Khoá Luận Sự Đa Dạng Tôn Giáo Ở Đông Nam Á Đối Với Tiến Trình Xây Dựng Cộng Đồng Văn Hóa – Xã Hội Asean (Ascc) đã chia sẻ đến cho các bạn nguồn tài liệu hoàn toàn miễn phí. Nếu các bạn có nhu cầu cần tải bài mẫu này vui lòng nhắn tin ngay qua zalo/telegram : 0917.193.864 để được hỗ trợ tải nhé!

1. HỌC VIỆN NGOẠI GIAO
---------------
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NGOẠI GIAO
TRẦN THANH HUYỀN
SỰ ĐA DẠNG TÔN GIÁO Ở ĐÔNG NAM Á
ĐỐI VỚI TIẾN TRÌNH XÂY DỰNG CỘNG ĐỒNG
VĂN HÓA – XÃ HỘI ASEAN (ASCC)
NHẬN VIẾT THUÊ KHOÁ LUẬN
ZALO/TELEGRAM HỖ TRỢ : 0917.193.864
WEBSITE: VIETKHOALUAN.COM
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP CHUYÊN NGÀNH QUAN HỆ
QUỐC TẾ MÃ SỐ: 6231020
Hà Nội - 2022

2. HỌC VIỆN NGOẠI GIAO
------------------
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NGOẠI GIAO
TRẦN THANH HUYỀN
SỰ ĐA DẠNG TÔN GIÁO Ở ĐÔNG NAM Á
ĐỐI VỚI TIẾN TRÌNH XÂY DỰNG CỘNG ĐỒNG
VĂN HÓA – XÃ HỘI ASEAN (ASCC)
Chuyên ngành: Quan hệ quốc tế
Mã số: 62310206
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH QUAN HỆ QUỐC TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. VŨ DƯƠNG HUÂN
Hà Nội - 2022

3. i
ỜI CAM ĐOAN
T L ậ ―S ở N ớ ế
Cộ ồ V – X ộ ASEAN (ASEAN S------Cultural
C – ASCC)‖ . C ộ
ế L ậ
ố.
T T H

4. ii
ỜI C M N
ờ ế PGS. TS V D H
ề ờ ớ ẫ ậ ộ ố ớ ố
ệ L ậ .
ồ ờ ế ế TS. M
Hồ ờ ờ T ở K Q ệ Q ố ế
K X ộ N T HCM ề ờ ộ
ế ố ệ L ậ T ế .
T TS. T M H V G ố T N
Q ố ế (SCIS) ộ K X ộ N T HCM
ề ệ L ậ T
TS. L Hồ H ệ ồ ệ K Q ệ Q ố ế
ệ
ệ L ậ .
T P H ệ N
ờ ệ L ậ .
Lờ ế PGS. TS. S
C Hộ K C S G K K C
– Q ố S (NUS) ớ ậ
L ậ . X TS. L ậ T D
L ậ .
C ố ồ ộ ố ớ
ộ ề ệ ệ ờ
ề ộ ề ẫ
ệ ệ .
T
TRẦN THANH HUYỀN

5. iii
MỤC LỤC
ỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................i
ỜI C M N...................................................................................................... ii
DANH MỤC T VIẾT T T..............................................................................vi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ.................................................................................... viii
DANH MỤC MÔ H NH.................................................................................. viii
MỞ ĐẦU ...............................................................................................................1
CHƯ NG 1: SỰ H NH THÀNH CỘNG ĐỒNG VĂN HÓA – X HỘI
ASEAN ASCC VÀ ĐA DẠNG TÔN GIÁO Ở ĐÔNG NAM Á .................26
1 1 S ở ASCC 1 ...................................... 26
. . . ASEAN – H ệ ộ ế ởng về mộ Cộ ồ.......................26
. . . C ở Cộ ồ V – X ộ ASEAN...... 31
...............................................................31
1.1.2.2. Nh ng y u t .................................................................................37
1 Đ ở Đ N Á .................................. 40
. . . S ậ .................................... 41
1.2.2. S ở ộ ố.................................................... 48
. . . S ồ ề ộ ồ .............................50
T ...........................................................................................................................56
CHƯ NG : MỐI I N HỆ GI A SỰ ĐA DẠNG TÔN GIÁO VỚI QUÁ
TR NH X Y DỰNG ASCCĐẾN 1.......................................................... 58
1 V ủ Q Q
Đ N Á ............................................................................................ 58
. . . Mố ệ ế N ớ ở ố
...............................................................................................58
.............58
...............................................................................................................63

6. iv
. . . Yế ố ố ASEAN......... 66
..66
...........................................................................................73
.............................................................................78
V ủ ộ ASCC
1 ............................................................................85
. . . Yế ố T ( ).................... 85
. . . Yế ố Kế H ộ V C
(2004) ...................................................................................................... 89
. . . Yế ố H ế ASEAN ( ) ........... 92
V ủ ộ
ASCC 1 1..................................................96
. . . V ế ố S ộ Kế
.........................................................................................................97
. . . C ế ậ ệ ố ệ ộ
ASCC ..............................................................................................101
. . . Kế ASCC
ế ố - 2015.................................. 105
Đ ủ
Cộ ASEAN 1........................................................116
T .........................................................................................................................119
CHƯ NG : DỰ ÁO VỀ VAI TRÕ CỦA YẾU TỐ ĐA DẠNG TÔN
GIÁO TRONG QUÁ TR NH PHÁT TRIỂN ỀN V NG CỦA ASCC SAU
2015............................................................................................................... 121
1 T ộ T Cộ
ASEAN 2025 .................................................................................................121

7. v
ủ
ủ ASCC............................................................................123
. . . X ớng phát tri n chung c c trong
.....................................................................................................124
. . . N ề ở ế ố
ASCC ệ ế............ 130
–
.....................................................................130
–
.................................................................................................132
Đ vi ộ ủ ASCC
sau 2015 .................................................................................................... 139
Ti u k t..............................................................................................................143
ẾT U N................................................................................................ 146
DANH MỤC CÔNG TR NH CỦA TÁC GI ......................................... 151
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KH O........................................................152
PHỤ ỤC..........................................................................................................177

8. vi
DANH MỤC T VIẾT T T
T V
T vi t tắt Ti ng Vi t
ĐNÁ N
NCS N
HHĐ Kế ộ
KHTT Kế
QHQT Q ệ Q ố ế
T A
T vi t tắt Ti ng Anh Ti ng Vi t
AC ASEAN Community Cộ ồ ASEAN
AEC ASEAN Economic Community Cộ ồ K ế ASEAN
APSC
ASEAN Political Security
Community
Cộ ồ C - An ninh
ASEAN
ARMM
Autonomous Region in Muslim
Mindanao
V T Hồ ở
Mindanao
ASC ASEAN Security Community Cộ ồ A ASEAN
ASCC
ASEAN Socio-Cultural
Community
Cộ ồ V – X ộ
ASEAN
ASEAN
Association of Southeast Asian
Nations
H ệ ộ ố
N
BBL Bangsamoro Basic Law ộ ậ C
BRN Barisan Revolusi Nasional M ậ C D ộ

9. vii
CAB
Comprehensive Agreement on
the Bangsamoro
T ậ ệ ề
Bangsamoro
CPC Country of Particular Concern
D Q ố Q
ệ
HDI Human Development Index C ố P C ờ
ICRP
Indonesian Conference on
Religion and Peace
Hộ ề T
Indonesia
IS Islamic State N ớ Hồ
ISIS
Islamic State of Iraq and Syria/
Islamic State of Iraq and the
Levant
N ớ Hồ I
Syria
MILF Moro Islamic Liberation Front
M ậ G Hồ
Moro
MNLF Moro National Liberation Front
M ậ G D ộ
Moro
PULO
Pattani United Liberation
Organisation
T ch c Gi i phóng Thống nh t
Pattani
UMNO
United Malays National
Organisation
T D ộ M L ố

10. viii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Bi ồ . . Xế ố N ................. 49
Bi ồ . . T ố N ........................... 52
DANH MỤC MÔ H NH
M . . Q ế ế N ................................... 37
M . . Q ậ N ........... 47
M . . C Cộ ồ ASEAN T ố II.... 90

11. 1
MỞ ĐẦU
1
H ệ ộ ố N (A S A
Nations - ASEAN) ờ (T L ) ệ ệ
ố ậ T L M I
P S ố ậ ộ
[ 7]. Nh ột mốc quan tr ng c a ASEAN sau
Chiến tranh L nh, ta có th k ế : ề ra m c tiêu Cộ ồng
ASEAN 2020 với ba tr cột chính (an ninh, kinh tế – xã hội), tháng
ẩy nhanh m c tiêu Cộ ồ ASEAN áng
11/2007 công bố Hiế ASEAN ở pháp lý và th chế cho việc gia
ết khu v ế ho ch t ng th về Kết nố
ASEAN ờ Cộ ồ ASEAN (ASEAN C ) ớ
ộ : Cộ ồ C – A ASEAN (ASEAN P S
C APSC) Cộ ồ K ế ASEAN (ASEAN E
C AEC) Cộ ồ V – X ộ ASEAN (ASEAN S -
C C ASCC) T Cộ ồ ASEAN
12/2015. T Cộ ồ V – X ộ ASEAN
ộ ộ ề ộ ế ộ ậ
ASEAN [112]. V ệ Cộ ồ V – X ộ ASEAN ộ
ề ế ASEAN ế
ế – .
Một cộ ồng ề ― ẫ ố ‖ ề m
ồ ậ ệ ẩ ộ ộ ồ
– ộ ố N s
[61]. C
ố N ề ộ ộ
ố ề ộ . T ố

12. 2
ở ậ
ề ớ T Q ố ộ T . S ề
ộ ộ ớ ệ ớ ề ế – ộ
ề ố ố ẫ
ộ N .
T ộ ộ ậ ờ ờ ố ộ
ờ N..........T ậ ờ
ế ố ế ệ ...Vì vậy, t t c các
khía c nh c a cuộc sống ộ ề ời là s quan tâm c a tôn giáo. V ệ
ệ ASCC ớ ờ ệ
ộ ờ ố công dân ASEAN ph thuộ
chiế ộ L o ASEAN ớ
ở ồ ệ ề ố .
T ở ề ở ở ế
ố ........................................................................................ề
ẫ ế ệ ASCC nế ộ ồ
ố m th y r ng mối quan tâm c a h c gi i
quyết bở ố ở ASEAN
chung. T ệ ộ ậ ố ồ Hồ
ế ớ ế N ở ộ
ộ ộ . T i Di An ninh ch ối
tho i Shangri-La tháng 5/2015, Th ớng Singapore Lý Hi n Long c nh báo
N trở thành một trung tâm tuy n mộ quan tr ng cho
IS: ―
bi Á
thành m t t nh c ch H i giáo trên toàn th gi i là m t gi ơ huy c
ISIS có th thi t l ứ ơ
ơ

13. 3
ơ
u quá xa vờ ặt ra
m a nghiêm tr i v i toàn khu v ‖[284].
Ý ĩa k oa ọc:
(i) L ở Việ N ề ố ệ
N ối với tiến trình xây d ng Cộng
ồ V – Xã hội ASEAN (ASEAN Socio-Cultural Community – ASCC).
(ii) L ộ ộ ậ ệ ố ế
ế ậ ệ
ố ế ( ờ ASEAN).
(iii) ế ố ệ Cộ ồ V – X ộ ASEAN
N ậ ệ ế
ề ớ ế ế ở ờ ệ
ề ậ.................................... T ở
ở ố ở ế
ộ ộ ồ ớ ( ờ ASCC).
(iv) T ở ậ ậ ASCC
ế V ệ ề
ố ớ ế ố
ệ .
Ý ĩa ực tiễn:
(i) ASCC ớ ậ ( – )
ề . L ậ ố
ộ ề ệ ng
k ch b a ASCC với vai trò (tích c c ho c tiêu c c) c a s
d ng tôn giáo ở khu v N .
(ii) Luậ ng kiến ngh và gi i pháp cho Cộ ồ V
hóa – Xã hội ASEAN trong việc qu n lý s ng tôn giáo ở khu v ASEAN.

14. 4
ồ ờ ế V ệ N ớ ộ ố
ộ ố ớ ề .
C ớ
(i) S
–
(ii) ) ASCC sau 2015?
(iii) ASCC
V ệ N ớ ASEAN ố
ệ ệ Cộ ồ ASEAN, do
vậ ệ ề ề ở N
ố ớ ề h c nh V ậ
ề ―S
ế Cộ ồ V – X ộ ASEAN (ASEAN
S ----- C C )‖ ề L ậ y.
2. T
Các tác gi và tác phẩ hiện các nghiên c u và l ch s và tôn
N u về liên kết ASEAN góp ph n h tr
ề ng minh cho gi thuyết c ề tài.
2.1. o lu a
châu Âu:
William H. Swatos, Jr và Kevin J. Christiano trong Secularization
Theory: The Course of a Concept (Lý thuy t Th t c hóa: Quá trình hình thành
m t Khái ni m) giới thiệu cuộc tranh luận về s thế t c hóa vào cuối nh
1990. Sau một cuộc kh o sát d a trên các khái niệm t gi a nh
ến hiện t i, tác gi tập trung vào nh ng yếu tố l ch s và triề i c ng cố cho
nh ng tuyên bố c a lý thuyết thế t c hóa và nh ng tuyên bố c a bên ch trích

15. 5
chính. Lý thuyết thế t t trong mối quan hệ c với thuyết Tôn giáo
trong Triết h c Ánh sáng và phát tri u l ch s tôn
giáo châu Âu suốt thế kỷ 19. Mâu thuẫ n c ‗ ế t ‘ m t này
c s d ng theo cách phân tích các giá tr liên quan một cách trung lập
hay là nó vố ng giá tr gi nh t ớc.
Hay Thomas Banchoff có cuốn Religious Pluralism, Globalization,and
World Politics ầu hóa, và Chính tr Th gi i) phân
tích về vai trò c a s ời s ng chính tr qu c gia và qu c
t . Ông ch ra ch ơ s
là nó bao g m c s ơ a các c ng tôn giáo trong xã h i và
chính tr v ắ ơ i c nh c a toàn cầu hóa. Tác
phẩm nh m m u nh ng câu h i về ộng c ến
hòa bình và b o l c, dân ch và quyền co ời, và s phát tri n kinh tế xã hội.
Tuy nhiên, tác phẩm l y bối c ờng h n hình là ở các quốcgia
T Mỹ.
a :
Alfredo G. Parpan, S.J. trong Modernization and the Secular State in
Southeast Asia (Hi c Th t c
ặ T ẩ H ế
ộ ố ố N ế ệ ế
ề H ế . L ậ T ế Robert Ken Arakaki
( ) ớ ề Religion and State-building in Post - colonial Southeast Asia: A
Comparative Analysis of State-building Strategies in Indonesia and Malaysia
(Tôn giáo và Xây d c H u th c dân : Phân tích so
sánh các Chi c xây d c t i Indonesia và Malaysia)
ế ố ề T ế
ớ T ố T ế ớ T ố ệ ớ

16. 6
. C ờ
ệ
ế ố ệ ớ - ộ
ộ . ệ a theo A Secular Age (Thờ i Th t c), một côngtrình
i c a Charles Taylor ệt a th t :
thu c chính tr c xã h................................................Khung lý thuyết
c NCS l a ch phân tích về hiện tr ng tôn giáo ở các quốc gia khu
v N ởi nó nh n m c nh ng v nan gi i mà
các chính ph ASEAN ph i mặt trong kỷ nguyên c a nhi u s bi i chính
tr ơ Cách tiếp cậ ề cậ ến khía c
xã hội, là hai m t thuộ ố ng cốt lõi ch u s tác ộng c ề
cậ ến Cộ ồ V – Xã hội ASEAN (ASCC).
a :
C ề ế : ―V ề
―T ớ ‖ u c a các nhà khoa h c Trung Quố ‖
c a Tr n N P ơ (T p chí
Nghiên cứu Tôn giáo, số 5/2001); ―Về hiện
ng Tôn giáo mớ ‖ c a Nguy n Qu c Tu n, T p chí Nghiên cứu Tôn giáo, số
12/2011 và số l/2012. ―T u hóa tôn giáo: khái niệm, bi u hiện và m y v n
ề ‖ c a Đỗ Q H (T p chí Nghiên cứu tôn giáo, s 2/2006); “Tôn giáo
ối diện với toàn c ‖ c a Nguy n Thái Hợp (Nguy t san Công giáo và Dân t
c, s tháng 12/2006); Toàn cầu hóa và tôn giáo c a Tr nh Qu c Tu n và H Tr
ng Hoài (Nxb Lý luận Chính tr , 2007). Viết về các lý thuyết nghiên c u tôn
giáo, bài viết M t s v P ơ n Nghiên cứu tôn giáo hi n nay c a H
Bá Thâm õ c t p c a việc nghiên c u tôn giáo và nhậ nh có
nhiề ộ nghiên c u tôn giáo, c th là nghiên c u l ch s ới
ộ tôn giáo. Ngoài ra, hiện nay không ch nghiên c u tôn giáo về m t l ch

