 Before Linux  what is Linux & evaluation  Details , why ?  Myths to throw away

1. 5/2/2014

2.  Perpara Linux
 Cfare eshte linux
 GNU/Linux
 Arkitektura
 Detaje , Perse ?
 Mite qe hidhen poshte
 Kuptimi i Free & open source
 Pjesa hardware qe nevojitet
 Kush e perdor Linux
 Variantet e Linux
 Cilin te zgjedhim
 Kostot e tij
 Linux vs Windows

5/2/2014

3.  Cili eshte komponenti me I rendesishem
qe duhet te kete nje kompjuter?
5/2/2014

4. 5/2/2014

5.  Shpejtesia
 Software
 Qendrueshmeria
 Kostoja
5/2/2014

6.  Ne vitet 80’s, Microsoft’s DOS ishte sistemi operativ
qe mbizoteronte PC
 Apple MAC ishte me I mire por me I shtrenjte.
 UNIX ishte dhe me teper I mire por shume me
shume I shtrenjte
 Nuk mund te beheshin ndryshime pa paguar shuma
te medha ne licence
5/2/2014

7.  Linux eshte pjesa kryesore(kernel) e nje sistemi
operativ I shkruar nga nje student finlandez I
informatikes, Linus Torvalds .I perdorshem me
programe te tjere behet nje sistem operativ
komplet I quajtur saktesisht GNU/Linux.
5/2/2014
Linux kernel u krijua me 1991 nga :

8.  Jane programe te krijuara enkas per te
 Plotesuar cdo nevoje qe lind ne informatike.
 Linux eshte si motorri I vetem I nje
makine.Por pa sedilje,timon,rrota eshte I
 pavlefshem,I paperdorshem
 General public license
 Ndaje kodin me kedo, thuaju e bera une,por
 kur e ndryshon,na LAJMERO!
5/2/2014

9. Kernel: berthama qe lidh hardware dhe
software.
MONOLITIK (kernel i cili ndodhet i gjithi ne
nje file duke bere te mundur, te gjithe
menaxhimin ne menyre lineare dhe shume
efektive (ne te njejten kohe te thjeshte)

 System Library: funksione ose programe qe
implementojne te gjitha funksionalitetet e
sistemit operativ pa kerkuar kod nga kernel.
 System Utility: programe te specializuara
per te kryer detyra individuale (disk
defragmenter)
5/2/2014

10. 5/2/2014

11.  Eshte nje model me shtresa
 Shtresa Hardware: shtrese e cila
perbehet prej te gjitha pajisjeve
periferike(RAM/ HDD/ CPU)
 Kernel: berthama, lidh hardware
dhe software.
 Shell: nderfaqes I kernel qe merr
komanda nga perdoruesi dhe
ekzekuton funksionet qe I
ngarkohen
 Utilities:programe qe I ofrojne
perdoruesit me shume
funksionaliete nga sistemi operativ. 5/2/2014

12.  Pjesa hardware qe nevojitet
 Mund te perdoret ne cdo kompjuter me baze x86(32
bit) ose x 64(64 bit) ose ne superkompjutera,PPC,PS3
etj.
 Kush e perdor Linux
 90% e 500 superkompjuterave te shpejte perdorin
kete sistem operativ
 60% e serverave po ashtu perdorin kete system.
 Hackerat I besojne linux-it
 Wikipedia ,google,youtube
 Hollywood,grafika 3D (Avatar perdori LINUX)
5/2/2014

13.  Te dhenat tregojne se perdorues
 numerohen sot plot 29 milione.
 perdorues te regjistruar 138712
 makineri te regjistruara155679
5/2/2014

14.  Perse te paguajme kur mund ta kemi ate FALAS !! Kjo eshte padyshim
cka e ben ate te ndryshem nga konkurrenca dhe teper te
preferueshem.Duke qene I tille shton konkurrencen dhe ben te
mundur qe konsumatori te marre nje sherbim te cilesise se larte duke
qene se fillimisht ne tregun e teknologjise apo informatikes
ekzistonte vec monopoli
 I sigurt
Perdoret jo vetem si server por edhe si desktop
nuk ka viruse, nuk ndodh rebooting.
 I kompletuar
Perfshin shume aplikacione si editori I teksteve,programet e
grafikes,deri te programet profesionale:web server,firewall,
 I ligjshem
 Me linux dhe softwere open source nuk ka licensa per te paguar
dhe eshte e mundur te instalohen nga vet cd ne kompjutera nga
me te ndryshmit
 I lehte (por qe di te jete dhe I rende)
 Ofron funksionalitete te mira mbi hardwaret qofte dhe ato
modestet, 5/2/2014

