1. XXXXXXXKO EMAKUME ETA GIZONEN I.
BERDINTASUN-PLANA
Prozesuaren nondik norakoak
Xxxxxxxn, 2009ko apirilean
Egilea: xxxxxxx xxxxxx xxxxxx

3. SARRERA
Hurrengo orriotan, geure barne trebakuntzarako interes handikoa izan daitekeen
proiektu baten berri emango dizuet: xxxxxxko I. Berdintasun-Plana lantzeko
prozesua, hain zuzen ere.
Lan hau xxxxxxko bi teknikarik (xxxxxx xxxxxxk eta nik neuk, xxxxxx xxxxxxk) garatu
dugu. Laguntza moduan, zenbait unetan, genero-gaietan aditua den kanpo-aholkulari
batekin harremanetan egon gara.
Azken urteotan, euskararekin zerikusia duten egitasmoak aurrera eramateaz gain,
xxxxxx xxxxxxko langileontzat berriak izan daitezkeen gaiak lantzen hasi garenez, lan
honen aurkezpena egitea egokia iruditu zaigu.
Azalpena edo txostena hamar ataletan banatua dago. Lehenik eta behin, udalerri
bateko berdintasun-plana zer den azalduko dizuet labur-labur. Hurrengo urratsa
izango da berdintasunaren inguruko araudian murgiltzea, berdintasun-planaren
oinarri juridikoa zein den ezagutzeko. Hirugarren atalean, horrelako lan batek jaso
beharreko eduki guztiak (ardatzak, arloak, helburuak, ekintzak…) zehaztuko ditut.
Behin hau azalduta, xxxxxxko egitasmoa aurrera eramateko martxan jarritako
prozesuaren berri izango duzue: aurrelanak, diagnostiko-fasea, diseinu-fasea…
Metodologia izango da bosgarren puntuaren muina eta horrekin lotuta, jarraian,
hainbat lantalderekin izandako saioak nolakoak izan diren argituko dizuet.
Txostenaren azkeneko atala, agian, interesgarriena izango da: arrakastarako gakoak,
prozesuan zehar topatutako oztopoak eta, nola ez, ondorioak.
ZER DA UDALERRI BATEKO BERDINTASUN-PLANA?
Lehenik eta behin, berdintasun-plana zer den azaltzen saiatuko naiz. Badakizue,
jakin, zein den honelako proiektuen funtsa: era antolatu eta koherente batean
helburuak, estrategiak, prozedurak… jasotzea. Halaber, ezarritako helburuak
lortzeko ekintzak, baliabideak, arduradunak… zehaztu eta denboran zein espazioan
kokatzen ditu. Esan dezagun tresna dinamikoa dela eta, jakina, honen emaitzaren
ebaluazioaren arabera, aldaketak izan ditzakeela denboran zehar.
Gaur egun, oso ohikoa da entzutea halako lana garatzen ari direla edozein
enpresatan edo udaletan. Azken urteotan, planak gai ugari lantzeko erabiltzen dira
(gazteria, inmigrazioa, indarkeria, osasuna...).
Baina zein da udalerrietako berdintasun-planen helburua? Zertarako diseinatzen dira?
Hain zuzen ere, herrietako esparru desberdinetan (kultura, hezkuntza, osasuna,
hirigintza…) emakume eta gizonen arteko berdintasun erreala lortzeko; emakume eta
gizonen arteko bereizkeriari eusten dioten oztopoak zein egiturak gainditzeko,
halaber, orain arte bizi izan ditugun desberdintasun-egoerei aurre egiteko.
1

4. ZEIN DA OINARRI JURIDIKOA?
Hainbat arauditan jasotzen da emakumeen eta gizonen berdintasun-printzipioa. Baita
edozein motatako sexu-bereizkeria debekatzeko erabakia ere:
Nazioarte mailan, esate baterako, 1979. urtean onetsi zen emakumearen aurkako
Diskriminazio-mota guztiak Ezabatzeari buruzko Konbentzioa. Europa mailan, berriz,
aipatzekoa da 1999. urteko Amsterdamgo Ituna. Azken hau indarrean jarri zenetik,
Europar Batasunaren funtsezko printzipio bilakatu da emakumeen eta gizonen arteko
berdintasuna.
