The man, who dies for others, is trapped between the dilemma: from here life and joy, from there the debt and the death.

1. Γνωρίζομαι ανθρώπους που πέσανε στο βωμό των ιδανικών τους. Του ιδανικού
της πατρίδος, της ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ, της δικαιοσύνης και του οιουδήποτε άλλου
ιδανικού. Οι «ήρωες» δεν είναι πορτρέτα της ιστορίας, μήτε μυθιστορηματικά
πρόσωπα. Τους γνωρίσαμε με αδυναμίες, με πάθη, με μικρότητες. Αυτοί, λοιπόν,
είχαν νικήσει το ένστικτο τους; Ναι, γιατί είναι αδύνατο να έδωσε ένας άνθρωπος
την ζωή του, αν δεν κατανίκησε, πριν, τις ακαταμάχητες Βακχίδες του ενστίκτου. Ο
άνθρωπος, που πεθαίνει για τους άλλους, παγιδεύεται ανάμεσα στο δίλημμα: από
δω η ζωή και η χαρά, από εκεί το χρέος κι' ο θάνατος. Και τρεκλίζει ανάμεσα στις
δύο φωνές, και όλο το είναι του ιδροκοπάει ανάμεσα στ' αντίμαχα ρεύματα, μα
τέλος, νικάει τη φωνή του ενστίκτου και πειθαρχεί στο χρέος. Κι' αυτό είναι
αυταπόδεικτο, αν το καλοσκεφτούμε, γιατί αλλιώς δεν θα πέθαινε. Κι' εδώ, ακριβώς
εδώ, είναι ο ηρωισμός. Γιατί, αν ο ήρωας δεν είχε τη φωνή του ενστίκτου -εκτός
που κανένα έμβρυο ον δεν μπορεί να μην την έχει- θα ήτανε ο ηρωισμός, πράγμα
πιο απλό και εύκολο και θα έπαυε να είναι αυτό, που ακριβώς εννοούμε με την
λέξη ηρωισμός. Και ο ηρωισμός είναι τούτο και μόνο τούτο: η αυταπάρνηση,
δηλαδή, η νίκη πάνω στο ένστικτο. Χίλιες χωματένιες φωνές σε κυκλώνουν. Χίλιες
γόησσες παρουσίες στροβιλίζονται στο μυαλό σου: το φως, το χώμα, το κρασί, το
ντέρτι κι' η γυναίκα, τ’ άστρο, το τζάκι του σπιτιού κι’ ενός παιδιού τα μάτια.
Αλλοίμονο, αν δεν τα νικήσει κανείς όλα αυτά, αν στην άφαντη ζυγαριά της ψυχής
δεν βαρύνει, πιότερο, το χρέος, ηρωισμός δεν γίνεται!. Και ακριβώς για δαύτο
σκύβουμε το κεφάλι μπροστά στους ήρωες. Γιατί, νοερά ζούμε, για μια στιγμή, το
δίλημμα τους, σαν δικό μας. Τότε νοιώθουμε, πως με τους ανθρώπους του
ιδανικού, τους εθελοντές της θυσίας, μετράμε το ανθρώπινο μεγαλείο!. (Ανάσταση –
Λέων Τολστόι)

6. Αναγνωσταράς:
Γέννηση: Χρήστος Παπαγεωργίου
760
Πολιανή, Μεσσηνία.
Θάνατος: 8 Μαΐου 1825 (64-65 ετών)
Σφακτηρία, Μεσσηνία (1822-1978)
Βαθμός: Στρατηγός
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του 1821:
Απελευθέρωση της Καλαμάτας
Μάχη του Βαλτετσίου
Άλωση της Τριπολιτσάς
Πτώση της Σφακτηρίας

7. Οδυσσέας Ανδρούτσος (Λυσσέας)
Γέννηση: 1768 – Ιθάκη
Θάνατος: 5 Ιουνίου 1825 (37 ετών) –
Αθήνα στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών (τον
Ιούλιο 1967 τα οστά του μεταφέρθηκαν
στην Πρέβεζα.
Έλαβε μέρος: Επανάσταση του 1821,
Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς, Μάχη των
Βασιλικών Φθιώτιδας.

8. Γεώργιος Καραϊσκάκης (Ο Γιος της
Καλογριάς)
Γέννηση: 23 Ιανουαρίου 1782 –
Σκουληκαριά, Άρτας ή Μαυρομμάτι,
Καρδίτσας.
Θάνατος: 23 Απριλίου 1827 (45 ετών) –
Φάληρο. Ενταφιασμός στη Σαλαμίνα.
Βαθμός: Στρατάρχης.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του 1821,
Πολιορκία της Άρτας, Μάχη του Αγίου
Βλασίου, Μάχη του Κρεμμυδίου,
Πολιορκία της Ακρόπολις, Μάχη της
Αράχωβας, Μάχη στο Κερατσίνι κ.α.

