SlideShare a Scribd company logo
1 of 10

 Биосферийн бохирдлууд
 Цөлжилт
 Ой модны хомсдол, ойн хөнөөлт шавьж
 Хүний үйл ажиллагааны нөлөөлөл
 Бэлчээр талхдал, бэлчээрийн хортон мэрэгчид
 Үйлдвэржилт
 Хот суурин газрын бохирдол
Товч агуулга лекц №9

Монголын байгаль орчныг доройтуулж,
байгалийн нөөц, түүнйи дотроос
биологийн нөөцийг хомстуулж байгаа
хүчин зүйлүүдэд
1. Цөлжилт:
Монгол орны нутаг дэвсгэрийн 70 орчим
хувьд цөлжилт ямар нэг хэмжээгээр
илэрч байгаа нь биологийн төрөл зүйлд
аюул учруулж байна.

2. Ойн хөнөөлт шавьж
Монголын үнэт баялаг, Ойн элдэв өвчин
мөөг мөөгөнцөр, хөнөөлт шавьжийн
нөлөөлөлд их өртөж үлэмж хэмжээний
ойн мод хатаж устах, байгалийн жамаар
сэргэх ургах чадвараа алдах болсон.
Монгол орны ойд 600 гаруй зүйлийн
шавьж бүртгэгдсний дотор цох, ялаа,
эрвээхэй, сарьсан далавчтаны

14 овгийн 35 төрлийн 40 гаруй зүйлийн
хөнөөлт шавьж байдгийг илэрүүлсэн.
Тэдгээрийн дотроос сибирийн хүр,
өрөөсгөл хүр, якобсоны төөлүүрч,
бийрэн сүүлт, бургасны хүр зэрэг гоц
хөнөөлт шавьж Хангай, Хэнтий,
Хөвсгөлийн уулархаг нутгийн 400
мянган ГА талбайд тархаж жил бүр
дунджаар 40-50 мянган Га талбай өртөөд
байна.

3. Бэлчээрийн хөнөөлт мэргэчид
Үүнд: Үлийн цагаан оготно, царцаа орно.
Тал хээрийн бүсийн 40 гаруй сая Га
талбайд үлийн цагаан оготно тархаж
үүнээс 2,9 Га талбайд удаа дараа хэт
олширч, бэлчээрийн ургамлын ургац 90
хүртэл хувиар буурч газар нутаг
нүцгэрэн, хөрсний элэгдэл, эвдэрлийг
ихэсгэж байна.

4. Хүний үйл ажиллагааны нөлөөлөл.
Үүнд: Тариалангийн талбайн хэмжээ
нэмэгдэж. хот суурин шинээр
байгуулагдан уул уурхайн олборлолт
ихэссэнээс биологийн төрөл зүйлийн
амьдрах орчин хумигдаж байгаа нь
биологийн нөөцийг хомсдуулахад сөрөг
нөлөө учруулж байна.

5. Хот суурин газрын хүн амын төвлөрөл.
Хотжилт хүн амын төвлөрөл ихэссэнээс
шалтгаалан байгалийн жамаар нөхөн
сэргээх чадавх нэн хязгаарлагдмал
байгаль орчин бохирдон доройтой хот
суурин газрын эргэн тойроны хөрс
элэгдэн эвдэрч усны нөөц ховордон зарим
амьтан нүүн дайжиж ургамлын зүйл

Бүрэлдэхүүн өөрчлөгдөж ургацын хэмжээ
эрс буурч улмаар устах аюул нүүрэлж
байна.
6. Үйлдвэржилт
7. Зам тээвэр
1 сая орчим Га талбай бүхий олон салаа,
дур дураараа гаргасан зам хөрсийг
шархалуулж ургамлыг ихээр гэмтээж
байна.

