta
gauzak
garraiatzeko eta
lanabesak
egiteko aukera
izan zuten.

5. Duela
2.000.000 urte
agertu zen.
• Afrikan agertu zen.
• Lirainagoa zen eta jada
ez zuen txinpantzeen
antzarik.
• Burezur handiagoa
zuen
• Hori dela eta
adimentsuagoa zela
esaten da.
• Lanabes konplexuak
egiten zituen.
• Harri puska bat hartu
eta beste harri batekin
jotzen zuten ertza
zorroztu arte.
• Harri zorroztu hori
labana gisa erabiltzen
zuten

6. Duela 2 milioi urte
baino zertxobait
gutxiago.
• Hau ere Afrikan agertu
zen.
• Europan eta Asian
agertu zen lehen
gizakia izan zen.
• Aurreko espezieak
baino adimentsuagoa
zen.
• Hizkuntza sinple baten
bidez komunikatzen
ziren.
• Aurkikuntza oso
garrantzitsua egin
zuen: sua
• Honi esker janaria
egiteko eta berotzeko
aukera izan zuten.
• Halaber, basapiztiak
uxatzeko sua
erabiltzen zuten.

7. • HOMO ANTECCESOR:
• Europan agertu ziren
arrastorik zaharrenak.
• Atapuercako
aztarnategian
aurkituak.
• HOMO
AUSTRALOPITHECUSA:
• Gure antza zuten.
• Txikiagoak eta
sendoagoak.
• Hildakoak ehortzen
lehenak izan ziren.
Duela
800.000 urte Duela 150.000
urte

8. Duela 130.000
urte
• Gure espeziea Afrikan
agertu zen.
• Gaur egungo gizaki
guztiak «homo sapiens»
gara.
• Hau neanderthala baino
altuagoak ziren eta indar
txikiagoa zuten, baina
hadimen-gaitasun
handiagoa daukagu.
• Horri esker lanabes
desberdin asko egin
dezakegu.
• Hizkuntza moderno bat
garatu dezakegu ere bai.
• Hizkuntzari esker
pertsonak komunikatu
zitezkeen haien artean.
• Homo sapiensak artea,
dantza, eskultura musika
etab. asmatu zituen.
• Arte adierazpenak egiten
dituen espezie bakarra
gara

9. • Polikromoak ziren; hau da zeinbat kolorez margotzen
zuten.
• Haitzuloetan margotzen zuten: hormak eta sabaiak.
• Errealistak ziren, haitzuloetako zimurrak erabiltzen
zituzten bolumena emateko.
• Animalien irudiak margotzen zituzten: Oreinak,
bisonteak, mautak…
• Esapinako iparraldean altamirako haitzuloetan
margolan asko daude.
• Bi arte mota:
• Labar artea
• Arte mugikorra (eskulturak: venusa)

10. • Duela 11.000 urte hasi zen
• Klimaren aldaketaren ondorioz
emigratu behar izan zuten.
• Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz
bizi ziren. Artoa, garia eta arroza.
• Herrixkak sortu zituzten
• Harriak gehiago lantzen zituzten.
• Lanak banatzen zituzten.
• Lanabesak egiten zituzten:
Higitaia, errota….
• Buztinezko objetuak egiten
zituzten.
• Sedentarioak bihurtu ziren.

11. • Ehizako, landare bilketako, jendea dantzan
zeuden irudiak egitera pasatu ziren
• Kolore bat bakarrik erabiltzen zuten.
• Arte levantiarra:
• Levanteko aldean kokatutakoa.

12. • Duela 7.000 urte hasi zen.
• Kobrea, brontzea eta burdina sortu
zuten.
• Merkataritza sortu zen.
• Hiriak sortzen zituzten harresiz
inguratutak.
• Gurpila, haize-oihala eta godea
asmatu zuten.
• Ehungailuari esker ehunak egin
zituzten.

13. • Hiru monumentu ezberdin:
• Iruinarria:Harri handi bat lurrean sartuta zen.
Zergatia ez dakigu, pantsatzen dute arkeologoek
eguizkia han gurtzen zuten.
• Trikuharria: Eraikuntza konplexukoak. 4 5 harriz
osatuak. I lobia bezala erabiltzen zen pertsona bat
edo gehiago ehortzeko.
• Harresoilak: Harri askoz ostutako borobil batez
ostatuta. Esaten da eguzkia gurtzeko erabiltzen zela.
Jainkotegiak bezala erabiltzen ziren. Ezagunenetako
bat STONEHENGE (Erresuma batuan)

14. Lehen mailako
iturriak
Bigarren mailako
iturriak
Gertaeeren garai
bereko iturriak
Gertaeeren
ondorengo garaietako
iturriak
Ahozko iturriak Gertaeeren lekukoei eginiko elkarrizketak.
Dokumentu idatziak(literatura lana, itunak,
hitzaldiak, egunkariak,inskripzioak…)
Irudiak(argazkiak, margolanak, eskulturak…)
Objetuak (arropak, lanabesak, armak,
jostailuak, eraikinak…)
Iturri idatziak
Iturri ikonografikoak
Iturri materialak

15. ITURRI
MATERIALAK
Objetuak (arropak, lanabesak, armak,
jostailuak, eraikinak…)
ITURRI
IDATZIAK
Dokumentu idatziak(literatura lana,
itunak, hitzaldiak,
egunkariak,inskripzioak…)
AHOZKO
ITURRIAK
Gertaeeren lekukoei eginiko
elkarrizketak.
ITURRI
IKONOGRAFIKOAK
Irudiak(argazkiak, margolanak,
eskulturak…)