Maikling pagtalakay sa pag-unlad ng panulaang pilipino. Makikita ang mga tao na malaki ang naging ambag sa pag-unlad at pagyabong ng panulaan dito sa Pilipinas
a. Unang yugto- panahon ng mga kastila
Ang mapalaganap ng mga Kastila ang Iglesia Catolica Romana
Isinalin sa Tagalog at iba pang katutubong wika ang mga dasal at mga akdang panrelihiyon.
Nagturo ng wikang Kastila ngunit hindi naging konsistent.
Paggamit ng wikang katutubo ng mga prayle
Hindi lantarang inihayag ng Kastila ang tunay nilang pakay sa bansa.
Sa paglisan ng kapangyarihang Espanyol sa Pilipinas, nagpatuloy pa rin ang pagsasalin ng mga piyesang nasa wikang Kastila.
b. Ikalawang yugto- panahon ng mga amerikano
Thomasites- mga unang guro
Naging masigla ang pagsasalin sa wikang pambansa ng mga akdang nasa wikang Ingles.
Impluwensiya ng Amerikano
Edukasyon
Nagkaroon tayo ng iba’t ibang karunungan mula sa kanluran lalo na sa larangan ng panitikan.
Ang pagsasalin sa panahong ito ay di-tuwiran.
Rolando Tinio maraming naisaling klasikong akda
Isang proyekto rin ang isinagawa ng National Bookstore (1971) kung saan ipinasalin ang mga popular na nobela at kuwentong pandaigdig at isinaaklat upang magamit sa paaralan.
“Puss N’ Boots”, “Rapunzel”,”The Little Red Hen” at iba pa
Ang Goodwill Bookstore naman ay naglathala ng kolekyon ng mga klasikong sanaysay nina Aristotle, Aquinas, Kant at iba pa.
Ang Children’s Communication Center naman ay nagsalin at naglathala ng mga akdang pambata tulad ng “Mga Kuwentong Bayan Mula sa Asia, Rama at Sita”, “Palaso ni Wujan”, “Mga Isdang Espada” at iba pa.
c. Ikatlong yugto ng kasiglahan- patakarang bilinggwal
Ang pagsasalin sa Filipino ng mga materyales pampaaralan na nasusulat sa Ingles.
-Aklat, patnubay, sanggunian, gramatika at iba pa
Department Order No. 25, s. 1974
Halimbawa ng mga isinalin sa panahong ito:
Science, Home Economics, Good Manners and Right Conduct, Health Education, at Music
d. ikaAPAT NA YUGTO NG KASIGLAHAN- PAGSASALIN NG MGA KATUTUBONG PANITIKANG DI-TAGALOG
Kinailangan ang pagsasalin ng mga katutubong panitikang di Tagalog upang makabuo ng panitikang pambansa.
LEDCO(Language Education Council of the Philippines) at SLATE(Secondary Language Teacher Education) ng DECS at PNU noong 1987
Pagtulong ng Ford Foundation
Cebuano, Ilocano, Hiligaynon, Bicol, Samar-Leyte, Pampanggo at Pangasinan.
Bernakular
Sa proyektong ito, nagkaroon din ng pagsasalin sa ilang Chinese-Filipino Literature, Muslim at iba pang panitikan ng mga minor na wika ng bansa.
GUMIL(Gunglo Dagiti Mannurat nga Ilocano)
KURDITAN- katipunan ng mga akdang isinalin sa wikang Ilocano
Sa pamamagitan ng pagsasalin, ang mga kuwentong orihinal na isinulat sa Iloco ay nalagay nasa katayuan upang mapasama sa pambansang panitikan sapagkat mayroon nang bersyon sa wikang pambansa.
Let me share my presentation about "Mga Panitikan sa Rehiyon 8"
Mga Nilalaman:
Ang Silangang Visayas
Mga Magagandang Tanawin
Pagkain at Produkto
Festival
Kuwentong Bayan
Mga Panitikan sa Rehiyon 8
Maikling pagtalakay sa pag-unlad ng panulaang pilipino. Makikita ang mga tao na malaki ang naging ambag sa pag-unlad at pagyabong ng panulaan dito sa Pilipinas
a. Unang yugto- panahon ng mga kastila
Ang mapalaganap ng mga Kastila ang Iglesia Catolica Romana
Isinalin sa Tagalog at iba pang katutubong wika ang mga dasal at mga akdang panrelihiyon.
Nagturo ng wikang Kastila ngunit hindi naging konsistent.
Paggamit ng wikang katutubo ng mga prayle
Hindi lantarang inihayag ng Kastila ang tunay nilang pakay sa bansa.
Sa paglisan ng kapangyarihang Espanyol sa Pilipinas, nagpatuloy pa rin ang pagsasalin ng mga piyesang nasa wikang Kastila.
b. Ikalawang yugto- panahon ng mga amerikano
Thomasites- mga unang guro
Naging masigla ang pagsasalin sa wikang pambansa ng mga akdang nasa wikang Ingles.
