3. Inhoud
1. Inleiding ........................................................................................................................................
2. Onderzoeksdefinitie ...................................................................................................................... 6
2.1 Onderzoeksdoel..................................................................................................................................6
2.2 Onderzoeksvragen .............................................................................................................................6
2.3 Indeling van het onderzoek...............................................................................................................6
. Uitkomsten .....................................................................................................................................7
3.1 Onderdeel 1 ........................................................................................................................................ 7
3.2 Onderdeel 2 ........................................................................................................................................ 7
3.3 Onderdeel 3 ........................................................................................................................................8
. Conclusies ....................................................................................................................................1
4.1 Samenvattend ...................................................................................................................................16
. Aanbevelingen .............................................................................................................................17
5.1 Aanbevelingen.................................................................................................................................. 17
5.2 Extra aanbeveling ............................................................................................................................. 17
6. Fundament van het onderzoek ................................................................................................... 19
7. Verantwoording ...........................................................................................................................21
7.1 Voorbereiding ................................................................................................................................... 21
7.2 Representativiteit van de onderzoeksgebieden ............................................................................. 21
7.3 Onderdeel 1 ...................................................................................................................................... 21
7.4 Onderdeel 2 ...................................................................................................................................... 22
7.5 Onderdeel 3 ...................................................................................................................................... 22
Bijlage I .................................................................................................................................................2
Bijlage II1 ............................................................................................................................................. 26
BIjlage III .............................................................................................................................................. 29
Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing
4. Voorwoord
De afgelopen maanden is in onze opdracht een Dr. Gabriël van den Brink, respectievelijk
bijzonder onderzoek gedaan. Dit was gericht op het programmamanager en lector van het lectoraat
krijgen van een beter beeld van: Gemeenschappelijke Veiligheidskunde van de
1. e aanhoudingen van verdachten van misdrijven en
d Politieacademie en Jankees van Baardewijk,
het aandeel daarin van heterdaad1 aanhoudingen; werkzaam bij Reinforce Netcentric Operations.
2. e rol van burgers bij aanhoudingen op heterdaad;
d Het tweede deel van het onderzoek, het verder
. e winst die te halen is bij (tijd-)kritische
d analyseren van zeshonderd politieregistraties van
succesfactoren bij aanhoudingen op heterdaad. aanhoudingen, is uitgevoerd in samenwerking
met twee van onze studenten, Elles Blumink,
Aanleiding tot dit onderzoek is een opvallende laatstejaarsstudente, en Meindert de Wit,
uitkomst van een eerder, indicatief onderzoek bij derdejaarsstudent. Het derde onderzoeksdeel is
de Politieregio Utrecht naar heterdaad aanhou- uitgevoerd in samenwerking met Tom van Dijk,
dingen.2 Hieruit blijkt dat van alle aangehouden directeur beleidsonderzoek van Intomart GFK.
verdachten van misdrijven in de regio Utrecht Graag wil ik ieder bedanken voor diens inzet.
in 2001, verreweg de meesten op heterdaad
zijn aangehouden. We wilden dit onderzoek Ik hoop dat de uitkomsten van dit onderzoek
in breder verband herhalen en op onderdelen leiden tot nieuwe inzichten en inspiratie om
uitdiepen. samen met de burger in de buurt concreet te
werken aan een veiliger Nederland.
Dit nieuwe onderzoek is uitgevoerd in een
samenwerking tussen Peter van Os en Professor Lex Mellink
1.
Heterdaad aanhoudingen zijn de aanhoudingen die verricht worden tijdens of direct na het plegen van het misdrijf. Zie ook
artikel 53 en 128 van het Wetboek van Strafvordering
2.
Opgenomen in de publicatie “Heterdaadkracht, een snelweg in opsporing en vervolging” Mei 2003 JC van Baardewijk. Bekroond
met de VMHP Publicatieaanmoedigingsprijs 2003
6 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing 7 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing
5. 1. Inleiding
Onze taakopdracht, zoals beschreven in de Politiewet, Zij is de instantie waarop de burger altijd een
bestaat uit handhaven, opsporen en verlenen van hulp. beroep kan doen, ook wanneer anderen het
De vraag is of we optimaal rendement halen uit onze laten afweten.
unieke positie van een organisatie die 7 x 2 uur in
de frontlinie van onze maatschappij staat. Wij zijn de
oren en ogen van onze samenleving. Signaleren en • Hulpverlening 1977
adviseren is speerpunt van het Rapport Politie in ‘Politie in verandering’ pleitte voor een vermaat-
ontwikkeling (200). Een prachtig vergezicht, maar schappelijking van het politiewerk, voor betere
zijn we wel in de positie om deze rol met gezag in te contacten tussen politie en burgerij, voor werken
nemen? Want opsporen, handhaven, hulpverlenen en op basis van kennen en gekend worden, en voor
signaleren zijn geen politietaken die op zich staan. Het een gebiedsgebonden werkwijze. De politie
is een viertal lagen of dimensies die samen ons vak moest zich uitdrukkelijk in dienst van de burgerij
vormen. Ze zijn vanaf het midden van de negentiende stellen en handelen op basis van maatschap-
eeuw in verschillende fasen van de geschiedenis pelijke betrokkenheid. De nadruk kwam hierdoor
ontstaan. Iedere fase levert een nieuwe dimensie op. mede te liggen op de politieagent als hulpverle-
Iedere dimensie brengt een geheel eigen invalshoek ner en partner in het lokale veiligheidsbeleid.
mee.
Deze vier dimensies zijn: • nformatie, signaleren en adviseren
I
• Opsporing midden 19e eeuw 200
In beginsel is opsporing één taak naast andere. ‘Politie in ontwikkeling’ beschrijft onder meer
Maar het is wel een taak die ondubbelzinnig met het wegvallen van grenzen en de daaraan
het geweldsmonopolie, en dus met een specifiek gekoppelde controlemogelijkheden. De huidige
element van de politie als overheidsorgaan, maatschappij kenmerkt zich door een algemene
verbonden is. Toch is de politie primair niet op- mobiliteit. Sociale processen worden meer en
gericht om boeven te vangen, maar om boeven meer bepaald door de stromen van mensen,
óp te vangen. Het ging in de eerste plaats om goederen, geld en - zeer dominant - door
het voorkomen van eigenrichting door burgers informatie. Dat schept niet alleen nieuwe kansen
die de dader al hadden gepakt. Het initiatief voor sociale uitwisseling en economische bedrij-
lag en ligt grotendeels nog steeds bij de burger vigheid, maar ook voor terreur en criminaliteit.
die het misdrijf ziet gebeuren. Wanneer deze De rol van politie als informatiemakelaar en
initiatiefrol van burgers onvoldoende wordt adviseur neemt een steeds grotere plaats in het
erkend, verengt opsporing zich tot langdurig denken in. We spreken over informatiegestuurde
recherchewerk en verliest de opsporingstaak van veiligheidszorg.
de politie haar fundering.
