Sosyo - Kultural na Pamumuhay ng mga Sinaunang Taophiapadilla
(Tagalog)
Meron pong Tatlong (3) na aralin dito
ito po ay ang Sosyo - kultural na Pamumuhay ng mga Sinaunang Tao, Politikal na Pamumuhay ng mga Sinaunang Tao at Paglaganap at Katuruan ng Islam sa Pilipinas,
(English)
There are three (3) lessons here
this is the Socio - cultural Life of the Ancient People, Political Life of the Ancient People and the Spread and Teachings of Islam in the Philippines,
Sosyo - Kultural na Pamumuhay ng mga Sinaunang Taophiapadilla
(Tagalog)
Meron pong Tatlong (3) na aralin dito
ito po ay ang Sosyo - kultural na Pamumuhay ng mga Sinaunang Tao, Politikal na Pamumuhay ng mga Sinaunang Tao at Paglaganap at Katuruan ng Islam sa Pilipinas,
(English)
There are three (3) lessons here
this is the Socio - cultural Life of the Ancient People, Political Life of the Ancient People and the Spread and Teachings of Islam in the Philippines,
Sa pagtatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
a.) maipapaliwanag ang mga sinaunang paniniwala at tradisyon at ang impluwensiya nito sa pang-araw-araw na buhay;
b.) maihahambing ang mga paniniwala noon at ngayon upang maipaliwanag ang mga nagbago at nagpapatuloy hanggang sa kasalukuyan;
c.) matatalakay ang paglaganap ng Islam sa bansa;
d.) masusuri ang pagkakapareho at pagkakaiba ng kagawiang panlipunan ng sinaunang Filipino sa kasaukuyan; at
e.) makabubuo ng konklusyon tungkol sa kontribusyon sinaunang kabihasnan sa pagkabuo ng lipunan at pagkakakilanlang Pilipino.
Aralin 5 Ugnayang Panlipunan at Kalagayang Pangkabuhayan ng mga Sinaunang F...Forrest Cunningham
Sa pagtatapos ng aralin, ang mag-aaral ay inaasahang:
a.) matatalakay at maipagmamalaki ang lipunan ng sinaunang Filipino
b.) matatalakay ang mga uri ng lipunan sa Pilipinas
c.) maipapaliwanag ang ugnayan ng mga tao sa iba't ibang antas
d.) matatalakay ang papel ng batas sa kaayusang panlipunan
e) matatalakay ang kabuhayan sa sinaunang panahon
f.) masusuri nag kabuhayan ng sinaunang Filipino; at
g.) matatalakay ang kontribusyon ng kabuhayan sa pagbuo ng sinaunang kabihasnan.
Sa pagtatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
a.) maipapaliwanag ang mga sinaunang paniniwala at tradisyon at ang impluwensiya nito sa pang-araw-araw na buhay;
b.) maihahambing ang mga paniniwala noon at ngayon upang maipaliwanag ang mga nagbago at nagpapatuloy hanggang sa kasalukuyan;
c.) matatalakay ang paglaganap ng Islam sa bansa;
d.) masusuri ang pagkakapareho at pagkakaiba ng kagawiang panlipunan ng sinaunang Filipino sa kasaukuyan; at
e.) makabubuo ng konklusyon tungkol sa kontribusyon sinaunang kabihasnan sa pagkabuo ng lipunan at pagkakakilanlang Pilipino.
Aralin 5 Ugnayang Panlipunan at Kalagayang Pangkabuhayan ng mga Sinaunang F...Forrest Cunningham
Sa pagtatapos ng aralin, ang mag-aaral ay inaasahang:
a.) matatalakay at maipagmamalaki ang lipunan ng sinaunang Filipino
b.) matatalakay ang mga uri ng lipunan sa Pilipinas
c.) maipapaliwanag ang ugnayan ng mga tao sa iba't ibang antas
d.) matatalakay ang papel ng batas sa kaayusang panlipunan
e) matatalakay ang kabuhayan sa sinaunang panahon
f.) masusuri nag kabuhayan ng sinaunang Filipino; at
g.) matatalakay ang kontribusyon ng kabuhayan sa pagbuo ng sinaunang kabihasnan.
ang kalagayang panlipunan ng mga unang pilipino. Ikasiyam na dantaon naman nang makipagkalakalan ang mga Filipino sa mga Arab. Ikasampug dantaon nang naging sentro ng kalakalang Muslim ang Sulu at Mindanao. Ang mga produktong dala ng Arab ay ang mga kasangkapang gawa sa tanso, tapete, at seramika.