8. Бэлчээр
Одоогийн байдлаар Монгол улс 40 орчим
сая мал 128 сая Га талбайд бэлчээрлэж
байна.
9. Ой хээрийн түймэр
10. Газар тариалан
11. Орчны бохирдол
12. Агаарын бохирдол
13. Усны бохирдол
14. Хөрсний бохирдол

8. Бэлчээр
Одоогийн байдлаар Монгол улс 40 орчим
сая мал 128 сая Га талбайд бэлчээрлэж
байна.
9. Ой хээрийн түймэр
10. Газар тариалан
11. Орчны бохирдол
12. Агаарын бохирдол
13. Усны бохирдол
14. Хөрсний бохирдол

More Related Content

What's hot

экологийн тулгамдсан асуудал
экологийн тулгамдсан асуудалэкологийн тулгамдсан асуудал
экологийн тулгамдсан асуудалdavaa627
 
хүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөрхүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөрOyundari Nyamsuren
 
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8E-Gazarchin Online University
 
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.258 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25zulzagatsogoo
 
бие даалт иргэний хамгаалалт
бие даалт иргэний хамгаалалтбие даалт иргэний хамгаалалт
бие даалт иргэний хамгаалалтСолонго Радуга
 
хөрс
хөрсхөрс
хөрсtnrngrl
 
ногоон дэлхий 7 р анги
ногоон дэлхий 7 р ангиногоон дэлхий 7 р анги
ногоон дэлхий 7 р ангиtomorbaatar
 
хүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөрхүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөрOyundari Nyamsuren
 
Усалгаатай үр тарианы сэлгээнд дарш, тэжээлийн таримлыг судалсан дүн
Усалгаатай үр тарианы сэлгээнд дарш, тэжээлийн таримлыг судалсан дүнУсалгаатай үр тарианы сэлгээнд дарш, тэжээлийн таримлыг судалсан дүн
Усалгаатай үр тарианы сэлгээнд дарш, тэжээлийн таримлыг судалсан дүнAnkhbileg Luvsan
 

What's hot (19)

репрат
репратрепрат
репрат
 
экологийн тулгамдсан асуудал
экологийн тулгамдсан асуудалэкологийн тулгамдсан асуудал
экологийн тулгамдсан асуудал
 
Lects10
Lects10Lects10
Lects10
 
экологийн хямрал
экологийн хямралэкологийн хямрал
экологийн хямрал
 
Lekts 14
Lekts 14Lekts 14
Lekts 14
 
Ашиглалт хамгаалал.
Ашиглалт хамгаалал.Ашиглалт хамгаалал.
Ашиглалт хамгаалал.
 
хүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөрхүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөр
 
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-8
 
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.258 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25
 
3
33
3
 
бие даалт иргэний хамгаалалт
бие даалт иргэний хамгаалалтбие даалт иргэний хамгаалалт
бие даалт иргэний хамгаалалт
 
хөрс
хөрсхөрс
хөрс
 
ногоон дэлхий 7 р анги
ногоон дэлхий 7 р ангиногоон дэлхий 7 р анги
ногоон дэлхий 7 р анги
 
хөрс
хөрсхөрс
хөрс
 
хүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөрхүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөр
 
Oij lekts 10
Oij lekts 10Oij lekts 10
Oij lekts 10
 
Lekts 9
Lekts 9Lekts 9
Lekts 9
 
Усалгаатай үр тарианы сэлгээнд дарш, тэжээлийн таримлыг судалсан дүн
Усалгаатай үр тарианы сэлгээнд дарш, тэжээлийн таримлыг судалсан дүнУсалгаатай үр тарианы сэлгээнд дарш, тэжээлийн таримлыг судалсан дүн
Усалгаатай үр тарианы сэлгээнд дарш, тэжээлийн таримлыг судалсан дүн
 
Oij lekts 13
Oij lekts 13Oij lekts 13
Oij lekts 13
 

Similar to Lekts 9

Газарзүй 8 Монгол орны ургамал амьтан.pptx
Газарзүй 8 Монгол орны ургамал амьтан.pptxГазарзүй 8 Монгол орны ургамал амьтан.pptx
Газарзүй 8 Монгол орны ургамал амьтан.pptxEnkh Tseba
 
