In dit jaarverslag komen veel professionals aan het woord. Consulenten van MEE Gelderse Poort vertellen over hun werk als cliëntondersteuner van mensen met een beperking. Collega’s van andere organisaties vertellen hoe zij de samenwerking met onze consulenten ervaren. Uit de
praktijkverhalen blijkt heel duidelijk dat mensen met een beperking aanpassingen nodig hebben in verschillende leefdomeinen. Deze domeinen zijn sterk aan verandering onderhevig door nieuwe wet- en regelgeving; de zogenoemde decentralisaties.
Mensen met een beperking geven steeds vaker aan zich zorgen te maken over het voorzieningenniveau vanaf 2015. Ook maken ze zich zorgen over hoe zij de benodigde ondersteuning om zelfstandig te leven en aan de samenleving mee te doen straks voor elkaar moeten krijgen. Uit de praktijkverhalen blijkt dat voor de cliëntondersteuning van mensen met een beperking specifieke expertise nodig is om goed in te schatten wat iemand kan en niet kan én wat iemand nodig heeft aan professionele ondersteuning.
Met de invoering van de Wmo 2015 (Wet maatschappelijke ondersteuning) en met de Wet langdurige zorg op komst wordt onafhankelijke cliëntondersteuning nog belangrijker. Cliënten hebben iemand nodig die naast hen staat, die meedenkt vanuit hun belang, die de weg kent in het oerwoud aan wet- en regelgeving en instellingen, die kan luisteren en doorvragen. Iemand die kortom beschikt over degelijke kennis van de impact die een beperking heeft op het dagelijks leven.
Daarom werkt MEE Gelderse Poort actief samen met gemeenten – onze nieuwe opdrachtgevers vanaf 2015 – om de functie van cliëntondersteuning in de nieuwe ordening van het sociaal domein vorm te geven. Onze expertise hoort thuis ‘aan de voorkant’ ofwel in de eerste lijn, bijvoorbeeld in de sociale wijkteams. Hoe dat werkt, hoe MEE Gelderse Poort zelf meebeweegt en verandert, leest u in dit jaarbeeld.
Presentatie levensloopbegeleiding en KIRA door M. Veltman en A. Stukker (2-3-...
MEE Gelderse Poort Jaarbeeld 2013
1. MEE Gelderse Poort
MEE maakt meedoen mogelijk
Jaarbeeld
2013
MEEbewegen in
het sociaal domein
Gericht op zelfregie en participatie van mensen met
een beperking
2. Klik en ga verder
MEE maakt MEEdoen mogelijk
Individuele cliëntondersteuning
Trainingen en cursussen voor elke doelgroep
Sociale Netwerk Strategieën
Formele en informele zorg in balans
MEE sluit aan op de transities
Aansluiten op Passend Onderwijs
Aansluiten op de Jeugdwet
Aansluiten op de Participatiewet
Expertisecentrum MEE Gelderse Poort
Kennis ontwikkelen, delen en borgen
Onderzoek: beleidstrends en practise based methodieken
Trainingen aan professionals
(H)erkennen van beperking
MEE als participatiepartner
Dichtbij de burger in de wijk
Overige samenwerkingsverbanden in de regio
Regio Arnhem / Rijk van Nijmegen / Rivierenland
MEEbewegen in het sociaal domein
In dit jaarverslag komen veel professionals aan het woord. Consulenten
van MEE Gelderse Poort vertellen over hun werk als cliëntondersteu-ner
van mensen met een beperking. Collega’s van andere organisaties
vertellen hoe zij de samenwerking met onze consulenten ervaren. Uit de
praktijkverhalen blijkt heel duidelijk dat mensen met een beperking aan-passingen
nodig hebben in verschillende leefdomeinen. Deze domeinen
zijn sterk aan verandering onderhevig door nieuwe wet- en regelgeving;
de zogenoemde decentralisaties.
Mensen met een beperking geven steeds vaker aan zich zorgen te ma-ken
over het voorzieningenniveau vanaf 2015. Ook maken ze zich zorgen
over hoe zij de benodigde ondersteuning om zelfstandig te leven en aan
de samenleving mee te doen straks voor elkaar moeten krijgen. Uit de
praktijkverhalen blijkt dat voor de cliëntondersteuning van mensen met
een beperking specifieke expertise nodig is om goed in te schatten wat
iemand kan en niet kan én wat iemand nodig heeft aan professionele
ondersteuning.
Met de invoering van de Wmo 2015 (Wet maatschappelijke ondersteu-ning)
en met de Wet langdurige zorg op komst wordt onafhankelijke
cliëntondersteuning nog belangrijker. Cliënten hebben iemand nodig die
naast hen staat, die meedenkt vanuit hun belang, die de weg kent in het
oerwoud aan wet- en regelgeving en instellingen, die kan luisteren en
doorvragen. Iemand die kortom beschikt over degelijke kennis van de
impact die een beperking heeft op het dagelijks leven.
Daarom werkt MEE Gelderse Poort actief samen met gemeenten – onze
nieuwe opdrachtgevers vanaf 2015 – om de functie van cliëntondersteu-ning
in de nieuwe ordening van het sociaal domein vorm te geven. Onze
expertise hoort thuis ‘aan de voorkant’ ofwel in de eerste lijn, bijvoor-beeld
in de sociale wijkteams. Hoe dat werkt, hoe MEE Gelderse Poort
zelf meebeweegt en verandert, leest u in dit jaarbeeld.