Geure eremura hurbilduz, aipatzekoak dira Euskal Autonomia Erkidegoko
Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako 4/2005 Legea zein Emakumeen eta
Gizonen IV. Berdintasunerako Plana. Plan horrek zera aipatzen du:
“Foru aldundiek eta udalek berdintasunerako planak edo programak onetsiko
dituzte, Eusko Jaurlaritzaren plangintza orokorretan ezarritako gidalerroekin eta
esku hartzeko ildoekin bat etorriz…”
Beraz, horiexek dira edozein udalerritarako berdintasun-planaren diseinua
egiterakoan kontuan hartu behar ditugun lege eta araudiak, batez ere, azkeneko
biak.
ZEINTZUK DIRA JASO BEHARREKO EDUKIAK?
Lehenago esan bezala, geure lana kudeatu behar izan dugu Euskal Autonomi
Erkidegoko Emakumeen eta Gizonen IV. Berdintasunerako Planaren arabera. Horrek
esan nahi du, kontuan hartu ditugula bertan agindutako edukiak.
Landu beharreko ardatzak eta arloak honako hauek dira:
Zeharkakotasuna: kontzeptu honek adierazten du, genero-ikuspegia txertatu beharra
dagoela politika publikoetan. Era honetan, udaleko plangintza orok emakumeen nahiz
gizonen egoerak aintzat hartu behar ditu garapen- eta ebaluazio-fase guztietan.
Ahalduntzea eta parte-hartze politikoa: ardatz hau emakumeen kontzientziazio-
prozesuekin (banakakoa nahiz taldekoa) lotua dago. Beharrezkoa da emakumeak
gizarte-, politika- eta ekonomia-alorretan indartzea aukera-berdintasuna lortzeko.
Azken helburua da emakumeak kanpoan uzten ez dituen botere-eredu berri bat
eraikitzea, emakumeen autonomia fisikoa, ekonomikoa, politikoa eta soziokulturala
lortzeko.
Bizitza pertsonala, familia-lana uztartzea eta ardura partekatua: bizitza
pertsonala, familia eta lana uztartu ahal izateko, bizitzaren maila guztiak bateratu
behar dira. Nola egin dezakegu hori? Etxeko lanetan gizonen ardura partekatua
2

5. bultzatuz, enplegu-egiturak egokituz bizitza pertsonalaren eta familiaren
beharretara, edo zerbitzu sozio-sanitarioak eta laguntzak hobeto antolatuz.
Emakumeen aurkako indarkeria: emakumeen eta gizonen arteko desorekaren
adierazpen larrienetakoa da. Giza eskubideen urraketa izanik, desagerrarazteko
ezinbestekoa da, nola ez, biktimei babesa eta arreta emateko neurriak zein
baliabideak antolatzea.
Lau ardatz hauek funtsezkoak dira eta hertsiki lotu behar zaizkie landu beharreko
arloei: udaleko zerbitzu orokorrak, kultura, kirola, hezkuntza, lana eta enplegua,
osasuna, gizarteratzea eta hirigintza, garraio publikoa eta ingurumena.
Egin izan ditugun bestelako planak bezala, honek ere helburu orokorra eta zehatzak
jaso behar ditu; hau da, ardatz bakoitzeko xedeak definitu behar dira. Behin hauek
zehaztuta, helburuak lortzeko martxan jarri beharreko ekintzak diseinatzeari ekingo
diogu.
Aurreko kontuez gain, geure planean bestelako eduki batzuk ere jorratu behar
ditugu: esate baterako, helburu zehatz edo estrategiko bakoitzarentzako
adierazleak, plana garatu ahala, horien betetze-maila neurtu ahal izateko. Horrez
gain, prozesu osoan zehar ebaluazioa nola egingo dugun adieraziko dugu eta,
azkenik, aurrekontua xedatu. Azpimarratzekoa da udaletan aurrekontua mugatua
izaten dela; horrek, neurri handi batean, geure planaren edukia baldintzatuko du.
