Inuktitut (Latin) - 1st Maccabees.pdf

uqalimaagaq 1
1 ammalu taimailauqtuq, kinguniagut aliksaantu irninga pilip,
maktaanian, nunamualauqtuq tsitiim, smitan tirias king
puusians ammalu mitas, stead-mi, sivulliqpaulluni guriismi,
2 amma amisunik unataqtunik sanallutik, amma saalaksaqłutik
amisunik sanngijunik tigumiaqłutik, amma ullakłutik
nunaqjuarmi,
3 amma nunarjuaq isulippallialiqtillugu, amma suruikatakłuni
amisunik nunaligjuanik, isumalluni nunarjuaq
nipiqanngilaurninganut; naukkut taqasimalauqtuq
uummatingalu kivitaulluni.
4−nik katiqsuillunilu tuimik sanngijumik tunngasuktittijimik
maligaqaqtittillunilu nunalirjuani, amma nunalirjuani,
ammakings−nik, pingasuuliqqangalilauqtuq.
5 amma kinguniagut taakkua aannialilauqtillugu, amma
isumalluni tuqujariaqarnirminik.
6-ngujut iqqanaijaqtiminik taisilauqtuq, suurlu
niqturnalauqtuq, ammalu piruqsajausimalluni makkuktuminik,
ammalu ilagijaulluni, suli inuutillugu.
7 aliksaantu 12-nik arraagunik, inuujunniiqłunilu.
8 amma iqqanaijaqtingit maligaqaqtittivut inigijalimaaminik.
9 amma inuujunniilauqtillugu gavamakkut timinginnik
immingnik ilisijuinnaulauqput; taimali irningit amisualunni
arraagunik: ammalu nilirnait amisurnguqtitaulauqtut
silarjuami.
10-ngujut ammalu saqqilauqtutik unatarjuaqtunik atirusirmik
ipuhansmik, irninga nilihus king, tunngasuktittijiulauqtuq
rumi, ammalu 100-nik 30-nik 7-nillu arraagunik guriiksmi.
11 taiksumaniutillugu isriul iqqummalauqtuq angutinik,
amisualunni uqaqtuni, atii, uqannguatuinnarluta
uqquusautimik uvattinnik qanillitittijumik: taimanganik
aullalauratta qarjukulunnik.
12 taanna piquti quviasuttiaqpuq.
13-ngujut ilangit inuit sivumuattialauqtut, pisugiaqtutik,
laisataaqtittilauqtut uqquusautiup kinguniagut:
14 nani sanallutik iqailisarvingmik jiruusaammi maliklugu
aaqqiksimaninga uqquusautiup:
15 imminiglu sinarjuliuqłutik, ammalu angmaluqsillutik,
ammalu imminik ilauliqłutik uqquusautimut, niurrutaullutiglu
nirrisimut.
16 maanna qiliqsinait saqqitaummata
minnguumatittigasuarnirmut, isumalilauqtuq ugjipt-mik
pitaqatuinnariaqarninganik marruunnik sulijuunnik.
17-nik isiqłuni Egypt-mut amisuulingajunik,
iqalunnguaqaqłuni, amma qungasiqaqłuni, amma
niglaqsittiaqpakłuni, amma nivirnattiaqłuni,
18 amma unataliuqłuni igjiptmit: kisiani qattaarjuujaq
kappiasulauqtuq, amma nirilluni; amisullu tuqulauqtut.
19-nik taimaimmat nunalipaujarnik pilauqput nunami Egypt-
mi ammalu sururujunnik pilluni.
20-nik ammalu kinguniagut antiochus smitten Egypt-mik,
utikkannililauqtuq 100-nik 40-nik ammalu pingajungannik
arraagumik, ammalu quvvariaqłuni isriul ammalu jiruusam-
mut ajjigiinngiruluujaqtunik,
21−nik upigusukłutik isiqłutik, piiqługulu guulumik altar−mik,
nappaqtamiglu ikumamik, umiarjualimaallu kinguniagut,
22 amma saanga quliruup, amma umiat, amma vials. ammalu
guuluit, ammalu piruqtuit, ammalu kuin kiggatuqtingit,
ammalu guuluit mirnnguisiit temple-ngulauqtinnagit,
tamarmik nuttulauqtangit.
23-nik siuvumik ammalu guulumik pilauqtuq, ammalu
umiattiavait: ammalu ijiqsimajut takulauqtangit.
24-nik ammalu aattigami, namminiq nunamuulauqtuq,
angijummarialummik sanalluni, ammalu uqatsiaqtuni.
25 taimaimmat qitsaanaqtummariulauqtuq isriulmi,
namituinnalimaaq;
26 taikkua iksirarjuangujut ammalu innarijavut qitsaalauqtut,
iqsinaqtut ammalu makkuktut angutiit akiliititauqattaniarngata,
ammalu piuningit arnait asijjiqtaullutik.
27-ngujut nigaqtulimaat iqianngulauqtut, ammalu
iksivaalauqtuq katititauvvingmi uqumaiksaqłuni,
28 nuna nuutaulaurmijuq inuqaqtunut, ammalu iglulimaat
jaikup nalulirutaulauqtuq.
29−nik arraaguungnik marruungnik isulitittillarilauqłuni
king−mik naksiujjilauqpuq angajuqqaaminik katiqsuijimik
iqqaumanirmut nunalipaujarnut juutamut, taannalu
jiruusaam−mut tikilauqłuni ajjigiinngiruluujaqtunut,
30-nik ammalu sailinaqtunik uqausirnik atunngiłłutik, kisiani
tamarmik piugunniilauqtut: pikkauliramiuk, katakaallakłuni
nunalipaujarmut, ammalu uqannguaqłuni, ammalu
suraksilluni amisunik inungnik isriulmi.
31 ammalu siquttirigami nunalipaujarmi, ikititsilauqtuq,
amusitsunilu illunik ammalu akinnanik saniralimaakkut.
32 kisiani arnait surusiillu tigusilauqtut, pisimallugillu.
33 sanalirłutik nunalipaujanga taivitiup piujummaringmik
sanngijumiklu akinnaqaqłuni, amma tuinnguaqaqłuni,
sanngitiłługillu.
34-ngujut ammalu nunarannguamik ilisillutik, angutinik,
ammalu imminik nikattillutik.
35-ngujut tuqquqtausimagivut talinginnut amma iqsinaqtunut,
katikkaangallu jiruusaammit, tappaanilauqtut, amma snare
snare-ngulilauqtut:
36-ngujut utaqqivituinnaulauqtut, ammalu iviqtiqtaulluni
isriulmut.
37 taimaimmat auk simiksilauqtut saniliriinit, ammalu
uqsakłuniuk:
38 Insomuch-kut inuqaqtut jiruusaam-mit nirilauqtut
pijjutigillugu: nunalipaujaq najugaliulauqtuq aallanik, ammalu
aallannguqłuni taikkununga inuulauqtunut; qiturngangillu
qimakłunigit.
39−nik inigilauqtaminik igittijuqalauqpuq suurlu
nunamiinnirmik, nirivigjuarnirijangat qitsaatitaulilauqsimavuq,
sabbaths−ngit niqtuilikkanniqłutik pikkumigijaminik.
40-nik nunarjuaqtitut, taimaimmat quviasugunniilauqtuq,
ammalu qitsaattiarninganut.
41-ngujut 100-ngujut 100-ngujut 100-ngulluaqtut, 100-nik
100-nik 100-nik 100-nik 100-nik 100-nik 100-nik 100-nik
42 amma tamarmik maligaminik qimaijariaqaqtut:
uqquusautilimaat angiqatigiilauqput maliglugu
isumatangaking.
43 ii, amisuttauq isurailis angilauqtut uppirnirmut, ammalu
saqqumininginnut, ammalu pinnginnguaqtutik.
44ingnut titiralauqtut minnguuqtinut jiruusaammut amma
juutamut maligiaqarninginnik ajjiunngittunik maligarnik
nunami,
45 amma uusimajut, amma imituinnait, amma imiqtittiniit,
tungujuqtut; ammalu mikłitirijariaqarninginnik sabbaths-nik
ammalu quviasuutiqarnirmut ullurijaujunik:
46 amma suruilutik inimit amma inunnguanit:
47 aaqqiksilutik altars−nik, amma nirlirnik, amma chapels of
idols−nik, amma sacrifice swine's flesh, amma unclean beasts:
48 qiturngaminik qimaijariaqarivut sujuqanngittumik, amma
taqsinginnik isumattiarunnarlutik qanuluktaaq
naammanngitittilutik amma sulinngittunik:
49 isuanut puigutuinnarialiit maligarmik, asijjirlugillu
tamarmik atuqtaujunnaqtut.
50-ngujut ammalu kinatuinnaq taimaigajanngittuq malilluni
angajuqqaanganik king, uqaqqaummat, tuqugiaqaqtuq.

51 immigut titiralauqpuq, amma tikkuaqsilluni qaujisaqtinit
inulimaanit, angajuqqaarijanit juutamit, nunalipaujakkunnut
nunalipaujakkunnut.
52-ngujut amisut inuit katitaulauqtut taakkununga,
iqqumajainnarillugit maligakkut; taimaimullu
angiqsimaniarmata nunami;
53-nik ammalu quaqtippaglugit israiliit ijiraqturviullutik,
nanituinnaaraluarutik qimaajunnaraluarutik.
54 maanna 15-gijanga ulluq taqqirmi kaaslu, 100-nik 40-nik
ammalu tallimangani arraagumi, aaqqiksilauqtut 15-nik
ullunik, ammalu sanallutik idol altars-nik nunalipaujarni
juutami naukkulimaaq;
55 amma uusimajut matunginni iglungita, aqqutikkullu.
56 ammalu atuqtuaqtillugit titiraqsimajunit maliganit
nanijaulauqtut, ikititaulauqtut.
57 amma kinatuinnaq nanijaulauqtuq uqalimaagarmut,
uvvaluunniit maligaqtaqaqpat, tainna angajuqqaangujuq,
tuqutitaugiaqaqtuni.
58-ngujut pijunnarniqaqtitaulauqtut isurailis-mut taqqitamaat,
amisut nanijaulauqtut nunalipaujarnit.
59 maanna tallimait amma 20-ngani ulluq taqqirmi
saqquminiqalaurmata itigarmik, guutiup mitaangani.
60-ngujut taissumaniutillugu angajuqqaarijaujut
tuqutittilauqtut arnanik, qiturngaminik sujuqalauqtuq.
61-ngujut ammalu nivingallutik nutaralaanik qungasingita
miksaanut, ammalu iglumingnik aliktuqłutik, ammalu
iguttiqługit sinarjunginnik.
62-ngujut qassit isriul-mi aaqqiktauttialauqtut ammalu
nalunaiqtaullutik nangminiq nirijariaqannginninginnik.
63 tuqungaarlutit, niqimut illirijaunngituinnariaqaqtut,
ammalu nigaqtittinngituinnariaqaqłutik: tuqulirajaqput.
64 ammalu unataqtummariulauqtut isriulmi.
uqalimaagaq 2
1 taakkunani ullurnit ruas maataas irninga jaan, irninga
simiuniup, irningit juarip, jiruusaammit, amma tuat maatinmit.
2 amma tallimanik irniqalauqtuq, juaan, taijaulluni kaatis:
3 saiman; taijaujuq Thassi:
4 juutas, taijaulauqtuq makapias:
5 ilaasa, atiqaqtuq avaran: amma jaanatan, atirusinga aaphus.
6 amma takugamiuk pasiit juuta amma jiruusaammi,
7 uqarłuni, uai uvanga! nanili inuunnirama takullunga
tamatuminga pikammanniujumik inuqutinnik, ammalu
nunalipaujami, ammalu taikani, tunijaummat aggamut,
ammalu aallanut?
8-nik temple-nguliqtuq angutiulluniglory-ngunngiłłuni.
9-ngujut nunarjuarmut umiangit agjaqtauvakput pijaullutik,
nutaralaangit slain−nguvut aqqutikkut, makkuktungit
angutingit aulakattaaqłutik.
10-ngujut kanatamiut ilaulaunngilat qiliqsinangani amma
suruqsimatillugu?
11-ngujut tamarmik pingigusuutingit piiqtausuut;
akiqanngittumik arnamik ataqatauliqpakpuq.
12 ammalu, nuqqangatituinnarlugu, nunagijavut, piujuugaluaq
ammalu nunarjuavut, saniit, ammalu Gentiles-kut
nalunaiqsisimajut.
13-nik isuanut taimaimmat inuukutaagiaqaqpita?
14-ngulirłuni maatas irningillu annuraaminik atuqtuaqłutik,
amma saakluutillutik, amma qitsaajummariullutik.
15-ngujut taikkuakingujut, suurlu inuit utiqujaulauqtut,
nunalipaujarmut muutinmut tikilauqtut, sacrifice-mut.
16 ammalu amisut isriul tikimmata, maatas ammalu irningit
katilaurmijut.
17 kiulilaurivutkingup pilirijinginnik, uqaqłutiglu
maatatiasmut tamatumunga silatujumut, Thou art a ruler,−mut,
ammalu niqturnaqtuq angutittiavaglu tavvani nunalipaujarmi,
sanngiktigiaqługulu irningit amma irningit:
18 maanna taimaimmat 1999-mit sivulliuvut, amma kingup
angajuqqaangatitut, suurlu uqquusautilimaat, ii, angutiillu
juutamit, amma suurlu jiruusaammit: shalt thou amma thy
house-mit amisuuninginniingalutik, amma kulluit amma
surusiit upigijaujarialiit siuvumit amma guulumit, amisullu
tunniqqusiat.
19 asuilaak maatatias kiulluni nipiqquqtujumik nipiqarłuni,
kisiani nunalirjualimaat kingup siutingata ataaniiłłuni,
kataktuinnaullutiglu ukpirninginni ataatangata, angirlutiklu
angajuqqaanginnut:
20 suli irnikkalu pisurajaktunga ataatatta.
21 guutiup ungaliani maligaqariaqarnittinnik ammalu
maligaujunik.
22 tusajjaangittugutkkingup uqausingit,
uppirnittinniinngaarluta, taliqpittinniluunniit,
saumingaanganiluunniit.
23-nguliqtuq taakkua uqausiit qimakkamigit, juruasmik
takujuqalauqtuq mitautiqaqtuni mitaar-mi muutinmi,
malittugukkingup angajuqqaanga.
24 naliak maathias takugamiuk, ullakłuni, amma ullakłuni,
ninngagunnanngiłłuni ninngaumaninga maliglugu: nani
ullakłuni, amma ullakłuniuk altar−mut.
25 ammalukingup kamisananga, angutinik saqqumitittilluni,
tuquttilauqtuq taiksumani, ammalu altar amusilluni.
26 taimaimmat kamalauqtuq guutiup maliganganik suurlu
Phinees-titut Zambri-mut irninga salum.
27 amma maatathias sitikkut nipiqquqtujumik nipiqaqłutik,
uqaqłutik, kinatuinnaq maligarjuamik atuqłuni, amma
maliinnaqłuninga, malilaurlanga.
28-ngujut irningit qaqqanualauqtut, ammalu qimaillutik
nunalipaujarmi.
29−ngujut amisut iqqaqtuivikkuuqtitaunasulauqtut amma
iqqaqtuilauqtillugit nunatuinnarmut, upagumallutik:
30 tamarmik, qiturngangillu, nuliangillu; amma niqinga;
suuqaimma aktuqtaujut unuqsivaallilaurmata.
31 maanna uqaujjaummat king iqqanaijaqtinginnut, ammalu
tainna jiruusaammiilauqtuq, nunalipaujangani taiviti, ilangit
angutiit, suratsimajut kingup angajuqqaangannik,
katatsimalauqtut ijiraqturviullutik nunatuinnarmi,
32-ngujut pinasualauqtut naasautilialuulauqtillugit, ammalu
ungavautillutik, upirngijaqtuqtutik, ammalu unataqtutik
unataqtutik ullungani.
33-nik uqaqłutiglu taakkununga, taanna ujuruup aminga
naammakłuni; qaijuq, ammalu malilluni isumatangata king,
ammalu qaijuq inuuniaqtuq.
34 kisiani uqaqtutik, qaijjaangittugut, taimaijjaangittugut,
sujuqajjaagunniiqtuq.
35-ngujut sukangatituinnalilauqpangit.
36 hapiit kiulauqpangit, ujaraktaqanngiłłuni,
nuqqaqtittilaunngillutiglu inigivaktaminik
pisujugvigivaktaminik;
37 kisiani uqaqtuni, tuqulauqta iluunnata inuujjutittinni:
heaven and world will testify for us, that ye put to death
wrongly.
38-ngujut nangiqsilauqtut akiraqtuqtutik, ammalu iqsinaqtutik,
nuliaminik ammalu qiturngaminik ammalu 1000-nginniittunik
inunnik.
39 maanna maatatias amma piqannarijangit tukisiallutik
tavvani, qitsaalauqtut.
40 ammalu ilangat uqaqtuni asianut, taimaiqattarutta
iqsinaqtuulluta, ammalu unatarluta inuusittinnut ammalu
maligattinnut akiraqturluta uqquujumik, uvattinnik
pigiattautiginialiqput.