Sa pag-aaral ng kabuhayan sa sinauang Filipino, ito’y nakapagbibigay ng pag-unawa sa kakayahan ng mga katangiang likas ng mga Filipino. Lumabas ang kakayahan ng mga Filipino na makiangkop sa kapaligiran at pakinabangan ang makukuha mula rito. Ang mahabang kasaykasayan ng pakikipagkalakalan ay nangahulugan na maganda nag ugnayan ito dahil sa katangian ng mga Filipino sa pagiging tapat at mapagkakatiwalaan.
* Ang tungkulin ng bawat sinaunang tao sa lipunan ay may layon na matugunan ang pangangailangan ng mamamayan
*Mataas ang paggalang at pagpapahalaga ng mga sinaunang tao sa kababaihan.
* malaki ang pagpapahalaga ng ating mga ninuno sa mga espiritung inaakala nilang "namamahay"sa kanilang kapaligiran
* bago pa man dumating ang mga dayuhang mananakop sa ating kapuluan, unti-unting nahuhubog ang kultura ng ating mga ninuno
2. 2
Bago pa dumating ang mga
Espanyol sa Pilipinas, may
sariling sistemang panlipunan,
pampolitika, at pang
ekonomiya na ang mga
Pilipino – ang Barangay
3. 3
Ang lipunang Pilipino ay nahati
sa ibat-ibang antas, batay sa
yaman, impluwensiya sa
lipunan, at mga pribilehiyong
tinatamasa ng sinaunang
Pilipino
4. 4
May tatlong antas o
pagpapangkat ang mga
sinaunang tao sa lipunang
Tagalog at Bisaya – ang datu at
maginoo; maharlika at
timawa; at ang alipin o oripun
5. Maginoo at Datu
Ang pinaka
mataas na antas
ng tao sa
lipunang Tagalog
at Bisaya.
5
6. Maaring maging datu
ang isang kasapi ng
barangay sa
pamamagitan ng
katapangan, katalinuhan,
pagmamana o
kayamanan.
6
Maginoo at Datu
7. Nasusukat ang yaman
ng isang datu sa dami
ng kanyang alipin, ginto,
at lawak ng pagmamay
aring lupain.
7
Maginoo at Datu
12. Maharlika at Timawa
12
Ang malayang tao at
mga taong lumaya mula
sa pagkaalipin. Kabilang
din sa kanila ang mga
inaanak o inapo ng mga
datu mula sa kanilang
ikalawang asawa.
13. Maharlika at Timawa
13
Maaring mag may-ari ng
lupa ang timawa. May
karapatan din siya sa kita
ng kanyang ani nang
hindi nagbibigay ng
tributo sa datu.
14. Maharlika at Timawa
14
Tungkulin nilang sundin
ang ano mang utos ng
datu, tulad ng pagtulong
sa pagtatanim, pag aani,
pangingisda o pagsama
sa paglalakbay nito.
15. Maharlika at Timawa
15
Ang mga timawang
naglilingkod sa datu ay hindi
nagtatrabaho sa bukid, at hindi
din nagbabayad ng tributo, sa
halip, sila ay nagsisilbing
kasama ng datu sa digmaan,
tagasagwan ng bangka,
tagatikim ng alak ng datu, o
sugo sa pakikipagkasundo sa
kasal ng mga anak ng mga
datu.
16. Alipin o Oripun
16
Ang alipin (Tagalog) at
oripun (Bisaya) ang
bumubuo sa pinaka
mababang antas
panlipunan noong
sinaunang panahon.
17. 17
Maaring maging alipin ang
isang tao bilang kaparusahan
sa krimen at kawalan ng
bayad sa nagawang krimen.
Ang taong tumutubos sa
pagkakautang o krimen ng
isang alipin ay maaring
maging panginoon ng
aliping ito.
Alipin o Oripun
18. 18
Tungkulin ng datu na
gawing alipin niya ang
mga batang naulila at
walang kumupkop na
kamag-anak, pati narin
ang mga naabandona sa
digmaan at ulila.
Alipin o Oripun
19. 19
Tungkulin ng datu na
gawing alipin niya ang
mga batang naulila at
walang kumupkop na
kamag-anak, pati narin
ang mga naabandona sa
digmaan at ulila.
