Maandag 28 mei '18 sprak HU-lector Vivienne de Vogel (lectoraat Werken in een Justitieel Kader) tijdens het symposium over 'Hot topics in de forensische behandelpraktijk’ over de aansluiting tussen forensische en reguliere GGZ, knellende kaders, koudwatervrees en verbeterroutes.

1. Vivienne de Vogel, mei 2018
Vivienne de Vogel
Hot topics in de forensische behandelpraktijk
28 Mei 2018, EFP, Utrecht
Aansluiting forensische en reguliere GGZ:
Over knellende kaders, koudwatervrees en
verbeterroutes
I. Continuïteit van zorg
II. Het verhaal van Ella
III. Voor verbetering vatbaar
Inhoud
Belang van continuïteit van zorg voor cliënt
en diens netwerk, professional, maatschappij:
 Gezien en gehoord worden
 Bevorderen beschermende structuren
 Verkleinen kans op terugval
I Continuïteit van zorg
Cliënt
Omgeving /
netwerk
cliënt
Professionals
Maatschappij
(sociaal domein, politiek)
Client en diens
problemen
staat centraal
Kennis,
vaardigheden,
mogelijkheden,
steun
Kennis, begrip,
tolerantie
Kaders, beleid,
financiën
 Knellende kaders: wet en regelgeving / financieel
 Doorstroom / wachttijden
• Onvoldoende ‘beveiligde zorg’
• Onvoldoende toegang ambulante zorg
Discontinuïteit in de keten
o.a. AEF, 2017
 Onvoldoende forensische kennis / ervaring
vervolginstellingen
 Ingewikkeldheden rond samenwerking
Discontinuïteit in de keten
o.a. AEF, 2017

2. Vivienne de Vogel, mei 2018
www.continuiteitvanzorg.nl/publicaties/
Continuïteit van zorg (2016-2017)
 Voldoende toegang beveiligde zorg
 Levensloopfunctie
 Doorstroom ambulant
Koers en Kansen (2017)
 Veilig dichtbij
 Levensloop
 Vakmanschap
Schakelteam Personen met verward gedrag
Diverse programma’s
 Verbeteringen Wet en regelgeving
• Wet forensische zorg (2018)
• Ketenveldnorm (2020 landelijke implementatie)
 Verbeteringen samenwerking
• Diverse initiatieven (veelal regionaal)
• Elkaar beter leren kennen en van elkaar leren
• Interdisciplinair werken
Veel ontwikkelingen
II Voorbeeld uit de praktijk:
Het verhaal van Ella
 Vrouw van 41; opgegroeid in affectief en
pedagogisch verwaarlozende omstandigheden
 Trouwt met dominante, agressieve man
 Krijgt 2 kinderen, maar moederrol is te zwaar
 Verslaafd aan kalmeringsmiddelen
 Delict: poging doodslag (haar twee kinderen)
 Diagnostiek: depressie, Borderline PS
Ella
 Diverse incidenten tijdens verblijf: automutilatie,
suïcidaal, liegen, fraude, dubieuze seksuele
relaties
 Resocialisatie: met vallen en opstaan
 Zorgen voor kinderen (te) zwaar
 Problemen met ex-man
 Incidenten medicatie / suïcidaliteit
 Veel instanties betrokken: verwarrend voor Ella
 Ze zegt het vertrouwen in haar behandelaars op
Tbs behandeling Ella

3. Vivienne de Vogel, mei 2018
FPC
ForFACT
ListerJeugdzorg
Reclassering
Ella
Haar kinderen
Professionals rondom Ella
 Intensivering samenwerking
 Heldere afspraken gemaakt tijdens zorgconferentie;
waar liggen verantwoordelijkheden en hoe kan beter
worden samengewerkt?
 Gezamenlijke herhaalde risico-inschatting
 Heropname garantie
 Korte lijnen: frequent telefonisch contact
Samenwerking professionals
1. Organiseren en verbeteren samenwerking
2. Verbeteren aansluiting forensisch en regulier
3. Uitbreiden beveiligde zorg
4. Actief betrekken en voorlichten omgeving
5. Ondersteunen professionals
III Voor verbetering vatbaar
 Ontwikkelen gezamenlijke visie o.a. op:
 Afbouw crimineel / ongewenst gedrag
 Resocialisatie
 Samenwerken in de keten
 Samenwerking faciliteren: elkaar leren kennen, in
vroeg stadium contact, heldere afspraken
 Domeinoverstijgend
 Randvoorwaarden op orde (vb informatie delen)
1. Organiseren en verbeteren samenwerking
 Vergroten forensische kennis en vaardigheden
 Erkennen complexiteit forensische doelgroep
 Tevens actief betrekken sociale domein
2. Verbeteren aansluiting forensisch en regulier
 Aanpassen wet- en regelgeving waar nodig
 Mogelijkheden voor op - en afschaling vergroten
 Financiën voor uitbreiding
 Meer onderzoek naar huidige mogelijkheden, vb
ForFACT, FHIC, transforensische zorg
3. Uitbreiden beveiligde zorg

4. Vivienne de Vogel, mei 2018
 Psycho-educatie omgeving
 Familie / vrienden - waar mogelijk - betrekken
 Steun
 Signaleren
 Voorlichting maatschappij
4. Actief betrekken en voorlichten omgeving
 Continue opleiding: kennis en vaardigheden
 Professionele reflectie
 Intervisie
 Steun en coaching
 Samenwerken faciliteren: randvoorwaarden
 Vb rondom informatie delen
 Bureaucratie verminderen
5. Ondersteunen professionals
 Er zijn veel initiatieven, maar wat werkt?
Onderzoek en gedegen evaluatie is nodig
 Behoefte inventarisatie: wat is er nu nodig,
waaraan hebben professionals in hun
dagelijkse werk behoefte?
Precall uitgezet door KFZ
Wat is nu nodig? Discussiepunten
 Wanneer grijp je in?
 Ethische dilemma’s?
Uit: Magazine on the spot
Discussiepunten
Hoe bepalend zijn de
financiële en wettelijke
knelpunten?
Uit: Magazine on the spot
vivienne.devogel@hu.nl
vdevogel@dfzs.nl
Dank voor de aandacht!

5. Vivienne de Vogel, mei 2018
Andersson Elffers Felix (2017). Onderzoek naar de beletselen in de continuïteit van zorg
voor mensen met gevaarlijk, agressief en ontwrichtend gedrag die geen juridische titel
meer hebben. http://www.continuiteitvanzorg.nl/
Ministerie van Veiligheid en Justitie (2017). Koers en Kansen. Whitepaper. Over de
toekomst van de sanctie-uitvoering. Den Haag: Ministerie van Veiligheid en Justitie
Nagtegaal, M.H., Horst, R.P. van der, & Schönberger, H.J.M. (2011). Inzicht in de
verblijfsduur van tbs-gestelden. Cijfers en mogelijke verklaringen. Den Haag: WODC.
Outheusden, I. van & Schaftenaar, P. (2016). Duurzame verbinding als antwoord op de
forensische draaideur. Sancties, 46, 275-281.
Vogel, V. de (2018). Continuïteit in de justitiële keten: Over knellende kaders,
koudwatervrees en witte raven. In Bosker, J., Vogel, V. de, & Bitter, L. (Red).
Professionele ankers (pp. 87-96). Liber Amicorum voor Anneke Menger. Utrecht: Lectoraat
Werken in Justitieel Kader.
Referenties