Lecture 7
- 2. Ил уурхайн тасралтгүй ажиллагаатай ашиглалтын
технологи
Ил уурхайн тасралтгүй ажиллагаатай ашиглалтын
технологи нь өөр хоорондоо хатуу холбоо бүхий зогсолтгүй
үргэлжлэх ухах, тээвэрлэх, овоолох-ын гинжин урвал бүхий
үйлдвэрлэлийн процессуудаас бүрдэнэ.
Тасралтгүй ажиллагаатай технологийн бүрдлийн
онцлог нь тухайн нэг төхөөрөмжийн бүтээл өндөр (14000
м3/цаг хүртэл) байдагт оршдог ба ижил хүчин чадалтай
мөчлөгийн ажиллагаатай ашиглалтын технологитой
харьцуулахад анхны хөрөнгө оруулалтын зардал өндөр
боловч эцсийн дүнд үйлдвэрлэлийн өртөг буюу
бүтээгдэхүүний өөрийн өртөг хямд байдгаараа давуу талтай
юм.
- 3. Ийм учраас тасралтгүй ажиллагаатай ашиглалтын
технологит нөөц ихтэй урт хугацаанд ашиглах (15-
аас дээш жил) том ордуудад хэрэглэн түүний
эдийн засгийн үр ашгийг хүртдэг. Нөгөөтэйгүүр
ихэнх тасралтгүй ажиллагаатай техникүүд нь
цахилгаан хэрэглэдэг тул байгаль орчинд хор
нөлөө багатайгаас гадна ашиглалтын технологид
бүрэн автоматжуулалтыг өндөр түвшинд
хэрэгжүүлэх боломжтой байдаг.
- 4. Тасралтгүй ухах ажиллагааг хуурай нөхцөлд
сэвсгэр зөөлөн чулуулагт роторт болон гинжит
утгуурт экскаваторууд, хатуу чулуулагт төрөл
бүрийн огтлогч (фрезерт) экскаваторуудаар
хэрэгжүүлнэ. Харин устай нөхцөлд буюу өөрөөр
хэлбэл (усан доороос) ухах ажиллагааг гинжит
утгуурт экскаватор, драг мөн төрөл бүрийн сорогч
техникээр хэрэгжүүлнэ.
- 5. Тасралтгүй тээвэрлэлтийг хуурай нөхцөлд
тээвэрлэгдэж буй материалын ширхэглэлийн
хэмжээ болон тээвэрлэлтийн зайн алслалаас
хамааран янз бүрийн зузаантай, өргөнтэй туузан
конвейеруудаар, устай нөхцөлд төрөл бүрийн
хоолой хэлбэрийн конвейеруудаар газрын болон
усны гадарга дээгүүр тээвэрлэнэ.
- 6. Тасралтгүй овоолгын дийлэнх хэсгийг өндөр
хүчин чадалтай конвейерийн техникүүдээр
гүйцэтгэнэ. Үүнд төрөл бүрийн конвейер,
конвейерт овоолго үүсгэгч болон тээвэр
овоолгын гүүр хамаарна.
- 7. Үндсэндээ тасралтгүй ажиллагаатай ашиглалтын
технологиор нь олборлолт, тээвэрлэлт, овоолгын өөр
хоорондоо холбоотой үйлдвэрлэлийн процессуудыг
гүйцэтгэнэ. Эдгээрээс олон утгуурт экскаватор-
конвейерийн тээвэр-овоолго үүсгэгчийн хослол нь
өргөн хэрэглэгддэг. Мөн тасралтгүй ажиллагаатай
ашиглалтын технологийн өөр нэг хувилбар нь
чулуулгийг ухаад тээвэрлэх төхөөрөмжгүйгээр шууд
овоолох технологи юм.
- 8. Энэ тохиолдолд ухах төхөөрөмж нь овоолгын
төхөөрөмжтэй шууд холбогдсон байдаг. Үүнд олон
утгуурт экскаватор-овоолго үүсгэгч эсвэл олон
утгуурт экскаватор-тээвэр овоолгын гүүрийн хослол
орно. Эдгээрээс гадна ганц ухах техникээр
тасралтгүйажиллагаатай ашиглалтын технологийг
бүрдүүлэх боломжтой. Уртгасан сумтай роторт болон
гинжит утгуурт экскаваторууд үүнд хамаарна.
- 9. Нөхцөл Чулуулаг Ухах төхөөрөмж
Тээвэрлэх
төхөөрөмж
Овоолох
төхөөрөм
ж
Хуурай
нөхцөл
Сэвсгэр,
чулуулаг
Роторт
экскаватор,
гинжит утгуурт
экскаватор
Суурин болон
зөөврийн
конвейерууд
Овоолго
үүсгэгч,
тээвэр
овоолгын
гүүр
Роторт
экскаватор,
гинжит утгуурт
экскаватор
-
Овоолго
үүсгэгч,
тээвэр
овоолгын
гүүр
Хатуу
Зорж ухах
төхөөрөмж
Конвейер,
Автотээвэр
Овоолго
үүсгэгч
Устай
нөхцөлд
Ус болон
чулуулгийн
холимог
Гинжит утгуурт
ба сорогч
экскаватор
Конвейер,
Хоолойн тээвэр
-
Ил уурхайн тасралтгүй ажиллагаатай
механикжуулалтын бүтцийн хувилбарууд
- 10. Тасралтгүй ухах, тээвэрлэх, овоолох процессуудын аль нэг нь
дангаараа мөчлөгийн ажиллагаатай технологийн нэг элемент
байдлаар орж мөчлөгийн болон тасралтгүй ажиллагаатай
хосолсон ажиллагаатай иж бүрдлийг бий болгодог. Хосолсон
тээвэртэй ашиглалтын технологийг Автосамосвал-Конвейерийн
тээвэр эсвэл төмөр зам-Конвейерийн тээврийн хослол бүхий иж
бүрдэл үүсгэнэ. Энэ тохиолдолд конвейерийн тээврийн өгсүүр
туулах чадвар, хол тээвэрлэхэд өртөг хямд зэрэг давуу талуудыг
нь ашиглах бөгөөд хатуу чулуулагтай үед конвейерийн тээврийн
өмнө бутлуур суурилуулах шаардлагатай байдаг.
- 11. Тасралтгүй ажиллагаатай техникүүд, тэдгээрийн
хослолыг ил уурхайн үйлдвэрлэлийн үндсэн
процессуудаас гадна нүүрс болон бусад төрлийн
ашигт малтмалуудын чанар ба агуулга дундажлах
агуулах, ачих буулгах цэгүүдэд өргөнөөр ашиглаж
байна. Мөн түүнчлэн дээрхи болон бусад
зориулалтаар цахилгаан станц, баяжуулах
үйлдвэр, усан боомт зэрэг газрууд, олон арван
үйлдвэрийн технологийн дамжлагуудад
ашиглагдаж байна.
