Luận văn thạc sĩ ngành luật: Pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay, cho các bạn tham khảo

1. ®¹i häc quèc gia hµ néi
khoa luËt
trÇn thÞ h¶i yÕn
ph¸p luËt vÒ chÕ ®é c«ng vô theo vÞ trÝ viÖc lµm
trong ®iÒu kiÖn x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn
x· héi chñ nghÜa ë viÖt nam hiÖn nay
luËn ¸n tiÕn sÜ luËt häc
Hµ néi - 2017

2. ®¹i häc quèc gia hµ néi
khoa luËt
trÇn thÞ h¶i yÕn
ph¸p luËt vÒ chÕ ®é c«ng vô theo vÞ trÝ viÖc lµm
trong ®iÒu kiÖn x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn
x· héi chñ nghÜa ë viÖt nam hiÖn nay
Chuyªn ngµnh : Lý luËn vµ LÞch sö nhµ n-íc vµ ph¸p luËt
M· sè : 62 38 01 01
luËn ¸n tiÕn sÜ luËt häc
Ng-êi h-íng dÉn khoa häc: 1. GS.TS Ph¹m Hång Th¸i
2. TS. §µm BÝch Hiªn
Hµ néi - 2017

3. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên
cứu của riêng tôi. Các số liệu nêu trong luận
án là trung thực. Những kết luận khoa học của
luận án chưa từng được ai công bố trong bất
kỳ công trình nào khác.
TÁC GIẢ LUẬN ÁN
Trần Thị Hải Yến

4. MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ
LÝ THUYẾT CỦA ĐỀ TÀI
8
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài 8
1.2. Cơ sở lý thuyết và giả thuyết nghiên cứu 32
Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÁP LUẬT VỀ CHẾ ĐỘ
CÔNG VỤ THEO VỊ TRÍ VIỆC LÀM TRONG ĐIỀU
KIỆN XÂY DỰNG NHÀ NƢỚC PHÁP QUYỀN XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
36
2.1. Chế độ công vụ theo vị trí việc làm và pháp luật về chế độ
công vụ theo vị trí việc làm
36
2.2. Nội dung pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm 50
2.3. Các yêu cầu của xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa đối với pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm
55
2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến pháp luật về chế độ công vụ theo
vị trí việc làm trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay
61
2.5. Pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm ở một số
quốc gia trên thế giới
63
2.6. Tiêu chí đánh giá pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm 71
Chương 3: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ CHẾ ĐỘ CÔNG VỤ
THEO VỊ TRÍ VIỆC LÀM TRONG ĐIỀU KIỆN XÂY
DỰNG NHÀ NƢỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ
NGHĨA Ở VIỆT NAM
78
3.1. Pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm ở Việt
Nam hiện nay
78
3.2. Thực trạng thực hiện pháp luật về chế độ công vụ theo vị
trí việc làm hiện nay
96

5. 3.3. Đánh giá chung về pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí
việc làm trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay
111
Chương 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG, HOÀN
THIỆN PHÁP LUẬT VỀ CHẾ ĐỘ CÔNG VỤ THEO
VỊ TRÍ VIỆC LÀM TRONG ĐIỀU KIỆN XÂY DỰNG
NHÀ NƢỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
VIỆT NAM HIỆN NAY
119
4.1. Quan điểm hoàn thiện pháp luật chế độ công vụ theo vị
trí việc làm
119
4.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật chế độ công vụ theo vị trí
việc làm trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa của Việt Nam hiện nay
129
KẾT LUẬN 149
DANH MỤC CÁ C CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN
QUAN ĐẾ N LUẬN Á N
151
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 152

6. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CBCC : Cán bộ, công chức
CCHC : Cải cách hành chính
HCNN : Hành chính nhà nước
KTTT : Kinh tế thị trường
VTVL : Vị trí việc làm
XHCN : Xã hội chủ nghĩa

7. DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu
bảng
Tên bảng Trang
2.1 So sánh tuyển dụng công chức theo chế độ công vụ chức
nghiệp và chế độ công vụ theo vị trí việc làm
51
2.2 So sánh sử dụng, quản lý công chức theo chế độ công vụ
chức nghiệp và chế độ công vụ theo vị trí việc làm
52
2.3 So sánh đào tạo, bồi dưỡng công chức theo chế độ công
vụ chức nghiệp và chế độ công vụ theo vị trí việc làm
52
2.4 So sánh đánh giá công chức theo chế độ công vụ chức
nghiệp và chế độ công vụ theo vị trí việc làm
53
2.5 So sánh tiền lương công chức theo chế độ công vụ chức
nghiệp và chế độ công vụ theo vị trí việc làm
54
2.6 So sánh khen thưởng, kỷ luật công chức theo chế độ công
vụ chức nghiệp và chế độ công vụ theo vị trí việc làm
55
3.1 Mức lương cơ bản của công chức qua các năm 91
3.2 Số lượng, chất lượng công chức năm 2012 97
3.3 Ý kiến về số lượng công chức 98
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Số hiệu
sơ đồ
Tên sơ đồ Trang
3..1 Quy trình tổ chức tuyển dụng công chức 80
3.2 Quy trình đánh giá công chức 86
3.3 Quy trình thực hiện công tác khen thưởng công chức 94
3.4 Quy trình thực hiện công tác kỷ luật công chức 95

8. 1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Pháp luật về chế độ công vụ là cơ sở pháp lý để hình thành đội ngũ
công chức, thiết lập các quan hệ công vụ, góp phần xây dựng chế độ công vụ
chuyên nghiệp, hiện đại, khoa học đáp ứng yêu cầu phát triển nền kinh tế - xã
hội của đất nước. Pháp luật về chế độ công vụ ở Việt Nam từ năm 1945 tới
nay luôn được sửa đổi, bổ sung qua các giai đoạn lịch sử, đáp ứng yêu cầu
thực tiễn đặt ra.
Chế độ công vụ của nước ta trong thời gian vừa qua dựa trên nền tảng
chế độ chức nghiệp. Chế độ chức nghiệp có tính ổn định, coi trọng bằng cấp chưa
coi trọng năng lực - giá trị cốt lõi của công chức. Vì vậy, có một bộ phận không
nhỏ công chức có biểu hiện quan liêu, tham nhũng; thiếu tính năng động, linh
hoạt và khả năng thích ứng với cơ chế thị trường. Trong chế độ công vụ chức
nghiệp: "Công chức cũng dễ có tư tưởng "an phận", ít phấn đấu vươn lên vì họ
được làm việc suốt đời (trừ những trường hợp vi phạm kỷ luật buộc thôi việc)
và vì căn cứ chính để nâng bậc lương là thâm niên công tác" [28, tr. 12], từ đó
dẫn đến tình trạng thiếu minh bạch, khách quan trong khâu tuyển dụng, đào tạo,
đề bạt, khen thưởng công chức… Điều đó đặt ra yêu cầu bức thiết phải tiến
hành xây dựng, hoàn thiện pháp luật về chế độ công vụ trong giai đoạn mới.
Từ khi Luật Cán bộ, công chức (CBCC) năm 2008 có hiệu lực, pháp
luật về chế độ công vụ của nước ta đã chuyển dần từ chế độ công vụ chức
nghiệp sang chế độ công vụ theo vị trí việc làm (VTVL). Pháp luật về chế độ
công vụ theo VTVL có tác dụng xóa bỏ "cơ chế xin - cho" trong quản lý công
chức; xóa bỏ tình trạng vừa thừa vừa thiếu trong đội ngũ công chức... Pháp
luật về chế độ công vụ theo VTVL góp phần đề cao tính công khai, minh
bạch, thực tài trong việc tuyển dụng công chức theo VTVL, nâng ngạch công

9. 2
chức theo VTVL; tuyển dụng, đề bạt không phân biệt người trong bộ máy
HCNN hay từ bên ngoài; đào tạo công chức theo VTVL…
Với việc đánh giá kết quả thực hiện 10 năm cải cách hành chính (CCHC)
giai đoạn 2001 - 2010, Chính phủ đã ban hành chương trình tổng thể CCHC
giai đoạn 2011 - 2020. Trong đó, cải cách chế độ công vụ được ưu tiên hàng
đầu. Nội dung của Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5, khóa X về "Đẩy mạnh
cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy nhà
nước" là tiếp tục cải cách chế độ công vụ: "Xác định rõ vị trí, cơ cấu và tiêu
chuẩn chức danh công chức trong từng cơ quan của nhà nước để làm căn cứ
tuyển dụng và bố trí sử dụng cán bộ, công chức" [13, tr. 174]. Ngày 18 tháng 10
năm 2012 Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1557/QĐ-TTg phê duyệt
Đề án "Đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức".
Bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn thực hiện pháp luật về chế
độ công vụ của nước ta còn tồn tại một số bất cập, gây bức xúc trong nhân
dân như việc thi tuyển công chức ở Bộ Công thương; bổ nhiệm người nhà ở
Hà Giang; bổ nhiệm cán bộ ở Sở Lao động - Thương binh xã hội tỉnh Hải
Dương, vụ việc kê khai tài sản ở Yên Bái, vụ việc Trịnh Xuân Thanh, vụ việc
bổ nhiệm thần tốc ở Thanh Hóa... Trên các phương tiện thông tin đại chúng
phản ánh các hiện tượng về "chạy chức", "chạy quyền", "chạy quy hoạch",
"chạy bằng cấp", "chạy luân chuyển", "chạy tuổi"… diễn ra ở nhiều cấp,
nhiều ngành, nhiều địa phương. Như vậy, có nhiều sai sót, bất cập diễn ra ở
tất cả các khâu như tuyển dụng, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, khen thưởng,
kỷ luật, đặc biệt là việc đánh giá không phản ánh được chính xác hiệu quả làm
việc thực tế của công chức. Từ đó dẫn đến hàng loạt các hậu quả như hiện
tượng "chảy máu chất xám" của những công chức có năng lực chuyển từ khu
vực nhà nước sang khu vực tư nhân ở Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh…
Tại sao những sinh viên, học viên tốt nghiệp đại học, cao học, tiễn sĩ
loại ưu ở nước ngoài thường không chọn vào nhà nước để làm việc? Ngoài
nguyên nhân là do đồng lương quá thấp hay là do họ không được đánh giá
đúng kết quả cống hiến và môi trường làm việc.

10. 3
Các nước phát triển như Hoa Kỳ, Anh, Canađa… cũng như các nước
đang phát triển như Thái Lan… đã áp dụng thành công chế độ công vụ theo
VTVL. Xu thế chuyển đổi từ nền hành chính truyền thống sang phục vụ, kiến
tạo, đề cao tính minh bạch, năng động đã và đang diễn ra hầu hết các quốc gia
trên thế giới. Vì vậy, đòi hỏi Việt Nam phải nghiên cứu nghiêm túc để có
nhận thức đúng đắn những thành tựu của các quốc gia phát triển trên thế giới,
đặc biệt là ứng dụng những ưu điểm của pháp luật về chế độ công vụ theo
VTVL trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
(XHCN) của dân, do dân và vì dân là một điều tất yếu.
Từ yêu cầu của thực tiễn và để tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ phát
triển nền kinh tế thị trường (KTTT) định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập
quốc tế, hoàn thiện pháp luật về chế độ công vụ, tác giả chọn đề tài: "Pháp
luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm trong điều kiện xây dựng nhà
nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay" làm đề tài luận án
tiến sĩ, ngành Luật học.
2. Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích
Mục đích tổng quát
Đề xuất phương hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật về chế độ
công vụ theo VTVL trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN
của nước ta trong giai đoạn mới, trên cơ sở phân tích, làm rõ về phương diện
lý luận và thực tiễn các vấn đề xây dựng, hoàn thiện pháp luật về chế độ công
vụ theo VTVL trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt
Nam hiện nay và kinh nghiệm một số quốc gia trên thế giới.
Mục đích cụ thể
Đánh giá được những công trình nghiên cứu ở trong và ngoài nước có
liên quan đến pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL, xác định được câu hỏi
nghiên cứu và giả thuyết khoa học.