NOLAKOA IZAN DA XXXXXXKO BERDINTASUN-PLANA GAUZATZEKO
PROZESUA?
Egitasmoa abiatu aurretik, garrantzi handia dauka harreman-sarea zein izango den
zehaztea; lana nola antolatuko dugun pentsatzea eta gogoeta egitea prozesua era
koordinatu batez gauzatzeko beharko ditugun baliabideen inguruan. Hauxe izan da,
hain zuzen ere, xxxxxxn egin dugun lehendabiziko lana: prozesuaren koordinazio- eta
jarraipen-guneak zehaztea. Era honetan, hiru egitura sortu ditugu.
Talde-eragilea: udaleko berdintasun-teknikariak eta geuk hartu dugu parte. Prozesua
bideratu ahal izateko egitura funtsezkoena izan da. Hilean behin bi orduko bilerak
egin ditugu.
Taldearen eginkizunak izan dira prozesua teknikoki zein metodologikoki egokitzea,
egitasmoa bideratzeko beharrezko informazioa trukatzea eta komunikazio-planaren
diseinua egitea. Horrez gain, egitasmoaren ekintzak koordinatu ditugu eta lanaren
segimendurako tresna izan da gune hau. Sortu diren arazoen aurrean, talde honek
irtenbideak bilatu eta neurri zuzentzaileak proposatzeko ardura izan du.
Lantaldeak: herritarrez, gizarte-eragileez, udal-teknikariez eta zinegotziez
osatutako bederatzi lantalde jarri ditugu martxan. Horietako bakoitzak lehenago
zehaztutako alorretako bat landu du: kultura, hezkuntza, osasuna, hirigintza…
3

6. Xxxxxx eta biok arduratu gara talde hauen dinamizazioaz. Talde bakoitzarekin bi
orduko launa saio egin dugu (bi saio diagnostikoa lantzeko eta beste bi diseinua
zehazteko).
Taldeen eginkizun nagusia izan da esparru bakoitzaren inguruko azterketa eta
diagnostikoa burutzea. honekin batera, helburuak eta ekimenak zehazteko ardura
izan dute.
Jarraipen-batzordea: batzorde honetan udal-zinegotziek, berdintasun-teknikariak
eta geuk hartu dugu parte. Prozesu osoan zehar lau aldiz elkartu gara taldeko kideak.
Izenak adierazten duen bezala, egitasmoari segimendua egiteko eta ekarpenak
proposatzeko ardura izan du. Horrez gain, berdintasun-planaren inguruan adostasun
politikoa bermatzea izan da bere eginkizun garrantzitsuenetakoa.
Plan batek arrakasta izan dezan, egitura egokia antolatzeaz gain, komunikazio-lanari
ere arreta handia eskaini behar diogu. Prozesuan inplikatuta egongo diren eragileei
mezu egokiak bidali behar dizkiegu une jakinetan eta hainbat kanal erabiliz.
Hori bideratu ahal izateko, egin beharreko lanetako bat da komunikazio-plana
diseinatzea; komunikazioan asmatzea diseinu egokia egitea bezain garrantzitsua izan
daiteke.
Taldeak osatzeko lan handia egin behar izan dugu Xxxxxxn. Horixe izan da,
zalantzarik gabe, eginbeharrik gogorrena. Jarraian dituzue arlo honetan emandako
urratsak:
• udalerriko elkarteekin harremanetan jartzeko telefono-dei ugari egin
dugu;
• Xxxxxxko komunikabideez baliatu gara lantaldeetan parte hartzeko
deialdia zabaltzeko;
• atari eta ohar-tauletan kartelak ipini ditugu;
• harremanetan jarri gara hainbat erakundetako arduradunekin eta udaleko
zinegotzi eta teknikariekin prozesuan parte hartzera gonbidatzeko; eta
• irakasle zein ikasleengana iristeko bisitak ere egin ditugu.
Pertsonak izan dira geure lanaren oinarria eta geure ezagutza-iturri garrantzitsuena.
