1. Hvað þarftu að vita?
Kynning á þjónustu VMST

2. Yfirlit
Atvinnuleysistryggingar – almennar upplýsingar
Réttindi og skyldur
Kynning á helstu þjónustuþáttum
Vinnumiðlun
Ráðgjafaþjónusta
Vinnumarkaðsúrræði
Atvinnuleit
Annað fyrir atvinnuleitendur

3. Vinnumálastofnun
Heyrir undir velferðarráðuneytið
Fer meðal annars með yfirstjórn vinnumiðlunar í landinu
og daglega afgreiðslu atvinnuleysistryggingasjóðs
Starfar samkvæmt lögum
nr 54/2006 um Atvinnuleysistryggingar
nr 55/2006 um Vinnumarkaðsaðgerðir
Markmið laganna er
• að veita einstaklingum viðeigandi aðstoð til að verða virkir
þátttakendur á vinnumarkaði
• að stuðla að jafnvægi milli framboðs og eftirspurnar eftir
vinnuafli í landinu

4. Skráning - Vinnumiðlun - Ráðgjöf
Nýskráning og móttaka
 Móttaka umsókna um atvinnu- og atvinnuleysisbætur, vottorða og
gagna sem tengjast umsóknum, t.d. vottorð vinnuveitenda,
skattkort, tilkynningar um tekjur, læknisvottorð o.fl. Móttaka
breytinga á umsóknum. Afgreiðsla staðfestingar v/atvinnuleysis og
staðfestingar v/afsláttar á lækniskostnaði
Vinnumiðlun
 Hægt er að fá viðtal hjá vinnumiðlara til að fara yfir laus störf,
starfstengd vinnumarkaðsúrræði, væntingar og möguleika á
vinnumarkaði
Ráðgjafaþjónusta
 Veitir upplýsingar og ráðgjöf um atvinnuleysistryggingarkerfið, nám
og námsleiðir, námskeið á vegum Vinnumálastofnunar,
námssamninga, námsstyrki og fleira tengt náms- og starfsráðgjöf

5. Heimasíða Vinnumálastofnunar
www.vmst.is

6. MÍNAR SÍÐUR

7. Réttur til atvinnuleysisbóta
Almenn skilyrði
Launafólk á aldrinum 18 – 70 ára
með búsetu, lögheimili og staddur á Íslandi.
Krafa er gerð um virka atvinnuleit:
 Vera fær til flestra almennra starfa
 Frumkvæði við atvinnuleit og vera reiðubúinn að
taka starfi á Íslandi sem greitt er fyrir skv. lögum og
kjarasamningum
 Vilji og geta til að taka þátt í úrræðum samanber
lög um vinnumarkaðsaðgerðir

8. Upphæð atvinnuleysisbóta
Grunnatvinnuleysisbætur (100% bótaréttur)
kr. 172.609.-
Tekjutengdar atvinnuleysisbætur
Bætur tekjutengdar í þrjá mánuði, grunnbætur fyrsta hálfa
mánuðinn.
70% af heildartekjum.
Launamaður - Miða skal við meðaltal heildarlauna á 6 mánaða
tímabili sem hefst tveimur mánuðum áður en umsækjandi varð
atvinnulaus.
Sjálfstætt starfandi – Miða skal við síðasta heila tekjuár.
Hámark tekjutengdra bóta kr. 272.113.-
Vegna hvers barns á framfæri yngra en 18 ára greiddar kr. 6.904.-

9. Útborgun atvinnuleysisbóta
Atvinnuleysisbætur eru greiddar út fyrsta virkan dag í
mánuði.
Greitt er fyrir einn mánuð í einu sem nær yfir
tímabilið 1. – 31. næsta mánaðar.
Veikindi - Ferðalög
Tilkynna skal veikindi sem hindra virka atvinnuleit.
5 daga veikindaréttur er á hverju 12 mánaða tímabili
eftir 5 mánuði á atvinnuleysisskrá
Atvinnuleysisbætur eru ekki greiddar ef dvalið er erlendis
(þarf að tilkynna fyrir brottför)

10. Bótatímabil
Eitt bótatímabil er þrjú ár (36 mán.)
Bráðabirgðaákvæði X með lögum nr 54/2006
 tímabundinn réttur til fjögurra ára bótatímabils til
31. desember 2012. Náði til þeirra sem misstu atvinnu og
fengu atvinnuleysisbætur greiddar í fyrsta skipti 1. mars 2008
eða síðar.
 Hefur ekki verið framlengt
Einstaklingar sem eru að koma inn á nýtt bótatímabil eiga rétt á
tekjutengingu í þrjá mánuði.
Tekjutenging er einu sinni á hverju bótatímabili.