J.E.C. (Hanneke) Jacobs MBA
Directeur/bestuurder MEE Gelderse Poort
In 2013 zijn er 5562
cliënten door MEE
ondersteund
Cliënten MEE Gelderse Poort 2013
43% = Verstandelijk gehandicapt
25% = Zwakbegaafd
20% = Psychisch beperkt
12% = Overig
Inhoud
Decentralisaties en de rol van MEE
MEE en de gemeenten
Betekenis veranderingen voor onze cliënten
Versterken cliënt en netwerk
MEE in cijfers
Colofon
3. Terug naar
inhoudsopgave
Decentralisaties en de rol van MEE
Als mensen zelf vorm geven aan hun leven voegen zij niet alleen waar-de
toe aan hun eigen leven, maar ook aan de samenleving als geheel.
Juist de kwetsbare burger krijgt direct te maken met de gevolgen van
de decentralisaties in het sociaal domein, omdat een beperking grote
invloed heeft op schoolkeuze, kansen op werk, benodigde zorg, welzijn,
aangepast wonen en vrije tijd. Vaak krijgen deze burgers te maken met
ingewikkelde en niet op elkaar afgestemde wet- en regelgeving op alle le-vensgebieden.
Een gedecentraliseerd beleid onder regie van gemeenten
in 2015 maakt het leven voor mensen met een beperking naar wij hopen
een stuk eenvoudiger.
MEE en de gemeenten
MEE wil gemeenten graag van dienst zijn bij het invullen van de
verantwoordelijkheid om de zelfredzaamheid en maatschappelijke
participatie van kwetsbare burgers te bevorderen. We leveren graag een
bijdrage aan het vormgeven van integraal gemeentelijk beleid voor
mensen met een beperking. Door te helpen met het inrichten van de toe-gang
tot Wmo-voorzieningen, aan te sluiten op andere gebieden binnen
het sociaal domein als arbeidsparticipatie, passend onderwijs, veiligheid
en samenwerking te organiseren binnen een wijkgerichte aanpak.
In 2013 hebben we structureel onze bijdrage geleverd aan gemeentelijke
stuurgroepen, proeftuinen en werkgroepen.
”De dienstverlening aan onze burgers door medewerkers van MEE vinden
wij uitstekend. In ons Zorgloket werken we al geruime tijd nauw samen.
Zeker in een tijd van bezuinigingen is het belangrijk dat de doelgroep van
MEE ook in de toekomst op ondersteuning kan rekenen.”
Peter Spitteler, directeur beleid gemeente Renkum
Betekenis veranderingen voor onze cliënten
De overheid heeft in de Wet langdurige zorg (Wlz) bepaald dat mensen die
verstandelijk, psychisch of lichamelijk ernstig beperkt zijn ongewijzigd
aanspraak kunnen blijven maken op langdurige zorg. De ‘lichtere geval-len’
vallen (met ingang van 2015) met een flinke korting op het budget
onder de verantwoordelijkheid van gemeenten in de Wmo. De verande-ring
in de AWBZ dat mensen met een IQ van boven de 70 (voorheen 85)
niet langer worden gezien als verstandelijk beperkt, heeft grote gevolgen.
Vanaf 2013 is er bij MEE Gelderse Poort een grote toeloop van cliënten
met een IQ boven de norm van 70.
“De toegang is ontzegd, maar er is vaak niets voor in de plaats gekomen.
Het is dweilen met de kraan open.”
Kars van Duuren, MEE-consulent
Versterken cliënt en netwerk
Kars van Duuren ziet kansen in de transformatie van het sociale domein.
Instellingen die geïndiceerde zorg leveren worden uitgedaagd hun cliën-ten
doelgericht te helpen en zichzelf zo snel mogelijk overbodig te
maken, zorg dan af te schalen en zowel de cliënt als het netwerk sterker
te maken. Daarbij komt de ervaring en expertise van MEE goed van pas.
MEE biedt cliëntondersteuning gericht op de zelfredzaamheid van de
cliënt en activering van het netwerk. Zo wordt dankzij kortdurende onder-steuning
MEEdoen voor iedereen mogelijk.
“Tijdens een werkbezoek was ik met medewerkers van MEE in gesprek
met cliënten. Wat mij opvalt is hun gedrevenheid. Ze mengen zich in de
zorg van anderen, om hen te helpen weer op eigen benen te staan, al is
het maar een klein beetje. Want elk beetje helpt! Het gaat wat mij betreft
om begrippen als ‘moeilijk’, ‘intens’, ‘emotie’, ‘afstand bewaren’. Maar
alles met respect voor het individu en altijd weer op zoek naar de eigen
kracht. Ga er maar aan staan!”
Rob Engels, wethouder welzijn en zorg Wijchen
4. Terug naar
inhoudsopgave
MEE maakt MEEdoen mogelijk
MEE Gelderse Poort zorgt dat kwetsbare burgers en hun directe omge-ving
naar vermogen kunnen meedoen in de samenleving. Dit doen we
door als onafhankelijke professionele cliëntondersteuner naast de cliënt
te gaan staan, integraal en levensbreed te kijken en bij te dragen aan het
versterken van de eigen kracht. Hierbij hebben we veel aandacht voor het
netwerk van de cliënt en zijn we de verbinder tussen de formele en de
informele zorg.
“Cliënten zijn dankzij maatwerk van MEE meer mens, maar ook meer
mans. Daardoor kunnen ze ook als het soms tegenzit beter MEEdoen.”
Stefan Stevens, beleidsmedewerker Welzijn, gemeente Beuningen
Individuele cliëntondersteuning
De cliëntondersteuning van MEE Gelderse Poort bestaat uit meerdere
diensten gericht op de levensgebieden Opvoeding en Ontwikkeling,
Leren en Werken, Regelgeving en Geldzaken en Samenleven en Wonen.
We geven informatie, advies en ondersteuning, verhelderen de hulpvraag
en verbinden de zorg, zo licht mogelijk waar dat kan en zwaarder als het
echt noodzakelijk is. Consulenten van MEE herkennen onderliggende
problematiek en ondersteunen adequaat bij het krijgen en houden van
regie over het eigen leven van de cliënt. MEE-consulenten schakelen daar
waar nodig met de specialisten uit de tweede lijn zoals de gehandicapten-zorg
en GGZ, maar ook met de schuldhulpverlening en bewindvoering.
