Prif ddata Llesiant Cymru 2021

1. Llesiant Cymru 2020-21
Mesur cynnydd tuag at gyflawni’r
nodau llesiant cenedlaethol
#llesiantcymru

2. Mae’r sleidiau hyn yn crynhoi rhai o’r prif negeseuon ar
y cynnydd y mae Cymru yn ei wneud tuag at gyflawni
ei 7 nod Llesiant o adroddiad Llesiant Cymru 2020-21
• Ar gyfer nifer o’r dangosyddion, byddem yn disgwyl i
unrhyw newid gymryd nifer o flynyddoedd i ddod yn
amlwg.
• Yn ogystal, ni chaiff pob dangosydd ei ddiweddaru’n
flynyddol. Felly bydd rhai negeseuon yr un fath â’r
flwyddyn flaenorol.
#llesiantcymru

3. Mae marchnad lafur Cymru yn parhau i berfformio’n
gymharol gryf, gyda’r bwlch rhwng Cymru a’r DU yn gul o
gymharu â’r gorffennol.
Y gyfradd cyflogaeth ar gyfer pobl 16-64 oed
Ffynhonnell: Ystadegau rhanbarthol y farchnad lafur yn y DU: Gorffennaf 2021: Y Swyddfa
Ystadegau Gwladol
#llesiantcymru
Noder: Nid yw’r siart yn dechrau ar sero
60
64
68
72
76
80
1999 2001 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2013 2015 2017 2019 2021
Canran
Blwyddyn
DU
Cymru

4. Mae canran y bobl sy’n byw mewn tlodi incwm cymharol wedi
bod yn gymharol sefydlog yng Nghymru dros 15 mlynedd.
Mae plant yn fwy tebygol o fod mewn tlodi incwm cymharol na’r
boblogaeth yn gyffredinol.
Ffynhonnell : Dadansoddiad Llywodraeth Cymru o’r set ddata Cartrefi Islaw'r Incwm
Cyfartalog, yr Adran Gwaith a Phensiynau
Pobl sy’n byw mewn tlodi incwm cymharol yng Nghymru
#llesiantcymru
0
5
10
15
20
25
30
35
40
1994 i
1997
1997 i
2000
2000 i
2003
2003 i
2006
2006 i
2009
2009 i
2012
2012 i
2015
2015 i
2018
Canran
Blwyddyn
Pob unigolyn Plant Oedolion o oedran gweithio Pensiynwyr

5. Mae proffil cymwysterau poblogaeth Cymru wedi bod yn
gwella dros amser. Yn 2020, roedd 41.4% o oedolion oed
gweithio wedi’u cymhwyso i lefel addysg uwch o leiaf (NQF
lefel 4), i fyny o 38.8% y flwyddyn flaenorol.
Poblogaeth oed gweithio heb unrhyw gymwysterau nac wedi’u cymhwyso ar
lefel 4+
Ffynhonnell: Dadansoddiad Llywodraeth Cymru o’r Arolwg Blynyddol o’r Boblogaeth, y
Swyddfa Ystadegau Gwladol
#llesiantcymru
0
10
20
30
40
50
2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020
Canran
Blwyddyn
Cymwysterau NQF lefel 4+
Dim cymhwysterau

6. Bellach, cydnabyddir mai Cymru sydd â’r gyfradd uchaf o ran
ailgylchu gwastraff y cartref yn y DU, yr ail uchaf yn Ewrop, a’r
trydydd uchaf yn y byd. Mae’r data diweddaraf yn dangos bod
bron i ddwy ran o dair (65.1%) o wastraff trefol wedi cael ei
ailddefnyddio, ei ailgylchu neu ei gompostio yn 2019–20, ond
rydym yn parhau i ddefnyddio adnoddau yn gynt nag y mae
modd eu hailgyflenwi.
Canran y gwastraff a gaiff ei ailddefnyddio/ailgylchu/compostio (targed statudol)
Ffynhonnell: Gwastraff Trefol Awdurdodau Lleol #llesiantcymru
0
10
20
30
40
50
60
70
2012-13 2013-14 2014-15 2015-16 2016-17 2017-18 2018-19 2019-20
Canran
Blwyddyn