Impluwensiya ng Amerikano
Edukasyon
Nagkaroon tayo ng iba’t ibang karunungan mula sa kanluran lalo na sa larangan ng panitikan.
Ang pagsasalin sa panahong ito ay di-tuwiran.
Rolando Tinio maraming naisaling klasikong akda
Isang proyekto rin ang isinagawa ng National Bookstore (1971) kung saan ipinasalin ang mga popular na nobela at kuwentong pandaigdig at isinaaklat upang magamit sa paaralan.
“Puss N’ Boots”, “Rapunzel”,”The Little Red Hen” at iba pa
Ang Goodwill Bookstore naman ay naglathala ng kolekyon ng mga klasikong sanaysay nina Aristotle, Aquinas, Kant at iba pa.
Ang Children’s Communication Center naman ay nagsalin at naglathala ng mga akdang pambata tulad ng “Mga Kuwentong Bayan Mula sa Asia, Rama at Sita”, “Palaso ni Wujan”, “Mga Isdang Espada” at iba pa.
c. Ikatlong yugto ng kasiglahan- patakarang bilinggwal
Ang pagsasalin sa Filipino ng mga materyales pampaaralan na nasusulat sa Ingles.
-Aklat, patnubay, sanggunian, gramatika at iba pa
Department Order No. 25, s. 1974
Halimbawa ng mga isinalin sa panahong ito:
Science, Home Economics, Good Manners and Right Conduct, Health Education, at Music
d. ikaAPAT NA YUGTO NG KASIGLAHAN- PAGSASALIN NG MGA KATUTUBONG PANITIKANG DI-TAGALOG
Kinailangan ang pagsasalin ng mga katutubong panitikang di Tagalog upang makabuo ng panitikang pambansa.
LEDCO(Language Education Council of the Philippines) at SLATE(Secondary Language Teacher Education) ng DECS at PNU noong 1987
Pagtulong ng Ford Foundation
Cebuano, Ilocano, Hiligaynon, Bicol, Samar-Leyte, Pampanggo at Pangasinan.
Bernakular
Sa proyektong ito, nagkaroon din ng pagsasalin sa ilang Chinese-Filipino Literature, Muslim at iba pang panitikan ng mga minor na wika ng bansa.
GUMIL(Gunglo Dagiti Mannurat nga Ilocano)
KURDITAN- katipunan ng mga akdang isinalin sa wikang Ilocano
Sa pamamagitan ng pagsasalin, ang mga kuwentong orihinal na isinulat sa Iloco ay nalagay nasa katayuan upang mapasama sa pambansang panitikan sapagkat mayroon nang bersyon sa wikang pambansa.
Let me share my presentation about "Mga Panitikan sa Rehiyon 8"
Mga Nilalaman:
Ang Silangang Visayas
Mga Magagandang Tanawin
Pagkain at Produkto
Festival
Kuwentong Bayan
Mga Panitikan sa Rehiyon 8
Ang kursong FLT 717 na Panitikan sa Edukasyon ng Pilipinas o Philippine Educational Literature ay tatlong yunit na kurso na nagbibigay kaalaman sa mga estudyante sa mga araling sumasaklaw sa panitikan. Binibigyang diin din ang pagbabasa ng mga akdang pampanitikan na nakasulat sa iba’t ibang yugto ng panahon. Ang pagpapahalaga sa nasabing gawain ay isasagawa sa pamamagitan ng pagbabahagi sa klase ng mga nilalaman ng bawat akda. Ang mga kaalaman at kakayahang matatamo sa pagbabahagi ay maaaring magamit sa pagtuturo at pagkatuto ng panitikan sa Pilipinas.
ANG HATOL NG KUNEHO Gr.9 FILIPINO, ARALIN 2.2Jenita Guinoo
Isang nakawiwiling uri ng akda ang pabula na kapupulutan ng aral.Ang layunin nito ay maturuan ng tamang pagpapahalaga ang bawat isa lalo na ang mga kabataan.
2. SILIPIN AT TUKLASIN
• Ang idyoma
• Ang idyomatikong pagsasalin
• Ang hybrid
• Ang Kapangyarihan ng akdang hybrid
• Ang impluwensiya ng “Ang kabataan ang pag-asa ng bayan”
3. TUKLAS TINIG
• Ayon sa ating kasabihan na ang kabataan ay ang pag-asa ng bayan, maipapakita
dito na dapat pagtuonan ang kabataan dahil sila ang susunod na magtataguyod
ng bansa. Ngunit paano nila ito magagawa kung wala ang sapat na paggabay
patungong kaalaman. Ayon sa ating konstitusyon, dapat mapunta ang pinaka
malaking pondo ng pamahalaan para sa pag-aaral o edukasyon ng bawat
kabataan ngunit sa halip ito’y napupunta sa moderninasyon ng militar at
pambayad utang. Dahil dito hindi nasosolusyonan ang pdoblema sa kakulagan ng
mga guro, silid-aralan, aklat at iba pang pangangailangan. Kahit ganoon dapat di
tayo mawalan ng pag-asa na ang problema sa kakulangan ay nasosolusyonan din.
