Dokumen tersebut membahas tentang jenis-jenis, ciri-ciri, dan gayapenulisan wacana. Secara umum dibahas tentang definisi wacana secara maknawi dan pendapat ahli bahasa, jenis-jenis wacana lisan dan tulisan, ciri-ciri wacana, dan langkah-langkah penulisan akademik."

1. JENIS-JENIS, CIRI-CIRI DAN GAYAPENULISAN
“Menujuke arahpendidikan berkesan”
(DewanMasyarakat)
• NUR HUSNINA SYASYA BINTI JOHAR
• AMIRAH NUR AISYAH BINTI SAMSULAMRI
• NUR AFINI BINTI ZULKIFLI
PROGRAM: GWP 1092
PENSYARAH: DR. MOHD HANAFI BIN ABU BAKAR

2. 1. DEFINISI WACANA
SECARA
MAKNAWI
(KAMUS)
BERDASARKAN
PENDAPAT AHLI
BAHASA
Kamus dewan
Kamus Linguistik
Norman Fairclough
(1999)
Asmah Haji Omar
(1980)
Nik Safiah Karim
(2003)
Oxford University
Press

3. Menurut Kamus Dewan (2005),
 Wacana merupakan keseluruhan tutur yang merupakan satu kesatuan, ucapan, pertuturan atau percakapan.
Dengan perkataan lain, wacana didefinisikan sebagai kesatuan fikiran yang utuh, sama ada dalam bentuk lisan
seperti pidato, bahas, forum, syarahan,ceramah, khutbah atau tulisan seperti surat, artikel, cerpen dan novel.
Menurut Kamus Linguistik,
 Kamus Linguistik mendefinisikan wacana sebagai unit bahasa yang lengkap dan tertinggi terdiri daripada deretan
perkataan dalam bentuk lisan atau tulisan.
Menurut Oxford University Press,
 Wacana wujud dalam komunikasi lisan atau tulisan antara dua pihak atau lebih yang mempunyai ayat-ayat yang saling
berkait sama ada secara sehala atau dua hala.

4. Asmah Haji Omar
(1980),
Wacana ialah unit bahasa yang melebihi batas ayat. Wacana
boleh terdiri daripada ayat, sejumlah ayat, ceraian, bab buku dan
sebagainya.
Nik Safiah Karim
(2003)
Norman Fairclough
(1999)
Wacana sebagai gabungan beberapa ayat yang memebentuk
kesatuan yang utuh dalam teks seperti rencana.
Wacana sebagai penggunaan bahasa yang dianggap pratik sosial
dan analisis wacana ialah analisis bagaimana teks-teks itu
berhubung dengan pratik sosiobudaya.

7. WACANA
TULISAN
WACANA
LISAN

8. WACANA LISAN
Dihasilkan secara lisan
Secara langsung antara
penutur dengan pendengar
Ekspresi wajah, nada
suara, & gerak badan
digunakan semasa
menyampaikan
Perbualan harian, temu
ramah, ceramah, ucapan,
khutbah, siaran televisyen,
dan radio.
CONTOH
Bersifat spontan, terdapat
pengaruh dialek. dan
pantang larang

9. WACANA TULISAN
Disampaikan
secara bertulis
Antara penulis dengan
pembaca
1. Komunikasi satu
arah
2. Tidak langsung
1. Rencana
2. Akhbar
3. Majalah
4. Buku
5. Novel
1. Deskriptif
2. Naratif
3. Argumentatif
4. Persuasif
CONTOH
JENIS-JENIS

10. DESKRIPTIF
Menggambarkan
sesuatu dengan
jelas dan terperinci.
Memberi gambaran terhadap
sesuatu dengan jelas
sehingga pembaca seolah-
olah dapat melihat,
mendengar, membaca, atau
merasakan hal yang
dihuraikan.
TUJUAN
Menggambarkan
perasaan dan
ekspresi
penulis/penutur.
Berdasarkan fakta-
fakta yang dilihat.
IMAGINATIF FAKTA

11. NARATIF
Mengisahkan
sesuatu peristiwa
secara berturutan
berdasarkan turutan
kejadiannya.
Bersifat fakta Bersifat fiksyen
Contoh :
Biografi dan
autobiografi
Contoh :
Cerpen dan novel
Menceritakan
sesuatu kejadian
yang telah
disaksikan, dialami,
dan didengar oleh
penulis.
TUJUAN
Naratif merupakan suatu bentuk wacana
yang berusaha mengisahkan suatu kejadian
atau peristiwasehingga tampak seolah-olah
paca melihat atau mengalami sendiri
peristiwa itu (Keraf: 2010)

12. ARGUMENTATIF
Mempengaruhi
pembaca agar dapat
menerima idea atau
pendapat yang
dikemukakan oleh
penulis.
TUJUAN
Untuk memperkuat
idea atau pendapat,
penulis memberi
hujahan serta bukti
yang kukuh.
Supaya pembaca
menjadi yakin atas
kebenaran yang
disampaikan oleh
penulis.
TUJUAN
CIRI-CIRI
Ada idea atau pendapat yang
dikemukakan oleh penulis
Ada alasan atau fakta yang
menyokong hujahan
Kebenaran berdasarkan alasan atau
fakta
TUJUAN LAIN
1. Melontarkan
pandangan
2. Mendorong atau
mencegah
3. Mengubah tingkah
laku pembaca
4. Menarik simpati

13. PERSUASIF
Merupakan ajakan
kepada orang lain
untuk melakukan
sesuatu seperti yang
diharapkan oleh
penulis.
Kebiasaannya disertai
dengan penjelasan dan
fakta sehingga
meyakinkan serta
mempengaruhi pembaca
Pendekatan yang
digunakan ialah
pendekatan emotif yang
berusaha
membangkitkan serta
merangsang emosi.