Alipin o Oripun
20. 20
Mga Uri ng Alipin Mga Uri ng Oripun
Aliping namamahay
• Nakatira sa sariling bahay
• Nagbibigay ng taunang tributo
• Tumutulong sa paghahanda ng mga
kakailanganin sa paglalakbay ng datu.
• Katulong sa pagdaraos ng mga pagtitipon.
• Maaaring magkaroon ng sariling ari-arian.
Aliping saguiguilid
• Nanirahan sa tirahan ng datu, maaring
bumukod kapag nakapag-asawa at
manilbihan nang parang aliping
namamahay
• Nagsisilbi araw at gabi
• Hindi maaring magkaroon ng sariling ari-
arian.
Ayuey
• Pinakamababang pangkat ng oripun
• Naninilbihan kailan man naisin ng datu
Tumarumpuk
• Naninilbihan ng isang araw kada lingo
sa datu
• Maaring magbayad ng palay kapalit ng
kaniyang paninilbihan.
Tumataban
• Naninilbihan sa datu tuwing may piging
o pagtitipon.
21. Alipin o Oripun
21
Ang isang alipin ay
maaring maging alipin
habambuhay. Ito ay kung
ang alipin ay ipinagbili ng
kanyang mga magulang
dahil sa kahirapan o
atingding
pangangailangan.
22. 22
Ang isang alipin ay
maaring maging alipin
habambuhay. Ito ay kung
ang alipin ay ipinagbili ng
kanyang mga magulang
dahil sa kahirapan o
atingding
pangangailangan.
Alipin o Oripun
23. 23
Maari ding umangat sa
pagiging timawa ang isang
alipin sa pamamagitan ng
sumusunod na paraan:
❖ Nabayarang ang kanyang
pagkakautang
❖ Nakompleto ang isang kautusan o
kasunduan
❖ Natubos ng ginto ang kanyang
Kalayaan.
Alipin o Oripun
25. Mataas ang pagpapahalaga
ng sinaunang lipunang
Pilipino sa kababaihan. Bukod
sa katungkulan bilang ina at
tagapangalaga ng pamilya,
may mahalagang bahagi rin
silang ginagampanan sa
lipunan.
25
27. 27
Ang nanguna sa mga
pangrelihiyong ritwal. Nag
sisilbi bilang tulay sa pagitan
ng tao at ng mga diyos at
diyosa at tagapamagitan
upang makausap ng mga
nabubuhay ang mga yumao.
Katalonan o Babaylan
28. 28
Idinudulong din sa mga
katalonan at babaylan ang
mga karamdaman – pisikal
man o supernatural.
Katalonan o Babaylan
29. 29
Nagtatamasa din sila ng mga
sumusunod:
❖ Pagmamayari at pagmamana ng
ari-arian.
❖ Pakikipagkalakalan
❖ Pagiging datu kung walang lalaking
magmamana ng katungkulang ito.
❖ Pumili ng mapapangasawa.
❖ Pagpapangalan ng anak.
Katalonan o Babaylan
30. 30
Sino Sila? Tukuyin ang uring panlipunan sa sinaunang
lipunang Pilipino na tinutukoy sa bawat bilang.
1. Mahusay na mandirigma at tagapagtangol ng
barangay.
2. Malalayang tao sa sinaunang lipunang Pilipino na
nagsasagwan ng bangka ng pinuno sa pamayanan.
3. Tagatikim ng alak ng datu kung may ginaganap na
piging o handaan.
4. Tawag sa pinakamababang uring panlipunan sa
Visayas noong sinaunang panahon
31. 31
5. Ang pinakamataas na antas ng tao sa lipunang
Tagalog at Bisaya.
6. Ginagamit bilang tanda ng paggalang at pagkilala sa
antas panlipunan na ito ang salitang “Gat” o “Lakan”.
7. Ang mas mababang alipin sa sinaunang lipunang
Bisaya dahil naninilbihan kailan man naisin ng datu.
8. Sumusunod sa mga utos ng datu katulad ng
pagtulong sa pagtatanim, pagaani ng sakahan, o
pangingisda.
32. 32
9. Antas panlipunan sa sinaunang lipunang Tagalog na
hindi maaring magkaroon ng sariling ari-arian.
10. Karaniwang nagiging kabilang sa antas panlipunang
ito ang isang tao dahil sa pagmamana, katalinuhan,
katapangan, o kayaman.