11. 4
Đưa ra được khái niệm, đặc điểm, nội dung pháp luật về chế độ công
vụ theo VTVL, chỉ ra được những yêu cầu của nhà nước pháp quyền đối với
pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL.
Chỉ ra được những ưu điểm, hạn chế của pháp luật và thực hiện pháp
luật về chế độ công vụ theo VTVL ở Việt Nam.
Đưa ra những quan điểm, giải pháp khắc phục hạn chế của pháp luật,
thực hiện pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL nhằm hoàn thiện pháp luật
về chế độ công vụ theo VTVL đáp ứng yêu cầu của nhà nước pháp quyền
XHCN Việt Nam.
2.2. Nhiệm vụ
Để đạt mục tiêu nói trên, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài tập trung vào
những vấn đề sau:
Khảo cứu các công trình nghiên cứu ở trong và ngoài nước liên quan
đến đề tài nghiên cứu, chỉ ra những kết quả, nội dung cần kế thừa phát triển,
những khoảng còn trống của các công trình đó, những nội dung mới luận án
cần giải quyết.
Nghiên cứu cơ sở lý luận của pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL
trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của Việt Nam hiện nay.
Nghiên cứu thực trạng pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong
điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của Việt Nam hiện nay.
Nghiên cứu đưa ra quan điểm, giải pháp xây dựng, hoàn thiện pháp
luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp
quyền XHCN Việt Nam hiện nay.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện xây dựng nhà
nước pháp quyền XHCN, cụ thể bao gồm nội dung của pháp luật, thực hiện pháp
luật, những giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL.
3.2. Phạm vi nghiên cứu

12. 5
Thời gian: từ năm 1945 đến nay (năm 2016).
Không gian và phạm vi nghiên cứu: Do pháp luật về chế độ công vụ
theo VTVL là một vấn đề rất rộng, tác giả xác định phạm vi nghiên cứu của
luận án tập trung chủ yếu vào hệ thống các quy định về tuyển dụng, sử dụng;
đánh giá công chức; đào tạo, bồi dưỡng công chức; quản lý công chức; tiền
lương công chức; khen thưởng, kỷ luật công chức, quyền lợi và nghĩa vụ của
công chức, trách nhiệm công vụ của công chức trong phạm vi cả nước ở các
cơ quan HCNN, không nghiên cứu đối với công chức làm việc ở các cơ quan
khác của nhà nước, trong tổ chức Đảng, tổ chức chính trị - xã hội, đơn vị sự
nghiệp và lực lượng vũ trang.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để thực hiện nội dung luận án, tác giả sử dụng các phương pháp
nghiên cứu cụ sau:
Phương pháp phân tích, diễn giải được sử dụng để phân tích và tìm
hiểu các vấn đề lý luận, quy định của pháp luật hiện hành và thực tiễn áp dụng
quy định của pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện xây
dựng nhà nước pháp quyền XHCN, các quan điểm của việc hoàn thiện quy
định của pháp luật cũng như những đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định
của pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL tại chương 3 và chương 4 của
luận án.
Phương pháp tổng hợp, được sử dụng chủ yếu trong việc rút ra những
nhận định, ý kiến đánh giá sau quá trình phân tích ở từng ý, từng tiểu mục,
đặc biệt được sử dụng để kết luận các chương và kết luận chung của luận án
tại chương 1, chương 2, chương 3, chương 4.
Phương pháp so sánh luật học được sử dụng nhằm đối chiếu các mô
hình chế độ công vụ đặc biệt là chế độ công vụ chức nghiệp và chế độ công
vụ theo VTVL, các quan điểm khác nhau giữa các nhà khoa học trong các
công trình nghiên cứu; giữa quy định của pháp luật hiện hành với quy định
của pháp luật các giai đoạn trước đây; giữa quy định của pháp luật Việt Nam

13. 6
với quy định pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL ở các quốc gia khác
trên thế giới nhằm sáng tỏ những điểm chung, sự khác biệt giữa pháp luật
Việt Nam và pháp luật nước ngoài về chế độ công vụ tại chương 2.
Phương pháp phân tích logic quy phạm, được sử dụng khi đánh giá
thực trạng pháp luật, xem xét về tính thống nhất pháp luật về chế độ công vụ.
Phương pháp phỏng vấn chuyên gia được dùng khi khảo sát, đánh giá
thực trạng thực hiện pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện
xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của Việt Nam hiện nay, cụ thể ở
chương 3 của luận án. Đối tượng phỏng vấn chuyên gia đó là các nhà quản lý
là lãnh đạo các vụ, trường, viện nghiên cứu có uy tín ở Việt Nam.
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn luận án
Ý nghĩa khoa học
Luận án là công trình khoa học chuyên khảo, góp phần làm phong
phú, rõ thêm những vấn đề lý luận pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL,
đồng thời là cơ sở lý luận cho việc xây dựng đội ngũ công chức, hoàn thiện
pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL, xây dựng đội ngũ công chức ngày
một chính quy, chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng nhà
nước pháp quyền XHCN Việt Nam, cải cách hành chính, hội nhập, mở cửa
trong điều kiện hiện nay ở Việt Nam.
Ý nghĩa thực tiễn
Luận án là tài liệu tham khảo, phục vụ cho việc nghiên cứu pháp luật
về chế độ công vụ theo VTVL và áp dụng pháp luật về chế độ công vụ theo
VTVL trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam
hiện nay, đồng thời là tài liệu tham khảo phục vụ cho giảng dạy và học tập ở
các cơ sở đào tạo các chuyên gia pháp luật, chuyên gia hành chính.
6. Những đóng góp mới của luận án
Thứ nhất, luận án làm sáng tỏ và sâu sắc thêm những vấn đề lý luận
pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện xây dựng nhà nước

14. 7
pháp quyền XHCN ở Việt Nam. Luận án đưa ra một số khái niệm khoa học,
một số kết luận mang tính khoa học, góp phần hoàn thiện lý luận và là cơ sở
để xây dựng và thực thi pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL.
Thứ hai, luận án đánh giá thực trạng pháp luật về chế độ công vụ theo
VTVL trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN (khu
vực các cơ quan HCNN) ở nước ta hiện nay. Phân tích và luận giải các quy
định của pháp luật hiện hành, tình hình áp dụng pháp luật chỉ ra được những
điểm phù hợp cũng như những tồn tại, hạn chế và các đòi hỏi phải hoàn thiện.
Thứ ba, luận án đề xuất phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện
pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện xây dựng nhà nước
pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay và sự phù hợp với thông lệ quốc tế.
Đề xuất một số giải pháp nhằm tháo gỡ những tồn tại về pháp luật về chế độ
công vụ theo VTVL.
Thứ tư, luận án là công trình nghiên cứu khoa học chuyên sâu, có giá
trị về lý luận cũng như thực tiễn là cơ sở để phát triển các nghiên cứu tiếp theo.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội
dung của luận án gồm 4 chương:
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý thuyết của đề tài.
Chương 2: Cơ sở lý luận của pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí
việc làm trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở
Việt Nam hiện nay.
Chương 3: Thực trạng pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm
trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Chương 4: Quan điểm và giải pháp xây dựng, hoàn thiện pháp luật về
chế độ công vụ theo vị trí việc làm trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay.

15. 8
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT CỦA ĐỀ TÀI
1.1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1.1.1. Các công trình nghiên cứu pháp luật về chế độ công vụ theo
vị trí việc làm
1.1.1.1. Các công trình nghiên cứu trong nước pháp luật về chế độ
công vụ theo vị trí việc làm
Những nghiên cứu về cơ sở lý luận về chế độ công vụ theo vị trí việc làm
Quan niệm chế độ công vụ theo vị trí việc làm và pháp luật về chế độ
công vụ theo vị trí việc làm
Pháp luật về công vụ, công chức đã có nhiều công trình khoa học
được công bố ở trong nước, trước hết là các công trình khoa học có tính giáo
khoa ở các cơ sở đào tạo cử nhân luật học, cử nhân hành chính đã giành một
chương viết về "địa vị pháp lý của công chức" hay "công vụ, công chức",
trong đó tập trung làm rõ khái niệm công vụ, công chức, sự điểu chỉnh của
pháp luật về công vụ, công chức, nhưng không có bất kỳ công trình nào đề
cập đến pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm.
Các công trình nghiên cứu chuyên sâu được công bố ở trong nước liên
quan đến chủ đề luận án, trước hết cần kể tới các công trình nghiên cứu sau:
Đề tài: "Nghiên cứu cơ sở khoa học hoàn thiện chế độ công vụ ở Việt
Nam" do Bộ Nội vụ chủ trì, Nguyễn Trọng Điều làm chủ nhiệm, năm 2006.
Các tác giả tập trung vào nghiên cứu lý luận về công vụ và công chức; cơ sở
của nền công vụ và công vụ trong mối quan hệ với các thiết chế và lĩnh vực
khác; quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin và của Đảng Cộng sản Việt Nam
về công chức, công vụ và xây dựng nền công vụ trong thời kỳ mới. Các tác
giả đã phân tích chế độ công vụ theo VTVL tại một số quốc gia. Tuy nhiên,

16. 9
đề tài không tập trung phân tích pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL ở
Việt Nam hiện nay.
Luận án tiến sĩ: "Hoàn thiện chế định pháp luật về công vụ, công chức
ở Việt Nam hiện nay", của Lương Thanh Cường, Khoa Luật, Đại học Quốc
gia Hà Nội, bảo vệ năm 2008. Tác giả đã nghiên cứu một số vấn đề lý luận về
công vụ, công chức, làm rõ các khái niệm công vụ, CBCC, viên chức, chế
định pháp luật về công vụ, công chức, đối tượng, phương pháp điều chỉnh của
chế định pháp luật về công vụ, công chức. Tác giả đã phân tích mối quan hệ
của chế định pháp luật về công vụ, công chức với một số chế định pháp luật
khác trong quá trình cải cách nền HCNN. Luận án nghiên cứu pháp luật về
chế độ công vụ dưới góc độ chế định luật hành chính nhưng chưa tiếp cận
dưới góc độ pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL.
Luận án tiến sĩ: "Hoàn thiện việc xây dựng đội ngũ công chức hành
chính nhà nước chuyên nghiệp ở Việt Nam", của Chu Xuân Khánh, Học viện
Hành chính, bảo vệ năm 2010. Luận án đã phân tích, tổng hợp những quan
niệm về công chức nhà nước của một số quốc gia khác nhau theo mô hình
chức nghiệp và mô hình việc làm, từ đó làm cơ sở cho việc phân tích, so sánh
với thực tiễn ở Việt Nam. Luận án có đóng góp một số vấn đề về lý thuyết
quản lý nguồn nhân lực hành chính và việc ứng dụng vào thực tiễn ở Việt Nam.
Cuốn sách: "Công vụ, công chức nhà nước" của Phạm Hồng Thái,
Nxb Tư pháp, năm 2004. Tác giả đã phân tích, bình luận những vấn đề liên
quan đến quan niệm về công vụ, công chức, pháp luật về công vụ, công chức
và xu hướng điều chỉnh của pháp luật về công vụ, công chức qua các thời kỳ
lịch sử. Đây cũng là một trong những ưu điểm mà tác giả kế thừa nghiên cứu
ở phần những vấn đề lý luận của pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL
trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay.
Kỷ yếu hội thảo: "Khoa học tổ chức nhà nước và công vụ", Viện Khoa
học tổ chức nhà nước, Bộ Nội vụ, năm 2010. Các tác giả đã nêu được những