Газарзүй 8 Монгол орны хөрс.pptx
Газарзүй 8 Монгол орны хөрс.pptxГазарзүй 8 Монгол орны хөрс.pptx
Газарзүй 8 Монгол орны хөрс.pptxEnkh Tseba
 
Intro lsa lss bio_threat_landscapes_mon_ol
Intro lsa lss bio_threat_landscapes_mon_olIntro lsa lss bio_threat_landscapes_mon_ol
Intro lsa lss bio_threat_landscapes_mon_olGeoMedeelel
 
бие даалт иргэний хамгаалалт
бие даалт иргэний хамгаалалтбие даалт иргэний хамгаалалт
бие даалт иргэний хамгаалалтСолонго Радуга
 
8 angi mo urgamal amitan davaakhuu 04.26
8 angi mo urgamal amitan davaakhuu 04.268 angi mo urgamal amitan davaakhuu 04.26
8 angi mo urgamal amitan davaakhuu 04.26zulzagatsogoo
 
Lecture 10,11
Lecture 10,11Lecture 10,11
Lecture 10,11munkhuu_a
 
монгол орны экологийн тулгамдсан асуудлууд
монгол орны экологийн тулгамдсан асуудлуудмонгол орны экологийн тулгамдсан асуудлууд
монгол орны экологийн тулгамдсан асуудлуудtuugiituugii
 
хичээл
хичээлхичээл
хичээлAjaa123
 
хөрсний менж лекц2
хөрсний менж лекц2хөрсний менж лекц2
хөрсний менж лекц2otgooPhh
 
хөрсний менж лекц2
хөрсний менж лекц2хөрсний менж лекц2
хөрсний менж лекц2otgooPhh
 
Бэлчээр ашиглалтын гэрээний гарын авлага
Бэлчээр ашиглалтын гэрээний гарын авлагаБэлчээр ашиглалтын гэрээний гарын авлага
Бэлчээр ашиглалтын гэрээний гарын авлагаGreengoldMongolia
 
9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots
9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots
9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_nootsenkhsaruulsukhochir
 
говь гурван сайхан.
говь гурван сайхан.говь гурван сайхан.
говь гурван сайхан.Mungunkhundaga Tskh
 
БАХ-ийн гар зургийг хэрхэн боловсруулах вэ
БАХ-ийн гар зургийг хэрхэн боловсруулах вэБАХ-ийн гар зургийг хэрхэн боловсруулах вэ
БАХ-ийн гар зургийг хэрхэн боловсруулах вэGreengoldMongolia
 

Similar to Lekts 9 (20)

Газарзүй 8 Монгол орны ургамал амьтан.pptx
Газарзүй 8 Монгол орны ургамал амьтан.pptxГазарзүй 8 Монгол орны ургамал амьтан.pptx
Газарзүй 8 Монгол орны ургамал амьтан.pptx
 
Lects10
Lects10Lects10
Lects10
 
Газарзүй 8 Монгол орны хөрс.pptx
Газарзүй 8 Монгол орны хөрс.pptxГазарзүй 8 Монгол орны хөрс.pptx
Газарзүй 8 Монгол орны хөрс.pptx
 
Intro lsa lss bio_threat_landscapes_mon_ol
Intro lsa lss bio_threat_landscapes_mon_olIntro lsa lss bio_threat_landscapes_mon_ol
Intro lsa lss bio_threat_landscapes_mon_ol
 
бие даалт иргэний хамгаалалт
бие даалт иргэний хамгаалалтбие даалт иргэний хамгаалалт
бие даалт иргэний хамгаалалт
 
