1. Хичээл 11

2.  Дискийн зохион байгуулалт
 Дисктэй ажиллах
 Файлын системийн үйл ажиллагаа

3. Дискийн зохион байгуулалт
Файлын систем нь төхөөрөмж дээр
өгөгдлийг байршуулах, удирдах аргын цогц юм. Энэ
юм.
бүлгийг 2 логик хэсэгтэй гэж ойлгож болно.
болно.
• Эхний хэсэгт файлын системийг физик талаас нь
• дараагийн хэсэгт логик талаас нь авч үздэг.
үздэг.
Файлын системийн физик тал нь дискийн
зохион байгуулалт ба түүний үндсэн бүрдэл хэсгүүд
юм.
юм.

4. Дискийн зохион байгуулалт
Дискний секторын тоо, сектор бүрийн
байтын тоо, замын тоо зэргийг доод түвшний
хэвшүүлэх үйлдэл буюу low lebel format үйлдлээр
дахин тодорхойлж өгч болдог. Сүүлийн
үед бүх дискийг үйлдвэрээс нь доод түвшний
хэвшүүлэх үйлдэл хийж гаргадаг болсон. Энэ
үйлдлээр дискэнд байвал зохих үндсэн
параметрүүдийг зааж өгөөд, логикоор зохион
байгуулахад бэлэн болгодог.

5. Дискийн зохион байгуулалт
Дисктэй ажиллах үндсэн, хамгийн бага
нэгж нь логик блок юм. Энэ нь 512 байт
байдаг.
Дискний бүтцийг нарийн мэдэж байвал
логик блокийн дугаараас нь уг логик блокийн
байрлах зам, секторын дугаар зэргийг
тооцоолон олж болно.

6. Дискийн зохион байгуулалт
Энэ нь зөвхөн онолын хувьд үнэн юм. Учир
нь дискний төвөөс холдох тутам секторт
агуулах мэдээллийн хэмжээ ихэсдэг. Үүнийг
зохицуулахын тулд :
 Толгой дискний төвөөс холдох тутам
дискний эргэлтийн хурдыг багасгах
 Толгой дискний төвөөс холдох тутам
дискний сектор бүрд байрлах битийн нягтыг
багасгах аргуудыг хэрэглэдэг.

7. Дискийн зохион байгуулалт
Дискний үндсэн параметрүүдийг
тогтоож өгөхдөө доод түвшний хэвшүүлэх
үйлдлийг ашигладаг.
ашигладаг.
Энэ үйлдлээр:
үйлдлээр:
• сектор,
• зам,
• логик блокууд
• сектор бүрд алдаа засварлах кодыг бичдэг.
кодыг бичдэг.

8. Дискийн зохион байгуулалт
Дараа нь уг мужаас өгөгдөл уншаад
алдаа засварлах кодтой нь тулгаж шалгаж,
алдааг засах боломжтой.
Доод түвшний хэвшүүлэх үйлдэл хийсэн
дискийг ашиглахын тулд үйлдлийн систем нь
дахин 2 үйлдэл хийдэг.
Эдгээр нь :
 Дискийг хуваах
 Логик хэвшүүлэлт юм.

9. Дискийн зохион байгуулалт
Дискийг хуваах үйлдэл хийснээр
хуваалтын үр дүнд үүссэн логик муж бүрийг
тус тусад нь нэг диск мэтээр харьцах
боломжийг ҮС-д олгодог.
ҮС- олгодог.

10. Дискийн зохион байгуулалт
Логик хэвшүүлэх үйлдлээр
• дискэнд нэрлэсэн өгөгдөл хадгалах,
тэдгээртэй харьцах боломжийг ҮС-д олгох
ҮС-
• үндсэн өгөгдлийн бүтцүүдийг дискэн дээр
үүсгэж өгдөг.
өгдөг.

11. Дискийн зохион байгуулалт
Энэ өгөгдлийн бүтцүүдэд:
бүтцүүдэд:
• файлуудын байршил,
• файлуудын үндсэн мэдээллүүд зэрэг
өгөгдлүүд багтана.
багтана.
Зарим тохиолдолд ямарч өгөгдлийн
бүтэцгүй хоосон дискийг ашиглах тохиолдол ч
гардаг.
гардаг.

12. Дискийн зохион байгуулалт
Ингэснээр ҮС-ээс үл хамааран өөрийн
ҮС-
өгөгдлийн мэдээллийг нарийн удирдах
боломжийг програмуудад олгодог.
олгодог.
Логикоор хэвшүүлсэн дискнээс
компьютерийг ачаалахад эхлээд тогтмол санах
ой дахь жижиг хэмжээний програм ажилладаг.
ажилладаг.

13. Дискийн зохион байгуулалт
Энэ програм нь дискэн дээрх ачаалах
програмыг зөвхөн дуудах л үүрэгтэй. Ийм
үүрэгтэй.
тохиолдолд ачаалах програмыг өөрчлөх
шаардлагатай болдог.
болдог.
Харин тогтмол санах ой дахь програмыг
хүн бүр өөрчлөх боломжгүй юм.
юм.

14. Дискийн зохион байгуулалт
Дискний тодорхой байрлалд ачаалах код
байрладаг ба ийм төрлийн дискийг ачаалах диск
гэнэ.
гэнэ.
Ачаалах кодтой секторыг ачаалах сектор
гэдэг ба энэ нь голдуу 1 секторын хэмжээтэй
байдаг.
байдаг.

15. Дискийн зохион байгуулалт
Компьютерийн системд хамгийн амархан
элэгддэг, хамгийн эрсдэл ихтэй хэсэг бол диск
юм. Учир нь олон тооны хөдөлдөг эд ангитай
байдаг. ҮС-үүд эвдрэлтэй блокуудыг төрөл
бүрийн аргаар боловсруулдаг..

16. Дискийн зохион байгуулалт
Хамгийн энгийн арга нь аль нэг блок нь
эвдрэлтэй нь мэдэгдвэл уг блокод хандах
боломжгүй болгохын тулд эвдрэлтэй хэмээх
тусгай тэмдэглэгээ тавьдаг. Үүнээс илүү
ашигтай арга нь сектор илүүчлэх арга юм.

17. Дискийн зохион байгуулалт
Энэ аргыг ашиглахын тулд дискийг
хэвшүүлэхдээ хэд хэдэн секторыг ҮС-д үл
үзэгдэх байдлаар хэвшүүлдэг. Эвдэрсэн сектор
лүү хандахад хаяг хувиргалтын механизм
ажиллан хандсан сектор лүү биш уг секторын
оронд ашиглаж буй илүүчилсэн секторт
ханддаг. Энэ үйлдэл хэрэглэгчээс хамаардаггүй.