17. 10
quan điểm chung về chế độ công vụ, công chức của Việt Nam. Pháp luật về
chế định công vụ được quy định trong Luật CBCC năm 2008. Với các bài viết
của các tác giả như: Trần Anh Tuấn, Nguyễn Minh Phương, Trần Nghị… Kỷ
yếu hội thảo chỉ dừng lại ở những vấn đề chung về công vụ, tuy nhiên chưa đi
sâu vào phân tích, đánh giá các vấn về quan niệm công vụ, các đặc trưng của
chế độ công vụ…
Phạm Hồng Thái: "Thầu công vụ - Tư tưởng có tính thời đại", Tạp chí
Nhà nước và pháp luật, số 11/2006. Trong bài viết này, tác giả đã luận giải
vấn đề về thầu công vụ, nghĩa là coi công vụ như là một việc làm cũng giống
như những công việc khác trong xã hội. Tác giả cũng đã nhấn mạnh rằng, chỉ
khi thầu công vụ thì mới tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh của đội ngũ CBCC
trong thực thi công vụ. Do vậy, CBCC phải hoàn thiện bản thân để hoàn
thành nhiệm vụ.
Tạ Ngọc Hải: "Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học về vị trí việc làm đáp
ứng yêu cầu của cải cách công vụ, công chức", Viện Khoa học tổ chức nhà
nước, Bộ Nội vụ. Với mục tiêu xây dựng nền công vụ "Chuyên nghiệp, trách
nhiệm, năng động, minh bạch, hiệu quả". Nghiên cứu quan niệm về VTVL là
nội dung cốt lõi, xuyên suốt các nhiệm vụ của cải cách công vụ, công chức.
Thực hiện các quy định của pháp luật về VTVL góp phần, hỗ trợ hoạt động
triển khai thực hiện chính sách về cải cách công vụ.
Tạ Ngọc Hải: "Vị trí việc làm theo Luật Cán bộ, công chức", Tạp chí
Tổ chức nhà nước, Luật CBCC năm 2008 có nhiều quy định mới trong đó có
quy định về VTVL. Tác giả đã đề cập đến khái niệm VTVL dưới góc độ pháp
luật, phương pháp xác định VTVL, nghiên cứu khoa học VTVL về mặt lý
luận, nghiên cứu ứng dụng, điều tra, khảo sát thực tế việc áp dụng VTVL
trong các cơ quan nhà nước. Bài viết đã góp phần xây dựng những vấn đề lý
luận của pháp luật về VTVL ở Việt Nam hiện nay. Tác giả đã luận giải thế
nào là VTVL; có những tương đồng, khác biệt nào về nội dung giữa VTVL

18. 11
với ngạch công chức và vị trí công tác; cần nghiên cứu làm sáng tỏ thêm
những vấn đề gì về VTVL theo quy định của luật.
Luận án tiến sĩ: "Hoàn thiện thể chế quản lý công chức ở Việt Nam
trong điều kiện phát triển và hội nhập quốc tế", của Trần Anh Tuấn, Trường
Đại học Kinh tế quốc dân, năm 2007. Tác giả đã hệ thống hóa lý luận cơ bản
về công chức, các nội dung quản lý công chức và hệ thống thể chế quản lý đội
ngũ công chức đáp ứng yêu cầu của thời kỳ phát triển và hội nhập quốc tế.
Trong đó tác giả đã nêu ra các mô hình công vụ điển hình trên thế giới là mô
hình công vụ chức nghiệp và mô hình công vụ việc làm, và một số quốc gia
kết hợp cả hai mô hình công vụ chức nghiệp và mô hình việc làm. Tuy nhiên,
tác giả cũng chưa đưa ra được những vấn đề mang tính thời sự của pháp luật
về chế độ công vụ theo VTVL hiện nay của Việt Nam.
Bài viết của Nguyễn Hoàng Anh: "Xu hướng cận hóa giữa hai hệ
thống công vụ trên thế giới", Tạp chí Quản lý nhà nước, số 10(69), 2001.
Trong bài viết trên tác giả đã giới thiệu hệ thống công vụ chức nghiệp, hệ
thống công vụ việc làm và sự kết hợp những ưu điểm của hai mô hình. Tác
giả đã nêu lên ảnh hưởng của hệ thống công vụ việc làm tới hệ thống công vụ
chức nghiệp như mở rộng phạm vi ứng cử viên vào công vụ, khắc phục tính
khép kín của hệ thống công vụ chức nghiệp, thay đổi phương thức đề bạt công
chức khắc phục tình trạng thăng tiến tuần tự của hệ thống công vụ chức
nghiệp. Đồng thời, tác giả đã nêu lên ảnh hưởng của hệ thống công vụ chức
nghiệp đối với hệ thống công vụ việc làm đó là thiết lập một số chức vị hành
chính riêng biệt nhằm khắc phục tính cứng nhắc của phân loại việc làm, tăng
cường sự bảo đảm về an toàn chức nghiệp cho công chức, xây dựng tinh thần
đồng đội cho công chức ở hệ thống công vụ việc làm, xây dựng nguồn nhân
lực từ đầu. Đó cũng chính là những bài học để Việt Nam áp dụng trong việc
xây dựng pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL hiện nay.

19. 12
Bài viết của Trần Quốc Hải: "Ưu điểm của mô hình công vụ việc làm
và hoàn thiện thể chế công vụ", Tạp chí Tổ chức nhà nước, số tháng 1, 2 năm
2008; theo tác giả thì chế độ công chức theo VTVL có các ưu điểm nổi trội
hơn chế độ công vụ chức nghiệp. Ưu điểm của chế độ công vụ theo VTVL
cho phép cá thể hóa và lượng hóa các tiêu chí của quy trình công vụ như
tuyển dụng, đào tạo, đánh giá thành tích công tác, trả lương... của công chức
trong thực thi công vụ vì tất cả xuất phát từ việc phân tích, mô tả các vị trí
công việc trong nền công vụ. Ðiều này ngày càng tỏ ra thích ứng với nền công
vụ hiện đại ngày nay vì mô hình công vụ việc làm bám sát với thực tiễn công
vụ và đáp ứng một cách nhanh chóng với các thay đổi của nền KTTT.
Nội dung pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm
Đề tài: "Cơ sở khoa học của việc đào tạo, bồi dưỡng theo vị trí việc
làm đối với công chức ngành Nội vụ" do Bộ Nội vụ chủ trì, Vũ Thanh Xuân
làm chủ nhiệm đề tài, năm 2012. Tác giả đã đề cập đến những vấn đề chung
về đào tạo, bồi dưỡng theo VTVL; hình thức và phương pháp đào tạo, bồi
dưỡng công chức; đặc điểm của đào tạo, bồi dưỡng theo VTVL và có sự khác
biệt giữa đào tạo, bồi dưỡng theo VTVL với việc đào tạo, bồi dưỡng theo
ngạch, bậc; theo chức danh lãnh đạo, quản lý. Tác giả đã nêu được kinh
nghiệm đào tạo, bồi dưỡng theo VTVL của Vương quốc Anh, Cộng hòa
Pháp; Nhật Bản, Australia, Đông Nam Á và Trung Quốc.
Đề tài: "Cơ sở khoa học xây dựng chương trình bồi dưỡng công chức
theo tiêu chuẩn chuyên ngành Nội vụ" do Bộ Nội vụ chủ trì, Đàm Bích Hiên
làm chủ nhiệm, năm 2016. Đề tài đã nêu được sự cần thiết về lý luận cũng
như thực tiễn đòi hỏi phải xây dựng một chương trình bồi dưỡng công chức
theo tiêu chuẩn chuyên ngành Nội vụ. Đề tài đã có đóng góp về mặt lý luận
cho luận án đó là tác giả đã so sánh, phân tích sự giống và khác nhau giữa đào
tạo, bồi dưỡng công chức theo tiêu chuẩn chuyên ngành với đào tạo, bồi
dưỡng công chức theo VTVL.

20. 13
Đề tài: "Phương pháp xác định vị trí việc làm trong các cơ quan hành
chính nhà nước" do Bộ Nội vụ chủ trì, Tạ Ngọc Hải làm chủ nhiệm, năm
2016. Đề tài đã hệ thống, chi tiết một số vấn đề lý luận liên quan đến phương
pháp xác định VTVL cụ thể đã làm rõ vai trò, ý nghĩa, các yêu cầu, điều kiện
và các phương pháp phổ biến trong xác định VTVL; xác định được các yếu tố
tác động và kinh nghiệm áp dụng phương pháp xác định VTVL ở một số quốc
gia trên thế giới.
Bài viết của Hoàng Thị Kim Quế: "Quan chế dưới triều vua Lê Thánh
Tông và giá trị kế thừa trong xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức Việt Nam
hiện nay", Tạp chí Khoa học (Luật học), Đại học Quốc gia Hà Nội, Tập 29, số 2,
năm 2013. Tác giả bài viết đã phân tích những nội dung tiến bộ, nhân văn,
hợp lý về quan chế dưới triều vua Lê Thánh Tông. Nhà Lê đã ban hành các
chế định pháp luật cơ bản là: chế độ đào tạo, tuyển chọn, sử dụng, quản lý,
kiểm tra, giám sát, sát hạch, chế độ trách nhiệm chính trị, trách nhiệm đạo
đức, chế độ đãi ngộ, xử phạt và khen thưởng. Có những giá trị tiến bộ đáng
được học tập như đổi mới việc tuyển chọn công chức theo yêu cầu của từng vị
trí công việc đã được mô tả cụ thể; và xây dựng các tiêu chí rõ ràng, minh
bạch về yêu cầu công việc đối với từng VTVL làm cơ sở đánh giá mức độ
hoàn thành công việc của từng cá nhân; xác định trách nhiệm công vụ của
công chức. Đây là những vấn đề cần được kế thừa trong việc xây dựng pháp
luật về chế độ công vụ, đặc biệt là chế độ công vụ theo VTVL hiện nay ở
Việt Nam.
Luận án tiến sĩ: "Hoàn thiện pháp luật công chức, công vụ đáp ứng
yêu cầu cải cách hành chính nhà nước", của Tạ Ngọc Hải, Học viện Khoa
học xã hội, bảo vệ năm 2011. Tác giả đã phân tích những yếu tố tác động, ảnh
hưởng đến pháp luật công chức, công vụ; quá trình xây dựng, phát triển pháp
luật công chức, công vụ Việt Nam từ năm 1945 đến nay.

