E drejta romake është një nga disiplinat tradicionale hyrëse në fakultetet juridike në Evropë, e cila ka për qëllim që studentët t’i pajisë me dituri të domosdoshme për bazën e përbashkët të sistemeve juridike të Evropës kontinentale. Meqenëse zbatimi praktik i saj ka mbaruar, e drejta romake ka fituar karakterin e disiplinës juridiko-historike me një përmbajtje afërsisht të unisuar në shumicën e fakulteteve juridike të universiteteve evropiane.
E drejta romake është një nga disiplinat tradicionale hyrëse në fakultetet juridike në Evropë, e cila ka për qëllim që studentët t’i pajisë me dituri të domosdoshme për bazën e përbashkët të sistemeve juridike të Evropës kontinentale. Meqenëse zbatimi praktik i saj ka mbaruar, e drejta romake ka fituar karakterin e disiplinës juridiko-historike me një përmbajtje afërsisht të unisuar në shumicën e fakulteteve juridike të universiteteve evropiane.
Lënda "E Drejta e Punës" si lëndë obligative në studimet themelore Bachelor, ka përmbajtje të tillë që studentëve u mundëson fitimin e njohurive bazë lidhur me mardhanjet e punës dhe të Drejtën e Punës e sidomos njohuritë për dispozitat pozitive ligjore që i referohen kësaj fushe në Republikën e Kosovës.
Lënda "E Drejta e Punës" si lëndë obligative në studimet themelore Bachelor, ka përmbajtje të tillë që studentëve u mundëson fitimin e njohurive bazë lidhur me mardhanjet e punës dhe të Drejtën e Punës e sidomos njohuritë për dispozitat pozitive ligjore që i referohen kësaj fushe në Republikën e Kosovës.
Deshironi te realizoni profit ne BIZNESIN TUAJ!? Veton Rexhepi
Nese deshironi te keni nje profit ne firmen apo biznesin qe udheheqni, qoft i madh apo i vogel, keta jan disa hapa qe duhet ti permbahesh ne menyr qe ta realizosh kete fitim!
Ekonomi "Probleme te konkurrences ne tregun tone."Maja
Probleme te konkurrences ne tregun tone.
*Te tregoje rendesine e konkurrences per fusha te ndryshme te prodhimit.
*Te tregoje ne menyre konkrete si ndikon konkurrenca tek konsumatoret duke marre nje fushe te caktuar prodhimi.
*Te tregoje raste te monopolit apo oligopolit ne tregun shqiptar.
*Te krahasoje perparesite dhe kufizimet e konkurrences dhe monopolit ne treg.
1. Mbrojtja e Konsumatorit
Me mbrojtje te konsumatorit kuptojme teresine e normave juridike te cilat rregullojne marredheniet
ndermjet konsumatorit nga njera ane dhe tregtarit, furnizuesit, sherbyesit dhe prodhuesit nga ana tjeter.
Burimet e mb.kons:
Burimet materiale:forca shoqerore permes se ciles krijohet e drejta
Burime formale:Ligji per mb.kons dhe aktet nenligjore.
Konsumator juridikisht eshte qdo person fizik i cili blen mallra dhe sherbime per plotsimin e nevojave
personale (konsum vetjak dhe familjar) dhe nuk ka qellim tregtar apo qellim per shitjen e tyre.
Te drejtat themelore per mbrojtjen e Konsumatorit jane:
1.Te drejtat ekonomike te konsumatoreve
2. Te drejtat per shendet dhe jete
3. Te dr. per informim dhe edukim
4. E drejta per mbrotje institucionale
5. E drejta per shperblim ne rast te metave te mallit
6. E drejta per baskim ne org. per mbrojtjen e konsumatorit
7. E drejta qe te informohen ne gjuhen qe ai e kupton
8. E drejta per te perfaqsuar interesat e tyre
Tregtar – eshte qdo person fizik ose juridik i cili vepron ne treg sin je biznes apo ushtron veprimtari
tregtare ose eshte nje person qe vepron ne emer dhe per llogari te nje tregtari ose sherbyesi.