17. 7
s , mà còn nghiên c u tôn giáo về m i, nghiên c u ở c ộ quốc tế,
ở c ộ quốc gia, c ộ vùng miề .
2.2. Nghiên cứu về lịch sử a ị ử o a
Nam Á có tác giả và tác phẩm ề ề o a
a ề ề ị o
k ự a :
Một tác phẩm mà có l ai nghiên c N i
L ch s c a D. G. E. Hall (1997) - NXB Chính tr
quốc gia. D c theo tiến trình l ch s , cuố c chia làm bốn ph n.
Phần thứ nh t ề cập l ch s N thuở u c ế ời
châu Âu xu t hiện ở khu v c này. Phần thứ hai ề cập l ch s ớ
Nam Á t thế kỷ XVI ến cuối thế kỷ XVIII. Trong kho
di n ra s xâm nhập c ời Bồ N T N C
n Hà Lan (V.O.C), c ờ A ời Pháp qua nh ng ho ộng truyền
ớ u thôn tính. Cùng thờ y ra nh ng biế
ộng vớ ều ở Miế ện, cuộc chiến tranh Miến – Xiêm và s
ng phó c a triề Cố ớc s xâm nhập c ời Âu, cuộc phân
tranh Tr nh – Nguy n và s thiết lập triề T S ở Việ N Phầnthứ
ba ề cậ ến s ớng c a ch T thiết
lập chế ộ thuộ ế u thế kỷ XX. Phần thứ ề cậ ến s
quật khởi c a các dân tộc ở N ộ ộc lập
n u thế kỷ XX. Tác ph m d ng l i ở cuối thập niên 1950, khi mà các s
kiệ ếp di n vớ ng và ch é ớc vào n a sau
thế kỷ XX ộng. Ngoài ra, trong tác phẩm này, tác gi ề cậ ến
ở T H ộ ối vớ ớ
N n m ến yếu tố t thân c a nề a.
H a, nh ng yếu tố ậ N ều b

18. 8
biến c i một cách t nhiên, l ng l mà sâu s phù h p với truyền thống và
nếp sống c .
Clive J. Christie trong tác phẩm L ch s i (2000) c a
mình tập trung vào l ch s ớ N n Chiến tranh thế
giới th I ến khi kết thúc Chiến tranh thế giới th II. Q m c a cuốn
sách này thu n túy có tính l ch s , và lập luậ n c a là các phong
trào ly khai khác nhau xu t hiện ở N C ến tranh thế giới th II
ều xu t phát t một quá trình l ch s : phát tri n c a phong trào
dân tộc chống l ờng quốc th c dân châu Âu, vi x ịnh các bản sắc
dân t c trong khu vực, s o lộn trong thời k Nhật can thiệp, và việc thành
lập các quố ộc lập. Cuốn sách này là c a ng d y
và về các v ề b n s c dân tộc, tộ ời, ch n
s ― ‖ ở N ở
. c s là một tài liệu tham kh o h u ích với các nhà nghiên c u về
N .
2.3. ề ả o ghiên cứu về vấ ề liên k t ASEAN x
ự có các tác phẩ
ố ớ ứ ề N ,
Erik Martinez Kuhonta, Dan Slater, Tuong Vu (2008) trong Southeast Asia in
Political Science – Theory, Region, and Quantitive Analysis
Khoa h c Chính tr - Lý thuy t, Khu v P ng), Stanford,
C : S U P nh mộ N ớ ột
công trình nghệ thuật với các thành ph n ch chốt bao gồm c N ớc,
chế ộ chính tr ng chính tr , chính tr gi ối lập, xã hội công
dân, s c tộc, tôn giáo, s phát tri n nông thôn, toàn c u hóa, và kinh tế chính tr .
Bài viết Institutional Balancing and International Relations Theory:
Economic Interdependence and Balance of Power Strategies in Southeast Asia
(Lý thuy t Quan h Qu c t và Cân b ng th ch : Ph thu c lẫn nhau v Kinh t

19. 9
và Cân b ng Chi c Quy n l c , c a Kai He (2008) trên t p
chí European Journal of International Relations (Vol. 14, No. 3, pp. 489 – 518),
phân tích r t rõ về b n ch t s ời c a ASEAN vớ ột t ch c khu
v ớ ộ c a các lý thuyết ch ện th c, ch do, và ch
ến t o. Ngoài ra, lý thuyết chính mà tác gi s d phân tích chiến
c cân b ng quyền l c t N ết về cân b ng th chế. Trong
bài viết, tác gi m mà ch ến t o có th gi i
thích về liên kết ASEAN và có nh ng h n chế mà ch ến t
gi i thích.
Nói về lý thuyết quan hệ quốc tế ở N Amitav Acharya, một
chuyên gia về nghiên c N ến t ở ASEAN cóphân
―T P I R A ‖ (―C Q
m Lý thuyết về Quan hệ Quốc tế ở ‖) D S Michael Yahuda
biên tập, trên t p chí International Relations of Asia, c a mình. T ề
cập vì sao Ch ến t o có th gi i thích về nguồn gốc và s phát tri n c
a ASEAN, ông kh nh ASEAN là s n phẩ ến t ởng, ch ng h
ng chuẩn m c chung, và b n s ến t quá trình xã hội hóa.
T ố ệ V ệ N ề ệ ế
ASCC ậ ố – :
ờ -2010) N T
Mỹ ( ) NX K X ộ H Nộ . T ẩ
ế ộ ậ
ố N ế..............T
ẩ ề N
ệ ộ ệ
ố : ề ớ
N u ộ ề

20. 10
ố
Cộ ồ ASEAN. C ố
ế Cộ ồ ASEAN
ASCC ở ố ASEAN. ồ ệ
ệ ệ ế ASCC
L ậ .
Trong Xây d ng C i ASEAN c a Viện Hàn Lâm
Khoa h c Xã hội Việt Nam – Viện Nghiên c N Đ c Ninh
(Chủ biên), việc xây d ng Cộ ồ V X ộ ề é
ến s i sâu s c trên t t c ện c ời sống xã hộ ớc
ASEAN. M õ ở l ch s ội
c a s hình thành cộ ồ ội; Tính kh thi c a nh ng nộ
tiên; nh ng v ề t ra và gi i pháp th c hiện Cộ ồ V – Xã hội
ASEAN; ộng qua l i c a Cộ ồ – xã hội với Cộ ồng kinh
tế, Cộ ồng an ninh – chính tr trong s phát tri n bền v ng c a Cộ ồng
ASEAN.
Cuốn Hi n th c hóa C ng ASEAN – B i c n ng và Nh ng v n
ặt ra c a Viện Hàn Lâm Khoa h c Xã hội Việt Nam, Viện Nghiên c
Nam Á, do T ơ D H (Ch biên) là kết qu c a công trình nghiên c u
c p Bộ. Công trình kh nh r ờ ế c Cộng
ồng ASEAN 2015 còn r t ng n, và có r t nhiề c mà các
quốc gia ASEAN ph t qua b ng việc th c hiệ c tiêu, lộ trình, cam
kế V ệ N c trong việ ẩy hiện th c
hóa Cộ ồng này.
ế – : ầ
T D ơ ớ ệ ế
ASEAN ASCC . T
ộ ậ ASCC ASEAN ộ ậ

21. 11
ố ộ ậ ộ
. Q ệ
ASEAN ệ ộ –
ộ . T õ
ộ ồ ồ ề ộ ề
g ộ ề ở ế – ộ ASEAN
ASEAN ẫ ề ẩ ộ ộ
ố. T ASEAN ẫ
ệ õ ― ‖ ― ậ
ASCC‖ ẫ õ é ― ậ ‖.
2.4. Về a ứ a o k ự a
k ị a a o o ị a x
ứ
Linell E. Cady and Sheldon W. Simo (2007), Religion and Conflict in
South and Southeast Asia – Disrupting violence t Nam và
– B o l c s ), London and New York: Routledge, bao gồm các
bài viết nghiên c u s giao thoa gi a tôn giáo và b o l c ở N N
Á, thông qua hàng lo ờng h p mô t c th . Việc thiế ến tôn
giáo trong quan hệ quốc tế và nghiên c u an ninh, kết h p vớ ớng th
hiện tôn giáo ôn hòa và nh ng l ch s h n chế trong việc nghiên c u tôn giáo,
khiến cho b o l c tôn giáo luôn ở bên lề c a các nghiên c u h c thuậ
ậ ề
ậ ậ ố M
ế ớ ố .
nh ề ộ
ệ ố ế ộ ậ ẩ ậ
ệ ẩ
. T ẩ õ ộ

22. 12
ở N ộ ớ
ố ở .
John L. Esposito, John O. V O với Asian Islam in the
21st
Century (H i giáo t i châu Á trong th kỷ 21) NX O ( )
ế ề Hồ ở N . C ế ậ
Hồ ố ế ỷ XX ế ế ỷ
XXI ế Hồ ố ệ
ộ ế ố ố.
Global Religions and International Relations: A Diplomat Perspective (Tôn
giáo trên th gi i và Lý thuy t Quan h Qu c t : Góc nhìn Ngo i giao) ( )
Pasquale Ferrara .
T ề ậ ế ề ệ
ố ế ệ ộ
ở ộ ẫ ế . ệ
ẩ ề ậ ế ở ộ ố ệ
ệ ố ế ở ế
ố ( ố ) ế ề ố ế ( ộ ố
ế) ế ậ ế ớ ( ố ) ế
( ộ ). ố ở ớ ế ậ N
ở C II.
T ớ ậ ố
ắ V ệ K X ộ V ệ N –
V ệ N N P T V ở N
ộ – H Nộ ( ) ậ ề ề ộ
ở ớ N ở ề
ố ớ ớ ở ế –
ASEAN. N ậ ế ề ậ ế ề ộ :
“ , “ ,

23. 13
“ ờ P , “ ờ P
. T ề ẫ
ẫ ộ ộ ố ồ
ớ ệ ộ ề ồ ố ẫ .
T ộ ộ ế ố
ở ế ố ề ố ASEAN.
ờ T ơ S H
NX V T V ệ V ( ) ậ
ậ ở N ồ ộ
P ậ Hồ T N
t ố N .
Cuốn Tôn giáo và Quan h qu c t c a H c viện Ngo i giao do Lê Thanh
& Đỗ Thanh H i ch ( ) c NXB Chính tr Quốc gia – S thật
n hành tóm t t nh ng khái niệm c n về tôn giáo; làm rõ ởng c a tôn
( ởng) và các t ch ế ời sống chính tr - xã hội và quá
trình ho nh chính sách dối ngo i c a một số ớ C c biệt làm
rõ vai trò và ởng c ến quan hệ quốc tế ở ba c ộ: (i) b t
ng gi a các qu c gia v t do tôn giáo và các chính sách liên quan; (ii) các t
chức tôn giáo là các ch th xuyên qu c gia, có sức m nh kinh t và chính tr , có
kh ức các chính quy n; (iii) mâu thuẫn gi a các t chức, c ng
ng tôn giáo ph m vi m t qu l y qu c t NCS ế
ậ ề ậ ẩ ố ệ
ệ ố ế ở N .
Trong nghiên c u t tôn giáo – sắc t c
Nam Á: Th c tr ng (2013) c a mình, H Đ n m nh khu
v N ở thờ m hiện t m thu hút nhiều nhà nghiên
c u trên ph m vi toàn thế giới không ch bởi nh ng chuy n biế ộng về kinh
tế ― c h p dẫ ‖ các giá tr – l ch s Tác gi nhậ nh chính

24. 14
m th ng nh ng i cho khu v c này màu s
ồng thời là nhân tố l c c n, vì s ng về tôn giáo – s c tộ ờng dẫ ến các
mâu thuẫ ột về ộc – v ề ộng
lớn tới việc hiện th c hóa cộ ồ ASEAN .
T ẩ ề NCS C III
ế ề ộ ( ) ộ
ASCC.
2.5. a ề a a ự a o
a x ự
a – a
C ề ệ
ố ASEAN
ệ Faith and Fear: How Religions complicate conflict
Resolution in Southeast Asia (Ni m tin và Nỗi s : ức t p
s gi i quy nào t (2006) Michael
Vatikiotis ề
ế ẫ ộ ế
ộ ế ệ ậ ờ
ề N T L.... C Christopher Rodney Yeoh
Malaysia, Truly Asia? Religious pluralism in Malaysia (Malaysia, châu Á th t
s ? Ch i Malaysia) (2006) ờ
ờ M ớ ố ớ ế
ớ.....................................T
ề ở ố õ ộ ề
ơ ơ
. L ậ
ứ ẫ ầ ặ

25. 15
ớ ―
‖ ẫ ề ậ ờ
Malaysia ộ ậ ế ề
ộ . V M ớ ở ộ ― ậ ‖
.
Hộ ề ở ASEAN ớ International
Seminar on Religious Pluralism in ASEAN (H i th o qu c t v
giáo t i ASEAN) - T L ớ
N T T ASEAN N P P
ứ
ứ ờ Q
ố ố N ế ộ
ở ệ ế ở
ộ ế ố ế ệ
ở .
ệ ộ ẩ ế Hộ Imtiyaz
Yusuf ố ASEAN Religious Pluralism – The Challenges of
Building Socio-Cultural Community ASEAN - Nh ng thách
thức trong vi c xây d ng C -Xã h i ASEAN) .
Ông ắ ắ –
ẫ
– ắ C ố ậ ệ
ề ASEAN ố
ệ ở ASEAN. Y
– ầ
h ẫ ơ

26. 16
ơ
Qua ệ ệ , ộ ố ộ
ro ớ ề ậ õ :
ứ , ề ở N é
ố N ế ASEAN
o k a ắ – o
x ả ắ a a .
T ệ õ é ờ ố –
ộ ế ề ố
. D ộ
ố ố N ẫ ề ẩ
. ệ
ệ é ậ
N ở
ệ
Nam .
ứ ề a –
ao ả a ấ ề x . V ệ Cộ ồ
― ớ ộ ộ
ờ ASEAN‖ [61]. Vớ ề ộ
ộ ộ ASCC ộ ồ
ệ ề ộ ộ ộ
Cộ ồ C – A Cộ ồ K ế ASEAN. T ộ
ASCC
ề ộ ộ ồ ố ế

27. 17
ờ ế ẫ
ASEAN ề .
ứ ề ố ệ N ệ Cộ
ồ ASEAN ASCC o
k k ắ o a x ự
o ự ễ Mộ ớ
ệ ASCC ớ
ề ộ ề ẩ ộ ộ
ộ . D ệ
ồ ồ ờ ế ộ ậ
ộ ế ố ở ế ề
ở ệ N
ố .
Xé ế ậ
ở ố N ế ậ
ậ ớ ộ ề ề ậ ế
ộ ộ ế ; ậ
ế ASEAN c ch nghiên c về việc xây d ng Cộng
ồ V – Xã hội ASEAN, thậm chí có r t ít bài nghiên c u về Cộ ồng
này. Ho ề cậ ến v ề tôn giáo, các bài nghiên c ề cập về
khía c nh tiêu c c và hệ qu t nh ột có yếu tố tôn giáo gây ra.
T ở N ệ
ề ế ệ
ở ố ASEAN ệ Cộ
ồ ASEAN ở V ệ N ế ế
ộ ề ệ
ệ Cộ ồ V – X ộ ASEAN. N ậ
ếm ệ ờ ế ột công trình

28. 18
nghiên c u ớ nào hệ thống l m chung c a tôn giáo ở N
u thế kỷ XXI ề ậ ế ố ệ ộ
ng tô Cộ ồ V – Xã hội
ASEAN (ASCC) ế ệ Cộ ồ . V ậ nghiên c ệ ề
―S ở Đ N Á ớ Cộ V – X ộ ASEAN
ậ ề ố ớ
Cộ ồ ASCC ệ ế
ệ Cộ ồ .
3. Mụ m vụ nghiên c u
:
 T ở N ớ ớ
ASCC? Nế ?
 S – ở không ớ s ề
ASCC? T ASCC ệ ế ộ
ố ố gây ra
hay không?
n ơ :
 P ở
N ế
nay.
 T ố ệ N ớ ế
nên ASCC
 T ế ố ố ớ
ề ASCC ế
.