Trainingen en cursussen voor elke doelgroep
Al jaren organiseert MEE een breed scala aan trainingen en cursussen
voor cliënten. Centraal staan de ontmoeting en het uitwisselen van erva-ringen
en tips met mensen in vergelijkbare situaties. Er zijn cursussen
voor elke leeftijd en problematiek gericht op kinderen en volwassenen
met een beperking, maar ook cursussen voor ouders, partners, broertjes
en zusjes.
Kinderwens bij ouders met een licht
verstandelijke beperking
MEE-consulent Wilma van Luunen: “Het is be-langrijk
om de kinderwens in een breder ver-band
zien, waarbij aandacht is voor financiën,
opleiding en ouderrollen.
Onze cliënten zijn beter geïnformeerd over wat
er van hen verwacht wordt, zij kunnen vragen
stellen en zorgen delen.”
Sterke Meiden
Trainer Nathalie den Heeten: “Meiden met een
licht verstandelijke beperking leren zelf oplos-singen
te vinden voor lastige situaties.
Je ziet de eigen kracht verschijnen, een mooi
proces. Daarnaast vinden de meiden herken-ning
bij elkaar en voelen ze zich veilig om hun
problemen te delen en elkaar vragen te stellen.”
Weerbaarheid
MEE Gelderse Poort geeft sinds 2009 weerbaar-heidstrainingen,
ook voor mannen. Deelnemers
leren hun eigen grenzen te bewaken en zich
fysiek te verdedigen.
Cliënt: “Als ik op mijn werk om vakantiedagen
vroeg en ‘nee, dat kan niet’ kreeg te horen, dan
wist ik niks te zeggen. Ik sloeg helemaal dicht.
Nu heb ik geleerd naar een oplossing te zoeken.
Door het probleem te bespreken, om tafel te
gaan. En vragen, doorvragen ook.”
Vriendenkring voor mensen met autis-me
Voor mensen met autisme is het opbouwen en
onderhouden van sociale contacten lastig. In
Nijmegen zette MEE Gelderse Poort in samen-werking
met Tandem Welzijn de Vriendenkring
voor mensen met een autisme spectrum stoor-nis
(ASS) op. Ook deze doelgroep wordt zo in
hun eigen kracht gezet.
Breincursus voor kinderen van een ou-der
met Niet Aangeboren Hersenletsel
(NAH)
José van der Weide, projectleider NAH bij
Pluryn en trainer Breincursus: “Door kinderen
uit te leggen en te laten ervaren wat de gevolgen
zijn van NAH voor hun ouder, krijgen ze meer
inzicht in wat er gebeurt en voelen ze zich min-der
schuldig.”
Brussengroep
Consulent Marieke Koppers leidt de brussen-groep,
een cursus voor kinderen (van 8 tot 11
jaar) met een broer of zus met een beperking.
De brussengroep heeft al s meerwaarde dat
kinderen zich herkennen en ervaringen kunnen
delen met andere kinderen. Hierdoor horen we
vaak van ouders dat hun kind problemen mak-kelijker
bespreekbaar maakt thuis.
Eigen regie voor mensen met autisme
Marian Eijkenaar, MEE consulent regio Tiel: “De
meerwaarde van deze cursus is het contact dat
de deelnemers met elkaar hebben. Dit helpt bij
het accepteren van de diagnose en zorgt voor
een actievere houding.
Het voorkomt dat mensen in een isolement
raken. In de laatste bijeenkomst nodigen alle
deelnemers iemand uit hun netwerk uit die
kan helpen het geleerde en de leerdoelen in de
praktijk toe te passen.”
Moedergroep
Deze groep is bedoeld voor moeders die
speciaal onderwijs hebben gevolgd en kinderen
hebben met of zonder een verstandelijke
beperking. De groep komt één keer in de twee
weken bij elkaar. Het doel is ervaringen delen,
praten over thema’s die aansluiten bij het
niveau en de leefwereld van de moeders.
Zo worden zij in hun opvoedvragen begeleid
en worden thema’s als kindermishandeling en
pesten besproken.
Opvoedgroep voor ouders met een kind
met een beperking
De opvoedgroep is een collectief aanbod om
ouders van een kind met een beperking te
ondersteunen. Onderwerpen die aan bod komen
zijn: grenzen stellen, consequent blijven,
ombuigen van negatief gedrag, communiceren
met mijn kind en aandacht verdelen over meer-dere
kinderen. Waar nodig wordt voor ouders
een hulpverleningstraject in gang gezet.
Een greep uit ons aanbod
5. Terug naar
inhoudsopgave
Sociale Netwerk Strategieën
Alle MEE-consulenten zijn geschoold in de Sociale Netwerk Strategieën
(SNS) en het Kortdurend Oplossingsgericht Werken en delen deze me-thodieken
met gemeenten en andere professionals. Ze zijn in staat het
netwerk van een cliënt te analyseren, te mobiliseren en waar nodig te
versterken.
SNS-consulent Jennifer Los: “We kijken samen met de cliënt welke vra-gen
hij heeft en welke mensen uit zijn netwerk kunnen meedenken over
oplossingen. Pas daarna komt professionele zorg of hulp in beeld. Het
toepassen van de methodiek zorgt ervoor dat cliënten en hun netwerk
zich bewust worden van hun situatie. Ze gaan hier actief mee aan de slag
en creëren zelf een nieuwe toekomst, waarin veel meer mogelijk is dan
men vooraf dacht.”
“Ik merk dat de problemen van mijn zoon op school niet meer centraal
staan en er ruimte komt om te praten over welke doelen mijn zoon wil
bereiken. Ik ben opgelucht dat mijn zoon weer zijn eigen motivatie kan
aanboren.”