21. 14
Cuốn sách: "Pháp luật về chế độ công vụ, công chức của Việt Nam và
một số nước trên thế giới" do Trần Anh Tuấn chủ biên, Nxb Chính trị quốc
gia, năm 2012. Trong phần I của cuốn sách đề cập đến những vấn đề xây
dựng chế độ công vụ ở nước ta trong giai đoạn mới đề cập tới chế độ thực tài
và đặc biệt là xây dựng chế độ công vụ theo VTVL và xác định cơ cấu công
chức. Cuốn sách đã đề cập đến các yếu tố ảnh hưởng như các yếu tố kinh tế -
xã hội, chính trị - xã hội, văn hóa - xã hội… đã có ảnh hưởng rất lớn đến quá
trình xây dựng, hoàn thiện pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều
kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay. Đó cũng
chính là những kiến thức, kinh nghiệm mà tác giả có thể kế thừa trong quá
trình viết luận án của mình.
Pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm ở một số quốc gia
trên thế giới
Cuốn sách: "Hệ thống công vụ và xu hướng cải cách của một số nước
trên thế giới", của Thang Văn Phúc, Nguyễn Minh Phương, Nguyễn Thu
Huyền, Nxb Chính trị quốc gia, 2004. Cuốn sách giới thiệu về tổ chức nhà
nước, bộ máy hành chính, lịch sử nền công vụ, chế độ quản lý công chức ở
tám nước trên thế giới: Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản, Liên bang Nga,
Cộng hòa Pháp, Cộng hòa Liên bang Đức, Vương quốc Anh, Mỹ. Cuốn sách
giới thiệu chế độ chính sách của mỗi nước nhằm cải cách nền công vụ hiện
hữu như: cải cách chế độ tuyển chọn, đào tạo, thi tuyển, đánh giá, đề bạt, bãi
nhiệm, lương bổng, phụ cấp… Các tác giả đã trình bày được một số đặc trưng
của nền công vụ việc làm ở Mỹ và một số nước. Đó cũng là một kinh nghiệm
cần thiết phục vụ cho quá trình đổi mới nền hành chính ở nước ta hiện nay.
Cuốn sách: "Pháp luật về chế độ công vụ, công chức của Việt Nam và
một số nước trên thế giới" do Trần Anh Tuấn chủ biên, Nxb Chính trị quốc
gia, năm 2012. Cuốn sách cung cấp cho độc giả cái nhìn hệ thống, toàn diện
về pháp luật công vụ, công chức ở Việt Nam và chế độ công vụ một số nước

22. 15
trên thế giới như cộng hòa Liên bang Đức, Cộng hòa Pháp… Trong phần II
của cuốn sách các tác giả đã giới thiệu Luật Công chức, Luật Công vụ của
một số quốc gia trên thế giới như Úc, Thái Lan… trong đó có các điều luật rất
cụ thể quy định pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL… Cuốn sách mặc dù
được biên soạn rất công phu, nhưng chỉ dừng ở việc liệt kê các văn bản pháp
luật về chế độ công vụ, công chức mà chưa đi sâu, bình luận về chế độ công
vụ, công chức ở Việt Nam và các nước trên thế giới.
Bài viết của Tạ Ngọc Hải: "Một số thông tin về chế độ công vụ của
Anh và Hoa Kỳ", Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số tháng 11, năm 2009. Tác
giả đã giới thiệu chung về chế độ công vụ của Anh và Hoa Kỳ như đối tượng,
phạm vi công chức, tuyển dụng, quản lý, sử dụng công chức, đánh giá công
chức, những biện pháp đối với những công chức không hoàn thành nhiệm vụ,
đào tạo công chức, xác định VTVL. Tác giả đã nêu lên những nhận xét, đánh
giá và kinh nghiệm tham khảo để xây dựng chế độ công vụ của Việt Nam.
Đây cũng là một trong những kinh nghiệm tốt để Việt Nam áp dụng nhằm xây
dựng chế độ công vụ theo VTVL ở nước ta hiện nay.
Bài viết của Phạm Ngọc Hà, Trần Việt Hoa: "Cải cách công vụ ở cộng
hòa Liên bang Nga", Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 8, năm 2010. Chương
trình cải cách công vụ Liên bang Nga theo những nội dung cơ bản sau: tuyển
chọn các công chức làm việc lâu dài dựa trên sự cạnh tranh, xây dựng nguồn
nhân lực dự trữ, bản mô tả công việc cho công chức, quỹ lương, thưởng của
các cơ quan Chính phủ... Bài viết là tài liệu tham khảo bổ ích trong việc học
hỏi những kinh nghiệm của Liên bang Nga trong việc xây dựng chế độ công
vụ theo VTVL của Việt Nam hiện nay.
Tiêu chí đánh giá pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm
Luận án tiến sĩ: "Hoàn thiện chế định pháp luật về công vụ, công chức
ở Việt Nam hiện nay", của Lương Thanh Cường, Khoa Luật, Đại học Quốc
gia Hà Nội, bảo vệ năm 2008. Tác giả đã nghiên cứu, phân tích các tiêu chí

23. 16
về nội dung cũng như hình thức để hoàn thiện chế định về công vụ, công chức
và chế định pháp luật công vụ, công chức ở một số nước và bài học cho
Việt Nam. Luận án nghiên cứu pháp luật về chế độ công vụ dưới góc độ chế
định luật hành chính chứ chưa nhận dưới góc độ pháp luật về chế độ công vụ
theo VTVL.
Những nghiên cứu về thực trạng pháp luật và thực hiện pháp luật về
chế độ công vụ theo vị trí việc làm
Đề tài: "Cơ sở khoa học xác định cơ cấu công chức trong các cơ quan
hành chính nhà nước" do Bộ Nội vụ chủ trì, Trần Anh Tuấn làm chủ nhiệm,
năm 2014. Đề tài đã chỉ ra được các nguyên nhân của những hạn chế, yếu
kém trong công tác quản lý, phát triển đội ngũ công chức hiện nay. Đó là cơ
sở khoa học để xây dựng pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL ở nước ta
hiện nay.
Cuốn sách: "Công vụ, công chức nhà nước" của Phạm Hồng Thái,
Nxb Tư pháp, năm 2004. Cuốn sách tập trung giải quyết những vấn đề lý
luận về công vụ, công chức, pháp luật về công vụ, công chức, trên cơ sở
phân tích pháp luật thực định của Nhà nước ta từ năm 1945 tới nay và chỉ ra
xu hướng điều chỉnh của pháp luật về công vụ, công chức qua các thời kỳ
lịch sử. Tác giả đã đưa ra được quan niệm công vụ là một việc làm, trình bày
sự phát triển của nền công vụ việc làm trên thế giới và xu hướng phát triển
cho nền công vụ hiện nay của Việt Nam. Tuy nhiên, tác giả chưa phân tích
sâu về xu hướng điều chỉnh chuyên biệt của pháp luật về chế độ công vụ từ
năm 1998 đến nay.
Chu Thành (chủ biên): "Hệ thống công vụ một số nước Asean và Việt
Nam", Nxb Chính trị quốc gia, năm 1997. Tác giả đã giới thiệu về cơ cấu tổ
chức của Nhà nước, cơ quan quản lý nhân sự, đội ngũ công chức, hệ thống
tiền lương… của một số nước trong khu vực ASEAN như: Brunei, Indonexia,
Malaysia… và Việt Nam.

24. 17
Cao Thị Lan Anh: "Một số vấn đề về xác định vị trí việc làm ở tỉnh
Quảng Bình", Tổ chức nhà nước, số 1, năm 2014. Tác giả đã đưa ra yêu cầu
cấp thiết về xác định VTVL, kết quả và một số khó khăn, vướng mắc trong
thực hiện xác định VTVL ở tỉnh Quảng Bình. Tác giả đã đề ra một số kiến
nghị tháo gỡ khó khăn như: thay đổi quy trình xây dựng và thẩm định Đề án
VTVL; xây dựng tiêu chuẩn chức danh, triển khai thí điểm xác định VTVL ở
một số cơ quan, đơn vị để đánh giá, rút kinh nghiệm; thực hiện khoán biên
chế cho các cơ quan, đơn vị căn cứ biên chế được giao.
- Những nghiên cứu về giải pháp hoàn thiện pháp luật về chế độ công
vụ theo vị trí việc làm
Đề tài: "Nghiên cứu cơ sở khoa học hoàn thiện chế độ công vụ ở Việt
Nam" do Bộ Nội vụ chủ trì, Nguyễn Trọng Điều làm chủ nhiệm, 2006. Đề tài
đã đưa ra các giải pháp như tập hợp, rà soát đánh giá thể chế công vụ; pháp
điển hóa pháp luật về công vụ, công chức. Luật Công vụ bao gồm các nội
dung như: mục tiêu của công vụ; các nguyên tắc của chế độ công vụ; phạm vi
và đối tượng điều chỉnh; các quyền và nghĩa vụ của công chức; tuyển dụng
công chức; đào tạo, bồi dưỡng công chức nhà nước; điều động, kiêm nhiệm,
thăng, giáng công chức nhà nước; từ chức, thôi việc đối với công chức nhà
nước; khen thưởng và trách nhiệm pháp lý của công chức; công sở; kiểm tra,
thanh tra công vụ. Ban hành Quy chế công chức trong các ngành nghề khác
nhau; hoàn thiện thể chế pháp luật về trách nhiệm pháp lý của công chức. Đổi
mới quy trình, chế độ tuyển dụng công chức phải trên cơ sở cạnh tranh thực
sự; thi nâng ngạch công chức trên cơ sở cạnh tranh; đổi mới phương thức, nội
dung đào tạo, bồi dưỡng công chức; đổi mới quy trình, phương thức, nội dung
đánh giá công chức.
Đề tài: "Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu đòi hỏi
của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân" do Bộ
Nội vụ chủ trì, Thang Văn Phúc làm chủ nhiệm, năm 2009. Đối tượng, phạm

25. 18
vi nghiên cứu của đề tài là đội ngũ CBCC; bối cảnh, yêu cầu đặt ra là đáp ứng
đòi hỏi của nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân. Tác giả đã
đưa ra các đề xuất, kiến nghị về phương hướng, giải pháp hoàn thiện cơ chế,
chính sách xây dựng đội ngũ CBCC đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của nhà nước
pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân.
Đề tài: "Cơ sở khoa học xác định cơ cấu công chức trong các cơ quan
hành chính nhà nước" do Bộ Nội vụ chủ trì, Trần Anh Tuấn làm chủ nhiệm,
năm 2014. Đề tài đã đưa ra mục tiêu, quan điểm, nguyên tắc, phương hướng,
giải pháp xác định cơ cấu công chức trong cơ quan HCNN như đổi mới nhận
thức, ban hành một số văn bản pháp luật, mở rộng việc triển khai thực hiện
quy định về xác định VTVL, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ công
chức hành chính nước ta.
Luận án tiến sĩ: "Hoàn thiện chế định pháp luật về công vụ, công chức
ở Việt Nam hiện nay", của Lương Thanh Cường, bảo vệ năm 2008. Tác giả đã
đưa ra một số giải pháp tiếp tục hoàn thiện chế định pháp luật như nhận thức,
thể chế hóa các nguyên tắc của công vụ; ban hành các quy phạm pháp luật
điều chỉnh chuyên biệt phù hợp với tính chất hoạt động của các nhóm đối
tượng: "cán bộ", "công chức", "viên chức", kết hợp giữa mô hình "chức
nghiệp" và mô hình "việc làm".
Luận án tiến sĩ: "Hoàn thiện pháp luật công chức, công vụ đáp ứng
yêu cầu cải cách hành chính nhà nước", của Tạ Ngọc Hải, bảo vệ năm 2011.
Tác giả luận án đã nêu lên thực trạng, đưa ra các quan điểm, phương hướng,
giải pháp hoàn thiện pháp luật chế độ công vụ, công chức đáp ứng yêu cầu
CCHC nhà nước giai đoạn 2011 - 2020. Trong đó tác giả đã đề cập đến giải
pháp hoàn thiện pháp luật công vụ trên cơ sở phân loại tiêu chuẩn chức danh
công chức theo VTVL. Đó cũng là điểm mới của Luật CBCC năm 2008.
Cuốn sách: "Hoàn thiện cơ chế điều chỉnh pháp luật về công chức,
công vụ ở Việt Nam hiện nay", của Nguyễn Duy Phương, Nxb Tư pháp, năm