29. 19
Đ ợng và ph m vi nghiên c u
ứ Cộ ồ V – X ộ
ASEAN. T L ậ é ở N (
) ệ Cộ ồ
V – X ộ ASEAN ( ).
T ờ ứ : Mố ờ ớ
ớ T ố T ASEAN ế Cộ ồ
ASEAN :
 G I ớ T ố T ASEAN ế
ờ ASEAN ề ra m c tiêu Cộ ồng ASEAN 2020 với ba
tr cột chính (an ninh, kinh tế – xãhội);
 G II ế ASEAN ế
Cộ ồ ế ;
 G III ế Cộ ồ ASEAN
ệ Kế T Cộ ồ V
– X ộ ASEAN.
ứ : N ớ ASEAN
ộ ậ ế ớ
ề ề ẩ ẫ ộ ở ế
ộ ộ ố ở ế .
N ứ : T ộ ớ
ở ế ờ ố ộ , ở ế
ế ộ ố.........S ệ ở
ề ệ
ệ ố ế ớ Cộ ồ V – X ộ
ASEAN ớ ớ ế ờ ộ ề
ệ ậ ệ é ộ ế ố

30. 20
ờ ố ộ ASEAN ở ế
ộ ồ ộ ề ế .
P ơ ơ
:
N ề ậ
ở:
a.
: ( ) ẩ ờ ồ
ờ ; ( ) ồ ố ế – ộ ; ( ) ồ
ế ờ ồ . L ời không ch th a nhận s
tồn t i lâu dài c a tôn giáo trong ch ội, mà còn nhận th y s
ồng nh nh gi ởng và niềm tin tôn giáo vớ ởng và niềm tin cộng
s n, Ch t ch Hồ C M ột nhậ nh r ng nh ời cộng s n
tiến hành cuộ u tranh gi phóng dân tộc và xây d ng ch ội ch ng
nh ng không h n chế é ỡ ―
toàn t ‖. Xu t phát t nhận th c tôn giáo là nhu c u tinh th n c a một bộ phậ
N ớc xã hộich
n ph i tôn tr ng và b m quyền t ỡng, tôn giáo, không
c chống tôn giáo mà ch chống nh ng hành vi l i d ỡng, tôn giáo
chống phá cách m c l i l i ích quốc gia, dân tộc.
b. : P
n c a h c thuyết Mác-L ởng Hồ Chí Minh về tín
ỡng, tôn giáo ỡng, tôn giáo ở Việt Nam N
ớ Cộ X ộ C V ệ N ề ề
ỡ H ế ồ ế ớ
H ế ế H ế ớ . Q ề ỡ
ậ ề ệ ố ề
ề ờ ờ V ệ N ở ộ

31. 21
ề ộ ề . T ở c ti n ho t
ộng tôn giáo t i Việt Nam, tháng 11/2012, Chính ph ban hành Ngh nh
N -CP nh chi tiết về biện pháp thi hành Pháp lệ ỡng,
tôn giáo với nhiề m mới phù h p với th c ti n, t ều kiện thuận l
cho sinh ho t tôn giáo c ời dân. Ngh nh số N -CP c a Chính
ph về ỡng, tôn giáo có hiệu l c t 1-1-2013 tiếp t c kh : ―N
ớc Cộng hoà Xã hội ch V ệt Nam tôn tr ng và b m quyền t do tín
ỡng, tôn giáo, theo ho c không theo một tôn giáo nào c a công dân, không ai
c xâm ph m quyền t do y‖. Nh m c ng ta t ngày thành lậ
ến nay ch ng minh r ng coi quyền t ỡng là một nhu c u quan tr
ng c ời, là một trong nh ng quyền công dân, quyền chính
ời.
c. : L ậ ế (i) K
ế ế C T ệ : ộ
; (ii) ố N ớ ế : – ộ
ế ế
ậ ề ối ệ N ớ a W.
C D S .
d. : D L ậ é ASEAN ộ
ố ế ậ ế ậ ột số lý thuyế
ệ ố ế ệ ế K ến t . L ậ
ế K ế ồ
ở ờ Cộ ồ ASEAN.
ậ ề ố
ẫ ế ệ ẩ ố
ở ộ ASEAN (P
l c 1). N ớ Cộ ồ ASEAN
ế ASEAN ộ ố

32. 22
ế ộ ế ộ ố
.
Ph ứ :
a. ơ ứ : do tôn giáo có s ởng
trên diện rộng c ời sống xã hộ ờ . D n ph i nhìn thêm t góc
ộ a xã hội hội h c mà nghiên c u tôn giáo. Xã hội h c tôn
giáo nghiên c ệ ời sống xã hộ . L c nghiên c u c a xã
hội h c tôn giáo ch yếu bao gồ ện sau: (i) nghiên c u mối quan
hệ c a tôn giáo với các nhân tố khác trong xã hội và ởng qua l i c a
chúng; (ii) nghiên c u mối quan hệ gi a tôn giáo với giai c p, giai t
th i a tôn giáo với các thành viên xã hộ
diện nghề nghiệp khác nhau, giới tính khác nhau, ch ng tộc khác nhau, giáo phái
và tu i tác khá nhau; (iii) nghiên c u tác d ng xã hội c a các lo i hiệ ng và
các lo a nó [179].
b. ơ ứ : D ộ
QHQT, L ậ ớ ở 03 ộ : ( ) ộ
nhân: ở ở N (ii) ộ ố :
ố ộ ậ ASEAN; ộ : ASEAN ( Cộ
ồng ASEAN. C L ậ é ộ ồ
ộ ố ộ ồ ớ N ớ
ố ớ ố ớ ASEAN.
c. Phân
L ậ L ậ ế ậ ồ ệ ( ệ
ậ I) : H ế V ệ V Q C
ố ASEAN Hộ ASEAN
ố ASEAN; ồ
ệ ( ệ ậ II)
ề ASEAN ệ ệ ế

33. 23
Cộ ồ V – X ộ ASEAN. ồ ờ
ệ
ậ ỹ ỡ ề
. C ệ ố L ậ ề
ớ ở N ế
TRUNG TÂM NGHIÊN C U PEW (PEW
RESEARCH CENTER) <http://www.pewresearch.org/>. C ệ ố
ệ ề ASCC ế
ASEAN < http://asean.org/>.
L ậ ậ a khoa
h c xã hộ
ng.
6. Nh ủa lu n án
D ớ ề ậ ở ề
d ế ASCC ậ ố ế ỷ
XX ế ậ ế ỷ XXI ậ ố ế
ề ớ : ( ) ở N ế
ỷ XXI ( ) ố ớ ASCC
2015, (iii) ở ế ện ASCC
sau 2015.
L ậ ố õ ế ố ệ
ố ế ở N Cộ ồ V – X
ộ ASEAN 2015. Vớ ế ố
trong ế ộ ồ ố
ASCC ố ộ ồ
.
V ệ N ộ ố ế
( S ) ệ ề

34. 24
ề
ệ ― ASEAN‖ ế ệ
V ệ N ế ―
ASEAN‖ ASCC.
7. B cục của lu n án
N P Mở Kế ậ P L ậ
ớ ộ :
CHƯ NG 1 SỰ H NH THÀNH CỘNG ĐỒNG VĂN HÓA – X HỘI
ASEAN (ASCC) VÀ ĐA DẠNG TÔN GIÁO Ở ĐÔNG NAM Á
C ớ ệ ở Cộ ồ V X
ộ ASEAN ( ế ố ộ ) é
ở N ( ế ố ộ ậ ) ế
ộ ồ . T ộ ộ ố
ASEAN ộ H ệ ộ ế
ở ộ Cộ ồ ở ố
– ộ ( ề ề ) ố ố ế
ố ế ỷ XX ế ỷ XXI ( ề ề ) ề
Cộ ồ V – X ộ ASEAN. V ế ố
- ộ ộ ố
. T ộ ở N
. Q
ế ố
ờ ố ế ờ ố ờ ASEAN.
CHƯ NG MỐI I N HỆ GI A SỰ ĐA DẠNG TÔN GIÁO VỚI QUÁ
TR NH X Y DỰNG CỘNG ĐỒNG VĂN HÓA – X HỘI ASEAN ĐẾN 1
C C L ậ é
N ố ớ ế Cộ ồ
V – X ộ ASEAN. ế Ch ồ
ộ . ( ) ế ớ ế

35. 25
ế ở N ; ( )
trong qu ệ ố ế ở N ; ( ) é ế ố
ề ậ ớ ộ ế ệ ASEAN ASCC (
ố )
ế ố ớ ế ASCC ế ............ T
C ế N
N ớ ế --------ế ố N
. T ế ờ ế ộ
ế ố ố N ố
ệ ố ớ ế ASEAN. P
L ậ ế . ậ
ệ é ố ệ ệ
ộ Cộ ồ V – X ộ ASEAN
: ế ế . T ế
ASCC ế
Cộ ồ .
CHƯ NG DỰ ÁO VỀ VAI TRÒ CỦA YẾU TÔ ĐA DẠNG TÔN GIÁO
TRONG QUÁ TR NH PHÁT TRIỂN ỀN V NG CỦA ASCC SAU 1
T ế ở C ờ ế é
ề ASCC sau 2015. ế ớ ề ASCC
NCS ở ế
ố ố ớ ASCC ệ é ớ
ế ớ........................................... T ờ ế
ệ ế
ề ế ASCC
trong ế
ậ
ề ộ ồ .

36. 26
CHƯ NG 1
SỰ H NH THÀNH CỘNG ĐỒNG VĂN HÓA – X HỘI ASEAN (ASCC)
VÀ ĐA DẠNG TÔN GIÁO Ở ĐÔNG NAM Á
N ộ ệ ớ ộ Â
P T ở ề ế
ế. S ệ ệ ở ộ
ộ ố ở N ố ồ
. S ộ
ồ ờ ề ẫ ề
. ề ASEAN ệ
ế ế ề
ẫ ộ ộ ẩ ở ế ế ộ ộ . ề
ớ ASEAN ề
– ộ . Q ế ế ớ ệ
ệ H ệ ộ Cộ ồ ộ :
– ế – ộ . C
ASEAN H ệ ộ ế ở
Cộ ồ ASEAN ở ASCC. ồ ờ
é ộ ế ố ờ
ờ ố – ộ – ố ASEAN
ế ố ố ớ ề ề ASCC.
1 1 S ở ASCC 1
– ý ng về m t
Hiệp hội các quố N (ASEAN) ờ ngày 8/8/1967 (
ồ Indonesia, Malaysia, Singapore, T L và Philippines), ộ ế
– ế t t yếu ờ [68; tr.12-20]. S C ế
L ế ố ở N ậ ệ ề
ệ ề ế ộ ế ố ở ế

37. 27
ộ . N ― ‖ ASEAN b t
ỡ p tác kinh tế ệ ,
u thập niên 90 với lờ ề ngh c a Thái Lan về mộ ―
m i t ‖. N ập ASEAN, tiếp theo là Việt N
L M C . T ế
2015, với ch ờng g ng và phát tri n, ASEAN t Hiệp hội
c ớc nghèo, chậm phát tri c phát tri n kinh
tế ộng với dân số 600 triệ ời, diện tích 4.5 triệu km2
, quy mô
GDP t g n 900 tỷ và t ng giá tr i kho ng 800 tỷ USD[263].
N ậ ớ ố
ệ õ I M ớ Hồ T
L ớ P ậ ố P ớ T ố S
ố ề................N ậ ở ố
ồ ế ố ề ở ộ
ố n ―
– – [123]. Ng
ớ ế T ố ― ờ
ế ế ộ ộ …‖
ố ậ ộ
ệ ế ế – ộ .
Với v thế a - kinh tế mang tính chiế ASEAN ở thành một
trong nh ng ch th quan tr ng nh t trong QHQT ở N p tác c a
ASEAN c h p tác nội vùng và vớ ớc bên ngoài.
i m l i một số cột mốc quan tr ng c liên kết nội khối c a ASEAN
t sau Chiến tranh L nh ế ậ , ta
có th k ến nh ng s kiệ :
N ASEAN T ố H ASEAN (T ố I)
ẩ ế ộ ồ ế ố

38. 28
ồ ờ ở ộ ASEAN
ế ộ [150].
C ế ờ
ố ASEAN ộ ố ồ ố
ề ở ề -
ề ế ộ ờ ố ộ
ế. V ờ ớ ố ế ớ ố
ế ỷ XX ASEAN ậ ế ố –
ớ ề ế ộ ố
ố ở ộ ờ ố .
V ờ ế
ồ ASEAN
ASEAN ở ế ế
V ệ T ASEAN . T “ là m t
nhóm hài hoà các dân t ng ngo i, s ng trong hoàbình,
nh và th ng, gắn bó v i nhau b ng quan h i tác trong phát tri n
ng và trong m t c ng các xã h c lẫ T ộ
dung u, ASEAN õ ASEAN ớ ế ộ ộ ồ ―nh t quán v
ặ m dân t c c a mỗ ờ c ti p c n m t cách
công b ơ h phát tri n không phân bi t gi i tính, sắc t c, tôn giáo,
ngôn ng , hoặc ngu n g i‖ [ . Q ệ ậ ế
ố ớ ộ
ở ố ở ề .
T ề ậ ế ề ộ ồ ố
N ộ ồ ứ
ắ ệ
- ế ề ộ

39. 29
ề ớ ờ ệ
ộ ờ ớ ờ
ệ . ề ồ
ề ớ ớ
[ . T
ở ề ộ ộ ồ ASEAN ộ ồ
– ộ .
ệ T H Nộ (H P A
)
ệ . T ế ớ ASEAN
Tuyên bố Hòa h p ASEAN II (hay còn g i là Tuyên bố Ba-li II), nh ề ra
m c tiêu hình thành Cộ ồ ASEAN ới ba tr cộ :
Cộ ồng An ninh (ASC), Cộ ồng Kinh tế (AEC) và Cộ ồ V -
Xã hộ (ASCC); ồng thời kh nh ASEAN s tiếp t ẩy m nh và mở rộng
quan hệ vớ ối tác bên ngoài, vì m c tiêu chung là hòa bình, nh và h p
tác cùng có l i ở khu v c [151]. k p thích ng với nh ng chuy n biến nhanh
chóng và ph c t p c a tình hình quốc tế và khu v sở nh ng
thành t u c ASEAN ( ế ) ệ là kết qu
th c hiệ C H ộ V C (VAP)
ớ ASEAN ế ẩy nhanh tiến trình liên kết nội khối d a
ở pháp lý là Hiế ASEAN, nh t trí m c tiêu hình thành Cộng
ồ ASEAN ( a thuậ ớ ).
T ASEAN ẩ ến xây d ng các Kế ho ch t ng th
( ) xây d ng Cộ ồng Chính tr An ninh (APSC), Cộ ồng Kinh
tế (AEC) và Cộ ồ V-------- Xã hộ (ASCC) ề ra m c tiêu và thời
h ối với t ng biện pháp/ho ộng c th .
T i Hội ngh C p cao ASEAN- ( ) L ớ
ký Hiế ASEAN m t ở pháp lý và khuôn kh th chế cho gia

40. 30
ết khu v ớc m t là h tr m c tiêu hình thành Cộ ồng
ASEAN . H ế c có hiệu l
. ộ ệ ASEAN ộ
ộ ố ế . H ế
ASEAN ệ ASEAN
ề ệ
ASEAN. ề H ế ASEAN ở
ớ ế ế Cộ ồ ASEAN ồ ờ ộ
ế ộ ASEAN ớ ớ
Cộ ồ ASEAN [189].
Hội ngh C p cao ASEAN- ( ) Lộtrình xây
d ng Cộ ồng ASEAN kèm theo 3 Kế ho ch t ng th xây d ng 3 tr cột Cộng
ồng ASEAN và Kế ho ch công tác về IAI n 2 (2008- ) ột
ện quan tr ộ ộng t ng th ề ra khuôn kh
ớc tri n khai c th ASEAN tiếp t ẩy m nh n l c th c hiện m c
tiêu xây d ng Cộ ồ ASEAN ế t C H
ộ V C (VAP). tri n khai và kế C H ộng Hà
Nộ (HPA) ASEAN ề C H ộ V C (VAP)
giai n 2004-2010 và các Kế ho ộ (KHH ) xây d ng ba tr cột
Cộ ồng về chính tr -an ninh, kinh tế ------------- xã hộ n quan
tr ng là th c hiện Sáng kiến Liên kết ASEAN (IAI) nh m giúp thu h p kho ng
cách phát tri n trong ASEAN với kế ho ộng và các d án c th .
M c tiêu t ng quát c a C ng ASEAN là xây d ng Hiệp hội thành một
t ch c h p tác liên Chính ph liên kết sâu rộ và ràng buộ ở
pháp lý là Hiế ASEAN ; i là một t ch c siêu quốc gia
và không khép kín, mà vẫn mở rộng h p tác với bên ngoài. Cộ ồng ASEAN
s c hình thành d a trên 3 tr cột là Cộ ồng Chính tr -An ninh (ASEAN
Political Security Community – APSC), Cộ ồng Kinh tế (ASEAN Economics