Ouder van jongen met beperking
“SNS kan helpen de kanteling te maken van verzorgingsstaat naar parti-cipatiesamenleving.
MEE loopt voorop in het werken met SNS”.
Beleidsmedewerker gemeente Culemborg
Formele en informele zorg in balans
MEE kijkt vooral naar de mogelijkheden van kwetsbare burgers. In onze
ondersteuning is het versterken van de eigen kracht en de inzet van het
eigen netwerk een voorwaarde voor participatie. We zijn de spil in de
coördinatie van informele ondersteuning (netwerk, mantelzorgers en
vrijwilligers) en formele ondersteuning (algemene en speciale onder-steuning
en zorg). Zo worden complexe vraagstukken preventief opgelost.
Informele Netwerk Ondersteuning
Een succesvol voorbeeld is het initiatief Informele Netwerk Ondersteuning (INO),
waarvoor MEE Gelderse Poort in 2013 een aanmoedigingsprijs ontving van het
Oranjefonds. We eindigden bij de eerste 10! INO verbindt mensen met en zonder
beperking structureel door tijdelijk vrijwillige ‘bruggenbouwers’ in te zetten bij
dagelijkse situaties zoals vrijetijdsbesteding, zelfstandig reizen of een praatje ma-ken
met de buren. Het Oranjefonds maakte een filmpje over INO.
Bekijk het filmpje.
“Informele Netwerk Ondersteuning doet een beroep op de eigen moge-lijkheden
van de cliënt en op de maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Dit heeft een positieve uitwerking op cliënten en op studenten als toe-komstige
hulpverleners. In 2013 zijn in Nijmegen 68 INO-trajecten
gestart. Bij 63 trajecten was de werkwijze succesvol en leidde deze tot
meer participatie. In ons totale werkgebied liepen dit jaar 187 trajecten.”
MEE-consulent Elsbeth Kamphuis
6. Terug naar
inhoudsopgave
MEE sluit aan op de transities
De decentralisaties staan voor de deur: de Wmo, de Jeugdzorg en de
Participatiewet. We sluiten aan op de transities door projecten te ont-wikkelen
die inspelen op de veranderingen en (maatschappelijke) be-hoeften
die ontstaan door de nieuwe wetgevingen. MEE heeft kennis van
de betreffende kwetsbare doelgroepen, biedt integrale oplossingen, ziet
kansen voor verbinding, zet haar expertise in en deelt deze met andere
professionals. Hieronder enkele voorbeelden.
Aansluiten op Passend Onderwijs
Leskist ‘Iedereen is anders’
In het kader van de wet Passend Onderwijs ontwikkelde MEE Gelderse
Poort een educatief programma; de leskist ‘Iedereen is anders’. Deze is
gevuld met ervaringsmateriaal om te oefenen met anders denken,
anders kijken, anders horen, anders doen en er anders uitzien. In 2013 is
de leskist als proef ingezet op reguliere basisscholen en in het speciaal
onderwijs. Per 2014 zetten we deze breed in bij kinderdagverblijven,
reguliere peuterspeelzalen en wijkactiviteiten.
Enkele reacties van docenten:
“De Leskist is vloeiend te integreren in de dagelijkse praktijk.”
“De ogen van de kinderen en volwassen gingen open, er was wederzijds
respect.”
“Diversiteit aan spelopdrachten maakt het leuk, zowel voor de leerlingen
als voor de docenten.”
Aansluiten op de Jeugdwet
Integrale Vroeghulp (IVH)
Integrale Vroeghulp Arnhem, Nijmegen en Rivierenland ondersteunt,
begeleidt en adviseert ouders met jonge kinderen (van 0 tot 7 jaar) met
een complexe vraag over hun ontwikkeling. IVH signaleert ontwikkelings-en
gedragsproblemen en geeft naar behoefte ondersteuning. De intentie
is specialistische zorg te voorkomen en handelingsgerichte adviezen te
geven. Ouders behouden de verantwoordelijkheid en bepalen de strategie
waarbij IVH naast de ouders staat en samenwerkt met een netwerk van
deskundigen.
Integrale Vroeghulp is een samenwerkingsverband van organisaties.
De kracht van de samenwerking is dat ieder elkaar aanvult en scherp
houdt. Juist die samenwerking maakt Integrale Vroeghulp zo waardevol
om ouders een integraal advies op maat te kunnen geven. Ouders vin-den
een luisterend oor en hun vragen worden snel en doeltreffend beant-woord.
De coördinator van MEE is hierbij de ketenregisseur van het IVH
netwerk en heeft verschillende coördinerende taken die gericht zijn op
ouders, het netwerk, de expertise en de kwaliteit.
Lees het Jaarbericht IVH 2013.
33% van onze
cliënten is jonger
dan 18 jaar
Ouders zeggen regelmatig dat ze blij zijn dat hun kind direct op de goede
school is gestart. We komen tegemoet aan de vraag van de peuterspeel-zalen
en van ouders waarin alle betrokken partijen de zorg voor het kind
centraal stellen.”
Marieke Moen, consulent MEE Gelderse Poort
Aansluiten op de Participatiewet
De Navigator
De Navigator is een effectief coachingsinstrument om (zorg)leerlingen te
helpen bij hun instroom op de arbeidsmarkt. De Navigator werkt
preventief, voorkomt schooluitval en zorgt ervoor dat leerlingen kunnen
instromen op de arbeidsmarkt. De Navigator signaleert de problemen op
de verschillende levensgebieden en pakt ze aan in samenwerking met
betrokkenen.