7. Mae ansawdd aer wedi gwella llawer ers y 1970au, ond
mae’n parhau i beri risg i iechyd pobl. Mae Iechyd
Cyhoeddus Cymru yn amcangyfrif bod dod i gysylltiad â
llygredd aer hirdymor yn cyfateb i rhwng 1,000 a 1,400 o
farwolaethau (ar oedrannau nodweddiadol) bob blwyddyn.
Dangosyddion ansawdd aer
Ffynhonnell : Dangosyddion Allyriadau Ansawdd Aer #llesiantcymru
0
4
8
12
16
20
2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019
Cysylltiad
â
llygryddion
µg/m3
Blwyddyn
PM10 NO2 PM2.5

8. Mae capasiti prosiectau cynhyrchu ynni adnewyddadwy wedi codi
yn y degawd diwethaf ond mae’r cynnydd wedi arafu’n y
blynyddoedd diweddar. Daeth tua 27% o’r trydan a gynhyrchwyd
yng Nghymru yn 2019 o ffynonellau adnewyddadwy. Mae faint o
drydan adnewyddadwy a gynhyrchir yn gyfwerth ag ychydig yn
fwy na hanner y trydan a ddefnyddir yng Nghymru.
Capasiti cynhyrchu ynni adnewyddadwy (MW)
Ffynhonnell: adroddiad Cynhyrchu Ynni yng Nghymru #llesiantcymru
0
500
1,000
1,500
2,000
2,500
3,000
3,500
4,000
2012 2014 2016 2017 2018 2019
Megawatau
(MW)
Blwyddyn
Capasiti trydan (MWe) Capasiti gwres (MWth)

9. 100.0
100.5
101.0
101.5
102.0
102.5
103.0
103.5
104.0
104.5
2001-
03
2003-
05
2005-
07
2007-
09
2009-
11
2011-
13
2013-
15
2015-
17
2017-
19
Mynegai
Disgwyliad
Oes
(2001-03
=
100)
Blwyddyn
Bu disgwyliad oes yn codi, er ei fod ar gyflymder arafach yn
ystod y degawd diwethaf. Fodd bynnag, mae wedi gostwng am y
cyfnod diweddaraf, gan adlewyrchu effaith y pandemig COVID-19.
Mae disgwyliad oes iach yn parhau i fod yn waeth ar gyfer y
rheini sy’n byw mewn ardaloedd mwy difreintiedig, ond nid oes
tystiolaeth bod y bwlch yn cynyddu.
Ffynhonnell: Disgwyliad Oes, y Swyddfa Ystadegau Gwladol #llesiantcymru
Mynegai disgwyliad oes adeg geni yn ôl rhyw (2001-03 = 100)
Dynion
Menywod

10. Nid oes llawer ohonom yn bodloni’r canllawiau gweithgarwch corfforol,
gyda dim ond 51% o oedolion yn bodloni’r canllawiau.
Mae lefelau gweithgarwch corfforol yn gostwng yn yr ysgol uwchradd.
Roedd 23% o’r rheini ym mlwyddyn 7 yn bodloni’r canllawiau ar gyfer
plant o gymharu ag 11% ym mlwyddyn 11.
Ffynhonnell 1: Arolwg Cenedlaethol Cymru (oedolion)
Ffynhonnell 2: Arolwg Iechyd a Lles Myfyrwyr
#llesiantcymru
0
10
20
30
40
50
60
Blwyddyn 7 Blwyddyn 8 Blwyddyn 9 Blwyddyn
10
Blwyddyn
11
16-44 45-64 65+
Canran
Grŵp blwyddyn
Canran y plant a’r oedolion sy’n bodloni’r canllawiau gweithgarwch corfforol a
argymhellir
Oedran

