XXXVI. Türkiye Muhasebe Eğitim Sempozyumunda (3-7 Mayıs 2017) Yaptığım Sunum

1. Muhasebe Dönüşüm
Ülkemizdeki Uygulamalar
1

2. Muhasebe Bilgi Sistemi2

3. Muhasebe Bilgi Sistemi - Tanım
 İşletmelere ait finansal verilerin toplanması, saklanması ile
analiz edilmesi için kullanılan ve genellikle bilgisayar tabanlı
sistemlerdir.
 Muhasebe bilgi sistemi;
 Operasyonel veya stratejik karar verme süreçlerinde
kullanmak üzere işletme yönetimine,
 Ortaklar, kreditörler, çalışanlar veya ilgili diğer kişi ve
kuruluşlara ve
 Vergi idareleri gibi düzenleyici otoritelere
ihtiyaç duydukları bilginin doğru ve zamanında sunulması
amacına hizmet eder.
3

4. Muhasebe Bilgi Sistemi - Genel
4
James A. Hall, Accounting Information Systems, 7th, p.11

5. Yeni Tanıştığımız Bazı Kavramlar5

6. Yeni Tanıştığımız Bazı Kavramlar-1
 e-Fatura
 Alıcı ile satıcı arasındaki faturalama sürecinin elektronik
ortamda gerçekleştirilmesi
 Elektronik ortamda muhafaza zorunluluğu
 e-İmza, Mali Mühür
 UBL-TR Paketi ve Klavuzları
 e-Fatura Uygulaması Entegrasyon Kılavuzu
 e-Fatura Uygulaması Zarf Şema Yapısı
 …..
6

7. Örnek e-Fatura (UBL-TR)
YapısalDosyaFormatı
7

8. Yeni Tanıştığımız Bazı Kavramlar-2
 e-Defter
 Şekil hükümlerinden bağımsız olarak VUK ve/veya TTK’ya
göre tutulması zorunlu olan defterlerde yer alması
gereken bilgileri kapsayan elektronik kayıtlar bütünü
 Elektronik ortamda muhafaza zorunluluğu
 XBRL-GL Taksonomisi
 e-Defter Şema ve Schematron kuralları
 ….
8

9. Örnek Büyük Defter
9

10. Örnek Büyük Defter-XML
YapısalDosyaFormatı
10

11. Temel Amaç: Birlikte Çalışabilirlik
 Birlikte çalışabilirlik; bir sistemin ya da sürecin, ortak
standartlar çerçevesinde bir diğer sistemin ya da sürecin
bilgisini ve/veya işlevlerini kullanabilme yeteneğidir.
Birlik Çalışabilirlik
Boyutları
Teknik
Organizasyonel
(Kurumsal)
Anlamsal
(Semantik)
11

12. Genel Açıklamalar
xBRL –İş(Letme) Raporlama Standardı12

13. İş(Letme) Raporlama Standardı
 Açılımı: İş(Letme) Raporlama Standardı-Business Reporting
Standard
 İşletme bilgilerinin elektronik değişimini sağlamak amacı ile
oluşturulmuş XML tabanlı evrensel bir standarttır.
 Kullanımı lisans gerektirmemektedir.
 Finansal veri alışverişine ilişkin süreçlerde birlikte
çalışabilirliğin (interoperability) sağlanması açısından
oldukça önemli rol oynamaktadır.
 İhtiyaçlara göre özelleştirilebilir veya genişletilebilir.
 XML teknolojileri çerçevesinde standart oluşturma
girişimlerinden sadece bir tanesidir. (UBL, ebXML, HR-XML,
ISO 20022….)
13

14. Örnek Kullanım Alanları
 Her türlü düzenleyici kurumlara yapılan işletme
raporlamaları (Maliye, Finansal Otoriteler, Merkez Bankası,
İstatistik Kurumları)
 Kamu kurumları ile diğer kuruluşlar arasındaki bilgi değişimi
 Şirketlerin iç ve dış finansal raporlamaları
 Kredi başvuruları ve risk değerlendirmesi
 ….
14

15. Temel Sorun - 1
A Maliye B
TUIK
TCMB
…
…
B
C
…
…
Rapor Hazırlayanlar Rapor Kullananlar
15

16. Temel Sorun - 2
16

17. xBRL’in Fonksiyonu
A Maliye B
TUIK
TCMB
…
…
B
C
…
…
Rapor Hazırlayanlar Rapor Kullananlar
Farklı veri kaynaklarındaki bilginin tüm kullanıcıların ihtiyacını karşılayacak tek bir
veri değişim formatı
17

18. xBRL Raporlama
18

19. Temel xBRL Kavramları
19
Örnek Dokümanlar
Bilanço
Gelir Tablosu
Büyük Defter
Hisse Başı
Kazanç
Diğer
Taksonomiler
US-GAAP
IFRS
GL
COREP
FINREP
Diğer
Spesifikasyon
xBRL 2.1 Spesifikasyonu
…..