Stagebegeleider Harrie van Bruggen (Koningin Wilhelmina College,
Culemborg) maakt zich zorgen over het verlies van netwerken en knowhow
als arbeidsgehandicapten in 2015 bij hun gemeente moeten aankloppen:
“Praktijkonderwijsleerlingen moeten doorgeleid worden naar werk, maar
wie gaat dat straks doen? Algemene voorzieningen verdwijnen en er is
minder geld voor begeleiding. Als wij straks geen sluitende aanpak met
de gemeente hebben, dan hangen onze leerlingen vanaf hun achttiende
rond in de stad. Daarom willen we ook in de toekomst gebruik kunnen
maken van de kennis en ervaring van jobcoaches en arbeidsconsulenten
van MEE, bijvoorbeeld met behulp van de Navigator.”
7. Terug naar
inhoudsopgave
Expertisecentrum MEE Gelderse Poort
In 2013 richtten we het Expertisecentrum op, bedoeld om de in onze
organisatie besloten kennis voor externen toegankelijk te maken. We ad-viseren
overheden, bedrijfsleven en non-profit organisaties werkzaam in
het sociale domein. Onze jarenlange ervaring en expertise vertalen we in
praktisch onderzoek, (beleids)advies, methodieken, training en scholing
gericht op een veerkrachtige en inclusieve samenleving. Het Expertise-centrum
is hiermee een onafhankelijke en deskundige kennismakelaar
voor mensen met een beperking én hun sociale omgeving.
Kennis ontwikkelen, delen en borgen
Caroline Vos, manager Expertisecentrum: “Kennismanagement stond
het afgelopen jaar hoog op de agenda en dat blijft zo. We hebben bij MEE
veel kennis opgebouwd van beperkingen en de gevolgen daarvan voor de
betrokkene, de familie en het persoonlijk netwerk. Deze kennis willen we
continue ontwikkelen, delen en borgen, zeker met het oog op de
aankomende veranderingen in 2015.”
Dit doen we bijvoorbeeld met behulp van kenniskringen, waarbij de
nadruk ligt op kennisdeling en kennisontwikkeling én het beschrijven en
ontsluiten van impliciete vakkennis tussen onze consulenten. Onze mede-werkers
zoeken extern verbinding door referentiegroepen te raadplegen,
externe deskundigen uit te nodigen die voorop lopen in hun vakgebied en
door aansluiting te zoeken bij actuele maatschappelijke ontwikkelingen.
Het Expertisecentrum geeft structureel gastcolleges aan de Hogeschool
Arnhem Nijmegen (HAN) over het versterken van en het werken met het
sociaal netwerk.
Onderzoek: beleidstrends en practise based methodieken
Met de landelijke en regionale MEE trend- en signaleringsrapportages
dragen we bij aan de ontwikkeling van integraal beleid dat aansluit op
de ondersteuningsvraag van kwetsbare burgers met een beperking. Ook
onderzoeken we de omvang en kenmerken van onze doelgroep met als
doel mensen met een beperking nóg beter zichtbaar te maken. Daar-naast
toetsen we methodieken uit de praktijk op hun effectiviteit.
In samenwerking met K2 (Brabants Kenniscentrum Jeugd) verrichtte het
Expertisecentrum onderzoek naar het effect van de weerbaarheids-training
voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. De training
blijkt te resulteren in verbeterde sociale vaardigheden en toegenomen
zelfvertrouwen.
Trainingen aan professionals
Gemeenten en instellingen wisten het Expertisecentrum in 2013 te
vinden voor trainingen, cursussen en projectmanagement. We verzorg-den
diverse trainingen en workshops om professionals kennis en vaardig-heden
bij te brengen bij het herkennen van en omgaan met (mensen met)
een beperking én op het gebied van generalistische methodieken zoals
het voeren van keukentafelgesprekken. Succesvolle trainingen waren
‘Kortdurend oplossingsgericht werken’, ‘Leren herkennen en omgaan
met mensen met een verstandelijke beperking’, ‘Brede vraagver-duidelijking’,
‘Vrijwilliger als bruggenbouwer’ en ‘Intervisie’.
(H)erkennen van beperking
MEE-consulent Kars van Duuren verzorgt samen met gedragskundige
Carla van den Berg de training ‘Herkennen van en omgaan met mensen
met een licht verstandelijke beperking’. Onder de deelnemers zijn veel
Wmo-consulenten van gemeenten en medewerkers van verpleeghuizen.
Van Duuren: ”We leren de deelnemers aan deze cursus hoe ze inwoners
of bewoners met een laag IQ herkennen, bereiken en met hen kunnen
communiceren. Verdieping in de sociaal economische achtergronden
helpt daarbij.”
Van den Berg: “We leren de cursisten het verschil tussen niet mee willen
en niet mee kunnen. Dit laatste werkt als een ware eyeopener. Vraag je bij
alle klanten die je aan het loket krijgt af waarom gemeentelijke
trajecten zoals toeleiding naar werk, schuldhulpsanering, budgetbeheer
en aanvraag van een uitkering niet van de grond komen. Is het een
kwestie van niet willen of niet kunnen? In het laatste geval kun je met een
andere manier van communiceren wel dingen voor elkaar krijgen.”
“Dankzij deze training herkennen de consulenten deze doelgroep beter.
De training was erg effectief en kwam op het juiste moment.”
Margriet Loeven, beleidsmedewerker Wmo, gemeente Rheden
Innovatie
Voor het project ‘Aangenaam kennis te maken’ vroeg het Expertisecentrum met
succes een provinciale subsidie aan. Het doel is om actief burgerschap te bevorde-ren
door vitale ouderen in te zetten als bruggenbouwers tussen mensen met een
beperking en anderen in hun wijk of buurt. Daarnaast wil het project eenzaamheid
van mensen met een beperking voorkomen door verbindingen te leggen tussen
deze groep en mensen zonder beperking. Het project start in 2014 in de gemeente
Beuningen.
