Materiały z posiedzenia Regionalnego Forum Terytorialnego w dn. 8 grudnia 2015 r.

1. Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz
demograficznych dla Polski i Europy
IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 2015 r.
Grażyna Marciniak
Główny Urząd Statystyczny

2. Plan prezentacji
IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 2015 r.
 Zmiany liczby i struktury ludności na podstawie:
 prognozy na lata 2014-2050 opracowanej w GUS,
 prognozy ONZ-Rewizja 2015,
 prognozy Eurostatu – EUROPOP 2013;
 Porównanie założeń prognostycznych dla Polski i wyników
prognoz demograficznych dla Polski i UE;
 Konsekwencje przewidywanych zmian liczby i struktury
ludności wyzwaniem dla polityki.

3. Prognoza ludności Polski na lata 2014-2050
Prognoza ludności Polski według grup wieku (GUS)
2013a/
2015 2020 2030 2040 2050
Ogółem 38 495,7 38 419,0 38 137,8 37 185,1 35 668,2 33 950,6
0-14 lat 5 771,4 5 728,5 5 659,0 4 855,7 4 301,6 4 120,5
15-64 27 051,6 26 619,9 25 285,2 23 682,9 21 937,2 18 732,6
65 lat i więcej 5 672,6 6 070,7 7 193,6 8 646,5 9 429,5 11 097,5
80 lat i więcej 1 483,1 1 560,1 1 684,4 2 205,9 3 372,6 3 537,5
0-14 lat 15,0 14,9 14,8 13,1 12,1 12,1
15-64 70,3 69,3 66,3 63,7 61,5 55,2
65 lat i więcej 14,7 15,8 18,9 23,3 26,4 32,7
80 lat i więcej 3,9 4,1 4,4 5,9 9,5 10,4
a/ dane rzeczywiste
w %
Lata
w tys.
Grupa wieku

4. Prognoza ludności Polski na lata 2014-2050
Piramida wieku ludności dla lat 2013 i 2050
350 300 250 200 150 100 50 0 50 100 150 200 250 300 350
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100+
2013 2050
Mężczyźni Kobiety

5. Prognoza ludności Polski na lata 2014-2050
0
10
20
30
40
50
60
70
80
0-14 lat 15-64 lata 65 lat i więcej
Zmiany w strukturze ludności Polski według grup
wieku (prognoza GUS)
2015 2030 2050
%

6. Prognoza ludności Polski na lata 2014-2050
15,8
18,9
21,7
23,3 24,5
26,4
29,3
32,7
22,8
28,5
33,7
36,5
38,7
43,0
50,0
59,2
39,8
41,9
44,1
46,4
48,6
50,3
51,7
52,5
0
10
20
30
40
50
60
0
10
20
30
40
50
60
70
2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050
Wybrane miary starzenia się ludności
według prognozy GUS
odsetek ludności w wieku 65 lat i więcej
współczynnik obciążenia ludnością 65+
mediana wieku
% lata

7. Ludność świata i Europy (w mln osób)
Region/ kraj 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050
ŚWIAT 7 349 7 758 8 142 8 501 8 839 9 157 9 454 9 725
EUROPA 738 740 738 734 728 721 714 707
Europa Wschodnia 293 290 285 279 271 264 258 252
w tym POLSKA 39 38 38 37 36 35 34 33
Europa Północna 102 105 108 110 112 114 116 118
Europa Południowa 152 152 151 149 148 146 144 142
Europa Zachodnia 191 193 195 196 196 197 196 196

8. Prognoza ONZ – rewizja 2015
Ludność Europy według regionów
0
50
100
150
200
250
300
Europa Wschodnia Europa Zachodnia Europa Południowa Europa Północna
2015 2020 2030 2040 2050
mln osób

9. 0
10
20
30
40
50
60
70
80
0-14 15-64 65 i więcej 0-14 15-64 65 i więcej
2015 2050
EUROPA Europa Wschodnia Polska
%
Prognoza ONZ – rewizja 2015
Struktura ludności Europy i Polski według grup wieku

10. Współczynnik obciążenia demograficznego
ludnością w wieku 65+
12,6
14,3
16,1
18,1
20,3
22,3
23,8
25,626,4
29,8
33,5
37,4
40,4
43,1
45,6
[WARTOŚĆ]
21,1
25,2
28,9
31,4 31,8
33,5
36,3
40,2
27,9
29,8
32,0
35,4
38,5
40,0 40,8
42,1
30,8
33,9
37,8
43,3
49,5
56,3
61,9
64,5
30,6
33,7
37,8
43,2
48,1
50,0 50,5 51,6
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050
ŚWIAT EUROPA Europa Wschodnia
Europa Północna Europa Południowa Europa Zachodnia
Prognoza ONZ – rewizja 2015