Deze dimensies zijn als sedimenten aan elkaar
verbonden. De politie ontleent haar legitimatie
• Handhaving begin 20e eeuw om te kunnen signaleren en adviseren aan de
Een tweede belangrijke taak van de politie is het mate en de kwaliteit waarmee ze opspoort,
handhaven van de openbare orde en toezicht handhaaft en hulp verleent. Dit verkennend
houden op het maatschappelijke verkeer. Als onderzoek richt zich op de kern van het politie-
vertegenwoordiger van de overheid oefent de werk: het boeven vangen in actieve wederkerig-
politie haar gezag in de openbare ruimte uit. heid met burgers en bedrijven.
Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing 9 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing
6. 2. Onderzoeksdefinitie
Vanaf medio 2001 is er in Nederland een breed ten van de afgelopen jaren er als volgt uit: 2.1 Onderzoeksdoel 2. Indeling van het onderzoek
maatschappelijk verlangen naar een drastische Berekend over het totaal aantal misdrijven blijkt Het doel van het onderzoek is meer te weten te Het onderzoek bestaat uit drie delen:
daling van criminaliteit. Publiek en politiek het echte oplossingspercentage in bijvoorbeeld komen over wat burgers (slachtoffers en omstanders) 1. Met behulp van registraties van de politiere-
kijken daarbij - mogelijk meer dan ooit tevoren 2004 minder dan 6%. Gelukkig is bij de meest doen tijdens of direct na het zien plegen van een gio’s Amsterdam-Amstelland en Gelderland-
- naar de opsporingsresultaten en naar de politie. ernstige delicten het oplossingspercentage veel misdrijf, zodat de politie in haar communicatie en in Midden is kwantitatief onderzoek gedaan
Bij publiekscommunicatie over opsporingsresulta- hoger dan die 6%, en blijkt dit resultaat ook haar operationele handelen hier zo goed mogelijk naar het aandeel van aanhoudingen op
ten worden door de politie veelal het oplossings- sterk verbeterd in de afgelopen paar jaren. Bij gebruik van kan maken. Dit is gedaan aan de hand van heterdaad en dat van aanhoudingen achteraf
percentages van de geregistreerde misdrijven de veelvoorkomende criminaliteit3, delictsoorten vier kernvragen: (buiten heterdaad).
genoemd. Voor de samenleving is het aantal waar de Nederlandse bevolking massaal het 2. Vervolgens is, eveneens met de registraties
geregistreerde misdrijven echter een papieren slachtoffer van is, ligt het oplossingspercentage van aanhoudingen van de politie, nader
werkelijkheid. In jaarlijks onderzoek vertellen echter beduidend lager. De aanhoudende maat- 2.2 Onderzoeksvragen kwantitatief onderzoek gedaan naar de
slachtoffers ons het werkelijk aantal misdrijven. schappelijke en politieke behoefte aan effectie- 1. In welke mate worden verdachten van rol van burgers bij deze aanhoudingen op
Met een gemiddelde aangiftebereidheid van vere opsporing is daarom goed te begrijpen. misdrijven op heterdaad4 aangehouden? heterdaad.
33% en de CBS-cijfers van de geregistreerde en 2. Hoe groot is de initiatiefrol van burgers bij 3. Ten slotte is breed (over heel Nederland) door
opgeloste misdrijven, zien de opsporingsresulta- Wat is dan wijsheid? Waarin moeten we aanhoudingen op heterdaad? het bureau Intomart GFK bevolkingsonder-
de komende jaren investeren om crimineel 3. Hoe vaak wordt het plegen van een misdrijf zoek gedaan naar wat burgers feitelijk doen
6.000.000 gedrag te ontmoedigen? Moet de politie naast door burgers gezien? bij het zien plegen van een misdrijf en hun
beter rechercheren niet ook iets heel anders 4. Wat is het gedrag van burgers bij het zien ple- beweegredenen daarbij.
5.000.000
overwegen? Nu burgers zich zo massaal tegen gen van misdrijven, hun eventuele interactie
4.000.000 criminaliteit hebben gekeerd, wat doen we daar met de politie, en hun beweegredenen daar
als politie dan mee? Hoe gaan politie en burgers achter?
Misdrijven
3.000.000 nu om met wat burgers dagelijks zien gebeuren?
Geregistreerd
Waar zitten dan de mogelijkheden, waar zit de
2.000.000 Opgelost
verborgen winst? Hoe kunnen we criminaliteit
1.000.000 nog onaantrekkelijker maken?
0
1996 1998 2000 2002 2004
Misdrijven
Geregistreerd
Opgelost
4
Heterdaad is een term die ook in artikel 53 en 128 van het Wetboek van Strafvordering wordt gehanteerd. Volgens de wet is er
sprake van heterdaad wanneer een strafbaar feit wordt ontdekt terwijl het begaan wordt of kort nadat het begaan is. Wanneer
2004
in zo’n situatie de dader (of in ieder geval de verdachte) kan worden gepakt, spreekt men van een aanhouding op heterdaad. De
heterdaad aanhoudingen direct na de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh zijn recente voorbeelden. De bevoegdheid om
verdachten van strafbaar feiten (waaronder misdrijven) aan te houden, gaat primair uit van de heterdaadsituatie en is gegeven
aan iedere burger. Een aanhouding op heterdaad mag alleen als het volgen van de verdachte vrijwel zonder onderbreking heeft
plaats gehad. De maximale tijdslengte van een heterdaadsituatie is niet wettelijk vastgelegd. Doorgaans vindt een dergelijke
aanhouding plaats binnen enkele minuten tot een uur na het plegen van het misdrijf, maar in een enkel geval pas na drie uur.
Als dát niet gelukt is, rest slechts de juridische mogelijkheid om een verdachte alsnog achteraf aan te houden. Dit heet een
aanhouding buiten heterdaad. Vanwege de complexiteit is deze bevoegdheid alleen gegeven aan functionarissen van politie en
3.
Juist (meestal straffeloos gebleven) delicten als winkeldiefstal en fietsdiefstal, zijn het begin van veel criminele carrières justitie.