41 taikani taimaimmat qipilulauqtut, uqaqtutik, kinatuinnaq
uvattinnik akiraqturniaqtuq ullungani, unataqatiginiaqpavut;
tuqujuinnaujjaangittugut, taikkua inuaqtaulauqtut
ijiraqturviullutik.
42-ngujut taikunngalilaurmijut kampanimut aasvuasmut
angutinik isriulmik, suurlu isumaqsuqtutik
maligannguqsimanngikkaluaqtutik.
43-ngujut nirititautuinnalauqtut imminik nirrillutik, ammalu
taikaniinginnaqłutik.
44−nik ilaulilauqput, amma smote sinful angutinik
ninngaumallutik, amma angutinik iqqummaqłutik: kisiani
ilangit uqquusittilauqput.
45 maatatias amma piqannarijangit angmaluqsillutik,
amusillutiglu altars−nik:
46 amma qanuittut nutaqqat nanijat sigjangani isriul
sinarjungani, taikkua sinarjungit.
47-nik pinajulaurmijut angutinik upigusukłutik, amma
pilirittialauqłutik aggaminik.
48-ngujut utiqtittilauqtut maligarmik aggakkut Gentiles-mit,
ammalu aggangit qiggiit, aksururnaqtukkuulaunngittut
sinarjumut.
49 maanna amusitillugu maatatias qanigijaani
inuujunniiriaqaliqtuq, irniminut uqarłuni, maanna
upigusulirłuni amma sanngilikkannirłuni, amma
suraktiqtautillugu, amma surakpalliatillugu: amma
surakpalliatillugu:
50 maanna taimaimmat, irnikka, qaiqqujilutit maligakkut,
inuusiillu tunilugit ataatavit.
51 uqaalajut iqqaumanirmut qanuiliulaurmangaata ataatavut
qanuiliulaurmangaata; taimali upigijauttiarniaqpuq ammalu
atillattaanganik tunijauluni.
52 aivvalahaam ukpirnattialaunngittuq, amma pinngititaulluni
naammagasuginngiłłuniuk?
53 juusipi aksuruqtillugu angajuqqaaminik kajusitittilauqpuq
amma ugjipt-mit sanalluni.
54-ngujut ataatavut nikagusukłuni ammalu piruqsimalluni
pilluni qalipaannguamik.
55 jiisusi piliriaqarninganut uqausirmik iqqaqtuijimik isriulmi.
56 kaiulp tautugiaqtuqsimalauqtuq
katinngatitaulaunnginninginnik ittarnisaq nunami.
57 taivit mirsuqtiarninganut pisimajuq qiliqsinarmit.
58 ilaias zealous and fervent for the law was taken into heaven.
59 ananias, ajarias, amma misaiul, ukpirusukłutik ikumajumik
tuqquqtaulauqtut.
60 taaniul inuuttiarninganut agjaqtaulauqtuq qaninganit.
61-nik ukiuqaqtulimaat, ukpirusugunniirlutik
aniguijunnajjaanngittut.
62 kappiasungniq uqausiqtangit angutiup: aggaangnut
mirianguqattangniaqtuq qupirruillu.
63-nik ullurmut kivitauniaqpuq ammalu qarjunnguamut
nanijaujjaagunniiqtuq, pijjutigillugu utiqtitauninganut
pujunganut, ammalu isumanga kisumuungittuq.
64 naniinninga, irnikka, uttuutilugit amma angutiillu
kiggaqtuilutik maligarmik;
65 ammalu nuqqangatitaulluni, qaujimajunga aninga saiman
maligalirijiummat, siutikkut siutikkut siutimi tunisiinnasuuq:
ataatauniaqtuq ilingnut.
66 juutas makapiasmut, tuqtualauqtuq ammalu sanngijuulluni,
makkuktuminiluunniit: kaaptanngutikainnarlavut, ammalu
unataarijani unataqtiulluni inunnik.
67 pijainnarivagittauq taikkua tautuqattaqtut maligarmik,
ammalu anittilutik tammaqtunik inuqutinnik.
68-ngujut uunaqsittirlugu, ammalu aattilluni
angajuqqaanginnut maligaup.
69-ngujut saimmaqtitaulauqput, ataataminut katitaullutik.
70 ammalu tuqulluni 100-nik 40-nik ammalu 6-gijanganik
arraagumi, ammalu irningit iluviqtaullutik ataataminik
maatinmi, ammalu isriul anausittialauqtut.
uqalimaagaq 3
1 irninga juutas, taijaujuq maakapias, nangiqsilauqtuq stead-
mi.
2 ammalu taikkua ikajuqtuinnaulauqtut, ammalu ataataminik
piqatiqalauqtut, ammalu quviasuttiaqtutik isriulmik.
3 inuuqatiminik upigusuttialauqtuq, amma ivianngirmit
ivianngirmit ivianngirmit, amma nivirnaqłuni, amma
nimiqtaaqłuni, amma uviningniaqłuni, sapujjilluni
aulakattaaqtaminik.
4-nik piqujamini suurlu liijjantitut, ammalu suurlu
qaliujannguatitut nirrisiqattalaurmat.
5-ngujut iqqummaqtiłłunigit, qinirłunigillu, ikiłługillu taikkua
inuujunniiqsimajut inuqutingit.
6-ngujut iqqummalauqtut kappiasukłutik, iqqanaijaqtilimaallu
iniqłiliqsimajut akaunngiliurutiqalaurmata, suuqaimma
aggaminut tigutuinnaqłuniuk.
7 qitsaalauqtuqtauq amisunit kingsnit, jaikup quviasuttitsitsuni
qanuiliurninganut, iqqaumaningalu saimmaqtitaunginnaqsuni.
8-kanniit nunalipaujakkuulauqtuq juutakkut, surailluni
ungodly out of them, ammalu unataqłuni isriulmit:
9 qaujimajauttiarniarmat nunaqjuarmut, ammalu pilluniuk
suurlu tuqutuinnariaqalirami.
10−ngujut aakunius katilauqput Gentiles−mik, amma
tunngasuktittittialauqłutik samiariamit, unataqatiqaqłutik
isriulmit.
11 naliak juutas isumalirłuni, takujaqturłuniuk, amma smote it,
amma slew it: amisut katalaurmijut, kisiani ilangit nirilauqtut.
12 juutas piugunniilauqtuq, ammalu aakunius qausiqtiłłuniuk,
ammalu inuusilimaaminik aksurulilauqtuq.
13 maanna siran, unataqtuq siriami, tusalauqtuq juutas
katilaurniraqłuniuk amisunut amma kampanimut ukpirnaqłuni
unataqatigijaqtuqłuniuk;
14 uqaqtuq, atirmik pitinniaqparma ammalu upigilugu
kingdom-mi; unataqatiginiarakku juutas ammalu taikkua
piqatiqaqtut, tainna angutiup angajuqqaanga.
15-nik pituinnariaqaliqtilauqpauk, ammalu piqatiqalauqtuni
tuimik ikajuriaqtuqtuni, ammalu surusingit isriul-mi.
16-nik ammalu tikimmat piatuanmut, juutas
katiqatiqariaqtulauqtuq mikijumik kampanimik:
17 kina, takugamik tunngasuktittijimik katitillugit, uqarłuni
juutasmut, qanurli pijunnarniaqpita, ununngittukuluuluta,
unatarluta ajjigiinngiruluujaqtunut sanngijunullu, takuluta
pituinnariaqalirnittinnik qaujikauqturluta ullumi?
18 juutas kiulauqtuq, ajurnaqtuq amisunut qamitaujariaksaq
ununngittunut; ammalu guutiup heaven-mut tamarmik,
tunisiniaqtut amisuulingajunik, uvvaluunniit mikijumik
kampanimik:
19-nik saalaqaqtuqakatakłuni nangirluni amisuulingajumik
tujurmitittijumiinngilluni; kisiani sannginiq saqqiqattaqtuq
heaven-mit.
20-nik uvattinnik akiraqtuqput upigusuttiaqłuta amma
upigusukłutik uvattinnik suraillutik, nuliavullu qiturngavullu,
amma uvattinnik suraillutik:
21 kisiani unataqpakpugut inuusittinnik maligattinniglu.
22 naniimmat Lord nangminiq ungavautiniaqtuq kiinattinnut:
ivvillu, kappiasunngillutit.
23 maanna uqallagunniituarmat, liapt pikaallakłunigit, amma
siurian amma kamajinga tataalauqtuq saattiangani.
24-ngujut ammalu pinasualauqtutit piatuanmut, 800-
nginniittunik angutinik; ammalu amiakkua nunamualauqtuq
vilistinsmut.

25−nik pigialilaurivut juutas−mik amma niviaqsaaminik,
amma uqalimaattiaqsimalluni, kataksarailiqłuni kanatami
katimajunik:
26 Insomuch-mit 2014-mit 2014-mut, 2014-mit 2014-mut,
2014-mit 2014-mut, 2014-mit 2014-mut, 2014-mit 2014-mut,
2014-mit 2014-mut,
27-nguliqtuq qiliqsinait tusaramigit tamakkua,
qaujimattialilauqtuq: naukkut aullatitsinnirmangaaq ammalu
katititsitsuni iluunnatsianginnik pillarittunik,
sanngijummarialummik unataqtutsaugaluaqsuni.
28−nik matuiqsilaurivuq quviasungnirminik, tunisillunilu
unataqtuksaminik akiliilluni arraagumut,
pituinnariaqaliqtiłłunigit qangatuinnattiakkut
pijariaqaliraangamik.
29 taimaikkaluaqtillugu, takugamiuk kiinaujat piuningit
ajulaurmata ammalu upigijauningit kanatami mikijuulaurmata,
pijjutigillugu akaunginninga ammalu miksanut, nunamuarmik
naksalauqtangat piiqsilluni maligarnik pituqauliqtuq;
30 kappiasulauqtuq
pasijaksannguqtitaujunnajjaannginninganik,
tunniqqusiaqsimanngillunilu isumaqsurluni taimailaurmat:
kigligititaujumut kings−mut saattianganiilauqtunut.
31-ngujut, katinngallutik katinngallutik isumaminik, persia-
muurumalilauqtuq, upigijaullutik nunalirjuat, ammalu
kiinaujanik nuattillutik.
32−nik qimailauqpuq laisiasmik, auk ilangalu ruaiup,
kamagijaqaqłuni kuup ingirraninganik kigligingitanganut
Egypt−mut:
33 ammalu irninga antiochus, tikikkannirmat.
34-ngujut muuvuas tunisilauqtuq nappangata nappanganut,
ammalu qungasingit, ammalu kamagijaqaqtiłłunigit
kisulimaanik piliriarinajalauqtaminik, ammalu pijjutigillugit
juta ammalu jiruusaam:
35-nik unataqtunik, unataqtuksanik akiraqturiaqarniraqłuni,
surailuni amma tunngaviqarluni isriul sanngininganik, amma
jiruusam-mit, amma iqqaumajunniirluni taikanngat;
36−nik ilisilluaqłunilu aallanik tamainni 25−ni, aviksilunilu
nunaminik nunaminut.
37-ngujut 1950-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni
1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-
nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni
1990-nginni 1990-nginni 1990-nginni 1990 ammalu kuup
ikunga aniguqtillugu, nunaqjuakkuulauqtuq.
38−ngujut laisias nirualauqtut pitulimi irninga tuarimans,
nikanu, amma gurigias, tui angutiup piqannarijangit:
39 ammalu aullaqatigillunigit 40,000-nik isiganik, ammalu
7,000-nik, juutamut, ammalu surallugu, king-ngulluni.
40-ngujut uummaqqutilimaangit, ammalu iluttuqtitaullutik
iamausmut kanatami.
41 ammalu niuviqtiit kanatami, tusaallugit, siuvumik ammalu
guulumik, pijittiraqtiqaqłutik, ammalu
tangmaaqsimajaqtuqtutik niuviriaqtuqtutik surusirnik
isriulmik qamutinut: sannginiqarmijuq sairiamik ammalu
nunami viulstiinsmik ilaliutillutik.
42 maanna juutas amma niviaqsaangit takulauqtut miriangujut
amisuruqtitautillugit, amma taakkua unataqtussait namminiq
killinginnit: qaujimalauqtut qanuqkingullingit
surattirinirmangaata inunnit, amma surattirillutit;
43-ngujut uqaqattautillutik, utiqtilaurlavut auniqtaaqsimajut
inuqutittinnut, ammalu unatalauqta inuqutittinnik ammalu
sanngatittiniujumik.
44−nguliqłutik katinngatitaullutik katinngallutik,
pituinnariaqatuinnariaqaqłutik, tuksiatuinnariaqaqłutiglu,
apirilutiglu uvannik nagligusungnirmik nagligusungnirmiglu.
45 maanna jiruusam nunatuinnarmiigunniiqtuq, qiturngangit
upalaunngittut anilauqsimajulluunniit: sanngajaaqtuq
katatsimalauqtuq, ammalu alirnait tigumiaqtialauqtut;
uqquusautinga najuqpaktanga taikani; ammalu quvianaqtuq
pijaulauqtuq jaikupmit, ammalu sullulinga qairuarmut
nuqqalauqtuq.
46-ngujut isriilikkut katinngallutik katinngallutik, ammalu
masvaliaqłutik, jiruusaam-mut; masvami tuksiarviulauqtuq
isriulmi.
47−nik sukkaktisitittillutik taikani ullurmi, ammalu ilillunijjuk,
ammalu ajaksillutik niaqunginnik, ammalu annuraaminik
atuqtuaqłutik,
48−nik makpiqsillutiglu uqalimaagarmik piqujarmi, tainna
uqquusautinga amiarinasulauqpuq ajjinnguanginnik.
49-nik naksalaurmijut iksirarjuanik annuraanik, ammalu
sivullirnik, ammalu aksaluanik: ammalu naasariit
ingulalauqtanginnik, ullunginnik pijariiqsilauqtut.
50-nik nipiqquqtujumik nipimik nipimik nipimut, uqarlutit,
qanuiliurniaqpita taakkununga, ammalu uvingajaarlugit
tigumiarniaqpitigut?
51-nik sinarjulik ammugiaqsimajuq ammalu profaned-ulluni,
ammalu thy priests-nguniraqtaujut uvingallutik, ammalu
attiksillutik.
52 amma lo, uqquusautinga katinngatitauvut uvattinnik
suraillutik: qanuq isumangmangaata uvattinnut,
qaujimalaangullutik.
53 qanuq akiraqturunnarniaqpavut, kisiani, uu guuti,
ikajurniaqpitigut?
54 nipikkialirłutik trumpets−nik, nipiqquqtujumik nipiqarlutik.
55 ammalu kinguniagut juutas uatas kaaptans inunnut,
allaaluunniit kaaptan 100,000-nginniittunut, ammalu 100-
nginniittunut, ammalu 10-nguluaqtut.
56 kisiani suurlu igluliuqtut, uvvaluunniit nuliarijaullutik,
uvvaluunniit pirurviullutik, uvvaluunniit kappiasukłutik,
taikkua isumalauqtut utiriaqarnirminik, angutilimaat igluminut,
maliglugu maligaq.
57 tangmaaqsimavvik piiqtaulluni, iluttuqtisimallunilu
nigiqpasianut imaup.
58 amma juutas uqarłuni, taliit, amma angutiulutit, takulutillu
qaigalaaktuq pivagiijaqsimaluni ullaakkut, qaigalaaktuq
unataqatiqarunnaqtuq taakkuninga nunalirjuanit,
katinngatitaullutik uvattinnik surailutik uvattinnik amma
inigijattinnik:
59 piuniqsauvuq tuqutuinnarluta, nuqqangatituinnangillugu
inuqutitta amma nunaqarvivut.
60 taimaikkaluaqtillugu, guutiup qimakkakunga,
taimailaurlavut.
uqalimaagaq 4
1 gorgias 5,000 isigait, amma 1,000-ngujut 1000-nginniittunik,
ammalu piiqtaullutik aullaaqsimavvingmi unnukkut;
2 isuanut tuavituinnarialik tangmaaqsimavvingmit juuvusmit,
ammalu simikturlugit. ammalu angutiujut annuraanut
aullaujjijiulauqtut.
3 maanna juutas tusaqtillugu imminik piiqłuni, amma
angutiup angutinga, miriatuinnariaqarninganik king talinga
imausmiiłłuni,
4 suli unataqtuksait aullaqtitaulauqtut tangmaaqsimavvingmit.
5-ngujut arraaguup iluani gurigias-mit unnukkut juutasmut:
ammalu nanisigami angutimit taikani, qinilauqtuq qaqqanit:
uqaqtuni, taakkua qimaajut uvattinni
6 kisiani ulluq anigutuarmat, juutas imminik 3,000-nik
angutinik, talingit talingit aulakattaalaunngittut isumanginnut.
7 takullutiglu tangmaaqsimavvingmit uqquusautimit,
sanngijuulaungningani amma anuulluni, angmaluqsillunilu;
ammalu taakkua qaujimajummariulauqtut unatarnirmik.