41. 31
Community – AEC) và Cộ ồ V -Xã hội (ASEAN Socio-Cultural
Community). Quan hệ ối ngo i c ASEAN c tiêu thu h p kho ng
cách phát tri n trong ASEAN (nh IAI) c lồng ghép vào nội dung c a
t ng tr cột Cộ ồng ASEAN. T Cộ ồ V – X ộ
ASEAN (ASCC) ộ ở
ệ ề X ASCC
ố ớ Cộ ồ K ế AEC Cộ ồ C – A
ASEAN APSC ộ ố N
. N ộ – ộ ở ế ế
ộ ờ ộ ế - .
T ởng cho tới khi thành lập và xây d Cộ ồ
ASEAN ASEAN ều th hiện rõ quyết tâm c ớc thành
viên về một cộ ồng có s hài hòa gi a các dân tộc, sống trong hòa bình, n
nh và th ng, t o nên mộ ― n s ASEAN‖; n s là hànhtrang
ASEAN xây d ASCC. T hi u: C - xã h i
ASEAN là liên k - xã h i c a ơ m t h th ng các th
ch và thi t ch pháp lý, nh m xây d ng ASEAN tr thành m t xã h i chia sẻ,
t trong m t b n sắ ơ c s ng, mức s ng và
phúc l i c ờ c nâng cao.
ệ ASCC ộ ộ ế
ộ Cộ ồ ASEAN.
o ự a –
C ở – ộ Cộ ồ V – X ộ
ASEAN ồ ế ố .
1.1.2.1.
N là một khu v c có nề ớ m là
― ống nh ồ ‖ ội t c
é T . D ậy, ở Cộ

42. 32
ồ V – X ộ ASEAN c t o nên bởi một số yếu tố :
u ki n t n kinh t truy n th ng và s du nh p c a các n n
i lai.
V u ki n t nhiên N m ở N a châu Á,
có ph m vi lãnh th gồm hai ph Nam Á l a hay còn g o
Trung n (Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Việ N ) N
h o hay còn g i là Qu o Mã Lai (Brunei, Indonesia, Singapore,
Philippines, Malaysia). Bên c N ố a hình phong phú
với nú ồng b ng và bi n c o nên ba yếu tố ng
ồng b
Nam Á. Với v trí n m án ng ờng hàng h i nối liền gi a ộ
D T D N c xem là c u nối gi a các
quố T Q ốc, Nhật B n và ộ ở thành c a ngõ giao
i gi a các nề ớn trên thế giới, t ộ cho
ớc trong khu v c tiếp cận với thế giới bên ngoài. Về v a lý t nhiên,
nhờ ờ o ch y ngang qua, khí hậu bi c thù ph n lớn c a
nh ng quố N m k p gi T D ộ
D ế ậu gió mùa nhiệ ới nóng ẩm, t o nên không gian
t nhiên thuận l i cho hệ ộng th c vật phát tri ........................................
chính là ng n nguồ hình thành một khu v ồ
trồng tr t sớm nh t c a nhân lo i. Ngoài r ng là kho tài nguyên phong phú (có
nh ng quốc gia ở N ới ¾ diện tích l ồi núi, là Lào và ½ diện tích
là r C ) ồng b ng châu th c các con sông bồ p là
nh ng v a lúa lớ i nguồ c phẩm dồ ( ồng b ng châu th
sông Hồng, sông C u Long ở Việ N ; ồng b ng Irrawady và Arakan ở Miến
ệ ) ột nhân tố t nhiên thuận l i, giúp nh và duy
trì cuộc sống c N ( M t nguồn t
Trung Quốc rồi ch y qua Lào, Myanma, Thái Lan, Campuchia và ViệtNam)

43. 33
[12; tr. 15-21]. K ở N o v thế quan tr ng bởi tính ch t
c a ngõ quốc tế ờ ốc tế ớc khu v c này ch
ộ ồ về m i kinh tế mà còn
về c tiế ới bên ngoài. Chính các vùng duyên h i, h o
N ỹ thuậ n và t
nghiệp phát tri n t thời trung c ...
Y u t thứ hai góp phần t o nên n ng phong phú c a
. Khu v N m trên tuyế ờ ận
l i gi T ở t hiện nhiều thành
ph n ch ng tộc khác nhau. Có th nói, toàn bộ N ều có
chung một nguồn gốc tộ ờ u ch M P c
hình thành t i ch ng Mongoloid và Australoid và t ti u ch ng Mongoloid
l i phân hóa thành 4 lo i hình nhân ch ng là Indonesien, Veddoid, Austroasiatic
và Negrito. T 4 nhóm này l i tiếp t c phân hóa thành các tộ ời khác nhau
t o nên s ng về s c tộc và ngôn ng N [12; tr.22-
24]. T ờ ớ ống và t o ra nề a mình. Qua
các c liệu kh o c h c và nhân ch ng h c, ch ng Indonesian là cội nguồn, là gốc r
c a các tộ ời, các dân tộc khác nhau c a N .
Cuối thờ ồ ồng, ch ng Indonesian phân thành hai ch ng mới là Nam Á và
N o. Chính tính thống nh t về ờ o nên
é ời ở các quố
N thuận l u tiên cho việc hình thành c -----------------------xã
h i làm nên b n sắc chung cho các qu c gia khu v c này. Hiện nay, với s
bùng phát m nh m c a quá trình toàn c ớ N ều là
nh ng quố n dân tộc, góp ph n làm cho b n s c c a khu v c
ộng.
Y u t thứ ba là các n n kinh t truy n th ng, c th là ngh tr ng lúa và
ngh sông bi n. Nề – N ở

44. 34
ộ ớ ớ ế ố:
[ ]. Ngoài ra,
ều kiện khí hậu gió mùa nóng ẩ ề o nên một m ới
c và nh ồng b ng màu mỡ thích h p cho s phát tri n c a
c [12; tr.16-17 ớc, t o
ều kiện cho s phát tri n c a nghề trồ t nền móng hình thành nên
nền kinh tế chính c a khu v c. Cùng với việc trồ ớ N
ết thu ỡng trâu bò làm s é
ế...................................... N ề ộ ế ố
ệ bởi vì thuyề
ện ch yế truyền t i và th c hiệ
trong khu v c với các quốc gia bên ngoài [21; tr.312]. C th ện
quan tr ng giúp khu v c tiếp thu nh ng yếu tố
minh lớn ở ộ, Trung Quố
ờ các nề i lai du nhập vào khu v N
thêm nề . N ậ ề N là ề
ớc ế s c thái c ồng b n
ồi, hình thành nên nề ệ ớc .
N S ớc ASEAN khác, th c ch ều là nh ớc nông
nghiệp, ở T L % ời dân làm nông nghiệp, Phillipines và Indonesia là
70%, Malaysia là 57% [119]. ở nh s phát tri
tinh th u xã hộ ời số ết lý c ờ
Nam Á trong suốt quá trình vậ ộng t ến ngày . T ỡ
th n giáo, v n vật h u linh, t c thờ cúng t n tho i về l t,
về nguồn gốc dân tộc, về ờ thế ời. Các th n
tho ỡng, nghi l , l hội g n bó ch t ch , hòa quyệ . C u
ph biến trong nề ốc nông nghiệp chính là làng xã, rồi mở rộng thành
ớc, rồi thành quốc gia trong l ch s phát tri C c

45. 35
mở rộng nhờ vào l i thế truyền thống vố ố kết cộ ồng, tình
láng giềng thân thiệ ― ố ‖. xây
d ng một cộ ồ – xã hội chung, v a mang tính hệ thống l i v a mang
tính kế th a truyến thống t l ch s ch ời sống tập th c a các quố
N chính là thuận l i to lớ hình thành cộng
ồ – xã hội ASEAN.
Cu ần quan tr ng, l ch s hình thành c a các
qu t y u t ơ n b i vì b n sắ a khu v
Nam Á nói chung và c a ASEAN nói riê c hình thành xuyên su t quá trình
l ch s . T ề a các quố N c chia
làm ba thời k . Th nh t, t khởi th ến kho u Công nguyên là thời k
. ộ ― ề s ồng b ng, bi n,
n ồi núi, n a r ng vớ các d ng kết c c t … ẫu số
ệp trồ ớ ‖ [ ]. Ởvùng
ẫy còn ở vùng th ời trồ ớc trong các
ồng b n thì g n liền với
nghề ớ t th y h i s n. Bên c phát tri n c a các nền
S Ó E S H nh, Mã Lai, … ới bi c s c
nh t là chiếc trố ồng có th c tìm th y ở kh p các quố N .
Thời k th hai là t kho C ến thế kỷ XVI hay còn g i là
thời k tiếp biến nh ng ở P Trung Quốc, n
ộ, Ả Rập. C th , t ến thế kỷ VII n l ch s
c a các quốc gia – dân tộ N ồng thờ n liền với việc tiếp
thu ởng c T Q ố ộ thông qua ho ộng
i hàng h i, buôn bá i. Nh ng ởng này di n ra trên nhiều
viế ế c và một trong
nh ng bi u hiện c th nh ố N ti p thu m t
s tôn giáo m B Ấ giáo, Ph t giáo. T thế kỷ X ến

46. 36
thế kỷ XVI n phát tri n c a các quốc gia phong kiến dân tộc ở
N ộc c ớ c t a sáng sau
một quá trình tiếp thu và ch n l c tinh hoa c a các nề c
với bi u hiện c th là s phát tri n m nh c t c c,
ớ ậm d u n
b ền Angkor Wat, Angkor Thom c C ền Th t
Luông c L Nế o ớc là s thống tr c a Phật giáo hay n
ộ giáo thì ở s lan r ng c a H i giáo ra kh p khu v c
qu o vào thế kỷ XIII và thế kỷ XIV. R ờng h p Việt Nam, trong khi
ối m t vớ H ời Việ ếp thu Phật ột th
khi tinh th chống l i s ỡng chế về c a phong kiến
Trung Quốc. Thời k th ba, t kho ng thế kỷ XVI ến nay là thời k tiếp biến
nh ng P ơ . T c, ch
th c d T N ồ N H L A P … sung
thêm nh ng khía c nh mới c T ề a c a
khu v N [97; tr.113, 114, 116].
N ề ớ
T Q ố ộ. C ố ề
ớ ế ờ ở
ậ ộ T H . T T H
N ế ờ ỡ ộ
ớ N ờ ề .........T
ế T ế ế II ớ N
ộ ố ậ ớ T ở ộ .
C ộ N
ộ ậ ế ỷ XX. “
ẫ ứ

47. 37
[61; tr.54].
Q ế ế N ộ
ố : ố N ế ậ sinh
ề ố .............................................................
sinh ( ộ ) N ậ
ề ộ –
ố .
a a a [61; tr.49]
Qua nh ng phân tích trên, có th th y r N ột khu v c
a lý – l ch s - ời, có s c với các quốc
gia và các nề ế giới. Với nền t ng là chung một
cội nguồn, một nề h nông nghiệ ớc, nếp sống c
N c hình thành với nh ng nét chung t th c, nhà ở
ến các công trình kiế s thống nh ở m i quốc gia l i có
nh ng biến t u khác nhau làm cho nề a ngày càng phong phú và
y màu s V ASEAN c xây d ng và phát tri n d a trên b n s c
ề , trong s thống nh t c a khu v c và
ng c a t ng quốc gia.
1.1.2.2. Nh ng y u t
ế ố ở ờ Cộ ồ
V – X ộ ASEAN ế ố .
Mộ ế ố ở ộ

48. 38
ế ố ế ế N
ở .
Yế ố é ối c nh ế ớ ế ỷ
XXI ế ớ xu thế toàn c u hóa v s hội nhập, T .
H ệ ộ ẫ
[131]. T ỷ ờ ế ớ
ậ õ ề . H ậ
‗ ề ‘ õ ề ề
mộ [229; tr.233-235]. N ậ ộ
ờ ế ậ ớ ề ..................................T
ậ ề ề –
ề ờ .
S ớ ệ ế
ớ ỷ ệ
ề ề
ớ ế ố ề ố ố ố …
ộ ẫ ớ ớ ố ộ...........................T
ộ ộ ậ ế ố
ộ ộ ố ở ế
ẫ ế ố ộ ồ [170]. V ế ố
( ế ộ )
ộ ố ẫ ậ ố .
T ế ẫ ế ệ ố ậ
ờ ố
[131], [198], [142]. T ố
ề ế..................................... Về ề
ố ố ờ . C ề ế ớ
ộ ố ờ ........ề ố

49. 39
. Về ộ ờ ề ế ở ồ .
T ờ ớ
ở ớ ệ ề ở
. T ậ ế ề ớ
ẫ a
ớ ớ .
T ớ ố ế ớ N có thế m nh truyền
thố ế ới ập một cách tàitình
ộ, và trong hiện t i, nó có th phát huy m t tích c làm giàu thêm
cho mộ n s c ASEAN. Về ộ ố N
ố ậ ế
ớ... Tuy nhiên, t cội nguồ é các yếu tố
ố N ề ồ
. Cộ
ộ ố ố T
- ớ N
nhiề ẫ ề .............................................................L ộ ộ
– ở é ề
ệ ộ ở ề ớ C ế ế ớ II
ờ ố ở . ế C ế ế
ề ệ ậ
ở ộ ộ ệ
ộ ố ở N [32].
D ờ ộ ế
é ở Â T
1990 ộ ộ ệ ở
ố I P T L.........ờ
ờ ớ Cộ T ế ỷ XXI

50. 40
ề ộ ế N
[55]. ệ T I ở
ế ề I ở ế ố
ậ ệ ố ớ................................................................................. 1
T ỷ ớ ASEAN Cộ ồ ậ ẩ
ế ố ế. ề ẫ ế
ẫ ề--------------- ộ ệ ở ế ờ ế ế
ồ ộ ồng tôn ố ốc
. V ậ ố ộ ộ ồ – ộ ASEAN
ế ề ộ ộ
ờ ệ ờ ế ế l
ế ớ ở.........................................ề ề
ờ Cộ ồ V – X ộ ASEAN.
1 Đ ở Đ N Á
T ộ ậ
ộ [136]. T ộ ộ ậ
ộ ớ ế ố ố ớ
ề ế ộ [219]. D ậ ế ệ
ộ ộ ồ – ộ ề ậ ế ế ố
. Theo ứ P P
Center) ệ , N ộ ố ề
ậ ế ớ [214]. S
ậ
. C ố
1
S ệ ộ ậ T Hồ
ề N T L ớ PULO. C T L ờ M
M ậ ..........................S ế ộ ế
ế ASEAN. : N T Mỹ (C ) ( ) :
ờ NX KHXH H Nộ ----------; L T T
(C ) ( ) –
ứ NX C Q ố -------------------------------------- 91

51. 41
ệ ố ế ỷ XX ế ộ
ế ở ộ ố ở ộ .
ự a o
C ớ ế ớ ề ở N
H P ậ ế Hồ ề T
. C ậ N ề
ớ ậ ở . T ờ
ậ ớ ệ
ộ ậ
N ― ố ‖ ề
― ‖ ớ ộ ề ề ố
[46; tr.254-25 ậ ế
.
V ộ ớ N ế ỷ ớ C
ờ ế ề .......... N ệ
ế ậ ớ ộ ộ
ộ ở N ế ệ ố
N [21; tr.45-47]. C ộ ở ộ
ế ớ ế ố ậ . T ờ ề
ờ ộ
N ớ ớ I . G C ề
ề ộ ế ệ ộ ờ ớ N
C [145; tr ............ C T H ộ
ố ố F ề ố C ế ỷ
C ..................N ề ậ ế ố ở M L
ố ế ỷ II C.................. Ở T L ệ
ớ ế ỷ V C yên [145; tr.16].

