Prezentacja wspomagała wystąpienie eksperta TÜV Rheinland Polska w trakcie Forum Branży Mięsnej, 28 lutego 2013 roku w Warszawie.

1. Food Defense - Obrona żywości przed
celowym skażeniem – ochrona biznesu
Barbara Szyperko-Wojnarowicz
Auditor TÜV Rheinland

2. TÜV Rheinland na świecie
28.02.2013
220 oddziałów w Niemczech – ponad
500 lokalizacji w 65 krajach.
www.tuv.pl

3. 28.02.2013
 1997 rozpoczęcie działalności w Polsce
 6 oddziałów
 Zakres działalności:
- certyfikacja systemów zarządzania
- certyfikacja wyrobów
- badania laboratoryjne
- certyfikacja personelu
- audyty, opinie, ekspertyzy
 Zatrudnienie: 160 osób w strukturach firmy
oraz ponad 130 ekspertów zewnętrznych
 Laboratorium mechaniczne w Poznaniu
 Laboratorium żywnościowe w Wieliczce
TÜV Rheinland w Polsce
TÜV Rheinland Polska
www.tuv.pl

4. Przykłady celowego skażenia ?
28.02.2013
Źródło: Gazeta Wyborcza, PAP, wyborcza.biz
www.tuv.pl

5. Obrona żywności
 To zbiorowa nazwa używana przez US Food and Drug Administration (FDA), United
States Department of Agriculture (USDA), Department of Homeland Security (DHS),
etc.
 Obejmuje działania związane z ochroną krajowych dostaw żywności przed umyślnym
lub zamierzonym działaniem, mającym na celu zanieczyszczenie lub zafałszowanie.
Ta definicja obejmuje inne podobne czynności, takie jak bioterroryzm (BT), walkę z
terroryzmem.
 USDA Food Safety definiuje obronę żywności jako: „Ochrona produktów
żywnościowych przed zamierzonym skażeniem czynnikami biologicznymi,
chemicznymi, fizycznymi lub radiologicznymi.”
28.02.2013
Definicja Food Defense
www.tuv.pl

6. Obrona żywności
 Błędne jest rozważenie Obrony Żywności jako synonimu bezpieczeństwa
żywnościowego.
 Bezpieczeństwo żywnościowe - kiedy wszyscy ludzie w każdej chwili, posiadają
dostęp zarówno fizyczny i ekonomiczny do wystarczającej ilości pożywienia
niezbędnego dla aktywnego i zdrowego życia. Żywność ta spełnia potrzeby
i preferencje żywieniowe.
 Bezpieczeństwo żywności - ogół warunków, które muszą być spełnione (…) i działań,
które muszą być podjęte na wszystkich etapach produkcji żywności lub obrotu
żywnością w celu zapewnienia zdrowia i życia człowieka.
Definicje według Ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia
28.02.2013
Definicja Bezpieczeństwa żywnościowego
www.tuv.pl

7. Obrona żywności
 Błędne jest rozważenie Obrony Żywności jako synonimu bezpieczeństwa
żywnościowego.
 Bezpieczeństwo żywnościowe - kiedy wszyscy ludzie w każdej chwili, posiadają
dostęp zarówno fizyczny i ekonomiczny do wystarczającej ilości pożywienia
niezbędnego dla aktywnego i zdrowego życia. Żywność ta spełnia potrzeby
i preferencje żywieniowe.
 Bezpieczeństwo żywności - ogół warunków, które muszą być spełnione (…) i działań,
które muszą być podjęte na wszystkich etapach produkcji żywności lub obrotu
żywnością w celu zapewnienia zdrowia i życia człowieka.
Definicje według Ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia
28.02.2013
Definicja Bezpieczeństwa żywnościowego
www.tuv.pl

8. Szacowanie groźby – pytania i odpowiedzi
28.02.2013
 Czy zakład jest zlokalizowany
w politycznie lub socjalnie wrażliwych
miejscach / strefach?
 Czy współdzielimy dostęp do kluczowych
usług z „kontrowersyjnymi” sąsiadami?
 Czy na trenie zakładu są składowane
materiały niebezpieczne, które mogłyby
być wartościowe dla wrogich grup?
 Czy tereny są użytkowane przez dużą
liczę ludzi, włączając dostęp publiczny?
Dla produktu :
www.tuv.pl

9. Szacowanie groźby – pytania i odpowiedzi
28.02.2013
 Czy zakład jest zlokalizowany
w politycznie lub socjalnie wrażliwych
miejscach / strefach?
 Czy współdzielimy dostęp do kluczowych
usług z „kontrowersyjnymi” sąsiadami?
 Czy na trenie zakładu są składowane
materiały niebezpieczne, które mogłyby
być wartościowe dla wrogich grup?
 Czy tereny są użytkowane przez dużą
liczę ludzi, włączając dostęp publiczny?
Dla terenu:
www.tuv.pl

10. Szacowanie groźby – pytania i odpowiedzi
28.02.2013
 Czy firma posiada właścicieli
zagranicznych, których kraj pochodzenia
bierze udział w konflikcie
międzynarodowym?
 Czy właściciel lub zarządzający jest
celebrytą lub osobą wysoko postawioną?
 Czy firma jest znana z posiadania
powiązań klientów, dostawców itp.
z niestabilnymi rejonami na świecie?
 Czy nasze marki są uważane przez
niektórych za kontrowersyjne?
 Czy my lub nasi klienci zaopatrujemy
wydarzenia lub klientów o dużym
znaczeniu?
Dla biznesu:
www.tuv.pl

11. Amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób
Center for Disease Control and Prevention (CDC) podzieliło zagrożenia biologiczne, które
mogą zostać wykorzystane przez terrorystów, na trzy grupy: A, B, C:
Grupa A: najgroźniejsze czynniki patogenne, charakteryzujące się wysoką
zachorowalnością, śmiertelnością oraz szybkim rozprzestrzenianiem, takie jak:
 wirus ospy prawdziwej (Variola virus), wąglik (Bacillus anthracis), dżuma (Yersinia
pestis), tularemia (Francisella tularensis), botulizm (toksyna Clostridium botulinum),
wirusy gorączki krwotocznej – filowirusy (np. Ebola, Marburg) oraz arenawirusy (np.
Lassa, Machupo).
28.02.2013
Trzy grupy zagrożeń biologicznych – Grupa A
www.tuv.pl

12. Amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób
Grupa B: czynniki powodujące umiarkowaną zachorowalność, śmiertelność i tempo
rozprzestrzeniania.
Zalicza się do nich niektóre czynniki wywołujące:
 choroby zwierząt np. gorączka Q – Coxiella burnetii, bruceloza – Brucella, nosacizna –
Burkholderia pseudomallei, papuzica – Chlamydia psitacci,
 choroby wywołane przez patogeny żywnościowe (salmonellozy – Salmonella,
czerwonka - Shigella dysenteriae, biegunki krwotoczne – E. coli, cholera – Vibrio
cholerae, toksyna Epsilon – Clostridium perfringens, enterotoksyna gronkowcowa B –
Staphylococcus aureus, wirusy zapalenia mózgu (końskiego, wenezuelskiego,
wschodnio i zachodnioamerykańskiego zapalenia mózgu) oraz toksyna rycynowa -
Ricinus communis.
28.02.2013
Trzy grupy zagrożeń biologicznych – Grupa B
www.tuv.pl

13. Amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób
Grupa C: patogeny, które w przyszłości mogą być obiektem badań inżynierii genetycznej
w kierunku łatwej produkcji i szybkiego rozprzestrzeniania, przy dużej zachorowalności i
śmiertelności, np.:
 wirus Nipah i hantawirus.
Grupa D: czasem dodatkowo wymienia się tę grupę, na którą składają się patogeny,
które prawdopodobnie nigdy nie zostaną wykorzystane jako broń biologiczna, np.
 wirus grypy - łatwy do rozpoznania przez epidemiczne występowanie,
 wirus HIV - długi okres utajenia.
28.02.2013
Trzy grupy zagrożeń biologicznych – Grupa C i D
www.tuv.pl

14. Tabela. Potencjalne patogeny – ich zalety i wady w ataku terrorystycznym
Patogen Zalety Wady
Patogeny replikowane
Laseczka wąglika Duża zakaźność i śmiertelność Umiarkowana transmisja wśród ludzi
Pałeczka dżumy Duża zakaźność i śmiertelność w postaci płucnej,
możliwy skryty rozsiew zakażonych pcheł
Niepełna wrażliwość populacji na
bakterię
Pałeczka tularemii Wyjątkowo duża zakaźność, trudna diagnostyka Stosunkowo mała śmiertelność
Pałeczki Salmonella Łatwość dystrybucji i niskie koszty pozyskania
patogenu
Mała śmiertelność, łatwa identyfikacja
patogenu
Filowirusy (wirusowe
gorączki krwotoczne)
Duża śmiertelność i dynamika epidemii
(wyjątkowa zaraźliwość)
Trudności w uzyskaniu wirusa
Wirus ospy prawdziwej Obecnie duża śmiertelność, wysoka zakaźność i
zaraźliwość
Trudności w uzyskaniu wirusa,
specyficzny wygląd chorych
Patogeny niereplikowane
Rycyna Dość duża śmiertelność, możliwość masowej
produkcji (jest pozostałością po produkcji paliwa
roślinnego)
Konieczność uzyskania dużych stężeń
aerozolowych, umiarkowana
toksyczność
Botulina Duże zapasy na świecie, bardzo wysoka
toksyczność
Dość charakterystyczne objawy
28.02.2013
Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, 2011, 2, 28-33
Food Defense – obrona żywności przed celowym skażeniem - ochrona
biznesu
www.tuv.pl

15. Narzędzia w obronie żywności
28.02.2013
IFS Food
Wydanie 6
international featured standards
 VACCP – Vulnerability Analysis
Critical Control Point - Analiza
Podatności i Krytyczny Punkt
Kontroli,
 System CARVER.
PAS
96:2010
Obrona żywności i napojów
 TACCP – Threat Assessment Critical
Control Point – Ocena groźby i
Krytyczny Punkt Kontroli,
BRC Global Standard for Food Safety, wydanie 6
www.tuv.pl

16. Produkty, systemy, procesy i ludzie.
TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.
Telefon: +48 32 271 64 89
Faks: +48 32 271 64 88
www.tuv.pl ; e-mail: post@pl.tuv.com
Dziękujemy za uwagę.
28.02.2013 www.tuv.pl