8 uqalirilluni juutas angutinut piqatiqalauqtunut, kappiasuktuq
ye amisuunngimmata, kappiasunngittut aanniqtirinirminik.
9 iqqaumagit qanuq ataatavut agjaqtaulaurmangaata Red
sea−mi, Pharaoh−kut pinajuktillugit unataqtuksanik.
10 maanna taimaimmat qialauqta qialuta, pikammattauppat
Lord−ngujuq uvannik isumattiarniaqtuq, iqqaumalugillu
ataatatta ataatangata, amma surailuta taassuminga kamajimik
kiinattinni ullumi:
11 uqquusittirutilimaat qaujimaniarmata agjaqtuijumik
ammalu inuuliksijumik isriulmik.
12-ngujut aallait ijiminik kivittillutik, takullugillu
qaivallialiqłutik.
13 namut aullalauqpat tangmaaqsimavvingmit; kisiani
juutasmiilauqtut nipiminik tusaalauqtut.
14-nik ilaulirłutik nirrisimut, uunaqsittirutilu igitaulluni.
15 hapiit aittaangit mamalaangulauqtut: pinasualaurmata
gaasuramut, ammalu mitsiqaratik itumiamut, ammalu aajis,
ammalu jaamia, 3,000-nik angutinik.
16-ngujut, juutas utikkannilauqtuq tunngasuktittijinganut
pinasuaqłuni,
17 uqarłunilu inungnut, nirliqtailigit surujjaikkutimik
pitaqarninganut aksururnaqtukkuurnirmik saattiattinni,
18 amma guriias amma tunngasuktittijinga uvaniipput
qaqqami: kisiani nangiqtuq maanna akiraqtuqtuq,
aniguqtillugillu, amma taanna qaigalaaktuq
pituinnariaqaqtanga.
19 juutas suli uqausiqaqtillugu taakkuninga uqausirnik,
saqqilauqtuq qaqqami tautukłuni:
20 kina isumangmangaata juuvus
tujurmivingmuaqsilaurasugillutik ikitittillutiglu tupirnik;
pujurmut takujaulauqtuq nalunaiqtaulauqtuq
qanuiliulaurmangaat:
21−nik taimainninganut tamakkuninga isumalilauqsimavut,
kappiasulualauqput, takullutiglu juutas−mik
unatatuinnariaqaliqłutik,
22-ngujut nirijuinnaulauqtut nunainnarmut aallanut.
23 juutas utililauqtuq tupirnut, guulutaaqtummariullutik,
amma siuvumik, amma tungujuqtumik silk-mik, amma
ittinnguamik tariurmik, amma ajuqsanngittunik.
24 kinguniagut angirralauqtillugit, inngiqłutiglu qujalinirmik,
pikkugillugulu Lord in heaven−mi: suuqaimma piungmat,
suuqaimma isumattiarninganut tauvungalimaaq.
25 taimaimmat isriul taikani ullurmit atuttialauqtuq.
26 maanna aallalimaat qimaalauqtut uqaqłutiglu lasiasmit
qanuittuqalaungmangaat:
27 kina, tusarami, naluliqsimalauqtuq ammalu pikammattuni,
upinnarani tamakkua piliriangugajalaunngittut isriulmut,
uvvaluunniit kisutuinnait kinguppait qailauqtut.
28 arraaguulaaqtumit laitas katilauqput 3000-nit angutinit,
amma 5,000-nit, pituinnariaqaqtunigit.
29-ngujut itumuulauqput, tupirminillu piatsurami, juutaslu
katisillutik 10,000-nik angutinik.
30 ammalu takugamiuk tussialauqtuq ammalu uqaqtuni,
saimmaqtitaulluni sanaugaq, uu saviul isriul, quaqsilauqtuq
aanniqtirinirmik tuimik angutimik aggaminut mirsugarmik
taivitimik, ammalu tunisilluni aallanik aggaminut jaanatan
irninga saal, ammalu talinga;
31 talinga tigumiarlugu, ammalu naluliqtillunigit
sanngininginnik ammalu inunnguanginnik:
32 spinnguqtailitillugit, amma sannginirijangit kataktillugit,
amma quiksuqtillugit suraktiqtautillugit:
33−nik ammugiaqtillugit aulakattaaqtillugit nagligusuktunik,
taikkualu qaujimatillugit atirmik upigusungnirmik
qujalinirmik.
34−nik ilaulilauqpat; ammalu 5,000-nginniittunik angutinik,
allaaluunniit sujuqalauqtinnagu.
35 maanna laisas takugamiuk talinga qangatalluni, ammalu
angut juutas unataqtingit, ammalu qanuq
inuutuinnariaqalilaurmangaata uvvaluunniit
tuqutuinnariaqalilaurmangaata, miriasimuulauqtuq, ammalu
katisilluni kampanimik aallanik, ammalu taliminik
anginiqsaulluni, juutiamuukkannililauqtuq.
36 uqalirilluni juutas amma puriits, pihold, pikkumigijavut
iłurijunniirlugit: salummaqsaigialauqta amma sanikkuvingmit
tunisiluta.
37−ngujut taakkua tunngasuktittijut katinngallutik, amma
sion−muaqłutik.
38-nik takugamik, ammalu altar profaned-mik, ammalu
matungit ikilauqtut, ammalu kinguppait piruqpalliallutik
iqqaqtuivingni napaaqtumi, uvvaluunniit qaqqaup ilangani, ii,
ammalu iksirarjuanut kativviit amusillutik;
39 annuraaminik atuqtuasuut, amma annuraaminik
sanattiaqpakłutik, amma niaqurminut ajaksillutik,
40 katakłunilu maniqqamut kiinanginnut, auklunilu
ququarutimik trumpets−mut, paniqtiłłuniuglu heaven−mut.
41 juutas tikkuaqsilluni angutinik unataqatiqaqullugit
taikkuninga annuraaqsimalauqtunik, kisiani salummaqsaigami.
42−nik nirualauqpuq pasikłinngittunik uqaqatigiingnirmik,
suurlu quviasukłuni piqujarmi:
43 salummaqsailauqtut, amma ujaqqanik simiksillutik.
44 amma uqaqatiqaqtillugit qanuiliuriaqarmangaata
ikitittinirmut, sanajaulauqtuq;
45 isumalauqtut piulaangunasugillugu amusijariaksaq,
mikłitirlugu, suuqaimma uqquusautinga kuvilaurmat: namut
nuttuglugu,
46-nik ujaqqanik sanallutik qaqqami tungujuqtumik, kisiani
prophet-mik ilisijuqalaunnginningani qanuiliuriaqarmangaata.
47-ngujut ujarait atangiqłutik pilauqtut malikługu maligaq,
ammalu sanallutik nutaamik altar-mik malikługu kingunittinni;
48-nik ammalu sanallutik, ammalu tamakkua iluaniilauqtut,
ammalu sulluitiullutik iqqaqtuiviujunik.
49−nik nutaanik umialiulaurmijut, amma nappaqtanut
naksalauqtaminut nappaqtanut, amma ikitittiviginiaqtanginnut,
amma cense−mut, amma kipumut.
50-nik ammalu altar-mik ikitittitillugit, ammalu
qaummaqqutiit nappaqtanik ikumalauqtut,
ikumatittituinnariaqaqłutik tungujuqtumik.
51-kanniit aaqqiksikkannilauqtut nirrisinik kipumi, ammalu
siammaktirlugit piruqtuit, ammalu pianikłutik
piliriangujuluktaanik sanavalliajanginnik.
52 maanna tallimaujunit ammalu 20-ngani taqqingani 9-ngani
taqqingani, taijaujuq taqqiujuq kasli, 100-nginni ammalu 8-
ngani arraagumi, nangiqsilauqtut ullaakkut,
53 ammalu tunisillutik sacrifice-mik malikługu maligaq
nutaaq ikititautillugu, sanalauqtanga.
54 takugit, qangautillugu amma qangautillugu uqquusautinga
piugunniirnirmangaaq, allaaluunniit inngiutinut, amma
citherns, amma harps, amma cymbals.
55-ngujut inuit kiinarminut katalauqtut, niqtuillutik ammalu
niqtuillutik guutimik, kajusittialauqtut.
56-nik ammalu pilirittianginnalauqtut 8-nik ullunik ammalu
uutittillutik quviasukłutik, ammalu tunisillutik tunisinirmik
ammalu pinngitittillutik.
57-ngujut siquttirilaurmijut guulumik, ammalu
qilliqsinaqtunik; amma paangit amma katimavviit
nutaannguriaqtittilauqput, amma paangit nivingallutik.
58-ngujut quviasummarilauqtut inuit, tainna uqquusittirutiujuq
piiqtaulaurmat.
59-ngujut juutas ammalu guriits katinngatitautillugit isriul 19-
mit, ullungit piliritsiarningit altar-mit pisimajaunginnarialiit
arraaguup iluani arraaguup iluani 8-nut ullunut, tallimaujunit

ammalu 20-ngani ullungani taqqiup kaaslu, mila ammalu
quviasunniqarluni.
60 taissumani sanalaurmijut avalunik avalunik ammalu
sanngijunik angmaluqtunik, Gentiles-nik qaijariaqaraluaqtutik
ammalu siquttiqtaulutik taimailauqsimatillugit.
61-nik ammalu garrison-mik aaqqiksillutik
pisimainnarniarlugu, ammalu piatsura-mik papattinirmut;
taikkua inuit sapujjituinnariaqarmata aitmiamik.
uqalimaagaq 5
1 maanna kanatamiut tusaramik tainna altar sanajaulaurmat
ammalu tainna sanngajuq nutaannguqtitaulluni, aksualuk
quviananngimmarilauqtuq.
2 isumalauqtut suraijumallutik jaikup kinguvaanginnik,
ammalu siquttirivallialilauqtut ammalu suraillutik inunnik.
3 juutas akiraqtulilauqtuq qiturnganginnik iisami aitami
arapatsimi, gaatul-mi pilaurmata: ammalu tunisilluni
ungaqqummik, ammalu sapiliqsimallutik, ammalu
sapkuillutik.
4 iqqaumangmijuq aannilauqsimaninginnik nutaqqat pian,
pirajaksimajut amma pirajagutausimajut inungnut,
utaqqititautillugit.
5 matullunigit taimaimmat uniutinginni, ammalu
mikłitiłłunigit, surakłunigillu, ikiłłunigillu unigutingit taikani
ikitillugu, tamarmittiarlu taikaniilauqtut.
6 kinguniagut tunisilauqtuq qiturnganginnut aamman,
nanisilluni tuimik pijunnarniujumik, ammalu amisut inuit,
timutius kaapitanga.
7−nik aksuruqatiqalauqpuq taakkuninga, kisiani takiningit
naammagilaunngitaminik; ammalu uqautillunigit.
8-nik ammalu jaasar-mik pigami, taunkut piqutingillu taikani,
utilauqtuq juutamut.
9-ngujut uqquusautiit galaat-miilauqtut katinngallutik
isurailis-mut 25-nginniilauqtut, suraksillutik; kisiani
nirilauqtut tiatimamut.
10 amma naksiujjillutik titiqqanik juutasmut amma
qaliujanganut, uqquusautinga uvattinnut katinngatitauvut
uvattinnut surainirmut:
11-ngujut ammalu upalungaijaqpalliallutik annuraanik
piniarlutik, timutius kaaptan-mik kamajigillunijjuk.
12 qaijuq maanna, aggangillu agjaqtaullutik, amisutigut
slain−nguvugut:
13 ii, niviaqsaalimaavut iqsinaqtunik tuqutitausuut: nuliangit
qiturngangillu agjaqtauqattaqsimagivut, amma piqutiminik
qimaillutik; ammalu surattausimallutik 1,000-nginniittunik
angutinik.
14 taakkua titiqqat suli uqalimaaqtillugit, nuqqangatillugit,
asinginnik nirijaksaqtaqalauqpuq Galilee−kunni
annuraanginnik atuqtuarutinginnik, uqausiqaqłutik
tamatuminga silatunirmik,
15-ngujut uqaqłutiglu, pitulimais, amma tiurus, amma sitan,
amma galilii jantuls, katinngaqatigiikput uvattinnik
niriqatigiikłutik.
16-ngujut juutas amma inuit tusaqtillugit taakkuninga
uqausirnik, katinngatittittialauqput, uqaqatiqaqłutik
qanuiliuriaqarmangaata, akaunngiliurutiqaqtut, amma
aanniqsirillutik.
17 uqalirilluni juutas aninga saiman aninga, niruarluni
angutinik, ammalu tunisiluni gaaliliimik, uvanga ammalu
jaanatan nukara kanatamuurniaqtuq galaatmut.
18 aullalauqtuq juusipi irninga jaakuraias, ammalu ajarias,
kaaptans inunnut, uqaqtiujuq juutiamiinginnaqullugu.
19-ngujut angajuqqaarilauqtangit, uqaqtutik, qaiqqujilutit
taakkuninga inunnik, ammalu takulluni tamanna
unatatuinnangittuq uqquujumik kisiani tikikkannirutta.
20-ngujut saiman tunijaulauqput $3,000.00-nik angutinik
galiliimut, amma juutas 8,000-nik angutinik gaalaatmut.
21-ngulilauqtuq saiman galiliimut, amisunik millualauqtuq
uqquusautimut, tainna uqquusautinga igitaulluni.
22-nik pinasukłunigillu paanganut Ptolemais-mut; ammalu
3,000-nginniittunik angutinik, millualauqtuq.
23 ammalu taikkua galiliimiilauqtut, ammalu aapattismi,
nuliangillu qiturngangillu, ammalu taikkualimaat,
aullaqatigillunigit, ammalu juutiamuuqtugit
quviasummarittutik.
24 juutas makapias amma aninga jaanatan
juatanmuulaurmijuq, amma ullunut pingasunut ingirralluni
nunatuinnarmi,
25-ngujut katisilauqtut napaatinik, upalaunngitaminik
sailinaqtukkut, uqautillunigillu kisulimaat atulauqtut
gaalaatmi:
26 amma qassit matujaulaurmangaata Bosora−mi, amma
Bosor−mi, amma aliima, Casphor, Maked, amma Carnaim;
taakkua nunalipaujalimaat sanngijuuvut amma piullutik:
27 ammalu matujaullutik nunalipaujanginni kanatami
gaalaatmi, ammalu akiraqtuqtutik qiniqtutik tikkuaqsilauqtut
naksarniarlutik tunngasuktittijiminik, ammalu aissiqtutik,
ammalu surattirilutik ulluinnaq.
28-ngujut juutas amma kamajigijanga ikikaallakłuni
nunatuinnarmiitillugu bosora-mut; ammalu saalaqarami
nunalipaujarmi, angutilimaat tigullunigit isungani
aulakattaarviup, ammalu suratsimajuinnaullutik, ammalu
ikitillunigit nunalipaujaq ikitillugu,
29-mit unnuakkut piiqtaulluni, amma annuraaliaqłuni.
30-nik ullakkullu takullutik, ammalu, nuqqangallutik,
pitaqalauqtuq ajuqtunik inunnik majurautinik ammalu
asinginnik aulautinik unataqtunik, annuraanik tigusillutik:
aanniqtirininginnut.
31 juutas taimaimmat takulauqput nigaqtuq pigialauqtuq,
amma qialluni nunalipaujaup heaven-mut, trumpets-qaqłuni,
amma nipittiavammarialuulluni,
32 uqarłuni tunngasuktittijinganut, ight this day for your
brethren.
33-ngujut tunuttianganiilauqtut pingasunik kampaniujunik,
tussiaqtittilauqtut, ammalu tussiaqtutik.
34 taimali tunngasuktittijiujuq timutius, qaujimalluni
makaapis, nirititaulauqtuq: nani uqalauqpangit tuquraittiarłuni;
tuqutaulauqtut taikani ullurmi 8,000-nginniittunik angutinik.
35 taanna pijariiqtuq, juutas sanirvaksilauqtuq masvamut;
ammalu aanniqtilaurmagit angutilimaat tigullunigit, ammalu
pilluni suratsimajunik taikani ammalu ikititsuniuk ikitillugu.
36-ngujut taikanngat, ammalu kaasvuan, maat, puusa, ammalu
asingit nunalipaujait gaalaatmi.
37−ngujut taakkua katitaulauqtillugit timutius−mik asianik
tunngasuktittijimik amma raphon−mut puruk ungataanut.
38 juutas angutinik aullaqtittilauqtuq tunngasuktittijimik,
naksalauqtuq, uqaqtuni, uqquujulimaat uvattinnut
qanillivalliajut katinngatitaunngittut,
tunngasuktittijittiavaugaluaqłutik.
39-nik hath-mik iqqanaijaqtitaalaurmijuq Arabians-nik
ikajurniarlugit ammalu tupirminik iluttuqtirillutik tupirminik
ungataanut brook-mut, pituinnariaqaliqłutik unatariaqtuqłutik.
juutas katiqatigilaurmagit.
40 timutius uqarłuni kaapitainginnut kamajingata, juutas
amma kamajinga qaikpat purukmut, inuujunniiqpat uvattinnut,
pijunnajjaanngitavut; uvattinnik akiraqturniaqtuq:
41 kisiani kappiasukkuni, amma tangmaaqsimaguni kuup
ungataanut, taikunngauniaqpugut, amma akirarilugu.
42 maanna juutas tikimmat brook qanigijaani,
qitummaksailauqtuq inunnik taikaniinginnaqullugit brook-mut:

tainna angajuqqaarilaunngitanga, uqaqtuni, angutimik
tangmaaqsimainnaqujinani, kisiani ullautituinnalirlavut.
43-nik sivulliulluni, ammalu inuit kinguniagut:
uqquusijjutilimaat, igitaullutik, sugiutiminik qimaillutik,
ammalu nirititaulluni tuqłuarmut.
44 kisiani nunalipaujaq ikitilauqpangit, ammalu ikititaullutik
tungujuqtut taikaniilauqtut. taimaimmat kaanim
kinguvalauqtuq, akuniunirsaq nangirunnanngilat juutas
tikilauqtinnagu.
45 juutas katilauqput isriilikkut nunanganni galaatmi,
angilaamut, nulianginnut, qiturnganginnullu, amma
piqutinginnut, tunnganaqtummariullutik, isuanut
tikituinnariaqaqtutik juutiamut.
46 maanna isiraangamik ipuunmut, (taanna
nunalipaujattiavaulauqtuq ingirrajariaqaqtillugit, piuttiarłuni)
sangujunnalaunngittut, taliqpingaanganiluunniit
saumingaanganiluunniit, kisiani pijariaqaqtut aqqusaarlutik
qitiani.
47-ngujut nunalipaujait qamittillutik, ammalu matungit
nuqqaqłutik ujaqqanik.
48 juutas aullatitsilauqtuq sailinangittukkut, uqarluni,
nunatsikkuulauqta nunattinnuurluta nunattinnuurluta, ammalu
aanniriaqangittutit; isigakkut kisiani aqqusaarniaqpugut:
qanuq matuirajanngimmangaata.
49 juutas tiliurilluni nalunaiqsijjutimik sanajauqujilluni
tunngasuktittijilimaami, angutilimaat iluttuqtirilutik tupirmini
inigilauqtangani.
50-ngujut unataqtuksait iluttuqtilauqput, ammalu
aanniqtirillutik nunalipaujakkunnit taikanilimaaq ammalu
unnulimaaq, nunalipaujaq aggaminut agjaqtaulluni:
51-ngujut angutilimaat angutilimaat isunganiilauqtut, ammalu
sitikkut, ammalu surattutik, ammalu aqqusaaqtutik
nunalipaujakkut.
52 kinguniagut juatanmut tukisinattialauqtuq piatsanmut.
53 amma juutas katilauqput kinguvaqtunik, amma inuit
aqqusaaqłutik, juutialialaunnginninginnik.
54-ngujut quviasukłutik quviasukłutik, uutittillutik,
suuqaimma ullaqataulaunngimmata kisiani utiramik
sailinirmut.
55 maanna juutas amma jaanatan nunamiilauqtut galaatmit,
amma saiman aninga galiliimit pitulimasmit,
56 juusipi irninga jaakuraijas, amma ajaarias, kaaptans
gaarisans, tusalauqtut valiant piqujanginnik amma unataqtunik
taimailauqtunik.
57-ngujut uqaqtutik, atirmik pilauqta, ammalu unatariarluta
uqquujumik uvattinnik.
58-ngujut akiliitittimmata gaarisanmut piqatiqaqtutik,
jaamilialauqtut.
59-ngujut gurigias ammalu angutingit nunalipaujarmi
unataqatiqaqtutik.
60-ngujut ammalu, juusipi ammalu aasuras
qangatatitaulauqtut, ammalu pinasuaqtutik killinginnut
juutaup: ammalu sujuqalauqtuni taikani ullungani inuit
isriulmi 2,000-nginniittunik angutinik.
61-ngujut 1999-mi surusingit isriulmi, quinilualaunngimmata
juutasmut ammalu ningaunginnut, kisianili isumalauqtut
uttuutiminik pilirijariaksaq.
62-kanniit taakkua angutiit takulaungitangit, aggangit
tunijaulauqtut isriulmut.
63 haupit angut juutas amma iqqanaijaqtingit
qaujimajauttialauqtut takulluni tamainnik isriulmit, amma
uqquusautilimaanit, atinga tusaqtauttialauqtuq;
64 insomuch inuit katinngallutik quviasukłutik pasikłilauqtut.
65 kinguniagut juutas-mut juutas-mut ullaqatiqalauqpuq,
ammalu akiraqtuqłuni nutaqqanginnik Esau-mi nunami
qallunaat nunangannut, taikanilu tipiqaqłuni Hebron-mik,
ammalu nunaliit taikani, amusillutiglu annuraaminik,
ikitiłłuniuglu unigait taikani.
66 taikanngat piirłuniuk nunamuarłuni vilistinsmut,
aqqusaarłunilu samiariamut.
67 taiksumaniutillugu ilangit iksirarjuaraaluit, sirnaangit,
siquttiqtaulauqtut, unatariaqtuqtutik.
68 juutas aajitus nunamualauqtuq vilistinsmut, amusigamilu
altarsminik, ikiłłunigillu sanannguaqsimajut ajjiqutingit
ikittumut, suruillunilu nunalipaujanginnit, utirłuni nunamut
juutiamut.
uqalimaagaq 6
1 taissumaniutillugu qiliqsinait ingirratillugit quttiktumi
nunalirjuat tusalauqtut uqaqłutik, ilimais kanatami puusiami
nunalipaujarmi qaujimajaummarilauqtuq ajuqsanngittunut,
siuvumut, amma guulumut;
2 ammalu pitaqalauqtuni piujummarimmik, taikani guulumik,
ammalu iviangikkut ivianngikkut, ammalu qilliqtanik,
aliksaantu, irninga pilip, maktaanut, tainna guriisian, taikani
qimailauqtuq.
3 namut tikinnirmangaat nunalipaujakkunnuarumallunilu,
suragumallugulu; kisiani pijunnalaunngittuq, nunalipaujait
pijjutigillugit, taikani iniqtirijjutiqalaurmata,
4−nik nangiqsilauqpuq uviningniaqłuni: nirilirłuni,
qimakłuniuglu uvingajaaqłuni, utiqłunilu nutaralaamut.
5-ngujut muurivuat tikilauqtut aattillutik puusiamut, taikkua
unataqtut, juutamut, qangatatitaulauqtut:
6 ammalu laisas, sivulliulluni uummaqqutimik atulauqtuq
juruasmik; ammalu sanngijumit sanajaulauqtut talikkut,
ammalu uummaqqutimit, ammalu tuqquqsisimallutik sururnit,
pilauqtut talinginnit, suralauqtut:
7-ngujut amusilaurmijut miriamik, aaqqilauqtanganik
jiruusaammi, ammalu avalungit avalungit quttiluaqtutik,
ammalu nunalipaujanga piatsura.
8 maanna kinging tusarami taakkuninga uqausirnik,
nikaktaulluni amma nuktiqłuni: nani iglirminut ammugiaqłuni,
qanimallunilu qiksaakłuni, suuqaimma
qiksasulaunnginninganut qiniqtillugu.
9-nik ullugasangnik kajusilauqtuq: qiksaangnirilauqtanganut
amisukkanniulilauqtuq, ammalu isumalluni
tuqujariaqarnirminik.
10 piqannarijalimaaminut uqaalalluni, uqaqłunilu ungitangit,
siningniq ujarangniarvingminngaaqpuq, uummatigalu taqanga
kamagijauttiarninganut.
11 amma uvannik isumalauqtunga, kisunik
tribulation−qarmangaarma, amma qanuq piutigingmangaat
ulinniujuq, maannali! iqiannguttialauqtunga ammalu
nagligusulauqtunga pijunnarninni.
12 kisiani iqqaumaliqtakka jiruusaammi, ammalu
umiarjualimaat guuluit ammalu siuvuit taikaniilauqtut,
ammalu surattirillutik najuqpaktanginnik juutiamik
pijjutiqaratik.
13 isumagivara taimaimmat tamanna akaunngiliurutiujuq
uvannut saqqiqattaqtuq, ammalu, nuqqangallunga,
qitsaammarikkama nunaginngitanni.
14-ngulilauqtuq pilipmut uqaalalluni, piqannarijangata ilanga,
maligalirijiulluni,
15-nik tunilluniuglu kuin kiggaqtuqtinganut, ammalu
uijjaaqłuni, ammalu atiliuutinga, isuanut irninga antiochus-
mik naksariaqaqtanga, ammalu nuaris-mut.
16 so king Antiochus tuqulauqtuq 100-nik 40-nik 9-nganillu
arraagumi.
17-nguliqtuq laisas qaujimatillugukking tuqunganinganik,
aaqqiksilluni antiochus-mik irniminik, makkuktuulluni,
utiqłuni stead-mut, atingalu taijaulluni Eupator.

18-ngujut maannaujuq 18-ngujut qamitaulauqtut isurailikkut,
ammalu qiniinnaqtutik aanniqsimanirminik, ammalu
sanngaqtirinirmik uqquusautimik.
19 juutas, suraqtirasuarlugit, taijaujut inuit katingallutik
piqatigiiqullugit.
20-ngujut katilauqtut, ammalu 100-nginniittutik ammalu 15-
ngani arraagumi, ammalu qukiqsilluni taakkuninga, ammalu
asinginnik aulautinik.
21 hapiit ilangit pilauqtut, ilangit angutiunngittut isriulmut
ilaulirłutik:
22-nguniralauqtatik, uqaqłutiglu, qanuq akuniutigijuq
iqqaqtuiqattarniaqpat, amma mikłitirilutik?
23-nik ataataminik pijittirarumasimainnaqtugut, ammalu
uvattinnik pinajarninganut, ammalu quiniluarluni
angajuqqaaminik;
24-ngujut kanatami unigutaullutik, ammalu uvattinnut
anniqtaullutik: amisutigut qaumajunnaratta, ammalu
suratsimallutik.
25 aggaminik tasisiqsimanngilat uvattinnutuaq, kisianittauq
kiglinginnut akiraqtuqłutik.
26 ammalu, nuqqangatitauvut, ullumiuliqtillugu jiruusaammi,
piniarlugu: sanngajaaqtuq ammalu piatsura nalunaiqsisimajut.
27-ngujut thou dost-kut pittailitinngikkuttigu,
piliriniqsauniaqtut taakkunanngat, nuqqatuinnanngillutik.
28-nguliqtuq taanna kinging tusaramiuk, ninngaumalauqtuq,
ammalu katisilluni piqannarijaminik, ammalu kaapitaminik,
ammalu taikkua kamalauqtut.
29-nik pitaqalaurmijuq asinginnik qitummaksaijjutinik,
ammalu issinginnik tariup akiani, titaktinik unataqtuksanik.
30-ngujut amisuuningit unataqtut 100,000-ngulauqput isigait,
amma 20,000-nik, amma marruuk amma 30-ngujut nilirnait
iqailisaqtutik.
31 taakkua Adumea-kuulauqtut, amma iluttuqtiqsimallutik
piatsuramut, ullugasangnut aanniqtaullutik, aulautinik
sanallutik; kisiani piatsura qamilauqtuq, ikititaullutiglu
ikittumut, amma uttuutillutik.
32−mit juutas piiqtautillugu uniutimit, iluttuqtisimallunilu
vasasaarasmit, king tangmaaqsimavviani.
33−ngujut pisulisaaqtillugit pisurajakłuni ullaktittilluni
vasakuraiamut, talingit pituinnariaqalirłutik uviningniariaksaq,
nipingillu nipilirłutik.
34 amma isuani piiqtittituinnarialiit qungasinginnik
unatarlutik, auksiutililauqpangit amma paurngait.
35-kanniit aviksilauqtut talinginnik, ammalu 1000-
nginniittunik angutinik tikkuaqsillutik, taliqaqłutik
titiqqaniarvikkut, ammalu nasarnik nasarnik niaqunginnik;
ammalu saniani, 500-nginniittunik 500-nginniittunik 500-
nginniittunik.
36-ngujut atuinnauqattalauqtut qangalimaakkut:
namituinnattiaq, ammalu uvingajaaqtuq, ullaqataulaurmijut,
aullalaunngittut.
37-ngujut ammalu 1999-mi qijunnik pitaqattialauqtut,
tamakkualimaat kamagijaullutik, ammalu nivirnaqtutik
sukanniqpaullutik sunakkutaanut: pitaqalaurmijuq 12-nik 30-
nillu angutinik, taikkua aksurulauqtut, saniani allaup.
38-ngujut angmaluqsisimajut, maaniittut ammalu saniraagut
marruuk katinngajuuk tunngasuktittijiup tunisillutik
nalunaikkutarnik qanuiliuriaqarmangaata, ammalu
anuaqsillutik ullaksijunik.
39 maanna siqinniqtillugu isigaujait siqinniqtillugu guulu
amma siqinniqtillugu, qaqqait siqinniqłutik, amma
siqinniqłutik suurlu qaummaqqutit ikitillugit.
40−nik ilangakinguup talinga siammaktitaulluni qaqqarjuani,
ilangalu naqsarnait ataani, pisukłutik attarnanngittukkut
aaqqiksimattiarłutiklu.
41-ngujut tusalauqtut nipinganik amisuulingajunik, ammalu
pisuttutik kampaniup, ammalu niqtuillutik anurarmik,
nuutaulauqtut: unataqtussamut aksualuk piulauqtuq ammalu
tuimut.
42 juutas amma kamajinga amusilluni qanigijaani, amma
ullautinnguamut isiqłuni, amma 600-nik angutinik.
43 Eleazar−mittauq, atirusilik savaran, isumalluni ilanga
sungaup, talinga ruastu anuraaqłuni, quttingniqsaulauqpuq
asilimaanginnik, amma sup−mik pilluni,
44 imminik ulurianaqsitillugu, isuanut inuqutiminik
tunisituinnarialik, atingalu pilugu:
45 ullakłuni qitingagut, taliqpingaangani aggakkut
saumingaanganilu, avitaulluni tamakkiinut saniranginnut.
46-nik pilauqtuq, sinikłuni qungasingata ataagut, ammalu
ataaguuqłuni, ammalu siquttiqłuni: nani qungasinga katakłuni,
ammalu tuqulluni.
47 hapiit ilangit juas takujut sannginirmikkingullirmik,
ammalu aanniqtirinirmik unataqtinginnik, qimaatuinnarlugit.
48−ngujut king−kut talingit jiruusaam−mut katiłłunigit, amma
pisuktiit tupirminut juutamut, amma sion−mut.
49 kisiani piatsuramiilauqtut sailitittilauqtuq:
nunalipaujamiigunniiqtutik, pijjutigillugu
saalaqalauqsimangimmata, arraagulluamik taqaiqsiqtutik
nunamut.
50-nik king pilauqtuq piatsuramik, ammalu garrison-mik
aaqqiksilluni.
51-nik sanniruarnut, ullunut amisunut nikagilauqpauk:
ammalu aaqqiksilluni aulautinik ammalu piqutinik
ikitittiniarluni ammalu ujaqqanik, ammalu ilaksanik
naukkaqtautinut ammalu qamutinut.
52-ngujut aulautiliulaurmijut aulautiminik, ammalu
akuniujumik aulautinik tigumiaqtutik.
53 suli kingulliqpaami, umiarjuangit saalaqanngittut, (7-
giliqtanganut arraagunut, juutiamillu agjaqtaulauqtut Gentiles-
mit, nirilauqtut niuvirvikkannirmit;)
54-ngujut kisiani ununngittut qimaktaulauqtut, suuqaimma
miriangulauqtuq akiraqtuqtaulaurmat, imminik
nirrittijunnalaunngimmata, angutilimaat nangminiq
inigijaminut.
55 taiksumani laisas tusalauqtuq uqaqtuni, pilip, tainna
antiochus king, nunaqaqtillugu, tikkuaqtaulauqtuq irninga
antiochus-mut, kingutuinnariaqarninganik,
56 utiqtitaulauqtuq puusiamit amma pivalliajulirijinit, amma
kingup kamajinga piqatigilaurmijanga, amma qinilauqtuq
isumaliurutigilauqtanganit.
57-ngujut namutuinnaalauqtuq, ammalu uqaqtunikingnut
ammalu kaapitaujunut kamajiujunut ammalu kampaniujumut,
qautamaat auniqtaaqpattugut, ammalu saalaqarvigijavut
mikijuullutik, ammalu iniujuq sajuktuutivut sanngijuulluni,
ammalu kamagiqattaqtavut uvattinnik:
58 maanna taimaimmat piqannarijavut taakkua angutiit,
sailiqatigilugillu, amma kanatamiulimaat;
59-ngujut ammalu malittutik, inuuniaqtut maligaminik,
taimailaurmata: taimaimmat quviasugunniiqtut, ammalu
tamakkuningalimaaq pilirisimallutik, pijjutigillugu
maligaminik piiqtilaurattigu.
60−ngujut king amma iksirarjuat iluliqalauqput:
namutuinnaaqtillugu sailinirmut naksiujjivvigilauqpangit;
ammalu angiqtutik.
61 ammaking amma iksirarjuangujut angiqtitaulauqput: nani
sannginaaqsimangmangaata.
62 king isiqłuni qalirjuamut; kisiani takugamiuk sanngininga
iniup, surailluni suliniarnirautiminik sanalauqtaminik, ammalu
tiliurilluni amusilluni akinnami.
63 kinguniagut aullalilauqtuq haste-mi, utiqłunilu unto
Antiochia-mut, taikanilu pilip ajunngilaangunasuliqłuni

