Lecture 9

1. Ерөнхий дэвтэр ба санхүүгийн
тайлагналын цикл
ЛЕКЦ 9

2. Зорилго:
Ерөнхий дэвтэрт дансуудыг хөтөлж,
санхүүгийн тайлан бэлтгэж гаргах,
хэрэглэгчдийг мэдээллээр хангах

3. Ажил үүрэг:
- бусад циклээс мэдээг цуглуулах
- ажил гүйлгээг ангилан кодлох
- тохируулах бичилт хийх
- буцаах бичилт хийх
- хаалтын бичилт хийх
- дансуудын үлдэгдлийг тодорхойлох
- шалгах балансыг бэлтгэх
- санхүүгийн тайланг бэлтгэх

4. Дансны жагсаалт
Ерөнхий дэвтрийн системд дансны
жагсаалт зохиох нь маш чухал үе шат юм .
Дансны жагсаалт нь дансны агуулга, ажил
гүйлгээний шинжийг илэрхийлэх ёстой.

5. Дансны жагсаалтын ерөнхий загвар
Дансны жагсаалт
Санхүүгийн
тайлангийн
загвар
Дансны
жагсаалт
Ерөнхий
дэвтрийн
данс
Туслах
дэвтрийн
данс
Тусгай
журнал
Анхан
шатны
баримт
Баланс, Орлогын
тайлангийн данс

6. Дансны жагсаалтын ерөнхий загвар
Дансны жагсаалт
Санхүүгийн
тайлангийн
загвар
Дансны
жагсаалт
Ерөнхий
дэвтрийн
данс
Туслах
дэвтрийн
данс
Тусгай
журнал
Анхан
шатны
баримт
Мөнгөн хөрөнгө
Борлуулалтын

7. Дансны жагсаалтын ерөнхий загвар
Дансны жагсаалт
Санхүүгийн
тайлангийн
загвар
Дансны
жагсаалт
Ерөнхий
дэвтрийн
данс
Туслах
дэвтрийн
данс
Тусгай
журнал
Анхан
шатны
баримт
Авлагын хяналтын данс
Борлуулалтын хяналтын
данс

8. Дансны жагсаалтын ерөнхий загвар
Дансны жагсаалт
Санхүүгийн
тайлангийн
загвар
Дансны
жагсаалт
Ерөнхий
дэвтрийн
данс
Туслах
дэвтрийн
данс
Тусгай
журнал
Анхан
шатны
баримт
Гадаад борлуулалтын авлага
Дотоод борлуулалтын авлага

9. Дансны жагсаалтын ерөнхий загвар
Дансны жагсаалт
Санхүүгийн
тайлангийн
загвар
Дансны
жагсаалт
Ерөнхий
дэвтрийн
данс
Туслах
дэвтрийн
данс
Тусгай
журнал
Анхан
шатны
баримт
Борлуулалтын журнал
Өдөр тутмын борлуулалтын журнал

10. Дансны жагсаалтын ерөнхий загвар
Дансны жагсаалт
Санхүүгийн
тайлангийн
загвар
Дансны
жагсаалт
Ерөнхий
дэвтрийн
данс
Туслах
дэвтрийн
данс
Тусгай
журнал
Анхан
шатны
баримт
Борлуулалтын
нэхэмжлэл

11. Мэдээний эх сурвалж ба орцын
баримт бичиг:
Ерөнхий дэвтэрт бичигдэх ажил гүйлгээг
6 ангилдаг. Үүнд:
1. Байнгын гадаад ажил гүйлгээ
2. Байнгын дотоод ажил гүйлгээ
3. Байнгын бус ажил гүйлгээ
4. Тохируулах бичилт
5. Буцаах бичилт
6. Хаалтын бичилт

12. Ерөнхий дэвтрийн мэдээний
эх сурвалжийн схем
СТ -4-
Борлуулалтын
нэхэмжлэл
Боловсруулалтын өмнөх үе шат
Шилжүүлгийн
баримт
Бусад
баримт
Цалингийн
чек
Нийлүүлэлтийн
нэхэмжлэл Чек
Авлагын
туслах
дэвтэр
Ерөнхий
дэвтэр
Өглөгийн
туслах
дэвтэр
Шалгах
баланс
Удирдлагын
тайлан
СТ -2
Санхүүгийн
тайлангууд
СТ -1
Бор.лтын
журнал
Журнал
ваучер
Цалингийн
журнал
Худ.н
авалтын
журнал
ваучер
Мөнгөн
зарлагын
журнал
Мөнгөн
орлогын
журнал