26. 19
2012. Tác giả đã đưa ra những quan điểm và giải pháp để hoàn thiện cơ chế
điều chỉnh pháp luật về công vụ của công chức hành chính trong giai đoạn
hiện nay ở nước ta. Sẽ là hoàn thiện hơn, nếu tác giả đi sâu vào nghiên cứu cơ
chế điều chỉnh pháp luật về công vụ theo mô hình việc làm để thấy rõ được
những ưu điểm cũng như hạn chế cần khắc phục của mô hình công vụ này.
Đinh Văn Mậu: "Về một cách tiếp cận luật công vụ", Tạp chí Quản lý
nhà nước, số 6/2006. Tác giả đã nêu được Luật Công vụ hướng sự điều chỉnh
đến hệ thống tổ chức nhà nước có chức năng phục vụ dân sự và bảo vệ chính
thể hợp hiến trong thể chế chính trị dân sự. Tác giả đã liên hệ với thực tiễn
pháp luật công vụ của một số quốc gia trên thế giới và liên hệ với thực tiễn
Việt Nam và những định hướng chính ghi nhận và điều chỉnh luật công vụ.
Phạm Hồng Thái: "Bàn về việc hoàn thiện thể chế công vụ và việc xây
dựng khung của luật công vụ Việt Nam", Tạp chí Quản lý nhà nước, số 8/2006.
Trong bài viết tác giả đã đưa ra những quan điểm khoa học về khung của luật
công vụ, xác định phạm vi điều chỉnh của luật, các nguyên tắc của luật, các
quyền, nghĩa vụ của công chức, quản lý, thanh tra công vụ. Tác giả đã đề cập
đến những bất cập của nền công vụ Việt Nam hiện nay và đưa ra những
phương hướng hoàn thiện nền công vụ và phục vụ xã hội trong giai đoạn mới
khi Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại thế giới. Tuy nhiên, trong phạm vi
của bài viết, tác giả đã đưa ra các luận điểm chung của Luật Công vụ, chưa có
những kiến giải cụ thể, chi tiết, và mô hình chế độ công vụ theo VTVL.
Kỷ yếu hội thảo khoa học: "Đào tạo, bồi dưỡng theo vị trí việc làm
ngành Nội vụ", Trường Đào tạo, Bồi dưỡng CBCC - Bộ Nội vụ, năm 2011.
Các tác giả đã nêu được sự cần thiết đào tạo, bồi dưỡng CBCC theo VTVL,
những vấn đề lý luận về công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức theo VTVL
đặc điểm của đào tạo bồi dưỡng theo VTVL; thực trạng công tác đào tạo, bồi
dưỡng công chức theo VTVL của ngành Nội vụ và các giải pháp đào tạo, bồi
dưỡng CBCC theo VTVL.

27. 20
Bài viết của Nguyễn Thị Hồng Hải: "Lựa chọn ưu điểm phù hợp của
mô hình chức nghiệp và việc làm cho nền công vụ Việt Nam", Tạp chí Tổ
chức nhà nước, số 3, 2010. Nội dung của bài viết đã nêu đặc điểm của mô
hình công vụ chức nghiệp, đặc điểm của mô hình công vụ việc làm, ưu điểm
của mô hình công vụ việc làm so với mô hình chức nghiệp, sự cần thiết của
Việt Nam khi áp dụng mô hình công vụ việc làm… Trong xu thế cải cách
công vụ, nhiều nước có nền công vụ chức nghiệp đang dịch chuyển sang nền
công vụ việc làm với các mức độ khác nhau. Ở Việt Nam, Luật CBCC năm
2008 đã ban hành cũng tạo điều kiện cho việc quản lý công chức theo vị trí và
chức danh. Bài viết tập trung phân tích những ưu điểm nổi trội của mô hình
việc làm trong mối tương quan so sánh với mô hình chức nghiệp và những
vấn đề đặt ra khi áp dụng mô hình việc làm, trên cơ sở đó đề xuất một số kiến
nghị nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách công vụ ở Việt Nam
Bài viết của Đào Thị Thanh Thủy: "Một số kiến nghị về xây dựng cơ
chế tuyển dụng công chức theo mô hình việc làm ở nước ta", Tạp chí Tổ chức
nhà nước, số 8, năm 2010. Theo tác giả, muốn tuyển dụng được đúng người,
đúng việc thì phải xác định chức danh, tiêu chuẩn, VTVL là vấn đề mấu chốt.
Các quy định về tiêu chuẩn tuyển dụng công chức chú trọng nhiều đến nhân
thân, lý lịch, bằng cấp, mà chưa chú ý đến năng lực thực thi của người dự
tuyển. Tác giả đã đề xuất một số giải pháp tuyển dụng CBCC như: phải xây
dựng đồng bộ hệ thống bản mô tả công việc phù hợp với từng cơ quan, vị trí
của từng tổ chức; đổi mới nội dung và cách thức thi tuyển công chức; đổi mới
cơ bản chế độ tiền lương đối với công chức từng VTVL.
Vũ Thanh Xuân: "Phát triển đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu đào
tạo, bồi dưỡng theo vị trí việc làm", Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 12, năm
2013. Bài viết chỉ ra VTVL và đào tạo, bồi dưỡng theo VTVL, đặc điểm, yêu
cầu của đào tạo, bồi dưỡng theo VTVL. Tác giả nhấn mạnh các giải pháp phát
triển đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng theo VTVL cụ

28. 21
thể như: nâng cao nhận thức về VTVL và đào tạo, bồi dưỡng theo VTVL cho
đội ngũ giảng viên, sử dụng hợp lý đội ngũ giảng viên cơ hữu hiện có, chú
trọng đến tuyển dụng giảng viên mới có chất lượng, xây dựng đội ngũ giảng
viên thỉnh giảng, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng
đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng theo VTVL.
Nguyễn Văn Viên: "Áp dụng mô hình quản lý nguồn nhân lực công
theo việc làm ở Việt Nam hiện nay", Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 9, năm
2016. Tác giả đã nêu lên mô hình nguồn nhân lực công theo VTVL đang từng
bước được nghiên cứu, triển khai và áp dụng, có nhiều ưu điểm hơn so với
mô hình chức nghiệp, làm tăng tính hiệu quả, hiệu lực của nền hành chính
công. Theo tác giả, có một số giải pháp nhằm áp dụng mô hình quản lý nguồn
nhân lực công theo VTVL ở Việt Nam như xây dựng bản mô tả công việc,
quản lý công việc theo định hướng kết quả, sử dụng các yếu tố của nền
KTTT, đổi mới công tác đánh giá cán bộ, công chức, viên chức, sự vào cuộc
của hệ thống chính trị.
Ngoài ra, còn có một số các sản phẩm khoa học khác như: báo cáo
kết quả các dự án điều tra về CBCC, do cơ quan quản lý nhà nước theo
ngành, lĩnh vực thực hiện. Ngoài ra còn có các hội nghị, hội thảo khoa học
về chế độ công vụ, xác định VTVL trong các cơ quan nhà nước từ trung
ương đến địa phương như: Ngày 25/12/2013 tại Hà Nội, Bộ Tư pháp tổ chức
Hội thảo "Xác định vị trí việc làm và tiêu chuẩn chức danh công chức, viên
chức của một số đơn vị thuộc Bộ Tư pháp", Hội thảo về "Kinh nghiệm xác
định vị trí việc làm đối với công chức, viên chức trong các cơ quan nhà
nước và đơn vị sự nghiệp hiện nay" ngày 13/12/2011 tại Hà Nội do Bộ Nội
vụ phối hợp với Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tổ chức. Hoặc các bài
viết đăng tải trên các tuần báo, nhật báo trong nước… cũng có những thông
tin http://caicachcongvu.gov.vn/ tham khảo hữu ích đối với việc nghiên cứu
pháp luật chế độ công vụ theo VTVL.

29. 22
Nhận xét, đánh giá
Trên cơ sở nguồn tư liệu cùng với việc khái quát tình hình nghiên cứu
và phân tích những ưu điểm, tồn tại hạn chế của các sản phẩm, kết quả nghiên
cứu đã có, bước đầu có thể nhận xét, đánh giá chung là: các nghiên cứu có
liên quan đến đề tài này không ít về số lượng; nội dung bàn đến nhiều vấn đề,
theo các cách tiếp cận không giống nhau; phạm vi, tính chất, mức độ thể hiện
ở các cấp độ khác nhau. Tuy vậy, các nghiên cứu đã đề cập tới khía cạnh này,
khác của pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL về lý luận cũng như thực
tiễn về tuyển dụng công chức theo VTVL, đào tạo, bồi dưỡng công chức theo
VTVL… nhưng chưa đầy đủ, toàn diện, chưa đặt trong môi trường xây dựng
nhà nước pháp quyền để nghiên cứu.
1.1.1.2. Các công trình nghiên cứu nước ngoài pháp luật về chế độ
công vụ theo vị trí việc làm
Những nghiên cứu lý luận pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL
Introducing career - based system in Civil service (Giới thiệu mô hình
công vụ chức nghiệp trong hệ thống công vụ), Analitica - April 2008. Tác giả
đã giới thiệu, phân tích, bình luận về mô hình công vụ chức nghiệp như: khái
niệm, đặc điểm… Trong đó tác giả cũng có so sánh với mô hình công vụ việc
làm, những điểm giống nhau, khác nhau của hai mô hình này.
"Implementation of Civil Service Legislation in Vietnam: Strengthening
Elements of a position - Based systems" (Thực thi Luật Công chức của Việt
Nam, tăng cường các nhân tố của hệ thống việc làm), năm 2009, Saskia
P.Bruynooghe, Princeton University, 2009. Trong bài viết này đã đề cập đến
việc thực thi pháp luật công chức ở Việt Nam, trong đó nhấn mạnh đến nhu
cầu tất yếu phải chuyển đổi từ pháp luật về chế độ công vụ chức nghiệp sang
pháp luật về hệ thống công vụ việc làm. Ba nội dung quan trọng trong pháp
luật về chế độ công vụ đó là: tuyển dụng, quản lý hiệu quả và lương bổng
đóng vai trò hướng dẫn Chính phủ Việt Nam. Tuyển dụng trong chế độ công
vụ chức nghiệp phù hợp nhất được lựa chọn cho một vị trí cụ thể dựa trên