nunalipaujarmi: taimali akiraqtulilauqtuq, nunalipaujarmilu
pilluni.
uqalimaagaq 7
100-nginni ammalu atausiq ammalu 50-ngani arraagumi
timirius irninga siluus aullalauqtuq rumi, ammalu angutinik
tikivviulluni nunalipaujarmut imaup sijjanganut, ammalu
taikunga utiqtuni.
2 ammalu isirirmini sivulivininginnut, taimali, taikkua
unataqtussaqutingit pilaurmata ningaumajunik ammalu
laisasmik, natsaqtugit.
3 nani, qaujimagamiuk, uqarłuni, takunngikainnarlakka
kiinangit.
4-ngujut ullaktittijut. maanna timirius aaqqiktautillugu
qiliqsinarmut,
5-ngujut iqqummaqtuinnaulauqtut ammalu angutinik isriulmik,
aalkimusmik, taanna nikagijauttialauqtuq, kaapitaminut:
6-ngujut ammalu pasittillutik inunnik pisuttunut, uqaqtutik,
juutas ammalu piqatingit piqannarijainnarivavut, ammalu
uvattinnik nunattinnik.
7 maanna taimaimmat angutimik ukpirusulaangujumik
naksiujjivuq, takujaqturluniuglu qanuq havock−mik
sanalaurmangaat uvattinnut, ammakingup nunangani,
anullasiqtillunigillu ikajuqtainnarilugit.
8 king−mik nirualirłuni, piqannarijaqkingnut, immaksimajuq
ungataanut, angutittiavaullunilu, ukpirnaqłunilu,
9-nik ammalu aullatitsilauqtuq aalkimusmik, sanalauqtuq
iksirarjuamik, ammalu uqaqtuni aniatittigiaqarnirminik
surusirnik isriulmik.
10−nik aullalauqput, sannginiqattiaqłutiglu juutiamut,
naksiujjillutik juutas−mut amma nirrisinginnut sailinaqtunik
uqausirnik.
11 kisiani uqausiqtanginnik tunisilaunngittut; takulaurmata
uummaqqutiqattiaqtutik.
12-ngujut aaqqiksilauqtut unto Alcimus-mut ammalu
Bacchides-mut kampanimut scribes-kunnut, maligalirinirmut
pijariaqaqłutik.
13 maanna assait sivulliqpaullutik nutaqqanut isriulmut
sailinasulauqtut:
14-ngujut uqaqtut, atausiq ajuriqsuijiujuq aaranmut
unaliksaulluni, ammalu tammajjaagani.
15−nik tivvuaqattarniarmat, saililuni, amma
qaujimajunniirluni, uqarluni, niuvirniaqtugut
aanniqtittinngiłłuta ilingnut piqannarijarnullu.
16-ngujut ukpirusulauqtut: qanuq pilaurmagit pingasunik
angutinik, ammalu ungaliqługit ullurmi atausirmi, malikługit
uqausiqtangit titiraqtangit,
17-ngujut 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-
mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi
1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi
18 kappiasungniq amma uqalimaarlugit katalauqtut
inulimaanut, uqaqtut, sulinngittut uvvaluunniit sulinngittut;
suraisimammata suliniarnirarutiminik ammalu
suliniarniraqtutik.
19 kinguniagut, piilauqtuq vastiit jiruusaammit, tupirminillu
iluttuqtirilluni piisimit, aullatitsilluni amisunillu angutinit
pilauqtunit, ammalu ilangit inuit, ammalu qatimmagamigit,
iluttuqtiqsimatsialauqtuq.
20−nik piliriaqallarigumalirłuni kanatami aalkimusmut,
qimakłuniuglu sannginiqaqłuni ikajurniarlugu: asuilaak
Bacchides−kut king−mualauqput.
21 kisiani aalcimus-kut pinnginnguaqtut.
22-nik ammalu ungalianiituinnalauqtuq suurlu
akaungiliurutiqattuni inunnik, tainna, tikilauqtillugit juutamik
pijunnarninginnut, aanniqtummariulauqtuq isriulmi.
23 maanna juutas takutillugu miriangnirailluni aalkimus
kampaningalu taimailauqtuq isriilikkut, qulaaniluunniit
uqquusautiup,
24-ngujut sigjanganualauqtuq juutiamut, ammalu aniatittilluni
taikanngat utilauqsimajumik, taimali
nunamuaqattarunniirniarmata.
25 akiani, aalkimus takugami juutas ammalu kampaninga
aggaminik qummut, ammalu qaujimalluni
maligunnanginnirminik, pisukkannililauqtuq, ammalu
uqaqtuni piunginiqpaanginnik pijunnarnirminik.
26-ngujut king nassiujjilauqtut nikannumik, ilangat
niqturnaqtuq, angut qiimigusuinnasuuq isriulmut,
angajuqqaarijaujuq surailluni inunnik.
27 suu nikanu jiruusaammuulauqtuq pilirijummariulluni;
amma juutasmut amma juutasmut naksiujjilluni tunnganaqłuni,
uqaqłuni,
28 akurngani akurngani pitaqaqtaililavut ivvillu; angutinik
piqatiqarniaqpunga, takutuinnariaqarakkit sailinirmik.
29-nik juutas-mut tikilauqpuq, amma upigusuttialauqłutik
sailinirmik. qanuq pikkumigijaujut pivagiijaqtaulauqpat
piiqsinirmik juutasmik aanniqsirinikkut.
30-ngujut qaujimajaulilauqtuq juutasmut, unatariaqtuni,
upalaunngitanga, kappiasummarilauqtuq, ammalu kiinanga
takuvagunniiqtuniuk.
31 nikanuttauq, takugamiuk maligalirijinga qaujijaulauqtuq,
unatarialauqtuq juutas sanianit Capharsalama:
32-ngujut nikanuup sanianiittut 5,000-nginniittunik angutinik,
ammalu asingit ilijaullutik nunalipaujarmut taivitmut.
33 kinguniagut nikanumut tikilauqtillugu, ammalu
anijuqalauqtuni iksirarjuanik ammalu ilangit innatuqait,
upigillugu sailinaqtuni, ammalu iqsinaqtuni
uunnirilauqtanganik.
34 kisiani ijjualauqpangit, iglaqtiłłunigillu, amma
kanngusaarillunigit, amma upigillugu,
35-nik ammalu uakallanga, uqaqtuni, kisiani juutas ammalu
kamajigijanga aggannut tunijaunialiqquq, qaikkannirniruma
attananngittumiiguma, ikinniaqtara taanna illu: ammalu
iqsinaqtummariulluni.
36-ngujut iksirarjuarait isiqłutik, ammalu nangiqłutik altar-
mut ammalu tungujuqtuq, qausiqtuq, ammalu uqarluni,
37 turuu, uu laat, nirualauqtuq taassuminga maligaliurvimmit
taijauqullugu atiqarluni, ammalu tussiarnikkut ammalu
atiliuqsimajutigut tuksirautikkut inunnut:
38 taanna angut amma kamajigijanga, amma qausiqtirlugit:
iqqaumalugit qiliqsinangit, amma aksururnaqtuqsiuqtillugit
akuniunirsaq kajusiqunngillugit.
39 suu nikanu anilauqtuq jiruusaammit, tupirminillu
iluttuqtirilluni piatuanmit, tujurmiviujuq sairiamit
katititsilauqtuq.
40 kisiani juutas iluttuqtisimajuq aitasami 3,000-nik angutinik,
ammalu tuksiaqtuni, uqaqtuni,
41 uu luat, aullaqtitaummata kingminginnik aasturians
vaspiurians-mik, saattuujarmik ninngaumallutik, ammalu 100-
nik 400-nik ammalu 5,000-nik.
42 allaaluunniit siquttirilluni taanna tunngasuktittiji uvattinnik
ullumi, ilangit qaujimatuinnarialiit uqannguarunnarnirminik
mirianngujumik, ammalu iqqaqtuijiup thou-nga maliglugu
iqqummarninga.
43-ngani ulluq taqqirmi aitar tunngasuktittijiujuq ilaulilauqtuq:
kisiani nikanuup tunngasuktittijinga iłurijunniilauqtuq,
ammalu imminik sivulliqpaulluni ullakłuni.
44 maanna nikanuup tunngasuktittijinga takullunilainninganik,
sugiutiminik qimaillutik, nirillutiklu.
45-ngujut pinajulirłutik ulluq aniguqtillugu, aitasamut
gaasuramut, ququarutimik nilliallutik trumpets-qalauqtillugit.

46 naukkut tikinnirmangaata nunaliit silataani juutiakkut,
matujaullutiglu; taimali, utiqtillugit pinasualauqtanginnut,
sujuqatuinnalauqtut aulakattaarviujumik, ammalu
qimattautuinnaratik.
47 kinguniagut miluksilauqtut, ammalu niqinga, ammalu
nikans niaqunga, ammalu taliqpinga agganga, tasisalauqtuq
upigillugu, ammalu naksaqłunigit, ammalu nivingallutik
jirusaiulmmut.
48-ngujut tamatumunga inuit quviasummarilauqtut, ammalu
taikani ullurmi quviasuinnalauqtut.
49-kanniit arraagutamaat pisimainnarumalauqtut ullumi, 13-
gijaullutik aita.
50 taimaimmat juutaup nunanga nuqqangakainnagalalauqpuq.
uqalimaagaq 8
1 maanna juutas tusalauqtuq ruumasmit, pinnguangulauqtut
amma uttuit angutit, amma suurlu nagligusukłutik
angiqtuinnaullutik imminik ilaliutilaunngittunik, amma
mirianngulirłutik tamainnik upalaunngittunik;
2 amma angutittiavaullutik. uqaujjaulauqtuq unatarjuaqtillugit
amma qanuiliuttialaurnirminik gaalatians−mut, qanurlu
pilaurmangaata, amma upigijaullutik;
3 amma qanuiliulaurmangaata kanatami sipainmi,
saalaksarninginnut ujaranniarviit siuvumi amma guulumi
taikani;
4 amma atuagangitigut qinuisaarunnarninginnullu inilimaangit,
ungasilualauraluaqłutik; ammalu kings-ngujut akiraqtulauqtut
nunaqjuarmi, kisiani nirrititaulaurmata, ammalu
ungalittiaqtutik, taikkua ilangit iqqaumaqattaniarngata
arraagutamaat:
5 sanittiangani, qanuq iłurijunniilaurmangaata pilip, amma
puusas, kinginga, asingit imminik quvvaqtittilauqtut,
aniguillutiglu:
6-ngujuttauq aisakkut, akiraqtulauqtut 100-nik 20-nik, 20-nik,
ammalu iqalunnguanik, ammalu unataqtummarialunnik,
nirrititauttialauqtut;
7 amma qanuq inuulaurmangaarminik, amma uqallarilauqtuq
suurlu utiqtillugu upigijauttiariaqarninganik,
tunngasuktittijiulunilu, tamannalu angirutaulauqłuni,
8 amma nunangat intiami, amma pivalliajulirijikkut amma
litia amma nunattiavait, pilauqtangit, amma king iumansmut
tunijaulluni:
9-kanniit qanuq guriitamiut qaijumalilaurmangaata
suraksijumallutiglu;
10-ngujut ammalu, qaujimallutik aullatitsillutik kaapitaimik,
ammalu unataqatiqaqtutik amisunik, ammalu tigumiaqtutik
nuliaminik ammalu qiturngaminik, ammalu surattaullutik,
ammalu pisimattillutik nunaminik, ammalu amusillutik
sanngijunik tigumiaqtanginnik, ammalu natsaqtugit
iqqanaijaqtingit tavvunga ullurmut:
11 uqaujjaulluni sanittiangani, qanuq suraksilaurmangaata
agjaqtaungmangaatalu asilimaanginnik qiliqsinarnik amma
issinginnik qangatuinnattiaq pittailititaullutik;
12 kisiani piqannarijangit amma suurlu
talurukkuaqattalauqtangit: amma qiannguumatittillutik
tamainnik ungasiktumut amma nigh−mut, isumattianngiłłutik
atirminik tusaqtuinnaulaurmata kappiasukłutik:
13-ngujuttauq, ikajurajaqłutik isumattiannginirmut, taikkua
utiqsimajut; ammalu suli, iniqanngittut: kingulliqpaami,
iqsinaqtummariulauqtut:
14 suli taakkualimaat atulaunngittut kuin kiggaqtuqtinganik
uvvaluunniit allarujjagarmik ittinnguamik, nalunaiqtauluni:
15-kanniit qanuq sanalaurmangaata namminiq senate house-
mik, 300-nik 20-nillu angutinik iksivaaqtutik qautamaat,
uqaqatiqainnaqtutik inunnik, isuanut tikisaittiatuinnarialiit:
16-ngujut ammalu angiqsimallutik gavamaminik atausirmut
angummut arraagutamaat, isumaliulauqtut kanatalimaamik,
ammalu tamarmittiarlu qaujimallutik taikunga, ammalu
tusunaaqtuqalaunngittuq uvvaluunniit tusuginanngittuq.
17 isumagillugit taakkua, juutas nirualauqtuq ipuulmus
irninga jaan, irninga aaksis, amma jaisan irninga ilijaa,
aullaqtillugillu rumimut, liijjanliuqullugit amma piqatigilugit,
18−nik amma saalaginasuglugit juukmik pinajaqtanginnik;
takulaurmata guriisians-kut akiraqtulaurmata isriulmik.
19-ngujut rumimuulauqtut, ingirrattiaqtummariulauqtut,
ammalu senate-muuqtutik, ullattutik ammalu uqaqtutik.
20 juutas makapis, ammalu inuit juus, ilinnut
aullaqtitausimajut, ningaumatittillutik ammalu
sailiqatiqaqtutik ilinnik, ammalu
titiraqtausimatuinnariaqaqtugut piqatigijarnik ammalu
piqannarijarnik.
21 tamanna quviagittiaqpavut ruumas.
22 ammalu taanna ajjinga sirnaangata senate-kut
titirakkannilauqtut titiraqsimajunik, ammalu jiruusaammut
aullaqtitaulluni, pitaqatuinnariaqarninganik iqqaumanirmut
sailinirmik ammalu confederacy-mik:
23 kajusittiarniqattiaqtut qaliujaqpainut, ammalu inunginnut
juruit, tariukkut nunakkullu: aulakattaarvik ammalu
ungasittummariulluni,
24−nik unataqtuqaqqaaqpat qaliujaqpainik uvvaluunniit
naliangnituinnaq naliangnituinnaq titiraqsimajunik,
25 inuit juuvus ikajurniaqtut taakkuninga, piviksanga
tikkuaqtauniaqtuq, uummatilimaangit:
26-ngujut tunisijariaqanngilat kisutuinnarmit unataqtittijunit,
uvvaluunniit ikajurlugit iqsinaqtunit, sugiutinit, kiinaujanit,
uvvaluunniit umiarjuanit, piuqquujilaurmat qaliujaqpainut;
kisiani pisimainnarialiit qattaminik pinngillutik taimaimmat.
27-ngujut taimannattainnaq, unataqtut sivulliukpata kanatami
juuvusmi, qaliujaqpait ikajurniaqtut uummatilimaanginnik,
maliglugu piviksanga tikkuaqtauniaqtuq:
28-ngujut tunijaujariaqanngilat taikkununga ilaujunut,
uvvaluunniit sugiutinut, uvvaluunniit kiinaujanut,
uvvaluunniit umiarjuanut, piuqquujingmat qaliujaqpainut;
kisiani pisimainnarialiit covenants-nik, ammalu tamanna
piugunniirluni.
29 malittugit taakkua titiraqsimajut qaliujaqpait sanalaurmata
juruasmiunit.
30 qanuq taanna atausiq timiujuq uvvaluunniit piqataa
isumaniaqpuq katillutik ilasilutik uvvaluunniit mikłitirilutik
naliangnituinnaq, taimailiurunnaqtut quviasuglutik, ammalu
qanutuinnaq ilasijariaqarutik uvvaluunniit piiqsilutik
angiqtaujariaqaqtut.
31 ammalu atturlugit ivils tiatrius-mut juruasmut,
titiraqsimajavut, uqaqtuni, naukkut mitsiqaqtuminiuppat
piqannarijattinnut ammalu juruvait?
32 taimaimmat akaqsanginniraqpata akiraqturlutik,
iqqaqtuiviliriqattarniaqtavut, ammalu unataqatigilugit imakkut
ammalu nunakkut.
uqalimaagaq 9
1 amma suli, timirius tusaqtillugu nikanu amma
kamajingalainmit, aullatitsilauqtuq vastismit amma
aalkimusmit juutamut aippanganut, amma
sannginiqammaritsutik tunngasuttittijingata:
2-ngujut gaalalialauqtut, tupirminut masalal-ngulauqtinnagu,
aapilamiilauqtuq, ammalu saalaqalauqtillugit, amisualunni
inunnik.
3 amma sivulliq taqqiq 150 amma aippanga arraaguujuq
jiruusaam:

4-ngujut piiqtautillugit, ammalu puriamut, 20,000-nik isiganik
ammalu 2,000-nik.
5 maanna juutas tupirmini iluttuqtilauqtuq iijasami, amma
3,000-nik angutinik niruaqatiqaqłuni:
6 takujut amisuulingajunit unataqtuksanit
kappiasummarilauqtut; amisut imminik tusaqtittilauqtut
tunngasuktittijimit, 800-nik angutinik.
7 juutas taimaimmat takulluni tainna tujurmivigijanga
quajaqalauqtuq, ammalu naqitaulluni, isumattialaunngittuq,
ammalu aksurummarikłuni, katigunnalaunngimmagit.
8-ngugaluaqtillugit uqainnalauqtuq, saqqilauqta ammalu
akiraqturluta isumagijattinnik,
unataqatigijunnatuinnariaqaqtavut.
9 kisiani pinnginnguaqtiłłuniuk, uqarłuni,
pijunnajjaanngilagut: maanna inuuliksingaalauqta,
kinguningagullu utirniaqtugut nirritittinnut, unatarlugillu:
amisuunngittugut.
10 juutas uqarłuni, guutiup uqautilluniuk taimailiuriaqarninnik,
qimaklugillu: piviqarutta, tuqulauqta nirritittinnut,
pittaililutalu upigusungnittinnik.
11-ngujut taikkua paastiit piiqtaullutik tupirminik, ammalu
nangiqtutik, taikkua inunnguangit agguqtaullutik marrunnut,
ammalu qamutingit ammalu tuqsuungit tikilauqtinnagit
ammalu pisulauqtutik angutiinnaullutik.
12-ngujut Bacchides-mut, taliqpingmiilauqtuq: taimali
ullaktittijiujuq amusilauqtuq marruungnik ilaksaangnik,
ammalu nipinginnik nillialluni.
13 juutas sanianiilaurmijut, nilliagaluaqtutik, nunarjuaq
niksinga nipinga, ammalu ullakkut unnuanginnaq.
14 maanna juutas isumatillugu vastiit amma talingata
sannginingit taliqpingaanganiilauqtut, angutinik
piqatiqalauqtuq,
15−nik taliqpingminik unataqtittilauqtut, pinajukłutiglu
azotus−mut.
16 kisiani saumingaangani takugamik taliqpingaangani
unataqtillugit, kinguniagut juutas−miilauqput taikkualu
aksuruqłutik tisijut tunuani:
17-ngujut 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-
mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi 1999-mi
18 juutas tuqutaulaurmijuq, ammalu iqsinaqtuq.
19-ngujut jaanatan amma saiman juutas aninga,
iluviqtaullunilu ataataminik maatinmi.
20-kanniit uasaqtaulauqtut, ammalu isriul
iqianngiqsittialauqtuq, ammalu qitsaalluni amisunik ullunik,
uqaqtuni,
21 qanuq taanna valiant anguti inuujunniiqsimava, taanna
tunisilauqtuq isriulmit!
22-ngujut asingit pijjutigillugit juutas ammalu unataqtungit,
ammalu piujut qanuiliulauqtangit, ammalu piuningit,
titiraqsimanngimmata: amisualunnut.
23-nguliqtut juutas inuujunniilauqtillugu niaqungit niaqungit
sigjangani isriul, ammalu saqqilauqtut suurlu unatarjuaqtut.
24-ngujut taissumanialuk iqsinaqtummariulauqput,
pijjutiqaqtutik kanatami utiqtutik, amma piqatigillugit.
25-ngujut bacchides-kut nirualauqtut angutinik, ammalu
sanallutik kanatami.
26-ngujut ammalu qinilauqtut juutas piqannarijanginnik,
ammalu naksaqtugit vastiits-mut, aniatittilauqtut, ammalu
atuqtugit.
27-ngujut taimali aksualuk aktuiniqalauqtut isriulmi,
tainnatitut tainnatitut tainna prophet-ujuq takujaulaunngimmat.
28 taassumunga pijjutimut juutas piqannarijangit katilauqtut,
uqarłutiklu jaanatan,
29-ngujut najanga juutas inuujunniilaurmat, angutiqannginatta
suurlu akiraqtuqtuni pikkumigijattinnik, ammalu vastismik,
ammalu akiraqtuqtugit kanatami uvattinnut.
30-nguliqtut maanna taimaimmat niruaqsimaliqpugut ullumi
iksirarjuangujumalluta amma kaaptan-nguqullugu,
unataqtittituinnariaqaqtuni.
31 taanna jaanatan aulattililauqtuq taiksumani, ammalu
nangiqsilluni aninga juutas-ngunngingaaqtuq.
32 kisiani Bacchides gat−mut qaujimaniqtaqaliraangat,
qinilauqpuq ullaktiłługu
33 taimali jaanatan, ammalu saiman aninga, ammalu
taikkualimaat piqatigillunigit, tamanna isumagillugu,
nunatuinnarmut, ammalu tupirminut iluttuqtilluni imaanut
puijjurarviup.
34-ngujut vastiit tukisigamigit, juatanmut tikilauqtuq
tunngasuktittijiminik ulluutillugu.
35 maanna jaanatan aninga jaan, kaaptan inuit, tussiujjilluni
piqannarijaminik naapaitsmik, qimaituinnariaqaqtutik
nunasiutiminik, amisualunnut.
36 kisiani surusingit jaamvuri mitainpamiilauqtut, ammalu
jaanmik pilluni, ammalu pilauqtaminik, ammalu
tikigunnaqtutik.
37 tamanna uqausiulauqtillugu jaanatanmut ammalu saiman
aninga, surusingit jaamvuri katititauttialaurmata, ammalu
nataapaatamik nataapaatamik ilinniaqtitauttialauqtuni,
panigijaulluni pikkammariuqataulluni saanaanmit.
38 taimaimmat iqqaumalauqput jaan aninga, amma
quvvariaqłuni, amma pisujukłutik qaqqaup qaangata ataagut:
39-ngujut ijingit kivittillutik, ammalu takullutik, ammalu,
nuqqangallutik, pitaqattialauqtuq ammalu kiurittiaqtutik:
ammalu nirriuqtutik, ammalu piqannarijangit ammalu
nirriuqtutik, katiqatigillugit qilaujjaqtunik, ammalu
nijjausijautinik, ammalu amisunik sugiutinik.
40-ngujut jaanatan ammalu taikkua piqatigillunigit
nangiqsillutik taikanngat inigilauqtanganik, ammalu
tuquraqtaullutik, amisut tuqullutik, ammalu qalirusirminut,
ammalu iqsinaqtutik.
41 taimaimmat katititaujut qitsaalilauqtut, ammalu nipinga
nimagunnarninganut.
42-ngujut aungiqsittialauqtut aninga, juatanmut
ikikkannililauqtuq.
43-nguliqtuq maanna bacchides-kut tusaramik tavvani,
tikilauqtuq sabbath day-mut kiinaujakkuvinnut juatanmut
sannginiqattiaqłuni.
44 taimali jaanatan uqarłuni kampaninganut, nangiqsilauqta
maanna unatarlatalu inuusittinnut, nangirutigilutigut
qautamaangunngittuq, qangannguraangat:
45 For, behold, tainna nirriviujuq saattiattinniittuq ammalu
tunuttinniittuq, ammalu imanga juatan maaniittuq ammalu
sanianiittuq, marsh suurlu qijuk, naliqsituinnaq
sanirvagunnangitavut.
46 qiajuq ye maanna heaven-mut, ye agjaqtaujunnaqtuq
aggangnit.
47-nik piqatiqaqłutik, amma jaanatan tasisiqłuni aggaminik
smite Bacchides-mut, kisiani utiqłuni.
48-ngujut jaanatan ammalu piqatiqalauqtutik juatanmut,
ammalu aulakattaaqtutik asianut kiinaujakkuvimmut: qanuq
aippanga inuujunniilauqtuq juatanmut.
49-ngujut sujuqalauqtuq vastiit saniani 1,000-nginniittunik
angutinik.
50 kinguniagut utilauqtut bacchides-mut jiruusaammut
ammalu sanallutik sanngijunik juutamik; jiuriku, ammalu
iamaus, ammalu piatuan, ammalu piatul, ammalu thaamataa,
viunathuni, ammalu tapan, taakkua sanngaqtirilauqtut
avalunik, matunginnik ammalu imiralavvinnik.
51-nik ammalu garrisan-mik aaqqiksilluni,
pilirituinnariaqarninginnik isriul-mi.

52-nik nalunaiqsilaurmijuq nunalipaujait piatsura, amma
gaasura, amma unigutaulluni, amma unigutaulluni, amma
aaqqiktausimajut.
53 sanittiangani, angutinik irniminik pilauqtuq kanatami
tunngasuktittijiulluni, amma tauvumuaqtiłłunigit
jiruusaammut.
54-kanniit 50-nik ammalu pingajuanik arraagumi, taqqiup
aippangani, aalcimus-kut isumalauqtut akinnanga iluup
ilungani iqqaqtuiviup piiqtaujarialik; amusilaurmijuq aggamut
aulajunik
55-nik amusivallialiqtillugu, taissumaniluunniit aalkimus
plagued-ngulauqsimagaluaqłuni, ammalu nangminirijangit
ajuliqłutik: qaninga nuqqaqtitaulluni, ammalu itimanga
piiqtaulluni, qanutuinnaq uqarunnarunniirniarmat,
uvvaluunniit tilisijunnaillilluni iglungata miksaanut.
56 So Alcimus tuqulauqtuq taissumani ningaumattiarłuni.
57 maanna Bacchides−kut takulauqput Alcimus
tuqunganinganik, utilauqtuq kingmut: nani nuna juutaup
nunanga ukiungnut marruungnut.
58 angutilimaat katimajiqalauqput, uqaqłutik, nuqqangallutik,
jaanatan amma kampaninga ajurnannginniqsaullutik, amma
kamagijaunngiłłutik: maanna taimaimmat bacchides−mit
naksarnialiqpavut, unnulimaaq piniaqłutigut.
59-ngulilauqtuq uqaqatigillugu.
60 piiqtaulilauqtuq, tunngasuktittijittiavaullunilu, titiqqaniglu
naksiujjilluni juutiamut, jaanatan−mit pilluangniraqłutik
taikkualu piqatiqalauqtut: qanuq pijunnalaunngimmangaata,
maligalirijingit qaujimajaulaunngimmata.
61-ngujut angutinik pilauqtut kanatami, taikkua titiralauqtut
pittianginniraillutik, 50-paluit inuit, ammalu qarvaqtugit.
62 kinguniagut jaanatan, ammalu saiman, ammalu
piqatigilauqtugit, piatpaasimut, nunatuinnarmiiliqtuq, ammalu
sanallutik auniqtaaqtunik, ammalu sanngijuulluni.
63 naliak Bacchides qaujimatillugu, katiłłunigit
tunngasuktittijingit, naksiutillunigillu juutiamut.
64-ngulirłuni piatpaasimut; ammalu unataqtutik akunimmarik
ammalu aulautiliuqtutik unataqtunik.
65 kisiani jaanatan anilauqtuq aninga saiman nunalipaujarmi,
ammalu namminiq kanatamuaqtuni, ammalu naasautimik
naasautimik pilluni.
66 ammalu smote udonarkes ammalu purituran, ammalu
surusingit Phasiron tupirmi.
67-nik ammalu miriasiliramigit, ammalu unataqtiminik,
saiman ammalu kampaninga aullaqtuni nunalipaujarmi,
ammalu ikitittilluni aulautinginnik unataqtut,
68-ngujut ammalu unatalauqtut vastiits-mut, taikkua
iłurijunniiqtitaulauqtut, ammalu aktuqtaulluni:
maligalirijinganut ammalu travail-mut vain-miilauqtuq.
69-ngujut unataqtummarialuulauqtuq angutinik
uqaqatiqariaqtuqtuni kanatamut, isituinnaqtuni amisualunnut,
ammalu utirunnaqsilluni nunanganut.
70 nanituinnaaraluaqłuni jaanatan qaujimatillugu,
kiggaqtuijinik aullaqtittilauqtuq, sailiqatigijariaqaqłuniuk,
amma anullaksiangujut agjarlugit.
71 naliak angilauqpauk, ammalu maliktugit pijumajangit,
ammalu qaujimalluni aanniqsilauqsimajjaannginninganik
ullulimaanganik inuusingani.
72-nik taimaimmat utiqtiłłuniuk tigujausimajunut
aullaqsimajunniiqłuni juutiamit, utililauqtuq nunamuaqłunilu,
tikikkannilaunngittuq kiglinginnut.
73 taimaimmat aulakattaarvik nuqqalauqtuq isriulmit: kisiani
jaanatan tuut masmasmit, aulattivallialirłunilu inungnit;
ammalu surailluni angutinik isriulmik.
uqalimaagaq 10
1-nginni 6-nganilu aliksaantu, irninga antiochus atirusilik
iiphans, quvvarialauqtuq ammalu pitulimais: inunnut
pilauqtanganut, namituinnaaqtillugu,
2 maanna king tiamirius tusaramiuk, katisilauqtuq
tunngasuktittijittiavangmik, unataqatigilluniuglu
unatariaqtuqłuni.
3 moreover Demetrius naksiujjilauqtut titiqqanik jaanatanmut
nagligusukłutik uqausirnik, taimainninganullu nalunaiqłuniuk.
4 uqarłuni, sailiqatigiqqaalaurlavut, ilaulaunngitillugu
aliksaantumut akirariluarlugu:
5 iuls iqqaumaniaqtuq iluunnanginnik pinngijjutittinnik
akiraqtuqsimajattinnik, ammalu akiraqtuqsunigit iqsinangit
inuqutingillu.
6-nik pijunnarniqaqtiłłuniuk katitittijunnaqłuni
tunngasuktittijimik, amma sugiutinik pitittijunnaqłuni,
ikajutuinnariaqaqtanganik: uqalaurillunilu tunngasuktittijiujut
tauvumiilauqtut agjaqtaujariaqarninginnik.
7-ngujut qailauqtut jaanatan jiruusaammut, uqalimaaqługulu
titiqqait naalagiaqtuqsimajunit inulimaanit, ammalu 1999-mit:
8 kappiasulualauqtut, tusaramikkingukkinguk
pijunnarniqaqtittininganik katiqatigiigunnarnirmik
tunngasuktittijimik.
9-ngujut unikkaangit agjaqtaulauqtut tunngasuktittijinginnut
jaanatanmut, ammalu angajuqqaaminut tunillunigit.
10 taanna pijariilauqtuq, jaanatan imminik jiruusaammi,
sanagiasilauqtuq sanagiasillunilu nunalipaujarmik.
11-nik amma aulattilluni sanasimajunik akinnanik amma
tarijaanik amma ujarangnik kippaarittunik; taimailauqtutillu.
12-ngujut aallait, annuraat sanajaulauqtut, qimaallutik;
13 insomuch angutilimaat aullaqtillugit, amma nangminiq
nunanganuaqłuni.
14-tuinnait piatsurami ilangit taikkua maliganit
nuqqangalauqtut ammalu angajuqqaarijaujut suli
taimailingatuinnalauqtut: inigilauqtanganut.
15 maanna aliksaantu tusaqtillugu qanuq
suliniarniraqsimangmangaat timirius naksiujjilaungmangaat
unto jaanatanmut: uqaujjaugamittauq uviningniaqtautillugu
amma mirianngulirłuni amma minguutingit qanuiliulauqtangit,
amma aanniarijangit atulauqtangit,
16 uqaqtuq, asianik nanisiniaqqitaa? maanna taimaimmat
piqannarijavut amma piqatiginiaqpavut.
17-ngujut titiraqtillugu, ammalu aullaqtillugu, malittugit
taakkua uqausiit, uqaqtuni,
18 king aliksaantu aninga jaanatan tunngasuktittijuq:
19 tusaqsimajugut, tainna sanaugaq angutimik
sannginiqattiaqtuq, ammalu piqannarijavut katippaktavut.
20 maanna ullumiujuq pikkumigijaugatta kanatami, ammalu
taijaulluniking piqannarijanga; (amma tauguakkut
ittinnguamik naksiujjilauqpuq amma guulumik:) amma
ilaujariaqaqłuni, amma piqannarijattinnik piqatiqainnaqłuni.
21-ngani 7-gijanganit taqqingani 100-nit 6-nillu arraagunit,
nirivigjuaqtillugit, jaanatan ilisilluni angmaluqtunit,
katisimallutiglu unataqtuksanit, ammalu talikkut.
22-nik tusaajuqaqtillugu, mamiattummariulauqtuq, uqaqtunilu,
23 qanuiliuqsimavita, aliksaantu haat uvattinnik
nuqqangatitsilaurmat juruasmik sanngittigiaqullugu imminik?
24 titirarniarivungattauq unniqsiurutigilugit, amma
suliniarnirarlugit pittialininginnik amma tunniqqusianginnik,
ikajuqtigituinnariaqaqtakka.
25-nik naksiujjilauqpuq taakkununga tikiłługu tamatumunga:
King Demetrius un-kut inungnut juuvus-kunnut
naksiujjilauqput tunngasuktittillutik:

26-ngujut qaigalaaktut uvattinnik piqatiqaqattaqsimangmata,
ammalu kajusillutik piqannarijattinnik, ilingnik ilaunngiłłutik,
tusaqsimajugut tavvani, ammalu quviasukłuta.
27 maanna kajusijumik suli ukpirnanngiłłuta uvattinnut,
ammalu ilingnik pilirittiarniaqpugut tamakkununga
pijaksarijattinnut kiggaqturlugu,
28 amma tunisiniaqtut amisunik annaumajjutinik, tunilugillu
tunniqqusiat.
29−nik maannalu isumaqsuqpagit, ammalu ivvillu
saqqiqattarakkit juruit, iqqaumalugit, ammalu tariut
piusinginnik, ammalu gavamatuqakkut taaksinginnik,
30 taikanngat kannujaujarmik piniarlunga pingajugijanganik
uvvaluunniit piruqsiamik, ammalu nappangit napaaqtuit,
saqqilauqtara ulluminit, pijauniangimmata juutamik,
uvvaluunniit pingasut gavamaujut ilajaujut taikani kanatami
samiariami ammalu galiliimik, tavvanngat ullurmit.
31 jiruusaam amma akiqanngittuq, kiglingit, tamarmik 10-
ngani amma upigijaulutik.
32 ammalu unigutaulluni jiruusaammiittuq,
pijunnarniqaqtippara, ammalu tunisiluni iksirarjuamik,
aaqqiksigunnaqtuq angutinik niruariniarmagu.
33-ngujut suli isumaqsuqłunga aaqqiksilauqtunga
isumaqsuqłunga tamainnik juuvusmik, agjaqtaulauqtut
nunainnarmut juutiamut naliangnutuinnaq isumannut, ammalu
pilirijilimaakka tunisiniaqtut upigijauninginnik allaat
pusiganginnik.
34-kanniit nirivijjuarnilimaat, ammalu sabbaths, ammalu
nutaat taqqiit, ammalu ulluit pingasut nirivijjualauqtinnagit,
ammalu pingasut ulluit nirivijjualauqtillugit
kapijaujuinnauniaqtut ammalu isumaqsurlutik jurulimaanut.
35 angut pijunnautiqariaqanngilaq uvannut agiagarmit
uvvaluunniit mirianguluni naliangnituinnaq.
36-ngujut, ilauqatauniaqtut 30,000-nginniittunik angutinik
juuvusmi, taikkua akiliqtaujariaqangittut, taikkuangulutik.
37 ammalu ilangit ilijauniaqtutkingup sanngijumut
tigumiaqtanginnut, ilangittauq aaqqiktaujariaqarillutik,
uppirusunniujut: ammalu taikkua qaujisaqtingit ammalu
aulatsijingit imminnik, ammalu namminiq maligaminik
nunaqarlutik, allaaluunniit isumainnaqituinnarlutik
nunatuinnarmi juutiami.
38 ammalu pijjutigillugit pingasut gavamaujut ilajaujut
juutamut kanatami samiariami, ilauqataulirlavut juutamut,
atausiup ataaniituinnariaqarmata, uvvaluunniit malillutik
asinginnik pijunnarniujunik quttiniqpaanik.
39-ngujut Ptolemais-mut, ammalu nuna pijjutigillugu,
akiqanngittumik tunivara jiruusaammut jiruusaammut.
40-kanniit tuniqattaqtakka arraagutamaat 15,000-nik siuvunik
qilliqtanik.
41 amma ungataujjijut, paliisiit akililauqtangit
taimailauqsimangittut, taimannamut tunijauniaqput
piliriangujarialinnut.
42 ammalu sanittiangani, 5,000-ngujut siuvuit, pilauqtangit
atuqtauninginnut kiinaujakkuviit arraagutamaat,
tamakkualuunniit saqqitaujariaqaraluaqtutik, upinnarani
kannujauqattarmata iksirarjuanut ministamut.
43 ammalu kinatuinnaq qimaatuinnaruni jiruusaammut,
uvvaluunniit isumaqsuutimiilluni tavvani,
miriaqtausimangittuq, uvvaluunniit asinginnut, isumaqsurlutik,
ammalu pisimajainnarilugit.
44 iglurjuamut sanajaulunilu sanajauninga qaaqtajuut
tunijaujariaqarivut kingaup kiinaujaqutiqarvinginnit.
45 ii, ammalu sanajauninganut avalungit jiruusaammut,
ammalu nalunaiqtauluni, qaaqtajuut tunijauniaqtutkingup
kiinaujaqutiqarvinginnik, ammalu sanajauninganut akinnangit
juutami.
46 maanna jaanatan amma inuit tusalauqtut taakkuninga
uqausirnik, qujalilaunngittut, pilaunngitangillu,
iqqaumagamik pikkaaluuninganik isriulmi; aksualuk
aktuqtaulaurmat.
47 kisiani aliksaantu quviasuttialauqtut, sivulliqpaulaurmat
sailinattiaqtuni, ammalu piqatigiinnaqpalaurmagit.
48−nik katiqsuililaurivut aliksaantumik, tangmaaqsimallutiglu
timirius−mut.
49 amma marruukkinguluk ilaulilauqtuuk, timirius
tunngasuktittijinga: kisiani aliksaantu kinguniagut, amma
akirattuqtaulluni.
50-nik ammalu siqinniinnalauqtuq siqinniqtillugu: ammalu
tainna ulluq timirius slain.
51 kinguniagut aliksaantu kiggaqtuijinik naksiujjilauqpuq
pitulimiimut igjiptmut tusaqtittilluni taassumunga aktuijumut:
52 Forasmuch-mik qaikkannirama, ammalu aaqqiksimallunga
pilirirjuarninnut, ammalu pilauqsimallunga, ammalu
ungaqquttisimalunga, ammalu ungaqquttisimalluni, ammalu
utiqtiłłunigit nunagijavut;
53-ngujut ilauqatigilauqtugit, tainna ammalu kamajigijanga
uvattinnut igitaulauqtuq, taimali iksivaaqataulilauqtugut:
54 maanna taimaimmat mitautiqalauqta, ammalu paniga
tunilirlanga nuliannut: ammalu irnirinialiqtara
maligalirinirmut, ammalu tamakkiik pitinniarakkut ammalu
malillugu pittiarninganut.
55-ngujut king kiulluni, uqaqtuni, quviasugit ullurijautillugu
thou-kut utilauqtut ataatanginnut, ammalu iksivaaqataullutik.
56 amma maanna taimailiurnialiqpunga, thou hast-kut
titiraqsimallutik: katilunga taimaimmat Ptolemais-mi,
takuqattautituinnariaqaqtugut; paniga piuriniaqpara
pijumanirijara maliglugu.
57 So Ptolemee-kut igjipt-mit paningalu kiliapra, ammalu
100-nginniittunik 3-nik 100-nik ukiuqaliqłutik ammalu
tugliani arraagumi:
58 aliksaantu katiłłuniuk, tunisilauqtuq paninga kiliapramut,
ammalu quviasuutiqaqłuni katititaunirminik pitulimi
nunarjuaqattiaqłuni, taimannaulluni.
59-nguliqtuq aliksaantu titiralauqtuq jaanatanmut,
qaijariaqarniraqłuniuk katiqatigijaqtuqłuniuk.
60-ngujut niqtulauqtut pitulimasmut, taikanilu katisilluni
marruunnikkingnik, ammalu tunillunigit ammalu
piqannarijangit siuvu ammalu guulu, ammalu amisut
takuksautittijut, ammalu qaujilauqtut takujaminik.
61 taissumaniutillugu ilangit nipiqanngittut isriul, angutiit
iqqummaqłutik inuusinginnik, imminik akiraqtuqłutik,
pasittillutik: kisianiinga tusaanajanngitangit.
62 ii, ungataanit, kingajaanga piiqłuniuk annuraangit,
annuraarilluniuglu ittinnguamit: taimailaurłutiklu.
63-nik iksivaaqtiłłuniuk, ammalu uqaqtuni iksirarjuanut,
piqatigillugu nunalipaujaup qitianut, ammalu nalunaiqsilluni,
angut akaqsanginniraqtuq qanutuinnaq, ammalu angutimik
akaungiliurutiqarani qanutuinnaq pijjutiqarluni.
64-ngujut maanna pasiksijut takugamik upigijaunirminik
maliktugit nalunaiqtaujut, ammalu allarujjagarmik ittinnguami,
qimaajuinnaulauqtut.
65-ngujut kinguniq, ammalu titiraqtuniuk piqannarijaminut,
ammalu tupaaqtittuniuk, ammalu ilagijautillugu.
66 kinguniagut jaanatan utilauqtuq jiruusaammut saililluni
quviasukłunilu.
67-kanniit; 100-ngujut 3core ammalu tallimangat arraagu
tikilauqtuq timirius irninga timirius guriitmit nunamuaqłuni
ataataminut:
68-nik aliksaantu tusaqtillugu, mamiattialauqtuq, utiqłunilu
nirrisimut.
69 taimali timirius aiplunius aulattijiujuq siluusiriamut,
katilauqtuq tunngasuktittijittiavaulluni, ammalu

tangmaaqsimalluni jaamiami, ammalu aullatitsilluni
jaanatanmut, uqaqtuni,
70 Thou inutuulluni kivittijuq uvattinnik, iglaqtungalu
skuanmut kullumut, ammalu sujuqtaukkanniqłunga:
qanuimmallu thou vaunt thy power-mik akiraqtuqpa
uvattinnut qaqqanik?
71 maanna taimaimmat, uppirusuttiarutta namminiq
sannginiqarnirmit, uvattinnut qailutit tukisinattiaqtumut,
ammalu tamanna uuttulaurlavut: uvannut nunalipaujait
sannginingit.
72 apirilutit ilittilutillu kinaummangaarma, amiakkuvullu
ilauqataujut, uqaujjiniaqłutiglu isigait
qangatajunnannginninginnik nangminiq nunaminut.
73 maanna thou shalt maligunnaillijuq horsemen-mik ammalu
sannginiqattiarłuni tukisinattiaqtumik, ujaqqamik uvvaluunniit
qaluraqtuqanngiłłuni, uvvaluunniit qimaavviqanngiłłuni.
74-ngujut jaanatan tusaramigit taakkua uqausiit aiplunius,
nuutaulauqtuq isumaminik, ammalu niruaqtuni 10,000-nik
angutinik jiruusaammik, saiman aninga katiłłuniuk
ikajuriaqtuqtuni.
75−nik tupirminiglu iluttuqtilluni juuppamut: kisiani; jupa
nuqqatilauqtanga nunalipaujaup, upinnarani aapulunius
gaarisanmik pitaqalaurmat.
76-ngujut jaanatan siege-mik atulauqtuq: nani nunalipaujarmi
kappiasuktittilauqpat: ammalu jaanatan saalaksalauqtuq
ippamik.
77-ngujut Apollonius-kut tusaramigit, 3,000-nik horsemen-nik
pilauqtuq, pisuktiqattiaqtuni, ammalu azotus-muuqtuni
ingirralluni, ammalu tauvungaaluk. suuqaimma amisualunni
horsemen-qalaurmat, uppirusuliqtiłłuniuk.
78-ngujut jaanatan malilauqtuq aajuusmut, talingit ilaulirłutik.
79 maanna Apollonius-kut qimailauqtut 1,000-nik horsemen-
nik.
80 amma jaanatan qaujimalauqtuq tunuaniittuqalaurninganik;
ullakkut ullakkut ullakkut.
81 kisiani inuit suli nangilauqtut, jaanatan tiliurilaurmat:
ammalu taikkua nikausiit taqalauqtut.
82-nik naksaqłuni saimanmik tunngasuktittijiminik,
aaqqiksurlugillu isiganginnut, (pinnguaqtinut atuqtaulauqtunut)
nirrititaulauqtut, nirititaullutiglu.
83 horsemen−kuttauq, sujuqtaullutik silami, Azotus−mut,
amma Bethdagon−muaqłutik, idol's temple−mut,
attarnaqtailimanirmut.
84 kisiani jaanatan ikititsilauqtuq aajitusmi, nunalipaujaillu
mitsaanut, ammalu suruitsutik; ammalu temple of Dagon-kut,
taikkua ikititaulauqtut, ikilauqtuq.
85 taimaimmat ikititaulauqtut ammalu slain-mik nigh 8,000-
nik angutinik.
86 amma taikanngat jaanatan piilauqtuq tunngasuktittijiminik,
amma aullaaqsimalluni aaskalanmut, angutingit nunalipaujaup
qaillutik, katiqatigilluniuglu.
87 kinguniagut utilauqtillugu jaanatan amma
tunngasuktittijinga jiruusaammut, suruqsimanngiłłuni.
88 maanna aliksaantu tusarami tamakkuninga, upigivauk
jaanatan suli.
89-nik ammalu guulumik naksiujjilluni, atuqtauninganut
suurlukingup aunganik: tunilaurmijangattauq accaron-mik
kiglinginnik pisimalluni.
uqalimaagaq 11
1 amma king igjipt katilauqput tunngasuktittijittiavangmik,
suurlu siuraq sigjanganiiłłuni, amma amisut umiarjuat, amma
aliksaantuup pisugvinganuaqłuni, amma nangminiq
ilaliutilluni.
2 naukkut ingirranirilauqtanga sipainmut sailinaqtukkut,
taimali nunalipaujait matuiqsilaurmata, ammalu takulluniuk:
king aliksaantu tiliurilluni, ningaulaurmat.
3 maanna Ptolemee-kut nunalipaujarnualauqput,
aaqqiksilauqpuq tamainnik gaarisan-nik unataqtuksanik
pisimajumallunigit.
4 amma asuutus qanigijaaniitillugu, tuappialauqtuq tiaganmit
uulauqtuq, amma asuutus amma suburbs kinguniagut
surattaulauqtut, amma timingit tariup akianiittut amma
ikilauqtut; sanasimajanginnut heaps-nik qanuq
aniguijariaqarmangaarminik.
5 uqaujjilaurmijutkingullirmik jaanatanmik, piniarniraqłuniuk:
kisiani king saililauqtuq.
6-ngujut jaanatan katisilauqtutkingmik juppamik,
upigiqattautillutik, ammalu laaj-mik.
7 kinguniagut jaanatan, pisuqatiqaqtillugu kuungmut
taijaulluni iliatus, utikkannilauqtuq jiruusaammut.
8 king pitulimi taimaimmat, nunalipaujait sinarjungit
tariurmut siliit siliusiamut tariurmut, isumannguaqtut
inuusilirinirmut aliksaantumit.
9 naukkut aullatitsinnirmat aampaastaanik king tiamiriusmik,
uqaqtuni, qaigit, uqannguatuinnalauqta, ammalu paniga
aliksaantu haat, ammalu thou shalt reign in thy father's
kingdom:
10 kiulauqtunga paniga tunilaurakku, uvannut
ullagumalaurmat.
11-nik talurukkualauqpauk, suuqaimma nikagusuttialaurmat.
12-nik paninga naksaqłuniuk, ammalu tunilluniuk timiriusmut,
ammalu aliksaantumut, qiimigusungninga
qaujimajauttiarniarmat.
13-ngujut 13-ngujut isilauqtut miriamut, aaqqiksilluni
marruungnik kuin kiggaqtuqtinginnik niaqurminut, kuin
kiggaqtuqtinganut aisamut, ammalu igjipt-mut.
14-ngujut arraagu iluani aliksaantu kilikisami, taikkua
iqsinalauqtut taakkunani ilaksanginni.
15 kisiani aliksaantu tusaramiuk, unatarialauqtuq: tainna king
pitulimi naksaqłuni tunngasuktittijiminik, katiqatiqarłunilu
tuimik uummaqqutimik, qangatatillugulu.
16 aliksaantu arapiamut ilijaulluni sapujjausimaniarluni;
kisiani king Ptolemee−mit qaluraqtaulauqtuq:
17 For Zabdiel the Arabian piilauqtuq aliksaantuup
niaqunganik, naksiujjaullunilu pitulimimut.
18 king pitulimi inuujunniilaurmijuq pingajungannit ullurmit,
ammalu sanngijumit tigumialauqtut.
19-ngujut tamanna tukiqaqpuq timirius 100-nginniittunik 3-
nik amma 7-gijanganik arraagumi.
20 taikanittainnaq jaanatan katititsilaurmijuq juutamiilauqtut
uniutiminirmik jiruusaammiilauqtuq: ammalu amisunik
aulautiliuqsuni unatarnirmik.
21-ngujut inuit, nangminiq inuuqatiminik qiimigusulauqtut,
pisujugunniiqłutik, uqautilluniuglu jaanatan unikłuniuk,
22 nani tusarami, ninngaumalluni, piikautigillunilu,
patolemais-muukautigilluni, titirarłunilu unto jaanatanmut,
mikłitittijariaqannginninganik uniktumut, kisiani qailuni
uqaqatigijaqturlugu pitulimaismut.
23 taimaikkaluaqtillugu jaanatan, tamanna tusaramiuk, suli
pikkauqujaulauqtuq: ammalu nirualauqtuni innatuqanginnik
isriul ammalu iksirarjuangit, ammalu imminik ilillunigit;
24 amma siuvumik guulumiglu, amma raiment, amma
aqqaumajut sanittianganiiłłutik, amma Ptolemais unto the
king-muaqłuni, taikanilu takulluni.
25 amma ilangit angutiunngittuugaluat uqapiluutiqalauqtut
taassuminga,
26 suli pisuktilluni sivulliulauqtuq taimailauqsimaninganut,
quvvariaqtiłłuniuglu takullunigit piqannarijalimaangit,