11. Mediana wieku ludności według prognozy ONZ
29,6
41,7
39,6 39,6 40,3
43,9 43,7
36,1
46,2
43,9
51,8
43,3
51,3
47,4
0
10
20
30
40
50
60
ŚWIAT EUROPA Europa
Wschodnia
Polska Europa
Północna
Europa
Południowa
Europa
Zachodnia
2015 2050
lata
Prognoza ONZ – rewizja 2015

12. Prognoza EUROPOP 2013
Ludność wybranych krajów UE (w mln osób)
Kraje 2015 2020 2030 2040 2050
UE(28krajów) 508,2 512,5 518,5 523,5 525,5
Niemcy 80,7 80,6 79,8 77,8 74,7
Francja 66,2 67,7 70,4 72,8 74,3
WielkaBrytania 64,6 66,7 70,5 73,8 77,2
Włochy 60,9 62,0 64,1 66,2 67,1
Hiszpania 46,4 45,8 44,5 44,6 45,5
Polska 38,5 38,4 37,5 36,2 34,8

13. Prognoza EUROPOP 2013
Ludność w wieku 0-14 lat w krajach UE (w %)
0
5
10
15
20
25
Irlandia
Francja
Wlk.Brytania
Szwecja
Belgia
Dania
Luksemburg
Holandia
Finlandia
Cypr
Estonia
UE(28krajów)
Rumunia
Czechy
Hiszpania
Słowacja
Polska
Łotwa
Chorwacja
Słowenia
Litwa
Grecja
Malta
Węgry
Austria
Portugalia
Włochy
Bułgaria
Niemcy
2015 2050

14. Ludność w wieku 15-64 lat w krajach UE (w%)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
Słowacja
Polska
Cypr
Luksemburg
Węgry
Rumunia
Słowenia
Austria
Malta
Czechy
Litwa
Chorwacja
Hiszpania
Bułgaria
Łotwa
Niemcy
UE(28krajów)
Portugalia
Holandia
Estonia
Irlandia
Belgia
Grecja
Wlk.Brytania
Włochy
Dania
Finlandia
Francja
Szwecja
2015 2050
Prognoza EUROPOP 2013

15. Ludność w wieku 65 lat i więcej w krajach UE (w %)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Niemcy
Włochy
Grecja
Portugalia
Bułgaria
Finlandia
Szwecja
Łotwa
UE(28krajów)
Estonia
Litwa
Chorwacja
Dania
Malta
Austria
Francja
Hiszpania
Belgia
Słowenia
Węgry
Czechy
Holandia
Wlk.Brytania
Rumunia
Polska
Luksemburg
Cypr
Słowacja
Irlandia
2015 2050
Prognoza EUROPOP 2013

16. Współczynnik obciążenia demograficznego
ludnością 65+
0
10
20
30
40
50
60
70
Włochy
Niemcy
Grecja
Finlandia
Szwecja
Portugalia
Bułgaria
Łotwa
Francja
Dania
UE(28krajów)
Estonia
Litwa
Chorwacja
Hiszpania
Malta
Austria
Belgia
Wlk.Brytania
Holandia
Czechy
Słowenia
Węgry
Rumunia
Polska
Luksemburg
Cypr
Irlandia
Słowacja
2015 2050
Prognoza EUROPOP 2013

17. Mediana wieku ludności krajów UE
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
Niemcy
Włochy
Portugalia
Bułgaria
Grecja
Austria
Słowenia
Chorwacja
Litwa
Łotwa
UE(28krajów)
Finlandia
Hiszpania
Holandia
Węgry
Dania
Estonia
Belgia
Czechy
Francja
Malta
Rumunia
Szwecja
WielkaBrytania
Polska
Luksemburg
Słowacja
Cypr
Irlandia
2015 2050
Prognoza EUROPOP 2013

18. Podsumowanie
2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050
GUS 1,24 1,32 1,38 1,43 1,46 1,48 1,5 1,52
Eurostat 1,34 1,39 1,43 1,47 1,5 1,53 1,55 1,58
ONZ 1,35 1,32 1,36 1,41 1,46 1,50 1,54 1,58
GUS 73,4 74,6 75,9 77,3 78,4 79,5 80,8 82,1
Eurostat 73,3 74,5 75,6 76,7 77,8 78,8 79,8 80,8
ONZ 73,6 74,6 75,6 76,7 77,8 78,9 79,8 80,7
GUS 81,2 82,1 83 84 84,8 85,6 86,5 87,5
Eurostat 81,3 82,2 83 83,8 84,6 85,3 86,1 86,8
ONZ 81,5 82,1 82,7 83,3 83,9 84,5 85,0 85,6
GUS -9,8 -7,3 -4,9 -2,4 0 0 0 0
Eurostat 0 2,9 -4,3 -0,9 13,7 25,4 30,7 29,5
ONZ -12,3 -7,4 -7,7 -7,7 -7,8 -7,6 -7,6 -7,4
saldo migracji w tys.
Prognoza
Lata
Porównanie założeń prognoz GUS, Eurostat i ONZ dla Polski
współczynnik dzietności
trwanie życia mężczyzn
trwanie życia kobiet

