Mesopotamia, Babilon, Asyria, Mezopotamia

1. MEZOPOTAMIA Łukasz Niemczyk

2. Mezopotamia , czyli Międzyrzecze , ponieważ położona była pomiędzy dwiema wielkimi rzekami – Eufratem i Tygrysem (dzisiejszy Irak)

4. Cywilizacja – stan rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym , uwarunkowany stopniem opanowania przez człowieka przyrody.

6. Półwysep Arabski ze względu na swój gorący klimat nie sprzyjał osadnictwu, więc ludzie zaczęli się gromadzić w pobliżu wielkich rzek (Eufrat, Tygrys) oraz nad Zatoką Perską . Rzeki umożliwiały uprawę roli, ale im dalej od rzeki, tym życie stawało się trudniejsze. Ludzi przybywało, więc zaczęto stosować kanały nawadniające (irygacja), pozwalające na życie nieco oddalone od głównych rzek (oczywiście nie przesadzajmy tutaj z tymi odległościami  )

7. Jeśli chodzi o pierwszych osadników, to kwestia jest dość sporna, ponieważ różne źródła podają okresy od ok. 8000 r. p.n.e. do 6000 r. p.n.e. My skupmy się na ok. 3100 r. p.n.e., kiedy to Międzyrzecze zamieszkiwali Sumerowie – pierwszy główny lud Mezopotamii, który ukształtował pierwszą cywilizację na jej terenie.

11. Ziggurrat w Ur. fot. crystalinks.com

12. Ziggurrat w Nippur, fot. users.ox.ac.uk

13. SPOŁECZEŃSTWO SUMERYJSKIE Społeczeństwo sumeryjskie miało strukturę klasową. Władcą był król-kapłan, mający władzę nieograniczoną, będący najważniejszą osobą w państwie (później nastąpił podział tych dwóch funkcji). Pojawiła się warstwa rzemieślników trudniących się m.in. tkactwem, garncarstwem, odlewnictwem. Ponieważ rozwijał się handel, to musiała istnieć również warstwa. Na końcu społecznej drabiny znajdowali się niewolnicy, którzy wykonywali najtrudniejszą pracę (szczególnie na budowach).

16. PISMO A SUMEROWIE Sumerom ogólnie przypisuje się wynalazek pisma klinowego . Jest to jednak kwestia sporna i obecnie kwestionuje się ich jako twórców pisma. Pismo początkowo miało charakter piktograficzny, to znaczy, że dane słowa przedstawiano w formie obrazków. Pismo piktograficzne ewoluowało i powstało pismo klinowe, składające się z ok. 500 znaków.

17. Pismo klinowe, fot. blox.pl

18. Od pisma piktograficznego do klinowego

19. O PIŚMIE I PIŚMIENNICTWIE SŁÓW KILKA Sumerowie zakładali szkoły, w których między innymi uczono pisma. Pismem przede wszystkim zapisywano gliniane tabliczki, żłobiąc je rylcami z trzciny. Powstawały również zalążki bibliotek. Epos o Gilgameszu – pierwszy i spisany sumeryjski poemat, którego najpełniejsza wersja pochodzi z niniwskiej biblioteki i jest napisana w języku akadyjskim. Gilgamesz był legendarnym, piątym królem Uruk. Poemat traktuje o jego poszukiwaniach rozwiązania zagadki nieśmiertelności.

20. Pismo klinowe, fot. historycy.org

21. AKADOWIE NAJEŻDŻAJĄ NA SUMERÓW Około połowy III tysiąclecia p.n.e. na terytorium Mezopotamii najechali Akadowie (Akadyjczycy) . Akadyjczykami dowodził Sargon I Wielki , który koronował się Władcą Czterech Stron Świata. Na podbitych terytoriach utworzyli oni swoje państwo, którego stolicą został Babilon . Językiem obowiązującym stał się akadyjski. Z czasem terytoria Akadyjczyków podzieliły się na dwa państwa – Babilonię (dzisiejszy Irak) i Asyrię (północna Mezopotamia).