Eragile guztien arteko elkarrekintza lortzeko sortu ditugu taldeak. Batzuen eta
besteen ekarpenak eztabaidatzeko, ikuspegiak alderatzeko… oso baliagarriak izan
dira. Parte-hartzaileak lanean aritu dira bai diagnostiko-fasean bai diseinu fasean
ere.
4

7. Bederatzi lantalde sortu ditugu:
P
A
R
T
E
-
H
A
R
T
Z
A
I
L
E
A
K
UDALA
Udal-teknikariak, alderdi politikoetako ordezkariak.
Lantalde 1
HEZKUNTZA
Ikastetxeetako gaztetxoak, gurasoak eta irakasleak
3 lantalde
ELKARTEAK Kultur-, gizarte-, eta kirol-arloarekin zerikusia duten
Lantalde 1 Xxxxxxko eragileak
ENPLEGUA ETA LANA Enpleguarekin eta lanarekin zerikusia duten Xxxxxxko
eragileak: sindikatuak, enpresetako ordezkariak, enplegu-
Lantalde 1 teknikariak…
OSASUNA ETA
GIZARTARATZEA Osasun eta gizarteratze-arloan lan egiten duten eragileak:
teknikariak, elkarteak…
Lantalde 1
HIRIGINTZA, GARRAIO
PUBLIKOA ETA INGURUMENA Hiru alor hauetan lan egiten duten eragileak: teknikariak,
auzo-elkarteak…
Lantalde 1
EMAKUME-ELKARTEAK
Xxxxxxko emakume-elkarteetako ordezkariak
Lantalde 1
Edozein plan diseinatu aurretik, funtsezkoa da abiapuntuko egoera zein den
ezagutzea; zeintzuk diren arazoak, ahuleziak, gabeziak, indarguneak… Izan ere,
egoeraren arabera helburu batzuk edo beste batzuk zehaztu behar baitira.
Diagnostikoan alderdi kuantitatibo zein kualitatiboa jaso behar da. Geuk alderdi
kuantitatiboa bigarren mailako iturriak aztertuz osatu dugu eta alderdi kualitatiboa
lantzeko, aldiz, herritarrekin izandako saioak izan dira oinarria.
5

8. Esparrukako diagnostikoa lortzeko talde bakoitzarekin bi aldiz elkartu gara. Taldeen
lana izan da Xxxxxxko gizon eta emakumeen aukera-berdintasunaren inguruan
hausnarketa egitea eta, aldi berean, gaur egun bizi dugun egoeraz jabetzea.
Herritarrengandik informazioa jasotzeaz gain, sentsibilizazioa lantzeko helburua ere
lortu nahi izan dugu. Halaber, talde bakoitzak intereseko arloaren inguruko gogoeta
egiteko parada izan du.
Diagnostikoa amaituta, hurrengo lanari ekin diogu: diseinuari hain zuzen ere. Fase
honetan lantalde bakoitzak Berdintasun-planaren oinarri nagusiak landu ditu eta
haren esparruari dagozkion helburuak, ekimenak… zehaztu.
6

9. ZEIN METODOLOGIA ERABILI DUGU PLANA HERRITARREKIN LANTZEKO?
Udalerrietan proiektuak egiten ditugunean, parte hartzeko metodologia erabili ohi
dugu. Kasu honetan ere prozesuaren giltzarria izan da. Parte-hartzea ez dugu
informazioa eman eta iritzia eskatzera mugatu, benetako parte-hartzea gauzak
ezagutu, elkarrekin landu, aztertu eta denon artean zerbait sortzean gertatzen
baita. Uneko errealitatea aldatzeko baldintza subjektiboak zein objektiboak sortu
behar dira.
Genero-gaien inguruan hausnarketa egin eta eztabaidatzea izan da prozesu honen
xedeetako nagusiena, hau da, emakumeen beharrak, zailtasunak edo nahiak
definitzea eraikuntza kolektiboaren bidez.
