1. สวัสดีครั บยินดีต้อนรั บทุกท่ าน เข้ าสู่ เนือหาเรื องโวหารภาพพจน์
เหมาะสําหรั บนักเรี ยน ชันมัธยมศึกษาตอนปลาย สามารถนํามา
ประยกต์ ใช้ ในการวิเคราะห์ คณค่ าด้ านวรรณศิลป์ ในวรรณกรรม
ุ
ุ
เรื องต่ างๆได้
หน้ าต่ อไป...

2. สวัสดีครับ ! ผมชือ “ต้นข้าว”
ผมมีหน้าทีนําพาทุกท่านเข้าชม
สื อการเรี ยนรู ้ภาษาไทยเรื อง
“โวหารและภาพพจน์”...
ซึ งแยกออกเป็ นหัวข้อต่างๆดังนี
อยากไปศึกษาเรื องใดก่อน ก็คลิก
เลือกได้เลยครับ... ^_^

3. อุปมา
อุปมา คือ การเปรียบเทียบว่ าสิ งหนึงเหมือนกับสิ งหนึงโดย
ใช้ คาเชือมทีมี ความหมายเช่ นเดียวกับ คําว่ า " เหมือน
ํ
เช่ น ดุจ ดัง ราว ราวกับ เปรียบ ประดุจ เฉก
เล่ ห์ ปาน ประหนึงเพียง เพียง พ่ าง ปูน ฯลฯ
ตัวอย่ างเช่ น
ปั ญญาประดุจดังอาวุธ
ไพเราะกังวานปานเสี ยงนกร้อง
ท่าทางหล่อนราวกับนางพญา
กลับหน้ าหลัก

4. อุปลักษณ์
อุปลักษณ์ ก็คล้ ายกับอุปมาโวหารคือเป็ นการเปรียบเทียบเหมือนกัน
แต่ เป็ นการเปรียบเทียบ สิ งหนึงเป็ นอีกสิ งหนึง
อุปลักษณ์ จะไม่ กล่ าวโดยตรงเหมือนอุปมา แต่ ใช้ วธีกล่ าวเป็ นนัย
ิ
ให้ เข้ าใจเอาเอง
ทีสํ าคัญ อุปลักษณ์ จะไม่ มคําเชือมเหมือนอุปมา
ี
ตัวอย่ างเช่ น
ขอเป็ นเกือกทองรองบาทา ไปจนกว่าชีวนจะบรรลัย
ั
ทหารเป็ นรัวของชาติ
เธอคือดอกฟ้ าแต่ฉนนันคือหมาวัด
ั
เธอเป็ นดินหรื อเธอเป็ นหญ้าแท้จริ งมีค่ากว่าใครนิรันดร์
ชาวนาเป็ นกระดูกสันหลังของชาติ
ครู คือแม่พิมของชาติ
์
ชีวตคือการต่อสู ้ ศัตรู คือยากําลัง กลับหน้ าหลัก
ิ

5. ปฏิพากย์
ปฏิพากย์ หรื อ ปรพากย์ คือการใช้ถอยคําทีมีความหมายตรงกันข้าม
้
หรื อขัดแย้งกันมากล่าว อย่างกลมกลืนกันเพือเพิมความหมายให้มีนาหนักมากยิงขึน
ํ
ตัวอย่ างเช่ น
เลวบริ สุทธิ
บาปบริ สุทธิ
สวยเป็ นบ้า
สวยอย่างร้ายกาจ
สนุกฉิ บหาย
สวรรค์บนดิน
ยิงรี บยิงช้า
นําร้อนปลาเป็ นนําเย็นปลาตาย
เสี ยน้อยเสี ยยากเสี ยมากเสี ยง่าย
รักยาวให้บนรักสันให้ต่อ
ั
แพ้เป็ นพระชนะเป็ นมาร
กลับหน้ าหลัก

6. อติพจน์
อติพจน์ หรือ อธิพจน์ คือโวหารทีกล่ าวเกินความจริง เพือเน้ นความรู้ สึก
ทําให้ ผู้ฟังเกิดความรู้ สึกทีลึกซึง
ภาพพจน์ ชนิดนีนิยมใช้ กนมากแม้ ในภาษาพูด เพราะเป็ นการกล่ าวที
ั
ทําให้ เห็นภาพได้ ง่ายและแสดงความรู้ สึกของกวีได้ อย่ างชัดเจน
ตัวอย่ างเช่ น
คิดถึงใจจะขาด
คอแห้งเป็ นผง
ร้อนตับจะแตก
หนาวกระดูกจะหลุด
การบินไทยรักคุณเท่าฟ้ า
คิดถึงเธอทุกลมหายใจเข้าออก
กลับหน้ าหลัก