8. Terug naar
inhoudsopgave
MEE als participatiepartner
Een vroegtijdige en integrale benadering van kwetsbare burgers is be-wezen
effectief. Vaak is een samenhangend ondersteuningsaanbod op
meerdere levensgebieden nodig. Onze ketenpartners maken graag
gebruik van onze jarenlange en specialistische kennis van en ervaring
met (mensen met) beperkingen. Dagelijks komen consultvragen van
professionals van andere instellingen binnen; in 2013 ontvingen we 800
vragen. Ongeveer 50% van de vragen had betrekking op een potentiële
verwijzing naar MEE.
MEE Gelderse Poort verbindt en coördineert de expertise in het speelveld
tussen cliënt, professional en opdrachtgever. Wij zijn de schakel tussen
het formele en informele netwerk en werken preventief, generalistisch
en in de frontlijn.
Dichtbij de burger in de wijk
Het bereiken van een inclusieve samenleving vraagt om visie en
samenwerking. Het gemeenschappelijk belang is helder: zowel mensen
met een beperking, gemeenten als MEE Gelderse Poort willen de eigen
kracht versterken zodat iedereen naar vermogen mee kan doen in de
samenleving. Gemeenten creëren de voorwaarden voor het participeren
van kwetsbare burgers in de maatschappij, wij zetten onze specifieke
kennis van mensen met een beperking in.
Met gemeenten en andere lokale partijen werkte MEE Gelderse Poort in
2013 aan de wijkgerichte aanpak, laagdrempelig en dichtbij de burger.
Dit vergroot het succes van de maatschappelijke ondersteuning.
De invulling van de wijkaanpak verschilde per gemeente, maar de kracht
van MEE was steeds herkenbaar. We deelden onze kennis van beperk-ingen
en de daarmee samenhangende specifieke vragen en problemen,
met alle partners in het wijkteam.
Sociaal Wijkteam Lindenholt, Nijmegen
MEE-consulent Sandra Kloppenburg: “Sociaal Wijkteam Lindenholt was het eerste
sociale wijkteam in de gemeente Nijmegen. In de eerste fase hebben we de wijk en
haar bewoners leren kennen. Ook weten we elkaar als werkers goed te vinden. De
volgende fase is er één van onderzoeken, leren van elkaar en elkaar versterken.
Het vertrouwen en de ondersteuning van de gemeente heb ik als zeer waardevol
ervaren. Mijn kennis wordt gewaardeerd en is hard nodig, want wat kloppen er veel
mensen met een beperking bij ons aan!”
Linda Jansen, wijkverpleegkundige ZZG zorggroep: “Sandra Kloppenburg
kijkt met bewoners naar eigen kracht en netwerkactivering. Er gebeuren mooie
dingen, zoals het transformeren van een half leegstaand schoolgebouw in een plek
met verschillende functies, zoals sociale activering en dagbesteding.
En dat allemaal op de plek waar ook het Stip (informatie- en adviespunt) en sociaal
wijkteam is gevestigd.
Proeftuin wijkteam Rheden
In 2013 is er gestart met het vormgeven van een wijkteam in Rheden voor multi-probleemgezinnen.
Het doel was om de hulpverlening beter te organiseren door
het gezin zelf te betrekken en te werken met één contactpersoon of regisseur. Het
wijkteam bestond uit begeleiders van MEE Gelderse Poort, Siza, RIBW, STMG, de
wijkverpleegkundige van Attent en twee consulenten van de gemeente. De nadruk
lag op samenwerken, ook met het netwerk van het gezin en informele partijen. Als
resultaat kwam naar voren dat gezinnen zich meer gesteund en betrokken voelen
bij de aanpak door het aanstellen van één contactpersoon.
“De aanpak van het wijkteam heeft rust gebracht in dit gezin. Het
bijzondere is dat juist zij vervolgens hulp aanboden om een ander gezin
uit de straat te helpen.”
Ellen Pouw, projectleider sociaal wijkteam gemeente Rheden
Pilot gebiedsteams Tiel en Neerijnen
In Tiel startte in 2013 de pilot gebiedsteam Jeugd met als doel het samen-brengen
van de expertise van professionals om de eigen kracht van inwoners en
hun netwerk te versterken en meedoen voor iedereen in de wijk mogelijk te
maken. Teamcoaches Petra van het Erve en Bernie Wiltenburg: “De jeugd- en
gezinswerkers in de teams ondersteunen daar waar nodig in de wijk, bijvoorbeeld
met vragen, zorgen en ideeën rondom opvoeden en opgroeien. We werken samen
met organisaties waar jeugd en jongeren te vinden zijn. Onder het motto ‘licht
waar kan en zwaar waar nodig’ zetten wij onze brede expertise in.”
Het uitgangspunt voor de gemeenten is een eenvoudiger jeugdhulpstelsel waarin
bestaande functies gebundeld worden en de werkwijze wordt aangepast.
In Tiel en Neerijnen is gekozen voor brede jeugdprofessionals en de resultaten
worden steeds beter zichtbaar. “Het wijkteam functioneert steeds meer als team
zodat gezinnen en jongeren snel op de juiste plek zijn. Ook bestaande
organisaties weten ons steeds beter te vinden en contacten met vrijwilligers
krijgen steeds meer vorm. De burger merkt dat de gevraagde ondersteuning
beschikbaar is binnen één team van bekende gezichten.”
9. Terug naar
inhoudsopgave
Overige samenwerkingsverbanden in de regio
MEE Gelderse Poort adviseert organisaties, bedrijven en overheidsinstel-lingen
graag over hoe zij hun dienstverlening beter toegankelijk kunnen
maken voor mensen met een beperking. We adviseren ook hoe om te
gaan met mensen met een beperking. Deze manier van samenwerken
werkt uitstekend. Dat hebben samenwerkingsverbanden rondom veilig-heid,
arbeid, onderwijs, huiselijk geweld, schuldhulpverlening en de aan-pak
van multiprobleemhuishoudens bewezen. In het kort met wie we op
regioniveau samengewerkt hebben in 2013:
Regio Arnhem
• We werkten samen met alle partners in het sociale domein van
0e tot 2de lijn en namen deel aan de gebiedsteams Jeugd en
Volwassenen in de wijken van Arnhem.