19. Porównanie wyników prognoz demograficznych dla Polski
Prognoza GUS:
 Liczba ludności Polski w 2050 r. – 34,0 mln osób,
 Liczba ludności w 2050 r. będzie stanowić ok. 88,4% stanu z 2015 r.,
 W 2050 r. na 100 mieszkańców Polski w wieku 15-64 lat przypadać będzie ponad 59 osób
w wieku 65 lat i więcej,
 Połowa ludności Polski będzie miała 52,5 lat lub więcej.
Prognoza ONZ:
 Liczba ludności Polski w 2050 r. – 33,1 mln osób,
 Liczba ludności w 2050 r. będzie stanowić ok. 85,8% stanu z 2015 r.,
 W 2050 r. na 100 mieszkańców Polski w wieku 15-64 lat przypadać będzie prawie 56 osób
w wieku 65 lat i więcej,
 Połowa ludności Polski będzie w wieku 52 lat lub więcej.
EUROPOP 2013:
 Liczba ludności Polski w 2050 r. – 34,8 mln osób,
 Liczba ludności w 2050 r. będzie stanowić 90,5% stanu z 2015 r.,
 W 2050 r. na 100 mieszkańców Polski w wieku 15-64 lat przypadać będą 52 osoby w wieku
65 lat i więcej,
 Połowa ludności Polski będzie miała prawie 50 lat lub więcej.
Podsumowanie

20. Porównanie wyników prognoz demograficznych dla krajów UE
Prognoza ONZ:
 Liczba ludności UE w 2050 r. – 499,9 mln,
 Liczba ludności w 2050 r. będzie stanowić ok. 99% stanu z 2015 r.,
 W 2050 r. na 100 mieszkańców UE w wieku 15-64 lat przypadać będzie 48 osób w
wieku 65 lat i więcej,
 Mediana wieku najstarszej wśród krajów UE w 2050 r. populacji Portugalii wyniesie
52,5 lat.
EUROPOP 2013:
 Liczba ludności UE w 2050 r. – 525,5 mln,
 Liczba ludności w 2050 r. będzie stanowić 103,4% stanu z 2015 r.,
 W 2050 r. na 100 mieszkańców UE w wieku 15-64 lat przypadać będzie 49 osób w
wieku 65 lat i więcej,
 Mediana wieku najstarszej wśród krajów UE w 2050 r. populacji Portugalii wyniesie 52
lata.
Podsumowanie

21. Wnioski
 Systematyczny spadek liczby ludności Polski do 2050 r.;
 Znaczące zmiany w strukturze ludności - zmniejszenie udziału dzieci i
młodzieży w populacji i wzrost odsetka osób w wieku starości
demograficznej;
 Zmiany liczby i struktury zbiorowości kobiet w wieku rozrodczym, co
przy relatywnie niskiej dzietności prowadzi do spadku liczby urodzeń i
utrwalania się niekorzystnych tendencji demograficznych;
 Kurczenie się zasobów pracy;
 Zmiany relacji pomiędzy grupami wieku nieprodukcyjnego i
produkcyjnego – wzrost obciążenia demograficznego;
 Szybki postęp starzenia się ludności.
Konsekwencje przewidywanych zmian liczby i struktury ludności:

22.  Prezentowane prognozy liczby i struktury ludności według wieku, niezależnie od wskazanych
różnic, są opracowywane na podstawie założeń uwzględniających dotychczasowe trendy
procesów demograficznych i rozpoznane zachowania już żyjących populacji.
 Wyniki opracowań różnią się wprawdzie pod względem przewidywanych liczebności
mieszkańców krajów Unii Europejskiej, w tym Polski, tempa wzrostu/ubytku ludności i również
wskaźników określających strukturę populacji. Prowadzą jednak do generalnego wniosku, że
starzenie się populacji jest nieodłącznym elementem rozwoju demograficznego,
nieodwracalnym w dającej się przewidzieć przyszłości.
 Przewidywane prognozami przeobrażenia struktury wieku ludności będą utrwalały
niekorzystne tendencje w zakresie proporcji pomiędzy poszczególnymi jej grupami, prowadząc
do zachwiania relacji międzypokoleniowych i dziedziczenia przez kolejne generacje problemu
malejących i starzejących się zasobów pracy.
 Konsekwencje przewidywanych zmian stanowią wyzwanie dla polityki ludnościowej, ale też
polityk dotyczących rynku pracy, zapewnienia stabilności systemu zabezpieczenia społecznego i
finansów publicznych oraz będą miały istotny wpływ na możliwości rozwoju społeczno-
gospodarczego.
Wnioski

23. Dziękuję za uwagę
IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 2015 r.
www.stat.gov.pl
http://esa.un.org/unpd/wpp
http://ec.europa.eu/Eurostat/data/database