Presentatie Freek van Eijk, NederlandCirculair! tijdens tweede werkbijeenkomst Circulaire Economie te Groningen 17 februari 2017

1. 14-02-17
1
Freek van Eijk, Managing Director Acceleratio
Douwe Jan Joustra, Managing Director ICE Amsterdam
Groningen, 17 februari 2017
Verdiepingsbijeenkomst Circulaire Economie
PROGRAMMA 17 FEBRUARI 2017
15.15 uur opening en terugblik vorige bijeenkomst (Jasper Tonen, Freek van Eijk)
15.30 uur grondstromenonderzoek (spreker is Everd Uneken, provincie)
15.40 uur circulair bouwen (spreker is Maarten Wiersma, ABC2C)
15.50 uur bespreken uitdaging Maarten (interactie door Freek van Eijk en Douwe Jan Joustra)
16.10 uur korte pauze
16.20 uur stoken op bladafval (Freek Dijkstra)
16.30 uur bespreken uitdaging Freek Dijkstra (interactie door Freek van Eijk en Douwe Jan Joustra)
16.50 uur algen als grondstof (Tjeerd Veenhoven, HuisVeendam)
17.00 uur bespreken uitdaging Tjeerd (interactie door Freek van Eijk en Douwe Jan Joustra)
17.20 uur Samenvatting circulaire kansen en ondersteuningsopties Nederland Circulair!
17.30 uur start borrel
Waar liggen de kansen in Groningen?
Meer info:
• Everd Uneken, provincie Groningen
• Freek van Eijk, bestuurslid SMO
Freek van Eijk, Managing Director Acceleratio
Douwe Jan Joustra, Managing Director ICE Amsterdam
17 februari 2017
Recapitulatie Kansen Circulaire Economie
Van lineair naar circulair
*Wasted Resources, wasted capacity, wasted life-cycles, wasted embedded value
*
Het visualiseren van de CE inspanning met “The Value Hill”
Let op! Een CE > materialen. De energie is hernieuwbaar. Behoud van biodiversiteit. Sociaal inclusief

2. 14-02-17
2
MAKE AND USE PRODUCTS SMARTER
REFUSE
RETHINK
REDUCE
PRODUCT AND PARTS LIFE EXTENSION
RE-USE
REPAIR
REFURBISH
REMANUFACTURE
REPURPOSE
VALORISATION OF MATERIALS
RECYCLE
RECOVER
TRADITIONAL 3-Rs
REDUCE
RE-USE
RECYCLE
Rethink!: we kunnen zoveel meer dan alleen valorisatie!
Huidige
focus?
Nieuwe
focus?
Circulaire Business modellen
• Circular supply chain models
• Product-as-a-service
• Sharing economy
• Lifetime extension models
• Recovery & reuse
Visualisation: Circle Economy
Systeem verandering–op gezamelijke waarde gerichte samenwerking–innovatie-leiderschap
Circulaire Economie vraagt om nieuwe Business modellen
…die zich moeten invechten in een bestaand en grotendeels lineair systeem Circular supply chain models
Focus op duurzame, hernieuwbare, meer circulaire input
Product-as-a-service models
Focus op functionaliteit, van bezit naar gebruik
Take-Back-Chemicals
Rolls-Royce leasing aircraft engines by the hour
Product-as-a-service models
Een gebouw als materialen depot
Park 20/20: C2C-gecertificeerd park
RIVM: Beleidsverkenning circulaire economie in de bouw
Van grondstoffenpaspoort naar service model?

3. 14-02-17
3
Sharing economy models
Benut capaciteit door de deeleconomie
The B2B
Sharing Marketplace
Lifetime extension models
Verleng de levensduur van producten
CAT® CERTIFIED
REBUILD
Taurus refurbished milking robots
Caterpillar remanufactured equipment
Project Ara modular smartphone
Lifetime extension models
Een voorbeeld uit de bouw
CAT® CERTIFIED
REBUILD
VolkerWessels
Renovatie in een dag/Stroomversnelling
https://youtu.be/I3WBT2eAArI
Stuwart Brand: de levensduur van een huis
Recovery & Reuse models
Focus op het terugwinnen van de waarde aan het eind van de keten
Recovered Magnesium Ammonium Phosphate from Waste Water Chemical PET Recycling
Nieuwe materialen & technologie & business modellen
Ongekende mogelijkheden: Innovate, scale up …or die?
3D-printing Electrificering
Drones
Virtualisering
Circulaire Economie in de bouw
Nieuwe business modellen en circulaire eco-systemen

4. 14-02-17
4
Voorbeeld: waarde vernietiging in de gebouwde omgeving (EU) Toekomstvisie bouw: interactie diverse businessmodellen
BOUW SLIMME, MODULAIRE EN PRODUCERENDE GEBOUWEN IN EEN LEEFBARE STEDELIJK SYSTEEM
Waarom,
Hoe
&
Waar begin je als bedrijf?

5. 14-02-17
5
stuks)
Kansen in Friesland in beeld brengen
Urgenda en Metabolic (2015)
De kringloop van groen gas (Friesland)
Betrokken partijen groengas project (15 stuks)
Hoofdaannemers
Schwelm
Vergunningen
keuringen
Invoeden
Verduurzamen
gas
Verkoop gas Gavilar
Joost
Visser
Energie-
bedrijf
Afnemer
GVO’s en
HBE’s
Fumo
Tuv/
Loyds
Antea
NEA
Ekwadraat
Vertogas Fudura
Liander
Liandon
QS
De kringloop van groen gas (Friesland) We staan aan het begin van een transitie naar een CE
Een transitie met winnaars en verliezers die wel eens 1 of 2 generaties kan duren
Courtesy: Drift
Jan Rotmans: “We zijn niet in een tijdperk van verandering
maar in een verandering van tijdperk”
Dank voor uw aandacht!

6. 14-02-17
6
Betrokken partijen groengas project (15 stuks)
Initiatief nemen of afwachten?
Drift, Erasmus Universiteit
De CE hype voorbij? Het is tijd voor opschaling!
2017
2006
Het begint allemaal bij het ontwerp
Reduceren van de complexiteit
Knelpunten en
oplossingsrichtingen in
de waardeketen
Plaats van handeling
en “momentum”
Type knelpunt
Institutioneel
Cultureel
Beleid & regelgeving
Toegang tot financing
Kennis, Technologie
0-1
1-3
3-5
>10
Challenges
Start-up Boosters
Hubs
Scale-up
Demonstration Area’s / Pilots
Start-up Initiatives
Programma’s voor start-ups en scale-ups Aanbevelingen voor (lokale) overheden
F r e e k v a n E i j k 36
“A practical approach to implement circularity in your country, province, or city (DGZ 2015)”
• Actie 1. Begrijp de noodzaak
• Actie 2: Geef het voorbeeld & “Be a launching customer”
• Actie 3: Breng de lokale CE mogelijkheden in beeld
• Actie 4. Stel een visie of strategie op! Je kan alleen maar faciliteren als het vanuit je eigen denkkader komt
• Actie 5: Praat met stakeholders: start de dialoog (en breng partijen samen)
• Actie 6. Kies instrumenten & start initiatieven
• Actie 7. Monitor, pas aan en schaal op
Overige aanbevelingen
• Creëer een interdepartementaal programma
• Geef ruimte voor experimenten
• Vergeet niet aan de verliezers van de circulaire economie te denken
• Denk aan het belang van kennisopbouw, opleiding en scholing van “de leiders van morgen”