EsP10: Mga isyung moral tungkol sa Buhay_044009.pptxJun-Jun Borromeo
Ang tao ay nilikhang malaya ng Diyos ngunit hindi ito nangangahulugang may karapatan na tayong gumawa ng masama sa ating kapwa man o sa ating sarili. Ang katawan ng tao ay templo ng Diyos kaya't nararapat lang na pangalagaan ito at huwag abusuhin. Sa modyul na dito, natalakay ang iba't ibang isyu tungkol sa buhay. Kabilang na rito ang paggamit ng bawal na gamot, alkoholismo, aborsiyon, pagpapatiwakal, at euthanasia or mercy killing. Maraming tukso an matatagpuan sa mundo na kailangang iwasan. Ngunit, ang ilan sa atin ay hindi magawang iwasan ang tuksong ito--- ang pagkalulong sa droga. Ang paggamit ng ipinagbabawal na gamot ay isa sa mga isyung tungkol sa buhay na kinakaharap ng ating lipunan sa ngayon. Ito ay nagdudulot ng kahirapan sa pag-proseso sa impormasyong dumadaloy sa isip ng tao. Nakakapagdulot din ito ng pagtaas sa bilang ng krimen sa isang bansa. Tulad ng paggamit ng droga, ang labis na pag-konsumo ng alak o tinatawag na alkoholismo ay isa rin sa mga isyu tungkol sa buhay. Ito ay nakakapagdulot ng maraming kimplikasyon sa katawan ng tao. Masasabing naaapektuhan ng alak o alkohol ang operasyon ng isip at kilos-loob ng tao na naging dahilan kung bakit nakagagawa siya ng mga bagay na hindi inaasahan katulad ng pakikipag-away sa kapuwa. Maraming kabataan ang nalululong sa droga at peer pressure ang isa sa mga sanhi nito. Hindi kailanman magiging makatuwiran na gumamit ng droga para lang mabilang sa isang grupo. Bilang isang kabataan, alam ko na ako ay maaaring maimpluwensiyahan ng aking kaibigan na gumawa ng isang bagay, mabuti man o masama. Ako ay binigyan ng pribelihiyong magkaroon ng iisip at kilos-loob, kaya nasa desisyon ko na kung magpapadala ba ako sa kanila na gumawa ng maasama o pipiliin kong pumanig sa tama. Ayon kay Agapay (2007), Ang aborsiyon o pagpapalaglag ay pag-alis ng isang fetus o sanggol sa sinapupunan ng ina. Maraming debate ang naganap kung gagawin ba itong legal o hindi. Mayroong dalawang panig tungkol dito: Pro-life at Pro-choice. Para sa akin, sumasang-ayon ako sa panig ng Pro-life dahil ituturing kong isang tao na may buhay ang fetus na may pagkakataon pang mabuhay sa mundo. Ang pagpapatiwakal naman ang sunod na itinalakay sa modyul na ito. Ang pagpapatiwakal ang sadyang pagkitil ng isang tao sa sariling buhay at naaayon sa sariling kagustuhan. Ang kawalan ng pag-asa ang isa sa mga sanhi nito. Para sa akin, ang pinaka- epektibong solusyon dito ay ang pananalig sa Diyos. Ang euthanasia o mercy killing ay isang gawain kung saan napadadali ang kamatayan ng isang taong may matindi at wala nang lunas na karamdaman. Ito aytumutukoy sa paggamit ng mga modernong medisina at kagamitan upang tapusin ang paghihirap ng isang maysakit. Mahirap magdesisyon kung gagawin ba natin ang prosesong ito o hindi lalo na't mahal mo sa buhay ang nasa sitwasyong ito. Ang mga nabanggit ay mga isyung tugkol sa buhay.