11. Mae cynnydd bach wedi bod yn y gyfran o fabanod a anwyd
gyda phwysau geni isel yn y blynyddoedd diweddar, a 2020
oedd yr uchaf ar gofnod. Mae hyn yn dilyn y ffigurau isaf ar
gofnod yn 2014 a 2015.
Canran y babanod sengl byw a anwyd gyda phwysau geni dan 2,500g
Ffynhonnell: Cronfa Ddata Genedlaethol ar Iechyd Plant Cymunedol #llesiantcymru
0
1
2
3
4
5
6
7
2005 2008 2011 2014 2017 2020
Canran
Blwyddyn

12. Dros y tymor hwy, mae’r bwlch cyflog rhwng y rhywiau wedi
bod yn lleihau. Ond, fe gododd yn 2018, a disgyn nôl i 6.3%
yn 2019 ac i’r ffigur isaf erioed sef 4.3% yn 2020
Y bwlch cyflog ethnigrwydd yng Nghymru yw 1.4%.
Ffynhonnell : Dadansoddiad Llywodraeth Cymru o’r Arolwg Cenedlaethol o Oriau ac
Enillion, y Swyddfa Ystadegau Gwladol
Y gwahaniaeth canran mewn enillion canolrifol llawn amser fesul awr rhwng
dynion a menywod
#llesiantcymru
Nodyn: Mae gwahaniaeth cyflog sy'n fwy na sero yn golygu bod enillion dynion yn uwch nag enillion menywod.
0
5
10
15
20
1999 2002 2005 2008 2011 2014 2017 2020
Canran
Blwyddyn
Cymru
DU

13. Mae bwlch sylweddol i’w weld o hyd mewn canlyniadau
cyflogaeth ar gyfer pobl anabl, er mae’r bwlch cyflogaeth
wedi gostwng i'w gymharu â 5 mlynedd yn ôl.
Bwlch yn y gyfradd cyflogaeth anabledd
Ffynhonnell: Crynodeb o weithgarwch economaidd yng Nghymru yn ôl blwyddyn a statws
anabl, o Ebrill 2013, StatsCymru
#llesiantcymru
0
20
40
60
80
100
2016 2017 2018 2019 2020 2021
Pwyntiau
canran
Blwyddyn

14. Er gwaethaf gostyngiad bach (1.6%) mewn troseddau
casineb hiliol a gofnodwyd yn 2019-20, credir mai hil oedd y
ffactor cymhellol o hyd ar gyfer bron dwy ran o dair o’r holl
droseddau casineb a gofnodwyd yng Nghymru
Ffynhonnell : Y Swyddfa Gartref #llesiantcymru
Troseddau casineb yng Nghymru yn ôl ffactor cymhellol
0
1,000
2,000
3,000
4,000
5,000
2012-13 2013-14 2014-15 2015-16 2016-17 2017-18 2018-19 2019-20
Cyfrif
Blwyddyn
Pob trosedd(a) Hil Crefydd
Anabledd Cyfeiriadedd rhywiol Hunaniaeth drawsrywiol
(a) Gall mwy nag un ffactor sy’n cymell fod yn gysylltiedig â throsedd. Felly, nid yw rhai o’r categorïau troseddau casineb yn gyfystyr â
chyfanswm y troseddau.

15. Mae cynnydd wedi bod mewn cydlyniant cymunedol yn
2020-21, gyda 70% o oedolion yn cytuno gyda phob un o’r
tri mesur cydlyniant cymunedol.
Canran y bobl sy’n cytuno gyda datganiadau am ardaloedd lleol
#llesiantcymru
Ffynhonnell : Arolwg Cenedlaethol Cymru
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Pobl yn trin ei gilydd â pharch ac ystyriaeth
Pobl yn yr ardal o gefndiroedd gwahanol yn cyd-
dynnu’n dda
Perthyn i’r ardal leol
Cytuno’n gryf (%) Tueddu i gytuno (%)