Parimet per mbrojten e Konsumatorit
Parimet:
1.Prioriteti
Duke qene se mbrojta e te drejtave te konsumatoritdhe raporti i tij me furnizuesin tregtarin dhe ofruesin e
sherbimeve eshte nje qeshtje e cila duhet te trajtohet me prioritet nga ana e instucioneve si ato publike dhe
jo publike te cilat kan per obligim mbrojtjen e konsumatorit.
2.Bashkpunimit, kordinimit dhe ndihmes se ndersjellt
Te gjitha organizmat publike qe punojn ne mbrojtjen e konsumatorit duhet te kordinohen ne menyre te till
qe te mnbrohen sa me lart te drejtat e konsumatorit.
3.Mbikqyrja efektvive dhe efikase
Duke qene se interesat e konsumatorit kane prioritet dhe mund te ndikojne drejperdrejt ne jeten dhe
shëndetin e ti te gjith instuucionet pergjegjse per mbrojtjen e konsumatorit duhet te veprojne me efikasitet
dhe ta.mbikqyrin tregun.
2. 4.Parimi i gjithperfshirjes
Me ane te keti parimi kuptojm faktin s konsumatoret so dhe te gjithe akteret te cilet veprojn per mbrojten
e te drejtave te tyre duhet te jene perfshires ne qdo qeshtje qe ka nje rendesi primare ne lidhje me
mbrojtjen e konsumatorit.
5..Parimi i parandalimit
Ky parim nenkupton faktin se duhet te merren masat parandaluse ose preventive per ta ngritur ne nivele
high çeshtjen e mbrojtjes se konsumatorit.
DETYRIMET E SHITSIT
Ne rastin kur konsumatori has me mallra te cilat kane te meta shitesi eshte i detyruar te beje:
1. Ndreqje e te metave
2. Zevendsimin e mallit(nese e para eshte e pamundur) ose
3. Kthimi i te hollave
Ne rastin kur konsumatori has ne mangesi te sherbimit te kryer mund te kerkoj nga shitesit ndreqjen e
ketyre mangesive ose t'ia kthej çmimin e paguar per sherbim ose te zbres çmimin per sherbimin e mallit.
Ne rastin kur per sherbimin kerkohen riparime shtes duhet patjeter qe ofroesi i sherbimit te kerkoje
marrjen e lejes se konsumatorit ne rastin kur ky sherbim ekstra kerkon pagim shtes.
Ne rastin kur kemi shkeljen e ketyre dispozitave mund te vendoset gjobe nga shuma 300 deri 3000
Kushtet ne shitje e mallrave dhe ofrimit te sherbimit
Ne lidhje me kerkesat e siguris shitesi ose ofruesi i sherbimeve duhet te marr parasysh efektin qe ka ky
mall apo sherbim te konsumatori apo ne lidhje me mallrat apo sherbimet e tjera duhet marre parasysh
grupet e margjinalizuara femijet dhe personat e moshuar. Duhet marr parasysh edhe demet qe mund te
shkaktoj ky produkt.Shitja e mallrave duhet te behet ne menyre te qarte dhe te kuptushme per
konsumatorit.
Ofruesi i sherbimit dhe shitesi i mallrave duhet qe te leshoje faturen e cila tregon gjitha te dhenat ne lidhje
me sherbimin e ofruar.
Ministria pergjegjse per ket lami eshte Ministria e Industrise dhe Tregtise.
Organet pergjegjse kane per detyrim ti kthejne pergjigjje konsumatorit ne rastin e paraqitjes nje ankese
nga ai,ti kthejne prgj brenda afatitt 15 ditor.
Si duhet te jete çmimi?
I qarte i lexueshem dhe i kuptushem per konsumatorin.Çmimi mund te vendoset prane mallerit
ose ne rafte.
Ne momentin qe kemi te bejme me mallra refuz (mallra qe sjan te paketuara) cmimi duhet te jete
per njesi matese.
Ndersa ne lidhje me mallrat te cilat jane te paketuara çmimi duhet te vendoset ne paketim.
Duhet qe per qdo mall duhet te kemi vetem nje qmim qe te mos shkaktojme konfuzion te
konsumatori.
3. FATURA: duhet te jete e qarte, e lexueshme, e kuptueshme, e pashlyeshme, me shkrim, mund te jete ne
forme elektronike dhe fizike.Tregtari nuk guxonti kerkoje kons.pagesen me nje çmim me te larte sesa
çmimi qe eshte ne fature. Tregtari duhet te lejoje konsumatorin te beje verifikimin e fatures para se ta
marre ate.