• In de gemeenten Lingewaard, Overbetuwe, Renkum en Rheden
namen wij deel aan de lokale wijkteams.
• We werkten samen met Presikhaaf werkbedrijf, Pluryn,
’s Heeren Loo, Driestroom en de Prisma school.
• MEE gaf samen met Stichting Thuiszorg Midden-Gelderland
(STMG) een cursus voor jongeren met een licht verstandelijke
beperking en één voor jongeren zonder beperking.
• In het kader van Passend Onderwijs hebben we de leskist
‘Ieder een is anders’ ontwikkeld.
• Ook in 2013 coördineerden we STIP GGz Arnhem, het steunpunt
voor de Geestelijke Gezondheidszorg.
Daarnaast begeleidden we ervaringsdeskundigen binnen het
Autisme Informatie Centrum (AIC).
• We namen deel aan de Zwerftafel, een samenwerking tussen
Arnhemse zorgpartners die wordt gecoördineerd door de
Veiligheid- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden (VGGM).
Het doel is de hulpverlening te verbeteren aan (dreigende)
dak- en thuisloze jongeren met complexe problematiek.
Rijk van Nijmegen
• De samenwerking in de regio Nijmegen kreeg met name vorm
door de deelname van onze consulenten in de gebiedsgebonden
teams. Zij werkten nauw samen met andere zorg- en welzijns-organisaties,
de gemeente, brede school, ROC’s en UWV.
• Onze consulenten waren actief in de Nijmeegse ziekenhuizen.
Het doel was om samen met maatschappelijk werk patiënten zo
snel mogelijk, en met goede ondersteuning en goede opvang
thuis binnen het eigen netwerk met ontslag te laten gaan.
• In 2013 hebben we veel geïnvesteerd in de relatie met de
gemeenten in het Rijk van Nijmegen. We hebben kennis en
ervaring gedeeld om onze dienstverlening zo goed mogelijk te
laten aansluiten bij het gemeentelijk beleid. De onderlinge
contacten zijn verstevigd en er is een prima basis gelegd voor
verdere samenwerking.
• Ook hebben we onze dienstverlening geïnnoveerd.
Met inzet van trainingen hebben we vragen van cliënten niet
langer individueel maar groepsgericht behandeld, wat veel
werkbare resultaten heeft opgeleverd.
• In 2013 gaf de gemeente Bommelerwaard het sein een Meldpunt
Bijzondere Zorg op te richten: een intensieve samenwerking
tussen maatschappelijk werk, verslavingszorg, GZZ en MEE.
Rivierenland
• De kernpartners STMR, BJZ, Mozaïek Welzijn en MEE
Gelderse Poort werkten samen in twee pilots gebiedsteams
Jeugd in Neerijnen en Tiel.
• MEE verzorgde samen met STMR en Elk Welzijnswerk in
opdracht van de gemeente Culemborg cursussen ‘Omgaan met
geld’ voor jongeren met een licht verstandelijke en jongeren
zonder beperking. Zij konden terugvallen op ‘maatjes’,
vrijwilligers uit Culemborg die hen op verzoek bijstonden bij
financiële beslissingen.
• Regiomanager Frank van de Ven was voorzitter van het periodiek
overleg tussen de managers van de eerste en de tweedelijns
organisaties en de gemeenten over de samenwerking bij de
transities.
• Samen met de Cambier van Nootenschool en de GGD voerden
we een pilot uit gericht op gezondheidsvoorlichting in het
speciaal onderwijs.
• In Tiel en de Bommelerwaard werkten we in twee teams samen
met de GGz, de verslavingszorg en het Algemeen Maatschap-pelijk
Werk (AMW) in de hulpverlening aan zorgmijders.
Wij leverden de expertise qua mensen met een licht
verstandelijke beperking, die een verhoogd risico hebben op
ernstige meervoudige problematiek.
10. Terug naar
inhoudsopgave
MEE in cijfers
Cliënttevredenheid: een 8,4!
De jaarlijkse cliënttevredenheidsonderzoeken, uitgevoerd door een
extern bureau, laten zien dat cliënten van MEE Gelderse Poort gemiddeld
tevreden tot zeer tevreden zijn over onze dienstverlening. Het rapport-cijfer
was in 2013 opnieuw gemiddeld een 8,4! Maar liefst 88 procent van
de cliënten gaf aan dat hij of zij eigen keuzes heeft kunnen maken en 87
procent van de cliënten zou een ander doorverwijzen naar MEE Gelderse
Poort, 94 procent was tevreden over de samenwerking met de consulent.
In twee jaar tijd is het
aantal cliënten met (ook)
een psychische stoornis
toegenomen met ruim 41%
Lean werken
Vanaf 2013 heeft MEE Gelderse Poort ervoor gekozen het primaire proces
lean in te richten. Het uitgangspunt van lean management is efficiënter
en effectiever werken met vergelijkbare of een hogere cliënttevredenheid
en kwaliteit. Het doel: kortere doorlooptijden, verdwijning van de wacht-lijst
en tijd vrijmaken voor innovatie van dienstverlening. Een belangrijke
reden voor de lean aanpak is dat we in 2015 conform de wens van de
gemeenten een marktconform en transparant tarief willen hanteren.