16. Yn 2020-21, roedd 26% o bobl yn teimlo eu bod yn gallu
dylanwadu ar benderfyniadau sy’n effeithio ar eu hardal
leol. Mae hyn yn debyg i’r ffigurau yn 2012-13 a 2013-14 ac
yn uwch nag yn 2016-17 a 2018-19
Canran y bobl sy’n teimlo eu bod yn gallu dylanwadu ar benderfyniadau sy’n
effeithio ar ardal leol
#llesiantcymru
Ffynhonnell : Arolwg Cenedlaethol Cymru
0
5
10
15
20
25
30
2012-13 2013-14 2014-15 2016-17 2018-19 2020-21
Canran
Blwyddyn

17. Mae’r lefelau ar gyfer oedolion a phlant sy’n cymryd rhan
mewn chwaraeon yn rheolaidd wedi aros heb newid, er ceir
tystiolaeth bod anghydraddoldeb o ran y rheini sy’n cymryd
rhan mewn chwaraeon, yn ehangu.
Canran sy’n cymryd rhan mewn chwaraeon 3 gwaith neu fwy yr wythnos
Oedolion Plant
Source: National Survey for Wales Source: School Sports Survey
#llesiantcymru
Ffynhonnell 1: Arolwg Cenedlaethol Cymru
Ffynhonnell 2: Arolwg Chwaraeon mewn Ysgolion
0
10
20
30
40
2016-17 2017-18 2018-19 2019-20
Blwyddyn
0
10
20
30
40
50
60
2013 2015 2018
Blwyddyn
Canran
Canran

18. Mae data diweddaraf o’r arolwg yn awgrymu bod yna
gynnydd yn y canran o bobl sy’n dweud eu bod yn siarad
Cymraeg, ond nid yn rhugl.
Gallu yn y Gymraeg a gofnodir
Ffynhonnell : Arolwg Cenedlaethol Cymru #llesiantcymru
0
5
10
15
20
25
30
35
40
2012-13 2013-14 2014-15 2015-16 2016-17 2017-18 2018-19 2019-20 Ion-Maw
2021
Canran
Blwyddyn
Rhugl (%) Cryn dipyn (%) Siarad ychydig yn unig (%) Ychydig o eiriau (%)

19. Er gwaetha cynnydd bach iawn rhwng 2018 a 2019 (0.2%),
mae allyriadau yng Nghymru wedi gostwng bron i draean
(31%) ers y flwyddyn sylfaen. Y sector Cyflenwi Ynni oedd y
ffynhonnell fwyaf o allyriadau o hyd, yn cynhyrchu 29% o’r
holl allyriadau nwyon tŷ gwydr yng Nghymru.
Allyriadau nwyon tŷ gwydr
Ffynhonnell : Dadansoddiad Llywodraeth Cymru o’r Rhestr Allyriadau
Atmosfferig Genedlaethol, Adran yr Amgylchedd, Bwyd a Materion Gwledig
#llesiantcymru
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
Cilotunnell
Blwyddyn

20. Yn 2021 mae Tirwedd Lechi Gogledd-orllewin Cymru wedi
cael ei hychwanegu at Restr Treftadaeth y Byd UNESCO, sef
y pedwerydd safle yng Nghymru
Safleoedd treftadaeth y byd UNESCO yng Nghymru
Ffynhonnell : Cadw #llesiantcymru

21. Mae adroddiad Llesiant
Cymru yn cynnwys…
#llesiantcymru

22. Adroddiadau ar ein cynnydd
cenedlaethol tuag at bob un o’r nodau
llesiant
#llesiantcymru

23. Data ar gyfer y 46 o ddangosyddion
cenedlaethol
#llesiantcymru

24. Ble gallwch ddod o hyd i adroddiad
Llesiant Cymru?
#llesiantcymru
Adroddiad Llesiant:
https://llyw.cymru/llesiant-cymru
Mapio rhyngweithiol o’r dangosyddion cenedlaethol i
nodau:
https://llyw.cymru/dangosyddion-cenedlaethol-mapio-ir-
nodau-llesiant-nodau-datblygu-cynaliadwy

25. #llesiantcymru
Cysylltwch â ni
@Ystadegaucymru
Desg.ystadegau@llyw.cymru