15.  Linux nuk eshte kompatibel (I pajtueshem) me Windows
 GABIM!! Funksionon pa probleme ne rrjete te medha e te
vegjel,perdor programe te grafikes .
 Linux eshte I veshtire
 GABIM!! ???Instalimi eshte teper i thjeshte dhe grafika eshte
teper e njejte me ate te windows
 Linux ???? Cfare do jete valle ?
 SAKTE Te gjithe mendojne qe kompjuteri quhet
windows te cilet nuk e dine qe ekziston nje sistem
operativ qe u kursen para por edhe ploteson cdo
funksionalitet te mundshem.
 .
5/2/2014

16.  GABIM! Biznesi nuk perdor linux
 ISV (independent software vendor)
 HP
 NSA(National Security Agency)
 IBM
5/2/2014

17.  Shkarkohet dhe instalohet lehtesisht
 Mund te modifikohet dhe kuptohet cdo pjese
e kodit.
 Kjo qe dhe ideja fillestare nga te cilat gjeneruan
edhe distribucionet e linux si fedora,red hat qe
u sherbejne kerkesave te shumta e te ndryshme
te perdoruesve te ndryshem. (GPL)
5/2/2014

18.  Me te perdorshmet jane:
 Red hat
 Gare e gjere sherbimesh kundrejt perdoruesit
 Suport I shkelqyer hardwerik
 Fedora
 Me e perdorshme ne kompjuterat desktop
 Teresisht free,perdorim profesional.
 Ubuntu
 I qendrueshem
 Suport hardwerik
 Cilesohet si nje version I permiresuar nga Debian
 I pershtatshem per te gjithe. 5/2/2014

19.  Eshte pare se nga te gjitha versionet e linux me I
pershtatshmi ka rezultuar UBUNTU.
 PERSE ?
 Eshte teresisht free.
 I ka bazat nga Debian dmth qe eshte I
qendrueshem dhe I besueshem.
 Ka nje suport te forte hardwerik.
 Ka shume variante te veta si
:Kubuntu,Edubuntu,Xubuntu etj.
5/2/2014

20. Mund te instalohet me nje live
cd (qe ta perdoresh sistemin
nga disku)
Njesoj sikur te instalosh nje
program
Proces I thjeshte dhe I shpejte
5/2/2014

21. 5/2/2014
Per te instaluar aplikacione shkojme te ADD/Remove
(software center) dhe shkruajme emrin e
programit,kliko Apply I cili shkarkohet dhe
instalohet.

22. 5/2/2014

23.  Disa nga avantazhet e Linux:
 Eshte free dhe open source
 Nevojitet konfigurimi minimal hardware dhe I
pershtatet cdo platforme hardware
 Ka te instaluar libreoffice packet(ekuivalenten e
microsoft office)
 Driverat per shume aplikacione I shkarkon vete
automatikisht
 Kur nje proces pune bllokohet ai nuk ndalon se punuari se
ka mbrojtje memorie gjate proceseve.
 Nuk ngadalesohet me kalimin e kohes
 Perdorim te gjithe hard diskut
 Backward compability
 multitasking
 Eshte teper I sigurt dhe te ofron shume mundesi zgjedhje
 Nuk merr viruse
5/2/2014

24.  Nuk ka nje format standart te linux
 Nuk eshte shume user friendly per fillestaret
 Si desktop mund te jete I ngadalte por jo si server.
 Ndersa sistemi windows:
 Prodhohet nga nje firme e vetme.
 Ka nje format standart
 Kerkon minimalisht nje procesor 1000mhz me 1gb
ram(intel/AmD) me te mire se linux
 Ka nje game te gjere lojerash.
 Lejon perdorim me te madh te softwareve krahasuar
me linux
5/2/2014

25.  Ne linux thua Linux I shpifur .. kontrollon kodin,gjen
zgjidhje.
 Ne windows thua Windows I shpifur ..& perplas
koken ne mur
5/2/2014

26.  procesi qe lejon nje kompjuter te
vetem te punoje me dy sisteme
operative njekohesisht te instaluar
ne te njejtin hard driver.
 Keshillohet te instalohet windows I
pari dhe me pas linux.
5/2/2014

27. 5/2/2014

28. 5/2/2014

29.  Perdor linux nese:
 Ke eksperience me windows
 Je programues kurioz
 Do te behesh nje hacker
 Ke nje kompjuter te vjeter
 Ke probleme me buxhetin!!!
 Perdor Windows nese:
 Nuk ke asnje eksperiense me sistemet operative
 Je I apasionuar pas lojerave
 Nese je aq dembel sa nuk do te perdoresh asnje
komande te vetme!!!
5/2/2014

30. 5/2/2014