Τι σημαίνει "in medias res" και γιατί ο Όμηρος ήταν τόσο σπουδαίος ποιητής; Λίγα λόγια για την ευρηματική πλοκή του έπους.

1. In Medias Res
Η πλοκή της Οδύσσειας δεν είναι γραμμική,
δηλ. δεν ξεκινάει από το Α για να φτάσει στο
Ω.
Ο λογοτεχνικός όρος γι’ αυτό είναι “in
medias res” --και δημιουργεί μία πολύ
εντυπωσιακή ιστορία. Το καλύτερο: είναι
πολύ απλό να καταλάβουμε πώς λειτουργεί
αυτή η πλοκή.

2. Οδύσσεια: ένα σπουδαίο
ποίημα
Από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας, ο
Όμηρος θεωρείται ένας μεγάλος τεχνίτης του
λόγου. Ο πρώτος. Ίσως ο καλύτερος όλων
των εποχών.
Υπάρχει λόγος γι’ αυτό.

3. Η ιστορία της Οδύσσειας
Ίσως ακούγεται παράδοξο --όμως οι
περιπέτειες του Οδυσσέα δεν φτιάχνουν,
από μόνες τους, μία πολύ καλή ιστορία...

4. Χρονολογική σειρά της
Οδύσσειας
Αν παίρναμε τα πράγματα με την κανονική
τους σειρά, τότε θα ξεκινούσαμε απ’ τη μέρα
που τα καράβια του Οδυσσέα άφησαν πίσω
τους την Τροία και ξεκίνησαν για την Ιθάκη.

5. Οι πρώτες περιπέτειες
Οι περισσότερες περιπέτειες του Οδυσσέα
(Λωτοφάγοι, Πολύφημος, Κίρκη, Σειρήνες
κ.ά.) συμβαίνουν στα πρώτα χρόνια του
ταξιδιού.
Τα χρονικά διαστήματα που αναφέρει ο
Όμηρος δεν ξεπερνούν τον 1,5 χρόνο. Ας
προσθέσουμε και κάποιον καιρό στη
θάλασσα: δεν είναι πάνω από 2+ χρόνια...

6. Το νησί της Καλυψώς
Αφού χάσει όλους τους συντρόφους, ο
Οδυσσέας ναυαγεί στο νησί της Καλυψώς.
Εκεί, η Νύμφη θα τον κρατήσει αιχμάλωτο
για άλλα 7 χρόνια: το λέει ο ίδιος ο ήρωας
στον βασιλιά Αλκίνοο, όταν διηγείται τις
περιπέτειές του.

7. Σχερία - Ναυσικά
Μετά το ναυάγιό του, ο Οδυσσέας
φιλοξενείται από τον βασιλιά των Φαιάκων
και πατέρα της Ναυσικάς, Αλκίνοο.
Μαζί με τη βραδιά που κοιμήθηκε κάτω από
τις ελιές, ο Οδυσσέας έμεινε μόλις 3
μερόνυχτα στη Σχερία. Έπειτα οι Φαίακες
τον έβαλαν στο πλοίο τους και τον
ξεπροβόδισαν για την Ιθάκη.

8. Η μνηστηροφονία
Το παλάτι του Οδυσσέα είναι γεμάτο από
αρχοντόπουλα που θέλουν να παντρευτούν
την Πηνελόπη.
Ο Οδυσσέας χώνεται ανάμεσά τους
ντυμένος ζητιάνος και, την κατάλληλη
στιγμή, με τη βοήθεια του Τηλέμαχου και
λίγων αφοσιωμένων σκλάβων, τους
σκοτώνει όλους.

9. Πηνελόπη - Οδυσσέας
Η Πηνελόπη έχει αρχικά αμφιβολίες, αλλά
στο τέλος πέφτει στην αγκαλιά του άντρα
της.
Ο Τηλέμαχος ξαναβρίσκει τον πατέρα του κι
ο γερο-Λαέρτης έχει την ευτυχία να δει ξανά
τον γιο του ζωντανό.
Η Οδύσσεια έχει αίσιο τέλος.