ETIKETA: eshte e detyrueshme, duhet te permbaje te dhena me prodhuesin, adresen, te dhena ne lidhje
me sacine,cilesin, afatn e perdorimit ,perberjen dhe rrezikshmerin ne rast kur paraqitet rrezikshmeria.
PAKETIMI: duhet te jete i pershtatshem, dhe ne perputhje me mallin dhe sherbimin ne menyre qe te
mos shkaktoj huti te konsumatori.
- Ne rastin kur per transportin e mallrave jepet qese e cila permban logon e mallit kkjo do te merret
si promovuese ( reklamuese ) dhe nuk do te perfshihet ne qmimin e mallit.
- Ne rastin kur konsumatori duhet te paguaj çmim ekstra ne lidhje me ambalazhin tregtari duhet t’i
ofroje mundesiqe ta kthej ambalazhin dh eta marr çmimin e paguar.
Deklaracioni I mallit: Nenkupton ekzistencen e shenjave tregtare, markave, llogove. Deklaracioni I
mallit duhet te permbaje: prodhuesi, llojin, modelin, sasine,etiketen, perberjen e mallit, daten e prodhimit
dhe skadimit.
Per mallra vendore duhet te permbaje informacione lidhur me prodhuesin ndersa per mallrat qe nuk jan
vendore inf. Per importuesin.
PERMBAJTJA E MALLIT: duhet te vendoset ne mall ose ne paketim, eshte e detyrueshmese ne qdo
mall te caktuar te kemi permbajtjen e mallit.
Permbajtja patjeter duhet te jene ne gjuhe zyrtare.
Shitja me AKSION, LIRIM, DISKANT
Shitja me aksion nenkupton shitjen e mallrave te caktuara te nje prodhuesi ne nje vend te caktuar dhe me
nje kohe te caktuar me nje qmim me te ulet se çmimi i rregullt.
Duhet qe te vendoset shenja ose shkrimi se kemi te.bejme me AKSION.
Çmimi me Diskant
Eshte cmimi qe duhet ta paguaj konsumatori per nje mall te caktuar vetem ne raste te caktuara neni 19.
Duhet qe te vendoset shenja ose shkrimi se kemi te bejme me AKSION.
Zbritja e çmimeve -
1.Shitje me aksion
2.Shitje ne panair
3.Tregtari kerkon nje mall ta heaq dhe ta bjere nje tjeter
4.Kur nderpritet biznesi
5.Organet kompetente ne raste me nje tregtar shet produkte me pakic e ndalon qe ket prodokt mos ta nxerr
ne shitje
6.afrimi i skadimi te mallrat.
Sherbimet publike te Konsumatorit
Vlersimi behet sipas njesive matese
Avari: Problem teknik.
Shitja e sh.publike duhet te llogaritet sipas harxhimeve reale.
Sherbimi i leximit te njesorit eshte pa pagese, perveq ne rastet kur kete e kerkon konsumatori.
Shitesi duhet te njoftoje konsumatori paraprakisht me te gjitha kushtet e sherbimeve publike dhe ato
kushte ti publikoje ne media elektronike dhe te shkruara.
4. Kontratat e lidhura jashte objektit te shitesit
KONTRATA DERE ME DERE: shitesi jashte lokaleve te tij mund te lidh kontrata dere me dere me
konsumatorin ne shtepin apo vendin e ti te punes.
Pasojat e nderprerjes se kontrates: ne rast te nderprerjes se kontrates kons. Ia kthen produktin shitesit dhe
shitesi detyrohet ti barte shpenzimet e shkaktuara.
KONTRATAT E LIDHURA NE DISTANCE: jane ato kontrata te cilat jane lidhur nga dy palet te cilet
nuk jane te pranishem fizikisht, te cilat lidhen permes: leterkembimit, katalogut,postes
elektronike,faksit,telefonit dhe televiziont.