10 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing 11 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing
7. . Uitkomsten
Het gehele onderzoek heeft een grote hoeveelheid 2004 is in Gelderland-Midden bijna 80% van alle alleen door de politie zelf geconstateerd kunnen dan 13 jaar zijn, de vraag voorgelegd of ze in de
data opgeleverd. Dit hoofdstuk bevat de belangrijkste aanhoudingen te danken aan heterdaad, en in worden. Kijken we alleen naar de aanhoudingen afgelopen twaalf maanden iemand een misdrijf
uitkomsten. Achtergrondinformatie, zoals antwoorden Amsterdam-Amstelland ligt dat percentage zelfs bij zogenaamde slachtoffermisdrijven6, dan is de had zien plegen tegen henzelf of anderen.
op nog andere vragen en de verantwoording van het boven de 90%5. uitkomst nog extremer: 87% van al deze aanhou- Uiteindelijk hebben 76.685 mensen die vraag
onderzoek, zijn elders in het document te vinden. dingen zijn verricht dankzij initiatief van burgers. beantwoord. Gegevens over de respons vindt u
De verschillen tussen de gebieden bleken minder in bijlage III.
.2 Onderdeel 2 opvallend. Ongeveer 1 op de 5 Nederlanders – zo blijkt - is
.1 Onderdeel 1 Vervolgens is in zes verschillende gebiedsdelen de voorbije 12 maanden getuige geweest van
Bij opsporing wordt vaak in eerste instantie in de politieregio’s Gelderland-Midden en Aanhoudingen op heterdaad een misdrijf op heterdaad. Het gaat dan om circa
gedacht aan het achteraf opsporen van daders Amsterdam-Amstelland onderzocht op wiens bij slachtoffer / aangifte misdrijven 2,6 miljoen burgers.
middels rechercheonderzoek. De vraag is of die initiatief al die heterdaad aanhoudingen werden op initiatief van politie op initiatief van burgers Circa de helft van hen heeft één voorval mee-
gedachte terecht is. In principe zou het toch verricht. Dit is gedaan met zes random-steek- gemaakt, de andere helft meer voorvallen. In
veel minder tijdrovend en ingewikkeld moeten proeven van elk 100 aanhoudingen. De categorie totaal gaat het om circa 4,6 miljoen door burgers
zijn om verdachten direct of heel kort na het “Op initiatief van burgers” gaat om de aanhou- 44 43 49 50 40 47 waargenomen misdrijven.
misdrijf, dus op heterdaad, aan te houden. In dit dingen door burgers zelf en aanhoudingen door
onderzoek wilden we daarom weten in welke de politie als gevolg van meldingen van burgers. Heeft u in de afgelopen 12 maanden iemand een
mate verdachten nu al op heterdaad worden misdrijf zien plegen, tegen uzelf of tegen anderen?
aangehouden. We hebben daarbij gekeken naar N Percentage
Aanhoudingen op heterdaad
alle aanhoudingen in één jaar in een stedelijke
8 9 6 6 6 6 Ja 14.804 19,3
en een meer landelijke omgeving, respectievelijk op initiatief van politie op initiatief van burgers
de politieregio’s Amsterdam-Amstelland en Arnhem- Amsterdam- Arnhem- Amsterdam- Gelderland- Amsterdam Nee 59.557 77,7
Centrum Centrum buitenwijken buitenwijken Midden- Amstelland-
Gelderland-Midden. buitengebied buitengebied
Weet niet 2.324 3,0
64 53 65 64 57 60
Gebiedsdelen
Totaal 76.685 100,0
De uitkomsten waren opvallend: In het peiljaar
Hoe alle verdachten worden aangehouden 36 47 35 36 43 40
(2004)
Hoe alle verdachten worden aangehouden
. Onderdeel
Arnhem- Amsterdam- Arnhem- Amsterdam- Gelderland- Amsterdam
100% (2004) Centrum Centrum buitenwijken buitenwijken Midden- Amstelland-
buitengebied buitengebied
90%
100% Gebiedsdelen ..1 e basis = hoeveel misdrijven worden er
D ..2 Meldingen
80%
70%
90% realtime gezien? Miljoenen burgers zijn getuige van misdrijven;
60%
80% Voor het op heterdaad kunnen aanhouden van wat doen ze daarmee? Het is bekend dat als
70%
50% “Op initiatief van politie” betreft de aanhoudin- een verdachte is noodzakelijk dat het misdrijf het zoeken van de dader langer dan enkele
60%
40%
50%
gen door de politie na het zelf constateren (het wordt ontdekt. De uitkomsten uit het vorige on- minuten duurt, de pakkans sterk afneemt. Alleen
30%
40% zien plegen) van het misdrijf. derzoeksdeel tonen aan dat de politie hierin een met de inzet van dagen tot maanden aan extra
20%
10%
30% In het oog springt dat gemiddeld zo’n 60% uitermate beperkte rol speelt. Met 41.526 km2 politie(recherche-) capaciteit kan het dan nog
0%
20% van de heterdaad aanhoudingen door burgers landoppervlakte en altijd minder dan zo’n 10 lukken om de verdachte te achterhalen. Via
10%Politie Politie
Amsterdam Gelderland-
geïnitieerd wordt. De heterdaad aanhoudingen duizend politiemensen gelijktijdig op straat, kan een onderzoek op basis van ruim 700 oog-
0%
Amstelland
Politie Midden Politie waarvan de politie de initiator was, bleken met dit niet anders. De kans dat 16 miljoen burgers getuigen-respondenten (zowel slachtoffers en
Amsterdam Gelderland-
Amstelland Midden name misdrijfsoorten als rijden onder invloed, een misdrijf zien gebeuren is daarentegen vele benadeelden als getuigen en omstanders) is een
op heterdaad
prostitutie en drugsgebruik buiten toegestane malen groter. Door Intomart GfK is aan de leden aantal vervolgvragen gesteld om te achterhalen
achteraf gebieden. Dit zijn misdrijven die doorgaans van het online panel van Intomart GfK die ouder in welke mate zij het misdrijf aan de politie
op heterdaad
achteraf
5
Ter controle is bij de aanhoudingen van Gelderland-Midden de periode vanaf 1 januari 2002 tot 15 mei 2006 onderzocht. 6
Dit zijn de misdrijven waar directe slachtoffers door ontstaan en waar doorgaans aangifte van wordt gedaan, zoals alle soorten
Het percentage heterdaad aanhoudingen blijkt per jaar te fluctueren tussen 78,1 en 81,0% diefstallen, geweldsdelicten, seksuele misdrijven en vernielingen.