7. บุคลาธิษฐาน
บุคลาธิษฐาน หรือ บุคคลวัต คือการกล่ าวถึงสิ งต่ างๆ ทีไม่ มชีวต
ี ิ
ไม่ มความคิด ไม่ มวญญาณ เช่ น โต๊ ะ เก้ าอี อิฐ ปูน
ี
ีิ
์
หรือสิ งมีชีวตทีไม่ ใช่ มนุษย์ เช่ น ต้ นไม้ สั ตว ◌ โดยให้ สิงต่ างๆเหล่ านี
ิ
แสดงกิริยาอาการและความรู้ สึกได้ เหมือนมนุษย◌์
( บุคลาธิษฐาน มาจากคําว่า บุคคล + อธิษฐาน
หมายถึง
อธิษฐานให้กลายเป็ นบุคคล )
กลับหน้ าหลัก

8. สั ญลักษณ์
สั ญลักษณ์ เป็ นการเรียกชือสิ งๆหนึงโดยใช้ คาอืนมาแทน ไม่ เรียกตรงๆ
ํ
ส่ วนใหญ่ คําทีนํามาแทนจะเป็ นคําทีเกิดจากการเปรียบเทียบและตีความ
ซึงใช้ กนมานานจนเป็ นทีเข้ าใจและรู้ จักกันโดยทัวไป
ั
ตัวอย่ างเช่ น
เมฆหมอก แทนอุปสรรค
สี ดาแทนความตาย ความชัวร้าย
ํ
สี ขาว แทนความบริ สุทธ
กุหลาบแดงแทนความรัก
หงส์ แทนคนชันสูง
กลับหน้ าหลัก

9. นามนัย
นามนัย คือการใช้ คาหรือวลีซึงบ่ งลักษณะหรือคุณสมบัติของสิ งใด
ํ
สิ งหนึงแทนอีกสิ งหนึง คล้ ายๆสั ญลักษณ์ แต่ ต่างกันตรงที นามนัยนันจะดึง
เอาลักษณะบางส่ วนของสิ งหนึงมากล่ าว ให้ หมายถึงส่ วนทังหมด
ตัวอย่ างเช่ น
เมืองโอ่งหมายถึงจังหวัดราชบุรี
เมืองย่าโมหมายถึงจังหวัดนครราชสี มา
ทีมเสื อเหลืองหมายถึงทีมมาเลเซี ย
ทีมกังหันลมหมายถึงีมเนเธอร์แลนด์
ทีมสิ งโตคําราม หมายถึงอังกฤษ
กลับหน้ าหลัก

10. สั ทพจน์
สั ทพจน์ หมายถึงภาพพจน์ ทเลียนเสี ยงธรรมชาติ เช่ น
ี
เสี ยงดนตรี เสี ยงสั ตว์ เสี ยงคลืน เสี ยงลม เสี ยงฝนตก เสี ยงนําไหล ฯลฯ
การใช้ ภาพพจน์ ประเภทนีจะทําให้ เหมือนได้ ยนเสี ยงนันจริง ๆ
ิ
ตัวอย่ างเช่ น
ลูกหมาร้องบ๊อก ๆ ๆ ลุกนกร้องจิบๆๆ ลูกแมวร้องเหมียว ๆ ๆ
เปรี ยง ๆ ดังเสี ยงฟ้ าฟาด
ตะแลกแต๊กแต๊กตะแลกแต๊กแต๊ก กระเดืองดังแทรกสํารวลสรวลสันต์
คลืนซัดครื นครื นซ่ าทีผาแดง
นําพุพงซ่า ไหลมาฉาดฉาน เห็นตระการ เสี ยงกังวาน
ุ่
กลับหน้ าหลัก

11. คณะผู้จัดทํา
กลุ่มสะเรนเหลา ม.5/12
เสนอ
คุณครุ ประสงค์ โสมรัตนานนท์
โรงเรียนสิ รินธร จังหวัดสุ รินทร์
กลับหน้ าหลัก