PARIMET KRYESORE TE BE-se per Mbrojten e Konsumatorit
1.Blini ku te doni dhe çfare te doni
2.Konsumatori mund te ndryshoj mendjen
3.Kerkesa siguris ne lidhje me mallrat e konsumit
4.Konsumatori gjithmon ka te drejt
5.Nuk duhet te çorientohet dhe shitja duhet te jet transparente dhe fer
6.Mbrojtja gjate udhetimeve
7.Kompensim ne rastin e kontesteve jasht shtetit
8.Mundsin qe konsumatori te beje krahasimin e qmimeve.
9.Konsumatori duhet te dije se çfare blene.
SHERBIMET PUBLIKE
Shperndarja e energjise elektrike
Furnizimi me energji.elektrike
Furnizimi me ngrohje
Furnizimi me uje
Transporti public
Sherbimet postare dhe te telekomit
Sherbimet shendetsore
Pastrimin e hapsirave publike
Mirmbajtja e varrezave
KREDIA KONSUMATORE
Eshte ajo kredi ku kredidhenësi jep ose premton nje kredi ne favor te konsumatorit ne form te pagases se
shtyr te huadhenjes ose te menyrave te tjera financiare.
Palet: Konsumatori dhe Kredidhënes.
Gjykata evropiane e drejtesisë:Konsumator mesatar dhe pa informumar(vulnerabël)
Konsum.m - eshte ai qe eshte informuar ka lidhje me tregun, e kupton transaksionin qe eshte duke
kryer,eshte i qarte,i kuptushem.
Konsumator.b - ai i cili nuk eshte i afte per ti kuptuar kete ka te meta psiqike, dhe nje pergjegjse kujdestar
app dikush tjeter merret ne vend te ti me keto çeshtje.
5. Kredidhenësi- cdo subjekt i cili ushtron veprimtarin financiare i licencuar nga banka qendrore e kosoves.
Te drejtat ddhe detyrimet e paleve,etapat e procedures konsumatore:
Publiciteti- duhet te permbaj normen efektive te interesit,normen nominale, nje shemb perfaqsues,shumen
totale te kredis,kushtet ofruese te kredise,shumen maksimale qe ofron banka dhe nese kerkohet ndonje
garancion tjeter.
Ligji e parasheh qka nuk do te quhej kredi konsumatorie kur:
- Per marrjen e kredis kerkohet qe te kemi vendosjen e ndonje garancie ne pluejtshmeri ose mjete
te tjera te krahasueshme,ose ne lidhje me ndonje te drejte ne lidhje me paluejtshmeri;
- Ne rastin kur kemi te bejme me nje kredi e cila eshte me e vogel se 200 € dhe me e madhe se
75.000 €;
- Ne rastin kur kemi te bejme me kontraten e qirase;
- Ne rastin kur qellimi i fitimit lidhet me nje paluejtshmeri;
- Ne rastin kur kemi te bejme me overdraft mbi terheqje;
- Ne rastin kur kredia eshte dhen nga pundhenesi punonjsve te ti dhe nuk eshte publike por private;
- Ne rastin kur eshte rezultat i ndonje procedure kontestimore.
- Ne rastin kur konsumatorit i kerkohet te derzoje nje kolateral dhe detyrimi i ti do tjet vetem mbi
shumen e kesaj.(kolateral-send i lujtshem)
Faza e dyte: Parakontraktore duhet te permbaje:normen e interesit,informacionet tjera,kohzgjatja e
kontrates.
Norma nominale e interesit mund te jet fikse dhe e ndryshueshme.
Norma nominale e interesit- 7% (nuk perfshihen kostot administrative,taksat e ndryshme, nuk perfshin
ndermjetsuesit)
Norma efektive e interesit- eshte norma e cila percakton shumen totale te interesit qe duhet te paguaj
Konsumatori duke mar parasysh perqindjen vjetore te shumes totale te kredise.
Fazza e trete: Te dhane ne lidhje me te drejten per te hequr dore nga kontrata:afati ligjor 14 dit nga
momenti i lidhjes se kontrates.
Faza Kontraktore: te dhena ne lidhje me kontraktorin,banken,punojsin e bankes,shumen totale kredis,
normat kreditore,kestet,afatin e pagimit kredis,afatin e maturimit te kredis(kur duhet te shlej kredin)
penalitetitet, e drejta e Konsumatorit per te hequr dore nga kontrata 14 dite nga momenti i nenshkrimit,te
drejten per ta paguar kredin para afatit te maturimit,garancit.