Cem14
Cem14Cem14
Cem14
 
8 angi mo urgamal amitan davaakhuu 04.26
8 angi mo urgamal amitan davaakhuu 04.268 angi mo urgamal amitan davaakhuu 04.26
8 angi mo urgamal amitan davaakhuu 04.26
 
Хөрсний бохирдол
Хөрсний бохирдолХөрсний бохирдол
Хөрсний бохирдол
 
Lecture 10,11
Lecture 10,11Lecture 10,11
Lecture 10,11
 
монгол орны экологийн тулгамдсан асуудлууд
монгол орны экологийн тулгамдсан асуудлуудмонгол орны экологийн тулгамдсан асуудлууд
монгол орны экологийн тулгамдсан асуудлууд
 
Lects11
Lects11Lects11
Lects11
 
хичээл
хичээлхичээл
хичээл
 
хичээл
хичээлхичээл
хичээл
 
хөрсний менж лекц2
хөрсний менж лекц2хөрсний менж лекц2
хөрсний менж лекц2
 
хөрсний менж лекц2
хөрсний менж лекц2хөрсний менж лекц2
хөрсний менж лекц2
 
Бэлчээр ашиглалтын гэрээний гарын авлага
Бэлчээр ашиглалтын гэрээний гарын авлагаБэлчээр ашиглалтын гэрээний гарын авлага
Бэлчээр ашиглалтын гэрээний гарын авлага
 
9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots
9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots
9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots
 
говь гурван сайхан.
говь гурван сайхан.говь гурван сайхан.
говь гурван сайхан.
 
Lekts 14
Lekts 14Lekts 14
Lekts 14
 
БАХ-ийн гар зургийг хэрхэн боловсруулах вэ
БАХ-ийн гар зургийг хэрхэн боловсруулах вэБАХ-ийн гар зургийг хэрхэн боловсруулах вэ
БАХ-ийн гар зургийг хэрхэн боловсруулах вэ
 

More from bhishgee

More from bhishgee (20)

Khicheeliin tuluvluguu
Khicheeliin tuluvluguuKhicheeliin tuluvluguu
Khicheeliin tuluvluguu
 