52. 42
Ả ở H ố ớ N ế ậ
S V .2
T ế ỷ X ở H ế . C ề
ế ỷ VIII P ậ ề
T J ẩ ờ S 3
. T ờ ế
ệ ề ố
ế ề H ở J
ở J . S ề ờ
S ở ề T J ộ ớ P ậ H
ố ệ ớ ố [ 2; tr.123-12 . N ậ H
N ế ậ ề ệ
ớ ậ õ é ở N ớ
I M ế ỷ I ế ế ỷ X ồ
ậ ộ ớ P ậ ( ế
ế) ỡ ồ ớ .
P
Phậ N ớm, thâm nhập vào t ng quốc gia trong nh ng
thờ ng nh ờng khác . P ậ T
N (H T )4
(M )5
ộ
ờ ố ộ N
Á [19; tr.47-48]. Phậ N ng thế kỷ II u công
nguyên. Phậ c tiếp t ộ hay t Tây T ng truyền vào phía B c,
2
S ệ ( ậ ) S ...... T N
ệ ờ S ồ ệ ờ ồ ớ ớ
H ệ.................V ệ ố ớ ố ậ ờ ệ ộ
. T V ộ ộ ế ế ố ế ố ộ
ộ ậ ộ.................. N ộ T H ế
é ở N .
3
ờ S ờ ớ ;
ồ ế P ậ .
4
T T ế P ậ C ờ T ỷ ậ
ề ẫ ớ ố...................................C ờ
ộ ộ P ậ ồ T .
5
T ề P ậ ố ộ ồ T ( ).
C ề ồ T Q T ế Â ồ T (L ) V T ồ T (M ) P H ề ồ
T (P )

53. 43
ộ ồ Phật giáo ti u th ố N .
P ậ c truyền bá vào khu v N yếu b ờng truyền
giáo ho ệ ờ . L u, Phật giáo
t ộ tr c tiếp thâm nhậ ớc vùng ven bờ bi n phía Tây c
Nam Á (Ph l c 2). S ột số ớc tiếp nhận Phật giáo gián tiếp qua một
ớc trung gian khác [11]. ặc bi t c a Ph t giáo
Nam Á.
ệ ở N P ờ
“ ắ
N H ( ) ộ ở N
sau: “ ỷ ờ ầ ỷ ứ
ờ ầ ờ
P ờ
ơ
ờ ẫ
[27; tr.184-18 . N ậ P ậ N không
tồn t i một cách thu n khiế m nh ng yếu tố c ỡng b
ớc nó. S p dung n p gi a c a yếu tố o nên mộ t
c biệt cho Phật giáo ở N . C ậy Phật giáo tồn t i và phát tri n,
trở thành tôn giáo chính và có vai trò hết s c to lớ ời số
hộ N ến hiệnnay.
o Hồ ế N ộ : Hồ ậ
N ế ỷ X-XI ế ốc c C
biến sang Java (Indonesia) kho ng thế k XIII - XIV, tiế ở

54. 44
N thế kỷ XV, Hồ ẫn có miế t trố truyền bá
và phát tri n do ở ớc này Hindu giáo và Phậ biến t
ớ i b m t vai trò qua các cuộc biế ộng c ốc ở các
thế kỷ XIII – XV. Vào thế kỷ XV, b ng Nam Á h c g n
với nhau b ng một chu i các quố o Hồ . L M
N ế ề
Hồ . T ế ―Hồ ‖ y giờ một s c ng cố
ều và không hoàn t t thông qua việc c o và chinh ph o n m
gi a và trong nộ a c o, và mở rộ ― Hồ ‖ c
ờng buôn bán hiện có [11; 329-330].
T ờ Hồ ậ J (I ) ề ờ
ề
ồ ( ) : ế ố
J ẩ ộ ế
ẫ ầ ầ
P
[128; tr.313]. C
ế M ồ N
M ở ồ N ở Hồ . T
Hồ ờ.....................................................C Hồ
M ế A ( ộ
ố ) . ớ ế ỷ XVI ớ ở
ậ ẩ ệ ờ ộ
ờ Hồ T ớ I ở
Hồ ố M [11; tr. - . K ờ ồ N ế
M M ậ
S . V ộ ờ ồ
N Hồ

55. 45
ở ờ ớ ở ớ ề
ề Hồ . N ậ ộ ồ Hồ ở S
ớ I
Malaysia. Trên l N ế kỷ XVII o Hồ trí
t i quố C n, t i các c ng c V ố A ộng
ế ốc Arakan ở ớc Miế ện hiệ i và c m r ở
vùng Mã Lai [27; tr.155-8].
N Hồ ở N thống nh t cao và mang tính
khu v c r t rõ rệ . Q Hồ ở N
ế ế
vớ Hồ ến t ớc Arập, ộ, Trung Quố T …
Hồ ế ng không h y b hoàn toàn nh ng yếu tố
hóa b a c c l t bi hòa
h p v ờng m i, t bỏ nh ng y u t khắt khe
trong th c hành tôn giáo và ti p nh n nhi u y u t ặ
ặ n cho n c có nhi u nét khác
bi t v i n
So với các tôn giáo có m t ở N C t hiện muộn
m............ C ền th c dân ở nhiề ớc châu Âu mở rộng thuộ a ở các
t mới t cuối thế kỷ XVI. Cuộc thám hi m c a Vasco De Gama (1469-
1524) qua ộ ến miền duyên h i Coromende, Indonesia, Macca (nay thuộc
M ) F M T D t chân lên
Samoa (nay thuộ P ) [11; tr. . T ề ế
ộ ệ G T ế ề ộ ế ỷ
I ệ ậ C ế ế ỷ
XV ờ ề M ồ N

56. 46
ề ồ N [ V ế ỷ
XVI T N ệ ế P
ề .6
C ế ở ờ T
N ố ố ớ
G ế ồ C
ậ . ề
ề C Hồ ề N
P ố ế ỷ XV ở ề
T ờ T N ế . S ế
P ờ ớ ẫ ộ ộ
[11; tr.391].
V ế ỷ XV Hồ ế A ( ộ M
I ) ờ ớ ; ế ế ỷ XVI
ờ ồ ế ề C
M ; ế ế ỷ XVII ờ H L ờ ồ
N ế [ . T ề ề ố
ề ớ ề ớ C
Hồ . V ậ ở A
ề ố ớ ộ ồ
ệ C Hồ [194; tr.116-11.....G
A I A ế ố
ề ộ ậ N M ―Cộ N M u‖ (R
Maluku Selatan) [135 . T ố I
A ; ố ờ A C ở H
L ế ẫ ệ ậ ộ ớ N
6
V T N ệ ộ ộ ế T T D
ế P ồ
N . N ờ T N ờ T N
C ; ế ế ố M ế M ớ
P II.

57. 47
M ộ ậ [ ; tr.135-143]. Tr m c a l ch s và ở m i
ớc có nh ều kiện, hoàn c C ẫn bám r và
phát tri n ở N l i nhiều d u a xã hộ ớc này.
M c ởng sâu s P ật giáo ở Thái Lan,
C L M Hồi giáo ở Indonesia, Malaysia,Brunei.
Mộ ề ớ N ở
ề – ớ ộ T Q ố
ộ ề . D ậ ớ
ậ ồ ớ ệ ậ ề
ờ ớ ế.................N ậ ở
N ộ : ― ố ...................................‖
a o o k ự a
Ngoài các tôn giáo lớn nêu trên, ở N ều m ng màu
s c c . S ệ ởng Nho giáo
ẩy lên g ệ ởng c ớc.7
Hindu giáo hiện nay vẫn là tôn
giáo bao ph khu v o Bali c a Indonesia, còn ở Nam Trung Bộ Việt Nam,
một bộ phận lớ ờ C ờ ph ng các th n và th c hành nghi l c a
L M . N ến các tôn giáo nguyên th y hiệ
c các dân tộc miền núi ở ớ N th Vật linh giáo,
Tô tem giáo, thờ Mẫu, thờ cúng t … [140] Với diện tích g n 4.5 triệu km2
và dân số ệ ờ ến 2015, thì hiếm có khu v c nào trên thế
giới l i có mậ ộ ở khu v cnày.
7
T ộ Giáo d c Singapore chính th N ột môn luân lí cho t t c ờng
ph thông.

58. 48
1.2.2. Sự a o ấ a k ự
TheoRobertDowdtrongReligiousDiversityandViolentConflict:Lessons
from Nigeria B :
Nigeria), ông cho r ng có ba chiề ờng s ng tôn giáo. Theo
ều kích th nh t là theo số ng c ỡng n khác nhau.
Ch ng h n một xã hội có nh ng cộ ồ T Hồi
giáo s ột xã hội ch bao gồm nhóm theo Tin lành
và Công giáo ho c ch bao gồ S ‘ S Chiều kích th hai là
về m ến số ng các nhóm tôn giáo khác nhau. Ch ng
h ột xã hội bao gồ T Hồi giáo
H ột xã hội ch bao gồm Thiên chúa
giáo và Hồi giáo. Và chiều kích cuối cùng là t lệ ồ gi a các nhóm tôn giáo
trong một xã hội [157]. Xét theo lý thuyết này c a Robert Dowd thì s ng
tôn giáo ở toàn khu v N h u p khi nhìn t c ba chiều
kích về m ng, và tỷ lệ ồ gi a các tôn giáo (Ph l c 3).
T T N P (Pew Research Center) ề
C ố T ế ớ ở các quốc gia N
ế ng bậ ế ớ (Ph l c 4). N
ỡ N ậ ậ
ớ P ậ ( H ) N
I (Hồ ) K .............Nế é ố RDI (R D
I – C ố ) ở N S ớ
ố RDI . V ệ N . ế ộ
. Kế ế M ớ RDI . L ......... ế
. (RDI = . ) M (RDI =....)
. C ố ố ở
N ế I T
L P C ố T ớ RDI . .

59. 49
Bi o a o a a a
T S ố P ậ
ớ . % ố ớ . %. H ế ờ
P ậ S M . Hồ . %
ớ ồ . %. T . % ớ
. %. Số ờ S ố ―K ‖
ế ế %. K ờ S ―K
‖ ố ế ố ờ H [ ]. V ệ N L
ố ộ . T ế ố ẫ
P ậ ( ế P ậ T ): L % V ệ N %. ố ớ
V ệ N ệ ế ậ P ậ V ệ N
T Hồ T ộ C
P ậ H . N
N ớ ậ ch c tôn giáo và s tiếp
t é nh c a Pháp lệ ỡng, tôn giáo.
D ờ ế ớ . Hồ
‗ ờ ố ờ
Hồ D ‘. K % ố M .
C ố : P ậ %; T %;
ỡ %. N H

60. 50
S … ế
ệ ố ỡ c nhau ẫ ớ [ ].
S ộ ờ ờ ố
ờ ố ộ
ớ ộ ờ ộ ố ớ ỷ ệ ồ ệ
ố ố ố
ệ ộ ồ ộ ờ – ố ở
. ―V ệ ộ ậ ờ
ậ ộ ệ ề ồ ở ế
ờ ộ .‖ [74; tr.34]
ự k ề a o
Mộ ậ ề ề ở N
ồ ề ồ ề
ề ộ ồ ộ ờ – . Với s ng tôn ng
u thế giớ N thập niên cuối thế kỷ ớ ến nay luôn là
m nóng c ột s c tộ . C ờng h p ở miền Nam
P T L M I … u hết mang mộ m chung d
nhận biế ến yếu tố Hồ n hình là các phong trào li
khai kh i chính quyề m thành lậ ớ I
phongtràolikhaic ờiAceh(Indonesia),Moro(NamPhilippines),Melayu
– M (N T L ) … ột tôn giáo ở bang
Rakhine miề T M (P ). S ng tôn giáo ở khu v
Nam Á có tính ch t ph c t ở nh ng khu v ới s
ng tôn giáo là s ng về s c tộc c a chính b n thân m i tôn giáo trong
khu v . S ộ ồ ố ở
ớ
ề ở ố N ộ ậ ệ

61. 51
ệ ế ộ ồ ề ở
ề ộ ớ .
ỷ : T ở
N ớ
ề ế ố ộ ỡ . T ế ố
N ỷ ệ ồ ề ố
ồ ộ ố . ồ . ớ ệ
õ ỷ ệ ồ ề ề ố ồ ở . Hồ
ế ố I M ; P ậ
ố M C L T L ; C
P T . C ― ‖
― ế ộ ộ ‖ A C ( )
ộ ộ ế ố ề ộ ớ
ề ộ ờ ộ ề ộ
ố [147].8
V ế ộ ở ố N ề ộ
ở ề ộ .................. P ế ộ ố
ớ ộ ố. C ờ T L
ố ở ờ T P ậ ờ M ố ở
ờ M ế P ậ P ở ờ I
T I ở ờ J Hồ . V
ớ ộ ờ ớ ồ ờ
ộ - ố
ớ ở ố ề .
8
A C ( ) ―E T S D S A ‖ The Secuirty
Dilemmas of Southeast Asia, ISEAS & Palgrave Macmillan, pp. 52-88

62. 52
Bi o a a a [272]
- : T ộ
ồ ề ề ế – ộ ộ ờ ố
ớ ố ớ N ế
ẫ ế ộ ộ - ộ . V ệ ộ
ế ồ ề ộ ờ ộ ớ ế
ế ớ ộ – ệ
ệ ố ậ
ộ ồ ộ ờ –
ố . T ề
ề ớ ộ ề
ộ ồ ộ ờ – ố ộ ề
.
N ộ ờ ở
L ( Hồ ) P ờ D ( Hồ )
M ế é ế
ế [ . T ờ ớ ộ ồ M M
ở ề T L ỷ ệ ệ
ế ệ ố ờ
. V ậ ề ố
ệ ẫ ở M...........Ở P C
ế ở ề N ế

63. 53
ậ ớ . T ố
P ế ở M ệ
ố ờ M ố : M S N
M T .
: K ỷ ệ ồ ồ ề
ộ ở ề ớ N
ẫ ế ẫ ộ ồ . C ộ ồ
ố ố N ờ ố ở
ậ ở ậ
ệ ề ệ ế ớ ế ề ế –
ộ é . N ế ộ ỷ ệ ộ ề ố
ố ộ ờ – ờ ố ở
ề ệ ế . C ờ ời Hồi
giáo Melayu luôn muốn tách kh T L o Phậ ế ố ố
và có v ộc tôn trong xã hội. H c sáp nhập vớ M
cộ ồ ời Hồ c tin tôn giáo, s c tộc, ngôn ng , phong t c tập
quán và nhiều mối quan hệ kinh tế ội khác [21; tr.52]. V ộ
ề ờ ố
ộ ẩ [ 6; tr. - .
ộ ề ệ ồ ệ
A I . V ề
ệ ế- ộ ố ố
ố ồ ồ ệ .
T ệ ế ờ ệ
ề ớ N ồ ề
ở........V ệ ố
ộ ớ ẩ ế ề
C V ệ N ờ K ở T N

64. 54
ế % ố . C ẫ ế
ề ộ ờ ở ờ ộ
ố ề ộ ề ố ố
[186 . V ộ ở
ế ộ ở .
: ộ
ẩ ế ề ố –
ộ ố ệ ộ ề ề
ộ ờ . T ề ờ ồ ề ố
ộ ệ ế ề ề ộ ờ ố
ớ ớ ố ộ ở ộ ờ ố
cho ố ế ớ [ ; tr. - . C ờ
ộ ố ệ ề ộ ố
ề ộ ố ộ ..ề
ẫ ế ộ ố ệ é ề
ố . ờ ộ ồ M M ở
T L . T ố ộ ề T
ộ ở T L . C ộ ờ
ế C
T L ố n T L ế T
ế T ế ế . V ệ ế M
ớ ớ ệ ộ
. C ớ
ề ố M . N
C T L ộ ộ ộ ồ M
ậ ố ố ộ ồ . N ờ M M
ề .
: M ẫ
ộ ờ – ẫ ế

65. 55
ế ộ ế ệ ố
ộ ờ – ệ ố ố
. K ẫ ệ ề ộ
ế – ộ – ế
ề ế ộ ờ – ệ ở
ố ề ộ ớ ộ . D
ộ ế - ộ ậ ộ ờ – ố
ờ ộ ố ớ . ―
ầ –
ờ ờ B
ơ ờ
ờ [73; tr.23]. ề ế ộ
ờ – ố “ ờ
ờ
[82; tr.41]. C ề ẫ ế ộ ồ ố
ớ ộ ờ –
.
N ộ ờ – ố ở N
ố ế é ề ế ế
ộ ậ ố ố ộ ệ........―K ộ
ộ ờ
ớ ộ ẩ ..........L
ế ế ồ ậ ệ ế
ộ ậ ờ ở ộ ộ ớ
‖ [ ; tr ...........S ế – ộ ồ ề ộ ồ
ộ ờ – ệ ộ ồ ố ộ ồ
ố ộ ẫ ế ẫ ộ
gi ộ ờ ộ ố ở N .