9. Παπαφλέσσας (Μπουρλοτιέρης των
ψυχών)
Γέννηση: 1788 – Πολιανή Μεσσηνίας.
Θάνατος: 20 Μαΐου 1825 (37 ετών) –
Μανιάκι Μεσσηνίας.
Ενταφιασμός στο Μανιάκι.
Βαθμός: Αρχιμανδρίτης (Υπουργός
Εσωτερικών & Αστυνομίας)
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του 1821,
Μάχη των Δερβενακίων, Μάχη του
Αγιονορίου, Μάχη στο Μανιάκι.

10. Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα
Γέννηση: 11 Μαΐου 1771 –
Κωνσταντινούπολη.
Θάνατος: 22 Μαΐου 1825 (54
ετών) – Σπέτσες.
Βαθμός: Υποναύαρχος.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση
του 1821, Πολιορκία της
Μονεμβασιάς, Άλωση της
Τριπολιτσάς, Κατάληψη του
Παλαμηδίου.

11. Αθανάσιος Διάκος (Διάκος)
Γέννηση: 4 Ιανουαρίου 1788 –
Άνω Μουσουνίτσα ή Αρτοτίνα.
Θάνατος: 23 Απριλίου 1821 (33
ετών) – Λαμία.
Ενταφιασμός: Λαμία, Φθοιώτιδα.
Βαθμός: Στρατηγός (μετά
θάνατον).
Μάχες/πόλεμοι: Πολιορκία της
Λιβαδειάς, Μάχη της Αλαμάνας.

12. Μάρκος Μπότσαρης (Αετός της
Σαμανίβας)
Γέννηση: 1790 – Σούλι
Θεσπρωτίας.
Θάνατος: 21 Αυγούστου 1823 (33
ετών) – Καρπενήσι, Ευρυτανία.
Ενταφιασμός: Μεσολόγγι.
Βαθμός: Στρατηγός (Στρατηγία
της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του
1821, Μάχη της Βαγόρτσας,
Πολιορκία της Άρτας, Μάχη στο
Κομπότι, Μάχη του Πέτα, Πρώτη
πολιορκία του Μεσολογγίου,
Μάχη του Κεφαλόβρυσου.

13. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (ο
Γέρος του Μοριά)
Γέννηση: 3 Απριλίου 1770 –
Μοριάς.
Θάνατος: 4 Φεβρουαρίου 1843,
(72 ετών) – Αθήνα.
Ενταφιασμός: Α΄ Νεκροταφείο
Αθηνών.
Βαθμός: Στρατάρχης.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση
του 1821, Μάχη της Βαλτετσίου,
Μάχη της Γράνας, Άλωση της
Τριπολιτσάς, Πολιορκία της
Πάτρας (1822), Μάχη των
Δερβενακίων. Μάχη της
Τραμπάλας κ.α.

14. Κωνσταντίνος Κανάρης
Γέννηση: 1793 – Ψαρά.
Θάνατος: 2 Σεπτεμβρίου 1877, ,
(84 ετών) – Αθήνα.
Ενταφιασμός: Α΄ Νεκροταφείο
Αθηνών.
Βαθμός: Ναύαρχος.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση
του 1821, Πυρπόληση τουρκικής
ναυαρχίδας στα Χίο, Πυρπόληση
τουρκικής αντιναυαρχίδας στην
Τένεδο, πυρπόληση τουρκικής
φρεγάδας στη Σάμο, εγχείρημα
Αλεξάνδριας,

15. Αλέξανδρος Κ. Υψηλάντης
Γέννηση: 12 Δεκεμβρίου 1792,
Κωνσταντινούπολη.
Θάνατος: 31 Ιανουαρίου 1828,
Βιέννη. (36 ετών) – Βιέννη.
Ενταφιασμός: Βιέννη.
Βαθμός: Αρχιστράτηγος (Ρωσικός).
Μάχες/πόλεμοι: Ναπολεονικοί
πόλεμοι – Μάχη της Δρέσδης,
Επανάσταση του 1821, Μάχη του
Δραγατσανίου.

16. Δημήτριος Υψηλάντης
Γέννηση: 1793, Κωνσταντινούπολη.
Θάνατος: 16 Αυγούστου 1832,
Ναύπλιο (39 ετών).
Βαθμός: Στρατάρχης.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του
1821, Μάχη των Δερβενακίων, Μάχη
της Πέτρας.