Lekts 8
Lekts  8Lekts  8
Lekts 8
 
Lekts 7
Lekts 7Lekts 7
Lekts 7
 
Lekts 6
Lekts 6Lekts 6
Lekts 6
 
Lekts 5
Lekts  5Lekts  5
Lekts 5
 
Lekts 3
Lekts 3Lekts 3
Lekts 3
 
Lekts 4
Lekts 4Lekts 4
Lekts 4
 
Lekts 2
Lekts  2Lekts  2
Lekts 2
 
Lekts 1
Lekts  1Lekts  1
Lekts 1
 
Lekts 16
Lekts 16Lekts 16
Lekts 16
 
Lekts 15
Lekts 15Lekts 15
Lekts 15
 
Lekts 13
Lekts 13Lekts 13
Lekts 13
 
Lekts 12
Lekts 12Lekts 12
Lekts 12
 
Lekts 10
Lekts 10Lekts 10
Lekts 10
 
Lekts 8
Lekts 8Lekts 8
Lekts 8
 
Lekts 7
Lekts 7Lekts 7
Lekts 7
 
Lekts 6
Lekts 6Lekts 6
Lekts 6
 
Lekts 5
Lekts 5Lekts 5
Lekts 5
 
Lekts 4
Lekts 4Lekts 4
Lekts 4
 
Lekts 3
Lekts 3Lekts 3
Lekts 3
 

Lekts 9

  • 1.   Биосферийн бохирдлууд  Цөлжилт  Ой модны хомсдол, ойн хөнөөлт шавьж  Хүний үйл ажиллагааны нөлөөлөл  Бэлчээр талхдал, бэлчээрийн хортон мэрэгчид  Үйлдвэржилт  Хот суурин газрын бохирдол Товч агуулга лекц №9
  • 2.  Монголын байгаль орчныг доройтуулж, байгалийн нөөц, түүнйи дотроос биологийн нөөцийг хомстуулж байгаа хүчин зүйлүүдэд 1. Цөлжилт: Монгол орны нутаг дэвсгэрийн 70 орчим хувьд цөлжилт ямар нэг хэмжээгээр илэрч байгаа нь биологийн төрөл зүйлд аюул учруулж байна.
  • 3.  2. Ойн хөнөөлт шавьж Монголын үнэт баялаг, Ойн элдэв өвчин мөөг мөөгөнцөр, хөнөөлт шавьжийн нөлөөлөлд их өртөж үлэмж хэмжээний ойн мод хатаж устах, байгалийн жамаар сэргэх ургах чадвараа алдах болсон. Монгол орны ойд 600 гаруй зүйлийн шавьж бүртгэгдсний дотор цох, ялаа, эрвээхэй, сарьсан далавчтаны
  • 4.  14 овгийн 35 төрлийн 40 гаруй зүйлийн хөнөөлт шавьж байдгийг илэрүүлсэн. Тэдгээрийн дотроос сибирийн хүр, өрөөсгөл хүр, якобсоны төөлүүрч, бийрэн сүүлт, бургасны хүр зэрэг гоц хөнөөлт шавьж Хангай, Хэнтий, Хөвсгөлийн уулархаг нутгийн 400 мянган ГА талбайд тархаж жил бүр дунджаар 40-50 мянган Га талбай өртөөд байна.
  • 5.  3. Бэлчээрийн хөнөөлт мэргэчид Үүнд: Үлийн цагаан оготно, царцаа орно. Тал хээрийн бүсийн 40 гаруй сая Га талбайд үлийн цагаан оготно тархаж үүнээс 2,9 Га талбайд удаа дараа хэт олширч, бэлчээрийн ургамлын ургац 90 хүртэл хувиар буурч газар нутаг нүцгэрэн, хөрсний элэгдэл, эвдэрлийг ихэсгэж байна.
  • 6.  4. Хүний үйл ажиллагааны нөлөөлөл. Үүнд: Тариалангийн талбайн хэмжээ нэмэгдэж. хот суурин шинээр байгуулагдан уул уурхайн олборлолт ихэссэнээс биологийн төрөл зүйлийн амьдрах орчин хумигдаж байгаа нь биологийн нөөцийг хомсдуулахад сөрөг нөлөө учруулж байна.
  • 7.  5. Хот суурин газрын хүн амын төвлөрөл. Хотжилт хүн амын төвлөрөл ихэссэнээс шалтгаалан байгалийн жамаар нөхөн сэргээх чадавх нэн хязгаарлагдмал байгаль орчин бохирдон доройтой хот суурин газрын эргэн тойроны хөрс элэгдэн эвдэрч усны нөөц ховордон зарим амьтан нүүн дайжиж ургамлын зүйл
  • 8.  Бүрэлдэхүүн өөрчлөгдөж ургацын хэмжээ эрс буурч улмаар устах аюул нүүрэлж байна. 6. Үйлдвэржилт 7. Зам тээвэр 1 сая орчим Га талбай бүхий олон салаа, дур дураараа гаргасан зам хөрсийг шархалуулж ургамлыг ихээр гэмтээж байна.
  • 9.  8. Бэлчээр Одоогийн байдлаар Монгол улс 40 орчим сая мал 128 сая Га талбайд бэлчээрлэж байна. 9. Ой хээрийн түймэр 10. Газар тариалан 11. Орчны бохирдол 12. Агаарын бохирдол 13. Усны бохирдол 14. Хөрсний бохирдол
  • 10.  8. Бэлчээр Одоогийн байдлаар Монгол улс 40 орчим сая мал 128 сая Га талбайд бэлчээрлэж байна. 9. Ой хээрийн түймэр 10. Газар тариалан 11. Орчны бохирдол 12. Агаарын бохирдол 13. Усны бохирдол 14. Хөрсний бохирдол