PROGRAMET PER MBROJTJEN E KONSUMATORIT
Programi per mbrojtjen e konsumatorit eshte program 5 vjeqar I cili eshte hartuar nga Keshille per
mbrojtjen e Konsumatorit.
( Neni 19. Kushtetuta e RKS e mbron te drejten e Konsumatorit.
PROGRAMI POLITIK
QEVERIA E RKS.
Mbikqyr dhe Miraton planprogramin ne lidhje me politikat per mbrojtjen e Konsumatorit
Emeron antaret e keshillit per mbrojtjen e Konsumatorit
Keshillli per mbrojtjen e Konsumatorit i rapprton qdo vit qeverise se RKS e lidhje me zbatimin e
programit per mbrojtjen e Konsumatorit.
6. QEVERISJA LOKALE:
Me ane te inspektoreve bene kontrolliin e tregut dhe jane nen varesi te qeverisjes lokale.
MINISTRIA E INDUSTRISE DHE TREGTISE:
Ne kuader te ministritste industris dhe tregtis egziston Departmenti per mbrojten e konsumarorit i cili
harton politika dhe programe,harton strsgje te ndryshme per mbrojten e polotikave te Konsumatorit dhe
merret ne lidhje me ankesat e drejtuara nga konsumatori.
Keshilli per mbrojtjen e Konsumatorit eshte organ keshillues publik,i cili ka sekritariatin e vet,te cilin e
emeron qeveria me propozim te ministris se tregtise dhe industris. Perbehet nga 7 antarë.
Dy antare jane nga ministria e industrise dhe tregtise (1 nga dapertamenti per mbrojtjen e Konsumatorit,1
nga inspektoriati i tregut)
1 antare eshte antare i pavarur, 1 antare eshte nga shoqata per mbrojtjen e Konsumatorit,1 nga agjensia e
ushqimit dhe veterinaris;
1 nga oda ekonomike e KS,1 nga aleanca kosovare e biznesit.
Antaret dhe kryetari zgjidhen ne afat 5 vjeqar.
Roli i keshillit per mbrojten e konsumarorit:
Ne hartimin e programit per mbrojtjen e Konsumatorit.
Ai i raporton ministris se tregtise dhe industris ne lidhje me zbatushmerinn e programit dhe nje raport
vjetor qeverise se KS.
Shoqata pernmbrojten e Konsumatorit eshte orgrsn jo qeveritar dhe jo fitimprures. Roli kryesor mbrojta e
drejtave dhe interessve te konsumatorit. Gjithashtu mund te propozojn nje kuader ligjor i cili ka per
qellim mbrojtjen e te drejtave te Konsumatorit.Ajo bende evidentimin e produkteve dhe mund te kerkonte
qe nje mall app sherbim te largohet nga tregu.
Ekziston ne KS nje shoqat per mbrojtjen e Konsumatorit e cila quhet - Konsumatori.
SHITBLERJA NGA INTERNETI
Para se te kemi shitjen nga interneti duhet tregtari apo ofruesi i sherbimit duhet ti mundsoje Konsumatorit
te dhena ne lidhje me emrinne biznesit, adresen,te dhenat,pershkrim te pergjithshem te produktit, list te
detajuar te cmimet ku ne list perfshihen taksat + informacion per qdo shpenzim shtes,te dhana ne lidhje
me konsumatorin, te dhena ne lidhje me valuten, menyren e transporit dhe identifikimin e
dorzuesit,periudhen kohore te arritjes se mallit,.. detyrimet e shitsit).
Shkeputja e kontrates:
Kontrat mund te shkeputet brenda 30 dite nga momenti kur eshte negociuar kontrata me marrveshjen e te
dy paleve ose brenda 30 diteve nga momenti i ndryshimit te kontrates me marrveshje te dy paleve. Shkak
i heqjes dore nga kontrata do te jete ne rastin kur tregtari nuk e ka dorzuar mallin te Konsumatori.
Do te konsiderohet se furnizuesi e ka dorzuar mallin ne rastin kur ka marre te gjitha masat per dorzimin e
mallit por malli eshte refuzuar nga Konsumatorit, ne rastin kur edhe pse tregtari i ka marre masat per
dorzumin e mallrit ne momentin e arritjes se mallrit nuk eshte askush prezent.