27−nik nalunaiqłunilu quttiktumik ajuriqsuijiunirminik,
tamarmittiarlu upigijaulluni kingunittinni, tunilluniuglu
piqannarijaminut.
28-ngujut jaanatan king-mik pijumalilauqtuq, juutamik
iqqaumatittijumanngiłłuni, ammalu pingasut gavamaujut,
kanatami samiariami; ammalu uqalauqtuni 300-nik
pijunnarniujunik.
29−ngujut angiqtaulauqtut, titiraqłutiglu titiraqłutiglu unto
jaanatan−mut tamakkuningalimaaq taimailiulauqtillugit:
30 king tiamirius aninga jaanatan, amma kanatami juuvusmut,
tunngasuktittijuq:
31 naksiujjivigivattigit ajjinganik titiqqaup titiralauqtatta
illuarjuttinnut, tamanna takutuinnariaqaqtait.
32 king timirius ataataminut kingulliqpaangulluni
tunngasuktittijuq:
33-ngujut pilirittiarumattiaqpavut inuit juuvus, piqannarijavut,
ammalu uvattinnik piqatiqainnarluta, pijjutigillugu uvattinnut
piuningit uvattinnut piuninginnut.
34-ngujut angirutiqaqsimajugut kiglinginnut juutiaup,
pingasut gavamaujut apuriima ammalu laita ammalu ramaitam,
ilajausimajut juutamut kanatami samiariami, ammalu
kisulimaat kannujaujut, tamakkunungalimaaq suurlu
jirusaiulm-mi, akiliqtaunngingaaqtutik arraagutamaat
akaungiliurutiqaqtutik piruqtunik nunami ammalu
napaaqtunik.
35 ammalu asinginnut uvattinnut pigijaunngittunut,
aksaluanut ammalu iliqqusiujunut uvattinnut, ammalu tariunut,
ammalu gavamakkut taaksinginnut, uvattinnut
pijaujariaqaqtutik, piiqtippappavut ikajurninginnut.
36 amma tavvani piiqtaujuqajjaanngittuq taimannganit.
37 maanna taimaimmat takuliqput taakkua thou ajjinginnik
sanasuut, amma tunijauluni jaanatanmut, aaqqiksurlugulu
angmaluqsisimajuq.
38 kinguniagut, king timurius takugami nuna nipikilluni
saattiangani, ammalu pittailititaulaunngiłłuni, qimaatittilluni
unataqtuksalimaanik, tamarmik nangminiq inigijaminut,
kisiani ilangit titaktiit aallait, katilauqtangit isungani
uqquusautiup: ataatangata qiimigilluniuk.
39-ngujut amisukkanniit uuktuqtuqalauqtuq, aliksaantuup
ilanga, takulluni akpariaqsimajulimaat timiriusmit, simulkuai
arapianmut nuitittilauqtuq aliksaantumit,
40-nik ammalu nikaginnguarlugu taanna makkuttuq
unataqtiujuq, ataatangata stead-miituinnariaqarninganik:
uqautilluniuk taimaimmat timirius taimailaurmat, ammalu
qanuq angutingit unataqtut unataqatigilaurmangaarmigit,
ammalu akunimmarik taikaniinginnaqtuni.
41 maannaujuq jaanatan aullatitsilauqtuq king tiamiriusmik,
taikkua jirusaammiititsigajarngata jiruusaammi, ammalu
taikkua annuraat: isriulmut.
42 so Demetrius naksiujjilauqtuq jaanatanmut, uqaqtuni,
taimailiutuinnajjaangittunga ammalu thy people-kunnut,
kisiani upigittiarniaqpara ammalu kanatami, piviqarutta.
43 maanna taimaimmat thou shalt pittiaqattaqtuq, thou
naksiujjiviginnga angutinik ikajuriaqtuqtunik; taikkua
unataqtussalimaakka uvanniingaarmata.
44 taanna jaanatan 3,000-nik angutinik 3000-nik angutinik
tininngatittilauqpuq: amma pisujuktunuaramik, pisujuktuq
quviasummarilauqpuq qaijunnalaurmata.
45 hapiit nunalipaujait katilauqtut qitiqpasianut nunalipaujaup,
100,000-nut angutinut, ammalu sujuqarajaqtutik.
46-ngujut iqqaqtuivimmuuqtaulauqtut, kisiani nunalipaujait
aqqusaaqtittiinnalauqtut nunalipaujakkunnit, ammalu
unatariasillutik.
47-ngujut uqalulauqtut juruasmut ikajuqtaujumallutik,
atautsikkut upagutilauqtuq, ammalu imminik tuniuqqailluni
nunalipaujakkut taikani ullurmi nunalipaujarmi 100,000-nut.
48 ikititsilaurmijut nunalipaujarmi, ammalu nigat amisunik
milluagarnik taikani ullurmi, ammalu agjaqtaulluni.
49-ngujut nunalipaujait takugamik juruit nunalipaujamik
pilaurmata, sapiliqsarainginningit: taikani tunisilauqtutikking-
mut, ammalu qiallutik, uqaqłutik,
50-nik saimatittiluta, ammalu juas nuqqaqtillugu
aanniqtirinirmik uvattinnik ammalu nunalipaujamik.
51 sugiutiminik piiqsilutik, sailitittillutiglu; amma juruit
upigijauttialauqtut takutitaullutikkingnik, amma
takujainnarilugit pillattaangulauqtut; ammalu utilauqtut
jiruusaammut, piugunniiqtutik.
52 suuking timirius iksivaalauqtuq pisukłuni, nunalu
nipiqanngiłłuni.
53 taimaikkaluaqtillugu katinngajunniilauqtuq, ammalu
imminik aupajaaqtumik pilluni jaanatanmik,
tunijaulaunngittuq maliktugit ikajuutingit pilauqtangit, kisiani
akaunngiliurutiqammarilauqtuq.
54 kinguniagut utiqtillugu uukturłuni, piqatigillugulu
nutarakuluk antiochus, utirłuni, tigujaullunilu.
55-ngujut katilauqtut angutilimaanut unataqtunut, timirius
qimaalluni, ammalu tiamirius-mut, tunuagut ullalauqtuq
ammalu nirilluni.
56-ngujut uuktukkannilauqtut qungasirmik pilauqtut, ammalu
saalaqaqłutik.
57 taiksumaniutillugu uvikkaujuq antiochus titiralauqsimajuq
jaanatanmut, uqaqtuni, nalunaiqsilauqtunga quttitumik
ajuririuqtaunirmik, ammalu tikkuaqsillunga maligalirijimik
tisamaujunut gavamaujunut, ammalu ilagijauniarluni
piqatinginnut.
58-ngujut taanna guulumik umiarjuamik niuqsilluni, ammalu
imiqtiłłuniuk guulumi, ammalu annuraaqsimatitaulluni
ittinnguami, ammalu aturniarluni guulumik.
59 nukanga saiman kaaptanmik sanalaurmijuq taijaujumik
majurautinga Tyrus unto the bigt.
60-ngujut jaanatan tikilauqtuq, ammalu nunalipaujakkut
imakkuuqtuni, ammalu taikkua syriakkut katilauqtut
ikajuriaqtuqtutik: ammalu aaskamuurami, nunalipaujakkut
katilauqtut.
61-nik gaasamuurami, kisiani gaasa qamiłłuniuk; nanili
simiksilluni, ikiłłuniuglu suburbs taikani ikitillugu,
surakłunigillu.
62 kinguniagut, gaasa tunisitillugu jaanatanmut,
sailiqatiqalauqtuq, ammalu irningit angutimmaringit
tujurmititaullutik, ammalu jiruusaammut aullaqtitaullutik,
ammalu aqqusaaqtaulluni kanatami tiamaskusmut.
63 maanna jaanatan tusaqtillugu timirius iksirarjuangit
unataqtuksannguanualaurninginnik, galilii-miiłłuni,
sannginiqattiaqłuni, piiqtaujumaliqłuni kanataup silataani,
64-nik katisilauqtuq, ammalu anilluni saiman aninga kanatami.
65-ngujut saiman piatsuramit akiraqtulilauqtuq ammalu
akisaqtaulluni akunit, ammalu matulluniuk:
66 kisiani sailiqatigijumalauqtanga, tunillunigit, ammalu
piirlugit, ammalu nunalipaujamik pillutik, ammalu garrison-
mik aaqqiksillutik.
67-ngujut jaanatanmut ammalu kamajigijanganut,
iluttuqtilauqtut imaanik Gennesar-mi, ullakkut ullakkut
nigaqtitauqattaqtut najaujarmut.
68 ammalu, nuqqangatitaulluni, aallait katilauqtut
tukisinatsiaqtumik, angutinik qaititsilauqtuq qaqqanginni,
imminik akiraqtuqsuni.
69-ngujut taimali taikkua ullaksitillugit nunanginnit ammalu
ilauqataullutik, taikkualimaat jaanatan saniraaniittut;
70 insumuch−mit anijuqalaunngimmat, kisiani maatas irninga
aasalum, amma juutas irninga kaalvi, kaapitait kamajiup.
71-nik jaanatan annuraaminik atuqtuaqłuni, amma
nunainnarmut niuqsilluni, amma tuksiaqłuni.

72 kinguniagut ikikkannilirłuni, qangatatillunigit,
qimaksillutik.
73-ngujut maanna angutingit takutitaulauqtut tamatuminga,
ikikkannililaurmijut, ammalu pinasuaqtunigit unalissaralaanut,
allaat namminiq tupirminut, ammalu upirngijaqtuqsimallutik.
74-ngujut sinarjuqalauqput uqquusautimik taikani ullurmi
3,000-nginniittunik angutinik: kisiani jaanatan utilauqtuq
jiruusaammut.
uqalimaagaq 12
1 maanna jaanatan takugamiuk, nirualauqtuq angutinik,
ammalu aullaqtillugit rumimut, nalunaiqsijaqtuqtuni ammalu
nutaannguriaqtittilluni piqatiminik.
2 titiqqanik aullaqtittilaurmijuq laastimuunismut, asinginnullu
nunanut, taassumungattainnaq pijjutiqaqłutik.
3 taimali rumimuulauqtut, ammalu itiqtutik senate-mut,
ammalu uqaqtutik, jaanatan quttitummarimmi, ammalu inuit
juas, uvattinnik aullatitsilauqtut, isuanut qaiqqujigiaqaqqut
piqanniriik, qaiqqujilauqtut, ammalu liijjan,
taimaiqattalauqsimammata.
4 taanna ruumas tunisilauqpuq titiqqanik aulattijiujunut
tamainnut ininut naksariaqaqtaminik nunamut juutiamut
sailinaqtukkut.
5 ammalu taanna ajjinga titiqqait jaanatan titiralauqtuq
laastimuunismut:
6 jaanatan iksirarjuararjuanga, amma innait kanatami, amma
iksirarjuat, asingillu juuvus, laastimuunis−mut
tunngasuktittijut:
7 titiqqaqtaqalauqtuq aullaqtitaujunik ilaannikkut aittaasmut,
tainna tiarius, ilinnut ilijaulauqtuq, nalunaiqsillutik tupivut,
ajjinga tavvani titiraqtausimajuq.
8 taissumani Onias−kut kiggaqtuijimik tunisilauqput
upigijaujumik, titiqqausiaqłutiglu, nalunaiqtaulluni
uqausiulauqtuq amma piqannarijaulluni.
9 taimaimmat uvaguttauq, tamakkua pitaqariaqanngilavut,
uqalimaagaqutiqaratta aggattinni akauksaqulluta,
10 taimaikkaluaqtillugu naksiujjinasuqattaqsimavugut ilingnut
nutaannguriaqtittinasukłutik aninga amma piqannarijaqtaarniq,
aallannguriaqaqpugut ilingnut: akunialuk aniguqsimalirmat
taimanngat qaigalaaktuqalauqtillugu uvattinnut.
11−nik taimaijjutiqaqpugut qangalimaattiakkut
nuqqaqpanngiłłuta, tamainni nirivigjuaqtilluta, asinginniglu
ullutamaanik, iqqaumavagit atuqpakłutigut, tuksiarnikkullu,
tamanna pijjutigillugu, uvattinullu isumalirutigiliqługu:
12 amma sulivugut upigusungnissinnut.
13-ulluta uvattinnut, akaunngiliurutiqammarikkatta ammalu
unataqtuqaqattaqsimalluta naukkulimaaq, miriangulluta
uvattinnik akiraqtuqattaqsimalluta.
14 hapiit akaunngiliurutiqarajanngittugut ilingnut, asingnullu
pittinnut piqannarijattinnullu, taakkunani unataqtuni:
15-ngujut ikajuqtausimajugut heaven-mit kajusittiaqtuq
uvattinnut, taima tunijauqattaqtilluta pisitinnik, ammalu
pisitivut isigavut ataaguuqtitauqattaqtut.
16 tamatumunga pijjutiqaqtumut nirualauqtugut numinius
irninga antiochus, ammalu antipater irninga jaisan, ammalu
aullaqtittugit qaliujaqpainut, nutaannguriaqtittumallugit
piqatigilauqtavut, ammalu tainna minguulauqtuq.
17-ngujut ilingnut upagutiqulaurmijavut, ammalu
upigijumallutigut ammalu tunisiluta titiqqattinnik
pijjutiqaqtunik nutaannguriaqtittinirmik nukattinnik.
18-ngujut maanna qaiqsaalijut kiuttiarunnarniaqput.
19 ammalu taanna ajjinga titiqqaup Oniares naksiujjaujuq.
20-ngujut laastimuunis-mit ainsimut, tunngasuktittijut:
21 nanijaujuq titiqqatigut, laastimuunians amma juas
pialiuqtiummata, ammalu aivvalahaammi:
22 maanna taimaimmat, tamanna qaujimajatinnuarmat, qaijuq
titirattiarniaqtuq uvattinnut ajuqsannginnirijarnut.
23-ngujut titirakkanniqattaqtavut ilinnut, tamakkua
niuviaksarijasi ammalu niuviaksait uvagut, ammalu uvagut
tiliurivugut taimaimmat kiggaqtuqtivut unikkaaqattarniaratta
ilinnut tamatumunga silatujumut.
24 maanna jaanatan tusaqtillugu timipius iksirarjuangit
unataqataulilaurninginnik tunngasuktittiniqsaullutik,
25 piilauqtanga jiruusaammit, takullunigillu nunami
amathismit: qikarviqakainnaqtilaunngimmagit
kanatamuariaksaq.
26-nik tupirminut aullatitsilaurmijuq, qaikkannilauqtuq,
uqautilluniuglu tikkuaqtaulaurniraqsuni unnukkut.
27 siqinnituarmat, jaanatan angutinik takunnaqujilauqpuq,
taliikkik, unnualimaaq unatatuinnariaqalituinnariaqaqłutik:
amma 1000-nginniittunik ullaktittikatalauqłuni
tunngasuktittijiup miksaanut.
28 kisiani aksururnaqtukkuuqtut tusaramik jaanatan
angutingillu pituinnariaqalirninginnik, kappiasukłutik, amma
uummatimingniilauqtut, amma ikitittittiarłutik
nunaliralaanginni.
29 hapiit jaanatan kampaningalu qaujimalauqtut
ullaanganiunngittuq: takulauqtanginnut ikumanik ikitittijunik.
30-ngujut jaanatan pinasualirłunigit, kisiani
piluaqtilaunngitangit: kuukkuulaunngittut.
31-ngujut jaanatan arapians-mut saalauqtuq, taijaulauqtuq
Zabadeans-kunnut, ammalu smote-mut, ammalu
mirianguniraqługit.
32-nik piiqsillunilu, tiamaskasmualauqtuq, amma
kanatalimaami,
33 saimantauq, ammalu aqqusaaqtaulluni kanatami aaskamut,
ammalu tigumiaqtuni, japamut sanirvattamininga, ammalu
saalaqaqtuni.
34 tusalauqtaminut tunisiniarniraqłutik tigumiagarmik
tiamiriusmit; nanituinnaaqtillugu garrison-mik
aaqqiksilauqpuq taikaniinginnaqullugu.
35 kinguniagut jaanatan angirrakkannilauqtillugu,
uqaalallunilu innarnut, uqaqatigilauqpangit sananirmik
sanngijumik juutamik,
36 ammalu avaluliuqtuni jiruusaam quttiniqsamik, ammalu
saqqiiluni angijummarialummik 1999-mi ammalu
nunalipaujami, avillugu nunalipaujami, inutuutuinnariaqaqtuni,
angutiit niurrutiqanngituinnariaqarmata uvvaluunniit
niuvirunnangituinnariaqaqtutik.
37-ngujut katilaurmata sanallutik nunalipaujakkunnit, avaluup
ilanganut brook-mut kanangnaqpasianut katalaurmat, ammalu
sanajaulluni taijaulluni Caphenatha.
38 saiman aaqqiksilaurmijuq aitamik sitipirimi,
sanngitiłłuniuglu paanginnut imirvinginnullu.
39 maanna uuktulilauqtuq aisamik, ammalu tuquttilluni
qiliqsinaqtumik, aaqqiksituinnariaqarninganik kuin
kiggaqtuqtinganik nangminiq niaqurminut.
40 hapiit kappiasulauqtuq jaanatan aksururajannginninganik,
unatarajarłuniuglu; nani qinirnirmangaat qanuq pijariaksaq
jaanatanmik, tuqutuinnariaqaqtanga. piilauqtuq, ammalu
piatsanmuuqtuni.
41 jaanatan katiqatiqariaqtulauqtuq 40,000-nik angutinik
niruaqtaujunik, ammalu piatsanmuuqtuni.
42 maanna uuktuqtillugu takulluni jaanatan
unataqtiaqtummariulluni, aggaminut tasisinngiłłuni;
43 kisiani upigijaulluni, ammalu upigillugu
piqannarijalimaaminut, ammalu tunilluniuk, ammalu
angutinik unataqtiulluni, imminik.
44-ngujut jaanatan uqalaurmijuq, qanuimmat thou-kut
tikitittisimavat tamakkuninga inunnik
akaungiliurutiqammarittumik, takulluni unataqtuqangimmat?

Inuktitut (Latin) - 1st Maccabees.pdf

Inuktitut (Latin) - 1st Maccabees.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Inuktitut (Latin) - 1st Maccabees.pdf

Similar to Inuktitut (Latin) - 1st Maccabees.pdf (20)

More from Filipino Tracts and Literature Society Inc.

More from Filipino Tracts and Literature Society Inc. (20)

Inuktitut (Latin) - 1st Maccabees.pdf