10. Η ιστορία είναι προβληματική
Με άλλα λόγια, έχουμε πολλές περιπέτειες
στην αρχή. Μεσολαβεί ένα πολύ μεγάλο
διάστημα απραξίας στο νησί της Καλυψώς
--και μετά συμβαίνουν ένα σωρό πράγματα
προς το τέλος, μέσα σε πολύ λίγες μέρες.
Δεν είναι ο καλύτερος τρόπος να διηγηθεί
κάποιος έναν μύθο.

11. Ο Όμηρος και το κοινό του
Ο ποιητής πρέπει να ικανοποιήσει το
ακροατήριό του --να το κάνει να μείνει
ξύπνιο και, ακόμα περισσότερο, γοητευμένο
από την ιστορία του Οδυσσέα.
Αλλιώς, δεν θα ήταν τόσο σπουδαίος
ποιητής...

12. Η μαγεία της Οδύσσειας
Ο Όμηρος χρησιμοποιεί κάποια λογοτεχνικά
κόλπα, ώστε να δώσει μεγαλύτερο
ενδιαφέρον σ’ αυτά που τραγουδάει.
Το ακροατήριο δεν πρέπει να μείνει
απογοητευμένο.

13. Επίκληση της Μούσας
Ο Όμηρος ζητάει από την Μούσα να τον
βοηθήσει να πει όσο καλύτερα γίνεται την
ιστορία του Οδυσσέα.
Προειδοποιεί το κοινό: η Μούσα θα ξεκινήσει
“από κάπου” --όχι απαραίτητα απ’ την αρχή.

14. Πώς ξεκινάει η Οδύσσεια;
Η Οδύσσεια δεν ξεκινάει απ’ την αρχή, αλλά
κοντά στο τέλος.
Βρίσκουμε τον Οδυσσέα αιχμάλωτο στο νησί
της Νύμφης Καλυψώς, που θέλει να τον
κρατήσει εκεί για πάντα.
Η επιθυμία του ήρωα να γυρίσει στην
πατρίδα του συναντά ένα μεγάλο εμπόδιο.

15. Ο Οδυσσέας φεύγει απ’ το νησί
Με τη βοήθεια της θεάς Αθηνάς, που
προστατεύει τον Οδυσσέα, ο Δίας
αποφασίζει πως είναι καιρός να αφήσει η
Καλυψώ τον αιχμάλωτό της.
Ο Οδυσσέας μπορεί και πάλι να ξεκινήσει
για την Ιθάκη.

16. Αγωνία για την τύχη του
Οδυσσέα
Η απόφαση του Δία δημιουργεί στους
ακροατές ερωτήματα:
Θα αφήσει η Καλυψώ τον Οδυσσέα να
φύγει;
Θα τα καταφέρει ο Οδυσσέας να φτάσει
τελικά στην Ιθάκη;
Τι θα συμβεί, όταν πια γυρίσει στην
πατρίδα του;

17. In Medias Res: Απ’ τη Μέση της
Υπόθεσης
Ο όρος “in medias res” είναι λατινικός. Στα
ελληνικά, μεταφράζεται “στη μέση των
πραγμάτων” --δηλαδή κάπου μέσα στην
εξέλιξη της υπόθεσης.
Μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά τελικά
δημιουργεί το καλύτερο αποτέλεσμα. Ο
Όμηρος ήξερε καλά τι έκανε.

18. Η Οδύσσεια με απλά λόγια
SimplyOdyssey.com:
Τα πάντα για την Οδύσσεια.
Με απλά λόγια, εικόνες, βίντεο και πολλά
άλλα, γνωρίζουμε τον Ομηρικό κόσμο και
μαθαίνουμε για τις περιπέτειες του μυθικού
βασιλιά της Ιθάκης.