Malgutasuna ere oso garrantzitsua izan da: pertsonekin lan egitea oinarria izan
denez, prozesuak iraun duen bitartean parte-hartzaileek aukera izan dute beharrezko
jo dituzten aldaketak/moldaketak proposatzeko. Egokiak izan diren neurrian,
prozesuan egokitzapenak egin dira.
Pertsonekin lan egiten dugunean oso kontuan hartzekoa da norbanakoaren
subjektibitatea: lanaren ardatza pertsonak izan dira eta, horregatik, pertsonen
arteko harremanak ere pisu nabarmena izan du prozesuaren urrats guztietan; hala
nola, taldeetako kideak elkar ezagutzeko denbora hartu eta bilera dinamikoak egin
ditugu (ondo pasatzea helburu izan dutenak), kideen arteko giroa landu dugu, etab.
Badakizue, jakin, herritarren jarrerak aldatu ahal izateko, beharrezkoa dela
norbanako bakoitzaren alderdi “pertsonala” ukitzea, alegia, subjektibitatea lantzea.
Hizkuntzen erabilerari ere benetako pisua eman nahi izan diogu. Egitasmo honetan,
beste guztietan bezala, helburu izan dugu euskararen erabilera zaintzea. Xxxxxxko
Udala EAEko administrazio publikoa da eta, hortaz, euskararen aldeko politika
martxan du. Egitasmoak euskararen erabilera eta presentzia bermatu du ahozko
nahiz idatzizko jardunean.
Sortutako talde guztietan gai honen inguruan jardun dugu eta euskarari lehentasuna
ematen saiatu gara. Posible izan den kasu guztietan, saioak euskara hutsez egin
ditugu. Aukerarik izan ez dugunean, berriz, euskararen presentzia idatzia bermatu
dugu, aldi berean, partaide euskaldunei euskaraz hitz egiteko aukera eskaini diegu.
Lantalde guztiei proposatutako lana antzekoa izan da bai diagnostiko fasean eta baita
diseinu fasean ere. Herritarrak, teknikariak, zinegotziak… maila berean jarriz gaia
lantzeko hainbat dinamika proposatu dizkiegu.
Diagnostiko faseko lehendabiziko bilerari hasiera emateko, taldekideek beren burua
aurkeztu eta, jarraian, marrazki bat egiteko eskatu diegu. Marrazkian bi irudi jaso
dituzte: alde batetik, emakume eta gizonen arteko berdintasun egoera bat, bestetik,
desberdintasuna adierazteko beste bat. Ondoren, bakoitzak egindako marrazkia
besteen aurrean azaldu du. Ariketa amaitzeko, guztion artean ondorioak atera eta
Xxxxxxn ematen diren desberdintasun egoeren inguruko hausnarketa egin dugu.
7

10. Bileraren bigarren zatian, aldiz, taldekide bakoitzari bere elkartean, lanean,
eguneroko bizitzan egiten dituen ekintzak zerrendatzeko eskatu diogu. Behin
zerrenda eginda, hurrengo lana izan da guztiek burututako lana besteen aurrean
aurkeztea.
Saioaren amaieran, bileraren balorazioa egitea proposatu dugu honako gai hauek
kontuan hartuz: saioaren iraupena, metodologia, parte-hartzea, giroa eta bileraren
emaitza.
Saio honek taldekideak elkar ezagutzeko balio izan du, batez ere, eta, era berean,
berdintasun gaiarekin lehendabiziko hurbilpena izateko. Bakoitzaren bizipenetatik
abiatu gara genero-berdintasunaren gaian murgiltzeko.
Bigarren saioa lehenengo egin eta aste batera izan dugu. Dagoeneko taldekide
gehienek elkar ezagutzen dutenez giroa lasaiagoa izan da. Aitzitik, taldeetan
aldaketak egon dira, bilera batetik bestera. Lehenengo saiora etorritako lagun
batzuek ezin izan dute bigarrenean parte hartu. Era berean, lehenengo saiora
gerturatu ez diren batzuk bigarren saiora hurbildu dira. Egoera honek prozesua apur
bat zaildu eta moteldu du.