13. Мэдээний сан:
• Ерөнхий дэвтрийн мастер файл
• Журнал ваучерийн файл
• Ерөнхий дэвтрийн түүхийн файл
• Төсвийн мастер файл
• Хариуцлагын төвийн мастер файл
• Санхүүгийн тайлангийн загварын файл

14. Мөнгөн
гүйлгээний
тайлан
Төсвийн
мастер
файл
Ерөнхий
дэвтрийн
мастер
файл
тухайн
тайлант
хугацаа
Журнал
ваучерийн
файл
Санхүүгийн
тайлангийн
загварын
файл
Ерөнхий
дэвтрийн
түүхийн
файл
Журнал
ваучерийн
түүхийн
файл
Хариуцлагын
төвийн мастер
файл
Тайлангууд
бэлтгэх
Баталгааны
жагсаалт
Ажил
гүйлгээний
жагсаалт
Шалгах
баланс
Ерөнхий
дэвтэр
Харьцуулсан
шинжилгээ
Хариуцлагын
төвийн тайлан
Төсвийн
хяналтын
тайлан
Харьцуулсан
баланс
Орлогын
тайлан

15. Мэдээний урсгал ба боловсруулалт
Энэ циклээрх мэдээлэл боловсруулалтыг:
1. Өдөр тутмын
2. Тайлант хугацааны эцсийн боловсруулалт гэж
ангилна

16. Бүртгэлийн хэлтэс Бүртгэлийн хэлтэс Тохируулах
бичилт
Оруулах
Стандарт
тохируулах
бичилт
Тохируулах
бичилт
Багцын дүн
бэлтгэх Багцын
дүн
Засвар
Дэлгэрэнгүй
оруулах
Сарын
эцэст
Журнал
ваучерийн
файл
Ерөнхий дэвтрийг
сэргээж тайлан
хэвлэх
Ерөнхий
журнал
Ерөнхий
дэвтэр
Онцгой байдлын
тайлан
Ерөнхий дэвтрийн
шалгах баланс
Гүйлгээний жагсаалт
Бүртгэлийн хэлтэс
Тайлант хугацааны эцэст хийх боловсруулалтын системийн блок схем

17. Эрсдэл:
Журналын бичлэг буруу байх
Ерөнхий дэвтэрт шилжүүлэх бичилтийг
буруу хийх
Ажил гүйлгээг ерөнхий пэвтэрт тусгалгүй
орхих
Шалгах баланс тэнцэхгүй байх
Туслах болон ерөнхий дэвтрийн үлдэгдэл
зөрөх

18. Батлагдаагүй ажил гүйлгээг ерөнхий
дэвтэрт бүртгэх
Ерөнхий дэвтэрт зөвшөөрөлгүй хүн хүрэх
Аудитын жим алдагдах
Анхан шатны баримт бичиг, журнал, туслах
дэвтэр алга болох гэх мэт.

19. Дотоод хяналт:
Дараахь ерөнхий хяналтуудыг авч
хэрэгжүүлнэ.
• Зохион байгуулалтын хяналт
• Баримтжуулалтын хяналт
• Хөрөнгийн бүрэн бүтэн байдал
• Удирдлагын хяналт
• Мэдээний төвийн хяналт
• Хандалтын хяналт

20. Ажил гүйлгээний хяналт:
Орцын хяналт:
• Журнал ваучерийг урьдчлан дугаарлаж, зохих
албан тушаалтнаар батлуулах
• Журнал ваучерийг боловсруулалтанд
оруулахаас өмнө хянаж засварлах,
компьютерийн системийн үед програмаар
хянах
• Илрүүлсэн алдааг ерөнхий дэвтэрт бичихийн
өмнө засах
• Тохируулах бичилтүүдийг боловсруулалтанд
оруулахын өмнө хянах
• Багцын хяналтын дүнг дахин тооцоолох

21. Боловсруулалтын хяналт:
• Журналын бичилтийг дахин шалгаж, ерөнхий
дэвтэрт шилжүүлэх
• Ерөнхий дэвтэрт шилжсэн дүнгийн нийлбэрийг
багцын дүнтэй харьцуулах
• Аудитын жимийн үнэн зөв байдлыг хянах

22. Гарцын хяналт:
• Шалгах балансын дебет кредитийн дүнг шалгах
• Журнал ваучерийн файлыг дугаараар нь үе шаттай
хянах
• Ерөнхий дэвтрийн өөрчлөлтийн тайланг
санхүүгийн тайлан гаргахаас өмнө хэвлэж хянах

23. Гарцын баримт бичиг:
Санхүүгийн тайлан
Удирдлагын тайлан