spieren, skelet

1. Action and Support:The Muscles and Skeleton Hoofdstuk 39 Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 1

2. Voortbeweging Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 2

3. Voortbeweging Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 3

4. Voortbeweging Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 4

5. Voortbeweging Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 5

6. Spieren Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 6 onwillekeurig, dwarsgestreept hart willekeurig, dwarsgestreept onwillekeurig, gladdespieren bewegenbotten verteringsstelsel aders, slagaders meerkernig

7. Bouw skeletspier Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 7 skeletspier plasma membraan kernen pees spiervezel(cel) myofibrillen myofilamenten

8. Skelet Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 8 206 botten

9. Spierbeweging Spierenwerken door samentrekking Skeletspieren in antagonistischeparen flexor vs. extensor samentrekken= verkorten delen van het skeletbewegen pezen verbindenbottenaanspieren ligamenten verbindenbottenaanbotten Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 9

10. Flexor vs. extensor Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 10

11. Bouw skeletspier Spiervezel = cel bestaat uit myofibrillen in secties verdeeld: sarcomeren Sarcomeer functionele eenheid van spiersamentrekking afwisselende banden van dunne (actine) en dikke (myosine) eiwitketens Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 11

12. Sarcomeer Interactie eiwitketens Dunne ketens Actine Tropomyosine Troponine Dikke ketens Myosine Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 12

13. Dunne keten: actine Eiwitcomplex streng van actine moleculen en tropomyosine vezels tropomyosine vezels verankerd met troponine moleculen Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 13

14. Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 Dikke keten: myosine Enkel eiwit myosine molecuul lang eiwit met ‘kop’ 14 bundelmyosineeiwitten: ‘koppen’ dezelfderichting

15. Actine & Myosine Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 15

16. Interactie actine en myosine Verbindingen tussen actinefilamentenen uitsteeksels van myosinefilamenten worden met ATP verbroken en verderop hersteld filamenten schuiven in elkaar Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 16

17. ATP? Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 17 bindingvormen bindingverbreken sarcomeerverkort binding site thin filament(actin) myosin head ADP thick filament(myosin) 1 2 ATP 1 1 3 1 ATP ADPzorgtervoordat de ‘myosinekoppen’ aanactinefilamentenbinden 1 4

18. Close-up spiercel Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 18

19. Organellen spiercel Sarcoplasma cytoplasma van spiercellen bevat veel mitochondria Sarcoplasmatischreticulum (SR) vergelijkbaar met ER netwerk van buizen opslag Ca2+ uitgescheiden door SR via kanalen Ca2+ wordt hersteld door Ca2+ pompen pompt Ca2+ vanuit cytosol ATP nodig Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 19

20. Spier in rust Interactie eiwitketens troponine moleculen zorgen ervoor dat tropomyosine vezels de bindingsplaatsen voor myosine op de actinevezels blokkeren troponine heeft Ca2+ receptoren Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 20

21. Het signaal: motorneuronen Motorneuronen zorgen voor spiercontractie afgifte acetylcholine (neurotransmitter) Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 21

22. Het signaal: motorneuronen Signaal via T tubuli stimuleert SR om het opgeslagen Ca2+ af te geven spiervezels ‘gedrenkt’ in Ca2+ Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 22

23. Ca2+ leidt tot spiersamentrekking In rust: bindplaatsen myosine geblokkeerd Ca2+ bindt troponine vormverandering verschuiving tropomyosine bindplaatsen myosine vrij Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 23

24. Ca2+ leidt tot spiersamentrekking Actine bindt aan myosine Vezels schuiven langs elkaar ATP nodig Spiervezel verkort Spier ontspant nadat Ca2+ is teruggepompt ATP nodig Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 24

25. Samengevat Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 25 ATP ATP

26. Samengevat Actiepotentiaal leidt tot afgifte Ca2+ uit SR bindt aan troponine Tropomyosine wordt verplaatst; bindingsplaats myosine op actinefilament vrij Myosine bindt actine Myosine trekt aan actinefilamenten Sarcomeer verkort afstand tussen Z-membranen korter Gehele spiervezel verkort  spiersamentrekking! Ca2+ pompen pompen Ca2+ naar SR  ontspanning! Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 26

27. Energieverbruik spier Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 27

28. Rigor mortis? Waarom treedt dit op? geenleven, geenademhaling geenademhaling, geen O2 geen O2, geen aerobe dissimilatie geen aerobe dissimilatie, geen ATP geen ATP, geen Ca2+pompen Ca2+blijft in het sarcoplasma spiervezelsblijvenaanspannen Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 28

29. Einde Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 29