Oraingoan, bakoitzak aurreko saioan landutako ekintzak gogoratu eta horiekin taula
bat osatzeko lana izan du: ekintza bakoitza nori zuzentzen zaion, parte-hartzaileak
zeintzuk diren eta genero-ikuspegia kontuan hartzen al den ekintza hori egiterakoan.
Saioa amaitzeko egindako lanaren ondorioak atera ditugu parte-hartzaile guztien
ekarpenak jasoz.
Bi saio hauetan landutakoarekin eta bigarren mailako iturrietatik ateratako
informazioarekin diagnostiko-txostena osatu dugu.
Txostena osatu eta hilabete batzuk pasa dira diseinua lantzeko lehenengo bilera egin
arte. Honek ekarri du bigarren faseko lantaldeak osatzeko komunikazio-lan handiagoa
egin behar izatea. Oro har, lehendabiziko saioetan parte hartu duen jendea bigarren
faseko saioetara ere etorri da. Jende berria erakartzea, ordea, zailagoa izan da.
Diseinu-faseko lehendabiziko saioa hasteko jolas bat egin dugu. Berdintasuna hitza
jasotzen duen puzzle bat eraman eta bakoitzari zatitxo bat eman diogu. Guztien
artean osatzea izan da ariketaren helburua. Puzzlea osatutakoan, egindakoaren
inguruko gogoeta egin dugu. Jolasarekin zera adierazi nahi izan dugu: esparru
desberdinetan lanean ari diren eragile guztien inplikazioa beharrezkoa dela halako
proiektu bat aurrera eramateko. Esate baterako; alferrikakoa da lan-munduan
berdintasunaren inguruko helburuak eta ekintzak finkatzea hezkuntzan ere eragiten
ez bada.
Ariketa erraz honen ostean, diagnostikoan jasotako ondorioak azaltzeko tartea hartu
dugu eta ekarpen berriak egiteko aukera izan dute taldekideek.
Saio honen azken helburua izan da berdintasuna lortzeko oztopoen zergatiaren
inguruko hausnarketa egitea. “Zergatik aukeratzen dituzte Xxxxxxko neskek gizarte-
8

11. gaiekin lotutako ikasketak eta mutilek, ordea, gai-teknikoekin lotutakoak?” Talde
txikiak sortuz (3-4 pertsonatakoak) halako galderei erantzuna ematen saiatu gara.
Horri guztiari bukaera emateko eta etorritakoen gogobetetzea ezagutzeko balorazio
berri bat egin dugu bileraren amaieran.
Talde guztiekin egindako azken batzarrean aurreko saioan landutako zergatiei
konponbidea bilatzen saiatu gara; herritar eta eragileek adierazitako oztopo edo
arazo horiek gainditzeko ekintzak landu ditugu. Ariketa hau talde txikietan burutu
dugu, ondoren, talde handira ekarri.
Hurrengo urratsa izan da ekintza bakoitza definitu (azalpena, hartzaileak, beharrezko
baliabideak…) eta garrantziaren arabera lehenestea. Amaitzeko, bilera honen zein
prozesu osoaren balorazioa egin dugu.
Prozesuaren inguruko balorazioak, orokorrean, positiboak izan dira. Dena dela,
udalarekiko sinesgarritasun falta sumatu dugu herritarrengan. Abian jarri izan dira
beste batzuetan ere parte hartzeko prozesuak Xxxxxxn. Herritarrek ekarpenak egin
dituzte, euren denbora eskaini dute eta haiengan espektatibak sortu izan dira. Dena
den, gehienetan behintzat, parte-hartzaileek ez dute haiek egindako lanaren
feedbacka jaso. Euren proposamenak ez dira aintzat hartu eta ez zaie arazoei inolako
konponbiderik eman. Partaideen ezkortasuna nabaria izan da talde guztiekin
egindako saioetan.
ZEINTZUK DIRA ARRAKASTARAKO GAKOAK?
Komunikazioa planaren diagnostikoan zein diseinuan garatu beharreko prozesu
jarraia da. Horrek esan nahi du uneoro komunikaziorako bideak aztertu eta ezartzeak
garrantzi handia duela.