EsP10: Mga isyung moral tungkol sa Buhay_044009.pptxJun-Jun Borromeo
Ang tao ay nilikhang malaya ng Diyos ngunit hindi ito nangangahulugang may karapatan na tayong gumawa ng masama sa ating kapwa man o sa ating sarili. Ang katawan ng tao ay templo ng Diyos kaya't nararapat lang na pangalagaan ito at huwag abusuhin. Sa modyul na dito, natalakay ang iba't ibang isyu tungkol sa buhay. Kabilang na rito ang paggamit ng bawal na gamot, alkoholismo, aborsiyon, pagpapatiwakal, at euthanasia or mercy killing. Maraming tukso an matatagpuan sa mundo na kailangang iwasan. Ngunit, ang ilan sa atin ay hindi magawang iwasan ang tuksong ito--- ang pagkalulong sa droga. Ang paggamit ng ipinagbabawal na gamot ay isa sa mga isyung tungkol sa buhay na kinakaharap ng ating lipunan sa ngayon. Ito ay nagdudulot ng kahirapan sa pag-proseso sa impormasyong dumadaloy sa isip ng tao. Nakakapagdulot din ito ng pagtaas sa bilang ng krimen sa isang bansa. Tulad ng paggamit ng droga, ang labis na pag-konsumo ng alak o tinatawag na alkoholismo ay isa rin sa mga isyu tungkol sa buhay. Ito ay nakakapagdulot ng maraming kimplikasyon sa katawan ng tao. Masasabing naaapektuhan ng alak o alkohol ang operasyon ng isip at kilos-loob ng tao na naging dahilan kung bakit nakagagawa siya ng mga bagay na hindi inaasahan katulad ng pakikipag-away sa kapuwa. Maraming kabataan ang nalululong sa droga at peer pressure ang isa sa mga sanhi nito. Hindi kailanman magiging makatuwiran na gumamit ng droga para lang mabilang sa isang grupo. Bilang isang kabataan, alam ko na ako ay maaaring maimpluwensiyahan ng aking kaibigan na gumawa ng isang bagay, mabuti man o masama. Ako ay binigyan ng pribelihiyong magkaroon ng iisip at kilos-loob, kaya nasa desisyon ko na kung magpapadala ba ako sa kanila na gumawa ng maasama o pipiliin kong pumanig sa tama. Ayon kay Agapay (2007), Ang aborsiyon o pagpapalaglag ay pag-alis ng isang fetus o sanggol sa sinapupunan ng ina. Maraming debate ang naganap kung gagawin ba itong legal o hindi. Mayroong dalawang panig tungkol dito: Pro-life at Pro-choice. Para sa akin, sumasang-ayon ako sa panig ng Pro-life dahil ituturing kong isang tao na may buhay ang fetus na may pagkakataon pang mabuhay sa mundo. Ang pagpapatiwakal naman ang sunod na itinalakay sa modyul na ito. Ang pagpapatiwakal ang sadyang pagkitil ng isang tao sa sariling buhay at naaayon sa sariling kagustuhan. Ang kawalan ng pag-asa ang isa sa mga sanhi nito. Para sa akin, ang pinaka- epektibong solusyon dito ay ang pananalig sa Diyos. Ang euthanasia o mercy killing ay isang gawain kung saan napadadali ang kamatayan ng isang taong may matindi at wala nang lunas na karamdaman. Ito aytumutukoy sa paggamit ng mga modernong medisina at kagamitan upang tapusin ang paghihirap ng isang maysakit. Mahirap magdesisyon kung gagawin ba natin ang prosesong ito o hindi lalo na't mahal mo sa buhay ang nasa sitwasyong ito. Ang mga nabanggit ay mga isyung tugkol sa buhay.
Definition of new media, New words (with focus on the Philippines)
-Credits to the owners of the photos used in the presentation and to Internet sources for information and data
- 4 pics 1 word is created by LOTUM GmbH, no copyright infringement intended
Answers to game : benta, yolo, selfie, ootd, boom panes, seen-zoned, hugot, throwback, meme, push mo yan
Story mode about volcanic eruption preparedness, Philippine setting
credits to Internet and book sources for information and data
Links are broken
(created for a group/school presentation)
3. MENTAL
Ini an marhay na kundisyon
kan pag-iisip kan tawo na
aram an saiyang kakayanan,
tataong maghampang sa
mga problema,
nakakatrabahong marhay
asin nakakatabang sa
komunidad.
4. Ang sarong mentally -Healthy
na tawo ay igwang….