7. Para se të lidh kontratë të shitblerjes në internet me një konsumator, furnizuesi apo shitësi
- duhet të ofrojë informatat në vijim:
- emrin,adresen dhe numrin e telefonit te furnizuesit;
- çmimin e mallrave apo sherbimeve te ofruara;
- taksat dhe tarifat e dërgesave;
- çdo pagese shtesë që mund të përfshihet në kontratë, si dhe detyrimet doganore
- shuma e përgjithshme e kontratës;
- valutën monetare me të cilën janë ofruar mallrat apo shërbimet
- kushtet dhe formën e pagesës;
- korniza kohore gjatë te cilës mallrat dorzohen pas lidhjes së kontratës;
- mënyra e transportit dhe vendin e dorëzimit;
- politikat e anulimin, kthimit, të këmbimit dhe ri-mbursimit të furnizuesit.
Konsumatori ka te drejte te kerkoje permbushjen e ketyre detyrava nga shitesi para lidhjes se kontrates me
te.
KUSHTET E PADREJTA NE KONTRAT
Kushtet e padrejta ne kontrat jan ato ne te cilat kontrata nuk eshte inegocuar individualisht dhe kur ne
menyre te qarte kemi pabarazi nemes te drejtave te konsumatorit dhe tregtarit.
Kushti i padrejt kur i mohet te drejta e Konsumatorit e ankeses,heqja dor nga kontrata.
Ne rastin kur tregtari ka te drejte ta anuloj kontraten por Konsumatorit nuk ka te drejte.
Ne rastin kur kontrat jan me afat nuk mundet qe njera pale ta zgjas afatin e kontrates pa pelqimin e pales
tjeter.
Ne rastin kur kemi me.kontrata me paafat njera pale mund te shkeputet nga kontrata ne gjdo koh.Por ka
nje detyrimi qe duhet ta lajmroj palen tjeter me heret brenda nje afati te arsyeshem.
PRAKTIKAT E PADREJTA TREGTARE
I ndajme ne dy grupe:
Praktika mashtruese dhe Praktika agresive
Praktikat mashtruese – behen me veprim ose me mosveprim; dhe praktik tregtare mashtruese do te
konsiderohej ajo praktik ne baze te se ciles tregtari jep informacione te paverteta,ose nuk jep fare
informacione dhe i mundeson tregtarit te zakonshem qe te marr nje vendim qe ai ne te kundert nuk do ta
merrte.(Me veprim). Ekzagjerimet e mallrave ne television nuk quhen politik tregtare mashtruese.
(Mos veprim) – Tregtari nuk jep informacione, informacioni eshte i manget, eshte i paqarte, i
pakuptueshem.
Praktikat aggressive – jane ato praktika me ane te ngacmimit,kercenimit, dhunes, e detyron nje
konsumator te marre nje vendim per te kryer nje transaksion qe ne te kundert nuk do ta bente.
- Kons. Nuk mund te largohet nga hapsira e tregtarit deri sa te bleje diqka.
- Thirrjet telefonike per shitjen e produktit.
- Perfshirja ne nje reklame te nxitjes drejtuar femijeve te blejne mallra, ose per te bindur prinderit
e tyre per ti blere.
8. REKLAMA KRAHASUESE DHE MASHTRUESE
Reklama krahasuese – eshte qdo reklame qe ne mneyre te drejtperdrejt apo te terthurt krahason nje
produkt me nje prod. tjeter.
Rekl.krahasuese lejohen veten nese plotsohen kushtet e percaktuare ne paragrafin.1 te nenit 60 te ketij
ligji.
Duhet te jete e ligjshme
Krahasimi duhet te jete I vertete
Nuk mund qe permes rekl. Krahasuese
Mund te krahasohen karakteristikat e mallit te njejte
Nese nuke nenvlerson konkurentin ne treg
Te krahasohet malli I te njejtes origjine
Ne reklama nuk perqendrohet ne perdorimin e padrejte te logos.etiketes.
Reklama mashtruese – eshte ajo reklame e cila me paraqitjen e saj mashtron konsumatorin dhe ndikon
drejtperdrejte ne sjelljen e tij ekonomike,duke e bere ate tem err nje transaksion tregtari qe ne te
kunderten nuk do ta merrte ose demton konkurrencen ne treg.