Bi zentzutan uler dezakegu kontzeptu hau: barne-komunikazioa eta kanpo-
komunikazioa. Barne-komunikazioa esaten diogu geure artean izandako mezuei
proiektua aurrera eramateko orduan (Xxxxxxko langileen eta Udaleko Berdintasun-
Teknikariaren artekoak). Kanpo-komunikazioa, berriz, geure eta beste eragileen
artean izandakoa, lantaldeetako parte-hartzaileekin izandakoa esate baterako.
Komenigarria da lanean hasi aurretik, komunikazio-uneak zein bideak aurreikusi eta
planifikatzea; komunikaziorako bide formalak ezarri behar dira. Hori dela eta,
aurretik esandako moduan, geure lehenengo urratsetako bat komunikazio-plana
diseinatzea izan da. Honako taulan ikus dezakezuenaren arabera, une bakoitzean
igorriko genituen mezuen nondik norakoak zehaztu ditugu prozesuaren hasieran.
Fasea Helburua Hartzaileak Kanala Arduraduna Data
9

12. Lantaldeak sortzea
Udaleko langileekin, Udaleko langileak Telefono-deiak Xxxxxxx Irailaren
gizarte-eragileekin Gizarte-eragileak Eskutitzak 29tik
zein herritarrekin urriaren 3ra
harremanetan Herritarrak Herriko
komunikabideak
jartzea prozesuaren
berri emateko Atarietan
jartzeko kartelak
Egia esan, ez dugu komunikazioaren alderdia egoki garatzeko astirik izan. Egin
beharreko komunikazio-lanak asko izan dira: euskarriak prestatu, ikastetxeetara
bisitak, telefono-deiak, komunikabideekin harremanetan jarri… Behar hauek guztiak
aurrera eramateko denbora-tarte laburra izan da eta hutsune horrek, gerora, eragina
izan du prozesuaren emaitzan. Lantalde batzuk sortzeko oztopo handiak izan ditugu
eta lantalde bakoitzean parte hartu duen jende kopurua ez da izan hasiera batean
espero genuena.
Prozesuaren arrakasta, neurri handi batean, egindako komunikazio-prozesuaren
menpe egoten da. Momentu bakoitzean mezu egokiak bidaltzea eta lan honi behar
besteko denbora eskaintzea berebizikoa da.
Arrakastarako bestelako giltzarri bat lidergoa da. Hitz honekin zera adierazi nahi
dut: egitasmoari ematen zaion bultzada politikoa. Geure lanak arrakasta eta
herritarren aurrean sinesgarritasuna izan dezan, alkatearen parte-hartzea eta
inplikazioa funtsezkoa da. Proiektu osoan zehar (diagnostikoa, diseinua, garapena)
egitasmoaren aitzindaria izan behar du alkateak.
Xxxxxxxko kasuan lidergoa txikia izan da. Badirudi berdintasunaren gaia ez dela
udalaren lehentasunetako bat horrelako proiektua abian jarri bada ere.
Zuek ere izan dituzue horrelako arazoak bestelako egitasmoetan, ezta?
Politikarien parte-hartzeak garrantzi handia badu, berdintasun-teknikariaren
inplikazioa ere funtsezkoa da. Honek hainbat lanetan lagundu behar du: informazio-
bilketan, erabakiak hartzeko orduan, koordinazioan, emaitzen gizarteratzean… Bera
da udala eta geure arteko bitartekaria.
Xxxxxxxko berdintasun-teknikariarekin izan dugun hartu-emana etengabekoa izan da:
hilean behin elkartu gara berarekin eta telefono zein posta elektroniko bidezko
harremana ia egunerokoa izan da. Aitzitik, bestelako faktore batzuen eraginez; lan-
zama, udal barneko tentsioak, ziurtasun falta… langile honen inplikazioa eta gogoa
ez da izan behar bezalakoa. Hori dela eta, une jakin batzuetan aurrera egiteko
zailtasunak izan ditugu.
ZEINTZUK DIRA PROZESUAN ZEHAR TOPATU DITUGUN OZTOPOAK?
