2. *Energia gure inguruan gertatzen diran aldaketa
guztien etzulea da.
ENERGIA MOTAK
*Energia mekanikoa:Mogitzen dagoan
objektuen energia da.Adibidez:olatuak
edo haizeak.
*Argi energia:Haimbat gorputz igorten
dabena da.Gorputz argidun
naturala(eguzkia)eta rtifiziala(bonbillea).
*Bero energia:Gorputzek bero moduan
igorten dabena da,eguzkia edo sua
adibidez.
*Energia kimikoa:Haimbat sustantzi batzen
dauan energia da;petroleoa
adibidez.Sustantzia horreek
erreten,oxidatzen edo lehertzen
askatzen dira.
3. *Energia nuklearra:Haimbat sustantzi
lotzen dabez.Adibidez
uraneotik,erradoitik eta poloniatik.
*Energia elektrikoa:Etxeetan gehien
erabiltzen den energia da.
*Energia ez da sortzen,ezta sustitzen ere;aldatu
egiten da.
ENERGIA ALDATU EGITEN DA
*Hau da haimbat motatako energia beste mota
batzuetako energia bihurtzen da:Adibidez:
eskuak igurtzi ezkero.
4. *Energia iturriak energia emoten
deuskuenmaterialak edo fenomenoak dira.
ENERGIA ITURRIAK
BARRIZTAGARRIAK
*Eguzki penelen bidez:Eguzki energia
aprobetxatu eta bero energia
bihurtzen dugu.
*Aerosorgailuaren bidez:Haize energia
edo energia erlikoa energia mekanikoa
bihurtzen dugu.
*Presak eta urtegien bidez:Energia
hidraulikoa zentral hidroeletrikoetan;
ur jauziaren energia mekanikoa
energia elektrikoa bihurtzen da.
*Istalazino maremotrizaren
bidez:Itsasoaren mogimen dua
eta olatuak erabili daiteke.Energia
maremotriza energia elektriki bihurtu
daiteke.
5. *Materia organikoaren bidez;Energia
termikoa edo elektriko bihurtu daiteke.
Energia iturri horri biomasa deitzen
jako.
Energia iturri ez-barriztagarriak sortu baino
bizkorrago komsusmutzen diranak dira.
ENERGIA ITURRI EZBARRIZTAGARRIAK
*Petroleoa:Mundu osoan gehien
erabiltzen den energia iturria
da.Petroleotik abiatuta
hainmat erregai lortzen dira;
adibidez(gosolinea edo gasolioa)
*Ikatza:Energia elektrikoa lortzen
dabe.
*Gas naturala:Etxetako sukaldean
erabilten da.
6. *Zentral nuklearretan:Sustantzia
errdioaktiboa abiatuta,energia
nuklearra energia
elektrikoa bihurtzen da.
*Lurraren barrualdeko beroaren bidez:Energia
geotermikoa lortzen da eta energia
elektrikoa bihurtzen da.
Energia oinarrizko elementua da gizartearen
garapenean.
GAUR EGUNGO MUNDUA ETA ENERGIA
ITURRIAK
*Gaur egun,energia ez-barriztagarrien eta
kutsatzaileen kontsumoa oinarrizten da
garapena.Horreek herrialdean arteko gatazkak
sortzen dauz,eta ingurumena suntzitzen eragiten
dau.Energia alternatiboak arazo horrek arintzeko
lagungarri izan daitekez.
7. ENERGIAK INGURUMENEAN SORTZEN
DAUZAN ONDORIOAK
Energia lortzeak eta arabilteak ingurumena arazo
ugari eragin daitez.Esate baterako:
*Gasa,petrolioa edo ikatza
lortzeko,meatzek
eta hobiek hondatzen dira eta behar
horrek paisai hondatu eta luzarua eta
landaria suntzitzen dabez.
*Energia lortzeko istalazinoaek arrizkuan
jarri daikiez inguru horreetako animali
espeziek.
*Energia erretean,subtantzia kutsagarri
asko eta asko igorten
dira atmosferan.
>Atmosgerara karbono dioxidoa
asko igorten da,eta horeen
ondorioz,berotegi efektu
naturala handitu egiten da.
8. >Erregaiak erretean atmosferako ura
kutsatsen daben beste gas batzuk
askatzen dira.Kutsatutako ur horri euri
azidoa deitzen jako.
*Zentral nuklearrak karbono dioxido oso
gitxi igorten dabe,baina hondakin nuklear
deitutako arrisku handiko beste hondakin
batzuk sortzen dabez.
Garapen iraunkorra baliabide naturalen eta
,batez ere energiaren arabilera arduratsun
oinarritzen da.
EKINTZA KOLEKTIBOAK
*Energia garbia:Lortzeko energia
alternatiboen arabilera bultzatzen da
eguzki panelen bidez eta aerosorgailuen
bidez.
*Energia eraginkortasuna:Energia gitxiago
kontsumitu behar dira adibidez:A motatako
etxetresna elektrikoak edo kontsumo gitxikoak.
9. *Energia aurreztea:Informazino
kampanian bidez.
BANAKAKO EKINTZAK
*Kontsumo txikiko bonbillak erabiltea.
*Argiak eta makinak,arabilten
ezdoguzanean amatatzea.
*Bero gailua ez danean beharezkoa
denean besterik ez erabiltea.
*Garbigailuak beteta dagozanean
bakarrik jartea.
*Bide laburrak egiteko autoa ez erabili.
*Gure udaleko edo herriko alkarteetan
parte artzea.