12 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing 1 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing
8. Soort informatie aan politie doorgegeven
hebben gemeld, via welke weg zij dit hebben van de misdrijven die binnen enkele minuten zijn 2.500.000 verblijfplaats of vluchtrichting van de dader om
gedaan en welke informatie zij aan de politie gemeld, gebeurt dit in bijna tweederde van de daarmee de kans op aanhouding op heterdaad
hebben doorgegeven. gevallen via andere kanalen dan het daarvoor 2.000.000 te maximaliseren.7
ingerichte 112. Samengevat: Slechts 1 op de 9
1.500.000
Van de 4,6 miljoen door burgers waargenomen heterdaad waarnemingen wordt binnen enkele In dit onderzoek is daarom zowel de motivatie
misdrijven wordt een deel helemaal niet gemeld, minuten via het spoedkanaal 112 gemeld, waar- en het (meldings-)gedrag van slachtoffers en
1.000.000
en een deel niet binnen enkele minuten maar mee circa 4 miljoen heterdaad waarnemingen benadeelden als dat van getuigen en omstanders
pas na langere tijd (soms dagen). Het spoed- niet efficiënt of in het geheel niet in actie meegenomen. Deze worden op hiervoor rele-
500.000
kanaal 112 is hét nationaal toegangsnummer om worden omgezet. vante onderdelen onderscheiden.
de politie te bellen als iedere seconde telt. De 0
overheidscampagnes over 112 richtte zich echter De politie doet er alles aan om verdachten van De locatie waar
het misdrijf
De locatie Een omschrijving Een omschrijving
of de van de van het
Kenmerken
of toestand
Anders
In onderstaand overzicht is weergegeven óf, en
plaatsvond vluchtrichting dader vervoermiddel van het
alleen op levensbedreigende situaties. Dat dit misdrijven direct op te sporen van de
dader
van de dader slachtoffer zo ja door wie melding is gedaan bij de politie.
vergaande gevolgen heeft is duidelijk geworden. Helemaal eens 3,7% De helft van de incidenten is gemeld door slacht-
Veel heterdaad waarnemingen blijken niet, of Maar voor zover ons bekend beperkt de focus offers of getuigen. Een vijfde van alle voorvallen
pas na enige tijd of via andere kanalen, dan het Eens 21,6% van nationaal veiligheidsbeleidonderzoek, als het is gemeld door een ander (in alle gevallen ook
spoedkanaal 112 gemeld te worden. Maar zelfs Niet eens-niet oneens 37,6% gaat om meldingsgedrag of meldingsbereidheid, een getuige). Van 16% van de voorvallen is aan-
Oneens 24,6 zich tot slachtoffers en benadeelden. Uiteraard gegeven dat geen melding heeft plaatsgevonden.
belangrijk voor de overheid in haar rol als (rechts- Bij 14% van de incidenten weet men dat niet.
Helemaal oneens 7,3%
Misdrijven totaal )beschermer van slachtoffers. Maar dergelijk In termen van het aantal incidenten betekent
(onbekend) Weet niet 5,3% onderzoek bevat daarmee geen bruikbare deze uitkomst dat iets meer dan 700 duizend
sturingsinformatie om de pakkans te vergroten. incidenten niet gemeld zijn, en dat het van iets
A Op heterdaad
ontdekt door burgers
De focus op alleen slachtoffers en benadeelden minder dan 700 duizend voorvallen niet duidelijk
.. informatie is hiervoor te beperkt. Veel misdrijven kunnen is of er een melding heeft plaatsgevonden.
B Binnen enkele Aan de waarnemers van een heterdaad misdrijf is tijdens het misdrijf immers niet gemeld worden
minuten gemeld aan in het onderzoek gevraagd welk soort informatie door het slachtoffer. Het slachtoffer is óf door
politie
4.600.000 zij of anderen aan de politie hebben door- overmacht (bijvoorbeeld bij een geweldsmisdrijf)
C Binnen enkele gegeven. Ook hierbij blijken veel verbeteringen of door afwezigheid (bijvoorbeeld bij woningin- % gemeld? (celpercentages)
1.292.100
minuten via 112
494.500 mogelijk. We zien (zie grafiek) wel dat relatief braak) zelf niet in staat om het delict direct te ja, ja, nee weet
(spoed) gemeld
veel ooggetuigen de locatie van het misdrijf melden. Er zijn meer dan 10 miljoen potentiële zelf ander niet
Publieksreactie op misdrijven
aan de politie doorgegeven, maar dit aantal getuigen en slechts zo’n 50 duizend politiemen-
Totaal Slachtoffers 21% 0% 4% 1%
halveert als het gaat om het doorgeven van een sen. Dat betekent dat slachtoffers van misdrijven
Misdrijven totaal omschrijving van de dader. Dit wordt nog minder in hun (rechts-) bescherming in de eerste plaats Getuigen 29% 20% 12% 13%
(onbekend) als het gaat om de vluchtrichting of omschrijving afhankelijk zijn van de motivatie en het gedrag
Totaal 50% 20% 16% 14%
van het vervoermiddel van de dader. van getuigen. Allereerst in fysieke zin: het
A Op heterdaad
ontdekt door burgers beschermen van het slachtoffer of diens eigen-
.. Verdiepingsslag 1: dom en het tegenhouden of aanhouden van de Leesvoorbeeld: 21 % van alle voorvallen is
B Binnen enkele Het Onderscheid tussen slachtoffers en getuigen dader. Maar vervolgens ook in communicatieve gemeld door het slachtoffer zelf
minuten gemeld aan Bovenstaande uitkomsten geven weer dat zin: het direct aan de politie melden van de
politie
A zonder meldingen door burgers de opsporing
C Binnen enkele van daders voor de politie een onmogelijke
B=_A minuten via 112
opdracht zou zijn. Het meldingsgedrag of de
C=1/9A (spoed) gemeld
Publieksreactie op misdrijven
meldingsbereidheid is geen nieuw onderwerp.