Prozesu guztiek gorabeherak izaten dituzte eta Xxxxxxn martxan jarritako
egitasmoak ere hainbat zailtasun sortu dizkigu. Jarraian zehaztuko ditudan oztopoei
aurre egin diegu baina argi dugu arazo guztiak ezin izan ditugula konpondu.
10

13. Herritarrengan udalarekiko konfiantza falta sumatu dugu. Lehenago ere adierazi dut
udalak hainbat egitasmo jarri dituela martxan azken urteotan (Agenda 21, gazte-,
inmigrazio- indarkeria-plana…): horretarako herritarrekin hainbat foro antolatu du.
Xxxxxxko biztanle askok ikusi dute haien eskariak ez direla aintzat hartu halako
eztabaida-taldeetan parte hartu ondoren. Era honetan, populazioak udalaren
politikenganako konfiantza galdu egin du. Arazo honek beste gai batekin lotura
handia dauka; parte-hartzearekin.
Parte-hartzea oinarri duten proiektuak garatzen ditugu eta zuek ere badakizue
zeinen zaila izaten den, gehienetan, halako egitasmoetan parte hartzeko prest
dagoen jendea topatzea. Normalean, herri txikietan, ezagunen artean errazagoa da
harreman-sarea sortzea. Xxxxxxx bezalako herri handi batean, berriz, jendea
erakartzea zaila suertatzen da oso. Gazteengan proiektu honekiko interes-falta
handia igarri dugu. Gutxi izan dira gurekin lan egiteko prest egon diren gaztetxoak.
Udal teknikarien jarrera eta sinesgarritasun-falta ere oztopotzat har dezakegu. Azken
urteotan, gai askoren inguruko azterlanak egin dira udalaren baitan eta, askotan,
egindako azterlan horiek emandako emaitzei ez zaie jaramonik egin. Udaleko
teknikariekin egindako bileretan esan denez, agintean dagoen alderdiaren araberako
politikak martxan jartzen dira udalean. Politika horietako askok ez du denboran
jarraipenik izaten baldin eta agintean dagoen alderdia aldatu egiten bada.
Teknikariek ondo iritzi diote halako plan bat egiteari baina ez dute plana benetan
garatuko den itxaropenik.
Ordezkari politikoen aldetik, berriz, interesik eza nabaria sumatu dugu. Hainbat
bileratan parte hartzeko gonbitea bidali badiegu ere, beraien inplikazioa oso txikia
izan da. Proiektuaren jarraipenik ez dute egin; berdintasun-teknikariaren esku utzi
dituzte erabaki guztiak.
ONDORIOAK
Lan hau berria izan da guretzat. Udalerri txikietan ere egin izan ditugu berdintasun-
planak baina Xxxxxxxn egindako prozesua askoz potoloagoa eta sakonagoa izan da.
Emaitza geuk espero bezain ona izan ez bada ere berdintasun-teknikaria oso pozik
agertu da egindakoarekin. Proposatutako helburuak eta ekintzak oso baliagarriak
izango dira hurrengo urteetan planak jasotzen dituen esparru guztietan berdintasuna
sustatu ahal izateko.
Genero-berdintasunaren gaia, modan badago ere, oso jende gutxik ezagutzen du era
sakon batez. Herritarren, gizarte-eragileen, udaleko langile eta zinegotzien artean
ezjakintasuna nabaria dela esan daiteke. Era honetan, aurrerapausoak ematea zaila
suertatzen da.
Xxxxxxxko udal-sailen artean koordinazio-hutsune handia dago. Zaila izango da,
hortaz, berdintasuna bezalako zeharkako gai bat teknikari guztien artean lantzea.
Planak ezartzen du berdintasunaren gaia arlo guztietatik garatu behar dela eta
11

14. berdintasun-saila ez dela izan behar ekintza guztiak martxan jarri behar dituena,
koordinazio- zein jarraipen-gunea baizik.
Lan honekin genero-berdintasunaren aldeko lehen hazia erein dugu Xxxxxxn, dena
den, plana martxan jarri arte ez dugu benetan ikusiko uzta nolakoa izango den.
12