30. 23
kinh nghiệm và bằng cấp. Tuyển dụng công chức theo VTVL là tuyển dụng
các ứng viên đủ điện kiện nhất mà không quan tâm đến người nộp đơn làm
việc trong khu vực tư hay khu vực công. Bên cạnh đó, bài viết cũng chỉ ra
được việc áp dụng chế độ công vụ theo hệ thống chức nghiệp trên thế giới
đang có xu hướng giảm dần vì hệ thống này ít có khả năng cung cấp các kỹ
năng chuyên ngành và linh hoạt được như chế độ công vụ việc làm.
Những nghiên cứu thực trạng pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL
Bài viết: "Recruitment in civil service systems of EU members and in
some candidate states" (Tuyển dụng công chức của các nước thành viên Liên
minh Châu Âu và một vài ứng viên) của Mr. Francisco Cardona; Principal
Administrator; Sigma/OECD; Seminar on "Civil Service Recruitment Procedures";
Vilnius, 21-22 March 2006. Bài viết: "Tuyển dụng công chức ở các nước
thành viên của Liên minh Châu Âu và một vài nước ứng viên". Trong bài viết
này đã đề cập đến tổng quan chung về tuyển dụng của các nước thành viên
của Liên minh Châu Âu. Mọi công dân có quyền được làm việc ở khu vực
công, với điều kiện là anh/chị đáp ứng yêu cầu chung theo quy định pháp luật
cũng như các yêu cầu đặc biệt được thiết lập trên thông báo các VTVL còn
trống. Bên cạnh đó bài viết cũng nhấn mạnh đến việc tuyển dụng của các
nước thành viên của Liên minh Châu Âu như nước Bun-ga-ri, Cộng hòa Séc,
Hung-ga-ri, Lát-vi-a, Lít-va, Ba Lan, Ru-ma-ni, Xlô-va-ki-a, Thổ Nhĩ Kỳ.
Các tác giả cũng phân tích thực trạng tuyển dụng, phân tích ưu và nhược điểm
tuyển dụng công chức theo VTVL đặc biệt các nước theo mô hình việc làm.
Đây cũng chính là nguồn tư liệu quý báu để Việt Nam tham khảo áp dụng xây
dựng tuyển dụng công chức theo VTVL hiện nay.
Civil service Reform (Cải cách công vụ) của Constance Horner,
Patricia W. Ingraham, Ronald P. Sanders, Nxb Brooking Inst Pr, 1996. Cuốn
sách đã đề cập đến các xu hướng cải cách công vụ, mà chủ yếu là ứng dụng
những thành tựu của quản lý khu vực tư vào khu vực công.

31. 24
Civil service systems in Asia (Cải cách công vụ trong khu vực Châu Á)
của Burns, Johns. P, Bowornwathana, Bidthya, Nxb Edwad Elgar, năm 2001.
Cuốn sách này đã so sánh và đối chiếu các hệ thống công vụ trong tám quốc
gia của Châu Á như Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Lào,
Philippines, Hàn Quốc và Thái Lan, sử dụng một khung tham chiếu
chung. Các tác giả đã phân tích, so sánh các nước châu Á với nhau và kinh
nghiệm châu Á so với phương Tây, so sánh ưu và nhược điểm giữa mô hình
công vụ chức nghiệp và mô mình công vụ việc làm.
"Public Service Reforms: Trends, Challenges and Opportunities" (Cải cách
công vụ: xu hướng, thách thức và cơ hội), UNDP, Discussion Paper, 5 March,
2013. Trong xu hướng xây dựng Chính phủ gần dân, đề cao trách nhiệm giải
trình và: "Xây dựng năng lực Chính phủ sáng tạo và thúc đẩy một xã hội sáng
tạo để tạo ra các giải pháp khẩn cấp để giải quyết các thách thức và phức tạp"
[55, tr. 72]. Việc quản trị Chính phủ của các quốc gia trên thế giới đang trải
qua quá trình "chuyển đổi mô hình" từ quản lý công truyền thống sang mô
hình kiểm soát và dựa vào kết quả đầu ra, linh hoạt, thuận lợi và lấy người
dân làm trung tâm. Những thách thức trong việc cải cách công vụ như tuyển
dụng dựa trên hệ thống thực tài, nâng cao trách nhiệm giải trình, phân cấp...
Và cũng đã nêu lên những cơ hội phát triển như của Sigapore, Philipphin...
Những nghiên cứu giải pháp pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL
Cuốn sách: "The 100 concrete steps set out by President Nursultan
Nazarbayev to implement the five institutional reforms", (100 bước cụ thể
nhằm thực hiện 5 chương trình cải cách do tổng thống Kazakhstan Nursultan
Nazarbayev đề ra), the President of Kazakhstan, năm 2015. Cuốn sách đã đề
cập đến 5 chương trình cải cách của Tống thống bao gồm: Xây dựng bộ máy
nhà nước hiện đại; đảm bảo vai trò tối thượng của pháp luật; công nghiệp hóa
và tăng trưởng kinh tế; tương lai hòa hợp, thống nhất dân tộc; nhà nước báo
cáo minh bạch. Trong nội dung xây dựng bộ máy nhà nước hiện đại, chuyên

32. 25
nghiệp bao gồm có đổi mới tuyển dụng công chức theo VTVL, thực hiện chế
độ nâng lương theo kết quả công việc, ban hành chế độ đào tạo, bồi dưỡng
công chức, bổ nhiệm chức danh theo hướng thi tuyển công chức, đẩy mạnh
phòng, chống tham nhũng, kiểm tra, đánh giá công chức và ban hành Luật
Công chức mới. Qua đây, chúng ta thấy được xu hướng cải cách bộ máy nhà
nước theo hướng hiện đại của tổng thống Kazakhstan mang những dấu hiệu
nhận biết của pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện xây
dựng nhà nước pháp quyền.
1.1.2. Về xây dựng nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam hiện nay
Các công trình nghiên cứu trong nước
Những nghiên cứu lý luận về xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN
Đào Trí Úc (Chủ biên) (2006), "Mô hình tổ chức và hoạt động của
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam" (sách chuyên khảo), Nxb
Tư pháp, Hà Nội. Tác giả đã tiếp cận dưới góc độ pháp lý, trên cơ sở khái
quát về mô hình tổ chức bộ máy nhà nước trên thế giới, nêu bật sự khác biệt
và tính phổ quát về nhà nước pháp quyền. Trong đó khẳng định xây dựng nhà
nước pháp quyền là yêu cầu; giá trị cơ bản của chế độ dân chủ, tạo nên sự
đồng thuận xã hội. Với bản chất nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, tác giả
khái quát và chỉ ra những đặc điểm của nhà nước pháp quyền, những đặc
trưng của nhà nước pháp quyền Việt Nam, đồng thời đề xuất mô hình tổng thể
tổ chức cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp ở Việt Nam.
Bài viết của Hoàng Thị Kim Quế về "Nhận diện nhà nước pháp quyền"
trên Tạp chí Nghiên cứu lập pháp, số 5/2008. Theo tác giả thì xây dựng nhà
nước pháp quyền là con đường phát triển tất yếu của đất nước ta, phù hợp với
xu thế tất yếu chung của thời đại, không chỉ là nguyện vọng mà đã và đang trở
thành nhu cầu hiện thực và khả năng hiện thực. Tính pháp quyền là sự ngự trị
của một nền luật pháp đáp ứng nhu cầu công bằng, nhân đạo, minh bạch, phù

33. 26
hợp với đạo đức và tất cả con người. Bài viết đề cập đến một số tiêu chí như
thế để nhận diện nhà nước pháp quyền dưới góc độ tổ chức nhà nước, nhận
diện từ phương diện pháp luật, nhận diện từ phương diện con người.
Bài viết của Nguyễn Sinh Hùng về "Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa theo tinh thần và nội dung của Hiến
pháp mới" trên Tạp chí Cộng sản, số 3/2014; theo tác giả Hiến pháp 2013
được xây dựng sau gần 30 năm đổi mới của nước ta, trong không khí dân chủ,
pháp quyền, mở cửa và hội nhập chứa đựng nhiều nội dung và tinh thần mới,
đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới. Hiến pháp thể hiện
sâu sắc và toàn diện các quan điểm của Đảng về xây dựng, hoàn thiện nhà
nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân.
Những nghiên cứu thực trạng về xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN
Nguyễn Đăng Dung (2005), "Sự hạn chế quyền lực nhà nước", Nxb Đại
học Quốc gia, Hà Nội. Tác giả đã phân tích cơ chế quyền lực bằng pháp luật,
bằng quyền lực của các nhánh quyền lực, trong đó đặc biệt nhấn mạnh 19 vai
trò của cơ quan tư pháp trong cơ cấu quyền lực nhà nước.
Nguyễn Văn Nên (1996), "Xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam -
Một số vấn đề lý luận và thực tiễn", Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Tác giả
đã phân tích và cập nhật khái niệm nhà nước pháp quyền, khẳng định tính tất
yếu khách quan của việc xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam thông qua
phân tích, đánh giá các lý luận và thực tiễn của vấn đề này.
- Những nghiên cứu giải pháp về xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN
Công trình khoa học cấp Nhà nước (2004): "Xây dựng đội ngũ cán
bộ, công chức đáp ứng đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do
dân, vì dân" do Thang Văn Phúc làm chủ nhiệm đề tài. Xác định rõ vị trí, vai
trò của đội ngũ CBCC và đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền XHCN của dân,
do dân, vì dân đối với đội ngũ CBCC. Phân tích đặc điểm, đánh giá thực trạng
đội ngũ CBCC và hệ thống thể chế quản lý đội ngũ CBCC ở nước ta hiện nay.