22. AKADOWIE NAJEŻDŻAJĄ NA SUMERÓW Akadowie nie niszczyli osiągnięć Sumerów. Łączyli je ze swoimi, ulepszali lub po prostu przejmowali bez zmian.

26. Opisanie Asyrii jest Twoim zadaniem domowym.

27. KODEKS HAMMURABIEGO Hammurabi w Babilonii wprowadził prawo, znane jako Kodeks Hammurabiego . Wprowadzał on zasadę „oko za oko, ząb za ząb” . W praktyce okazywało się jednak, że byli równi i równiejsi, bo wyrok często zależał od klasy, w której człowiek się znajdował.

28. Kamienna tablica z Kodeksem Hammurabiego, fot. wikipedia.pl

29. KRÓL BABILONII: * dowodził armią * przyjmował posłów od innych władców i zawierał przymierza bądź wypowiadał im wojny * wydawał prawa, wydawał wyroku w sprawach sądowych * mianował urzędników * wysłuchiwał sprawozdań naczelników miast i podejmował odpowiednie decyzje w sprawach, które mu przedłożyli, zwłaszcza z uwagą przyjmował raporty o stanie sieci nawadniających i wydawał decyzje w sprawie budowy nowych kanałów i tam * opiekował się świątyniami, składał ofiary bogom

30. KONIEC BABILONII Po śmierci Hammurabiego państwo rozpadło się. W początkach pierwszego tysiąclecia przed naszą erą Mezopotamia została podbita przez Asyrię. Jej władcy panowali nad tym obszarem przez 200 lat. Ich okrutne rządy doprowadziły jednak do buntu. Asyryjczyków pokonał władca Babilonu, a samo miasto odzyskało dawną świetność. Natomiast w połowie VI w. przed naszą erą powstało największe imperium Starożytnego Wschodu - monarchia perska. Przetrwała także ok.200 lat, aż została podbita przez Aleksandra Wielkiego w 330 roku przed naszą erą. Tak nastał kres państw na terenach Mezopotamii

31. SŁOWNICZEK Kodeks – usystematyzowany zbiór przepisów prawnych. Prawo zwyczajowe – to normy prawne trwale i jednolicie wykonywane w przekonaniu, że są obowiązującym prawem. Prawo zwyczajowe nie pochodzi od żadnej instytucji, lecz zostaje wykształcone przez społeczeństwo w toku historii. Piktogram – przedstawienie wyrazu za pomocą obrazka w oderwaniu od zapisu. Pismo klinowe - pismo ideograficzno-sylabiczne

32. ENCYKLOPEDIA WIEM O PIŚMIE KLINOWYM: Klinowe pismo , pismo ideograficzno-sylabiczne, stworzone przez Sumerów. Najstarsze znane zabytki pisma klinowego pochodzą z końca IV tysiąclecia p.n.e. W pierwotnej postaci klinowe pismo sumeryjskie było pismem piktograficznym (obrazkowym), z czasem obrazki-znaki zaczęły oznaczać również sylaby. W swojej rozwiniętej postaci klinowe pismo sumeryjskie składało się z: 1) ideogramów - znaków oznaczających całe wyrazy. 2) znaków o wartości fonetycznej oznaczającej 4 samogłoski i kilkaset sylab. 3) determinatywów - znaków występujących przed lub po wyrazach i służących do określenia kategorii znaczeniowych. Charakterystyczny kształt znaków, tzw. kliny, wiąże się z materiałem pisarskim (gliniane tabliczki, na których w miękkim materiale trzcinowym rylcem wyciskano znaki od lewej ku prawej). System sumeryjski przejęły inne ludy zachodniej Azji. Pismo klinowe przetrwało do końca I tysiąclecia p.n.e. Używali go, przystosowując do swego języka: Babilończycy (2. połowy III tysiąclecia p.n.e.), Asyryjczycy, Huryci, Hetyci, Urartyjczycy, Elamici z czasów Achemenidów (pismo alfabetyczno-sylabiczne). Semiccy mieszkańcy Ugarit (XV w. p.n.e.) utworzyli własne klinowe pismo alfabetyczne.