7
En soms het inroepen van medische hulp
1 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing 1 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing
9. Welk oordeel heeft u over het totale functioneren van de politie in uw buurt? % (helemaal) eens met de stelling
Politie in kennis gesteld: slachtoffer Politie in kennis gesteld: getuige Politie in kennis gesteld: slachtoffer Politie in kennis gesteld: getuige
totaal ja, zelf ja, nee weet ja, zelf ja, nee weet totaal ja, zelf ja, nee weet ja, zelf ja, nee weet
ander niet ander niet ander niet ander niet
Gewogen 758 176 0 34 7 214 160 82 85 Gewogen 758 176 0 34 7 214 160 82 85
Ongewogen 758 162 0 33 7 222 150 88 96 Ongewogen 758 162 0 33 7 222 150 88 96
(Zeer) tevreden 44% 37% 0% 47% 63% 47% 53% 30% 46% De politie biedt de burgers 33% 25% 0% 25% 63% 34% 41% 35% 30%
in deze buurt bescherming
Noch tevreden 35% 44% 0% 31% 0% 29% 30% 38% 39% De politie heeft hier 19% 18% 0% 16% 16% 25% 13% 23% 17%
contact met de bewoners
noch ontevreden uit de buurt
(Zeer) ontevreden 19% 19% 0% 21% 37% 21% 17% 24% 11% De politie reageert op de 34% 31% 0% 30% 63% 37% 41% 27% 29%
problemen hier in de buurt
Weet niet 2% 1% 0% 0% 0% 2% 0% 8% 4% De politie doet in deze 32% 26% 0% 28% 63% 37% 38% 22% 29%
buurt haar best
De politie pakt de zaken in 14% 16% 0% 9% 35% 16% 14% 3% 13%
deze buurt efficiênt aan
.. Verdiepingsslag 2: over het totale functioneren van de politie in de Ze bekeuren hier te weinig 32% 39% 0% 24% 42% 32% 30% 30% 21%
Relatie meldingsgedrag en het oordeel over de buurt groter dan bij de slachtoffers die de politie
politie wél in kennis hebben gesteld (47 versus 37%, zie
Ze treden niet hard genoeg 41% 50% 0% 29% 78% 45% 35% 39% 27%
op
Intomart GFK houdt voor de Veiligheidsmonitor blauwe vlakjes8). Bij de getuigen is er ook een Ze grijpen niet in 33% 38% 0% 36% 37% 36% 25% 27% 31%
Bevolking sedert jaren onderzoek naar het verschil tussen de melders en de niet-melders,
oordeel van burgers over het functioneren maar ligt de relatie precies andersom. Daar zijn
Je ziet de politie in de 57% 56% 0% 45% 79% 53% 57% 69% 62%
buurt te weinig
van de politie. Deze standaardvragen zijn ook de burgers die het voorval wél gemeld hebben Ze komen hier te weinig uit 50% 54% 0% 58% 71% 53% 40% 57% 45%
de auto
gesteld aan de ooggetuigen van misdrijven, de in groter getal tevreden dan de mensen die dat
respondenten van ons onderzoek. niet hebben gedaan (47% versus 30%, zie gele Ze zijn hier te weinig 46% 51% 0% 38% 71% 44% 42% 41% 51%
aanspreekbaar
vlakjes9). Ze hebben hier te weinig 38% 51% 0% 41% 45% 38% 30% 38% 26%
In onderstaand overzicht is weergegeven in Dat patroon – bij de slachtoffers meldden tijd voor allerlei zaken
hoeverre er een samenhang is tussen het wel vooral de critici, bij de getuigen vooral burgers Ze komen niet snel als je 29% 35% 0% 33% 37% 29% 26% 34% 19%
ze roept
of niet melden van een voorval enerzijds en met meer vertrouwen in de politie – herhaalt
het oordeel over het politiële functioneren zich bijna consequent als meer gedetailleerd
anderzijds. Daarbij is wederom een onderscheid wordt gekeken naar oordelen over het politiële
gemaakt tussen slachtoffers en getuigen. functioneren10.
Er doet zich een interessant verschil in meldings- Zo lijkt het er op dat het oordeel over het poli-
gedrag voor tussen slachtoffers en getuigen. tiële functioneren voor getuigen van groter ge-
Bij de slachtoffers van een heterdaad die géén wicht is dan voor slachtoffers bij de vraag of ze
melding hebben gedaan, is de tevredenheid wel of geen melding gaan doen. Onbegrijpelijk
8
Dit verschil is statistisch niet significant (95%).
9
Dit verschil is statistisch significant (95%).
10
Bij de blauwe vlakjes zijn de meeste verschillen insignificant, bij de gele vlakjes zijn de meeste verschillen wel statistisch
significant.
16 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing 17 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing
10. U kunt verschillende redenen gehad hebben om de politie van het voorval in kennis te stellen. % (helemaal) eens met de stelling
Ik geef u nu een aantal mogelijkheden Politie in kennis gesteld: slachtoffer Politie in kennis gesteld: getuige
Totaal slachtoffer getuige
totaal ja, zelf ja, nee weet ja, zelf ja, nee weet
Totaal 323 157 166 ander niet ander niet
304 143 161 Gewogen 758 176 0 34 7 214 160 82 85
Omdat de dader gepakt moest worden 65% 66% 64%
Ongewogen 758 162 0 33 7 222 150 88 96
Ik weet hoe ik de politie 83% 85% 0% 81% 65% 93% 87% 62% 69%
Omdat het uw plicht als burger was 51% 37% 63% direct en snel telefonisch
kan bereiken
Omdat de maat vol is 32% 33% 30% Iedere burger mag een 69% 84% 0% 72% 65% 67% 65% 57% 58%
verdachte op heterdaad
aanhouden
Om de gestolen goederen voor uzelf of het 25% 34% 16% De politie doet er alles aan 25% 23% 0% 31% 43% 33% 19% 28% 16%
slachtoffer terug te krijgen om verdachten van misdrij-
ven direct op te sporen
Om te zorgen voor opvang en hulp voor uzelf of 9% 7% 10% De politie zal mijn informa- 35% 28% 0% 31% 43% 44% 39% 26% 26%
een ander tie over een net gebeurd
misdrijf direct gebruiken
Om te voorkomen dat de situatie nog erger werd 42% 41% 43% Als de politie alerter zou 47% 45% 0% 50% 71% 45% 46% 50% 55%
reageren, zou ik eerder
bellen
Als ik nog tijdens een 38% 29% 0% 35% 61% 44% 48% 37% 26%
misdrijf de politie bel, zal
is dat verschil niet; slachtoffers van een misdrijf wel verschillen. Melders zijn het vaker dan niet- de politie ook gelijk komen
en getuigen van een misdrijf verkeren in een melders eens met de volgende uitspraken: De politie begrijpt mij 30% 31% 0% 32% 42% 34% 42% 26% 16%
fundamenteel andere positie. Slachtoffers kun- • Iedere burger mag een verdachte op heter-
nen de politie informeren omdat ze bijvoorbeeld daad aanhouden11.
een duidelijk eigenbelang hebben: ze willen de • De politie doet er alles aan om verdachten van
gestolen spullen terug. Getuigen die melding misdrijven direct op te sporen.
doen worden in sterker mate gedreven door • De politie zal mijn informatie over een net
meer ideële motieven, zoals burgerplicht (zie gebeurd misdrijf direct gebruiken
volgende tabel).