SENSE OF
RESPONSIBILITY
ADAPTABILITY
TO CHANGE
ABILITY TO
FACE
PROBLEMS
ABILITY TO
ACCEPT
CRITICISMS
POSITIVE SELF-
CONCEPT
BETTER
REALTIONS
WITH OTHERS
8. TAMANG PAGKAKAN
Ang pagkakan nin marhay asin masusustansyang
mga pagakon ay kaipuhan ta nganing kitang mga
tawo ay magkaigwa nin kusog, panlaban sa helang
asin sa marhay na estado kan pag-iisip. Nagtatao
man ini kan enerhiya.
Mainam na magkakan kita kan tama asin sapat na
pagakaon, na dakul sa mga bitamina asin mineral
lalaong lalo na an mga produktong igwang
…..antioxidants na naglilinig ng satuyang payo
1
11. EHERSISYO
Kaipuhan ta kin tamang ehersisyo oro-aldaw ta
nganing maging marhay ang pagdaloy kan satuyang
dugo asin magkaigwa kita nin maliksing pag-iisip.
Kung ika ay naii-stress, mainam na mag-ehersisyo. Ini
ay sarong paraan ta nganing mabuhay an saimong
lawas asin magtao ki rahay sa saimong puso asin mga
baga
Maliban sa ehersisyo, gumibo man kita ki malaeng-
laeng mga aktibidad na makakatabang sa pagwara ng
depression asin magtao ng buhay sato
2
14. PAGKATUROG ASIN
PAGPAHINGALO
Kaipuhan ta ki 8-10 oras na katurog oro-aldaw. Ini ay
mainim sa satuyang mga utak asin nagtatao kan tamag
estado ng pag-iisi
Kaipuhan man nyato ang Pagpapahingalo—”rest and
relaxation”. Bako dapat kita puro-trabaho o mga
problema lang, dapat ay mag-gibo man kita ng
malaeng-laeng bagay arog ng pag-shopping,
panoonood ng TV, pagkakawat, pag-cocomputer at
dakulan pa.
Mag-developman kita kan mga hobby, o mga
paboritong gibuhon
3
17. HEALTHCARE
Kun nakakamate kita nin mga helang, kaipuhan
tang magduman sa haraning doktor at magpa-
check-up
Nararapat man magkua kita ki mga “medications”
o bulong na makakatabang sa pagkarahay ta sa
mga helang.
4
20. KALINIGAN
Tigtataram na an Kalinigan ay harani sa Godliness
o sa pagiging maka-Diyos. Kaya nararapat lamang
na magkaigwa kitang “proper hygiene”.
Kun malinig kita asin an satuyang kapalibutan,
makakaisip kitang marhay.
Nagtatao man ini ki katoninogan asin kaogmahan
sa satuya. Narerelax man kita ta malinig an
satuyang kapalibutan.
5
23. MARHAY NA
RELASYON
Kaipuhan ta an saro-saro ta nganing magtalubo
kita. Igwang kasabihan ngani na “No man is an
island” kaya dapat makisalamuha asin makibagay
kita sa iba.
An mga tawong ini ay an satuyang mga kaibigan,
mga magulang, pamilya at dakulan pa
6
24.
25.
26. IBA PANG MGA
AKTIBIDADES
Magkanta sa simbahan
Magbisita sa mga museo, park, malls asin iba pang mga
establisyimento
Magbasa sa silid-aklatan o library
Gumibo kan mga paintings, cermaic pots,
Mag-kawat kan manlaen-laeng mga kawat arog kan tumbang
preso, patintero asin dakulon pa
Mag-bahagi kan sadiring opinyon asin emosyon sa hampang
kan mga tawo
Magpangadyi asin mag-therapy sessions
27. ISLOGAN
“Kun an kundisyon kang pagiisip
ta marhay, problemang dipisil kaya
maski sisay.
Kun an kundisyon kang pagiisip
dai magayon, tibaad warang
mangyari sa buhay naton.”
30. FRANCIS MARLON CABREDO
JANILA ANDREA GARAN
RANDALL MATTHEW LORAYES
KIM JAMAICA AGNOTE
JOHN CLEMENT IBO
MARY FRANCE PANTINO
JONARD ABITRIA
JAMES NOLI NOBORA
BERNARD HISTORILLO
ST. AGNES’ ACADEMY
IV-ST. THERESE … GROUP 4