LIGJI PER SIGURINE E PERGJITHSHME TE PRODUKTIT 04/L-078
QELLIMI
- Te hedh ne treg produkte qe jan te sigurta per konsumatorin.
Produkti i sigurt: nenkupton çdo lloj produkti qe ne kushte normale ose ne kushte te percaktuara te
perdorimit, duke perfshire afatin e perdorimit dhe sipas nevojes se renies ne perdorim, kerkesat per
mirmbajtje, nuk paraqet kurrfarr rrezikshmerie gjate perdorimit i cili do te konsiderohet i perdorshem ne
pajtim me shkallene larte te mbrojtjes dhe sigurise te jetes dhe shendetit te njeriut, veqanerisht duke marre
parasysh elementet si vijon:
Karakteristikat e produktit, perberja e tij etj.
Rrezik serioz: quhet ai rrezik i cili kerkon intervenimin e menjehershem te organeve kompetente.
Prodhues nenkupto/3 definicione sipas ligjit.
Prodhues – nënkupton:
- prodhuesin e produktit i cili ka selinë në Republikën e Kosovës dhe çdo person juridik ose fizik i
cili paraqitet si prodhues, që vendos në produkt emrin e tij, markën tregtare të tij apo ndonjë
shenjë tjetër dalluese, ose ai i cili e përpunon produktin;
- përfaqësuesi i prodhuesit kur prodhuesi nuk ka seli ne Republikën e Kosovës, e kur nuk ka
përfaqësues, importuesi i produktit;
- çdo person tjetër në zinxhirin e furnizimit, aktiviteti i të cilit mund të ndikojë në karakteristikat e
sigurisë së produktit.
Shpërndarës – çdo person juridik ose fizik tjetër në zinxhirin e furnizimit, aktiviteti i të cilit nuk ndikon
në karakteristikat e sigurisë së produktit.
Imitim i rrezikshëm i produktit- produkti me dukje mashtruese, që nuk është ushqim, por ka formë, erë,
ngjyrë, dukje të jashtme, ambalazh, shenjë, vëllim ose madhësi për të cilat konsumatorët në veçanti
9. fëmijët i vë në konfuzion për të zëvendësuar atë me ushqim dhe për shkak të kësaj e vënë në gojë ose e
gëlltisin, që mund të paraqet rrezik dhe të shkaktojë, ngulfatje helmim ose edhe pengesa në traktin e
tretjes.
Detyrimet e prodhuesve dhe shpërndarësve
Duhet t’i japin konsumatorëve dhe përdoruesve të tjerë informacionin e nevojshëm në mënyrë që
konsumatorët dhe përdoruesit e tjerë të mund të vlerësojnë rreziqet që mbart produkti gjatë kohës normale
apo arsyeshëm të parashikueshme të përdorimit, kur këto rreziqe nuk janë të qarta pa paralajmërimin
adekuat dhe të marrin masa kundër këtyre rreziqeve. vendosjen e të dhënave për identitetin dhe detajet e
prodhuesit në produkt ose në ambalazhin e tij si dhe shënjimin e produktit ashtu që të mund të
identifikohen qartë;
Kërkesat e përgjithshme për sigurinë e produkteve
1. Prodhuesi është i detyruar të vendosë në treg vetëm produkte të sigurta.
2. Produkti konsiderohet i sigurt kur plotëson standardet për sigurinë e produkteve sikurse kërkohet
nga legjislacioni aktual në Republikën e Kosovës për sigurinë dhe konformitetin e produkteve.
3. Produkti konsiderohet i sigurt për sa i përket rreziqeve dhe kategorive të rreziqeve, nëse plotëson
4. kushtet e përcaktuara në përputhje me standardet e BE-së.
Informimi i publikut dhe shkëmbimi i informacionit në situatat e ndërhyrjes së shpejtë
Informimi i publikut mbi produktet e rrezikshme është përgjegjësi e organit kompetent në Ministri.
Procedura dhe mënyra e informimit të publikut lidhur me produktet e rrezikshme rregullohet me akt
nënligjor duke pasur parasysh:
- të drejtën e publikut për tu informuar;
- rëndësinë e informimit të publikut për produktet e rrezikshme;
- ruajtjen e sekretit të punës.
Ardit Ramadanaj