11. Reglubundin samskipti
Staðfesting á atvinnuleit fer fram í gegnum mínar síður
Þeir sem ekki hafa staðfest atvinnuleit 3. næsta mánaðar eru afskráðir úr
atvinnuleitinni.

12. Vinnumiðlun atvinnuleit innanlands og erlendis
Upplýsingar um störf í boði innanlands á www.vmst.is
Upplýsingar um laus störf erlendis á www.eures.is
Vinnumiðlarar og ráðgjafar Vinnumálastofnunar aðstoða
fólk við leit að starfi og veita nánari upplýsingar
Tenglasafn á aðrar ráðningarþjónustur á heimasíðu
Vinnumálastofnunar.

13. Atvinnuleit í öðru EES-landi
Vottorð U-2
Veitir rétt til að leita að starfi erlendis í allt að þrjá
mánuði á atvinnuleysisbótum.
Mögulegt er að sækja um til VMST eftir að bótaréttur
hefur verið staðfestur af Greiðslustofu.
ATH. Ekki er heimilt að fara til útlanda á
atvinnuleysisbótum nema með U-2
Eures - Evrópsk vinnumiðlun
Upplýsingar og ráðgjöf um atvinnuleit erlendis.

14. Hlutastörf og tilfallandi vinna
Tilkynna þarf alla vinnu og skila tilkynningu um tekjur
Hlutastarf
 Breyta þarf umsókn um bætur í rafrænni umsókn
 Fylla út breytingu á umsókn skriflega á sérstöku eyðublaði og
skila áætlun um tekjur vegna hlutastarfs (mínar síður).
Tilfallandi vinna
 Tilkynna VMST með eins dags fyrirvara. Heimilt að tilkynna
samdægurs við sérstakar aðstæður.
 Á við alla tilfallandi vinnu óháð lengd, tíma eða launum
 Tilkynna um tekjur inn á “mínar síður” á heimasíðu Vmst þegar
laun eru greidd út.
Frítekjumark launafólks er kr. 59,047 kr
Þegar tekjur + atvinnuleysisbætur eru hærri en sem nemur
óskertum rétti + frítekjumark þá skerðast atvinnuleysisbætur um helming
þeirra tekna sem umfram eru.

15. Tilkynning um tekjur
skráð inn gegnum “mínar síður”

16. Sjálfstætt starfandi einstaklingar
Ekki má opna virðisaukaskattsnúmer á eigin kennitölu
samhliða atvinnuleysisbótum.
Einstaklingur getur ekki verið í sjálfstæðum rekstri
meðfram atvinnuleysisbótum.
Þeim sem býðst vinna sem verktakar á eigin kennitölu
verða að afskrá sig á meðan verkefni/vinnu stendur.

17. Upplýsingaskylda
Mikilvægt er að tilkynna um breytingar á högum
 heimilisfang, síma, netfang
 vinnu (fullt starf, hlutastarf, tilfallandi vinnu)
 tekjur - t.d. laun, lífeyrisgreiðslur, fjármagnstekjur,
styrkir
 þátttöku í námi
 orlof og ferðir utanlands án U-2
 veikindi sem hindra virka atvinnuleit
(5 daga veikindaréttur á ári eftir 5 mánuði samfellt á skrá)
 skerta vinnufærni eða óvinnufærni
Ef ekki er tilkynnt getur það leitt til biðtíma/viðurlaga

18. Biðtími og viðurlög
Komið getur til biðtíma eða viðurlaga í tengslum við
 starfsmaður segir upp starfi
 starfsmaður er valdur að eigin uppsögn
 námsmaður hættir námi án lokaprófs
 starfi hafnað
 atvinnuviðtali hafnað
 þátttöku í vinnumarkaðsaðgerðum hafnað
 látið hjá líða að veita upplýsingar eða tilkynna
breytingar á högum
Atvinnuleitandi hefur ávallt tækifæri til að skila skýringu

19. Vinnumarkaðsúrræði
Markmið vinnumarkaðsúrræða
 Sporna gegn atvinnuleysi
 Auðvelda fólki að halda virkni
 Stuðla að tengslum við atvinnulífið
 Endurmenntun – viðhalda og öðlast nýja hæfni
Tegundir vinnumarkaðsúrræða
 Starfstengd úrræði, námskeið, námsúrræði,
atvinnutengd endurhæfing og ráðgjöf

20. Starfstengd vinnumarkaðsúrræði
 Starfsþjálfun (3-6 mánuðir)
 Reynsluráðning (3-6 mánuðir)
 Sérstök átaksverkefni (3-6 mánuðir)
 Sjálfboðaliðastarf
 Atvinnutengd endurhæfing
 Starfsorka – Frumkvöðlastarf innan fyrirtækis
(allt að 6 mán.)
 Eigið frumkvöðlastarf (3-6 mánuðir)