Van daaruit geredeneerd lijkt het te lonen te
Er zijn nauwelijks verschillen tussen slachtof- investeren in (nog) meer draagvlak voor deze
fers die de politie wel of niet informeren en uitgangspunten..
hun opvattingen over een aantal contextuele
opvattingen rond de melding van voorvallen Slechts een relatief kleine groep (35%) heeft de
(zie onderstaand schema). Bij de getuigen zijn er overtuiging dat de politie informatie over een
net gebeurd misdrijf direct gebruikt. Ook de
hoeveelheid mensen die gelooft dat de politie
gelijk komt als men tijdens een misdrijf belt, is
relatief klein (38%). Ook aan die laatste kwestie
zou (communicatieve) aandacht gegeven moeten
worden.
11
De stelling kan op tweeërlei wijze geïnterpreteerd worden: als rechtsbeginsel of als een mening.
1 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing 19 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing
11. . Conclusies
Het opsporen van daders van misdrijven blijkt in de Jaarlijks wordt circa 4,6 miljoen maal door door de politie ook direct wordt gebruikt. wordt binnen enkele minuten aan de politie
praktijk in sterke mate afhankelijk van heterdaad burgers gezien dat een misdrijf wordt gepleegd. Dat betekent dus dat 65% van de burgers er gemeld. Dat betekent dus dat 75% van het
aanhoudingen, voornamelijk het initiatief van burgers. Slechts een klein deel van deze waarnemingen van overtuigd moet gaan worden dat hun publiek er nog van moet worden overtuigd
Maar juist in deze relatief eenvoudige vorm van worden echter via een effectieve, directe informatie over een net gebeurd misdrijf ook dat ook bij de politie voor het aanhouden van
opsporing blijken nog grote en concrete verbeteringen samenwerking met de politie tot een goed einde direct door de politie wordt gebruikt daders iedere seconde telt.
mogelijk. gebracht. De directe pakkans van verdachten zou • Ook de hoeveelheid ooggetuigen die gelooft • Niet meer dan 1 op de 9 waargenomen
vele malen groter kunnen zijn, maar blijkt nog dat de politie gelijk komt als men tijdens een misdrijven wordt binnen enkele minuten via
Van het relatief beperkte aantal verdachten van door een aantal zaken geremd te worden. Niet misdrijf belt, is relatief klein (38%). Dat wil het spoedkanaal (112) gemeld. Dat betekent
misdrijven dat in Nederland wordt achterhaald, alle van deze remmingen zijn door de politie zeggen dat 62% van Nederland er nog van dus dat bij een zeer groot deel van het
wordt zo’n 85% op heterdaad aangehouden, beïnvloedbaar, een aantal daarentegen wel. moet worden overtuigd dat de politie in een publiek nog duidelijk moet worden dat het
15% wordt achteraf gepakt. Met een gemiddelde Daarvan springen het meest in het oog: dergelijk urgent geval ook direct zal komen. spoedkanaal 112 hét nummer is bij heterdaad
aangiftebereidheid van 33% en de CBS-cijfers • Slechts een relatief kleine deel (35%) van • Nog niet de helft van alle meldingen misdrijven.
van de geregistreerde en opgeloste misdrijven, de ondervraagde ooggetuigen heeft na hun bevat voor de politie bruikbare “pakkans-
zien de opsporingsresultaten van de afgelopen recente ervaring de overtuiging dat hun informatie”, zoals een omschrijving van de
jaren er als volgt uit:13 informatie over een net gebeurd misdrijf dader, diens voertuig of vluchtrichting. Dat .1 Samenvattend
betekent dus dat bij meer de helft van alle Om crimineel gedrag verder te ontmoedigen
6.000.000 burgers kan worden geleerd dat de politie kan in de komende jaren het best worden
voor het pakken van de dader grotendeels geïnvesteerd in de heterdaad pakkans. De winst
afhankelijk is van het krijgen van gegevens die daar nog te halen is, is bijzonder groot en
5.000.000 over signalement, voertuigen van de dader en bovendien op enkele onderdelen zó eenvoudig
vluchtrichting. te oogsten dat we het daardoor mogelijk over
• Slechts 1/4 van alle waargenomen misdrijven het hoofd hebben gezien.
4.000.000
Misdrijven
3.000.000 Opgelost
Heterdaad
2.000.000 Achteraf
1.000.000
0
1996 1998 2000 2002 2004
12
Dankzij een aanhouding van een verdachte op heterdaad, worden bovendien vele ook eerder gepleegde misdrijven opgelost
waarbij de verdachte toen niet op heterdaad was aangehouden. De mate waarin is buiten dit onderzoek gebleven.
13
Ter controle zijn de aanhoudingen van Gelderland-Midden in de periode vanaf 1 januari 2002 tot 15 mei 2006 onderzocht.
Het percentage heterdaad aanhoudingen blijkt per jaar te fluctueren tussen 78,1 en 81,0% Bij het misdrijventotaal is het
darknumber uit slachtoffer onderzoek meegerekend (zie ook de Inleiding) De (vele) niet-opgemerkte misdrijven, zoals veel
winkeldiefstallen, echter niet.
De aanhoudingen ter zake van misdrijven zonder slachtoffer, nemen bijna de helft van alle aanhoudingen voor hun rekening.
Het oplossingspercentage ligt daarmee feitelijk beduidend lager dan uit bovenstaande tabel blijkt.