Leonie Walterbos, consulent: “Elke week meten we de resultaten van
lean. De wachtlijst daalt gestaag en onze consulenten ervaren het als
prettig om intensiever aandacht te besteden aan cliënten. We zijn ervan
overtuigd dat deze werkwijze voor zowel onze cliënten als de organisatie
en opdrachtgevers winst oplevert.”
Productieafspraken met CvZ
De met CvZ gemaakte productieafspraken zijn in 2013 ruim gehaald met een over-productie
van 15,2% ten opzichte van de begroting. Dit is dankzij de invoering van
Lean Management.
Bezuinigen
Het College van Zorgverzekeraars voerde in 2013 een bezuiniging in
van 9% op het AWBZ budget. Dit noodzaakte MEE Gelderse Poort om
afscheid te nemen van nagenoeg al haar medewerkers in de flexibele
schil. Helaas merken we dat dit negatieve consequenties heeft op het
aantal wachtenden omdat het aantal aanmeldingen van cliënten is
gestegen.
Verschuiving in doelgroepen
Het is een tendens dat de cliënten die zich in 2013 meldden bij MEE
Gelderse Poort in toenemende mate te maken hebben met complexe en
dubbele diagnoseproblematiek. Het betrof met name mensen met een
beperking die tussen wal en schip dreigen te vallen door wijzigingen in
wet- en regelgevingen als gevolg van de decentralisaties. Opvallend is dat
de doelgroep verstandelijk gehandicapten nog steeds de grootste groep
vraagstellers is (43 %).
Quotes van cliënten:
“Bij de cliënt thuis komen vind ik een gouden greep. Alle gezinsleden
worden hierbij betrokken. Ondersteuning in eigen omgeving werkt
beter.”
“Wij hadden een geweldige consulent die met oplossingen kwam waar
we zelf niet aan hadden gedacht.”
“Er werd goed meegedacht in mogelijkheden en gekeken naar onze
situatie met als resultaat dat werk uit handen werd genomen van
overbelaste mantelzorgers.”
11. 12% 12% 18%
Terug naar
inhoudsopgave
Kwetsbare burgers
De deelgroep zwakbegaafden (IQ 70-85) was het grootst, 25 procent van
de cliënten. Deze groep kan minder een beroep doen op geïndiceerde
zorg en richt zich dus eerder op voorliggende ondersteuning.
De doelgroep van mensen met een psychische beperking was ook relatief
groot (20%). Daarnaast valt op dat meer kwetsbare burgers zich bij MEE
hebben gemeld voor wie nog niet helder is waar ze terecht kunnen. Deze
groep heeft ondersteuning nodig bijvoorbeeld bij schulden of opvoeding,
en komt zo bij MEE terecht.
Tot slot is er een aanzienlijke groep mensen met een meervoudige beper-king.
Binnen deze groep is de combinatie verstandelijke beperking en een
andere beperking relatief groot. Net als in 2012 was rond de 40 procent
van de begeleide cliënten een nog niet bij MEE bekende cliënt. 33% van
de cliënten was jonger dan 18 jaar. In 2013 zijn er 5562 cliënten door MEE
Gelderse Poort ondersteund.
Doelgroepen 2013
Diensten 2013
In 2013 is het Nieuwe Dienstenboek bij MEE ingevoerd, dat een meer
resultaatgerichte werkwijze met cliënten ondersteunt. Het Dienstenboek
is geënt op doelgerichte eerstelijns ondersteuning. Hierdoor worden
vragen meer kortdurend opgelost. Dat gebeurt intern door de Service-desk
en extern door onze consulenten in sociale wijkteams en loketten.
We doen steeds meer aan informatie en advies, vraagverduidelijking en
externe dienstverlening. Er wordt alleen nog naar de backoffice van MEE
Gelderse Poort doorverwezen als dat noodzakelijk is, bijvoorbeeld omdat
een andere organisatie niet kortdurend en/of enkel geïndiceerd in deze
dienstverlening voorziet.
Kortdurende ondersteuning
Ondersteuningstraject
Divers (onbekend, diagnostiek)
Regelgeving & Geldzaken
Samenleven & Wonen
Diensten 2013
Opvoeding & Ontwikkeling
Leren & Werken
14%
21%
5% 20%
12%
10%
12%
Overig (NAH, ontwikkelingsachterstand)
43% 20%
1%
Autisme Spectrum Stoornis (ASS)
Lichamelijke beperking
Zintuiglijke beperking
Verstandelijke beperking Psychische beperking
12. Terug naar
inhoudsopgave
Resultatenrekening boekjaar 2013
Realisatie 2013 Begroting 2013
BATEN
Subsidie AWBZ 9.101.366 9.038.600
Overige baten 751.938 833.500
Totale baten 9.853.303 9.872.100
LASTEN
Personeelskosten 6.798.825 7.306.500
Huisvestingkosten 924.187 976.100
Materiële kosten 1.509.771 1.589.500
Totale lasten 9.232.783 9.872.100
RESULTAAT 620.520 -
* Positief resultaat is veroorzaakt door incidentele vrijval van voorziening uren PBL na
definitief besluit van subsidiegever CvZ in 2014.
Colofon
Coördinatie/eindredactie: afdeling Marketing & Communicatie MEE Gelderse Poort
Tekst: Sterke Tekst, MEE Gelderse Poort
Ontwerp: Visuele Notulen
Volg ons op
Twitter
LinkedIn
Facebook
You Tube
SlideShare
www.meegeldersepoort.nl
Regiokantoor Nijmegen
De Ruyterstraat 242
6512 GG Nijmegen
088-633 00 00
infonijmegen@meegeldersepoort.nl
Regiokantoor Tiel
Hertog Karellaan 142
4001 KR Tiel
088-633 00 00
infotiel@meegeldersepoort.nl
Hoofd- en Regiokantoor Arnhem
Kadestraat 3
6811 CA Arnhem
088-633 00 00
infoarnhem@meegeldersepoort.nl