66. 56
T
Tiếp cận t ộ nghiên c------------- ộ , với nền t ( ) ồng
về ều kiện t nhiên, (ii) chung một cội nguồn, (iii) một nề
nghiệ ớ hình thành nên s thống nh t c a các quố N
n ở m i quốc gia l i có nh ng biến t u khác nhau
làm cho nề y màu s c. T
ờ
N
ế ế ố . L ố ộ - ế ộ
ố ế ộ ộ – ộ ờ - ố ề
. D ệ ế ậ ộ -
ế ố ộ -
ố ở ố . S
ề ố
ộ . N ậ ộ ộ ồ ớ ế ờ
ộ ề
ộ ế ệ
ẫ ộ ộ ờ - ố
ố . là tiề ề khách quan ề ề
ệ xây d ng cộ ồ ------------- xã hội ASEAN.
S ố ồ ASEAN
ở ASEAN ở ộ . T
ện c ASEAN T ố ế T ố I
ế ố – tôn giáo ề ậ ế....C ế
T ờ ở ộ ộ ồ
ờ ề ế ậ ộ
ệ ớ ộ … ớ ế . N ậ
ASEAN ở ộ ộ ồ
ế hiện ệ ― ‖ ề ậ

67. 57
. T ASCC ớ ế ệ ộ ồ
ộ ệ ế ờ ế ế ộ
- ộ ờ ờ ố –
ộ N ộ ế ố
é ộ ẩ ậ ộ Cộ ồ V
– X ộ ASEAN ―một cộ ồng thu hút s tham gia c ời dân và
mang l i l ời dân, và là một cộ ồng dung n p, bền v ng, t
ờ ộ ‖ .

68. 58
ỡ ộ ế ộ ờ ớ
ộ - N ộ
ộ ậ ờ ế ― ộ ộ ồ
ờ ‖ ASCC. C II L ậ tập trung phân tích vai trò c a yếu
tố ng N trong quan hệ quốc c a khu v c g
ế ỷ XXI. T L ận án s s trí c a yếu tố ng tôn
CHƯ NG
MỐI I N HỆ GI A SỰ ĐA DẠNG TÔN GIÁO VỚI QUÁ TR NH
X Y DỰNG ASCC ĐẾN 1
Q ậ
N ậ õ ế ố ộ
ề quá trình phát tri n c a - ộ
ố . Tuy nhiên, luôn
ch ng tiề ộng tiêu c ến ề ế
ế ờ … T iệc xây d ng ASCC với
ộng hiện th ― ột cộ ồng các xã hộ c lẫ ‖
―T m nhìn ASEAN 2020‖ ờ ếtvà
thống nh t gi a các quốc gia thành viên. Kế ho ch chú tr ng r t nhiều tới
giáo trong nội dung xây d ASCC ế 2015.
2.1. V ủ trong Q Q
Đ N Á
a a o a
o k ự
T ớ ế ệ õ ề ế
( ) ế ( ). C ệ ề ề ớ
m ời sống c ời dân trong khu v . T

69. 59
ế
ớ....................................―C ế ‖ ộ ệ
ớ ế ẩ ộ ậ ế . N ― ế ‖
ớ ớ
( ồ ế ). ộ
ậ ế ề ỡ . V M
L é ở P ộ ệ ớ N ớ ở P
ế ớ ệ ở Mỹ
ớ ế [99]. V ở N ớ ế
.
D a theo A Secular Age, một công trình c C T
biệ a thế t c hóa: c chính tr c xã
h [235; tr.423]. Khung lý thuyế c tôi l a
ch phân tích về hiện tr ng tôn giáo ở các quốc gia khu v N
trong bài bởi nó nh n m c nh ng v ề nan gi i mà các chính ph
ASEAN ph ối m t trong kỷ nguyên c a nhiều s biế i chính tr và tôn giáo
. C ếp cậ ề cậ ến khía c ội, là hai
m t thuộ ố ng cốt lõi ch u s ộng c ề cậ ến Cộng
ồ V – Xã hội ASEAN (ASCC).
Trên bình di n th tục hóa chính trị, ch ế t c liên ến
nh ng th a thuận chính tr mà d ớc có th gi s trung lập với
ỡng tôn giáo. Tính h p pháp c a chính ph không ph thuộc vào tín
ỡng tôn giáo và chính ph không c c quyền cho b t k cộ ồng tôn
giáo nào (hay b t k cộ ồng không-tín- ỡng-tôn-giáo nào). T t c các
qu u th t Các quố ều d a trên
nh ng th chế mà tính h p pháp c a nó không d ỡng tôn giáo
c quyền nào cho riêng cộ ồn .........................ẫn
có ph n nào ngo i lệ. Ch ng h ờng h H ế M

70. 60
―L ậ L ( ố ớ L : K
L L ) ế ệ ề ộ
ế ỡ ố ớ ờ Hồ ‖
[194; tr ....T Hồ ố ẫ ề
. T ―Hồ L ;
ở
L ‖ [134; tr. é ― ề ề
ộ ề ề......................................‖ N
th chế ớc các quố ASEAN ỡng tôn giáo và th c
ến một v .
hai c a thế t c hóa thuộc về bình di n xã h i. Nó liên quan
ến s s t gi m tr m tr ng c ỡng tôn giáo và th c hành tôn giáo gi a
ời dân. Trên bình diện này, thì các quố N i không mang
tính thế t c ph biế ế t c c a Taylor – s m
ỡng và th c hành tôn giáo gi ời dân. Về ph ố ời
tham gia th ỡng, h u hết các xã hộ N ống Mỹ
ớ T Â . ậ ộ th c hành tôn giáo khác biệt nhau gi a các
quố ở m ề ờng Hồi giáo, nhà thờ, và các
ếu tồn t i ở kh – ờ c biệt vào nh ng d p l hội. Ở
h u hết các quốc gia, hình th c n i bậ n là chiế ế, là
ề ệ ờ ới s c m nh th n thánh mang màu s c
i diện và kh nh cho s ối với cộ ồ a
ội tình nguyện d ỡ . D các
chính ph m i n i lên hoặc c ng c vai trò c a h t Chi n
tranh l nh b bu c ph i nắm vai trò quan tr ng trong xã h i là nh ng t p h p
ời h p tác v ơ ng hi p h i t nguy n c a m t xã
h i dân s u c ơ . Tôn giáo ph bi n hầu h t s là s th
hi n các b n sắc c a nh ời h................. T nghi và tín

71. 61
ỡng tôn giáo s th hiện và c ng cố c thù với
cộ ồ .
t o nên s thống nh t quốc gia, duy trì trật t xã hội, và vậ ộng dân
ộng lớ ng, thì các chính ph hiệ i c n ph i (ho ng h
c n ph i) ki c nh ng th ều này càng làm thúc
ẩ c thù, tính khu v c, và s khác biệt s c tộc tôn giáo. Chiế c ki m
soát c a các quố ớng nh ng th c hành tôn giáo một
(ở nhiề ờng h p) duy trì s g n bó cộ ồng với
nh ng gì mà việc th c hành tôn giáo này có s g n bó. Chiế c kết h p này
o và duy trì b n s c tôn giáo chung. Tuy nhiên, chiế c này
không ph o và thành công. T khi Chiến tranh L nh kết
thúc, các quố N n s m soát nh ng ộ
ồ p tác. Tuy không rõ nhu
c u th c hành tôn giáo ở các quố suy
gi m kh ến cho việc th c hành tôn giáo ở các
quốc gia trở õ ộ ềm ẩn nhiều hệ qu chính tr .
N ậy, thế t c hóa ở N ẫ ến thế t
th hai c a Charles Taylor – s t gi m m nh trong việc th c hành tôn
giáo ph biến. Việc th c hành tôn giáo ở khu v ộng
ồ t xã hộ . m
này khiến chúng ta thật s ệc hình dung ra các tôn giáo ở
Nam Á làm thế thích nghi với mô hình th chế ở các quố................N
liệ ều này có th khiến cho việc phát tri n một chính th ôn hòa, dân ch , bền
v ng trở ều không th ? Thật ra không h
vậy nế é nh th ba c a Taylor.
ba thuộc về a. ến một
s i trong nh ều kiệ ỡ ― ột s di chuy n t một
xã hộ ềm tin vào Chúa trời không hề b nghi ngờ, và thật s không hề

72. 62
b gây khó d n thành một xã hội mà nó – niề – n
thành một s l a ch n gi a nh ng s l a ch ờng niề -
không d c l a ch .‖ K ỷ nguyên Chiến tranh L nh với nh ng kết c
u chính tr ối với việc ki m soát tôn giáo s , nh ời th c hành tôn giáo
có nhiều t ớ ệc th hiện niềm tin và kết nối với nh
ời th c hành cùng tôn giáo với mình trên thế giới thông qua nh ng kỹ thuật
truyền thông hiệ N ệ do và kh c hành tôn
ội. B t k ời th c hành tôn giáo nào bây
giờ liên hệ với nh ồ c a nh ời theo nh ng tôn giáo
khác nhau và c nh ờ....................................T ỡng tôn giáo và th c
hành tôn giáo trở thành một s l a ch ệ c m nh với
một tôn giáo nh nh. Tuy nhiên dù vậy, m i cá nhân ở các quố
N c gi i thoát kh i nh ng ràng buộc với gia
ộ ồng mà h sinh ra, và h không th tránh kh i b n s c khu v c và
s c tộ . N ậy trong nh ờng h p này, nh ời mong muốn duy trì
s kết nối với nh ng th c hành tôn giáo truyền thống s c m th y có nhu c u
― ệ ‖ ng th c hành này b ng việc duy lý hóa chúng và khiến chúng trở
nên ph........................ V ệc này giúp t o ra nh ng hình th c mới c a tôn giáo và
ền c m h ng cho nh ớng truyền giáo mới. Việc duy trì
niềm tin c a một n ời s không th ph thuộc vào việc gi u nó bên trong một
cộ ồ.............. M ờ i nh ờ i tin vào
ề . G n này t ều kiện phát tri n cho nh ng phong trào tôn giáo
trên diện rộng mà có th gây ra nh ng va ch m gi a các tôn giáo theo nh ng
cách mới.
N ậy, theo lý thuyết này thì kh a s t nguyện l a ch n tôn
giáo c a mộ ời ở ― ờ ‖ ở s t o nên s hòa h p xã hộ .
ối c nh khi cộ ồng ASEAN hình thành và m i rào c n s d c gỡ b c tiêu c a s
hình thành cộ ồng

73. 63
ASEAN ― ột nhóm hài hòa các dân tộ N ớng ngo i, sống
trong hòa bình, nh, th ng, …‖. T ở nhiề ở khu v c,hình
th c thế t c này s có th s n sinh ra nh ng hình th ỡng tôn giáo trên
diện rộng, ch ng h ộ ồng Hồ N ộ ồng Phậ N
ộ ồ C N các tôn
u số ở các quốc gia có th kết nối với nhau và trở nên phát
tri n m nh m và l n át nh . ều này s dẫ ến nh ng tình
tr ng mâu thuẫn và m t nh tiềm tàng s trở nên ngày càng ph biế
với nh ng thậ ớc.
Thuyết thế t c hóa theo cách tiếp cận c a Charles Taylor tuy không lý gi i
c một cách hoàn h o về th c tr ng tôn giáo ở N
lý gi c tôn giáo ộ ở khu v N
Á. Ngoài ra, ba cách hi u thế t c c T c b n ch t
c a nh ng mâu thuẫn mang màu s c tôn giáo ở các quốc gia trong khu v c và t
c nh ng d báo cho nh ng ởng tích c c và tiêu c c c a tôn
gi ối với Cộ ồ V – Xã hội ASEAN.
2.1.1.2. M
T C D ộ ộ ộ
ệ ộ ộ ớ
ộ ệ ế
ệ ế ế . L H ế
ệ ế ế ớ
ế ớ ở ồ ộ ố ế
ề ệ ố . T ộ ộ ộ
ế ố ệ ở ở
ề ế ộ ộ ớ
ề .................................Về ố ệ – ớ
ế : T ề ệ ố (A T ) C ộ

74. 64
(E C ) C ệ ố (R
S S ) C ộ ậ ộ ề
(Historically Favored and Endorsed Chur ) N
(P S R ) C ế ộ (C R ) C
ế ộ ệ (A R ) C ế ộ
(Separationist R ) ố C ế ộ ế (S
Control Regimes) [99; tr.169-180].
T ố ố ệ ờ Philippines,
M ộ ề C G ộ c (Established
Churches) ộ G ộ T ớ
ậ ................. T ờ I ộ ề C G ộ
ậ ộ ề ế ộ ộ
ố ẫ ậ
ệ ề ố ớ T
ở ờ P M I
ố ề ồ ộ ế
ố ế ế ộ N ớ
ẫ ớ ệ . C ố
M T L L C – N ớ ộ ố
ệ ậ . T ờ V ệ N S ộ ề C
ế ộ ệ ế ộ ề ộ
ớ ẫ ộ ộ ậ ộ ố ớ
. T ế ế ố N ộ mô
D ộ
ở ố ệ ệ ố ệ
C G ộ ế ế C ế ộ ế (P 6).
Mố ệ ờ ế ớ ộ
ớ .

75. 65
T S ( ) ộ N ớ ế
ứ ỗ
ặ ặ
[227; tr.........T ộ N ớ ế
ế ố: ( ) ậ ề ề ( )
( ) .
C heo P ộ ớ ệ ộ
ế ẩ The Sacred Canopy ế
ở ề ộ ệ ớ ế
ế ộ...Ô
ố ở ố ế
: ộ ộ ế ớ ế
ề ộ
. K ( ) ờ ậ
ẫ
ề . C ờ : L ế
ề
? V ậ ờ ế
ộ.......................................................Kế ố
khi ế ậ ớ
[129; tr.105-155]. Toàn
ộ ớ ế
ế
ớ ệ ồ ớ ệ
ệ ...
T N
N ớ ế

76. 66
- -secular states)
ệ ố N ờ
ở [ 3 . N ộ õ ố ở
N ờ I M – ố
ồ Hồ ế ố[226; tr -----ề ế ộ
H ế ở ― ề
ở ẩ ‖ ―
ố ‖ ẫ ộ
ề – ộ ệ
ố...............T ờ ố
ố N ế ệ .
2.1.2. a o o ị a
T ố ế ệ ố ở
N ở ế ................. T
ở ế ề ố ở N
ệ ớ ố T L M
M ở ộ ộ ớ P
ế õ ộ ệ ố ố...........Vớ
ố I S ế ở
ẫ ố
ệ ệ
ớ ế ố [212].
2.1.2.1.
Nhìn l i các cuộ ột có yếu tố tôn giáo t ậ ế kỷ XX
ế u thế kỷ XXI ở khu v N ộ ộ
bùng phát trên diện rộng, lan ra toàn khu v c, ộ ộ
ở ội bộ một quốc gia, mà liên quan ến hai
ho c ba quốc gia khác trong khu v c ệ ố ề .