21. Nám og atvinnuleysisbætur
Mikilvægt er að fólk sem missir atvinnu sé virkt og nýti
tímann til að styrkja sig og efla færni á vinnumarkaði
Námslán – fyrir þá sem ákveða að hætta atvinnuleit um
lengri tíma og fara í formlegt nám.
Atvinnuleysisbætur – fyrir þá sem eru í virkri atvinnuleit og
vilja nýta tíma sinn til að afla sér þekkingar og færni með
því að sækja námskeið og styttra nám. Sbr. reglugerð nr.
13/2009.
Nám á eigin vegum verður að vera samþykkt af
Vinnumálastofnun og uppfylla skilyrði í samræmi við reglugerð.

22. Námssamningar
Námssamningur veitir atvinnuleitenda möguleika á að
stunda formlegt nám í eina námsönn (13 vikur).
Skilyrði fyrir námssamningi
 að hafa starfað sem launamaður samfellt síðustu 6
mánuði á innlendum vinnumarkaði
 námið þarf að vera skilgreint sem vinnumarkaðsúrræði
 samráð við ráðgjafa Vinnumálastofnunar um val á
námi og námskeiðum

23. Viðmið fyrir nám
í framhaldsskóla og háskólastigi
 Nám í dagskóla á framhaldsskólastigi er ekki
samþykkt samhliða atvinnuleit
 Að höfðu samráði við náms- og starfsráðgjafa er
hægt að gera námssamning um 50% nám í
fjarnámi/kvöldskóla á framhaldsskólastigi (9 einingar)
 Gerður er námssamningur vegna náms á
háskólastigi – 10 ECTS einingar
Með fleiri einingum á misseri skerðast bætur í ákv. hlutfalli.
Nánari upplýsingar hjá náms- og starfsráðgjafa.

24. Námskeið Vinnumálastofnunar
Námskeið skipulögð af Vinnumálastofnun eru
atvinnuleitendum að kostnaðarlausu.
 Upplýsingar og skráning hjá ráðgjöfum Vinnumálastofnunar
Hægt er að sækja um námsstyrk til greiðslu hluta af
námskeiðsgjaldi vegna annarra námskeiða en þeirra sem
Vinnumálastofnun skipuleggur
 Umsókn um námsstyrk skal skila til ráðgjafa
Sækja þarf um áður en námskeið hefst. Skriflegt svar
staðfesting á greiðslu Vmst.
Nám verður að vera samþykkt af Vinnumálastofnun

25. Styrkir og afsláttarkjör
Námsstyrkur
Til greiðslu námskeiðsgjalda. Skilyrði er að námið auki líkur á vinnu
og að umsækjandi hafi verið a.m.k. mánuð á skrá. Sækja þarf um
áður en námið hefst á þar til gerðum eyðublöðum
Búferlastyrkur
Heimilt er að veita styrk vegna búferlaflutnings innanlands frá
lögheimili til þess staðar sem lögheimili er flutt í því skyni að sækja
vinnu hjá nýjum atvinnurekanda sem hefur sannanlega boðið
fastráðningu í starf
Lækniskostnaður
Afsláttur fyrir atvinnuleitendur sem hafa verið atvinnulausir samfellt
í 6 mánuði. Framvísa þarf vottorði frá Vinnumálastofnun við komu á
heilsugæslustöð eða lækni

26. Hvað stendur atvinnuleitendum til
boða hjá öðrum?
Stéttarfélög í samstarfi við fjölmarga aðila bjóða félagsmönnum sem
hafa misst vinnu og fá greiddar atvinnuleysisbætur frá
Vinnumálastofnun fjölbreytta valkosti.
Ýmis sveitarfélög bjóða atvinnuleitendum fríðindi, t.d. frítt í
sund, líkamsrækt og bókasafnskort. Atvinnuleitendum er bent á að
leita upplýsinga á skrifstofum viðkomandi sveitarfélags.
Upplýsingatorg fyrir atvinnuleitendur:
 www.betritid.is
 www.menntatorg.is
 www.raudakrosshusid.is

27. Skipulögð atvinnuleit
 Nálgast atvinnuleit eins og vinnu
 með ákveðin verkefni á hverjum degi
 Ferilskrá og kynningarbréf
 Gera vinnuáætlun og setja sér markmið
 Skrifleg og mælanleg
 Skráningarblöð – halda skrá yfir:
 Störf sem sótt er um
 Tengiliði í tengslaneti
 Starfsviðtöl sem farið er í
 Ráðningastofur og samskipti við þær
27

28. Spurningar...