20 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing 21 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing
12. . Aanbevelingen
.1 Aanbevelingen 3. Start een landelijke communicatiecampagne 1. Het feit dat een delict waarbij de verdachte Principiële argumenten voor Directe Vervolging:
1. Start binnen de politie een interne, nationale voor het publiek over: op heterdaad is aangehouden, relatief a. Een consequente, snelle justitiële afhande-
communicatiecampagne op strategisch, a. het gebruik van 112, waarbij duidelijk eenvoudig te bewijzen en daardoor snel af te ling kan het vertrouwen in de rechtsstaat
tactisch en operationeel niveau waarin twee wordt dat dit spoedkanaal juist is bedoeld handelen is. De redenen: verbeteren en vergroot de kans op genez-
principiële punten prominent onder de voor zaken waarbij iedere seconde telt, a. de op heterdaad aangehouden verdachte ing bij daders.
aandacht worden gebracht: zoals alle misdrijven op heterdaad; heeft doorgaans overtuigende sporen bij b. Het wordt voor verdachten onmogelijk om
a. Dat het effectief opsporen van verdachten b. het belang voor de politie bij het krijgen zich, waardoor verder technisch/forensisch ongestraft opnieuw een delict te plegen.
van misdrijven voor iedereen die bij de van informatie van burgers over het uiter- onderzoek overbodig wordt;
politie werkt in de eerste plaats opgevat lijk van de dader, diens voertuig en diens b. hij is vaak nog in het bezit van de buit; Tegenargument:
moet worden als een directe samenwerk- vluchtrichting. c. hij is vaker bereid om het misdrijf te • Het OM en de rechterlijke macht dienen,
ing met burgers, waarbij iedere seconde 4. Zorg dat in de informatiesystemen van de bekennen. net als de politie, gedeeltelijk 24 uur
telt. politie de registraties van aanhoudingen op d. vanwege het sterke bewijs zijn doorgaans paraat te worden
b. Dat de grote initiatiefrol van burgers bij heterdaad eenvoudig zijn terug te vinden nauwelijks nog getuigenverklaringen
aanhoudingen op heterdaad algemene en registreer tevens de aanhoudingen door nodig.
erkenning en praktische ondersteuning burgers als zodanig. e. dit alles leidt in de praktijk tot een relatief
nodig heeft. 5. Zet vanuit de Politieacademie een specifiek dun dossier.
2. Verbeter ook praktisch de reactie van de onderwijs-, onderzoek- en ontwikkelpro- 2. Het inwerkingtreden van de wet op de
politie bij (meldingen van) misdrijven op gramma op over directe opsporing. OM-afdoening.
heterdaad op de volgende onderdelen:
a. Geef aan een melding van een misdrijf op
heterdaad, zeker waarbij zicht is op daders, .2 Extra aanbeveling
altijd prioriteit 1. Dit onderzoek richtte zich uitsluitend op directe
b. Doorloop met een stopwatch de huidige opsporing. Een succesvolle aanpak in opsporing
processen en procedures bij directe opspor- kan in eerste instantie leiden tot een extra toe-
ing (zie rendementsmodel, paragraaf 6.1) loop van verdachten richting OM en Rechterlijke
en verwijder of verkort iedere vertragende Macht. De preventieve werking van directe
schakel. opsporing kan tijd nodig hebben. Niet iedere
Concreet voorbeeld: crimineel kan immers direct geloven dat hij in
Verbind de melder van een heterdaad misdrijf di- principe gelijk wordt gepakt.
rect door naar de dichtstbijzijnde politie-eenheid
en zorg dat de meldkamer daarbij meeluistert. Wij bevelen daarom aan het volgende idee uit te
De meldkamer kan deze politie-eenheid dan (laten) werken:
gelijktijdig ondersteunen met (digitale) infor- Directe opsporing kan eventueel gecombineerd
matie en kan extra capaciteit in stelling brengen. worden met directe vervolging. Daarmee wordt
Dit voorkomt tijd- en informatieverlies en neemt bedoeld dat in principe alle op heterdaad
iedere twijfel weg bij melders over de sense of aangehouden verdachten binnen enkele uren tot
urgency van de politie. enkele dagen na hun misdrijf gestraft en/of ge-
c. Meld consequent de afloop terug aan holpen worden, ongeacht de ernst van het delict.
melders, bij voorbaat door de inge- Dit is praktisch ook goed mogelijk vanwege:
schakelde politie-eenheid, maar in ieder
geval persoonlijk.
22 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing 2 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing
13. 6. Fundament van het onderzoek
Als basis voor het hele onderzoek is gebruik gemaakt 2. Elk wybertje staat voor 2 mogelijkheden: 4. Ieder wybertje vertegenwoordigt een suc-
van bijgaand rendementsmodel dat in hoofdlijnen de a. Of er is nog steeds kans op een aanhouding cesfactor en (niet zichtbaar) een reeks van
kritische succesfactoren van de pakkans weer geeft. op heterdaad, het tijdkritisch proces eventueel in te voeren maatregelen. Sommige
verloopt voorspoedig. van deze maatregelen hebben positieve in-
Reinforce b. Of de kans op een heterdaad aanhouding
is verloren gegaan.
vloed op slechts één van deze succesfactoren,
andere hebben een nog bredere invloed.
De verdachte wordt later (vaak ten koste 5. Iedere procent verbetering telt, maar hoe gro-
Directe opsporing = 1 minuut tot max. 3 uur van intensief speurwerk) alsnog aange- ter het wybertje, hoe groter is het uiteindelijk
(sterk houden, maar in de meeste gevallen nooit effect van een verbetering van de betreffende
preventieve meer. succesfactor op de pakkans. Dat betekent
waarde) 3. Directe opsporing is een vorm van samen- dat wanneer van de misdrijven er 10% meer
werking tussen bevolking en politie waarbij direct worden gemeld, dit in principe veel
iedere seconde telt. Het aantal heterdaad meer extra oplossingen oplevert dan alleen
aanhoudingen staat of valt met de snelheid 10% extra zoekacties.
en de kwaliteit van handelen, zowel van
politiemensen (van centralist tot wijkagent)
als van burgers.
Miljoenen Ontdekkingen op Directe Bruik- Zoek- Aanhou- Direct
misdrijven heterdaad meldingen bare acties dingen op opgelost
(4,6 miljoen) aan politie info heterdaad
Achteraf
opgelost
Achteraf opsporing = dagen tot jaren
Nooit meer opgelost, ruim 94%
Toelichting bij het rendementsmodel15: Een deel hiervan bevat direct bruikbare info
1. Alle misdrijven worden op heterdaad (signalement etc.) 4
gepleegd (uiteraard) 4 Een deel daarvan leidt direct tot een zoekactie
Slechts een deel van de misdrijven wordt 4
op heterdaad ontdekt 4 En deels leidt dit tot een aanhouding heter-
Een deel dáárvan wordt op tijd via het spoed- daad (Een nóg beduidend kleiner deel wordt
kanaal gemeld aan politie 4 achteraf gepakt) 4
Netto blijft er wat weinig over…
15
Bij aanhoudingen door burgers verloopt dit proces vaak nog eenvoudiger
2 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing 2 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing
14. 7. Verantwoording
7.1 Voorbereiding betrouwbare16 databron gevonden rond het 7. Onderdeel 2 6. 100 aanhoudingen verricht in het buitenge-
Voor het vinden van betrouwbare databronnen is proces-verbaal van aanhouding. Zo’n proces- In dit onderzoeksdeel stond centraal op wiens bied van de politieregio Gelderland-Midden
contact geweest met verschillende deskundigen van verbaal wordt na iedere aanhouding middels initiatief de aanhoudingen werden verricht. De (zie digitale lijst).