77. 67
Tính ph c t õ é ng mâu
thuẫ ế ố u trong khu v N :
X ột ở Rakhine, Myanmar
K ế M ờ ế ộ ộ
é ố ế ệ ..........X ộ
ộ ộ ố ờ P ậ ộ ồ
ờ ố R Hồ ( ế % ố M ) ộ
ộ ế ố ớ ở ông Nam Á, kéo dài hàng
ậ ỷ ế bang miề T R . M ộ ớ
P ậ T ế P ậ T .
T ớ % ố P ậ T
H Hồ [ 4; tr .....N ờ R o
Hồ ệ ― ộ ồ ố ế ớ ‖ [280 .
H ờ ― ớ ‖ ế ớ ệ .........................
ệ ờ ( ố . ệ ờ ) ố M.............H
c th a nhận là công dân Myanmar mà ch c xem là dân nhậ t h p
pháp t Bangladesh, h ờng xuyên b ối x b t công.
Cuộ ộ ế ố ột trong nh ng v ề nh c nhối
nh t c a Myanmar k t ộc lập. K t ộ ột
di n ra gay g ờ hết với s ời c a phong trào Phật giáo 969
( ng với 3 ngôi Tam B o c a Phật giáo). P A
Wirathu khở ớ é ồ Phật giáo tẩ ời Hồi ở Myanmar
[223; tr. . T ộ ộ ộ ộ
ớ ờ R S
. K ờ ố ố ề
ớ I M T L ớ ộ
ộ ố ớ [ . C Q . ờ ề
ờ ố ề ề T M

78. 68
(P ). T ố ờ ế
ế ậ [223; tr.16-18].
X ột t ề N P
X ột tôn giáo ở Philippines di n ra gi a nh ờ T C
( % ố T ) o Hồ ộ ồ Hồ
ờ M ế % ố ớ [ ]. Nguyên nhânlà
―P T ‖ ời Hồi giáo Moro c
a chính quyền Mỹ ớ Philippines bây giờ [23; tr. .
T ờ M ố
ộ ố
. M t trận dân tộc dân ch gi M (MNLF) ờ
tách ra kh i Philippines t . N ột hiệ ớc gi a hai bên
c ký kết t i Tripolis, thành lập một khu v c t tr t i tây Mindanao, Sulu và
Palawan. M c dù vậy cuộ ố u gi a hai bên vẫn tiếp di n. Chính quyền
Philippines thờ ộc ph i ký vì không muố ố u vớ ớc cung
c p d u m T MNLF phân hóa, một bộ phận tách ra thành MILF
(M t trận gi i phóng Hồ ) ậ ớc Hồ ộc lập. MILF
ập nhiều trung tâm và kêu g i các thanh niên Hồ . S
lo t các nhóm Hồi giáo ly khai riêng l liên t c xu t hiện, tiêu bi u là m t trận
Hồi giáo Abu Sayyaf.
Cuộ ột di n ra gay g t trong nhiều thập kỷ qua. Vào ngày
c th a thuậ ộ T ậ
ệ ề (C A -
CA ) ộ ộ ớ ế V T Hồ ở
M (ARMM) MILF [ 70].
Tuy nhiên, th a thuậ m b o một s nh cho Philippines khi
các nhóm ly khai Hồi Giáo riêng l vẫn ho ộng tích c T
ột bộ phận trong m t trận Moro s n i dậy vì cho r ng nh ời lãnh

79. 69
o c a m t trậ a hiệp với chính ph . ậ C ề
( L – L) H
ệ T ệ P ............. ề ế ộ ố ộ
MILF ề ề ế
ệ ậ . D ậ ộ
ớ ế ố ệ ậ . T
ộ T ố D
ớ ờ ệ L ộ
ệ ệ ở T ố .
N ộ ộ ộ P ẫ ế
ẫ ồ M P ờ M ố
C P ớ M.............T
M ộ ậ ờ
M ề ở M
ISIS ế . T M (P – M – I )
ASEAN ế ISIS ế
ớ ế ớ .
X ột ở A M Indonesia
I ớ ồ ề ớ - ậ
ề ộ ờ ề . ố
Hồ ớ ế ớ ( ế % ố). V ậ ở I ờ
ề ộ ộ ậ ộ ộ ở A
ồ Hồ ớ ồ khác, ệ ớ ồ Thiên
chúa g ờ [ 6]. Nguyên nhân là do
ề A ộ S ( ậ Hồ )
ồ Hồ . T ồ
Hồ ờ ệ ố ( ,
ờ ). S ề A ế

80. 70
I ố ệ ớ ề ộ ộ –
P ề I ộ ộ ệ
leo thang.
X ộ M ậ ế A ộ
ề ề S............X
ộ ớ ờ ế ộ ộ
ố M M ờ [135]. Xung ộ M
ờ ậ ờ
Thiên chúa ờ Hồ ế ế
ề 9
. M ề ế ố ộ ố ờ ố
S . T
ờ ệ M
ố M ố ờ Hồ .
N T ớ ệ ờ Hồ
. H ế ộ
ồ ố ở ...........................................C nhóm ộ ớ
I nesia. Các phong trào này ộ ề ề
ộ ệ ẫ....... D ẫ
ế ộ õ ố ố
M .........ộ ờ ệ ố
C T ộ
ế ệ
x ộ ố .
X ột ở Pattani, Thái Lan
N ờ Hồ M ( ố) ố ế P
ề N T L ế ớ M ề
9
N ế ệ Â ế ỷ XVI ố M ệ
T ( . % ố ố ); ớ I ớ %
ố Hồ ......... H ộ ờ H L ộ M ộ ‗ ớ
‘ ề ẫ ề ộ [

81. 71
ậ ộ ố Hồ ế ớ M a [57; tr.55-
60]. Các t ch c ly khai tiêu bi u là M t trận Cách m ng Dân tộc (BRN) và T ch
c Gi i phóng Thống nh t Pattani (PULO). N ời Hồi giáo Melayu luôn
muốn tách kh T L o Phậ c coi là quốc giáo và có v
ộc tôn trong xã hội. H c sáp nhập vớ M ộ ồng
ời Hồ c tin tôn giáo, s c tộc, ngôn ng , phong t c tập quán và nhiều
mối quan hệ kinh tế ội khác [23; tr. . N ời Malayu cáo buộc
chính ph T L ối x b t công, luôn dành t ng quyền l
o Phật. C
ề ệ ề ệ
.
Trong cuộc chiến này, chính ph v ội Thái Lan g n bó r t ch t ch
vớ P ật giáo. Nh quân s , và có
c nh ― ‖ ộng [247]. Có nhiều kho ng thời gian, cuộc
ộ ới c các vùng ở Trung và B c Thái Lan. Tình tr ng b ộng
gây t n th t cho c bên Phật giáo và Hồ . c biệt, phiến quân Hồi giáo
ờng t n công vào các bi ng c a chính quyề ờng h c, bệnh viện,
sở c nh sát hay nh ng viên ch c. T ng cuộ
th u tiên gi a chính ph Thái Lan và một số nhóm Hồi giáo ở miề
b c th c hiện.
V ề Hồ ở M
P M ồ T M
M L M ộ ộ ậ ớ ộ
. M ộ ố ộ Hồ
ế ệ ờ ố ộ
ớ . L Hồ ậ
L ờ M ộ ồ ớ
ế ế ề M [ ;

82. 72
tr. . T ậ ệ ờ Hồ ( ế .... % ố) ậ ố
ế ở ề ế ế é ậ ...N ộ Hồ
M M ậ ỡ : P ậ
(19.2%) T ( . %) H ( . %) K ( . %) [ 4
ỡ ( . %). D ề M
ế ề ố ờ M
ộ ồ
ộ .
T ậ ―C ‖ ớ ờ T A
ố ( – ) ộ ồ ờ H ố
ộ ớ ậ
ậ ẫ . T ộ ồ ộ
ệ ộ ồ : T ộ
ố M (UMNO) ờ M H ệ ộ H ề ở M
(MCA) ệ ề ở M (MIC) ờ........ C ế
ề A ộ ậ M L UMNO ở n ề
[172; tr. . ệ ệ ớ ộ H UMNO
ờ M ệ
ờ H ậ ố ế
ế ớ ......... V ờ M
ố . % [102; tr....................D ộ ồ ờ
Hồ ớ
. S ế ẫ ộ
ộ M ộ H ẫ ế ộ
. C ệ ế ộ ồ
M C K ế Mớ . T ề ệ
ệ ế ố ớ ớ Hồ M
( % ố ) ế

83. 73
ộ ồ ờ M ở ẫ ậ
ớ ố M .
ố ớ ờ V ệ N ế
ề – ộ ờ ộ
ệ ế ― ớ ề ộ
ậ ‖ ớ ―T L ề ‖ ở ề T N ; ―T ố
ờ M ‖ ớ ―T L V C ‖ ở ề P ;
― ớ K K ‖ ớ P ậ N T (T ) ở T
N ộ; ― ố C ‖ ở N T ộ
ờ V ệ N [ ].
N ậ ế ộ
ẫ ẫ ộ ồ ộ ờ ớ ế
ố ề ẫ ế ộ
ế . S ẫ ộ ồ ộ ờ – tôn g ẫ ế
ế ố
– ộ ế . C
ậ ề ở N é ộ
ệ Cộ ồ ASEAN ớ ệ
ệ ệ Cộ ồ ASEAN .
2.1.2.2.
Các quố N ế ế ộ
ới m ộ ộc và tôn giáo ậ ế ớ [ ].
ế ộ ở ố N ề ế ộ ộ
ở ộ ậ . Ở ố N
ộ ộ- ế ố [55]. C ở
chế ộ và giới tinh hoa c m quyền ở nh ng quố ệ ề
n s c tập th ột b n s c chung c a quốc

84. 74
gia, ch quyền quốc gia hiệ i, và công dân không ph
ộ ộ ......................... ẫn còn là một thách th c
lớn hiện nay, qua s ch ng kiến g ột lo o l c và
chống thi u số ở Myanmar và Indonesia [130 . H
ộ ộ ội dân s trong nh ng thập
niên v ếp t c gây ph c t p cho quá trình xây d ớc trong
nh ng xã hội ề [ . H ệ ộ
ốc gia và toàn c ột số h c gi é é i
là "thế kỷ c C ờ [235
d ng ch ố................ c biệt, các quyề
ập th c a các tôn giáo thi u số ối x công b ng và bình
ng c a t t c các cộ ồ ố và thi u số ột trong
nh ng câu h t trong các nền dân ch ề [ ].
T ề % ộ N n
ra trong ph m vi quố . N c l i, nh ột về các v ề
hiế a các quốc gia: tỷ ệ a các cuộ ộ
các cuộ ột gi a các quố ến 87% trong khu v N
[149]. Rõ ràng, các chính ph trong khu v ông trong việc phát tri n
ế ột trong cộ ồ
ến thành các cuộ ột gi a các quốc gia. Th c tế là
các cuộ ộ ề c trong khu v N ớng leo thang
ế ới các vùng khác c a châu Á, c biệt rõ é ở
Indonesia, Myanmar và Thái Lan. M t khác, Malaysia và Singapore cung c p
b ng ch ng về kh n lý khá yên bình c a cuộ ộ ................N
t mộ ộ l ch s ế I M T
Lan là ba quốc gia ở N ệ ều nh ộ ẫ
ế o l ế ế ố . D ệ ều tra c u trúc c a các
cuộ ột ở ớc này ch t ch ề ..................N

85. 75
ộ N yếu hút xung
quanh v ề l ch s , tiếp theo là v ề thu n túy tôn giáo và tôn giáo ngôn
ng . ột c th ờ c biệt có liên qu : ột Pattani
ở miền Nam Thái Lan; cuộ ột Aceh ở I ; ộ
M ộ ộ ờ ột thi u
số - ố .
C õ ồ N
ệ ề ộ ệ ậ ộ .....................T
ớ
ề . T ậ
N ệ ệ ề ậ ế
ề ở ờ ờ ế
Hồ ậ P ậ T
H . T
ớ ố ề ộ ộ ộ
ộ ế
ở N Hồ ở
I M ở P T L
T ở P ở I ố P ậ ở T
L M C L ậ ở V ệ N . Về
N ộ ộ ậ ố
ố ớ ố ộ ệ ở
I M ậ ở V ệ N T ố
ờ ớ ệ ố ớ
T . T ế C ế L
ệ ộ ở .
C ố
ế ế ớ N ế

86. 76
Hồ ệ
ộ ồ Hồ ệ ở ở
ỷ ậ . C ộ ố ệ ở
Hồ ở N ệ ở
I T L P ệ
ệ ‗ ở ộ ở ‘
ậ ề ớ .
K Hồ ề ớ
N P ậ ở N
ệ ớ N ớ ỡ
ộ ố ở
ộ ố M L T L . P ậ
ộ M T L V ệ N C L
I M S . Xé ề
ệ ở T L M V ệ N C
L . Mộ ố ệ P ậ ớ
ố ‗C ộ P ậ ‘ ( S )
ở ề ớ ờ U N ế
ờ H S ở C ố
[......ộ ậ ố
ệ ế P ậ
ớ ế ở ố .
T Hồ P ậ ố ớ ở N
ộ ố ỡ ố
C ở P T ệ ệ
ồ T ở I ệ ở P . T C
ế ố P T

87. 77
ộ ộ ộ ồ Hồ ở
ề N P ớ ề C ố
ệ ộ ộ ế ệ ộ
ồ ở ộ ộ ộ é
ế ỷ. ề ở T ố
C ề I ố ở ộ ồ Hồ
[ . T ờ T ề ở ộ
ề ệ ộ –
ở .
N ậ ế ậ ế ế N ớ ế
ờ ố N ậ : ở
N ờ ố ộ ộ
ế ế ề - ế- ộ . M a
a ụ a a - ụ (semi-
secular state). V ậ a o
o a – a ọ o o ị
a o a k ự ệ ế
ố ố
ộ ố ế ố ố
. Tuy nhiên, t o k ả ự ị
o ị a a ộ ế ố
ở ố ASEAN ế
N ớ ờ M
c thi chế ộ t do tôn giáo về m t pháp lý,
t a m i cá nhân về ớp với v thế dân s và
quyền t do tôn giáo.

88. 78
2.1.2.3.
N O L. E ng nhậ nh trong nghiên c u c a : ―M t
trong nh ng sức m nh c a c ng ASEAN là n n móng tôn giáo – tâm linh
quan tr ng c c trong kh i. Nh ng n n móng này là r t h tr ng trong
vi nh n a nh c này, và chứng tỏ m nh m tính c
kính kinh vi n c a các n – a h ‖ [ ; tr T
d ng góp ph ng, t o nên b n s c riêng, thu hút s chú ý
c a quốc tế, xây d ng hình nh riêng cho ASEAN. Do vậ
N ời số
ời ASEAN. T ố ệ
ở ớ N ệ ế
ố ệ ề . C ế
ộ ồ [60; tr.27] [72; tr. 96]. ỡ
ậ ờ
ế ớ ề ố
ế ậ ế ố ở ộ [61]:
V ệ N ố ở
T H ; ở ố ( P )
ộ Hồ
; ố T L L M ở
ộ ộ P ậ ở ố ;
C ế ậ ố – –
P ậ ế ế ế ; ố P ớ
ở T ế ỷ XVI T
ở ậ ố . C ề
N ớ ố
ộ ờ ố .

89. 79
T ề ớ ề ộ ờ
ớ ộ ồ
ề ậ ế ớ......................................... N ộ
ộ ồ ộ ộ ố N ế
ố ố
ố.............V ộ ậ ở ế
ệ ố ở ố ố (
ộ ồ Hồ ở T L ) ở ộ ố ậ
ố ( ộ ồ Hồ M ) ề ế
ệ ộ ở N ở
[ [ ]. C ờ T
I ộ Hồ
ở P ở M ở ề N T L . Hồ
P N Y ờ
– N ố ớ N
ớ T L M . C ờ ớ ế
ớ – ộ Hồ M L ế ớ
– ộ P ậ T . ề ộ
ế----------- ộ ờ ở ASEAN [55; tr. 447].
S ph c t ở ềm ẩ
có th trở thành một v ề gây trở ng i cho các liên kết khu v c vì: th nh t,
: X ồ ề
anh em, không phân b ệ ộ ớ ờ
― ộ ệ ‖
ộ
ồ ở ớ . ề ẫ ế ờ ế
ớ ỡ ở

90. 80
ế ố ệ ớ ASEAN; ề ệ
ớ ề ộ [ ; tr.133].
C ờ ộ ề N T L
ở ế Hồ
ế ớ Hồ ở T . N ề ậ ở
T L ộ ố P ậ ớ ............... %
ờ Hồ Hồ ớ ộ M L ậ
P N Y S ộ ề N T L . T ồ Hồ
M L ớ S ố ệ ế
ớ ờ Hồ M ề
ộ ậ ớ ờ T . N Hồ
NPP RN PULO ộ ề ế ớ Hồ ệ
Hồ T [ ; tr .............N
Hồ M ớ ề ờ Hồ ở M
ề ộ ậ ề ệ
ế ộ [ ; tr.55-60]. Giố ộ ột tôn giáo
khác, b t n t ................................... N ề ờ T L h i ch y sang
ớc láng giề L C M tránh b o l c. Thêmvào
ộ ộ ộng không nh tới mối quan hệ c a Malaysia và Thái
Lan. Thái Lan tin r M ỡ phong trào ly khai do phong
trào này muốn sáp nhập vào Malaysia. N , Thái Lan ph ối việc Malaysia
cho phép nh ời thuộc T ch c Gi i phóng Pattani thống nh t (PULO) t
n n h p pháp t ớc này. V ề càng nghiêm tr ng khi Malaysia t chố
ng yêu c u c a Thái Lan về việc hồi ời t n n [95; tr.31]. Việc
b t n ở khu v c giáp ranh gi ớ y lên lo ng i về việc tranh ch p
lãnh th có th x y ra. Rõ ề ộ ở ề N T L
ệ ộ ộ ở ế ố (P 8).