4. IDYOMATIKONG PAGSASALIN
• Paraan ng pagsasalin kung saan nasusukat ang
pangunawang tagasalin sa wika at kulturang
nasangkot sa pagsasalin.
A. IDYOMA
• Ang expresyong iba ang kahulugan sa kahulugan sa
mga mgadibidwal. Maaring literal o figurative ang
kahulugan nito.
Hal.
Lisa was so angry she kicked the bucket.
Sa sobrang galit, sinipa ni Lisa ang timba.
5. She was hospitalized last night and she kicked the bucket this morning.
Naospital siya kagabi at namatay siya kaninang umaga.
B. IDYOMATIKONG PAHAYAG
• Maaring expresyon o parirala binubuo ng kombinasyon ng pandiwa at
pang-ukol (run away, run off, runaway) , pang-uri at panngalan (green
thumb, old maid, sick bed), at pariralang pangngalan (apple of the eye,
bread and butter, flesh and blood ), halimbawa ng idyomang maaring
bumuong buong pangungusap.
Hal.
Call him up.
Tawagin mo siya
6. Stay away from the small fry and go after the fat-cat.
Iwasan mo ang mga pipitsyuging tao at doon ka sa may sinabi.
C. GABAY SA PAGSASALIN NG IDYOMA
• May literal na kakatapat
Flesh and blood dugo’t laman
Old maid matandang dalaga
Sand castle kastilyong buhangin
7. • Ang Panapat Na Idyoma
Small talk tsismis
Piece of cake sisiw
No word of honor walang isang salita
• Walang Panapat Kaya Ibigay Ang Kahulugan
See eye to eye magkasundo sa isang bagay
Once in a blue moon. minsan-minsan lamang nangyayari
Barking up the wrong tree. pag-akusa sa maling tao
8. • Pariralang Pandiwa at Pang-ukol
Run after habulin
Run away tumakas, lumayo
Run out maubusan
Run over masagasaan
Run into makasalubong
10. KAHLIL GIBRAN
• Lebanese writer, poet and visual artist
• Gibran was born in the town of Bsharri
in the Mount Lebanon Mutasarrifate,
Ottoman Empire (modern day
Lebanon), to Khalil Gibran and Kamila
Gibran (Rahmeh).
• Died: 10 April 1931, Saint Vincent's
Catholic Medical Center, New York City,
New York, United States
BOOKS
• The Prophet-1923
• Broken Wings-1912
• Spirits Rebellious-1908 and more.
12. • Isa sa pinakakilalang akdang pampanitikan.
• Nilathala noong 1923
• Kasalukuyang popular na koleksyon ng mga tulang tuluyan.
• Ang Ang Propeta (Ingles: The Prophet) ay isang makatulang aklat na
binubuo ng 26 na tula-saknong na isinulat sa Ingles ng manunulat at
pilosopo na si Khalil Gibran. Sa aklat, pinag-usapan ng mga tula ang buhay
ng isang taong. Ang kuwentong nakapaloob sa aklat ay tungkol sa kathang-
isip na karakter na si Mustafa na nasa lungsod ng Orphalese nang 12 taon.
Nang pauwi na siya sa kanyang tunay na inang-bayan, may mga nakausap
siyang mga pangkat ng taong na pinaguusapan ang kondisyon ng tao (bata,
bahay, pagnenegosyo, batas, pagtuturo, at kagandahan).
13. HYBRID NA TEKSTO
A. Pagsasanib Ng Mga Genre
• ito ay ang kombinasyon ng mga iba’t ibang anyo ng panitikan.
• Dahil nasira ang tradisyonal na paghahati ng genre, naging mahirap uriin kung ito
ba ay isang maikling kwento, tula, sanaysay, o nobela.
B. Bakit Ito Umiiral
• Sa tanong na bakit nga ba lumilikha ang mga manunulat ng hybrid na teksto?
Anong mayroon dito na wala sa mga purong anyo?
• Ayon sa artikulong “On The Transformative Power Of Hybrid” noong 2007 ni
Matthew Hittinger, may transpormatibong potensiyal ang ganitong anyo. May
Kapangyarihan itong bumago, dahil binabaklas nito ang tradisyonal na anyo ng
panitikan at bumubuo ng bagong anyo gamit ang iba’t ibang bahagi ng binaklas na
anyo.
14. C. Tulang Tuluyan o Tulang Prosa
• Isa itong halimbawa ng hybrid na teksto
• Ayon sa artikulong “Prosang itim at tulang tuluyan sa Filipino “ noong 2008
15. • Kinilala ang tulang tuluyan noong dekada 1960 at 1970 at naging instrumento
rin ng pagpapahayag ng protesta noong dekada 1980.
• Sina Pedro L. Ricarte, Mannuel Principe Bautista, Gemino H. Abad, Virgilio S.
Almario, at Epifanio G. San Juan, Jr. ay ilan lamang sa makatang gumamit nito.