34. 27
Đề xuất, kiến nghị phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế, chính
sách tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, quản lý, sử dụng, khen thưởng, kỷ luật,
tiền lương, chế độ đãi ngộ… cho các loại CBCC đáp ứng yêu cầu xây dựng
Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân.
Mạc Minh Sản (2008), "Hoàn thiện pháp luật về cán bộ, công chức
chính quyền cấp xã đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa Việt Nam", Luận án tiến sĩ Luật học, Học viện Chính trị Quốc gia
Hồ Chí Minh. Tác giả nghiên cứu làm sáng tỏ cơ sở lý luận, thực trạng, giải
pháp của pháp luật về CBCC chính quyền cấp xã để đưa ra những phương
hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về CBCC cấp xã đáp ứng yêu
cầu xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay.
Nguyễn Văn Mạnh (2010), "Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa Việt Nam: Lý luận và thực tiễn", (sách chuyên khảo), Nxb Chính trị quốc
gia, Hà Nội. Tác giả đi sâu nghiên cứu cơ sở lý luận về nhà nước pháp quyền
XHCN, quá trình nhận thức của Đảng Cộng sản Việt Nam về nhà nước pháp
quyền, đặc trưng của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, thực trạng và
quan điểm, phương hướng xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.
Trong phương hướng xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam tác giả đề cập
đến phương hướng xây dựng đội ngũ CBCC nói chung của bộ máy nhà nước.
Nguyễn Văn Thảo (2006), "Xây dựng nhà nước pháp quyền dưới sự
lãnh đạo của Đảng", Nxb Tư pháp. Tác giả đã giới thiệu lịch sử học thuyết
nhà nước, pháp quyền và tiến trình xây dựng nhà nước, pháp quyền. Cải cách
lập pháp, CCHC và tư pháp. Một số vấn đề về sự lãnh đạo của Đảng đối với
bộ máy lập pháp, hành pháp, tư pháp.
Các công trình nghiên cứu nước ngoài
Những nghiên cứu lý luận về xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN
Montesquieu, "Tinh thần pháp luật", Nxb Giáo dục, 1996, Hoàng Thanh
Đạm dịch. Cuốn sách đã phác họa những nét cơ bản của xã hội công dân và

35. 28
nhà nước pháp quyền. Trong đó ba quyền: lập pháp, hành pháp, tư pháp độc
lập với nhau và tương tác lẫn nhau để đảm bảo công bằng xã hội và phát triển
đất nước dưới sự cai trị của một ông vua sáng. Bên cạnh đó tác giả tác giả đã
lý giải hàng loạt các vấn đề lý luận và thực tiễn trong luật học cũng như khoa
học xã hội đương thời. Như vậy, trong tác phẩm này tác giả đã lý giải những
vấn đề cơ bản về pháp luật trong nhà nước pháp quyền.
Cuốn sách: "Nhà nước - Pháp quyền" do A.I. Đê-ni-xốp và P.N. Ga-
la-da, Đại bách khoa toàn thư Liên Xô, Nxb Sự thật dịch năm 1964. Trong
cuốn sách này đã trình bày hai nội dung cơ bản là: Nhà nước và Pháp quyền.
Trong cuốn sách này tác giả đã trình bày các vấn đề liên quan đến pháp luật
về nhà nước như: khái niệm nhà nước, lịch sử phát triển của nhà nước, so
sánh nhà nước của các quốc gia trên thế giới. Các vấn đề liên quan đến pháp
luật trong nhà nước pháp quyền như: khái niệm pháp quyền, lý luận về pháp
quyền và liên hệ thực tiễn với Liên Xô.
Những nghiên cứu thực trạng về xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN
Cuốn sách: "Nhà nước pháp quyền" (The Rule of law) được sự tài trợ
của Quỹ Konrad - Adenaer - Sfiftung, Cộng hòa Liên bang Đức, sách do tập
thể các nhà nghiên cứu pháp luật của Cộng hòa Liên bang Đức biên soạn,
dưới sự biên tập lại của tác giả Josef Thesing. Cuốn sách đã đề cập đến những
vấn đề về pháp luật về nhà nước pháp quyền như: những nội dung liên quan
đến lý luận và thực tiễn xây dựng nhà nước pháp quyền tại nước Đức và một
số nước có liên quan.
Những nghiên cứu giải pháp về xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN
Trong những năm gần đây, những cuốn sách của Bary M.Hger - "Nhà
nước pháp quyền - cuốn từ vựng cho các nhà hoạch định chính sách" (The
Rule of law) … "Nhà nước pháp quyền những nội dung cơ bản" của tác giả
Moonre John.N (1990). Tác giả đã đưa ra sự khái quát chung về các học
thuyết của nhà nước pháp quyền trong lịch sử, làm rõ một cách khá toàn diện

36. 29
những yếu tố hợp thành, vị trí, vai trò của Nhà nước pháp quyền trong các xã
hội và trong các quốc gia.
1.1.3. Đánh giá tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án
1.1.3.1. Về những kết quả nghiên cứu mà luận án sẽ kế thừa, tiếp
tục phát triển
Pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL là một mô hình mới được áp
dụng vào Việt Nam từ khi có Luật CBCC năm 2008 đến nay. Tuy nhiên,
những công trình nghiên cứu pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL dưới
góc độ của luật học không nhiều. Qua một số công trình nghiên cứu đã thu
thập được cho thấy, các tác giả đã phân tích, bình luận một số vấn đề pháp
luật về chế độ công vụ theo VTVL như tuyển dụng công chức theo VTVL;
đào tạo, bồi dưỡng công chức theo VTVL; sử dụng, quản lý công chức theo
VTVL… cũng như thực trạng pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL.
Việc sử dụng phương pháp luật so sánh, phân tích tổng hợp, một số
công trình, bài viết pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL đã giải quyết
được một số vấn đề như: tuyển dụng công chức theo VTVL; quản lý công
chức theo VTVL; sử dụng công chức theo VTVL; đào tạo, bồi dưỡng công
chức theo VTVL, khen thưởng, kỷ luật công chức theo VTVL… Đây là một
tư liệu quý báu được tác giả tham khảo trong quá trình viết luận án.
Việc sử dụng phương pháp tổng thuật liệt kê, các công trình, bài viết
đã đưa ra một bức tranh tương đối toàn diện về quá trình hình thành và phát
triển của pháp luật về chế độ công vụ đặc biệt là ở bước chuyển đổi từ chế độ
công vụ chức nghiệp sang chế độ công vụ theo VTVL ở Việt Nam hiện nay.
Qua các công trình nghiên cứu của các tác giả chúng ta có thể đánh
giá được những thành tựu về vấn đề tình hình nghiên cứu luận án như sau:
Thứ nhất, tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án về mặt lý luận
Các công trình nghiên cứu đã đưa ra được hệ thống lý luận chung về
pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL với những quan niệm về công vụ,

37. 30
quan niệm về công chức, quan niệm về chế độ công vụ, quan niệm về chế
định pháp luật về công vụ, đặc trưng của nền công vụ, khái niệm về VTVL,
các mô hình công vụ, các yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền đối với
pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL; các yếu tố ảnh hưởng của pháp luật
về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp
quyền XHCN của Việt Nam hiện nay… và sự so sánh ưu và nhược điểm của
chế độ công vụ chức nghiệp và chế độ công vụ theo VTVL của các quốc gia
trên thế giới cũng như ở Việt Nam.
Các tác giả còn nhấn mạnh đến hệ thống lý luận về tuyển dụng công
chức theo VTVL; đào tạo, bồi dưỡng công chức theo VTVL; quản lý công
chức theo VTVL… Bên cạnh đó, các tác giả còn nêu lên kinh nghiệm của một
số quốc gia trong việc đào tạo công chức theo VTVL, tuyển dụng công chức
theo VTVL… và bài học rút ra cho Việt Nam.
Thứ hai, tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án về mặt thực tiễn
Các tác giả đánh giá được một số khía cạnh liên quan đến thực trạng
pháp luật như tuyển dụng công chức theo VTVL, đào tạo công chức theo
VTVL ở Việt Nam hiện nay. Đánh giá những ưu điểm, nhược điểm tìm ra
nguyên nhân của tuyển dụng công chức theo VTVL, đào tạo công chức theo
VTVL… ở Việt Nam hiện nay.
Thứ ba, tình hình nghiên cứu liên quan đến việc hoàn thiện pháp luật
về chế độ công vụ
Các tác giả đã nêu lên giải pháp pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL
ở Việt Nam một số khía cạnh như tuyển dụng công chức theo VTVL, đào tạo
công chức theo VTVL; quản lý công chức theo VTVL ở Việt Nam hiện nay.
1.1.3.2. Về những vấn đề còn chưa được giải quyết thấu đáo và cần
được tiếp tục nghiên cứu
Thứ nhất, tình hình nghiên cứu về lý luận liên quan đến đề tài luận án
Những quan niệm pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL, đặc trưng
của pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện xây dựng nhà

38. 31
nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay, tính tất yếu khách quan phải
có sự điều chỉnh của pháp luật trong lĩnh vực này chưa được làm rõ trong các
công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án. Hiện nay, những vấn đề lý
luận đã đề cập đến một số nội dung của pháp luật về chế độ công vụ nhưng
chưa được nghiên cứu một cách đầy đủ, tổng thể, chưa đánh giá được những
yếu tố ảnh hưởng đến pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL; các tiêu chí
hoàn thiện pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL ở Việt Nam.
Thứ hai, tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án về mặt thực tiễn
Các công trình đã nghiên cứu được một số vấn đề về tình hình thực
tiễn, tuy nhiên chưa đánh giá được toàn bộ, đầy đủ về thực trạng pháp luật
cũng như thực trạng thực hiện pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong
điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay.
Thứ ba, tình hình nghiên cứu liên quan đến việc hoàn thiện pháp luật
về chế độ công vụ theo VTVL
Các bài viết chưa đưa ra được các quan điểm, giải pháp pháp tổng thể
xây dựng pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện xây dựng
nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay.
Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài cho thấy, nếu đặt các vấn đề
pháp luật về chế độ công vụ, xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của Việt
Nam một cách riêng rẽ, tách biệt với nhau thì đã được các nhà nghiên cứu đề
cập, phân tích tương đối kỹ lưỡng, thấu đáo mặc dù chưa đầy đủ. Mặt khác,
nếu xâu chuỗi các vấn đề nêu trên trong một đề tài luận án tiến sĩ luật học:
"Pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm trong điều kiện xây dựng
nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay", các công
trình nghiên cứu từ trước tới nay mới chủ yếu đề cập vấn đề chế độ công vụ
nói chung, chưa đi sâu vào phân tích những vấn đề về chế độ công vụ theo
VTVL đáp ứng yêu cầu của nhà nước pháp quyền. Bên cạnh đó, đặt vấn đề
xây dựng pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện xây dựng

39. 32
Nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay. Đây là vấn đề mới, chưa
được nghiên cứu một cách xác đáng.
Trên cơ sở đánh giá các nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan,
luận án tập trung vào nghiên cứu những vấn đề sau:
Những vấn đề lý luận về chế độ công vụ.
- Cơ sở lý luận của pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều
kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.
- Vấn đề xây dựng, hoàn thiện pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL
nước ta phải tiến hành các sửa đổi, bổ sung pháp luật nhằm xây dựng chế độ
công vụ, nghiên cứu kinh nghiệm nước ngoài và liên hệ trường hợp cụ thể của
Việt Nam để xây dựng, hoàn thiện pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL.
- Phân tích, đánh giá những thuận lợi, thách thức và đề xuất giải pháp
cho việc hoàn thiện pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện
xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.
Như vậy, có thể khẳng định rằng cho đến nay vẫn chưa có một công
trình nào nghiên cứu một cách hệ thống, toàn diện cả về mặt lý luận và thực
tiễn về đề tài: "Pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm trong điều
kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện
nay". Đó cũng là lý do tác giả chọn vấn đề nêu trên làm đề tài luận án tiễn sĩ
với hi vọng đóng góp một phần công sức vào việc nghiên cứu những khía
cạnh còn mới mẻ này.
1.2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
1.2.1. Cơ sở lý thuyết
Cơ sở lý thuyết của luận án là các luận điểm khoa học của chủ nghĩa
Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước pháp quyền, về
chế độ công vụ, cán bộ, công chức, chế độ phục vụ nhân dân của nhà nước.
Trọng tâm là lý thuyết của khoa học lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật.

