2. Keuzes Gemeenten kennen een breed spectrum aan risico’s 80% van de risico’s komt voor bij elke gemeente Over het algemeen beheersen gemeenten hun risico’s Innovatie (risico’s nemen) en risicomanagement gaan goed samen Het gaat er niet om óf je risico’s beheerst, maar of je ze effectíef beheerst Menselijk handelen grootste risico Remko Boonstra Organisatieadvies
3. Achtergrond risicomanagement Public Governance (goed bestuur) Transparantie Zeggenschap Verantwoording Gevolg: bestuurders (en ambtenaren) worden in toenemende mate afgerekend als er iets fout gaat in hun organisatie Remko Boonstra Organisatieadvies
4. Waarom Risicomanagement, een greep uit de pers Amsterdamse huizen verzakt door metrolijn Winterswijk onoplettend bij fraude ambtenaar Ook Groningen dupe van crisis IJsland Gemeente schikt met ING Bank inzake freule-fraude zaak Woonwagenbewoners verhalen schade op gemeente Veel mis met declaraties gemeentebestuurders Remko Boonstra Organisatieadvies
31. Proces Risicomanagement Beleid Identificeer Rapporteer en Actie Plan Act Do Analyseer Monitor Check Control Remko Boonstra Organisatieadvies
32. Risicobeleid Het is vrijwel onmogelijk om alle risico’s op een bepaald moment te kennen, of te beschrijven en te beheersen. Het risicomanagement- en controlesysteem richt zich op de belangrijkste risico’s. ‘Belangrijk’ betekent hier dat deze risico’s van wezenlijke invloed kunnen zijn op de uitkomsten van geformuleerde doelstellingen of van belang zijn voor de kwaliteit van de uit te oefenen taak en het vermogen om te voldoen aan wet- en regelgeving. Remko Boonstra Organisatieadvies
34. Analyse; Kwantificering van de risico’s Risicoscore = kans (verwachting) x gevolg (impact) Bruto verwachte omvang = Verwachte gevolgschade van een risico -/- reductie door beheersmaatregelen -/- compensatie van derden (verzekering, Rijk, provincie, etc.) -/- reeds gedekt/voorzien (reserve, voorziening, stelpost, etc.) -------------------------------------------------- Netto verwachte omvang = Nog te dekken gevolg van risico Omvang van het risico (gevolgschade) Risicoklassen
51. Algemene uitgangspunten Risicorapportages Management is primair verantwoordelijk voor informatievoorziening Rapporten moeten een geïntegreerd beeld geven van de risico's Rapportage per aandachtsgebied Vaste periodiciteit Tussentijdse en ad hoc rapportages bij incidenten of crisis. Controller creëert samenhang tussen financial control en risico- en procescontrol en maakt het mogelijk het gewenste evenwicht tussen de belangen vanuit de taak, efficiency en risico te vinden. Remko Boonstra Organisatieadvies
59. Actiemanagement Cruciaal om de verbeteringen daadwerkelijk door te voeren en te borgen Op basis van de rapportages worden acties gedefinieerd en uitvoering wordt belegd bij de verantwoordelijke manager. Controller monitort de acties en maakt de voortgangsrapportages Actiemanagement kan worden vastgelegd in een database Remko Boonstra Organisatieadvies
60. Weerstandsvermogen Remko Boonstra Organisatieadvies Beschikbare weerstandcapaciteit Ratio weerstandsvermogen = ----------------------------------------------- Benodigde weerstandcapaciteit Beschikbare weerstandscapaciteit Het totaal van alle middelen waarover de gemeente kan beschikken om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekken Benodigde weerstandscapaciteit Som (verwachte omvang risico’s x waarschijnlijkheid risico’s) + minimumnorm (2% van AU & OZW capaciteit)
61. Beleid ten aanzien van de weerstandscapaciteit Remko Boonstra Organisatieadvies Hoe wordt het weerstandsvermogen op peil gehouden? Ratio weerstandsvermogen < 1 als een beroep wordt gedaan op de weerstandscapaciteit; als de risico’s zijn toegenomen. Ratio weerstandsvermogen < 1; beschikbare weerstandscapaciteit aanvullen. benodigde weerstandscapaciteit (risico’s) terugbrengen Indien een beroep wordt gedaan op de weerstandscapaciteit moet in dezelfde besluitvorming (B&W nota) worden aangegeven welke concrete maatregelen worden getroffen om de weerstandscapaciteit op niveau te brengen.
62. Beleid ten aanzien van de weerstandscapaciteit Remko Boonstra Organisatieadvies Wanneer wordt de beschikbare weerstandscapaciteit afgeroomd? Beschikbare weerstandcapaciteit Ratio weerstandsvermogen = ----------------------------------------------------- > 1 Benodigde weerstandcapaciteit en Aanwezige weerstandcapaciteit Ratio weerstandsvermogen = -------------------------------------------------- > 0,75 Benodigde weerstandcapaciteit Elk jaar mag bij de begroting maximaal 33% van het overschot afgeroomd en ingezet worden. Dit beperkt de jaarlijkse fluctuaties