91. 81
T C c thế giới (WFP), cuộ ộ ở M
ế ời m t nhà c a và ph ối m t vớ ế
th c nghiêm tr ng, t ớc láng giề
T L M . C ộ
M ề ở ớ
ỡ ờ R [280]. T ớ ờ
R ề ớ
ờ . C ờ L H ệ Q ố
(UNHCR) ớ ờ R ề ờ
M ề ờ ờ
ờ [280]. ề é
T T L M ộ
ế ố ờ ế ờ ậ ờ
ớ ề .10
Số ậ ế ẫ ộ
ớ . C ộ ỡ ở ộ ở M T
L M ớ ộ ố ố
ố . T ớc này
ề c n ph c gi i quyết triệ ở gốc r , t
Myanmar [282]. Theo ông Surin Pitsuwan, nguyên t ASEAN
không ch là v t sắc t c – tôn giáo gi a hai c ng Ph t giáo và
Islam giáo, mà còn là v thu c v c u trúc c a Hi n pháp Myanmar, v
dân ch và nhân quy n, v hòa gi i dân t c, cu t này không ch
ng t i s nh và phát tri n c a Myanmar, mà còn ng quá
trình hi n th c hóa C [23].
10
T D ố ế (IOM) ớ ờ M ẫ
M ệ ộ ố ậ ờ ậ é ớ
. ờ ậ I ế ậ
ờ ố ề ồ ố ở A........T
M ờ ộ ậ ở L ế
ậ .

92. 82
I ớ ố ớ ( ) là quốc gia lớn
nh t về m t lãnh th và dân số ( ệ ời –40% dân số ớc
ASEAN), n m ở v trí trung tâm và có nền kinh tế lớn nh t trong ASEAN và lớn
th 10 thế giới theo World Bank; (ii) sáng lập viên c a ASEAN, có tiếng nói
quan tr ng trong khối, m b o tiế ộ hội nhập khu v c; (iii) là một quố
dân tộc-tôn giáo, tình hình Indonesia ch ng các nhân tố chung trong
ASEAN ề s c tộc (gi ời Java với các tộ ờ A
Irian; gi ờ I ời Hoa); tôn giáo (mâu thuẫn gi o Hồi và
o Thiên Chúa); phong trào ly khai (ở Aceh, Tây Irian). Quá trình ly khai ở
Indonesia làm hàng triệ ời trở thành thuyền nhân lánh n n t ớc láng
giề N (ở Malaysia có 1 triệ ộ I ệc, ở
Singapore hàng v n), dẫ ến s phá vỡ cân b ng ch ng tộc ở ớc này.
Tình hình ở I ộng tr c tiếp về m ối với Singapore,
án ng ờng hàng h i quan tr ng trên thế giới (80% nhu c u d u c a Nhật
c chuy n chở qua eo bi n Malacca). S ớ
ở ế ộ ồ ASEAN ề ế ề............. Ngoài
ề ế ề ộ ế ộ
P ASEAN
ệ ệ ộ ộ . V ệ ố ậ
ờ ế ố – ộ ẫ
ố ờ ố ậ ờ ậ . S b t n c a
Indonesia s khiến cho ASEAN b ởng lớn.
T ớ ASEAN ố ộ – tôn
ộ ớ ớ
ứ . uộ ột Phật giáo – Hồi giáo ở Myanmar
ộng r t lớ ế ớc và khu v......C ng tôn giáo còn
lan sang c ớ ASEAN M I ời
Hồi giáo chiế ố. N ờ ộ Hồ ở P

93. 83
ề ộ ộ P ở ẫ
ồ P M . N ờ Hồ ở M ỡ
ờ Hồ M ở ố C P
ở ớ M [ ; tr.50-56]. H ờ
S ế S ố .
T ờ H ế . % ờ M L ế . % ờ
ế . % ộ ế ... % [152]. T C ố T ố
ố ề ờ S ậ :
P ậ . % T . % Hồ . % H...................%
Kh % . % [143]. T S
ộ ‗Q ố T ‖ ộ T ế ớ M L
[228]. Rõ ớ S
Hồ ộ S Hồ ế ố. T
ề ề ế ở ố
ộ ố ố ............... T ộ ố ề
ế S ệ ộ ề
. T ậ ớ ố ớ ệ ề ẫ
ờ ố M [228]. ề ộ ế ố
ệ ố ộ ố
ộ S ớ ố ờ H ố ộ ế ớ
ờ Hồ .
C ớ ề
N ộ ộ ồ ớ ồ
(I P ậ T H K )
ỡ ậ ế ộ ố
trong khu [ [ ], [197]. Bên trong b t k quố ộ
ậ c liên kết với nhau bở hính tr
ngay c về b n ch ẫ . D

94. 84
a mộ i b xâm nhập bởi nh ng nhóm khác ở
c p quố ệp chính tr . Trong nh ng
ờng h ộ ồ ố ột c u trúc xã hộ
ộ ớ c ch c quyền quyền l c chính tr
u số. ề p với nh D ( )
ng ế ở ốc gia
mới n ờ ệ ồ ậ ời
dân số " [155; tr.50]. Vớ ệ thống chính tr ố
c tranh luận rộng rãi là mộ ệ a thời k thuộ a, không ph i là một
yếu tố cuối cùng gi i thích cho nh ng trở ng ối với an ninh và nh khu
v . D ộ a khu v N i là một b n s c
chung mà m ời ở t t c các quốc gia thành viên ph ố ớ
không ph i là một khuôn kh ớ ệ
chính sách riêng c a h ộ........................ột s pha trộ ộ
c – ộ mộ c
liên kết vớ ng c ời dân và các thành viên
trong một khu v a lý nh . T – N
ố ộ x a a o , ộ ― ồ
ề ‖ (melting pot).
D ậ ( ) ộ ộ
ế ố ế N ; ( )
õ ẫ ộ ở ố
ề ộ ở ế ệ
ố ( )
ế ẫ ế ẫ ố
ế ố ớ ộ ; ( )
ộ ế ố ố ở

95. 85
ế ố ASEAN. T Cộ ồ V
– X ộ ASEAN ộ ồ ế ố ế ố ộ
ASEAN. M ế – ộ ế
ố . Vớ ậ
N õ é ậ ệ
Cộ ồ V – X ộ ASEAN – ộ ộ
ồ ờ ASEAN.
2.2 V ủ ộ ASCC
1
2.2.1. a o o (1997)
L ASEAN ố . G
n và s c n thiết c a Hiệp
hội di n ra t ới gi a nh a thế ỷ XX. S phát tri n c a
mối quan hệ a các quố ới s kiện quan
tr H ệ ớc Thân thiện và H p tác ở N (TAC) g i
là Hiệ ớ ời ngày 24/2/1976, t i Bali, Indonesia, với m c tiêu thúc
ẩ n, tình h u ngh và h p tác lâu bền gi ớc
thành viên, góp ph ờng s c m ết và quan hệ ch t ch
a các ớ N . Với s tham gia c a Việt Nam, tiếp theo là
L M C u tiên trong l ch s N
s ố c ch m d t, mở ra thời k mới c a hòa bình, h p tác và
phát tri n.
ASEAN ố ậ ố ệ
ớ ớ ộ ố ẫ
. Xé ề ộ ế
é ố ộ ộ
ố I ề ộ ậ
ASEAN ệ ớ . ố ớ ASEAN

96. 86
ở ASEAN
– ệ IMF – ề
[ ........S ASEAN ệ ộ
ở T ở ờ ố ớ ẫ
A ế ậ ế ộ ờ
ề ế ASEAN ệ ế ề
an ninh [ 1 . ồ ờ ở ộ
ế ệ
ớ ậ................ ố ệ ớ
ề õ ASEAN ế ồ ế
ế ế ố ớ ế ộ ề ế [ ].
Vậ ố ế ớ ộ
ộ ASEAN ậ ệ
ế ộ ớ ớ ế .
V ệ ớ ớ ờ H ế ASEAN Cộ ồ ASEAN
ệ ế ề ệ
ASEAN ế ỷ XXI [ ].
T ở một nền hòa bình v ng ch c cùng với ý nguyện chung tay xây
d ng một cộ ồng phồn th nh, tháng 12/1997, t i Hội ngh C p cao không
chính th c t i Kuala Lumpur, nhân kỷ niệ ậ ASEAN
ện T m nhìn ASEAN tới 2020 với m c tiêu t H ệp hội trở
― ột nhóm hài hòa các dân tộ N n bó trong một cộng
ồng các dân tộ c lẫ ‖. ở Cộ ồ ASEAN
ờ ệ T ASEAN .
T T ASEAN ề ra T m
ASEAN ...................................................: Tầ

97. 87
ầm nhìn c a m t quan h i tác phát tri
ng và Tầm nhìn c [120].
T m nhì ộ ộ N
nh ở N i quốc gia thành viên
ASEAN ống trong hòa bình và hòa h p và t t c các nguyên nhân c a các
cuộ ộ c lo i b . N ời ta hy v ng r ng khu v ASEAN
các mố a c t nhân và t t c các lo y diệt
hàng lo t. Thông qua việc thiết lập hòa bình và ớ ASEAN
n l c trong suố ộ ều kiện thuận l phát tri n và h p tác
kinh tế trong m ố ớc ASEAN có th c thiết lập.
T m nhìn th hai, quan hệ ối tác trong phát tri ộng nh n m nh
hội nhập kinh tế ch t ch tậ ởng kinh tế bền v ng và công
b ng trong các ớ ASEAN ờng kh c hồi
c a quốc gia và khu v c. Thông qua quan hệ ối tác trong phát tri ớc
ASEAN c d kiến s thu h p kho ng cách về ộ phát tri n gi a các
ớ ời dân trong khu v N
nghèo. ASEAN s ế ế c một m ộ công b ng c ời số . t
c m ớc ASEAN c ờng h p tác kinh tế và phát
tri n nguồn nhân l c.
T m nhìn th ba, một cộ ồ ộ ờ ng ra
N ột cộ ồng ASEAN nhận th c c a các mối quan hệ l ch s
c a mình, ý th c về di s a nó và b ràng buộc bởi một b n s c chung
c a khu v c. Thông qua t ời dân s c tiếp cậ ối
vớ ội phát tri n toàn diệ ời không phân biệt giới tính, ch ng
tộc, tôn giáo, ngôn ng hay nề ội.
N ộ T ậ ề
ở ộ Cộ ồ ASEAN. T

98. 88
ề ộ ộ ồ ộ ộ
Cộ ồ V – X ộ ASEAN .
P ộ “ y xã h i ASEAN s ng và r ng
m nh t quán v ặ m dân t c c a mỗ ờ c ti p
c n m t cách công b ơ phát tri n không phân bi t gi i tính, sắc t c,
tôn giáo, ngôn ng , hoặc ngu n g ộ
ASEAN ề ( ờ
… ắ ặ
). Ở ộ ế ộ
ế ộ Cộ ồ
( ) ASEAN ứ
ộ ồ ( ) ASEAN ỏ ế
ố ộ .
T ASEAN ộ “
b c và gắn bó v mặt xã h i ỡng, thi u th n và nghèo
kh không còn là nh ng v ơ n n ;
ờng sức m ặc bi n nh ời có hoàn c nh thi t thòi,
nh ời tàn t ơ ơ a, và i và pháp quy n
ng tr T ậ ớ ế
ASEAN ộ ộ ồ ờ ố ở
ề ỏ ắ
.
tri n khai T m nhìn 2020, Hội ngh C p cao ASEAN 6 (Hà N i, tháng
12/1998) C H ộng Hà Nộ (HPA) n
1999- ề ra các biện pháp/ho ộng c th ẩy h p tác
ASEAN c chính tr -an ninh, kinh tế -xã hội và quan hệ
ối ngo i. Do ch ộng n ng nề c a cuộc kh ng ho ng tài chính khu v c

99. 89
-1998, nên h p tác ASEAN nói chung và việc th c hiện các d án
trong khuôn kh HPA n này ch yếu tập trung vào khôi ph c
và ẩ ởng kinh tế trong khu v c ph c nh ng hậu
qu về m t xã hội c a cuộc kh ng ho ối vớ ớc thành viên.
C ề – ộ
ờ ố ộ ở N ề ộ “ c
và gắn bó v mặt xã h ế ế
ệ ế ế ế ế ố...............V ệ ệ
ế ộ ộ ồ ASEAN ở ộ:
ờ ố ASEAN. T
ASEAN ớ ế ệ ộ
ờ ế
ế ộ ố ệ ề ộ
ờ ậ ề ASEAN
ệ ố ố.
T ế ASEAN ( )
ề ẩ
ộ ế
ẫ ế ế ế
( ) ế ế ố
ộ ế
ộ ế .
2.2.2. a o o o (2004)
T L ớ ASEAN T ố Hòa h p
ASEAN II (hay còn g i là Tuyên bố Ba-li II), nh ề ra m c tiêu hình thành
Cộ ồ ASEAN ới ba tr cộ : Cộ ồng An ninh
(ASC), Cộ ồng Kinh tế (AEC) và Cộ ồ V---------Xã hộ (ASCC); ồng

100. 90
thời kh nh ASEAN s tiếp t ẩy m nh và mở rộng quan hệ vớ ối
tác bên ngoài, vì m c tiêu chung là hòa bình, nh và h p tác cùng có l i ở
khu v c.
ấ o a
tri n khai và kế t C H ộng Hà Nội (HPA), ASEAN
ề C H ộ V C (VAP) n 2004-2010 và
các Kế ho ộ (KHH ) xây d ng ba tr cột. Cộ ồng về chính
tr -an ninh, kinh tế -xã hộ p ph n quan tr ng là th c
hiện Sáng kiến Liên kết ASEAN (IAI) nh m giúp thu h p kho ng cách phát tri n
trong ASEAN với kế ho ộng và các d án c th . T ―C
ộ V C ‖ c thông qua t i Hội ngh c p cao ASEAN l n th 10 t
V C ốn ch ề c a Cộ ồ – xã hộ c nêu ra
là [254]:
1) T o d ng cộ ồng các xã hộ c;
2) Gi i quyết nh ộng xã hội c a hội nhập kinhtế;
3) Phát tri ờng bền v ng; và
4) Nâng cao nhận th c và b n s cASEAN.

101. 91
Trong m c giới thiệu t m nhìn và s c n thiết xây d ng cộ ồ
– xã hộ m trong s n ra ở ASEAN : tr i
dậy c a ch , s i phong cách số ởng kinh tế,
s i vai trò và c u trúc c ộ ế ờ
tr em, s h ộng c a nó tới việ i trong
th ờ ộng do liên kết kinhtế…
Theo nội dung chi tiết trong Kế ho ộng c a Cộ ồ –
xã hội ASEAN 2004, kế ho ch bao gồ m với nh ng m
sau [61]:
 M c tiêu xây d ng cộ ồng các xã hộ c c th hóa
c gồm 72 ho ộng h p tác.
 M c tiêu gi i quyế ộng xã hội c a hội nhập kinh tế gồ c
với 12 ho ộng.
 M ẩ ờng bền v ng tập trung vào c gồm 55
ho ộng.
 M ẩy b n s ASEAN c và 21 ho ộng nh m
phát tri n nhận th c và b n s c khu v ASEAN; T ẩ ối tho i
nh m nâng cao hi u biết về ASEAN; Mở
rộng v thế ASEAN trong cộ ồng quốc tế.
Trong t t c ện c a ASEAN, t ởng cho tới khi
thành lập và xây d ASCC ều th hiện rõ quyết tâm c ớc thành viên
về một cộ ồng có s hài hòa gi a các dân tộc, sống trong hòa bình, nh và
th ng, g n với nhau b ng quan hệ ối tác trong phát tri ộng và
trong một cộ ồng các xã hộ c lẫn nhau, t o nên một “ n sắc
; b n s ASEAN xây d ng ASCC. N ậy, có
th hi u: Cộ ồ - xã hội ASEAN là liên kế - xã hội c a
ASEAN ở một hệ thống các th chế và thiết chế pháp lý, nh m xây d ng

102. 92
ASEAN trở thành một xã hội chia s ết trong một b n s c
ộc sống, m c sống và phúc l i c ờ c nâng cao.
T ộ ASEAN Hộ
T ASEAN ộ ở ề Cộ
ồ ASEAN ẩ ộ ậ ế. T
ệ ế
ố [ ].
–
ơ ơ ặ
ặ
ơ
N ề ẩ
ộ ộ ở N ộ
ố õ ờ .
ế ộ ề ế ớ
ố ệ H 11
JI
T L
ề N T L ế ớ
ế ệ H ệ ệ
T L ờ .
2.2.3. a o o
T Hộ T ASEAN K L -
ASEAN T ố K L ề
H ế ASEAN. H ế ASEAN c thông qua bởi các
o ASEAN ngày 20 t i Hội ngh
ASEAN S . C o hoan nghênh Hiế
11
Hambali, tên thật là Riduan Isamudd c coi là ch huy c a m ới kh ng bố Jemaah Islamiah có
quan hệ với Al-Qaeda. ở T L ồ Mỹ ẩ
Indonesia