20. Taksonomi
 Veri elemanlarının
etiketleri, özellikleri ve
diğer elemanlar ile olan
ilişkileri gibi tanımların
(doküman içeriklerinin)
yapıldığı dosyalardır.
 Değişik raporlama ihtiyacı
için değişik taksonomilere
ihtiyaç duyulmaktadır.
 Düzenleyici otorite, belirli
endüstriler veya şirketler
gibi bir çok organizasyon
tarafından tanımlanabilir.
http://www.ifrs.org/XBRL/Resources/Fundamentals.htm
20

21. xBRL Taksonomileri
 xBRL Taksonomileri iki temel gruba ayrılmaktadır.
 xBRL-FR (Financial Reporting-Finansal Raporlama)
 xBRL-GL (Global Ledger-Büyük Defter-XII tarafından
geliştiriliyor)
21

22. xBRL-FR (Financial Reporting)
 Finansal raporlama süreçlerinde kullanılan finansal bilgilere
ilişkin raporların standart hale getirilmesini sağlamak amacı
ile kullanılmaktadır.
 Finansal raporlar diğer bir ifade ile sonuç bilgileri ile
ilgilenmektedir.
 Standart formatları sayesinde, raporların otomatik
işlenmesi, analiz edilmesi ve transferi mümkün hale
gelmektedir.
22

23. Önemli Taksonomiler
 IFRS: IASB ve IFRS tarafından hazırlanmış taksonomi
 US-GAAP: FASB tarafından hazırlanmış taksonomi
 COREP/FINREP: European Banking Authority tarafından
bankacılık sektörü için hazırlanmış taksonomiler
 COREP = Common Reporting
 FINREP= Financial Reporting
 GRI : Finansal olmayan bilgiler için hazırlanmış taksonomi
 GL: XII tarafından hazırlanmış Global Ledger Taksonomisi
 …
23

24. IFRS 2017 Taksonomi Yapısı
24

25. Denetim Anlayışında Değişim25

26. Geleneksel & Sürekli Denetim
* David Y. Chan, Miklos A. Vasarhelyi. Innovation and practice of continuous auditing
26

27. (Bütünleşik Kamu Mali Yönetimi Bilişim Sistemi Projesi
Başlangıç Adımı)
Yeni Devlet Muhasebesi Bilişim Sistemi27

28. Mevcut Muhasebe Organizasyonu-Genel Bütçe
Merkez Harcama
Birimi
Taşra (İl) Harcama
Birimi
Taşra (İlçe)
Harcama Birimi
Tahakkuk
Tahakkuk
Tahakkuk
Merkez Saymanlık
Yevmiye
Defteri
Defterdarlık
Muhasebe Md.
Yevmiye
Defteri
Mal Müdürlüğü
Yevmiye
Defteri
SGB
AHP
Ödenek
Ödenek
Ödenek
KEOS
MGM
Ödeme
Ödeme
Ödeme
Mizan
Mizan
Mizan
Aylık Mizan
Mali Tablolar
Sayıştay Kamuoyu
Konsolide Mali Tablolar
Genel Bütçe Mizanı
Mali
Tablolar
İdare
Aylık Mizan
Mali Tablolar
28

29. Yeni Muhasebe Organizasyonu-Genel Bütçe
Merkez Harcama
Birimi
Taşra (İl) Harcama
Birimi
Taşra (İlçe)
Harcama Birimi
Tahakkuk
Tahakkuk
Tahakkuk
Merkez Muh.Md.
İdare Yevmiye
Defteri
Defterdarlık
Muhasebe Md.
Mal Müdürlüğü
SGB
AHP
Ödenek
KEÖS
MGM
Ödeme
KayıtKayıt
Sayıştay Kamuoyu
Konsolide Mali Tablolar
Genel Bütçe Mizanı
Mali
Tablolar
İdare
Mizan ve
Mali Tablolar
İdari Mali Tablolar/Yevmiye Defteri
İdari Mali Tablolar
Yevmiye Defteri
29

30. 2018 Yılında Gündeme Gelecek Yeni Kavramlar
 Kamu harcama süreçlerinde e-Fatura zorunluluğu
 Kamu e-Tedarik mimarisi
 Standart Belge ve Raporlama Taksonomi-Şemaları
 www.sbr.gov.tr
 Açık veri haline getirilen veri setleri
 Yeni e-Belge standartları ve iş süreçleri
 …
30

31. Geliştirilen Yeni e-Belge Standartları
 Harcama Talimatı Onay Belgesi
 Muhasebe İşlem Fişi
 Muhasebe Kayıtları
 Ödeme Emri Belgesi
 Tahakkuk Fişi
 Teminat Mektubu
 Varlık İşlem Fişi
 …
31

32. www.sbr.gov.tr – Test
32

33. Arif YILDIRIM
Daire Başkanı
Muhasebat Genel Müdürlüğü
Teşekkürler33