de Politie Utrecht, Politie Gelderland-Midden, Politie een politieregistratiesysteem opgemaakt door categorie “Op initiatief van burgers” betrof de Deze in totaal 600 aanhoudingen werden tevens
Haaglanden, Politie Amsterdam-Amstelland, het de politiefunctionaris die de aanhouding zelf aanhoudingen die door burgers zelf werden handmatig onderverdeeld in zes misdrijfcate-
KLPD, het NIK (Nationaal Informatie Knooppunt) verricht of die de arrestant van een burger krijgt verricht evenals meldingen van burgers aan de gorieën. (zie tabel bijlage I en II) De in deze
het IRC-midden, het Parket Generaal en het overgedragen. Deze verbalisant ontkomt er niet politie, waarop deze de aanhouding verrichtte. tabellen genoemde misdrijfcategorieën zijn
WODC. Bij de keuzes die bij de onderzoeksopzet aan daarbij via een verplicht veld de vraag te “Op initiatief van politie” betrof het door de in Amsterdam-Amstelland gebaseerd op een
gemaakt zijn, heeft naast betrouwbaarheid ook beantwoorden of de aanhouding op heterdaad politie constateren (het zien plegen) van het mis- clustering vanuit (183) in X-pol gehanteerde
de factor tijd een rol gespeeld. Om die reden is in was. Vanaf 2002 wordt dit ook digitaal opgesla- drijf en het overgaan tot de aanhouding van de misdrijfomschrijvingen. In Gelderland-Midden
dit onderzoek bijvoorbeeld afgezien van justitieel gen in het politieregistratiesysteem17 BPS dat verdachte. Dit onderzoek is handmatig gedaan zijn ze gebaseerd op een clustering van de in BPS
documentatieonderzoek. in Gelderland-Midden wordt gebruikt. Hierdoor op basis van zes door de politieregio’s getrokken gehanteerde misdrijfomschrijvingen (Ook deze
was met enige systeemkennis terug te vinden of random steekproeven van elk 100 aanhoudingen. lijsten wordt digitaal ter beschikking gesteld).
een aanhouding op heterdaad was of niet. Deze zes steekproeven bestonden uit per regio Voor een deel van de uitkomsten van dit onder-
7.2 epresentativiteit van de
R drie soorten gebieden: zoek bleek deze onderverdeling relevant. Zie
onderzoeksgebieden In Gelderland-Midden konden hierdoor alle 1. 100 aanhoudingen verricht in het stadscen- hiervoor hoofdstuk 3.2
Om met alle uitkomsten van dit onderzoek zo- verrichtte aanhoudingen, dus ook die van trum van Amsterdam (District 1);
veel mogelijk ook nationaal representatieve uit- enkele jaren voor en na 2004, worden geteld en 2. 100 aanhoudingen verricht in het stadscen-
spraken te kunnen doen, zijn voor de onderdelen onderverdeeld in de categorieën “op heterdaad” trum van Arnhem (een uitgebreide lijst met de 7. Onderdeel
1 en 2 twee nogal verschillende regio’s gekozen. en “buiten heterdaad.” exacte grenzen wordt digitaal ter beschikking Bij dit deel van het onderzoek stond centraal wat
Dit zijn de politieregio Gelderland-Midden, met In Amsterdam-Amstelland is het politieregi- gesteld); burgers feitelijk doen bij het zien plegen van
daarin de middelgrote stad Arnhem en een stratiesysteem X-pol in gebruik. In dit systeem 3. 100 aanhoudingen verricht in de buitenwijken een misdrijf, en wat hun beweegredenen daarbij
relatief groot landelijk gebied, en de politieregio is evenals bij BPS het genoemde verplicht veld van Amsterdam (Alles binnen de gemeente- zijn. Dit deel is breed (over heel Nederland)
Amsterdam-Amstelland met daarin de hoofdstad aanwezig. Het antwoord ja (“op heterdaad”) grenzen, niet zijnde district 1); uitgevoerd door het bureau Intomart GFK mid-
en een relatief klein dunner bevolkt gebied. Het wordt uitsluitend gebruikt om de juiste tekst in 4. 100 aanhoudingen verricht in de buitenwijken dels bevolkingsonderzoek. Aan de leden van het
derde onderdeel van het onderzoek is gehouden het aanhoudings-procesverbaal te maken, maar van Arnhem (zie digitale lijst); online panel van Intomart GfK die ouder dan
dankzij het Intomart GFK online panel met wordt, in tegenstelling tot het BPS-systeem, 5. 100 aanhoudingen verricht in het buiten- 13 jaar zijn, is de vraag voorgelegd of ze in de
daarbij 76.685 respondenten uit heel Nederland. niet in het X-pol-systeem opgeslagen. Daarom gebied van de politieregio Amsterdam afgelopen twaalf maanden iemand een misdrijf
is dit deel van het onderzoek in Amsterdam- Amstelland. (De gehele regio, behalve de hebben zien plegen tegen henzelf of anderen.
Amstelland handmatig gedaan middels een door gemeenten Amsterdam en de stadscentra van Uiteindelijk hebben 76.685 mensen die vraag
7. Onderdeel 1 de politieregio getrokken a-selecte steekproef de andere gemeenten uit de regio); beantwoord. Gegevens onder de respons zijn
In dit onderzoeksdeel stond centraal het aandeel (dwars door de regio) van 492 aanhoudingen in opgenomen in bijlageIII.
“op heterdaad aanhoudingen” vast te stellen. 2004.
Hiervoor werd in beide onderzochte regio’s een
16
Met de rechtmatigheid van iedere aanhouding wordt ook elk proces-verbaal van aanhouding op juistheid getoetst door een
Hulpofficier van Justitie.
17
De huidige politieregistratiesystemen zijn oorspronkelijk ontworpen voor het genereren van tekst. De eis voor het digitaal
kunnen terugvinden van informatie is er later steeds meer ingebracht.
26 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing 27 Onderzoeksrapport over de rol van burgers bij directe opsporing