14. CIRI-CIRI
WACANA
Mempunyai tujuan
Hubungan penutur
denagn masyarakat
Mengandungi
maklumat baharu
Mempunyai unsur
susun atur
Hubungan penutur
dengan pendengar
3. CIRI-CIRI WACANA

15. 1. MEMPUNYAI
TUJUAN
MEMPUNYAI
TUJUAN
Tujuan untuk
menentukkan
penggunaannya sama
ada larangan, suruhan
dan arahan.
Wacana yang
utuh mempuyai
tujuan
Bagi menunjukkan
larangan, maka kata
larangan seperti
jangan dan usah
digunakan
Bagi menyampaikan
keterangan, maka
ayat penyata
digunakan.
Dalam
mengemukakan
pertanyaan, kata
tanya digunakan.

16. Tujuan untuk
menyampaikan
keterangan.

17. a) Hubungan sebab - akibat c) Hubungan sarana- tujuan
Unsur susun atur dalam sesuatu wacana bermaksud bahawa sesuatu wacana
itu boleh disusun atur
berdasarkan waktu, tempat, keutamaan, sebab, akibat, dan sebagainya.
15 bentuk hubungan yang dapat memperlihatkan kesatuan wacana.
2. MEMPUNYAI SUSUN ATUR

18. c) Hubungan amplifikatif
(penghuraian)
d) Sarana - hasil

19. e) Hubungan ibarat
f) Hubungan Generik -
Spesifik

20. Mengandungi
Maklumat
Baharu
Setiap ayat dalam
wacana mempunyai
maklumat baharu yang
tidak terdapat dalam
ayat sebelumnya.
Setiap maklumat yang
terdapat dalam ayat perlu
menunjukkan
kesinambungan dan
pertautan
antara satu dengan yang lain.
Ayat yang tidak
mempunyai
kesinambungan ataupun
pertautan tidak boleh
dianggap sebagai satu
wacana.
3. MEMPUNYAI MAKLUMAT BARU

21. KEJELASAN DAN
GAYA PENULISAN
5. LANGKAH-LANGKAH
PENULISAN AKADEMIK
2. PENULISAN SECARA
OBJEKTIF
3. PENULISAN AYAT
YANG JELAS
4. PERKEMBANGAN
IDEA SECARA LOGIK
1. PENGGUNAAN
BAHASA FORMAL

22. 1. PENGGUNAAN BAHASA FORMAL
Bahasa formal bersifat baku, iaitu Bahasa Melayu yang sempurna dari segi penggunaan aspek-aspek
bahasanya, betul ejaannya, tatabahasa, istiah, penggunaan kata, laras bahasa dan sebutannya. ( Md.
Sidin Ahmad Ishak & Mohd. Saleeh Rahmad, 2008)

23. 2. PENULISAN SECARA OBJEKTIF
Penulisan secara objektif bermaksud meyampaikan maklumat atau fakta yang tepat dan benar tanpa
berat sebelah atau tokok tambah. Perkara yang penting dalam penulisan ini ialah pnggunaan perkataan
yang neutral yang tidak mengandungi nilai-nilai emotif dan ambiguiti.

24. 3. PENULISAN AYAT YANG JELAS
Kekal pada isi utama
Gunakan istilah positif
Beritahu perkara yang
ingin disampaikan
Elakkan bahasa slanga
Tulis untuk sasaran
pembaca

25. 4. PERKEMBANGAN IDEA SECARA LOGIK
Memiliki kesatuan
makna yang utuh
Tanda baca yang betul
Urutan logik serta
bukti dan contoh
Idea dihuraikan
dengan jelas
Berbagai-bagai
struktur ayat
Kata hubung yang
tepat

26. 5. LANGKAH-LANGKAH PENULISAN AKADEMIK

27. Sumber rujukanGaya penulisan
Idea, maklumat dan
fakta
Format dan struktur
penulisan
Mnegumpul maklumatMesej yang hendak
disampaikan
Sistematik dan terarah
Pencerakinan
maklumat dan fakta
BErgantung pada jenis
sesebuah penulisan
Menetukan topik
Ragam dan struktur
ayat
Merupakan input
penting
Tetap ada
pendahuluan,
kandungan teks dan
kesimpulan
Istilah-istilah berbeza
setiap penulisan
Menyusun/organisasi
data
Meneliti hasil
penulisan
Menyemak hasil

28. RUJUKAN
• Faridah Nazir, H. I. (2014). Wacana Penulisan. Selangor: Sasbadi Sdn.Bhd.
• Asmah Hj. Omar (1980). Analisis Wacana, dalam Jurnal Dewan Bahasa 24:3, hal. 11-
25 dan 24:4, hal. 9-25.
• Tarigan, Henry Guntur (1995), Pengajaran Wacana. Kuala Lumpur: DBP.
• Wacana Bahasa Melayu(2009). [Online], [Diakses: 5 Januari 2014]. Boleh didapati:
http://gurubahasamelayu.blogspot.com/2009/07/wacana-bahasa- melayu.html
• http://www.academia.edu/4369481/KEUTUHAN_WACANA
• http://matakristal.com/pengertian-leksikal-gramatikal-denotasi-dan- konotasi/
• http://rujuknota.blogspot.com/2011/09/makna-leksikal.html
• http://rtkasensei90.blogspot.com/2012/10/tajuk-3-makna-leksikal-dalam-
bahasa.html