40. 33
Quan điểm của Đảng và Nhà nước về xây dựng và hoàn thiện Nhà
nước pháp quyền XHCN và hội nhập quốc tế;
Lý thuyết về vai trò của pháp luật về chế độ công vụ, chế độ công vụ
theo vị trí việc làm;
Lý luận của khoa học Luật Hành chính và Luật Nhà nước về công vụ,
công chức.
1.2.2. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu
Luận án được triển khai với các câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết khoa
học như sau:
Câu hỏi nghiên cứu 1: Tại sao nền công vụ Việt Nam hoạt động còn
kém hiệu quả?
Câu hỏi nghiên cứu 2: Mối quan hệ giữa pháp luật về chế độ công vụ
theo VTVL trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
ở Việt Nam như thế nào?
Câu hỏi nghiên cứu 3: Tại sao Việt Nam vận dụng những ưu điểm của
pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL là một tất yếu?
Câu hỏi nghiên cứu 4: Làm thế nào để điều chỉnh pháp luật về chế độ
công vụ theo VTVL hiệu quả?
Câu hỏi nghiên cứu 5: Có những quan điểm, giải pháp nào để hoàn
thiện pháp luật theo VTVL ở Việt Nam hiện nay?
Giả thuyết nghiên cứu: Pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL ưu
việt hơn so với pháp luật về chế độ công vụ chức nghiệp trong điều kiện xây
dựng dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
Pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL là một chế độ công vụ mới
được áp dụng vào Việt Nam từ khi có Luật CBCC năm 2008 đến nay. Tuy
nhiên, những công trình nghiên cứu pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL
dưới góc độ của luật học không nhiều. Qua một số công trình nghiên cứu đã

41. 34
thu thập được cho thấy, các tác giả đã đưa ra những quan niệm về công vụ,
quan niệm về công chức, quan niệm về chế độ công vụ, quan niệm về chế
định pháp luật về công vụ, đặc trưng của nền công vụ, khái niệm về VTVL,
các mô hình công vụ, các yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền đối với
pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL; các yếu tố ảnh hưởng của pháp luật
về chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp
quyền XHCN của Việt Nam hiện nay… và sự so sánh ưu và nhược điểm của
chế độ công vụ chức nghiệp và chế độ công vụ theo VTVL của các quốc gia
trên thế giới cũng như ở Việt Nam.
Các tác giả đã phân tích, bình luận một số khía cạnh pháp luật về chế
độ công vụ theo VTVL như tuyển dụng công chức theo VTVL, đào tạo, bồi
dưỡng công chức theo VTVL, quản lý công chức theo VTVL, đánh giá công
chức theo VTVL… cũng như thực trạng pháp luật của chế độ công vụ theo
VTVL, các giải pháp hoàn thiện pháp luật về chế độ công vụ theo VTVL. Bên
cạnh đó, các tác giả còn nêu lên kinh nghiệm của một số quốc gia trong việc
đào tạo công chức theo VTVL, tuyển dụng công chức theo VTVL… và bài
học rút ra cho Việt Nam. Qua các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài
luận án, tác giả nhận thấy các công trình đã thể hiện quá trình hình thành và
phát triển của pháp luật về chế độ công vụ đặc biệt là ở bước chuyển đổi từ
chế độ công vụ chức nghiệp sang chế độ công vụ theo VTVL ở Việt Nam
hiện nay.
Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài cho thấy, nếu đặt các vấn đề
pháp luật về chế độ công vụ, xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của Việt
Nam một cách riêng rẽ, tách biệt với nhau thì đã được các nhà nghiên cứu đề
cập, phân tích tương đối kỹ lưỡng. Tuy nhiên, hiện nay chưa có một công
trình nào nghiên cứu một cách đầy đủ, toàn diện liên quan đến pháp luật về
chế độ công vụ theo VTVL trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền
XHCN ở Việt Nam hiện nay.

42. 35
Cơ sở lý thuyết của luận án là quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin
và tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN về chế
độ công vụ, chế độ phục vụ nhân dân của nhà nước. Trọng tâm là lý thuyết
của khoa học lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật. Trong nội dung của
chương 1 tác giả đã đưa ra 5 câu hỏi nghiên cứu tập trung vào những vấn đề
cốt lõi, trọng tâm của luận án cần phải giải quyết. Bên cạnh đó, tác giả đưa ra
giả thuyết nghiên cứu liên quan đến đề tài pháp luật về chế độ công vụ theo
VTVL trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của Việt Nam
hiện nay.

43. 36
Chương 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÁP LUẬT VỀ CHẾ ĐỘ CÔNG VỤ
THEO VỊ TRÍ VIỆC LÀM TRONG ĐIỀU KIỆN XÂY DỰNG
NHÀ NƢỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1. CHẾ ĐỘ CÔNG VỤ THEO VỊ TRÍ VIỆC LÀM VÀ PHÁP LUẬT VỀ
CHẾ ĐỘ CÔNG VỤ THEO VỊ TRÍ VIỆC LÀM
2.1.1. Quan niệm về chế độ công vụ theo vị trí việc làm
Thuật ngữ "chế độ công vụ" được tạo bởi hai thành tố "chế độ" và
"công vụ". Thuật ngữ chế độ được sử dụng phổ biến trong đời sống xã hội,
pháp luật, khoa học như: chế độ chính trị, chế độ đối với người có công, chế
độ bảo hiểm, chế độ chính sách, chế độ dinh dưỡng…
Theo Từ điển Tiếng Việt, Viện Ngôn ngữ học, Viện Khoa học xã hội
Việt Nam, năm 1992 cho rằng: "Chế độ là toàn bộ nói chung những điều quy
định cần tuân theo trong một việc nào đó" [94, tr. 159]. Chế độ được hiểu là
các quy định cần phải tuân theo nhưng chưa chỉ rõ khi tuân theo nhằm đạt
được mục đích nào.
Theo từ điển Luật học, Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp, năm
2006: "Chế độ là hệ thống các quy định pháp luật cần phải được tuân thủ
trong một quan hệ xã hội nhất định nhằm đạt được mục đích nhất định. Chế
độ là tổng thể các quy tắc cần phải tuân theo trong sinh hoạt đối với các đối
tượng khác nhau" [91, tr. 123].
Khái niệm này đã chỉ ra chế độ là các quy định cần phải tuân theo và
mục đích của quy định đó nhằm đạt được mục đích nhất định. Từ đó dẫn đến
quan điểm đồng nhất giữa chế độ với các quy định. Tuy nhiên, theo tác giả
không nên đồng nhất giữa chế độ công vụ với các quy định.
Từ hai quan niệm trên, dấu hiệu nhận biết chế độ là hệ thống các quy
định nhằm đạt được mục đích nhất định thiết lập trật tự các quan hệ xã hội.

44. 37
Như vậy, qua phân tích và bình luận tác giả đưa ra quan niệm: chế độ là hệ
thống các quy định cần phải tuân thủ nhằm thiết lập một trật tự các quan hệ
xã hội trong một lĩnh vực nhất định.
Khái niệm công vụ
Theo từ điển Oxford, định nghĩa: "Công vụ là các cơ quan của Chính
phủ trong một quốc gia và những người làm việc cho họ, trừ các lực lượng vũ
trang, các thẩm phán và chính trị gia được bầu" [109].
Khái niệm này đã nhấn mạnh công vụ từ phương diện tổ chức bộ máy
các cơ quan hành pháp và nhân sự làm việc trong bộ máy đó. Trong khái niệm
này, chủ thể của chế độ công vụ là nhân sự làm việc trong Chính phủ mà
không bao gồm nhân sự làm việc trong các lực lượng vũ trang và các chính trị
gia. Tuy nhiên, khái niệm này dễ gây ra sự nhầm lẫn giữa công vụ với khái
niệm tổ chức bộ máy HCNN. Thêm vào đó, khái niệm này cũng chưa nêu
được mục đích quản lý xã hội và phục vụ công dân của công vụ.
Theo từ điển Cambridge định nghĩa: "Công vụ: Chính trị và Chính
phủ bao gồm tất cả những người làm việc trong cơ quan của Chính phủ không
bao gồm những người làm việc trong quân đội" [108].
Khái niệm này đã nêu lên chủ thể của hoạt động công vụ là Chính phủ
và những người làm việc cho họ. Trong khái niệm này không nêu được tính
chất, mục tiêu của công vụ.
Từ điển Pratique du Francais năm 1987 cho rằng "công vụ là công
việc của công chức" nhằm nhấn mạnh chủ thể của hoạt động công vụ, nhưng
chưa đề cập đến chức năng, nhiệm vụ và đặc trưng của hoạt động công vụ.
Khoản 1, Điều 2, Luật Công vụ Nga năm 1995 quy định: "Công vụ
trong Luật liên bang này được hiểu là hoạt động có tính chuyên nghiệp nhằm
đảm bảo thực thi thẩm quyền của các cơ quan nhà nước" [85, tr. 915].
Khái niệm trên đã nêu được tính chất của hoạt động công vụ là chuyên
nghiệp nhưng chưa nêu được chủ thể, mục tiêu của công vụ.
Ở Việt Nam, công vụ cũng được hiểu dưới nhiều góc độ khác nhau:

45. 38
Công vụ là hoạt động phục vụ lợi ích công cộng (Từ điển Hán - Việt).
Theo định nghĩa này, công vụ là bất cứ việc nào được giao trong cơ quan, tổ
chức, xí nghiệp sản xuất, đơn vị sự nghiệp của nhà nước… nhằm phục vụ lợi
ích cộng đồng, lợi ích nhà nước đều được coi là thực hiện công vụ. Khái niệm
này chưa nêu được chủ thể của công vụ mà chỉ nêu được mục tiêu của hoạt
động công vụ là hoạt động phục vụ lợi ích công cộng.
Theo Từ điển Hành chính, Tô Tử Hạ, Nxb Lao động - xã hội, Hà Nội
năm 2003 định nghĩa: "Công: nhà nước, vụ: công việc. Công việc nhà nước,
khi thi hành có sử dụng quyền lực nhà nước" [26, tr. 71].
Công vụ được hiểu là công vụ nhà nước.
Theo tác giả Chu Văn Thành cho rằng: "Công vụ là một loại lao động
đặc thù để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước, thi hành pháp luật, đưa pháp
luật vào cuộc sống, phục vụ nhân dân của bộ phận nhân lực trong bộ máy nhà
nước" [75, tr. 36].
Khái niệm này đã nêu được hoạt động công vụ mang tính chất quản lý
nhà nước phục vụ lợi ích công quyền. Đây là một trong những dấu hiệu đặc
trưng của công vụ khác với các hoạt động của các doanh nghiệp là không
mang tính quyền lực nhà nước.
Theo tác giả Phạm Hồng Thái cho rằng: Công vụ nhà nước là một
loại lao động xã hội, hoạt động nhà nước mang tính tổ chức, quyền lực pháp
lý được thực thi bởi đội ngũ CBCC nhà nước hoặc những người khác khi
được nhà nước giao quyền nhằm thực hiện các chức năng của nhà nước trong
quá trình quản lý các mặt, các quá trình của đời sống xã hội vì lợi ích của xã
hội, công dân, nhà nước [70, tr. 44].
Quan niệm công vụ của tác giả Phạm Hồng Thái đã nêu tương đối đầy
đủ về các dấu hiệu như chủ thể, tính chất, mục tiêu của hoạt động công vụ.
Luật CBCC năm 2008 có 87 điều thì cụm từ "công vụ" được nhắc tới
33 lần nhưng lại không định nghĩa thế nào là "công vụ" chỉ có định nghĩa hoạt
động công vụ: "Hoạt động công vụ của cán bộ, công chức là việc thực hiện