17. Ανδρέας Βώκος (Μιαούλης)
Γέννηση: 20 Μαΐου 1769, Ύδρα.
Θάνατος: 11 Ιουνίου 1835 (66 ετών)
Αθήνα.
Βαθμός: Ναύαρχος.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του
1821, Ναυμαχία της Πάτρας,
Ναυμαχία των Σπετσών, Ναυμαχία
της Σάμου, Ναυμαχία του Γέροντα,
Ναυμαχία της Μεθώνης, Ναυμαχία
του κάβου Μπαμπά.

18. Μαντώ Μαυρογένους
Γέννηση: 1796, Τεργέστη.
Θάνατος: Ιούλιος 1840 (44 ετών)
Πάρος.
Βαθμός: Επίτιμη Αντιστράτηγος.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του
1821.

19. Δημήτριος Παπανικολής
Γέννηση: 1790, Ψαρά.
Θάνατος: 1855 (65 ετών) , Αθήνα.
Βαθμός: Πυρπολητής.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του
1821.

20. Αντώνιος Κριεζής
Γέννηση: 1796, Τροιζήνα.
Θάνατος: 1 Απριλίου 1865 (69 ετών),
Αθήνα.
Βαθμός: Πρωθυπουργός της
Ελλάδος.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του
1821.

21. Πέτρος Μαυρομιχάλης (Μπέης της
Μάνης 1814-1821)
Γέννηση: 1765, Μάνη.
Θάνατος: 17 Ιανουαρίου 1848 (83
ετών) Αθήνα.
Βαθμός: Πρόεδρος του Εκτελεστικού
1823-1824.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του
1821.

22. Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος
Γέννηση: 3 Φεβρουαρίου 1791,
Κωνσταντινούπολη.
Θάνατος: 6 Σεπτεμβρίου 1865 (74
ετών) Αίγινα.
Βαθμός: Πρόεδρος του Εκτελεστικού
1822-1823, Πρωθυπουργός.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του
1821.

23. Ιωάννης Τριανταφύλλου
(Μακρυγιάννης)
Γέννηση: 1797 Κροκύλειο Φωκίδας.
Θάνατος: 27 Απριλίου 1864 (67
ετών), Αθήνα.
Βαθμός: Αντιστράτηγος.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του
1821, Μάχη του Σταυρου, Πολιορκία
της Άρτας, Πτώση του Νεοκάστρου,
Μάχη των Μύλν της Αργολίδος,
Πολιορκία της Ακρόπολης, Μάχη της
Καστέλλας, Μάχη του Φαλήρου.

24. Νικήτας Σταματελόπουλος
(Νικηταράς)
Γέννηση: 1782 Νέδουσα Μεσσηνίας.
Θάνατος: 15 Σεπτεμβρίου 1849 (67
ετών), Πειραιάς.
Βαθμός: Υποοστράτηγος.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του
1821, Μάχη του Βαλτετσίου, Μάχη
των Δολιανών Μάχη των
Δερβενακίων, Μάχη της Αράχωβας.

25. Κυριάκος (Κίτσος) Τζαβέλας
Γέννηση: 1801 Σούλι.
Θάνατος: 9 Μαρτίου 1855 (54
ετών) Αθήνα.
Βαθμός: Αντιστράτηγος.
Πρωθυπουργός (147-1848)
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση
του 1821.

26. Ανδρέας Ζαΐμης
Γέννηση: 1791 Κερπινή
Καλαβρύτων.
Θάνατος: 4 Μαΐου 1840 (49
ετών) Αθήνα.
Βαθμός: Πρόεδρος του
Εκτελεστικού (1826-1827)
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση
του 1821.

27. Δημήτριος Πλαπούτας
(Δημητράκης)
Γέννηση: 15 Μαΐου 1786,
Παλούμπα Αρκαδίας.
Θάνατος: 5 Ιουλίου 1864 (78
ετών) Παλούμπα Αρκαδίας.
Βαθμός: Στρατηγός.
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση
του 1821, Μάχη των
Δερβενακίων, Άλωση της
Τριπολιτσάς, Μάχη του
Βαλτετσίου, Μάχη της
Χαλανδρίτσας κ.α.

28. Πανουργιάς (Δημήτριος) Ξηρός
Γέννηση: 1767 Δρέμισα.
Θάνατος: 1834 (67 ετών) Άμφισα
Φωκίδας.
5 Ιουλίου 1864 (78 ετών)
Παλούμπα Αρκαδίας.
Βαθμός:
Μάχες/πόλεμοι: Επανάσταση του
1821, Μάχη στο χάνι της Γραβιάς,
Μάχη των Βασιλικών, Μάχη της
Αλαμάνας.